SPIS TREŚCI Opis badania Cel badania 2.3 Charakterystyka próby i procedura badawcza 2.4 Narzędzie badawcze

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "SPIS TREŚCI. 7 2.1 Opis badania. 7 2.2 Cel badania 2.3 Charakterystyka próby i procedura badawcza 2.4 Narzędzie badawcze"

Transkrypt

1 1 Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku Obserwatorium Integracji Społecznej Stres wśród dzieci i młodzieŝy - skala zjawiska w województwie podlaskim Białystok 2011

2 2 SPIS TREŚCI Wstęp.. 3 Rozdział I Stres definicja zjawiska 4 Rozdział II Rozdział III Rozdział IV ZałoŜenia metodologiczne badania Opis badania Cel badania Charakterystyka próby i procedura badawcza Narzędzie badawcze 9 Skala zjawiska stresu w opinii dzieci i młodzieŝy z terenu województwa podlaskiego - prezentacja wyników badań własnych Przyczyny stresu wśród młodzieŝy szkolnej z terenu województwa podlaskiego Miejsca, w których najczęściej ciej dochodzi do sytuacji stresujących Sposoby radzenia ze stresem wśród uczniów szkół podlaskich.. 13 Skala zjawiska stresu wśród dzieci i młodzieŝy z terenu województwa podlaskiego w opinii pedagogów szkolnych - prezentacja wyników badań własnych. 16 Zakończenie Spis wykresów 24 Kwestionariusze ankiet. 25

3 3 WSTĘP Jednym z większych problemów naszej codzienności ci jest stres. Z roku na rok Ŝycie staje się coraz bardziej intensywne, jego tempo systematycznie wzrasta. Współczesny świat i związany z nim dynamiczny rozwój cywilizacyjny, globalizacja kultury i tzw. wyścig szczurów dostarczają człowiekowi róŝnych szkodliwych bodźców. Niestety oprócz efektów postępu pu cywilizacyjnego rosną teŝ jego skutki uboczne. KaŜdego dnia podlegamy róŝnym naciskom, wymaganiom, ograniczeniom. Nie zawsze potrafimy im sprostać, a ceną jaką płacimy jest stan naszego zdrowia. Przemęczenie, pospiech, hałas, współzawodnictwo to czynniki najczęściej powodujące stres w dzisiejszym Ŝyciu. MłodzieŜ i dzieci są szczególnie naraŝone na destrukcyjne działanie stresu. Istotną rolę w kreowaniu odporności młodego człowieka wobec sytuacji stresujących odgrywa rodzina i szkoła. Środowisko rodzinne odgrywa znaczącą rolę dla kwestii normalnego rozwoju młodego człowieka. Zdrowa atmosfera domu rodzinnego decydująco wpływa na budowanie naturalnej odporności młodego człowieka na stres. RównieŜ waŝną funkcję w procesie kreowania odporności młodych osób wobec sytuacji stresujących pełni szkoła. Sukcesywne podejmowanie działań w sytuacjach trudnych w szkole niweluje atmosferę stresu wśród uczniów.

4 4 ROZDZIAŁ I. STRES DEFINICJA ZJAWISKA Stres naleŝy do kluczowych problemów współczesności. ci. Rozumiany jest na wiele sposobów. W potocznym znaczeniu oznacza coś negatywnego, niemiłego a nawet groźnego, coś co przytrafia się człowiekowi w róŝnych sytuacjach Ŝyciowych, na co dzień - w pracy, domu, szkole, w kontaktach z bliskimi i obcymi, zarówno w warunkach całkowitej samotności, jak i obcowania ze światem we wszystkich jego przejawach. Podejście naukowe definiuje stres jako: stan mobilizacji sił organizmu będący reakcją na negatywne bodźce fizyczne i psychiczne, mogący doprowadzić do zaburzeń czynnościowych. ciowych. 1 Twórcą pojęcia stres jest Hans Selye. Według niego jest on: nieswoistą reakcją organizmu na wszelkie stawiane mu Ŝądanie. 2 Salye załoŝył istnienie określonych czynników tak zwanych stresorów, które z powodu swego charakteru i intensywności wywołują u większości ludzi takie same reakcje. Stres moŝe oznaczać przyczynę jakiegoś zła, dyskomfortu, dysfunkcji czy wręcz choroby, moŝe być postrzegany jako jakiś skutek - zazwyczaj fatalne następstwo pewnego ciągu zdarzeń. 3 Według R. Kretschmanna: typowe sposoby reagowania w sytuacji stresu to normalne procesy przygotowujące organizm psychicznie i fizycznie do reakcji obronnych, poszukiwawczych, do ucieczki lub ataku. Organizm mobilizuje siły do odparcia lub uniknięcia zagroŝeń, względnie pokonania istniejących przeszkód. 4 Stres w socjologii przedstawiany jest jako: zakłócenie równowagi pomiędzy wymaganiami środowiska a cechami i reakcjami jednostki. 5 W ostatnich latach największe zainteresowanie wzbudza podejście do stresu w ujęciu psychologicznym. J. Strelau przez stres psychologiczny rozumie stan charakteryzujący się negatywnymi emocjami o duŝym natęŝeniu (jak np. lęk, złość, wrogość lub inne stany określane jako dyskomfort psychiczny), któremu towarzyszą zmiany fizjologiczne i biochemiczne. 6 1 E. Sobol, popularny Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 2001, s G. Seyve, Stres okiełznany, PIW, Warszawa, s.25 3 R. Zawadzki, Stres sztuka Ŝycia, WSiP, Warszawa 2007, s. 5 4 R. Kretschmann, stres w zawodzie nauczyciela, GWP 5 A. Titkow, Stres i Ŝycie społeczne, Polskie doświadczenia, PIW, Warszawa 1993, s I. Heszen Niejodek, Stres i radzenie sobie główne kontrowersje, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000, s. 17

5 5 A. Borowska dzieli stres na: fizyczny kiedy to reakcje stresowe są automatycznymi, przewidywalnymi, wbudowanymi reakcjami, nad którymi jednostka nie ma świadomej kontroli np. bladość, przyspieszone bicie serca, napięcie mięśni, dyszenie, zmiany ciśnienia krwi, suchość w ustach i gardle, bezsenność, bóle głowy itp., psychologiczny który jest stanem organizmu, wywołanym raczej ciągiem zdarzeń niŝ zdarzeniem jednostkowym, jego siła zaleŝy od zdolności jednostki do radzenia sobie ze stresem, reakcje psychiczne są wyuczone, organizacyjny sieci wsparcia, styl radzenia sobie w Ŝyciu, pojęcie własnej osoby, samoocena. 7 W kaŝdym z tych trzech rodzajów stres powoduje zmiany w organizmie człowieka. I tak na poziomie funkcji psychicznych nadmierny lub przewlekły stres moŝe powodować lęk i depresję. Na poziomie fizjologicznym moŝe doprowadzić do chorób psychomotorycznym lub innych problemów zdrowotnych. Jeśli chodzi o poziom organizacyjny, to stres wpływa na komunikację interpersonalną, efekty pracy, motywację moŝe powodować wypalenie zawodowe. 8 W. Szewczyk rozróŝnia dwa rodzaje stresu: stres psychiczny wywołany przez silny bodziec zewnętrzny i wewnętrzny (stresor), wzrost napięcia emocjonalnego prowadzący do ogólnej mobilizacji sił organizmu, mogący przy długotrwałym działaniu doprowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu, wyczerpania i chorób psychosomatycznych, stres fizjologiczny całokształt zmian, którymi organizm odpowiada na róŝnorakie czynniki uszkadzające, jak zranienie, oziębienie, przegrzanie itp. 9 W sytuacje stresowe popadamy niemal nieustannie, zazwyczaj bez wyraźnej przyczyny, nawet wtedy, kiedy nie istnieje najmniejsze zagroŝenie, w naszych myślach pojawiają się obawy, troski, strach przed niepowodzeniem. JednakŜe w sytuacjach nietypowych organizm wykazuje takŝe stałą mobilizację i gotowość do 7 A. Borowska, Kształcenie dla przyszłości, Wydawnictwo Akademickie śak, Warszawa 2004, s A. Borowska, Kształcenie dla przyszłości, Wydawnictwo Akademickie śak, Warszawa 2004, s W. Szewczuk, Słownik psychologiczny, WP, Warszawa 1985, s. 297

