Referaty na konferencji Uniwersytet Wirtualny 2015

Transkrypt

1 Referaty na konferencji Uniwersytet Wirtualny 2015 Dzień I Sesja plenarna (AULA , parter) Wojciech Orliński, publicysta, pisarz, autor książki Internet. Czas się bać Czy Internet da się jeszcze naprawić? dr Jacek Marciniak (UAM) Sztuczna inteligencja w kształceniu na odległość mgr Kamil Sijko (Instytut Badań Edukacyjnych) Kompetencje komputerowe i informacyjne młodzieży w Polsce. Raport z badań Sesja Jubileuszowa (AULA , parter) prof. dr. hab. Bogdan Galwas (PW), prof. dr hab. Ryszard Tadeusiewicz (AGH) Refleksje o współczesnej edukacji, czyli czego się obawiać, a w czym pokładać nadzieję prof. dr hab. Jan Madey (UW) Czego Jaś się nie nauczy, czyli wpływ TIK na edukację prof. dr hab. Lech Banachowski, mgr Agnieszka Chądzyńska-Krasowska, mgr Elżbieta Mrówka- Matejewska, prof. dr hab. Jerzy Paweł Nowacki (PJATK) Od e-materiałów do e-tutorów 1

2 prof. dr hab. Arkadiusz Orłowski (SGGW) Czy e-learning trafi pod strzechy? Sesja I A (AULA , parter) Kierunki rozwoju e-nauczania dr hab. Eugenia Smyrnova-Trybulska (UŚ) Międzynarodowa sieć naukowa IRNet w dobie nowych technologii, globalizacji i internacjonalizacji edukacji Aktualność tematu określona jest przez Strategie rozwoju społeczeństwa wiedzy w XXI wieku i związana z przejściem do społeczeństwa globalnych kompetencji, w którym zmienia się zarówno globalna ekonomika, jak i status szkolnictwa. Bez aktywnego wdrażania innowacyjnych form, metod, technologii nauczania i przede wszystkim e-learningu na wszystkich szczeblach kształcenia te cele nie mogą być pomyślne osiągnięte. Jednocześnie warto określić istniejący problem, polegający na tym, że metodologia e-learningu nie jest jeszcze całkowicie opracowana i sprecyzowana. W prezentacji zostaną przedstawione konsorcjum Projektu IRNet ( które łączy 10 uczelni partnerskich z 9 krajów (Polska, Uniwersytet Śląski jest koordynatorem), ogólne i szczegółowe cele, zadania, oczekiwane rezultaty 7 roboczych pakietów projektu, program rozpowszechnienia rezultatów, które są uwarunkowane między innymi współczesnymi tendencjami globalizacji i internacjonalizacji edukacji w dobie Internetu i globalnych kompetencji. dr inż. Włodzimierz Dąbrowski, Andrzej Stasiak (PW) Trendy w rozwoju akademickich kursów e -learningowych W referacie zostaną przedstawione doświadczenia autora z udziału w kursie zorganizowanym przez Technische Universiteite Eindhoven udostępnianym w ramach platformy Coursera oraz z udziału w projekcie NOMAD prowadzonym przez Polsko-Japońską Akademię Technik Komputerowych. Doświadczenia te posłużą do sformułowania wniosków na temat kierunków rozwoju, w jakim podążają współczesne akademickie kursy e-learningowe, zmian jakie zaszły w ostatnich latach w sposobie ich prowadzenia, organizacji, udostępniania oraz oczekiwań odbiorców kursów i sposobu, w jaki chcą oni uczestniczyć w szkoleniach zdalnych. 2

3 mgr Anna Muniak (PJATK) Projekt Nomad od małego eksperymentu do próby utworzenia polskiego MOOCa propozycje usieciowienia systemu m-learningowego w środowisku polskich uczelni wyższych Polsko Japońska Akademia Technik Komputerowych rozpoczynając projekt Łamigłówki dla nomada metoda uczenia przez całe życie na miarę XXI wieku planowała opracowanie i przetestowanie nowoczesnych metod dydaktycznych łączących nauczanie łamigłówkowe i incydentalne w formule zdalnych kursów doszkalających. Rewolucja MOOC-owa, która odbywa się za oceanem, skłoniła nas jednak do szerszego spojrzenia na nasz projekt i wykorzystania jego produktów, w tym zaawansowanej platformy m-learningowej, dla dostarczenia polskiemu szkolnictwu wyższemu narzędzi i procedur pozwalających na usieciowienie i współtworzenie materiałów e-learningowych. W niniejszym referacie podsumuję modele działania MOOC-ów i możliwość ich zastosowania w warunkach polskich. prof. dr hab. Oleg Zaikin, mgr Andrzej Żyławski (WWSI), prof. dr hab. Ryszard Tadeusiewicz (AGH), prof. Lise Busk Kofoed (Aalborg University) Teachers and students motivation model in the competence-based learning process Motivation modelling of teacher and students for joint designing of didactic materials in Open Distance Learning (ODL) is examined in the paper. The problem for creation of such model is formulated and the structure of model is described. The mathematical method, based on game theory and simulation modelling is suggested. Małgorzata Jaroszewska (Pearson) Nowoczesne narzędzia edukacyjne MyLab/Mastering w procesie akademickim Programy MyLab i Mastering, używane przez miliony studentów na całym świecie, są najbardziej efektywnym i zaawansowanym technologicznie systemem on-line towarzyszącym podręcznikom wydawnictwa Pearson. MyLab/Mastering umożliwiają łatwe i szybkie przygotowanie prac domowych oraz oferują system indywidualnej pomocy dla studentów, tzw. tutoring. Umożliwiają również przeprowadzanie testów on-line oraz 3

