ROZPOZNANIE POZIOMU WYSTĘPUJĄCYCH ZAGROŻEŃ JAKO ELEMENT SKUTECZNEGO PRZECIWDZIAŁANIA ICH SKUTKOM
|
|
- Emilia Leśniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2012 Tom 7 Zeszyt 4 Stanisław TRENCZEK, Piotr WOJTAS Instytut Technik Innowacyjnych EMAG ROZPOZNANIE POZIOMU WYSTĘPUJĄCYCH ZAGROŻEŃ JAKO ELEMENT SKUTECZNEGO PRZECIWDZIAŁANIA ICH SKUTKOM Streszczenie. Na podstawie przeprowadzonych badań scharakteryzowano zagrożenia naturalne oraz częstość ich występowania w rejonach ścian wydobywczych. Przedstawiono skutki wystąpienia ponadnormatywnych poziomów zagrożeń. Opisano metody rozpoznawania zagrożeń naturalnych oraz przykładowe narzędzia do ich kontroli i monitorowania. IDENTIFYING A LEVEL OF OCCURRING HAZARDS AS AN ELEMENT OF EFFECTIVE COUNTERACTION CONSEQUENCES OF THEM Summary. The natural hazards and their occurring frequency at active longwall areas have been characterized on the basis of carried out research works. The effects of occurrence of the hazards exceeding the normal levels have been presented. Methods of identifying the natural hazards and exemplary tools for their control and monitoring have been described. 1. Wprowadzenie Następstwo zmian ustrojowych w Polsce, które zaszły w 1989 r., zaznaczyło się także w przemyśle wydobywczym. W 1993 r. powstały przedsiębiorstwa górnicze 11 spółek węglowych i jeden holding węglowy przynależne skarbowi państwa, co wymusiło również zmiany w prawie dotyczącym tych branż. Ustawa Prawo geologiczne i górnicze ukazała się już w lutym 1994 r. [8], po czym wydawane były rozporządzenia wykonawcze, sygnowane m.in. przez: Ministra Przemysłu i Handlu, Ministra Środowiska, Radę Ministrów, Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Gospodarki. Spośród tych rozporządzeń istotne z punktu widzenia zagrożeń
2 88 S. Trenczek, P. Wojtas naturalnych były rozporządzenia wraz z załącznikami [12], dotyczące określania poziomów zagrożeń naturalnych [6] oraz prowadzenia kontroli tych poziomów podczas wykonywania robót górniczych [5]. W ciągu kolejnych kilkunastu lat dokonywano wielokrotnych zmian w przepisach, spowodowanych zmianą uwarunkowań następujących w podziemnych kopalniach, a także koniecznością dostosowania polskich przepisów do przepisów i niektórych dyrektyw obowiązujących w Unii Europejskiej, do której Polska należy od 1 maja 2004 r. Doprowadziło to w konsekwencji do zmiany w 2011 r. ustawy Prawo geologiczne i górnicze, która obowiązuje od 2012 r. [9]. Jednak należy nadmienić, że kilka rozporządzeń wykonawczych wymienionych w tej ustawie nie zostało jeszcze wydanych (stan na r.). Do tej grupy należą właśnie przywołane wyżej przepisy [5, 6, 12]. 2. Zagrożenia naturalne w świetle przepisów Z uwagi na skutki ponadnormatywnych poziomów zagrożeń ustawodawca niezmiennie od lat nakazuje rozpoznawać zagrożenia i przeciwdziałać ich skutkom, co jest zawarte w artykule 117 nowej ustawy Prawo geologiczne i górnicze [9]: Art Przedsiębiorca jest obowiązany: 1) rozpoznawać zagrożenia związane z ruchem zakładu górniczego i podejmować środki zmierzające do zapobiegania i usuwania tych zagrożeń; 2) posiadać odpowiednie środki materialne i techniczne oraz służby ruchu zapewniające bezpieczeństwo pracowników i ruchu zakładu górniczego. Według stanu prawnego na dzień r. do zagrożeń naturalnych należą przede wszystkim te, które są wymienione w aktualnie obowiązującej ustawie Prawo geologiczne i górnicze [9]. Spośród nich w kopalniach węgla kamiennego występują zagrożenia: tąpaniami, metanowe, wybuchem pyłu węglowego, wyrzutami gazów i skał, wodne, naturalnymi substancjami promieniotwórczymi oraz klimatyczne. W stosunku do poprzednio obowiązującej ustawy Prawo geologiczne i górnicze [8] nastąpiła jedna zmiana. Mianowicie w nowym prawie [9] nie znalazło się już zagrożenie działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia, a wprowadzone zostało zagrożenie klimatyczne. Skutek tego będzie taki, że zagrożenie działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia nie będzie podlegało obowiązkowi zaliczania, natomiast dotychczas niepodlegające obowiązkowi zaliczania zagrożenie klimatyczne będzie zaliczane do jednego z trzech stopni. Dodać przy tym należy, że istotną
3 Rozpoznanie poziomu występujących zagrożeń zmianą jest też sam sposób postępowania przy dokonywaniu zaliczeń. Według nowego prawa geologicznego i górniczego [9] dokonywane ono będzie przez kierownika ruchu zakładu górniczego, natomiast według poprzednio obowiązującego prawa [8] zaliczanie pokładu węgla, jego części lub wyrobisk do odpowiedniej kategorii, stopnia i klasy w większości zagrożeń dokonywane było przez organ nadzoru górniczego. Bez zmian natomiast pozostała ocena zagrożenia pożarami endogenicznymi, które wynika z natury węgla i bezsprzecznie należy do tej grupy zagrożeń. Oznacza to, że węgiel danego pokładu nadal będzie klasyfikowany tylko pod względem samozapalności. Z uwagi na brak kilku istotnych w tych względzie rozporządzeń wykonawczych występuje stan przejściowy, w którym sposób zaliczania i klasyfikacji pokładów węgla lub ich części bądź też wyrobisk lub ich części (do czasu wydania nowych rozporządzeń wykonawczych w zakresie zagrożeń naturalnych) przedstawia się następująco: - zagrożenie tąpaniami do jednego z trzech stopni zagrożeń, głównie w zależności od dokonanego bądź niedokonanego odprężenia danego pokładu (zalegającego w górotworze skłonnym do tąpań) eksploatacją innych, sąsiednich pokładów; zaliczenia dokonuje organ nadzoru górniczego, - zagrożenie metanowe: - do jednej z czterech kategorii, przede wszystkim w zależności od maksymalnej, stwierdzonej badaniami, metanonośności danego pokładu; zaliczenie przez organ nadzoru górniczego, - do jednego z trzech stopni niebezpieczeństwa wybuchu metanu, występującego w wyrobisku znajdującym się w polu metanowym, w zależności od możliwości nagromadzenia się w powietrzu metanu i jego procentowej zawartości; zaliczenie przez kierownika ruchu zakładu górniczego, - zagrożenie wyrzutami gazów i skał do jednej z dwóch kategorii, w zależności od wielkości metanonośności pokładu, jego desorpcji i zwięzłości węgla, a także wystąpienia zjawisk wyrzutowych, lub od całkowitej gazonośności i zwięzłości węgla; zaliczenie przez organ nadzoru górniczego, - zagrożenie wybuchem pyłu węglowego do jednej z dwóch klas, przede wszystkim w zależności od zawartości w węglu części lotnych i charakteru zabezpieczenia występującego pyłu węglowego; zaliczenie przez organ nadzoru górniczego, - zagrożenie wodne do jednego z trzech stopni, w zależności od występowania w sąsiedztwie cieków, zbiorników wodnych i warstw wodonośnych oraz możliwości
4 90 S. Trenczek, P. Wojtas przedostania się z nich wody do projektowanych wyrobisk górniczych; zaliczenie przez organ nadzoru górniczego, - zagrożenie radiacyjne naturalnymi substancjami promieniotwórczymi do jednej z dwóch klas, w zależności od wielkości takich wskaźników zagrożenia, jak: stężenie energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu, moc dawki promieniowania gamma pochłoniętej w powietrzu, stężenie izotopów radu w wodach i aktywność właściwa izotopów radu w osadach; zaliczenie przez kierownika ruchu zakładu górniczego, - zagrożenie działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia do jednej z trzech kategorii, w zależności od wartości stężeń pyłu, wymagających stosowania odpowiedniej klasy sprzętu filtrującego ochrony układu oddechowego oraz jego skuteczności; zaliczenie przez kierownika ruchu zakładu górniczego, - zagrożenie pożarami endogenicznymi do jednej z pięciu grup samozapalności, w zależności od wartości wskaźnika samozapalności oraz energii aktywacji utleniania; klasyfikacja dokonywana na podstawie normy [3], - zagrożenie klimatyczne do jednego z trzech poziomów krytycznych, w zależności od temperatury pierwotnej górotworu; klasyfikacja dokonywana na podstawie wyników pomiarów wykonywanych zgodnie z normą [4]. Tego typu rozpoznawanie potencjalnego poziomu zagrożeń można określić jako rozpoznawanie pasywne. 3. Częstość występowania zagrożeń naturalnych Górnictwo węgla kamiennego jest skoncentrowane w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym, które charakteryzuje się dużą zmiennością pod względem liczby, rodzaju i poziomu występujących zagrożeń. Na przykład charakterystyczne jest to, że w północnej części GZW jest znikome występowanie zagrożenia metanowego, w południowej zaś niewielkie (ale wzrastające) występowanie zagrożenia tąpaniami. Dla rozpoznania tego zagadnienia w latach zostały przeprowadzone badania [1] w 109 rejonach eksploatacyjnych kopalń (w których eksploatację prowadzono przez co najmniej 6 miesięcy): - Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. w sumie 29 ścian kopalń: Borynia (4 ściany), Budryk (4), Jas-Mos (6), Krupiński (4), Pniówek (6), Zofiówka (5),