6 6 interwencyjnego działania. Oprócz przykrych rych przypadków, stres pojawia się podczas stanów emocjonalnych towarzyszących miłym wydarzeniom Ŝyciowym. 10 Kolejny podział stresu to podział dokonany przez A.D. Harta, który wyróŝnia: pozytywny (mobilizujący) negatywny (destrukcyjny). Stres mobilizujący pomaga nam tylko dlatego, Ŝe nie doświadczamy go bez przerwy. Jest siłą napędową do podejmowania wyzwań i szybszego rozwiązywania trudnych zadań. Stres pozytywny mobilizuje, zwiększa koncentrację, wzmacnia refleks, wyostrza uwagę, zwiększa za wydajność mózgu. Jest zatem czymś pomocnym w codziennym Ŝyciu. Dzięki niemu człowiek uczy się radzić w trudnych sytuacjach. Kiedy jednak zapotrzebowanie na adrenalinę nie maleje ani przez chwilę, mimo iŝ trwamy w euforii, dobry stres przekształci się w negatywny, który moŝe wywoływać ć apatię, problemy ze snem, płaczliwość, niecierpliwość, nagłe kołatanie serca, bóle głowy, przesadne reakcje emocjonalne, gniew, depresję. 11 W sensie fizjologicznym stres dobry i zły nie róŝnią się od siebie, jeśli chodzi o pobudzenie (aktywację) organizmu do walki z nim. Natomiast w sensie psychologicznym pojawia się zróŝnicowanie: stres zły (dystres) rozumiany jest jako niosący cierpienie i dezintegrację, natomiast stres dobry (eustres) rozumiany jest przez jako czynnik motywujący do wysiłku mimo trudności i prowadzący do rozwoju własnej osobowości i osiągnięć Ŝyciowych. Wszystko zaleŝy od oceny poznawczej, od tego, jaki sens nadajemy stresowi. 10 A. Sieradzki, Pokonaj stres, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2004, s A. D. Hart, Adrenalina a stres, Wydawnictwo W drodze, Poznań 2005, s. 25

7 7 ROZDZIAŁ II. ZAŁOśENIA METODOLOGICZNE BADANIA 2.1 OPIS BADANIA Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku w 2009 roku przeprowadził badanie potrzeb informacyjnych z obszaru polityki społecznej. Jednym z głównych obszarów społecznych wymagających zdiagnozowania okazał się być problem dzieci i młodzieŝy. Uwzględniając powyŝsze w 2010 i na początku 2011 roku w ramach funkcjonowania Obserwatorium Integracji Społecznej przeprowadzono badanie na temat Problemy dzieci i młodzieŝy w kontekście wykluczenia społecznego w województwie podlaskim. 2.2 CEL BADANIA Głównym celem przedmiotowego badania jest diagnoza skali i przyczyn problemów dzieci i młodzieŝy w powiatach i gminach województwa podlaskiego w kontekście wykluczenia społecznego. Zapotrzebowanie informacyjne odnosi się do zjawisk wieloaspektowych, w tym zachowań ryzykownych (uŝywki, uzaleŝnienie od komputera i internetu), eurosieroctwa i przemocy, zarówno w środowisku rówieśniczym jak i rodzinnym. Przed przeprowadzeniem badania i opracowaniem raportu z obszaru stresu wśród uczniów opracowano następujące cele szczegółowe: 1) Określenie czynników/sytuacji, które są przyczyną stresu 2) Określenie miejsc, gdzie najczęściej ciej dochodzi do sytuacji stresujących 3) Określenie sposobów radzenia ze stresem przez młodzieŝ szkolną z terenu województwa podlaskiego

8 8 2.3 CHARAKTERYSTYKA PRÓBY I PROCEDURA BADAWCZA Badanie skierowane było do uczniów szkół z terenu województwa podlaskiego. Przeprowadzono je za pomocą ankiety skierowanej do uczniów klas: VI szkół podstawowych, II gimnazjum, I szkół ponadgimnazjalnych. Pierwsza kohorta dotyczyła młodzieŝy urodzonej w 1998 roku (12 lat w momencie badania), druga w 1996 roku (14 lat w momencie badania) oraz 1994 (16 lat w momencie badania). W badaniu udział wzięło 1648 uczniów. Próba badawcza została wybrana w sposób losowy. Zastosowano metodę doboru dwustopniowego. Najpierw wylosowano szkoły, a następnie klasy. Klasy dobierano w losowaniu prostym, po jednej z kaŝdej z wylosowanych szkół. Badaniu poddani zostali wszyscy obecni w tym czasie uczniowie wytypowanych klas. Losowanie przeprowadzono na podstawie wykazu szkół i placówek oświatowych województwa podlaskiego zamieszczonego na stronach Centrum Informacji Edukacyjnej (stan na rok). Badanie odbyło się w 80 losowo wytypowanych szkołach województwa podlaskiego, w tym 40 szkołach podstawowych, 20 gimnazjach i 20 szkołach średnich. Badanie było w pełni anonimowe zarówno na poziomie pojedynczych uczniów jak i całej szkoły. Badanie ankietowe nt. Stres wśród dzieci i młodzieŝy - skala zjawiska w województwie podlaskim,, przeprowadzone wśród uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych zostało pogłębione zasobem wiedzy oraz opinią pedagogów szkolnych zatrudnionych w szkołach z terenu Podlasia. Badaniem objęto dwie grupy badawcze. Pierwsza liczyła 40 pedagogów. Były to osoby zatrudnione w szkołach na terenie województwa podlaskiego, biorące udział w wojewódzkiej konferencji pod nazwą Dziecko krzywdzone pomoc i interwencja organizowanej przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej. Badanie zrealizowano wśród docelowej grupy za pomocą kwestionariusza ankiety audytoryjnej. Jest to jedna z technik badawczych, która polega na zebraniu w pewnej przestrzeni, zazwyczaj w pomieszczeniu, które w jakiś ś sposób związane jest z badaną kategorią (w tym przypadku była to sala konferencyjna) wybranej grupy osób i rozdaniu im do wypełnienia ankiet. Ankieter w takiej sytuacji nie przeprowadza

9 9 wywiadu osobiście z kaŝdym z respondentów, jego rola ogranicza się do podania celu prowadzonego badania oraz omówienia instrukcji wypełnienia ankiety. Ta technika badawcza została wybrana w związku z niemal całkowitą zwrotnością materiału. Drugą grupą badawczą byli pedagodzy zatrudnieni w szkołach, które zostały wylosowane i wzięły udział w badaniu Problemy dzieci i młodzieŝy w kontekście wykluczenia społecznego w województwie podlaskim, które skierowane było do uczniów VI klas szkół podstawowych, II klas gimnazjum i I klas szkół ponadgimnazjalnych. Kwestionariusz został wysłany droga elektroniczną do 80 szkół z terenu Podlasia. Wysłanie ankiety zostało poprzedzone rozmową telefoniczną z kaŝdym z pedagogów i objaśnieniem szczegółów badania. Pomimo to zwrot ankiet wyniósł tylko 46% próby przewidzianej w badaniu. 2.4 NARZĘDZIE BADAWCZE Badanie zostało przeprowadzone przy zastosowaniu dwóch ankiet kwestionariuszowych skierowanych do uczniów i pedagogów. Dzięki stworzeniu narzędzi badawczych moŝliwe było przeprowadzenie analizy ilościowej w celu dokładnego zbadania interesującego problemu. Pytania badawcze dotyczyły czterech bloków tematycznych: 1) Zachowań ryzykownych (uzaleŝnienie od alkoholu, papierosów, narkotyków, uzaleŝnienie od komputera i Internetu); 2) Stresu wśród młodzieŝy szkolnej; 3) Przemocy w środowisku rówieśniczym i w rodzinie; 4) Eurosieroctwa.