4 porównanie wyników za pomocą systemu automatycznej oceny. Dzięki możliwości dopasowania poziomu ćwiczeń do indywidualnych potrzeb, Mylab i Mastering dają szansę wszystkim studentom na osiągnięcie jak najlepszych wyników na egzaminach. Sesja I B (AULA , I piętro) Strony internetowe i platformy edukacyjne ich dostępność i użyteczność dr inż. Agnieszka Landowska (PG) Dostępność stron internetowych uczelni dla osób z wadami wzroku Potocznie mówi się, że nowoczesne technologie, narzędzia informatyczne i sieć Internet są szansą dla osób z niepełnosprawnością, jednak referat stawia pytanie, czy tak rzeczywiście jest. Referat dotyczy tematyki dostępności stron Internetowych dla osób z wadami wzroku. Wg normy ISO dostępność (ang. accessibility) to zapewnianie, że produkt, usługa albo środowisko jest osiągalne i możliwe do wykorzystania dla jak najszerszej grupy użytkowników. Istnieje szereg zaleceń dotyczących dostępności stron, w tym takie opracowania jak WCAG (Web Content Accessibility Guidelines ) 1.0 oraz 2,0, zalecenia Section 508 oraz opracowania WAI (Web Accessibility Initiative). Istnieje także wiele narzędzi, w tym darmowych, za pomocą których można ocenić portale internetowe z perspektywy ich dostępności. Referat przedstawia badanie stron internetowych uczelni wyższych z perspektywy ich dostępności dla osób słabowidzących albo z zaburzeniami postrzegania kolorów. dr Mirosław Wobalis (UAM) Wydziałowa Platforma Informatyczna Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu. Historia, struktura i zarządzanie W referacie opisano historię powstania, strukturę oraz najważniejsze funkcje edukacyjnej platformy informatycznej stworzonej na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu. W latach na WFPiK UAM opracowano ponad 60 kursów, które zostały opublikowane na wydziałowym serwerze w popularnym formacie tworzenia kursów online Moodle. W całym procesie realizacyjnym wzięło udział ponad 100 pracowników Wydziału. Autor nie tylko opisuje warstwę technologiczną i metodologiczną platformy edukacyjnej, ale także prezentuje wymiar organizacyjny i finansowy procesu tworzenia tak 4

5 rozbudowanego serwisu edukacyjnego, który z powodzeniem wykorzystywany jest w codziennej pracy dydaktycznej uczelni wyższej. dr Anita Dąbrowicz-Tlałka (PG) Doświadczenia z procesu budowy platformy e-learningowej w środowisku uczelni technicznej Na uczelniach wyższych platformy e-learningowe stają się elementem systemów informatycznych obsługujących różnorodne systemy uczelniane. Pozwala to na wprowadzanie kompleksowych rozwiązań ułatwiających pracę i edukację. Na Politechnice Gdańskiej centralną platformą nauczania na odległość jest platforma Moodle pod nazwą enauczanie. Stopniowo jest ona integrowana z portalem Moja PG, elektroniczną platformą, na której dostępne są różnego rodzaju usługi dla studentów, wykładowców i innych pracowników Politechniki Gdańskiej. Na samej platformie pojawiają się także nowe rozwiązania, które umożliwiają lepszą pracę i komunikację ze studentami, kształcącymi się na kierunkach o profilu technicznym. W wystąpieniu przedstawiony zostanie proces rozbudowy platformy, elementy, które okazały się niezbędne w integracji z innymi e-systemami uczelni oraz rozwiązania na samej platformie, które okazały się niezbędne do prowadzenia e-zajęć z przedmiotów o profilu technicznym. dr Izabela Mrochen (UŚ) Cyfrowy niezbędnik edukatora w dobie nowych technologii przygotowanie materiałów edukacyjnych zgodnie z wytycznymi WCAG 2.0 Dynamika rozwoju nowych technologii stawia nowe wyzwania przed edukatorem i zarazem redaktorem odpowiedzialnym za przygotowanie cyfrowych materiałów edukacyjnych i promocyjnych. Jednak mimo iż Internet poprzez platformy e-learningowe pozwala wielu użytkownikom na dostęp do informacji w praktycznie każdej dziedzinie, wciąż techniki i strategie przygotowania semantyki strony internetowej nie pozwalają wszystkim użytkownikom na sprawne i szybkie dotarcie do potrzebnych informacji. Dlatego z myślą o osobach zagrożonych wykluczeniem cyfrowym i społecznym konsorcjum W3C opracowało zasady i wytyczne WCAG 2.0, które obowiązują w krajach Unii Europejskiej i są zarazem podstawą dostępności cyfrowej. Dzięki zastosowaniu czterech kluczowych zasad dostępności WCAG 2.0, takich jak percepcja, zrozumiałość, funkcjonalność i rzetelność każdy użytkownik 5