5 Rozpoznanie poziomu występujących zagrożeń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. w sumie 12 ścian kopalń: Murcki-Staszic (4), Mysłowice-Wesoła (2), Wieczorek (3), Wujek (3), - Kompanii Węglowej S.A. w sumie 68 ścian kopalń: Bielszowice (4), Bobrek- Centrum (5), Bolesław Śmiały (2), Brzeszcze-Silesia (4), Chwałowice (4), Halemba-Wirek (3), Jankowice (3), Knurów-Szczygłowice (7), Marcel (6), Piast (5), Pokój (4), Rydułtowy-Anna (7), Sośnica-Makoszowy (5), Piekary (5) i Ziemowit (4). Jak z tego wynika, nie badano rejonów w 2 kopalniach ( Sobieski i Janina ) Południowego Koncernu Węglowego S.A. oraz w kopalniach: Bogdanka Lubelski Węgiel S.A., Kazimierz-Juliusz Sp. z o.o. i Siltech. Ponieważ badaniami objęto w sumie 75% wszystkich kopalń, które stanowiły 86% wszystkich ruchów zakładu górniczego (kilka kopalń było dwuruchowych : Murcki-Staszic, Mysłowice-Wesoła, Wujek, Bobrek- Centrum, Brzeszcze-Silesia, Halemba-Wirek, Knurów-Szczygłowice, Rydułtowy- Anna i Sośnica-Makoszowy ), można było przyjąć te badania jako reprezentatywne. Wyniki badań potwierdziły to zróżnicowanie i pokazały, że jego zakres jest jeszcze większy niż się powszechnie przyjmowało. Na podstawie tych wyników możliwe było dokonanie podziału zagrożeń naturalnych, występujących w kopalniach węgla kamiennego, pod względem częstości występowania na następujące grupy [7]: - zagrożenia powszechnie występujące, tj. o częstości występowania wynoszącej 100%, do której należą zagrożenia: działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia oraz pożarami endogenicznymi, - zagrożenia o dużej częstości występowania, tj. o częstości występowania w zakresie od 60 do poniżej 100%, do której należą zagrożenia: metanowe 83,5%, wybuchem pyłu węglowego 92,0% oraz wodne 99,1%, - zagrożenia o średniej częstości występowania, tj. o częstości występowania w zakresie od 30 do poniżej 60%, do której należą zagrożenia: tąpaniami 52,3% oraz klimatyczne 51,4%, - zagrożenia o sporadycznej częstości występowania, tj. o częstości występowania w zakresie poniżej 30%, do której należą zagrożenia jeszcze niewystępujące w rejonach ścian, tj. wyrzutami gazów i skał oraz radiacyjne naturalnymi substancjami promieniotwórczymi.
6 92 S. Trenczek, P. Wojtas 4. Dynamika skutków przekroczenia dopuszczalnych poziomów zagrożeń Oprócz zróżnicowanej częstości występowania zagrożeń w rejonie ściany występują też duże różnice w stopniu przewidywalności wystąpienia poziomów krytycznych zagrożeń oraz różnice w skutkach wystąpienia takich poziomów. Zatem na dynamikę skutków ma wpływ charakter danego zagrożenia, a nie częstość jego występowania. Można tu wyróżnić zagrożenia o charakterze: - biernym, co pozwala na dłuższą obserwację zachodzących zmian i odpowiednio wczesną reakcję dotyczy to zagrożeń: klimatycznego oraz pożarami endogenicznymi, - katastroficznym, co dotyczy zagrożeń związanych z możliwością: - wystąpienia wybuchu metanu lub pyłu węglowego, - zniszczenia struktury wyrobiska po tąpnięciu, wyrzucie skał, - wypchnięcia gazów / wyrzutu metanu, - produkcji dużych ilości trujących gazów podczas pożaru egzogenicznego, - utajonym, których skutki nie wpływają na proces produkcji, jednak są niebezpieczne dla zdrowia przy dłuższej ekspozycji pracownika przy zagrożeniu działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia i zagrożeniu radiacyjnym. Charakter zagrożeń ma też związek z przewidywalnością poziomu ich występowania lub zmian, przez co istnieją tu dosyć znaczne różnice. Do grupy zagrożeń o stosunkowo łatwo przewidywalnym poziomie na pewno należą zagrożenia: - wybuchem pyłu węglowego albo występuje, albo nie występuje, da się określić graniczny czas, po którym należy dokonać ponownego odświeżenia strefy zabezpieczającej do stanu zgodnego z przepisami, - działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia występuje wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z procesem urabiania i transportu urobku, a poziom jest określony pomiarami i odpowiednio do tego stosowane są właściwe środki ochrony dróg oddechowych, - wodne zazwyczaj są znane zbiorniki i cieki wodne mogące zagrażać rejonowi ściany nagłym wdarciem się wody, a w strefach nieznanych dokonywane jest rozpoznanie przez przedwierty, - radiacyjne naturalnymi substancjami promieniotwórczymi rozpoznanie jest prowadzone w określonych warunkach już na etapie prowadzenia robót przygotowawczych, stąd istnieje możliwość przewidywania ewentualnego zagrożenia, - klimatyczne również jest ono rozpoznawane na etapie robót przygotowawczych, co pozwala przewidzieć poziom zagrożenia podczas prowadzenia eksploatacji.
7 Rozpoznanie poziomu występujących zagrożeń Do grupy zagrożeń średnio przewidywalnych należą zagrożenia: - metanowe rozpoznawanie metanonośności pokładu na etapie prowadzenia robót przygotowawczych umożliwia wykonanie prognozy metanowości bezwzględnej, a więc określenia poziomu zagrożenia, jednak z uwagi na zazwyczaj zróżnicowane nasycenie węgla metanem oraz wiele innych istotnych czynników zewnętrznych (pokłady nadi podebrane, zbiorniki metanu w zrobach, kierunki migracji gazów w zrobach itp.) zdarzają się prognozy zarówno niedoszacowane, jak i przeszacowane, - pożarami endogenicznymi węgiel danego pokładu jest, co prawda, sklasyfikowany do odpowiedniej grupy samozapalności przed rozpoczęciem eksploatacji, jednak podobnie jak poprzednio istnieje wiele czynników zewnętrznych mogących zmienić poziom zagrożenia na wyższy. Z kolei do grupy zagrożeń trudno przewidywalnych należą zagrożenia: - tąpaniami pomimo zaliczenia pokładu do odpowiedniego stopnia zagrożenia oraz możliwości rozpoznania naprężeń górotworu w rejonie prowadzenia eksploatacji nie ma obecnie możliwości przewidywania wystąpienia wstrząsu co do miejsca i czasu, - wyrzutami gazów i skał również pomimo rozpoznania pokładu na etapie robót przygotowawczych i określenia skłonności do wyrzutów gazów i skał, czy wręcz zaliczenia go do jednej z dwóch kategorii, nie ma możliwości przewidzenia tego zjawiska co do miejsca i czasu wystąpienia. Można też wyróżnić trzy grupy zagrożeń, które charakteryzują się prawdopodobieństwem wystąpienia zdarzeń i wypadków: - bez ofiar śmiertelnych w przypadku zagrożeń: działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia, wodnych, radiacyjnych, klimatycznych, - do kilku ofiar śmiertelnych w przypadku zagrożeń: tąpaniami, pożarowych, - o rozmiarach katastrofy kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt ofiar śmiertelnych w przypadku zagrożeń: metanowych, wybuchem pyłu węglowego oraz wyrzutami gazów i skał. Wynika z tego, że wspomniany obowiązek przedsiębiorcy niedopuszczania do tego typu zdarzeń jest jednym z najważniejszych, a jedną z główniejszych ról w tym względzie odgrywa monitorowanie poziomu występujących zagrożeń.