10 10 3. SKALA ZJAWISKA STRESU W OPINII DZIECI I MŁODZIEśY Z TERENU WOJEWODZTWA WA PODLASKIEGO - PREZENTACJA WYNIKÓW BADAŃ WŁASNYCH 3.1 PRZYCZYNY STRESU WŚRÓD MŁODZIEśY SZKOLNEJ Z TERENU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO Analiza badania wykazała, Ŝe głównym czynnikiem stresogennym dla wszystkich uczniów biorących udział w badaniu są niepowodzenia w nauce. Zdecydowana większość przyznaje, Ŝe niepomyślne wyniki w nauce są przyczyną stresu i negatywnych emocji. Wykres 1. Jakie wg ciebie czynniki/sytuacje są przyczyną stresu? niepowodzenia w grach komputerowych relacje z rodzicami oczekiwania rodziców niesprawiedliwe potraktowanie przez nauczyciela niepowodzenia w nauce wymagania nauczycieli wygląd zewnętrzny brak akceptacji rówieśników 6,6% 10,2% 14,1% 26,9% 21,2% 18,1% 20,5% 22,3% 11,0% 36,9% 35,6% 34,8% 60,8% 56,6% 50,8% 51,2% 45,7% 36,0% 29,4% 27,4% 26,4% 49,3% 42,5% 35,8% I klasa szkoły ponadgimnazjalnej II klasa gimnazjum VI klasa szkoły podstawowej 0,0% 50,0% 100,0% * respondent miał do wyboru maksymalnie 3 odpowiedzi Źródło: opracowanie własne

11 11 Czynnikiem wywołującym wśród ankietowanych negatywne emocje (stres) jest równieŝ brak akceptacji rówieśników. Wraz z wiekiem rośnie potrzeba uznania przez towarzystwo. Połowa badanych szesnastolatków wyznaje, Ŝe e brak akceptacji ze strony kolegów i koleŝanek k wywołuje u nich stres. U młodszych osób brak akceptacji rówieśników rzadziej wywołuje w nich napięcie. Z badania wynika, Ŝe sytuacje stresogenne wśród uczniów wywoływane są ponadto z niesprawiedliwego traktowania przez nauczycieli i a takŝe wymagań przez nich stawianych. 3.2 MIEJSCA, W KTÓRYCH NAJCZĘŚCIEJ DOCHODZI DO SYTUACJI STRESUJĄCYCH Z przeprowadzonego badania wynika, Ŝe e uczniowie z terenu województwa podlaskiego biorący udział w badaniu najczęściej przeŝywają sytuacje stresogenne w szkole. Szóstoklasiści podkreślają, Ŝe z sytuacjami stresującymi mają do czynienia najczęściej ciej na terenie szkoły i w klasie. Dla 8% respondentów uczęszczających do VI klasy podstawowej na ternie szkół województwa podlaskiego do stresujących sytuacji dochodzi najczęściej ciej w domu. Nieliczne jednostki twierdzą, Ŝe e sytuacje w jakich się stresują to: spotkania z rówieśnikami i podczas korzystania z komputera. Wykres 2. Gdzie/kiedy najczęściej spotykasz się z sytuacjami stresującymi? VI klasa szkoły podstawowej 8% 6% 6% w szkole w klasie 12% w domu 68% podczas spotkań z rówieśnikami w trakcie korzystania z komputera Źródło: opracowanie własne

12 12 Gimnazjaliści uczestniczący w badaniu w większości podkreślali, Ŝe szkoła wywołuje w nich stres. 7% czternastolatków stresuje się w domu, 7% w klasie. Niektórzy respondenci odczuwają stres podczas spotkań towarzyskich z kolegami lub w momencie korzystania z komputera. Wykres 3. Gdzie/kiedy najczęściej spotykasz się z sytuacjami stresującymi? II klasa gimnazjum 7% 7% 4% 4% w szkole w klasie w domu 78% podczas spotkań z rówieśnikami w trakcie korzystania z komputera Źródło: opracowanie własne Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych podobnie jak ich młodsi koledzy najczęściej ciej z sytuacjami stresującymi mają do czynienia w szkole, 83% uczniów udzieliło takiej odpowiedzi.

13 13 Wykres 4. Gdzie/kiedy najczęściej spotykasz się z sytuacjami stresującymi? I klasa szkoły ponadgimnazjalnej 7% 7% 2% 1% w szkole w klasie w domu 83% podczas spotkań z rówieśnikami w trakcie korzystania z komputera Źródło: opracowanie własne Najrzadziej sytuacje stresujące mają miejsce podczas korzystania z komputera, tylko 1% ankietowanych udzieliło takiej odpowiedzi. Podobnie spotkania towarzyskie nie wywołują wśród uczniów klas ponadgimnazjalnych sytuacji stresogennych. 7% uczniów przyznaje w badaniu, Ŝe do sytuacji stresujących dochodzi w domu. 3.3 SPOSOBY RADZENIA ZE STRESEM WŚRÓD UCZNIÓW SZKOŁ PODLASKICH Zdecydowana większość ankietowych stwierdza, Ŝe e najlepszym sposobem na radzenie sobie ze stresem są kontakty z kolegami i innymi znajomymi osobami. Obecność bliskich, serdecznych osób odstresowuje i leczy jak najlepsze lekarstwo. Dzieje się tak dlatego, Ŝe e mamy poczucie bezpieczeństwa, czujemy, Ŝe jesteśmy komuś potrzebni i Ŝe e inni nas wspierają. To działa jak najlepszy wentyl bezpieczeństwa i niweluje napięcie, pozwala z dystansem spojrzeć na problemy. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych azjalnych w 76,8% uwaŝają, Ŝe spotkania towarzyskie z osobami, które nas akceptują rozładowują stres. Znaczna część szesnastolatków stwierdza, Ŝe nadmierny stres moŝna rozładować poprzez jak

14 14 najszybszą poprawę złych ocen. Z analizy wynika takŝe, Ŝe e dobre relacje z rodzicami wpływają w znacznym stopniu na stan samopoczucia. Dobry kontakt z rodziną, zaufanie, ciepło rodzinne, Ŝyczliwość i otwartość w relacjach rodzice dzieci odgrywają znaczną rolę w radzeniu dziecka ze stresem. Na podstawie poniŝszych danych moŝna wyciągnąć wnioski, Ŝe e jednym z waŝniejszych sposobów rozładowywania stresu przez uczniów klas ponadgimnazjalnych jest sport. Aktywność sportowa eliminuje negatywne emocje. 5,3% uczniów przyznaje się do tego, Ŝe e nie radzi sobie ze stresem. Wykres 5. W jaki sposób radzisz sobie ze stresem? nie radzę sobie ze stresem korzystam z pomocy pedagoga 5,3% 4,0% 2,6% 0,6% 2,0% 3,3% mam dobre relacje z rodzicami 41,6% 41,6% 44,1% staram się jak najszybciej poprawić złą ocenę nie przejmuję się wynikami w nauce 20,3% 16,3% 12,2% 47,1% 47,7% 51,5% I klasa szkoły ponadgimnazjalnej II klasa gimnazjum VI klasa szkoły podstawowej zawsze przygotowuję się dobrze do lekcji 10,2% 11,6% 17,9% utrzymuję kontakty z koleżankami/kolegami, którzy mnie akceptują 76,8% 65,0% 64,1% jestem aktywny sportowo 40,9% 42,3% 48,2% 0% 20% 40% 60% 80% 100% * respondent miał do wyboru kilka odpowiedzi Źródło: opracowanie własne

15 15 Wśród młodzieŝy gimnazjalnej i uczniów szkół podstawowych najczęstszym sposobem rozładowywania stresu są kontakty z kolegami i koleŝankami oraz poprawa złych ocen za wyniki w nauce. Najrzadszym sposobem radzenia sobie ze stresem jest współpraca z pedagogiem szkolnym. Nieliczni stwierdzają, ze sami nie potrafią poradzić sobie z sytuacjami, które wywołują w nich stres.