6 staje się pełnoprawnym uczniem, studentem, pracownikiem, i cyfrowym obywatelem. Biorąc pod uwagę nie tylko użyteczność serwisu internetowego, ale również jego dostępność dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności (np. osoby z dysfunkcją wzroku, słuchu, osoby starsze i w podeszłym wieku), należy zwrócić szczególną uwagę na przygotowanie materiałów edukacyjnych, tj. e-podręczniki, notatki w różnych formatach, prezentacje multimedialne, itp. W związku z powyższym, zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, wszystkie serwisy internetowe muszą spełniać wymagania dostępności od 1 czerwca 2015 roku na poziomie AA. Powołując się na powyższe wymogi dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej, autorka referatu przedstawi najważniejsze elementy budowy interfejsu użytkownika, zwróci uwagę na estetykę i dobór odpowiedniej czcionki pod względem koloru i wielkości, na dostępność warstwy graficznej poprzez dodanie tekstu alternatywnego do zdjęć, wykresów i innych informacji nietekstowych. Ponadto autorka przybliży zagadnienia związane z połączeniem użyteczności jak i dostępności strony internetowej, co pozwala na stworzenie drogi okruszków, dzięki której każdy użytkownik będzie miał możliwość dotarcia do informacji w łatwy i szybki sposób. dr inż. Agnieszka Tyburcy (SGGW) Wykorzystanie platformy Adobe Connect do realizacji zajęć dydaktycznych w czasie rzeczywistym Pracodawcy stawiają obecnie przed absolwentami szkół wyższych wysokie wymagania. Chcą, aby młody człowiek posiadał zarówno doświadczenie zawodowe, jak i wiedzę. Studenci są zatem zmuszeni do godzenia pracy i studiów. Zdarzają się sytuacje, kiedy pracodawcy nie wyrażają zgody na uczestnictwo studenta w zajęciach (zwłaszcza na studiach zaocznych). Platforma Adobe Connect umożliwia prowadzenie zajęć (wykładów i ćwiczeń o charakterze audytoryjnym) w czasie rzeczywistym o dowolnej godzinie. Studenci łączą się z prowadzącym za pomocą Internetu i uczestniczą w zajęciach. Platforma umożliwia aktywny udział w ćwiczeniach, np. rozwiązywanie zadań lub wygłaszanie referatów. Podczas gdy jeden ze studentów rozwiązuje zadanie, inni mogą zadawać pytania prowadzącemu lub koledze na czacie. Adobe Connect umożliwia również przeprowadzenie krótkich sondaży (quizów), dzięki czemu ćwiczenia lub wykłady są bardziej urozmaicone. Zajęcia mogą być nagrywane i ponownie odtwarzane za pomocą Windows Media Player. W przypadku studiów zaocznych mogą się one odbywać poza zjazdami, co przyspiesza realizację przedmiotu i umożliwia zaliczenie przed sesją. 6

7 dr Robert Borowski, dr Tomasz Kopczewski (UW) LabSEE.com eksperymenty społeczne online w badaniach i nauczaniu zdalnym LabSEE.com to pierwsza platforma online, która oferuje możliwość tworzenia własnych eksperymentów z zakresu badań społecznych. W odróżnieniu od innych podobnych rozwiązań jest to usługa online. Nie ma zatem konieczności instalowania specjalistycznego oprogramowania, a eksperymenty mogą być uruchamiane na dowolnym urządzeniu z przeglądarką internetową (Windows, Mac, Linux, ios, Andorid). Omawiany system został zaprojektowany z myślą o jego zastosowaniu zarówno w laboratorium, jak i w nauczaniu zdalnym przy dużej liczbie uczestników (MOOC). Referat ten opisuje podstawy konstrukcji platformy, jej możliwości oraz ograniczenia. Szczególną cechą omawianego rozwiązania jest możliwość udostępniania swoich eksperymentów innym użytkownikom (obecnie udostępnionych jest kilkanaście eksperymentów dydaktycznych z zakresu podstaw ekonomii). Dzięki tej usłudze, nauczyciele bez żadnych umiejętności programistycznych mogą wykorzystać gotowe (udostępnione) eksperymenty. Dzień II Sesja plenarna (AULA , parter) prowadzenie dr hab. Marian Rusek Bogumił Lechowicz, Dominik Wilczewski (Wycieczkownik.pl) Wykorzystanie narzędzi informatycznych w procesie edukacji Wykorzystywanie materiałów multimedialnych i korzystanie z komputerów w procesie dydaktycznym staje się coraz powszechniejsze, a nawet konieczne. Serwis wycieczkownik.pl łączy w sobie cechy publikacji naukowej oraz portalu turystycznego. Wyposażony jest w moduł edukacyjny umożliwiający nauczycielowi przygotowanie i opracowanie wycieczki w terenie, z uwzględnieniem specyfiki procesu dydaktycznego. Usługa związana z kontem organizatora oferuje szereg funkcjonalności takich jak: platforma przechowywania wspólnych dokumentów, karty pracy, nadzór i zarządzanie pracą, kompletne zestawy gotowych ćwiczeń i zadań, generator testów, możliwość zorganizowania wycieczki wieloprzedmiotowej. Niewątpliwą wartością dodaną jest tworzenie społeczności turystyczno-naukowej. Aplikacja zintegrowana jest z najważniejszymi portalami 7

8 społecznościowymi typu FB czy Google +, dając impuls do wytwarzania nowych więzi i relacji. Zasoby portalu posiadają kilka poziomów opisu: informacje ogólne (definicja, położenie, informacja turystyczna, zabytki, ciekawostki, legendy, podania), rys historyczny przeznaczony dla osób bardziej zainteresowanych historią, rys geologiczny przeznaczony dla osób bardziej zainteresowanych geologią, geologia expert na poziomie fachowej terminologii geologicznej. Dzięki umożliwieniu prowadzenia procesu edukacji w szkołach projekt przyczynia się do wykształcenia szerokiej grupy specjalistów łączących wiedzę merytoryczną z różnych dziedzin z doświadczeniem w świecie wirtualnym. Przy realizacji projektu kooperują naukowcy oraz specjaliści od technik komputerowych i internetowych. Projekt jest współfinansowany ze środków EFRR w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Inwestujemy w waszą przyszłość. mgr inż. Tomasz Siemek, Michal Karski (ACTION Centrum Edukacyjne Sp. z o.o.) System zarządzania i dystrybucji wirtualnych laboratoriów dla kadry naukowej i studentów Referat przedstawi nowe unikatowe rozwiązanie przeznaczone do zarządzania i dystrybucji laboratoriów wirtualnych CloudLabs. Rozwiązanie jest przeznaczone dla kadry naukowej oraz studentów. Pozwala ono na budowę złożonych środowisk laboratoryjnych, intuicyjne zarządzanie zasobami infrastruktury oraz materiałami dydaktycznymi. Studenci i wykładowcy mogą korzystać z kursów i wykonywać ćwiczenia laboratoryjne z dowolnego komputera pracującego w sieci. Rozwiązanie może być wykorzystane zarówno do organizacji zajęć stacjonarnych, jak i zdalnych oraz prowadzenia badań naukowych zarówno z wykorzystaniem infrastruktury uczelni, jak i w modelu SaS z wykorzystaniem infrastruktury dostawcy. Wykład poprowadzi Tomasz Siemek, członek zarządu firmy ACTION Centrum Edukacyjne, wykładowca akademicki, jeden z pomysłodawców i twórców platformy CloudLabs. Agata Sotomska (PISF) Dlaczego warto być online? Narzędzia edukacyjne programu Filmoteka Szkolna 8