8 94 S. Trenczek, P. Wojtas 5. Metody i narzędzia rozpoznawania zagrożeń Zgodnie z obowiązującymi przepisami w wyrobiskach górniczych jest prowadzona kontrola parametrów charakteryzujących dane zagrożenie, co można określić jako aktywne rozpoznawanie rzeczywistego poziomu zagrożeń. Zróżnicowany charakter ich występowania wymusza zastosowanie zróżnicowanych metod pomiarowych. Zwykle są one dostosowane do możliwości użycia różnorodnych technik pomiarowych, co przekłada się też na częstotliwość prowadzonych kontroli. Wyróżnić można: - kontrolę ciągłą, której podlegają zagrożenia: tąpaniami, pośrednio także wyrzutami gazów i skał, metanowe, pożarami endogenicznymi, - kontrolę cykliczną, której podlegają zagrożenia: wybuchem pyłu węglowego, działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia, wodne, radiacyjne naturalnymi substancjami promieniotwórczymi i klimatyczne. Zasadniczym celem rozpoznawania aktywnego jest rozgraniczenie fazy statycznej, obejmującej warunki normalne (przeciętne, bezpieczne) od fazy dynamicznej, obejmującej pogarszające się warunki bezpieczeństwa pracowników i prowadzenia ruchu zakładu górniczego. Wartości graniczne poszczególnych wskaźników są zazwyczaj wypadkową nauki oraz doświadczeń z praktyki górniczej i są różne w poszczególnych państwach. Do kontroli ciągłej stosuje się na ogół najnowsze osiągnięcia w dziedzinie monitorowania systemowego, które jako systemy sejsmiczne i gazometryczne stanowią elementy automatycznej aerometrii i geometrii górniczej. Pełny ich zestaw obejmuje: - w dziedzinie aerometrii górniczej - gazometrię, pozwalającą na: - wykonywanie pomiarów parametrów powietrza kopalnianego pod kątem zawartości CH 4, CO, O 2 i CO 2 ; wykrywanie i sygnalizację obecności dymu w powietrzu oraz monitorowanie odmetanowania, w tym: kontroli stężeń metanu i innych ujmowanych gazów, temperatury i wilgotności ujmowanej mieszaniny gazów, określania wielkości (wydatku) odmetanowania, - monitorowanie inertyzacji, w tym stężenia gazu inertnego i tlenu, oraz wydatku gazu inertnego, - metanometrię automatyczną oddzielny segment ze względu na swą dodatkową funkcję wyłączająco-zabezpieczającą, tj. wykrywanie stężenia ponadprogowego oraz wyłączenie spod napięcia urządzeń elektrycznych zlokalizowanych w zagrożonym rejonie,
9 Rozpoznanie poziomu występujących zagrożeń anemometrię realizującą pomiary prędkości powietrza, określanie wydatku powietrza, - termohigrometrię realizującą: pomiary temperatury powietrza i jego wilgotności, wyznaczanie temperatury zastępczej klimatu, temperatury górotworu, - barometrię wykonującą pomiary: ciśnienia barometrycznego (na powierzchni i na dole kopalni), różnicy ciśnień, w tym na tamach wentylacyjnych (pomiar naporu powietrza), służącą także do wyznaczania charakterystyki mikrobarycznej rejonu ściany oraz do wyznaczania potencjału aerodynamicznego, - pyłometrię do pomiarów stężenia pyłu w powietrzu, a także do określenia intensywności osadzania się pyłu, - w dziedzinie geometrii - rejestrację wzrostu naprężeń górotworu, - lokalizację źródła wyzwalania energii, - określanie zasięgu i charakteru skutków naprężeń górotworu. Parametrów pozostałych zagrożeń nie można jak dotychczas mierzyć w sposób automatyczny. Niemniej jednak dla właściwego wykorzystania rozpoznawanego w sposób automatyczny oraz doraźny poziomu poszczególnych zagrożeń pozyskiwane informacje muszą być analizowane, przy czym w pierwszej kolejności wykorzystane dla przekazania ostrzeżenia oraz zaalarmowania zagrożonej załogi. Wymaga to gromadzenia i przetwarzania danych przez zastosowanie systemów wspomagania zarządzania ruchem kopalni, czyli systemów dyspozytorskich zintegrowanych. Kompleksowy sposób monitorowania, z wykorzystaniem systemu łączności alarmowo-rozgłoszeniowego (STAR), systemu gazometrycznego (SMP-NT, SEMP) oraz systemów sejsmologii i sejsmoakustyki (ARAMIS i ARES), pokazano na rysunku 1 [2]. Obejmuje on: alarmowanie lub alarmowanie i ewakuację załogi w przypadku wystąpienia zjawisk sejsmicznych i ewakuację załogi w przypadku przekroczenia dopuszczalnej zawartości metanu, a także wyprzedzające wyłączenie zasilania w przypadku wystąpienia wstrząsów sejsmicznych. W celu optymalnego wykorzystania wyników pomiarów generowanych przez systemy monitorowania niezbędne jest określenie dla każdego zagrożenia: - poziomu statycznego, - tolerowalnego poziomu zmian, - kryterialnych parametrów poziomu awaryjnego, - kryterialnych parametrów poziomu krytycznego
10 96 S. Trenczek, P. Wojtas oraz opracowanie odpowiednich procedur dla stanów dynamicznych, tj. awaryjnych i krytycznych. Dyspozytorzy (ruchu główny, metanometrii, stacji tąpań) otrzymują odpowiednie informacje o wynikach pomiarów i przeprowadzają diagnozę stanu nadzorowanego procesu. Stosownie do określonych poziomów podejmowana jest właściwa decyzja, a następnie jest ona realizowana przez elementy wykonawcze. Całość procesu podejmowania decyzji pokazano, w formie schematu blokowego, na rysunku 2 [11]. Rys. 1. Schemat blokowy systemów dyspozytorskich [2] Fig. 1. Block diagram flowchart systems [2] Rys. 2. Schemat blokowy interakcji [16] Fig. 2. Block diagram of the interaction [16]
11 Rozpoznanie poziomu występujących zagrożeń Biorąc pod uwagę wszystkie omówione zagadnienia, nietrudno zauważyć, że nie da się przecenić znaczenia poprawnego rozpoznania poziomu występujących zagrożeń. Podobnie jest z podejmowaniem decyzji i działań, gdyż poszczególne czynności mogą być wykonane prawidłowo lub nieprawidłowo. Mając na uwadze zawodność człowieka, całość tego procesu należy jeszcze uzupełnić oceną sprawności całego systemu, w tym także człowieka. 6. Podsumowanie Na poziom bezpieczeństwa w kopalni wpływa wiele zagrożeń związanych z ruchem zakładu górniczego, w tym zagrożenia naturalne, które z uwagi na trudności w pełnym ich określaniu pod względem jakościowym i ilościowym wymagają szczególnej kontroli. Bezpieczeństwo zakładu górniczego jest kontrolowane różnymi systemami monitorowania, spośród których zasadniczą rolę odgrywają zintegrowane systemy monitorowania parametrów aerologicznych i sejsmicznych oraz techniczno-technologicznych. Kontrola procesu zarządzania produkcją wymaga opracowania procedur na wypadek wzrostu zagrożenia do poziomu tolerowalnego oraz do poziomu nietolerowalnego. Proces decyzyjny opiera się na wynikach pomiarów parametrów charakteryzujących poziom danego zagrożenia i jest on wieloelementowy, co oznacza, że możliwe jest podejmowanie nieprawidłowych decyzji. Z tego względu zasadne jest dokonywanie oceny niezawodności systemu. BIBLIOGRAFIA 1. Dokumentacja projektu strukturalnego UDA-POIG /08-00 pt. Informatyczny system wspomagania kompleksowego zarządzania zagrożeniami górniczymi. Zadanie 4. Architektura systemu i jego komponenty ; etap pt. Opracowanie danych o warunkach naturalnych i zagrożeniach występujących w rejonach ścian kopalń KHW S.A., JSW S.A., KW S.A. ; GIG, Katowice 2010 (niepublikowana). 2. Miśkiewicz K., Wojaczek A., Wojtas P.: Bezpieczeństwo funkcjonalne i niezawodność dyspozytora w zakładzie przemysłowym na przykładzie kopalni podziemnej, [w:] Wojtas P.: Wybrane obszary infrastruktury systemowej kopalń podziemnych. Wyd. ITI EMAG, Katowice 2011, s Polska Norma PN-93 / G Oznaczanie wskaźnika samozapalności. 4. Polska Norma PN- G Pomiar temperatury pierwotnej. 5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia
12 98 S. Trenczek, P. Wojtas przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. Dz.U. z 2002 r., nr 139, poz. 1169, z późn. zm. 6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych. 7. Trenczek S.: Rozpoznanie spektrum zagrożeń naturalnych występujących w rejonach ścian wydobywczych, [w:] Kabiesz J.: Zarządzanie prewencją zagrożeń górniczych wspomagane narzędziami informatycznymi. Wyd. GIG, Katowice 2012, s Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze. Dz.U. z 2005, nr 228, poz. 1947, z późn. zm. 9. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Dz.U. z 2011, nr 163, poz Wojtas P.: Wpływ integracji systemów dyspozytorskich i konfiguracji sieci telekomunikacyjnych na ich niezawodność i funkcjonalność. Praca doktorska, Politechnika Śląska, Gliwice 2010 (niepublikowana). 11. Yllera J.: Human Reliability Analysis. Training Course on PSA. Islamabad, Pakistan, April Załącznik nr 5 Zwalczanie zagrożeń. Załączniki z dnia 2 września 2002 r. do Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. Dz.U. z 2002 r., nr 139, poz. 1169, z późn. zm. Abstract A number of hazards occur in the Polish hard coal mines. Among them the natural hazards play a significant role in safety at work. The group of natural hazards includes the following: rock-burst, methane, coal dust explosion, outburst of gas and rocks, water, radiation caused by natural radioactive materials, climatic, spontaneous fires, and airborne respirable dust hazards. The amount and the levels of the hazards were determined on the basis of the results of the research works carried out in the years in 109 mining districts of the mines belonged to the Jastrzębska Spółka Węglowa, Katowicki Holding Węglowy and Kompania Węglowa. This is 86% of all mines and could be regarded as representative amount of the Polish mining. The hazards have been classified as regards a frequency of their occurrence as: commonly occurring with frequency of 100% (like airborne respirable dust and fire hazards), high occurrence frequency from 60 to below 100% (methane hazard 83.5%, coal dust explosion hazard 92.0%, and water hazard 99.1%), medium occurrence frequency from 30 to below 60% (rock-bump hazard 52.3% and climatic hazards 51.4%), episodic occurrence frequency below 30% (outburst of gas and rocks and radioactive hazards). A diverse character of occurrence of the natural hazards determines use of diverse measuring methods to determine a level of their occurrence. The measuring methods are usually adapted to possible applications of various measuring techniques determining thereby a frequency of controls to be made. It is possible to distinguish: - a continuous control to be applied to rock burst hazard and also indirectly to gas and rock outbursts, methane, and spontaneous fire hazards; - a cyclic control to be applied to coal dust explosion, airborne respirable dust, water, radiation (natural radioactive substances), and climatic hazards. The continuous control consists in use of a system monitoring including gasometric systems automatic mining aerometry and seismic systems automatic mining seismometry.
13 Rozpoznanie poziomu występujących zagrożeń The mining aerometry includes: gasometry (measurements of concentration of CH 4, CO, O 2 and CO 2, detection and signalisation of smoke in the air, methane drainage monitoring and inertization monitoring), automatic methane monitoring (a separate monitoring because of its additional power-off and protective function), anemometry (measurement of air velocity, determination of a flow volume of the air), thermo-hygrometry (measurements of: rock mass temperature, air temperature, air humidity, and determination of equivalent climate temperature, barometry (measurement of barometric pressure, pressure difference and determination of aerodynamic potentials), dust monitoring (measurement of dust concentration in the air). Within the scope of seismometry there are made: records of growth in rock mass stress, location of a source of energy release, determination of a range and character of effects. So far it is unfeasible to measure automatically the parameters of the remaining hazards. As an example of a comprehensive method of monitoring with use of an alarm and broadcasting system of type STAR is a gasometric monitoring system of the SMP-NT series integrated with micro-seismic systems of type ARAMIS and seismoacoustic system of type ARES. The information provided by the system monitoring is passed on to the persons responsible for safety (main mine control dispatcher, methanometry dispatcher, seismometry dispatcher, and mine management) according to their competences. This allows them to diagnose a level of safety resulted from the occurring hazards and according to their authority, to take appropriate decisions and then to realize actions preventing from increase in the level of hazards.
Szacowanie względnego ryzyka utraty funkcjonalności wyrobisk w rejonie ściany w oparciu o rozpoznane zagrożenia
XV WARSZTATY GÓRNICZE Czarna k. Ustrzyk Dolnych-Bóbrka 4-6 czerwca 2012 r. Szacowanie względnego ryzyka utraty funkcjonalności wyrobisk w rejonie ściany w oparciu o rozpoznane zagrożenia Stanisław Trenczek,
Bardziej szczegółowoANALIZA WYPADKÓW ZWIĄZANYCH Z ZAGROŻENIEM METANOWYM W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO W LATACH
Stanisław KOWALIK, Maria GAJDOWSKA Politechnika Śląska, Gliwice ANALIZA WYPADKÓW ZWIĄZANYCH Z ZAGROŻENIEM METANOWYM W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO W LATACH 22-29 Streszczenie. Spośród licznych zagrożeń
Bardziej szczegółowoWPŁYW ZAGROŻEŃ NATURALNYCH NA BEZPIECZEŃSTWO PRACY W KOPALNIACH
GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2013 Tom 8 Zeszyt 1 Jan SZLĄZAK Politechnika Śląska, Gliwice WPŁYW ZAGROŻEŃ NATURALNYCH NA BEZPIECZEŃSTWO PRACY W KOPALNIACH Streszczenie. W artykule wykonano analizę wpływu zagrożeń
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE WYRZUTAMI GAZÓW I SKAŁ
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIE WYRZUTAMI GAZÓW I SKAŁ CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA
Bardziej szczegółowoSzacowanie względnego ryzyka utraty funkcjonalności wyrobisk w rejonie ściany w oparciu o rozpoznane zagrożenia
WARSZTATY 2012 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 461 470 Stanisław TRENCZEK, Monika FEDKO Instytut Technik Innowacyjnych EMAG, Katowice Szacowanie względnego ryzyka utraty funkcjonalności
Bardziej szczegółowoCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. W BYTOMIU
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. W BYTOMIU SPOSÓB PROWADZENIA AKCJI RATOWNICZYCH I PRAC PROFILAKTYCZNYCH Z WYKORZYSTANIEM GAZÓW INERTNYCH BYTOM, marzec 008 r. - - 1. Na podstawie pkt. 1.64
Bardziej szczegółowoUwagi na temat stosowania gazów obojętnych (azotu, dwutlenku węgla) do gaszenia pożaru w otamowanym polu rejony wydobywczego
253 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 12, nr 1-4, (2010), s. 253-259 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Uwagi na temat stosowania gazów obojętnych (azotu, dwutlenku węgla) do gaszenia pożaru w
Bardziej szczegółowoOcena stanu i możliwości utylizacji metanu z powietrza wentylacyjnego z szybów polskich kopalń węgla kamiennego
Ocena stanu i możliwości utylizacji metanu z powietrza wentylacyjnego z szybów polskich kopalń węgla kamiennego Autorzy: dr hab. inż. Stanisław Nawrat, prof. AGH mgr inż. Sebastian Napieraj 1 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoAnaliza przypadków ewakuacji załóg górniczych na drogach ucieczkowych w kopalniach węgla kamiennego
72 UKD 622.333:622.81/.82:622.86/88 Analiza przypadków ewakuacji załóg górniczych na drogach ucieczkowych w kopalniach węgla kamiennego Analysis of mining crew evacuation on the escape routes in hard coal
Bardziej szczegółowoPoziom potencjalnego niebezpieczeństwa w rejonach eksploatacyjnych kopalń. Potential hazard level in mining exploitation areas of coal mines
dr inż. STANISŁAW TRENCZEK Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Poziom potencjalnego niebezpieczeństwa w rejonach eksploatacyjnych kopalń Potential hazard level in mining exploitation areas of coal mines
Bardziej szczegółowoInwentaryzacja emisji metanu z układów wentylacyjnych i z układów odmetanowania kopalń węgla kamiennego w Polsce w latach 2001-2010
1 Inwentaryzacja emisji metanu z układów wentylacyjnych i z układów odmetanowania kopalń węgla kamiennego w Polsce w latach 2001-2010 Dr inż. Renata Patyńska Główny Instytut Górnictwa Pracę zrealizowano
Bardziej szczegółowoPoprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach strategiczny projekt badawczy. Komisja Bezpieczeństwa Pracy w Górnictwie 21 listopada 2014 r.
Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach strategiczny projekt badawczy Komisja Bezpieczeństwa Pracy w Górnictwie 21 listopada 2014 r. W latach 2000-2013 Prezes Wyższego Urzędu Górniczego 22-krotnie powoływał
Bardziej szczegółowoWpływ katastrofogennych zagrożeń naturalnych na bezpieczeństwo pracy w górnictwie węgla kamiennego w latach
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk rok 2017, nr 101, s. 7 18 Zbigniew BURTAN*, Jerzy STASICA**, Zbigniew RAK** Wpływ katastrofogennych zagrożeń
Bardziej szczegółowoZagrożenie klimatyczne w kontekście zagrożeń naturalnych w kopalniach podziemnych
dr hab. inż. STANISŁAW TRENCZEK Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Zagrożenie klimatyczne w kontekście zagrożeń naturalnych w kopalniach podziemnych Omówiono czynniki wpływające na wzrost zagrożenia klimatycznego
Bardziej szczegółowoInformacja o kontrolach limitowanych zewnętrznych przeprowadzonych w 2011 roku
Informacja o kontrolach limitowanych zewnętrznych przeprowadzonych w 2011 roku (dotyczy NIK,, PIP, UKS, ARP S.A.) Lp. Okres kontroli 1. od: 2011-01-14 do: 2011-01-18 2. od: 2011-01-20 do: 2011-01-24 3.
Bardziej szczegółowoKoszty prac profilaktycznych w aspekcie zagrożenia metanowego dla wybranych rejonów ścian eksploatacyjnych
Koszty prac profilaktycznych w aspekcie zagrożenia metanowego dla wybranych rejonów ścian eksploatacyjnych Dariusz Musioł WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ rg.polsl.pl www.fb.com/wgig.polsl
Bardziej szczegółowoMetody oceny stanu zagrożenia tąpaniami wyrobisk górniczych w kopalniach węgla kamiennego. Praca zbiorowa pod redakcją Józefa Kabiesza
Metody oceny stanu zagrożenia tąpaniami wyrobisk górniczych w kopalniach węgla kamiennego Praca zbiorowa pod redakcją Józefa Kabiesza GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2010 Spis treści 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE. MINISTRA ŚRODOWISKA l)
Projekt z dnia 24 czerwca 2013 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA l) Na podstawie art. 118 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981 oraz z 2013
Bardziej szczegółowoOdmetanowanie pokładów węgla w warunkach rosnącej koncentracji wydobycia
dr hab. inż. Eugeniusz Krause, prof. GIG dr inż. Jacek Skiba mgr inż. Bartłomiej Jura mgr inż. Daniel Borsucki Odmetanowanie pokładów węgla w warunkach rosnącej koncentracji wydobycia KATOWICE, styczeń
Bardziej szczegółowoBADANIE WPŁYWU WYDOBYCIA NA SEJSMICZNOŚĆ W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO
BADANIE WPŁYWU WYDOBYCIA NA SEJSMICZNOŚĆ W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO Lis Anna Lis Marcin Kowalik Stanisław 2 Streszczenie. W pracy przedstawiono rozważania dotyczące określenia zależności pomiędzy wydobyciem
Bardziej szczegółowoEMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH Z NIECZYNNEGO SZYBU - UWARUNKOWANIA, OCENA I PROFILAKTYKA
II Konferencja Techniczna METAN KOPALNIANY Szanse i Zagrożenia 8 lutego 2017r. Katowice EMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH Z NIECZYNNEGO SZYBU - UWARUNKOWANIA, OCENA I PROFILAKTYKA Paweł WRONA Zenon RÓŻAŃSKI
Bardziej szczegółowoZagrożenie metanowe oraz studium kosztów profilaktyki metanowej w latach na przykładzie wybranych kopalń
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk rok 2017, nr 99, s. 143 158 Halina POTOCZEK*, Piotr BOJARSKI*, Leszek KLOC** Zagrożenie metanowe oraz studium
Bardziej szczegółowoPLAN DZIAŁANIA KT 275 ds. Techniki i Zagrożeń w Górnictwie
Strona 1 PLAN DZIAŁANIA KT 275 ds. Techniki i Zagrożeń w Górnictwie STRESZCZENIE Zakres tematyczny KT nr 275 obejmuje takie zagadnienia jak: wentylacja w zakładach górniczych; zagrożenia pożarowe, wybuchem
Bardziej szczegółowoZapalenia i wybuchy metanu w kontekście inicjałów związanych z zagrożeniami technicznymi i naturalnymi
Nr 2 PRZEGLĄD GÓRNICZY 87 UKD 622.333:622.324:622.8/.82 Zapalenia y metanu w kontekście inicjałów związanych z zagrożeniami technicznymi i naturalnymi Methane ignitions and explosions in the context of
Bardziej szczegółowoTendencje zmian temperatur powietrza w rejonach eksploatacji podpoziomowej
WARSZTATY 29 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 3 323 Stanisław TRENCZEK Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa, Katowice Tendencje zmian temperatur powietrza w rejonach
Bardziej szczegółowohttp://www.ncbir.pl/ps_kopalnie
OGŁOSZENIE KONKURSOWE I ZAMAWIAJĄCY A. Nazwa: Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju B. Adres: 00-695 Warszawa, ul. Nowogrodzka 47a C. Adres internetowy: www.ncbir.pl D. Dokumenty dotyczące konkursu
Bardziej szczegółowoStan zagrożenia metanowego w kopalniach Polskiej Grupy Górniczej sp. z o.o. Ujęcie metanu odmetanowaniem i jego gospodarcze wykorzystanie
II Konferencja Techniczna METAN KOPALNIANY Szanse i Zagrożenia Stan zagrożenia metanowego w kopalniach Polskiej Grupy Górniczej sp. z o.o. Ujęcie metanu odmetanowaniem i jego gospodarcze wykorzystanie
Bardziej szczegółowoPROGNOZOWANY DOPŁYW METANU DO SZYBÓW WYDECHOWYCH KOPALŃ WĘGLA KAMIENNEGO O NAJWYŻSZEJ METANOWOŚCI W LATACH
GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2013 Tom 8 Zeszyt 2 Eugeniusz KRAUSE Główny Instytut Górnictwa, Katowice Maria GAJDOWSKA Politechnika Śląska, Gliwice PROGNOZOWANY DOPŁYW METANU DO SZYBÓW WYDECHOWYCH KOPALŃ WĘGLA
Bardziej szczegółowoWPŁYW DRENAŻU NA EFEKTYWNOŚĆ ODMETANOWANIA W KOPALNI WĘGLA**
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 30 Zeszyt 1 2006 Stanisław Nawrat*, Zbigniew Kuczera*, Sebastian Napieraj* WPŁYW DRENAŻU NA EFEKTYWNOŚĆ ODMETANOWANIA W KOPALNI WĘGLA** 1. Wprowadzenie Eksploatacja pokładów
Bardziej szczegółowoDaniel BORSUCKI DYREKTOR Zespołu Zarządzania Mediami KHW S.A. Katowice
NFOŚiGW Forum XLII Energia - Efekt Środowisko Nowe technologie pozyskania oraz zagospodarowania węgla kamiennego i metanu gwarantem bezpieczeństwa energetycznego UE i sporego efektu ekologicznego Daniel
Bardziej szczegółowoZagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym. Praca zbiorowa pod redakcją Jana Skowronka
Zagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym Praca zbiorowa pod redakcją Jana Skowronka GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2007 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE (J. SKOWRONEK)...
Bardziej szczegółowoZESTAWIENIE KONCESJI NA POSZUKIWANIE, ROZPOZNAWANIE I WYDOBYWANIE ZŁÓŻ WĘGLA KAMIENNEGO W POLSCE - wg stanu na dzień 1 lutego 2015r.