16 16 4. SKALA ZJAWISKA STRESU WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEśY Z TERENU WOJEWODZTWA PODLASKIEGO W OPINIII PEDAGOGÓW SZKOLNYCH - PREZENTACJA WYNIKÓW BADAŃ WŁASNYCH Opinia uczniów (beneficjentów badania) została pogłębiona zasobem wiedzy pedagogów szkolnych. Zostali oni zapytani, o to, jakie według nich są główne powody stresu wśród uczniów. Najczęściej wskazywaną odpowiedzią było brak akceptacji rówieśników. KaŜdy młody człowiek dąŝy do tego, aby być akceptowanym przez najbliŝsze otoczenie. Niejednokrotnie jednak młodzi ludzie mają trudności w odnalezieniu się w grupie. Wówczas pojawia się stres i frustracja. Kolejną najbardziej powszechną, według badanych pedagogów przyczyną stresu są niepowodzenia w nauce. W dobie charakterystycznego dla naszego społeczeństwa stwa wyścigu szczurów młodzieŝ jest szczególnie naraŝona na głębokie, destrukcyjne działanie stresu. Niskie wyniki w nauce powodują, Ŝe młody człowiek przeŝywa negatywne emocje, które zostawiają swój ślad w procesie kreowania rozwoju emocjonalnego młodego człowieka. Wyniki badania wskazują na fakt, Ŝe e stres u młodych osób moŝe równieŝ wynikać z relacji, jakie dziecko utrzymuje z rodzicami oraz z oczekiwać dorosłych im stawianych. Wykres 6. Przyczyny stresu wśród uczniów w opinii pedagogów szkolnych (N=77) inne czynniki niepowodzenia w grach komputerowych 4 3 relacje z rodzicami 45 oczekiwania rodziców 37 niesprawiedliwe potraktowanie przez nauczyciela 21 niepowodzenia w nauce 50 wymagania nauczycieli 34 wygląd zewnętrzny 29 brak akceptacji rówieśników Źródło: opracowanie własne

17 17 Częstym problemem, z jakim borykają się dzieci w środowisku rodzinnym okazują się być nadmierne wymagania, stawiane im przez rodziców. Dorośli chcąc zapewnić dzieciom jak najlepszy start w przyszłość, obarczają swoje pociechy zbyt duŝą ilością dodatkowych zajęć, nie zawsze zgodnych z preferencjami czy zainteresowaniami dziecka. Dzieci i młodzieŝ często nie są w stanie sprostać stawianym przed nimi wymaganiom i oczekiwaniom. Dziecko, które czuje na sobie zbyt duŝą presję środowiska rodzinnego, często staje się zamknięte w sobie, przygnębione, a zarazem pragnie zaspokoić pokładane w nim nadzieje i oczekiwania. MoŜe to być przyczyną duŝych frustracji i stresów, szczególnie wtedy, gdy dziecko nie potrafi wywiązać się ze stawianych przed nim obowiązków. Kolejna kwestia poruszona w badaniu pedagogów dotyczyła miejsc, gdzie uczniowie najczęściej ciej spotykają się ze stresem. Nauczyciele podobnie jak uczniowie uwaŝają, ze do sytuacji stresujących najczęściej ciej dochodzi w klasie i w szkole. Na poniŝszym wykresie widzimy, Ŝe pedagodzy równieŝ zauwaŝają problem stresu w środowisku rodzinnym. Prawie, co czwarty badany pedagog wymienia, Ŝe miejscem, gdzie uczniowie najczęściej ciej spotykają się ze stresem jest dom. Wykres 7. Miejsca, gdzie uczniowie spotykają się z sytuacjami stresującymi w opinii pedagogów szkolnych (N=77) w szkole w klasie w domu podczas w trakcie spotkań z korzystania z rówieśnikami komputera Inne Źródło: opracowanie własne

18 18 Kolejnym zagadnieniem poruszonym w badaniu jest zgłaszanie przez uczniów pedagogom szkolnym problemów związanych ze stresem. 61 pedagogów, którzy wzięli udział w badaniu przyznaje, Ŝe uczniowie zgłaszają im problemy, których skutkiem ubocznym jest stres. 31 ankietowanych z 77 badanych nie otrzymuje takich informacji od uczniów, prawie co 10 pedagog nie udzielił odpowiedzi na to pytanie. Wykres 8. Zgłaszanie przez uczniów pedagogom szkolnym problemów wywołanych stresem (N=77) tak nie brak odpowiedźi Źródło: opracowanie własne Pedagodzy biorący udział w badaniu uwaŝają, Ŝe najczęściej zgłaszanymi dla nich problemami wywołującymi stres są: Niepowodzenia szkolne: niskie wyniki w nauce, wagary (niska frekwencja), problemy z wyborem szkoły średniej, problemy związane zane z pisaniem klasówek, sprawdzianów, obawa przed egzaminami, niechęć chodzenia do szkoły, stres przed klasówkami, uwagi nauczyciela, niepowodzenia związane z osiąganiem dobrych wyników w nauce (zagroŝenia, słabe oceny); Konflikty z rówieśnikami i dokuczanie, brak akceptacji w grupie rówieśniczej, zastraszanie ze strony starszych uczniów na przerwach i po wyjściu ze szkoły. Dzieci zastraszane są równieŝ przez rówieśników przez telefon, alienacja społeczna, izolowanie przez kolegów, odrzucenie prze grupę rówieśniczą, strach przed rówieśnikami, brak więzi, kontaktów;

19 19 Wygórowane oczekiwania rodziców w stosunku do moŝliwości ucznia, ciągłe krytykowanie przez dorosłych, niezrozumienie przez rodzica, nadmierne wymagania rodziców; Złe samopoczucie tj. bóle i zawroty głowy, bóle brzucha, wymioty, problemy gastryczne, zasłabnięcia, brak apetytu, bezsenność, nerwowość, problemy z koncentracją, jąkanie się, nadwraŝliwość, problemy z opanowanie emocji, wycofanie, zaburzenia odŝywiania, objawy wegetatywne, depresyjne zaburzenia zachowania, stosowanie uŝywek, samookaleczenia. Konflikty w domu, problemy rodzinne, alkoholizm rodzica lub rodziców, nieobecność rodzica, przemoc w rodzinie, kłótnie, stres przed powrotem ojca pijanego do domu, rozwód, problemy finansowe - trudna sytuacja materialna, współuzaleŝnienie w rodzinie, rodziny niepełne, wolne związki, zki, rodziny zastępcze, mikrodeficyty i dysfunkcje tkwiące w samych dzieciach; Przemoc psychiczna (agresja słowna) i fizyczna; Brak sympatii, problemy z dziewczyną/chłopakiem. PowyŜszej wymienione problemy są dowodem na to, Ŝe e stres w Ŝyciu młodych osób jest powszechny i dotyczy niemal wszystkich sfer ich Ŝycia tj. rodzinnego, szkolnego, społecznego itp. Aby zniwelować skutki problemów dotykających młode osoby oraz ograniczyć stres wywoływany tymi problemami, szkoły podejmują róŝnego rodzaju działania zapobiegawcze. Stosunkowo większa część (61 beneficjentów badania) twierdzi, Ŝe e na terenie ich szkoły podejmowane są działania zapobiegające skutkom stresu.

20 20 Wykres 9. Liczba pedagogów, którzy zgłosili w badaniu, Ŝe w ich szkole podejmowane są działania zapobiegające skutkom stresu (N=77) tak nie brak odpowiedźi Źródło: opracowanie własne Najczęstszą formą tego typu działań są zajęcia edukacyjno profilaktyczne i psychoedukacyjne tj. Zdrowy styl Ŝycia, Aktywność fizyczna warunkiem dobrego samopoczucia psychicznego, Stres pod kontrolą, Jak radzić ć sobie ze stresem?, zajęcia z zakresu prawidłowej komunikacji Jak porozumiewać się z innymi, Oswajam lęk przed sprawdzianem końcowo rocznym. Zajęcia te przybierają róŝne formy. Zazwyczaj są to prelekcje, pogadanki, treningi, warsztaty edukacyjne, filmy itp. Informacje na temat skutków radzenia sobie ze stresem umieszczane są równieŝ w szkolnych gazetkach informacyjnych. Pedagodzy wymieniają, Ŝe na terenie ich szkół prowadzi się takŝe zajęcia odstresowujące, ćwiczenia relaksacyjne czy teŝ zajęcia wychowawcze nt. rozwijania umiejętności interpersonalnych, propagowania aktywnego spędzania czasu wolnego, lekcje pedagogiczne przedstawiające zasady wzajemnej tolerancji, akceptacji zasad współŝycia koleŝeńskiego, promujące zdrowie. Ponadto prowadzone jest wsparcie psychologiczne indywidualne oraz grupowe. Przeprowadzane są rozmowy z samymi uczniami oraz rodzicami. Uczniowie otaczani są opieką pedagogów, psychologów czy teŝ terapeutów. Nieliczni respondenci wymieniają szkolenia dla nauczycieli: Wpływ stresu na dziecko, Zdrowie psychiczne dziecka. Innymi formami działań zapobiegającymi skutkom stresu są: rozpoznanie sytuacji rodzinnej - wywiady w domach rodzinnych, współpraca

21 21 z instytucjami wspierającymi dzieci i rodzinę, szkolenia nauczycieli i wychowawców, kontakt z poradniami specjalistycznymi, szkolenia: Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie na poziomie gminy z uwzględnieniem funkcji i roli zespołów interdyscyplinarnych, zajęcia z zakresu socjoterapii, zajęcia relaksacyjne - metodą Dennisona.