9 dr Maciej Słomczyński (UW) System wspierający wybór kierunku studiów Punktem wyjścia do podjętych w referacie rozważań są wywiady pogłębione z osobami, które w trakcie badania stały przed wyborem ścieżki edukacyjnej na poziomie uczelnianym. Według badanych trudność decyzji w tym wymiarze uwarunkowana jest przez dynamikę rynku pracy, zróżnicowanie oferty na rynku edukacyjnym oraz niezadowalający poziom szkolnych usług doradczych. Badani wskazywali, że usługa tego typu powinna pozwolić im określić ścieżkę edukacyjną/zawodową adekwatną do posiadanych uzdolnień. Opisy kierunków zawierają jedynie informacje dotyczące efektów kształcenia, programu studiów czy sylwetki absolwenta, więc wybór zależy od zainteresowań kandydatów, a nie od dopasowania względem aspektów takich jak predyspozycje osobowościowe. Na podstawie zebranych opinii zostały opracowane założenia systemu wspierającego wybór specjalności dzięki personalizacji oferty danej uczelni na podstawie wyników dedykowanej gry doradczej (preselekcja oferty). mgr Piotr Krawczyk (APS im. Marii Grzegorzewskiej) Planowanie kariery edukacyjno-zawodowej młodzieży z wykorzystaniem wiedzy o relacjach z cyfrowym światem Transgresyjny charakter ICT ma istotne znaczenie dla procesów kształcenia ogólnego. Świadomość analogicznej zależności w odniesieniu do strategii planowania ścieżek kształcenia oraz konstruowania karier zawodowych przez młodzież nie jest powszechna. Aktywności cyfrowe, a także ich brak, stanowią źródło cennych danych o wiadomościach, umiejętnościach i postawach, ale również zainteresowaniach, predyspozycjach, talentach, kompetencjach społecznych i planach życiowych. Diagnoza tych relacji urozmaica i rozbudowuje dane pozyskiwane z tradycyjnych źródeł informacji. Analiza relacji z cyberświatem, w tym realizowanych poprzez e-learning, powinna znaleźć swoje miejsce w diagnozie pedagogicznej, edukacyjnej i zawodowej, również w perspektywie wyboru kierunku studiów. Rozumienie zależności staje się niezbędnym komponentem procesu rekonstruowania wiedzy przez ucznia i o uczniu, bez względu na to, czy przewodnikiem w jego rozwoju jest rodzic, pedagog czy wykwalifikowany doradca zawodowy. 9

10 mgr Jordan Klimek, dr Katarzyna Łobacz, dr inż. Magdalena Malinowska (USz) W poszukiwaniu nowoczesnych modeli kształcenia młodych osób wykluczonych na rynku pracy Referat prezentuje wyniki badań i wnioski z międzynarodowego projektu badawczego, którego celem było zwiększenie zaangażowania młodych osób wykluczonych społecznoekonomicznie (tzw. YNEETs) w procesy kształcenia i doskonalenia zawodowego, a następnie ich dalsze ukierunkowanie na poszukiwanie zatrudnienia. Sesja I A (AULA , parter) Badania uczestnicy zdalnych kursów/szkoleń o nauczaniu mgr Izabela Maleńczyk, doc. dr inż. Elżbieta Piwowarska (PW) Charakterystyka studentów kształcących się przez Internet raport z badań Celem referatu jest zaprezentowanie profili studentów uczestniczących w studiach przez Internet organizowanych przez Ośrodek Kształcenia na Odległość OKNO Politechniki Warszawskiej. W referacie zaprezentowano metodykę i wyniki badania skierowanego do grupy 636 studentów studiów inżynierskich. W pracy wykorzystano kwestionariusz anonimowej ankiety środowiskowej, który pozwolił na uzyskanie danych zarówno ilościowych, jak i jakościowych w badanym obszarze. Główne obszary tematyczne zawartych w nim pytań dotyczyły profilu studenta, powodów podjęcia studiów przez Internet, syntetyczną opinię o studiach na danych kierunkach oraz analizę sytuacji zawodowej. Badania przeprowadzane były w okresie styczeń luty oraz kwiecień maj 2015 roku przy wykorzystaniu kwestionariusza anonimowej ankiety środowiskowej dystrybuowanej w wersji elektronicznej. Autorki mają nadzieję, że wyniki niniejszej pracy badawczej oraz powstałe na ich bazie obserwacje będą stanowić podstawę do podejmowania działań mających na celu doskonalenie jakości kształcenia przez Internet oraz zwiększenie poziomu dopasowania oferty dydaktycznej do potrzeb rynku pracy. 10