ZESTAWIENIE KONCESJI NA POSZUKIWANIE, ROZPOZNAWANIE I WYDOBYWANIE ZŁÓŻ WĘGLA KAMIENNEGO W POLSCE - wg stanu na dzień 1 lutego 2015r. 1. Koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węgla kamiennego (łącznie
Bardziej szczegółowoZESTAWIENIE KONCESJI NA POSZUKIWANIE, ROZPOZNAWANIE I WYDOBYWANIE ZŁÓŻ WĘGLA KAMIENNEGO W POLSCE - wg stanu na dzień 1 czerwca 2015r.
ZESTAWIENIE KONCESJI NA POSZUKIWANIE, ROZPOZNAWANIE I WYDOBYWANIE ZŁÓŻ WĘGLA KAMIENNEGO W POLSCE - wg stanu na dzień 1 czerwca 2015r. 1. Koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węgla kamiennego (łącznie
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA GAZOWE CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO G
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIA GAZOWE Powietrze atmosferyczne: 78,08% azot 20,95% tlen
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju Polskiej Grupy Górniczej sp. z o.o.
Perspektywy rozwoju Polskiej Grupy Górniczej sp. z o.o. POLSKA GRUPA GÓRNICZA ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI Polska Grupa Górnicza sp. z o.o. 30 KWIETNIA 2016 r. 11 4 kopalń węgla kamiennego specjalistyczne
Bardziej szczegółowoDziałalność inspekcyjna i kontrolna okręgowych urzędów górniczych i UGBKUE
Działalność inspekcyjna i kontrolna okręgowych urzędów górniczych i UGBKUE 1. Podstawa prawna i zakres działalności inspekcyjnej i kontrolnej urzędów górniczych Zgodnie z art. 109 ustawy Prawo geologiczne
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoXXIII Międzynarodowa Konferencja POPIOŁY Z ENERGETYKI , Zakopane
XXIII Międzynarodowa Konferencja POPIOŁY Z ENERGETYKI 19-21.10.2016, Zakopane Zagospodarowanie UPS w kopalniach węgla kamiennego stan aktualny, prognoza zużycia na lata 2016 2020, aspekty technologiczne
Bardziej szczegółowoEconomical utilization of coal bed methane emitted during exploitation of coal seams energetic and environmental aspects
Economical utilization of coal bed methane emitted during exploitation of coal seams energetic and environmental aspects President of The Board mgr inż. Roman Łój Katowicki Holding Węglowy S.A. Katowicki
Bardziej szczegółowoWYSOKOŚĆ ŚCIAN PROWADZONYCH W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO
PRACE NAUKOWE GIG GÓRNICTWO I ŚRODOWISKO RESEARCH REPORTS MINING AND ENVIRONMENT Kwartalnik Quarterly 1/007 Marian Turek WYSOKOŚĆ ŚCIAN PROWADZONYCH W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO Streszczenie Intensyfikacja
Bardziej szczegółowoPRZYROST STĘŻENIA TLENKU WĘGLA W CZASIE W ZALEŻNOŚCI OD ŹRÓDŁA JEGO POCHODZENIA
GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2013 Tom 8 Zeszyt 3 Stanisław TRENCZEK Instytut Technik Innowacyjnych EMAG, Katowice PRZYROST STĘŻENIA TLENKU WĘGLA W CZASIE W ZALEŻNOŚCI OD ŹRÓDŁA JEGO POCHODZENIA Streszczenie. W
Bardziej szczegółowoKlimatyzacja centralna w Lubelskim Węglu Bogdanka S.A.
Klimatyzacja centralna w Lubelskim Węglu Bogdanka S.A. Zmiany wielkości kopalni Bogdanka O.G. Ludwin 78,7 km 2 O.G. Puchaczów V 73,4 km 2 O.G. razem 161,5 km 2 O.G. Stręczyn 9,4 km 2 1 Czynne wyrobiska
Bardziej szczegółowoAktywność sejsmiczna w strefach zuskokowanych i w sąsiedztwie dużych dyslokacji tektonicznych w oddziałach kopalń KGHM Polska Miedź S.A.
57 CUPRUM nr 4 (69) 213, s. 57-69 Andrzej Janowski 1), Maciej Olchawa 1), Mariusz Serafiński 1) Aktywność sejsmiczna w strefach zuskokowanych i w sąsiedztwie dużych dyslokacji tektonicznych w oddziałach
Bardziej szczegółowoUstawa Prawo geologiczne i górnicze
Ustawa Prawo geologiczne i górnicze 1 Ustawa Prawo geologiczne i górnicze 2 Ustawa Prawo geologiczne i górnicze 3 Ustawa Prawo geologiczne i górnicze 4 Ustawa Prawo geologiczne i górnicze 5 Dodatkowe wytyczne
Bardziej szczegółowoInformacja o zapaleniu metanu, pożarze i wypadku zbiorowym zaistniałych w dniu r. JSW S.A. KWK Krupiński
Informacja o zapaleniu metanu, pożarze i wypadku zbiorowym zaistniałych w dniu 05.05.2011r. JSW S.A. KWK Krupiński Zapalenie metanu, pożar oraz wypadek zbiorowy (14 wypadków), zaistniał w dniu 05.05.2011r.,
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI. z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych.
Dz.U.02.94.841 2003.11.24 zm. Dz.U.2003.181.1777 1 2004.10.23 zm. Dz.U.2004.219.2227 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych
Bardziej szczegółowoModelowanie mechanizmu gromadzenia wybuchowego pyłu węglowego w strefach zabezpieczających
dr inż. Dariusz PROSTAŃSKI Instytut Techniki Górniczej KOMAG Modelowanie mechanizmu gromadzenia wybuchowego pyłu węglowego w strefach zabezpieczających S t r e s z c z e n i e W artykule przedstawiono
Bardziej szczegółowoMetody odmetanowania stosowane w polskich kopalniach węgla kamiennego
WARSZTATY 2012 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 237 247 Adam MIREK, Dariusz KATAN Wyższy Urząd Górniczy w Katowicach Metody odmetanowania stosowane w polskich kopalniach węgla
Bardziej szczegółowoAnaliza efektywności rejestracji przyspieszeń drgań gruntu w Radlinie Głożynach
WARSZTATY 2004 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 349 354 Piotr KALETA, Tadeusz KABZA Kompania Węglowa S. A., Kopalnia Węgla Kamiennego Rydułtowy-Anna Ruch II, Pszów Analiza efektywności
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 19 lutego 2013 r. Poz. 230 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 29 stycznia 2013 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 lutego 2013 r. Poz. 230 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych
Bardziej szczegółowoWERYFIKACJA REJESTRACJI PARAMETRÓW POWIETRZA W SYSTEMACH DYSPOZYTORSKICH
GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2013 Tom 8 Zeszyt 4 Wacław DZIURZYŃSKI, Stanisław WASILEWSKI Instytut Mechaniki Górotworu PAN, Kraków WERYFIKACJA REJESTRACJI PARAMETRÓW POWIETRZA W SYSTEMACH DYSPOZYTORSKICH Streszczenie.