22 22 ZAKOŃCZENIE Przeprowadzone badanie wykazało, Ŝe szkoła jest środowiskiem stresogennym. Zarówno uczniowie jak i pedagodzy podkreślali, Ŝe sytuacje stresogenne najczęściej maja miejsce w szkole i w klasie. Respondenci biorący udział w badaniu ukazali przygnębiający obraz szkoły, w której dominują negatywne emocje. Na podstawie analizy danych uzyskanych od dwóch grup badawczych (uczniów i pedagogów) dowiadujemy się, Ŝe najczęstszymi źródłami stresu wśród badanej społeczności są niepowodzenia w nauce i brak akceptacji ze strony rówieśników. Według uczniów najczęściej stosowanymi sposobami i metodami rozładowywania negatywnych napięć jest utrzymywanie pozytywnych kontaktów z rówieśnikami i poprawa złych ocen. Szkoła jest miejscem występowania wielu reakcji stresowych, dlatego teŝ znajomość zagadnień wiąŝących się ze stresem ma olbrzymie znaczenie zarówno dla uczniów, jak i dla nauczycieli. Szkoła dla wielu uczniów jest źródłem negatywnych stanów emocjonalnych - stresów, lęków, uczuć zagroŝenia i braku bezpieczeństwa. Sytuacje szkolne są dla nich sytuacjami trudnymi, odczuwają oni stan wewnętrznego napięcia, które muszą odpowiednio rozładować. Szczególną rolę w przezwycięŝaniu i rozładowywaniu sytuacji emocjonalnych wśród uczniów pełni nauczyciel. WaŜnym elementem w pracy nauczyciela jest przede wszystkim rozumienie swoich wychowanków. Uczeń oczekuje od swojego wychowawcy serdeczności, bezpośredniości w kontaktach, partnerskiego i sprawiedliwego traktowania, opanowania, poczucia humoru, umiejętnego wyjaśniania nauczanego przedmiotu. MłodzieŜ oczekuje ponadto właściwego traktowania polegającego na zrozumieniu, zainteresowaniu się jego kłopotami czy przeŝywanymi aktualnie trudnościami, szanowaniu jego indywidualności. Stworzenie takiego poziomu bezpieczeństwa psychologicznego sprawia, Ŝe uczeń czuje się bezpiecznie, nie postrzega nauczyciela jako osoby zagraŝającej, surowo oceniającej, cej, ale jako osobę przyjazną, jako kogoś, komu moŝna w pełni zaufać. W sytuacji, w której uczeń zwraca się do nauczyciela o pomoc, waŝne jest, aby

23 23 nauczyciel uwaŝnie go wysłuchał, okazał zainteresowanie. Bardzo waŝnym czynnikiem w szkole jest sposób kształtowania odporności psychicznej człowieka. Z badań prowadzonych w obszarze problematyki stresu wśród uczniów wynika, Ŝe najskuteczniejszym sposobem opanowania lęku jest wytworzenie silnych emocji pozytywnych. Kształtują ą się one dzięki identyfikacji jednostki z określoną grupą społeczną. WaŜne jest teŝ, aby uczniowie potrafili się ze sobą komunikować, wymieniać poglądy, korzystać wzajemnie ze swoich doświadczeń, przezwycięŝać podstawowe stereotypy reakcji emocjonalnych, odreagowywać napięcia, wspierać się i współdziałać. Szczególny nacisk kładzie się równieŝ na rozwijanie i wzmacnianie poczucia własnej wartości u ucznia, a takŝe budowanie pozytywnego obrazu samego siebie, co uodpornia w znacznym stopniu na sytuacje stresowe. Konkretna wiedza na temat zjawiska stresu, rozwaga, wzajemna tolerancja wsparta dobrą znajomością uczniów pozwolą uniknąć negatywnych skutków stresu w szkole. Z badania pedagogów wynika, Ŝe szkoła pełni znaczną rolę w zapobieganiu skutkom stresu wśród uczniów. Respondenci wymieniają szereg działań, które prowadzone są na terenie ich szkół. Wiadomym jest, Ŝe nie da się ę w pełni zniwelować konsekwencji wywołanych negatywnymi emocjami, jednak szczególnie istotne jest to, Ŝeby je w jak największym stopniu wyeliminować. Wspólna inicjatywa zarówno kadry pedagogicznej jak i młodzieŝy polegająca na ograniczaniu negatywnych skutków wywołanych zjawiskiem stresu, pozwoli na wypracowanie wśród uczniów praktycznego zastosowania mechanizmów radzenia sobie z negatywnymi emocjami - stresem. Dzięki nim funkcjonowanie w środowisku szkolnym będzie nie tylko smutnym obowiązkiem, ale równieŝ wykształci wśród młodzieŝy potrzebę oraz nieprzymuszona wolę w zdobywaniu wiedzy i doświadczeń. Umiejętność radzenia sobie ze stresem wypracowana podczas procesu edukacji z pewnością uodporni młodego człowieka na sytuacje stresogenne, bowiem są one przykrym, ale nieuniknionym elementem w dorosłym Ŝyciu kaŝdej jednostki.

24 24 SPIS WYKRESÓW Wykres 1. Jakie wg ciebie czynniki/sytuacje są przyczyną stresu? Wykres 2. Gdzie/kiedy najczęściej spotykasz się z sytuacjami stresującymi? Wykres 3. Gdzie/kiedy najczęściej spotykasz się z sytuacjami stresującymi? Wykres 4. Gdzie/kiedy najczęściej spotykasz się z sytuacjami stresującymi? Wykres 5. W jaki sposób radzisz sobie ze stresem? Wykres 6. Przyczyny stresu wśród uczniów w opinii pedagogów szkolnych (N=77) Wykres 7. Miejsca, gdzie uczniowie spotykają się z sytuacjami stresującymi w opinii pedagogów szkolnych (N=77) Wykres 8. Zgłaszanie przez uczniów pedagogom szkolnym problemów wywołanych stresem (N=77) Wykres 9. Liczba pedagogów, którzy zgłosili w badaniu, Ŝe e w ich szkole podejmowane są działania zapobiegające skutkom stresu (N=77)... 20

25 25 ANKIETA SKIEROWANA DO UCZNIÓW 1. Jakie wg Ciebie czynniki/sytuacje są przyczyną stresu? (zaznacz max 3 odpowiedzi) a) brak akceptacji rówieśników b) wygląd zewnętrzny c) wymagania nauczycieli d) niepowodzenia w nauce e) niesprawiedliwe potraktowanie przez nauczyciela f) oczekiwania rodziców g) relacje z rodzicami h) niepowodzenia w grach komputerowych i) inne czynniki/sytuacje, jakie? Gdzie/kiedy najczęściej ciej spotykasz się z sytuacjami stresującymi? (zaznacz tylko jedną odpowiedź) a) w szkole b) w klasie c) w domu d) podczas spotkań z rówieśnikami e) w trakcie korzystania z komputera 3. W jaki sposób radzisz sobie ze stresem? (moŝna zaznaczyć kilka odpowiedzi) a) jestem aktywny sportowo b) utrzymuję kontakty z koleŝankami/kolegami, którzy mnie akceptują c) zawsze przygotowuję ę się dobrze do lekcji d) nie przejmuję się wynikami w nauce e) staram się jak najszybciej poprawić złą ocenę f) mam dobre relacje z rodzicami g) korzystam z pomocy pedagoga h) inny sposób, jaki?... i) nie radzę sobie ze stresem