11 dr inż. Wiesław Półjanowicz (UMB) Ocena poziomu satysfakcji i analiza czasu nauki w edukacji medycznej z wykorzystaniem platformy e-learningowej W referacie przedstawiona zostanie efektywność procesów e-learningowych w oparciu o założenia wynikające z poziomu reakcji wg modelu Kirkpatrcka, który określa subiektywną ocenę osób uczestniczących w procesie dydaktycznym m.in. satysfakcję z przeprowadzonych zajęć oraz opcjonalnie czasu nauki zdalnej w odniesieniu do tradycyjnej. Głównym narzędziem pomiaru były badania ankietowe przeprowadzone na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku. Analiza ankiet badawczych wykazała, iż w grupach, w których studenci uczyli się przedmiotów kończących się egzaminami, znacząca większość (94%) postrzegała e-learning jako działanie pozytywne. 79% studentów wprowadzenie elementów zdalnego nauczania określiło jako pomocne w lepszym zrozumieniu nauczanych treści, a 80% oceniło, iż wprowadzenie elementów zdalnego nauczania przyczyniło się do większej trwałości pozyskanej wiedzy. Średni czas nauki online był krótszy o około 16% niż w nauczaniu tradycyjnym. Uzyskane wyniki są o tyle ważne, iż dotyczą uczelni medycznej. dr Maciej Pankiewicz (SGGW) Czy student to gracz? Grywalizacja w procesach edukacyjnych Niektóre mechanizmy grywalizacyjne wpisane są już od dawna w strukturę systemu edukacyjnego (punkty oceny, poziomy semestry, etc.), jednak wciąż testowane są nowe rozwiązania mające na celu zwiększenie motywacji oraz zaangażowania wśród studentów. Grywalizacja oraz grywalizacja procesów edukacyjnych to wciąż nowa i rozwijająca się dziedzina, w której upatruje się narzędzi zwiększających efektywność procesu nauczania. W referacie zostaną przedstawione mechanizmy grywalizacyjne oraz ich dotychczasowe zastosowanie w edukacji zdalnej. Zostaną również zaprezentowane pierwsze wnioski z eksperymentu grywalizacyjnego, przeprowadzonego z wykorzystaniem platformy e-learningowej. 11

12 dr inż.hab. Agnieszka Jaszczak, dr Joanna Alicja Stocka (XXI LO im. H. Kołłątaja w Warszawie) Przyroda w sieci i w terenie Autorki referatu podejmą próbę analizy, czy i jak za pomocą narzędzi TI możemy wykształcić u uczniów umiejętność obserwacji i analizy obiektów (zjawisk) przyrodniczych oraz w jakim stopniu przy realizacji podstawy programowej przedmiotów przyrodniczych na III i IV etapie edukacyjnym realne jest zorganizowanie nauczania poprzez doświadczanie w czasie zajęć terenowych. Podstawą do rozważań są doświadczenia z własnej praktyki edukacyjnej autorek oraz wyniki badania ankietowego przeprowadzonego wśród uczniów klas pierwszych liceum oraz pierwszego roku studiów przyrodniczych. Tematyka badania obejmowała zagadnienia związane ze sposobami zdobywania wiedzy przyrodniczej w toku edukacji formalnej i pozaszkolnej, respondenci wskazywali zalety wykorzystania zasobów środowiska naturalnego, jak i nowoczesnych mediów w poznawaniu przyrody. W części teoretycznej znajdzie się nawiązanie do roli emocji w czasie uczenia się w świecie realnym i wirtualnym mgr Małgorzata Leszczyńska, mgr Iwona Pogoda (WWSI) Co uczestnicy sądzą o szkoleniach zdalnych. Doświadczenia na podstawie projektu Efektywni 50+ Rozwój edukacji zdalnej oznacza też nowy wymiar badań. Coraz ważniejsze jest to, jak uczymy, czego tak naprawdę dowiadują się uczestnicy zdalnych szkoleń i kursów. Jakość materiałów i zadowolenie uczestników była punktem centralnym projektu Efektywni 50+, dając możliwość prowadzenia badań nauczania zdalnego. Efektywni 50+ to szkolenia z analizy i raportowania danych dla profesjonalistów 50+. Szkolenie składało się z 5 modułów tematycznych (podstaw pracy zdalnej, Excel, baz danych i języka SQL, standardów wymiany danych i SQL Server Raporting Services). Zostało zrealizowane w formie blended learning wideokonferencji przy użyciu Lync i zajęć stacjonarnych wraz z platformą e-learningową i materiałami szkoleniowymi do dystrybucji, których używaliśmy w Office 365. W czasie półrocznego szkolenia zastosowano bieżący monitoring aktywności uczestników, ale bardzo ważna była także ewaluacja prowadzona na zakończenie. Zapraszamy na spotkanie podczas którego o tym opowiemy. 12