Bardziej szczegółowoWZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. ZAKŁAD ELEKTRONIKI GÓRNICZEJ ZEG SPÓŁKA AKCYJNA, Tychy, PL BUP 03/10
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 117620 (22) Data zgłoszenia: 31.07.2008 (19) PL (11) 65397 (13) Y1 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoPOLISH HARD COAL MINING SECTOR - CURRENT STATE AND PERSPECTIVES
Trends and prospects of coal production and usage in Ukraine and globally 14 th of June 2017, Kiev, Ukraine POLISH HARD COAL MINING SECTOR - CURRENT STATE AND PERSPECTIVES Zbigniew Lubosik Central Mining
Bardziej szczegółowoMETAN WIODĄCYM ZAGROŻENIEM NATURALNYM W KWK BRZESZCZE
METAN WIODĄCYM ZAGROŻENIEM NATURALNYM W KWK BRZESZCZE METHANE AS THE MAIN NATURAL HAZARD IN BRZESZCZE HARD COAL DEPOSIT, UPPER SILESIAN COAL BASIN Angelika Musiał, Zbigniew Kokesz - Katedra Geologii Złożowej
Bardziej szczegółowoMETODY ROZPOZNAWANIA STANU AKTYWNOŚCI SEJSMICZNEJ GÓROTWORU I STRATEGIA OCENY TEGO ZAGROŻENIA
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2016 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 96 Nr kol. 1963 Damian ŁOPUSIŃSKI Politechnika Wrocławska Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii damian.lopusinski@gmail.com
Bardziej szczegółowoKOSZTY PROFILAKTYK AEROLOGICZNYCH W PORÓWNANIU DO CENY WĘGLA W WARUNKACH JEDNEJ Z KOPALŃ WĘGLA KAMIENNEGO
2017 GÓRNICTWO ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU 2016 Redaktor naukowy tomu: Marek POZZI 20 KOSZTY PROFILAKTYK AEROLOGICZNYCH W PORÓWNANIU DO CENY WĘGLA W WARUNKACH JEDNEJ Z KOPALŃ WĘGLA KAMIENNEGO 20.1 WSTĘP Kopalnie
Bardziej szczegółowoInstytut Technik Innowacyjnych EMAG
Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Seminaria naukowe w 2009 r. Data Temat Autor 20 stycznia 2009 r. Konstruowanie zabezpieczeń produktów i systemów informatycznych posiadających mierzalny poziom uzasadnionego
Bardziej szczegółowoWYZNACZENIE WARTOŚCI PARAMETRÓW TEORII PROGNOZOWANIA WPŁYWÓW W PRZYPADKU EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ PROWADZONEJ W DWÓCH POKŁADACH
GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2011 Tom 6 Zeszyt 1 MAREK KRUCZKOWSKI Politechnika Śląska, Gliwice Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni WYZNACZENIE WARTOŚCI PARAMETRÓW TEORII
Bardziej szczegółowoDETERMINATION OF METHANE PERFORMANCE INDEX
GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2012 Tom 7 Zeszyt 4 Marek USZKO, Leszek KLOC, Marek SZARAFIŃSKI, Jarosław KOŁODZIEJ Kompania Węglowa S.A. O WYZNACZANIU WSKAŹNIKA EFEKTYWNOŚCI ODMETANOWANIA Streszczenie. Działania
Bardziej szczegółowoInformacja o kontrolach limitowanych zewnętrznych przeprowadzonych. w 2013roku
Informacja o kontrolach limitowanych zewnętrznych przeprowadzonych w 2013roku Lp. Okres kontroli 1 od: 2013-01-09 do: 2013-01-11 2 od: 2013-01-11 do: 2013-01-15 3 od: 2013-01-14 do: 2013-01-16 4 od: 2013-01-14
Bardziej szczegółowo4. Blok stan 4.2. Podsystem monitoringu jakości wód Monitoring wód podziemnych
Monitoring wód podziemnych dotyczy ich stanu chemicznego i ilościowego, i wchodzi w zakres informacji uzyskiwanych w ramach państwowego monitoringu środowiska. Ogólne zapisy dotyczące badania i oceny stanu
Bardziej szczegółowoOCENA ZAGROŻENIA METANOWEGO W REJONIE ŚCIANY EKSPLOATACYJNEJ PRZEWIETRZANEJ SPOSOBEM NA U
GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2013 Tom 8 Zeszyt 4 Nikodem SZLĄZAK, Marek BOROWSKI, Dariusz OBRACAJ, Justyna SWOLKIEŃ AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków OCENA ZAGROŻENIA METANOWEGO W REJONIE ŚCIANY EKSPLOATACYJNEJ
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE WYBUCHEM PYŁU WĘGLOWEGO
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIE WYBUCHEM PYŁU WĘGLOWEGO Prawo Geologiczne i Górnicze
Bardziej szczegółowoZAGOSPODAROWANIE UPS W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO STAN AKTUALNY, PROGNOZA ZUŻYCIA NA LATA , ASPEKTY TECHNOLOGICZNE I ŚRODOWISKOWE
Leszek Drobek Główny Instytut Górnictwa, Zakład Monitoringu Środowiska,Katowice Jerzy Kanafek CEZ Produkty Energetyczne Polska Spółka z o.o.,chorzów Piotr Pierzyna Politechnika Śląska, Instytut Eksploatacji
Bardziej szczegółowoDziałalność kontrolna urzędów górniczych
1. Działalność kontrolna okręgowych urzędów górniczych i dochodzenia powypadkowe Kontrola nad ruchem zakładów górniczych i innych nadzorowanych podmiotów jest podstawową funkcją urzędów górniczych. Celem
Bardziej szczegółowoPROJEKTOWANIE PRZEBIEGU OTWORÓW WIERTNICZYCH BADAWCZYCH, ODWADNIAJĄCYCH PODZIEMNY ZBIORNIK WODNY, NA PRZYKŁADZIE WYBRANEJ KOPALNI WĘGLA KAMIENNEGO
SYSTEMY WSPOMAGANIA w INŻYNIERII PRODUKCJI Rozpoznawanie Złóż i Budownictwo Podziemne 2017 25 PROJEKTOWANIE PRZEBIEGU OTWORÓW WIERTNICZYCH BADAWCZYCH, ODWADNIAJĄCYCH PODZIEMNY ZBIORNIK WODNY, NA PRZYKŁADZIE
Bardziej szczegółowoMateriały na posiedzenie Rady Ochrony Pracy w dniu r.
Materiały na posiedzenie Rady Ochrony Pracy w dniu 6.06.2006 r. 1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w kopalniach metanowych 2. Stosowanie materiałów wybuchowych w górnictwie w aspekcie zapewnienia bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowo1. WSTĘP sprzętu ochronnego oczyszczającego sprzętu ochronnego izolującego
1. WSTĘP Mając na uwadze konieczność skutecznej ochrony zdrowia i życia pracowników dołowych w sytuacjach zagrożenia, w dokumencie programowym Strategia działania urzędów górniczych na lata 2006-2010 wśród
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu bhp i ppoż.
Kopalnia Soli Wieliczka Trasa Turystyczna Sp. z o.o. Szkolenie z zakresu bhp i ppoż. Wieliczka 2013 jerzy.sajak@kopalnia.pl System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy Szkolenie BHP luty 2012
Bardziej szczegółowoINSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK. Strategiczny projekt badawczy PS3 pt. "Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach"
INSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK UL. REYMONTA 27; 30-059 KRAKÓW Strategiczny projekt badawczy PS3 pt. "Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach" Opracowanie zasad pomiarów i badań parametrów
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1
Zagrożenia naturalne w zakładach górniczych. Dz.U.2015.1702 z dnia 2015.10.26 Status: Akt oczekujący Wersja od: 1 stycznia 2016 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1 z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie
Bardziej szczegółowoForma zajęć: Prowadzący: Forma zajęć: Prowadzący: ZAJĘCIA DLA SZKÓŁ O PROFILU GÓRNICZYM
ZAJĘCIA DLA SZKÓŁ O PROFILU GÓRNICZYM JAK ZAPEWNIĆ BEZPIECZEŃSTWO BUDOWLI PODZIEMNYCH? Zgodny z programem nauczania: FIZYKA, MECHANIKA Ciśnienie górotworu na dużej głębokości. Rozkład stref deformacyjno
Bardziej szczegółowoInformacja o kontrolach limitowanych zewnętrznych przeprowadzonych w 2012 roku
Informacja o kontrolach limitowanych zewnętrznych przeprowadzonych w 2012 roku (dotyczy NIK, WUG, PIP, UKS, ARP S.A.) Podmiot Lp. Okres kontroli kontrolujący 1 od: 2012-01-13 do: 2012-01-17 2 od: 2012-01-13
Bardziej szczegółowoKurs Przewodników Szkolenie z zakresu bhp i ppoż.
Kopalnia Soli Wieliczka Trasa Turystyczna Sp. z o.o. Kurs Przewodników Szkolenie z zakresu bhp i ppoż. Wieliczka 2015 jerzy.sajak@kopalnia.pl Służba BHP w Spółce Trasa Turystyczna: od 1 stycznia 2015 r.
Bardziej szczegółowoPROGNOZA JEDNODNIOWA STĘŻENIA METANU NA WYLOCIE Z REJONU ŚCIANY N-6 W POKŁADZIE 330 W KWK K3
SYSTEMY WSPOMAGANIA W INŻYNIERII PRODUKCJI 24 PROGNOZA JEDNODNIOWA STĘŻENIA METANU NA WYLOCIE Z REJONU ŚCIANY N-6 W POKŁADZIE 33 W KWK K3. WSTĘP Zagrożenie metanowe jest jednym z najpowszechniej występujących
Bardziej szczegółowoWENTYLACYJNE ZAGROŻENIA SKOJARZONE W GÓRNICTWIE PODZIEMNYM WĘGLA KAMIENNEGO
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2017 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 100 Nr kol. 1972 Jan SYTY OSRG Wodzisław j.syty@csrg.bytom.pl Jarosław BRODNY Politechnika Śląska Wydział Organizacji i Zarządzania
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych 1
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych 1 (Dz.U. z 2013 r. poz. 230) Na podstawie art. 118 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZÊ DO WY WY SZEGO URZÊDU GÓR NI CZE GO ROK 2008
DZIENNIK URZÊ DO WY WY SZEGO URZÊDU GÓR NI CZE GO ROK 2008 2 3 Skorowidz alfabetyczny do Dziennika Urzędowego Rok 2008 (nry 1 17) (Skróty oznaczają: D. decyzję, K. komunikat, O. obwieszczenie, Z. zarządzenie.)