26 26 ANKIETA DO PEDAGOGÓW SZKOLNYCH 1. Jakie według Pani/Pana najczęstrze przyczyny stresu występują wśród uczniów? (prosimy o zaznaczenie max. 3 odpowiedzi) a) brak akceptacji rówieśników b) wygląd zewnętrzny c) wymagania nauczycieli d) niepowodzenia w nauce e) niesprawiedliwe potraktowanie przez nauczyciela f) oczekiwania rodziców g) relacje z rodzicami h) niepowodzenia w grach komputerowych i) inne czynniki/sytuacje, jakie? Jak Pani/Pan uwaŝa, a, gdzie najczęściej uczniowie spotykają się z sytuacjami stresującymi? (prosimy o zaznaczenie 1 odpowiedzi) a) w szkole b) w klasie c) w domu d) podczas spotkań z rówieśnikami e) w trakcie korzystania z komputera f) Inne 3. Czy uczniowie zgłaszają Państwu problemy wywołane stresem? (jeśli w pyt. 30 odpowiedziała/ł Pan/i nie to proszę przejść do pytania 31) 3a) Proszę wymienić jakie to problemy? a) tak b) nie 4. Czy były podejmowane w Pani/Pana szkole działania zapobiegające skutkom stresu? a) tak b) nie 4a) Jakie to działania?

Stres wśród dzieci i młodzieży - skala zjawiska w województwie podlaskim

Stres wśród dzieci i młodzieży - skala zjawiska w województwie podlaskim 1 Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku Obserwatorium Integracji Społecznej Stres wśród dzieci i młodzieży - skala zjawiska w województwie podlaskim Białystok 2011 2 SPIS TREŚCI Wstęp..

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W LATACH 2014/ /19

PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W LATACH 2014/ /19 PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W LATACH 2014/15 2018/19 1 Proponowany Program Profilaktyczny wynika z Programu Wychowawczego szkoły, którego głównym celem jest

Bardziej szczegółowo

Raport z ewaluacji wewnętrznej dotyczącej przestrzegania norm społecznych w Szkole Podstawowej w Karpicku

Raport z ewaluacji wewnętrznej dotyczącej przestrzegania norm społecznych w Szkole Podstawowej w Karpicku Raport z ewaluacji wewnętrznej dotyczącej przestrzegania norm społecznych w Szkole Podstawowej w Karpicku Opracowała M. Janas 1 Spis treści: 1. Wprowadzenie.. s. 3. 2. Analiza... s. 5. 3. Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA ZESPOŁU SZKÓŁ CENTRUM EDUKACJI W PŁOCKU NA ROK SZKOLNY 2011/2012

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA ZESPOŁU SZKÓŁ CENTRUM EDUKACJI W PŁOCKU NA ROK SZKOLNY 2011/2012 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA ZESPOŁU SZKÓŁ CENTRUM EDUKACJI W PŁOCKU NA ROK SZKOLNY 2011/2012 Działania wychowawcze, edukacyjne, informacyjne i zapobiegawcze zawarte w szkolnym Programie Profilaktycznym

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI WSTĘP Ewaluacja realizowanego w szkole programu profilaktyki pozwoliła stwierdzić iŝ naleŝy w dalszym ciągu pracować nad eliminowaniem agresji, szczególnie słownej, zagroŝeń

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa nr 1 w Lubiczu Dolnym SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA

Szkoła Podstawowa nr 1 w Lubiczu Dolnym SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA Szkoła Podstawowa nr 1 w Lubiczu Dolnym SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA 2013 2014 2014 2015 2015-2016 PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Art. 72. 2. Konwencja

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 5 im. gen. Władysława Sikorskiego w Siedlcach na rok szkolny 2013/2014 Program działań profilaktycznych w szkole opracowany zostal na podstawie

Bardziej szczegółowo

W ZESPOLE SZKÓŁ W PRZYROWIE

W ZESPOLE SZKÓŁ W PRZYROWIE PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ W PRZYROWIE CEL GŁÓWNY: Zainteresowanie młodzieży modelem bezpiecznego i kulturalnego życia 1. Program profilaktyki Gimnazjum im. Władysława Stanisława Reymonta w Przyrowie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI. Zespołu Szkół Zawodowych im. Stefana Bobrowskiego w Rawiczu 2011/2012

PROGRAM PROFILAKTYKI. Zespołu Szkół Zawodowych im. Stefana Bobrowskiego w Rawiczu 2011/2012 PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół Zawodowych im. Stefana Bobrowskiego w Rawiczu 2011/2012 1 Przedmiotem profilaktyki może być każdy problem, w odniesieniu do którego odczuwamy potrzebę uprzedzającej interwencji

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI PROGRAM PROFILAKTYKI 2011-2014 Opracowała: H. Polaska Ewaluacja programu: I.WSTĘP Program profilaktyki był w ciągu 3 lat jego wdrażania ewaluowany. Po przeprowadzeniu ankiet wśród uczniów i rodziców stwierdzono.

Bardziej szczegółowo

Lp. Zadania Cele Formy realizacji, skierowanie Odpowiedzialni Termin 1 Diagnozowanie środowiska szkolnego

Lp. Zadania Cele Formy realizacji, skierowanie Odpowiedzialni Termin 1 Diagnozowanie środowiska szkolnego IV Profilaktyka zagroŝeń Lp. Zadania Cele Formy realizacji, skierowanie Odpowiedzialni Termin 1 Diagnozowanie środowiska szkolnego rozpoznanie sytuacji problemowej przeprowadzanie ankiet i analiza wyników

Bardziej szczegółowo

Program Profilaktyczny. Prywatnego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Królowej Jadwigi w Lublinie

Program Profilaktyczny. Prywatnego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Królowej Jadwigi w Lublinie Program Profilaktyczny Prywatnego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Królowej Jadwigi w Lublinie Program profilaktyczny obejmuje: I. Wprowadzenie II. Struktura oddziaływań profilaktycznych III.

Bardziej szczegółowo

Aneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu

Aneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu Aneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu (zgodnie z rozporządzeniem MEN z 22.01.2018r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkole

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI POMÓC I DAĆ DROGOWSKAZ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W OŚWIĘCIMIU

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI POMÓC I DAĆ DROGOWSKAZ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W OŚWIĘCIMIU SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI POMÓC I DAĆ DROGOWSKAZ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W OŚWIĘCIMIU Podstawa prawna: - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - Konwencja o Prawach Dziecka art.3, 19, 33 - Ustawa z

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. POLSKICH NOBLISTÓW W CHALINIE Chalin, wrzesień 2012r. KONCEPCJA PROGRAMU Program przewidziany jest do realizacji dla klas I III oraz IV VI. Założenia

Bardziej szczegółowo

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 1)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 1) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 1) z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Szkoła Podstawowa im Emilii Gierczak w Gródkowie

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Szkoła Podstawowa im Emilii Gierczak w Gródkowie SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa im Emilii Gierczak w Gródkowie 2016-09-14 Program profilaktyczny jest skorelowany z oddziaływaniami wychowawczymi zawartymi w Programie Wychowawczym Szkoły

Bardziej szczegółowo

Problemy z zakresu zdrowia psychicznego uczniów gdańskich szkół z perspektywy pracy publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych

Problemy z zakresu zdrowia psychicznego uczniów gdańskich szkół z perspektywy pracy publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych Problemy z zakresu zdrowia psychicznego uczniów gdańskich szkół z perspektywy pracy publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych dr Natalia Chojnacka Lucyna Maculewicz Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka uzależnień

Profilaktyka uzależnień Profilaktyka uzależnień 1) Zapoznanie uczniów z rodzajami uzależnień występujących we współczesnym świecie 2) Zapoznanie uczniów i rodziców ze skutkami wszelkich uzależnień i omówienie sposobów ich zapobiegania