13 Sesja I B (AULA , I piętro) Narzędzia i praktyka dr hab. inż. Barbara Dębska, mgr inż. Agnieszka Kubacka (PWSZ Krosno) Narzędzia sztucznej inteligencji w personalizacji portali internetowych przegląd rozwiązań Rosnące i różnorodne wymagania użytkowników portali internetowych przyczyniły się do podjęcia prac związanych z dostosowaniem ich do indywidualnych potrzeb użytkowników. Dla osób korzystających z Internetu nie wystarcza już możliwość dostosowania wyglądu strony do swoich preferencji. Oczekują oni, że to sama przeglądarka dostosuje się do ich potrzeb. Takie same są oczekiwania osób korzystających z portali edukacyjnych. Personalizacja powinna przyczynić się do lepszego dopasowania zawartości przeglądanych stron do osób o różnych oczekiwaniach i w rezultacie ułatwiać przyswajanie i zrozumienie przekazywanych treści. Podczas konferencji zostaną omówione rozwiązania, jakie stosuje się w celu personalizacji porali. Przedstawione zostaną praktyczne rozwiązania personalizacji z wykorzystaniem metod sztucznej inteligencji. Najwięcej uwagi autorki poświęcą przedstawieniu opracowanego przez siebie modelu doboru indywidualnych ścieżek nauczania użytkownikom platformy edukacyjnej e-student. dr hab. inż. Barbara Dębska, dr inż. Lucjan Dobrowolski, mgr inż. Karol Hęclik (PRz) Ocena obszarów stosowalności aplikacji Open Source oraz Public Domain podczas wytwarzania kursów e-learningowych W wystąpieniu uwaga skoncentrowana będzie na aplikacjach Open Source i Public Domain wspomagających przygotowywanie e-kursów, tj. na: analizie ich funkcjonalności i ergonomii pracy oraz niedostatkach i błędach. Omówione zostaną przeszkody, na jakie napotykają osoby przygotowujące takie treści, przeznaczone do umieszczenia w materiałach e-learningowych. Opisane aplikacje pogrupowano tematycznie wg rodzajów przetwarzanych treści, a następnie oceniono pod kątem możliwości wykorzystywania nowych technologii internetowych w plikach przeznaczonych do osadzenia w e-kursach. Zwrócona będzie uwaga na trudności jakie mogą obecnie sprawiać niektóre nowe technologie teleinformatyczne podczas przygotowywania treści multimedialnych. W szczególności dotyczy to animacji realizowanych przy pomocy HTML5, CSS3, JavaScript i SVG. Obecnie oczekuje się, że e-kursy 13

14 będą dostępne także na urządzeniach mobilnych, które obecnie mogą bezprzewodowo przesyłać obraz do urządzeń TV (np. WiDi, Miracast). dr Krzysztof Barteczko (PJATK) Skrypty w systemie automatycznej oceny rozwiązań zadań programistycznych System Doskonalenia Kwalifikacji Programistycznych, wdrożony w Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych, posiada unikatową cechę: możliwość tworzenia przez dydaktyków skryptów, wspomagających ocenę rozwiązań zadań programistycznych. Definiując zadania i sprawdzając później ich rozwiązania, dydaktyk może nie tylko korzystać z rozlicznych wbudowanych w system narzędzi weryfikacji (jak w tradycyjnych systemach automatycznej oceny), ale również dostarczyć skryptów, testujących poprawność wyników oraz jakość kodu. W skryptach można używać bogatych środków analizy składniowej, w tym środków statycznej i dynamicznej analizy kodów. Dla dydaktyków przedmiotów programistycznych tworzenie skryptów nie powinno sprawiać trudności, a przy tym może znacząco poprawiać jakość analizy rozwiązań. W referacie przedstawione zostaną różne rodzaje skryptów testujących oraz przykłady ich zastosowania. dr Małgorzata Al-Khatib (UW) Alfabetyzm wizualny a aplikacje prezentacyjne w chmurze Referat poświęcony będzie rosnącej roli dyskursu wizualnego we współczesnej dydaktyce oraz wybranym sieciowym narzędziom do tworzenia wizualnych reprezentacji treści. Współczesne czasy cechuje zawrotne tempo rozwoju nowych technologii sprzyjających rozkwitowi kultury obrazkowej w każdej niemal dziedzinie życia, w tym -edukacji. Trudno sobie wyobrazić wykład lub konferencję bez prezentacji multimedialnej. Umiejętność tworzenia i interpretowania przekazu złożonego z obrazów staje się zatem w naturalny sposób równie ważna jak tworzenie wypowiedzi tekstowych. Profesjonalnie przygotowana wizualizacja jest bowiem ważnym suplementem, który pomaga zrozumieć przekaz ustny oraz tekstowy. Przyjmując, że tworzenie wizualnych reprezentacji treści jest znakiem współczesnych czasów, warto włączyć kompetencje w zakresie alfabetyzmu wizualnego do podstawowego kanonu umiejętności promowanych na uniwersytetach. Sieć proponuje liczne narzędzia do tworzenia materiałów wizualnych (prezentacji, infografik, map mentalnych, videoclipów), które znajdą zastosowanie we współczesnej, wielozmysłowej 14

15 dydaktyce. Wiele z nich można wykorzystać do nauki kolaboracyjnej oraz w modelu dydaktycznym klasa na opak (ang. flipped classroom). dr inż. Piotr Kopciał, mgr inż. Artur Jackowski (PAN) E-learning w kształceniu doktorantów w świetle doświadczeń Instytutu Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk doświadczenia po kilku edycjach kursów Z początkiem roku 2013 Instytut Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk uruchomił kursy e-learningowe dla doktorantów z kierunków informatyczno-matematycznych. Są one prowadzone w ramach Projektu POKL Technologie informacyjne: badania i ich interdyscyplinarne zastosowania. Kursy są prowadzone przez wybitnych przedstawicieli świata nauki pochodzących z Instytutów PAN, a także z innych wiodących ośrodków naukowych z Polski i zagranicy. Ich ukończenie jest potwierdzane przez IPI PAN stosownymi certyfikatami oraz punktami ECTS honorowanymi także na innych uczelniach. Podczas referatu dzielimy się doświadczeniami w tworzeniu i planowaniu realizacji kursów oraz poprowadzeniu kilku ich edycji. Opowiemy o budowie kursów, zawartości i formach interakcji między wykładowcami a ich studentami. Całość jest realizowana poprzez platformę e-learningową zbudowaną na bazie Moodle zintegrowanego z oprogramowaniem do konsultacji on-line i rozbudowanego o autorskie funkcjonalności. mgr Dorota Myko (PW) Propozycja modelu marketingowego na polskim rynku e -learningu W dzisiejszych czasach możemy mówić o rozumieniu produktu e-learning, jako platformy i narzędzia dydaktycznego w szkołach na różnym poziomie, uczelniach wyższych, firmach szkoleniowych oraz w innych instytucjach i organizacjach, które prowadzą szkolenia dla własnych pracowników lub/i klientów. Ogólnie rzecz biorąc, będą to studia i kursy płatne oraz bezpłatne, wykonywane w 100% w wersji cyfrowej lub uzupełniane zjazdami i zajęciami tradycyjnymi. Jakie strategie marketingowe są stosowane w Polsce w branży e-learningu? Chodzi tu o rozwinięcie takich terminów jak: promocja, cena, dystrybucja, logistyka, sprzedaż/udostępnienie, odbiorcy, wizerunek, media społecznościowe, lobbing, benchmarking, franchising czy szeroko rozumianą politykę edukacyjną i organizacje 15

