Raport z debaty klimatycznej w Kędzierzynie-Koźlu

Transkrypt

1 Raport z debaty klimatycznej w Kędzierzynie-Koźlu Społeczne założenia do powiatowego programu niskowęglowego rozwoju Materiał opracowany przez uczestników debaty zebrali: Agnieszka Czachowska Wojciech Kłosowski Komentarz eksperta: Andrzej Kassenberg Warszawa, Projekt Dobry klimat dl powiatów jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2 WNIOSKI Z DEBATY KLIMATYCZNEJ W POWIECIE KĘDZIERZYŃSKO - KOZIELSKIM Debata w Powiecie Kędzierzyńsko - Kozielskim odbyła się pod patronatem Ministra Środowiska i Starosty Kędzierzyńsko_Kozielskiego w dniu 29 listopada 2012r. w sali konferencyjnej w Kędzierzynie - Koźlu. Na Debatę zostali zaproszeni i udział w niej wzięli wice-starosta Powiatu, przedstawiciel Urzędu Gminy Kędzierzyn Koźle, przedstawiciele Starostwa z Wydziału Ochrony Środowiska, kapitan żeglugi śródlądowej, przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz przedstawiciele przedsiębiorstw mających siedzibę na terenie Powiatu. Debata miała na celu wypracowanie społecznych założeń do powiatowego programu niskowęglowego rozwoju. W czasie Debaty zostały wymienione następujące uwarunkowania (w postaci zagrożeń i szans), które mają wpływ na rozwój gospodarki regionu a wynikają z kwestii zmian klimatycznych: ZAGROŻENIA: Powodzie Niska emisja Brak rozwiązań drogowych Hałas Smog Susze Trąby powietrzne Pożary lasów Wyginięcie zwierzyny, pszczół, ptaków Migracje klimatyczne zwierząt, roślin Zanieczyszczenie powietrza przez zakłady przemysłowe Brak świadomości ekologicznej Złe gospodarowanie zasobami wodnymi Zmniejszenie plonów w rolnictwie i sadownictwie Pojawianie się obcych gatunków roślin i zwierząt Wzrost zachorowań na nieznane dotąd choroby Wzrost kosztów zakupu uprawnień do emisji CO2 Wzrost kosztów produkcji przemysłowej Wzrost kosztów klimatyzacji W obu grupach podkreślono za szczególnie ważne uznano te zagrożenia, które wiążą się z wyjazdami mieszkańców Powiatu z powodu braku pracy, zdrowotnymi, zaburzeniami bilansu wodnego oraz skażenia powietrza. Jako szanse grupy wymieniły, co następuje: SZANSE: Duże zasoby wód podziemnych III i IV rzędowych Istniejąca infrastruktura wodna Możliwość retencji dużej ilości wody Rozwój turystyki i agroturystyki Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu kędzierzyńskiego 2

3 Możliwość uprawy winorośli Stosowanie nowoczesnych, energooszczędnych i ekologicznych technologii, nie tylko przez zakłady przemysłowe Mniejsze koszty ogrzewania Mniejsza emisja zanieczyszczeń do atmosfery Rozwój odnawialnych źródeł energii Wzrost edukacji i świadomości ekologicznej społeczeństwa Lokalizacja powiatu w zielonym korytarzu transportowym Rozwój ekologicznych środków transportu Uczestnicy Debaty kontynuując pracę w dwóch grupach wypracowali następujące propozycje i wizje Powiatu (zebrane w blokach tematycznych) w 2030 r., biorąc pod uwagę zmiany klimatyczne: 1. TRANSPORT Systemowe rozwiązanie transportu na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju ekologicznych publicznych środków transportu i stworzenia ścieżek rowerowych (połączonych z gminami). Przywrócenie żeglowności Odry i Kanału Gliwickiego 2. POWIETRZE Dotrzymane standardy emisyjne w zakresie benzenu i pyłu 3. GOSPODARKA ODPADAMI Budowa centrum unieszkodliwiania odpadów 4. GOSPODARKA WODNA Mała retencja > nowe zbiorniki na dopływach Odry 5. ROZWÓJ BIZNESU Rozwój kędzierzyńsko - koźlego parku przemysłowego (strategiczni inwestorzy) oraz ożywienie gospodarcze na bazie portu 6. ROZWÓJ TURYSTYKI Zagospodarowanie zabytkowego parku w Sławęcicach Rozwój turystyki wodnej na bazie Odry 7. PRZYRODA Wprowadzenie gatunków wygonionych do natury i stworzenie możliwości ochrony pszczół i trzmieli. Zwiększenie ilości zieleni. 8. ROLNICTWO Produkcja markowego lokalnego wina. Zwiększenie upraw ekologicznych oraz produkcja żywności ekologicznej. 9. BUDOWNICTWO i INFRASTRUKTURA Podłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej, grzewczej, gazowej, wodociągowej, itd. Izolacja termiczna ostatnich kondygnacji bloków w Kędzierzynie Koźlu ze szczególnym uwzględnieniem dodatkowej izolacji dla dachów płaskich 10. ŚWIADOMOŚĆ EKOLOGICZNA Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń przemysłowych do atmosfery Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu kędzierzyńskiego 3