Bardziej szczegółowo

PLAN PRACY PSYCHOLOGA SZKOLNEGO ROK SZKOLNY 2014/2015

PLAN PRACY PSYCHOLOGA SZKOLNEGO ROK SZKOLNY 2014/2015 PLAN PRACY PSYCHOLOGA SZKOLNEGO ROK SZKOLNY 2014/2015 L.P. ZADANIA DO REALIZACJI CEL TERMIN I. Prowadzenie badań i działań diagnostycznych dotyczących uczniów w tym diagnozowanie potencjalnych możliwości

Bardziej szczegółowo

Kontrakty klasowe. Zapoznanie uczniów z regulaminem i Statutem szkolnym. Gazetki szkolne. Konkursy. Wycieczki szkolne, imprezy szkolne, konkursy

Kontrakty klasowe. Zapoznanie uczniów z regulaminem i Statutem szkolnym. Gazetki szkolne. Konkursy. Wycieczki szkolne, imprezy szkolne, konkursy PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH I PROFILAKTYCZNYCH ZADANIA FORMY REALIACJI ODPOWIEDZIALNI Dbałość o kulturę słowa w szkole i poza nią; przestrzeganie regulaminu szkolnego; dbałość o język ojczysty; przestrzeganie

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ

PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ SPRAWOZDANIE Z PROJEKTU PROFILAKTYCZNEGO Nazwa Kierownik Miejsce realizacji Termin realizacji Rok szkolny 2009/2010 Liczba i rodzaj odbiorców Cele i opis PROGRAM PROFILAKTYCZNY

Bardziej szczegółowo

Colorful B S. Autor: Alicja Jakimczuk. Wydawca: Colorful Media. Korekta: Marlena Fiedorow ISBN: Copyright by COLORFUL MEDIA Poznań 2012

Colorful B S. Autor: Alicja Jakimczuk. Wydawca: Colorful Media. Korekta: Marlena Fiedorow ISBN: Copyright by COLORFUL MEDIA Poznań 2012 Autor: Alicja Jakimczuk Wydawca: Colorful Media Korekta: Marlena Fiedorow ISBN: 83-919772-5-0 Copyright by COLORFUL MEDIA Poznań 2012 Okładka: Colorful Media Skład i łamanie: Colorful Media Colorful B

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. JANA PAWŁA II W OSIEKU PUBLICZNE PRZEDSZKOLE W OSIEKU PROGRAM PROFILAKTYKI

ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. JANA PAWŁA II W OSIEKU PUBLICZNE PRZEDSZKOLE W OSIEKU PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. JANA PAWŁA II W OSIEKU PUBLICZNE PRZEDSZKOLE W OSIEKU PROGRAM PROFILAKTYKI Opinia o programie profilaktyki Publicznego Przedszkola W Osieku. Program profilaktyki Publicznego Przedszkola

Bardziej szczegółowo

Program Profilaktyczno-Wychowawczy Bezpieczna Szkoła. Wstęp

Program Profilaktyczno-Wychowawczy Bezpieczna Szkoła. Wstęp Program Profilaktyczno-Wychowawczy Bezpieczna Szkoła Wstęp Powstanie dwóch bardzo ważnych dokumentów tj.: Programu Wychowawczego Szkoły i Szkolnego Programu Profilaktyki sprawiły, że zaistniała potrzeba

Bardziej szczegółowo

Plan działań profilaktycznych w ZSO nr 15 z Oddziałami Integracyjnymi w Kielcach w roku szkolnym 2015/2016

Plan działań profilaktycznych w ZSO nr 15 z Oddziałami Integracyjnymi w Kielcach w roku szkolnym 2015/2016 Plan działań profilaktycznych w ZSO nr 15 z Oddziałami Integracyjnymi w Kielcach w roku szkolnym 2015/2016 Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Termin realizacji 1. Diagnoza zagrożeń istniejących w

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM NR 4 W MIEJSKIM ZESPOLE SZKÓŁ NR 1 W BĘDZINIE rok szkolny 2016/17 oraz aneks do roku szkolnego 2015/16 ZAOPINIOWANO: RADA PEDAGOGICZNA RADA RODZICÓW PODSTAWA PRAWNA: Rozp.

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNE NR 2 IM. S. ŻEROMSKIEGO W BIELSKU BIAŁEJ KALEJDOSKOP ROK SZKOLNY 2016/2017 PODSTAWA PRAWNA 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce

Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce PROGRAM ROZWIJANIA KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH I PROFILAKTYKA ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH. I. Wstęp Rozwój kompetencji społecznych jest niezbędnym czynnikiem warunkującym prawidłowe i dobre funkcjonowanie jednostki.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 IM. STEFANA BATOREGO W ZAMOŚCIU

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 IM. STEFANA BATOREGO W ZAMOŚCIU PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 IM. STEFANA BATOREGO W ZAMOŚCIU Pamiętaj o tych trzech rzeczach: szacunek dla siebie, szacunek dla innych, odpowiedzialność za wszystkie swoje czyny. H. Jackoson

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPÓŁ PLACÓWEK OŚWIATOWYCH im. JANA PAWŁA II w PODOBINIE I. POJĘCIE I ZAKRES PROFILAKTYKI Dyrekcja i nauczyciele Zespołu Placówek Oświatowych w Podobinie podejmują działania

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. ZSO II Liceum Ogólnokształcące im. J. K. Korzeniowskiego w Rumi

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. ZSO II Liceum Ogólnokształcące im. J. K. Korzeniowskiego w Rumi SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZSO II Liceum Ogólnokształcące im. J. K. Korzeniowskiego w Rumi Szkolny program profilaktyki II Liceum Ogólnokształcącego jest procesem zmierzającym do: wspierania rozwoju

Bardziej szczegółowo

im. św. JADWIGI KRÓLOWEJ POLSKI W WITONI Sobą być, zdrowo żyć

im. św. JADWIGI KRÓLOWEJ POLSKI W WITONI Sobą być, zdrowo żyć PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM im. św. JADWIGI KRÓLOWEJ POLSKI W WITONI Sobą być, zdrowo żyć Witonia, 09.09.2014r. Program Profilaktyki Gimnazjum w Witoni im. św. Jadwigi Królowej Polski opisuje wszelkie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum Nr 1 im. Kazimierza Wielkiego w Radoszycach na rok szkolny 2015/ 2016 Program pod kierunkiem koordynatora Zespołu Wychowawczego Izabeli Lewandowskiej opracowali nauczyciele

Bardziej szczegółowo

Data Podpis Numer zmiany

Data Podpis Numer zmiany EDYCJ STRON PROCEDUR OPERCYJN 1 / 5 System Zarządzania Jakością TYTUŁ PROCEDURY: ISO 9001:2008 Procedura udzielania pomocy pedagogiczno psychologicznej w szkole PEŁNOMOCNIK DS. SZJ OPRCOWŁ mgr inŝ. Jolanta

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki Gimnazjum Nr 2 w Ciechanowie do realizacji w latach 2012/2015

Program profilaktyki Gimnazjum Nr 2 w Ciechanowie do realizacji w latach 2012/2015 Program profilaktyki Gimnazjum Nr 2 w Ciechanowie do realizacji w latach 2012/2015 Działania profilaktyczne to te, które stwarzają człowiekowi okazję do aktywnego uczestnictwa w gromadzeniu doświadczeń

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Gimnazjum Nr 1 w Strawczynie

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Gimnazjum Nr 1 w Strawczynie SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum Nr 1 w Strawczynie 1 I. Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm. ) 2. Ustawa z 26 października

Bardziej szczegółowo

I. Pojęcie i zakres profilaktyki.

I. Pojęcie i zakres profilaktyki. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY dla klas I VI szkoły podstawowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Bytomiu Przeciw agresji w grupie rówieśniczej obowiązujący w latach 2010 2016 I. Pojęcie

Bardziej szczegółowo

PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2015/2016

PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2015/2016 PROGRAM PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH na rok szkolny 2015/2016 I PODSTAWA PRAWNA Głównym założeniem programu profilaktyki jest szeroko rozumiana działalność Szkoły