16 predestynowane przez swoje programy i statuty do wspierania działań na polu e-nauczania w Polsce (na przykładach krajowych i zagranicznych). Sesja II A (AULA , parter) Języki obce i gry dydaktyczne w e-nauczaniu dr Sylwia Kossakowska-Pisarek (UW) Działanie i aspekt społeczny w środowisku wirtualnym w perspektywie zadaniowej na kursie internetowym z języka angielskiego Celem perspektywy zadaniowej jest wykształcenie umiejętności działania z innymi za pomocą języka. Charakterystyczna dla tego podejścia jest koncentracja na grupie i założenie, że uczący staje się jednostka aktywną, współodpowiedzialną za proces uczenia się. Centralnym punktem jest podejmowanie działania przez uczącego się, będącego jednocześnie jednostką społeczną i ten aspekt społeczny procesu akwizycji języka jest kluczowy. Środowisko wirtualne dostarcza bogaty kontekst sytuacyjny i społeczny, umożliwia uczenie się interakcyjne, specyficzne dla tego środowiska, ale jednocześnie oferuje ogromne możliwości poszerzania autonomii, zacieśniania współpracy i budowania wspólnoty uczących się w grupie. Na przykładzie kursu będącego w ofercie Uniwersytetu Warszawskiego, pt. Efektywna komunikacja w biznesie, zostaną przedstawione możliwości wykorzystania środowiska wirtualnego, w tym platformy Moodle, zgodnie z perspektywą zadaniową. dr hab. Paweł Topol (UAM) Kształcenie językowe w trójwymiarowych światach wirtualnych Trójwymiarowe światy wirtualne (ŚW 3D) są obecne w edukacji światowej od około dekady, jednak na gruncie polskim są stosunkowo mało rozpoznane, a literatura naukowa wręcz prawie żadna. Wielokrotnie jednak te środowiska okazały się funkcjonalne w edukacji, na co wskazują wyniki badań w uczelniach całego świata, zwłaszcza w obszarze tzw. światów wirtualnych na serio, niebędących grami, np. Second Life (SL). Ośrodki edukacyjne posiadają swoje wirtualne kampusy w SL, gdzie prowadzą dydaktykę dla własnych studentów bądź oferują kursy online w dostępie otwartym. Nie ma chyba dziedziny edukacyjnej, która nie mogłaby być realizowana w ŚW 3D. Referat koncentruje się na nauczaniu i uczeniu się języków obcych w Second Life. Wpierw zostanie przedstawiony potencjał SL właśnie 16

17 w obszarze glottodydaktyki. Następnie zostaną opisane autorskie badana nad funkcjonalnością edukacyjną ŚW 3D, przeprowadzone przez cały semestr na próbie 70 studentów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. dr Iwona Mokwa-Tarnowska (PG) Rola kursów online w podnoszeniu jakości zajęć akademickich autentyczna komunikacja i interakcja w nauce języka angielskiego specjalistycznego Programy e-learningowe mogą pomóc edukatorom w podniesieniu jakości kształcenia i osiągnięciu pożądanych efektów. Praktyki metodyczne stosowane w edukacji na odległość: instruktywizm, konstruktywizm, konstrukcjonizm i konektywizm, wpływają wydatnie na stymulowanie uczących się do autentycznej komunikacji i interakcji. Dotyczy to wszystkich przedmiotów, w tym także języków obcych, a w szczególności języka angielskiego, gdyż to on właśnie stał się medium komunikacyjnym we współczesnym świecie pracy. Zatem zarówno proste kursy e-learningowe wykorzystujące autentyczne materiały dostępne online, jak i masowe otwarte kursy internetowe (MOOC) są bogatym źródłem różnego typu bodźców, stymulujących autentyczną komunikację i interakcję na zajęciach tradycyjnych i blended learningowych. Przydatność e-learningu zostanie zilustrowana przykładowymi materiałami wykorzystywanymi na zajęciach językowych oraz opiniami studentów Politechniki Gdańskiej, a także danymi z raportów analizujących kursy MOOC. mgr Monika Galbarczyk (UW) Ze ścieżki na autostradę, czyli skąd wyruszyliśmy i dokąd zmierzamy w internetowych kursach językowych na platformie edukacyjnej COME UW Internetowe kursy języków obcych na platformie edukacyjnej COME UW wpisały się na stałe w nauczanie języków na Uniwersytecie Warszawskim. Ich różnorodność pod względem treści i formy, umożliwia studentom wybór właściwego kursu na każdym etapie studiów, zarówno na etapie przygotowania do udziału w lektoracie (testy poziomujące), jak i na etapie rozwijania umiejętności językowych (właściwe kursy językowe tzw. e-lektoraty), oraz na etapie przygotowania do językowych egzaminów certyfikacyjnych (kursy certyfikacyjne i repetytoryjne). Prezentacja ujmie powyżej opisane etapy, pokazując w jakiej dynamice i w jakim zakresie platforma sprawdza się w przekazywaniu i testowaniu wiedzy 17