4 11. ENERGIA Podłączenie wszystkich indywidualnych odbiorców ciepła do systemu zbiorowego ogrzewani (w budownictwie rozproszonym ekologiczne źródła) 12. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII i ICH WYKORZYSTANIE Powstanie nowych elektrowni ekologicznych 13. ZDROWIE I SPOŁĘCZEŃSTWO Objęcie ochroną medyczną i profilaktyczną dzieci. Stworzenie miejsc do aktywnego wypoczynku dzieci, młodzieży, dorosłych. Współpraca grup ekologicznych z samorządem W czasie głosowania 5 punktami wybrano propozycję PRZYWRÓCENIE ŻEGLOWNOŚCI ODRY I KANAŁU GLIWICKIEGO i uznano tym samym jako najważniejszą do realizacji, następnie 4 punktami wybrano dwie propozycje: PODŁĄCZENIE NIERUCHOMOŚCI DO SIECI KANALIZACYJNEJ, GRZEWCZEJ, GAZOWEJ, WODOCIĄGOWEJ, ITD. oraz DOTRZYMANE STANDARDY EMISYJNE W ZAKRESIE BENZENU I PYŁU, wiele propozycji otrzymało po 1 lub 2 punkty (np. Stworzenie możliwości ochrony pszczół i trzmieli, Systemowe rozwiązanie transportu na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców, Stworzenie ścieżek rowerowych połączonych z gminami, Mała retencja > nowe zbiorniki na dopływach Odry), nieliczne otrzymały 0 punktów. Obydwie grupy spisały zasoby i instrumenty dla propozycji: PRZYWRÓCENIE ŻEGLOWNOŚCI ODRY I KANAŁU GLIWICKIEGO. Wymieniono następujące zasoby: Istniejący port śródlądowy Działająca stocznia rzeczna oraz stocznie remontowe i produkcyjne Szkoła specjalistyczna - Zespół Szkół Żeglugi Śródlądowej z orkiestrą Wykształcona i doświadczona kadra Czynne śluzy Tani i ekologiczny transport ma duże poparcie społeczne Uroki nabrzeża Odry i Kanału Gliwickiego obecnie doceniają turyści kajakarze miejscowi i przyjezdni Kanał Odra Dunaj (był planowany) docelowo Odra infrastruktura żeglugowa oraz energetyka wodna Kanał Gliwicki, Kanał Kędzierzyński, Port Azoty, Port Koźle, Blachownia Stanice wodne (mariny) Flota żeglugi śródlądowej hydrotechniczna Tradycja w społeczności lokalnej oraz problemy i przeciwników pomysłu: Brak finansów Brak zbiornika Racibórz Brak wsparcia władz centralnych Trudności w uzyskaniu decyzji środowiskowych i innych Protesty ważnych oponentów Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu kędzierzyńskiego 4

5 a także następujące instrumenty i planowane działania: Nowe racjonalne spojrzenie na gospodarkę wodną Zielone korytarze transportowe Budowa kanału śląskiego Budowa kanału Odra Dunaj Budowa zbiornika retencyjnego Racibórz Przywrócenie właściwej retencji Odry i jej dopływów Wola polityczna administracja Warszawa Bezpieczeństwo hydrologiczne Bezpieczeństwo środowiskowe Bezpieczeństwo gospodarcze Natura 2000 nowe spojrzenie na sprawy zrównoważonego rozwoju Dopilnowanie realizacji zrównoważonego rozwoju W czasie podsumowania Debaty można było zauważyć, iż część osób jest już bardzo zaangażowanych we wprowadzenie wypracowanego tematu w życie, dla części jest on nierealny i nieekologiczny. Debata wykazała także głębokie zrozumienie przez cześć jej uczestników zagadnień ekologicznych i powiązań systemowych w środowisku. Z debaty wyniknęła konkluzja, aby w pierwszej kolejności sporządzić przynajmniej uproszczoną wersję studium wykonalności przedsięwzięcia ze szczególnym zwróceniem uwagi na jego ekonomiczną opłacalność. Komentarz eksperta Wyraźnie debata zdominowana została przez temat odbudowy żeglowności na Kanale Gliwickim, Kędzierzyńskim, a także Odrze, z wizją tworzenia Kanału Odra Dunaj. Mimo próby skierowania debaty bardziej w kierunku działań nastawionych na gospodarkę niskoemisyjna nie udało się to. Ważne jest to, że nie wszystkie osoby popierały taką wizję ale były one w mniejszości. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu kędzierzyńskiego 5

6 Co po debacie? W ramach projektu Dobry klimat dla powiatów w jednym powiecie uczestniczącym w projekcie społeczne założenia wypracowane podczas debaty zostaną rozwinięte w pełnoprawny Program Niskowęglowego Rozwoju na koszt projektu. Wybór powiatu zostanie ogłoszony do końca 2013 roku podczas regionalnych konferencji klimatycznych projektu organizowanych przez Związek Powiatów Polskich. Preferowany będzie wybór powiatu, który podpisał deklarację Dobry klimat dla powiatów. Program zostanie opracowany przez zespół ekspercki projektu wraz z udziałem społecznym mieszkańców powiatu w latach W ramach opracowywania programu zidentyfikowane zostaną projekty, które mogą być przedłożone do finansowania ze środków Unii Europejskiej w perspektywie finansowej do roku Wybranym uczestnikom debat, którzy wyróżnili się wsparciem społecznych założeń programu niskowęglowego rozwoju w swoim powiecie, a także aktywnie włączyli się w społeczność internetową Lokalnych Inicjatorów Społeczeństwa Obywatelskiego, zostanie zaoferowana możliwość bezpłatnego wyjazdu studyjnego do Kornwalii pierwszego niskowęglowego regionu w Wielkiej Brytanii. [ droga_ku_niskoemisyjnosci przyklad_z_kornwalii] W społeczności internetowej Lokalnych Inicjatorów Społeczeństwa Obywatelskiego można wymienić się doświadczeniami z osobami, które na co dzień w swoim powiecie aktywnie zajmują się problematyką zmian klimatu, a także uzyskać wsparcie od ekspertów projektu Dobry klimat dla powiatów. Społeczność internetowa znajduje się pod adresem: Projekt Dobry klimat dla powiatów jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu kędzierzyńskiego 6