Bardziej szczegółowoDziałalność inspekcyjna i kontrolna okręgowych urzędów górniczych i UGBKUE
Działalność inspekcyjna i kontrolna okręgowych urzędów górniczych i UGBKUE Podstawową formą prowadzenia nadzoru i kontroli w zakładach górniczych były przeprowadzane w nich inspekcje, kontrole problemowe
Bardziej szczegółowoAnaliza tąpnięć zaistniałych w kopalniach GZW wraz z oceną stanów zagrożenia tąpaniami
WARSZTATY 24 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 573 584 Renata PATYŃSKA Główny Instytut Górnictwa, Katowice Analiza tąpnięć zaistniałych w kopalniach GZW wraz z oceną stanów zagrożenia
Bardziej szczegółowoRuda Śląska, 07.06.2013 r.
Oddział KWK Halemba Wirek Ruda Śląska, 07.06.2013 r. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI CZĘŚCI ZADANIA BADAWCZEGO Nr 3 pt. Opracowanie zasad pomiarów i badań parametrów powietrza kopalnianego dla oceny zagrożenia
Bardziej szczegółowoOptymalizacja inwestycji remontowych związanych z bezpieczeństwem pożarowym dzięki wykorzystaniu technik komputerowych CFD
Optymalizacja inwestycji remontowych związanych z bezpieczeństwem pożarowym dzięki wykorzystaniu technik komputerowych CFD dr inż. Dorota Brzezińska Katedra Inżynierii Bezpieczeństwa Pracy WIPOŚ PŁ Licheń,
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA NATURALNE W OTWOROWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH
ZAGROŻENIA NATURALNE W OTWOROWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH. ZAGROŻENIE ERUPCYJNE Zagrożenie erupcyjne - możliwość wystąpienia zagrożenia wywołanego erupcją wiertniczą rozumianą jako przypływ płynu złożowego
Bardziej szczegółowoZagrożenie pożarami endogenicznymi a zagrożenia naturalne w aspekcie obowiązujących przepisów
WARSZTATY 2006 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 441 454 Stanisław TRENCZEK Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa, Katowice Zagrożenie pożarami endogenicznymi a zagrożenia
Bardziej szczegółowoInformacje ogólne. Oficjalne przejęcie kopalni Silesia przez inwestora koncern EPH 9 grudnia 2010
Katowice 2012 PG SILESIA to prywatne przedsiębiorstwo należące do Energetický a Průmyslový Holding a.s., czołowej czeskiej grupy działającej w sektorze energetycznym i przemysłowym. Spółka zmodernizowała
Bardziej szczegółowoKatowicki Holding Węglowy S.A.
Katowicki Holding Węglowy S.A. KATOWICKI HOLDING USKOK KŁODNICKI dług. ok. 30 km CHORZÓW max.zrzut 350m RUDA ŚL. Ruch Śląsk USKOK VI/VIa WĘGLOWY S.A. max.zrzut dług. ok. 2 km ok.130m Ruch Wujek KWK WIECZOREK
Bardziej szczegółowoMULTICRITERIA EVALUATION OF MINING ENTERPRISE
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 68 Nr kol. 1905 Katarzyna JAKOWSKA-SUWALSKA Politechnika Śląska Wydział Organizacji i Zarządzania WIELOKRYTERIALNA OCENA PRZEDSIĘBIORSTW
Bardziej szczegółowoANALIZA I OCENA PARAMETRÓW KSZTAŁTUJĄCYCH ZAGROŻENIE METANOWE W REJONACH ŚCIAN
Journal of Sustainable Mining STRONA INTERNETOWA jsm.gig.eu J. Sust. Min. Vol. 12 (2013), No 1, str. 13 ANALIZA I OCENA PARAMETRÓW KSZTAŁTUJĄCYCH ZAGROŻENIE METANOWE W REJONACH ŚCIAN Eugeniusz Krause 1,
Bardziej szczegółowoPRZEPISY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY ORAZ BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO W PODZIEMNYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH,
PRZEPISY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY ORAZ BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO W PODZIEMNYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH, DOTYCZĄCE OGÓLNYCH ZASAD BEZPIECZEŃSTWA PRACY I RUCHU ZAKŁADU GÓRNICZEGO. Prowadzenie robót górniczych
Bardziej szczegółowoKSMD APN 2 lata pracy w kopalniach odkrywkowych
KSMD APN 2 lata pracy w kopalniach odkrywkowych Katedra Górnictwa Odkrywkowego Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Prelegent: Józef Pyra KSMD APN Przy skutecznym urabianiu złóż z użyciem MW, zawsze będą
Bardziej szczegółowoANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G
PRACE instytutu LOTNiCTWA 221, s. 115 120, Warszawa 2011 ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G i ROZDZiAŁU 10 ZAŁOżEń16 KONWENCJi icao PIotr
Bardziej szczegółowoSpis treści Wykaz ważniejszych pojęć Wykaz ważniejszych oznaczeń Wstęp 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych
Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć... 13 Wykaz ważniejszych oznaczeń... 21 Wstęp... 23 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych... 27 1.1. Charakterystyka ujemnych wpływów eksploatacji
Bardziej szczegółowoWYRZUTY SKAŁ I GAZÓW ORAZ SYSTEMY ZWALCZANIA TYCH ZAGROŻEŃ
WYRZUTY SKAŁ I GAZÓW ORAZ SYSTEMY ZWALCZANIA TYCH ZAGROŻEŃ Stanisław KOWALIK Politechnika Śląska, Gliwice, Polsko Summary: REPROACHES OF ROCKS AND OF GASES AND SYSTEMS OF FIGHTING THESE OF THREATS This
Bardziej szczegółowoWskaźnik emisji metanu z kopalń węgla kamiennego w Polsce
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk rok 2016, nr 94, s. 67 78 Renata PATYŃSKA* Wskaźnik emisji metanu z kopalń węgla w Polsce Streszczenie: Szacowanie
Bardziej szczegółowoWstępna i szczegółowa ocena zagrożenia klimatycznego w kopalniach
NOWOCZESNE SYSTEMY WENTYLACJI, KLIMATYZACJI I UTRZYMANIA RUCHU W GÓRNICTWIE PODZIEMNYM IV Konferencja, 7-8 czerwca 2018r., Jastków k. Lublina Wstępna i szczegółowa ocena zagrożenia klimatycznego w kopalniach
Bardziej szczegółowoKOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK
Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Ewa Wachowicz, Piotr Grudziński Katedra Automatyki, Politechnika Koszalińska Streszczenie. W pracy
Bardziej szczegółowoGÓRNICTWO WĘGLA KAMIENNEGO w POLSCE 2012 r. 2013 r. STAGNACJA CZY REGRESJA?
Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddział w Katowicach GÓRNICTWO WĘGLA KAMIENNEGO w POLSCE 2012 r. 2013 r. STAGNACJA CZY REGRESJA? WARSZAWA, 4 czerwiec 2013r. Henryk PASZCZA ARP SA Agencja Rozwoju Przemysłu
Bardziej szczegółowoWENTYLACJA WYROBISK ŚCIANOWYCH W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO, W WARUNKACH ZAGROŻEŃ METANOWEGO I POŻAROWEGO
GÓRNICTWO I GEOLOGIA 13 Tom 8 Zeszyt Nikodem SZLĄZAK Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Jan SZLĄZAK Politechnika Śląska, Gliwice WENTYLACJA WYROBISK ŚCIANOWYCH W KOPALNIACH WĘGLA
Bardziej szczegółowoWarunki bezpiecznego wykonywania badań oraz pomiarów wielkości elektrycznych i nieelektrycznych w wyrobiskach zagrożonych wybuchem
Warunki bezpiecznego wykonywania badań oraz pomiarów wielkości elektrycznych i nieelektrycznych w wyrobiskach zagrożonych wybuchem dr inż. Andrzej Figiel Instytut Techniki Górniczej KOMAG Conditions for
Bardziej szczegółowo