18 i kompetencji językowych czyli w jaki sposób wychodzi naprzeciw potrzebom studenta i wykładowcy UW. dr Radu Catalin (Carol I National Defence University) Development of a serious game framework This paper tackles the issue of Serious Games design by drawing on the experience conducted in the framework of the Medgame project, which deals with the prevention of Natural Disaters. So far one game; the ultimate aim of those series of games is making learning and transmission of specific Natural Disatres prevention procedures more motivating, engaging and, ultimately, effective. Starting from the concept of pedagogydriven game design, the main pedagogical choices adopted are outlined. dr Tomasz Kopczewski (UW), dr Robert Borowski Kreowanie kapitału społecznego podczas zajęć e -learningowych z ekonomii Celem referatu jest przekazanie doświadczeń w tworzeniu kapitału społecznego podczas zajęć z ekonomii z wykorzystaniem eksperymentów ekonomicznych on-line. W ekonomii eksperymentalnej wykorzystuje się proste gry jako alternatywny sposób pomiaru kapitału społecznego. Gry te mogą być podstawą tworzenia zajęć interaktywnych, których celem jest pokazanie oddziaływania kapitału społecznego efektywność decyzji ekonomicznych. W referacie będą tez określone czynniki, które maja wpływ na kreowanie kapitały społecznego lub jego zanik. Podjęte też będą zagadnienia związane z wykorzystaniem technicznym Internetu i nauczania zdalnego do prowadzenia tego typu eksperymentów. Omówiono rolę wykształcania ekonomicznego oraz środowiska internetowego na tworzenie zachowań prospołecznych. 18

19 Sesja II B (AULA , I piętro) Przykłady dobrych praktyk dr Zbigniew Meger (WSKiZ) Przykłady wdrożeń kształcenia kooperatywnego w edukacji przyrodniczej Techniki grupowego kształcenia zyskują coraz większą popularność w edukacji zdalnej. Szczególne znaczenie mają tutaj metody kooperacji w grupie, warunkujące skuteczny proces dydaktyczny. Właściwie przygotowana edukacja kooperatywna wyzwala olbrzymi potencjał aktywności, wykorzystywany również w edukacji przyrodniczej. W tego typu edukacji szczególną rolę odgrywa eksperyment, który w wersji kooperatywnej może być prowadzony zarówno w sposób bezpośredni, jak też zdalny. Można tu przedstawić wiele przykładów kooperatywnych doświadczeń, w szczególności odnoszących się do technik interaktywnych eksperymentów ekranowych (ISE). Organizacja działań kooperatywnych zależy nie tylko od typu przedsięwzięcia, ale także od rodzaju grupy. W tym zakresie istotną, a często bardzo zróżnicowaną, rolę odgrywa nauczyciel. Tu także można przedstawić wiele przykładów działań kooperatywnych, które obejmują różne oddziaływania pomiędzy nauczycielem a uczącymi się, a także pomiędzy samymi uczącymi się. dr Agnieszka Szurek (UW) Kreowanie etosu w kursach online Referat jest próbą retorycznej analizy kursów online, odwołującą się do moich doświadczeń zarówno jako uczestnika, jak i jako prowadzącego kursy na platformie COME. W jaki sposób w kursach online są stosowane i przekształcane tradycyjne retoryczne sposoby kreowania etosu - budowania wiarygodności i więzi z uczestnikami? Jak prowadzący i uczestnicy zastępują w środowisku cyfrowym niewerbalne środki komunikacji? W jaki sposób wreszcie sama platforma staje się narzędziem perswazji i wpływa na reakcje uczestników kursu? 19

20 dr inż. Beata Maria Vogt (PK) AutoCAD w Gospodarce Przestrzennej Wydawałoby się, że program AutoCAD jest programem przeznaczonym dla przyszłych inżynierów. Okazuje się, że jednak nie jest to prawda. Od czterech lat w Instytucie Geografii Uniwersytetu Jagiellońskiego jest on nauczany w ramach zajęć fakultatywnych zarówno dla studiów licencjackich jak i magisterskich. Fakultet ten cieszy się wśród studentów dużym powodzeniem. Prowadzony jest w formie zajęć laboratoryjnych (komputerowych) wspomaganych kursem e-lerningowym, który stanowi integralną część tego przedmiotu. Swoim zakresem obejmuje zarówno tematykę 2D jak i 3D oraz wykonywanie animacji komputerowych i wizualizacji przedstawiających modele i aranżacje przestrzenne wykonywane przez studentów, czy też tworzenie modelu złożonych powierzchni topograficznych. mgr inż. Jolanta Dobska, dr Zbigniew Meger (WSKiZ) Komunikacja społecznościowa w szkole podstawowej Narzędzia społecznościowe coraz częściej wykorzystywane są w procesach dydaktycznych szkoły podstawowej. Popularne stają się strony społecznościowe nauczycieli, którzy w ten sposób próbują promować edukację, a nawet przekazywać treści dydaktyczne. Wzrasta też znaczenie twórczości społecznościowej uczniów, którzy bez oporów uczestniczą w tego typu działaniach i warto takie nastawienia wykorzystać w celach dydaktycznych. Jako przykład można podać blogi edukacyjne uruchomione w Szkole Podstawowej nr 1 w Ustce. Przygotowano tu specjalny portal blogowy szkoły i zrealizowano pierwsze projekty o tematyce regionalnej. Pomimo obaw o powodzenie przedsięwzięcia, uczniowie chętnie zgłaszali swój udział w wybranych blogach. W ten sposób powstały grupy realizujące wybrane zadania. Osiągnięte rezultaty przerosły najśmielsze oczekiwania, uczniowie chętnie realizowali zadane prace, wykazywali dużą aktywność w zakresie nowych rozwiązań, a wyniki ich prac zostały opublikowane w szkolnym portalu blogowym. 20