Bardziej szczegółowo

FRUSTRACJA reakcja organizmu na przeszkodę PRZESZKODA

FRUSTRACJA reakcja organizmu na przeszkodę PRZESZKODA FRUSTRACJA reakcja organizmu na przeszkodę PRZESZKODA STRES BIOLOGICZNY Odporność biologiczna Faza odporności Czas Faza alarmowa Faza wyczerpania STRES PSYCHOLOGICZNY Stres sytuacja trudna prowadząca do

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ GIMNAZJUM I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W DOBRZEJEWICACH

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ GIMNAZJUM I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W DOBRZEJEWICACH ZESPOŁU SZKÓŁ GIMNAZJUM I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W DOBRZEJEWICACH NA LATA: 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018 1. WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki powstał w oparciu

Bardziej szczegółowo

PLAN DORADZTWA ZAWODOWEGO Gimnazjum im. Biskupa Michała Kozala w Białośliwiu

PLAN DORADZTWA ZAWODOWEGO Gimnazjum im. Biskupa Michała Kozala w Białośliwiu PLAN DORADZTWA ZAWODOWEGO Gimnazjum im. Biskupa Michała Kozala w Białośliwiu Przedstawiony Radzie Pedagogicznej w dniu 15 września 2015 r. 1 1. Organizacją wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zajmują się

Bardziej szczegółowo

Program Profilaktyczny Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Żorach

Program Profilaktyczny Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Żorach Program Profilaktyczny Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Żorach WYBÓR NALEŻY DO CIEBIE! ZAPOBIEGAMY ZACHOWANIOM RYZYKOWNYM WŚRÓD MŁODZIEŻY Autorzy: Renata Gibas, Barbara Suska ŻORY 2015 I ZAŁOŻENIA PROGRAMU

Bardziej szczegółowo

OFERTA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ROK SZKOLNY 2011/2012

OFERTA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ROK SZKOLNY 2011/2012 Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna nr 4 w Łodzi 92-332 Łódź, al. Piłsudskiego 101 tel/fax 42 674 59 73; 42 674 45 88 www.ppp4.edu.lodz.pl OFERTA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ROK SZKOLNY 2011/2012 Zajęcia warsztatowe

Bardziej szczegółowo

Program Wychowawczo-Profilaktyczny. Klasa I gimnazjum

Program Wychowawczo-Profilaktyczny. Klasa I gimnazjum Program Wychowawczo-Profilaktyczny Klasa I gimnazjum Program wychowawczo-profilaktyczny oparty jest na założeniach Programu Wychowawczego i Programu Profilaktycznego Szkoły Podstawowej Specjalnej i Gimnazjum

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY. Bezpieczna szkoła

SZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY. Bezpieczna szkoła SZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY na rok szkolny 2013/2014 oraz 2014/2015 Bezpieczna szkoła Szkoła Podstawowa nr 7 im. A. Mickiewicza w Świeciu Świecie, wrzesień 2013r 1 CELE PROGRAMU:

Bardziej szczegółowo

PRZEZNACZONY DLA UCZNIÓW KLASY I

PRZEZNACZONY DLA UCZNIÓW KLASY I PROGRAM DZIAŁAŃ EDUKACYJNO- WYCHOWAWCZYCH BEZPIECZNA SZKOŁA PRZEZNACZONY DLA UCZNIÓW KLASY I AUTOR: mgr Ewa Herczyńska MIEJSCE ZAJĘĆ: sala szkolna PROWADZĄCY: autor programu 1 CELE PROGRAMU: OGÓLNE 1.

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM NR 1 IM. H. SIENKIEWICZA W ŁOWICZU Program został uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną w dn. 22. 09. 2015 roku Spis treści I. Podstawa

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH IM. TADEUSZA KOŚCIUSZKI W KAMIEŃSKU SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH IM. TADEUSZA KOŚCIUSZKI W KAMIEŃSKU SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA ROK SZKOLNY 2013/2014 I. Główne założenia szkolnego programu profilaktyki: 1. Szkolny program profilaktyki ma za zadanie: a) wychowanie do wartości i podejmowania odpowiednich

Bardziej szczegółowo

Załącznik do uchwały nr 12/2012/2013z dnia 25 lutego 2013 r. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. MARKA KOTAŃSKIEGO W GÓRALICACH

Załącznik do uchwały nr 12/2012/2013z dnia 25 lutego 2013 r. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. MARKA KOTAŃSKIEGO W GÓRALICACH Załącznik do uchwały nr 12/2012/2013z dnia 25 lutego 2013 r. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. MARKA KOTAŃSKIEGO W GÓRALICACH Młodzież powinna być tak prowadzona, by umiała wyprzeć

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI XXXVII L.O. im. J. Dąbrowskiego w Warszawie rok szkolny 2016/2017 Opracował Zespół RP: Bogdan Madej dyrektor Mariola Borzyńska - wicedyrektor Katarzyna Jaśkiewicz Sylwia Glura

Bardziej szczegółowo

Szkolny Program Profilaktyki. Prywatnego Gimnazjum nr 2 Szkoły Marzeń. w Piasecznie

Szkolny Program Profilaktyki. Prywatnego Gimnazjum nr 2 Szkoły Marzeń. w Piasecznie Szkolny Program Profilaktyki Prywatnego Gimnazjum nr 2 Szkoły Marzeń w Piasecznie 1. Założenia programu Program profilaktyki realizowany w naszej szkole jest oparty na strategii edukacyjnej. Strategia

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPÓŁ SZKÓŁ SPORTOWYCH w SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH GIMNAZJUM NR 1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Stan prawny na dzień 14.03.2005 r. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPÓŁ SZKÓŁ SPORTOWYCH GIMNAZJUM NR 1 I. Szkolny

Bardziej szczegółowo

Szanowni Państwo. Oferujemy warsztaty:

Szanowni Państwo. Oferujemy warsztaty: Szanowni Państwo Katarzyna Kudyba Centrum Szkoleń Profilaktycznych EDUKATOR z Krakowa oferuje Państwu przeprowadzenie warsztatów profilaktycznych przeznaczonych dla Uczniów szkoły gimnazjalnej. Trenerzy

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYCZNY SPOŁECZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W WĘGRACH

PROGRAM PROFILAKTYCZNY SPOŁECZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W WĘGRACH PROGRAM PROFILAKTYCZNY SPOŁECZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W WĘGRACH na lata 2008/2010 JESTEŚMY KULTURALNI; SZANUJEMY SIEBIE NAWZAJEM, DBAMY O ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO Program opracowano na podstawie: 1. Rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ADAPTACYJNY DLA CZWARTOKLASISTÓW

PROGRAM ADAPTACYJNY DLA CZWARTOKLASISTÓW PROGRAM ADAPTACYJNY DLA CZWARTOKLASISTÓW WSTĘP Przejście uczniów do II etapu edukacji jest dużym przeżyciem zarówno dla dzieci, rodziców jak i nauczycieli. Szkoła jako instytucja i w niej uczący mają za

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W KRUPSKIM MŁYNIE

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W KRUPSKIM MŁYNIE PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W KRUPSKIM MŁYNIE Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 im. Bolka I Świdnickiego w Strzelinie Zatwierdzony na posiedzeniu RP 12 września 2013r. Podstawy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji

Bardziej szczegółowo

Plan działań profilaktycznych Gimnazjum im. Biskupa Michała Kozala w Białośliwiu (rok szkolny 2015/2016)

Plan działań profilaktycznych Gimnazjum im. Biskupa Michała Kozala w Białośliwiu (rok szkolny 2015/2016) Plan działań profilaktycznych Gimnazjum im. Biskupa Michała Kozala w Białośliwiu (rok szkolny 2015/2016) Plan działań profilaktycznych został przedstawiony i zaakceptowany przez Radę Pedagogiczną w dniu

Bardziej szczegółowo

Szkolny Program Profilaktyki. Gimnazjum w Ostrowsku

Szkolny Program Profilaktyki. Gimnazjum w Ostrowsku Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum w Ostrowsku Cele szkolnego programu profilaktyki: 1. Integracja klasy. 2. Budowanie wzajemnego zaufania. 3. Dostarczanie wiedzy o dobrym i zdrowym życiu. 4. Zidentyfikowanie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNEGO Nr 59 W WARSZAWIE

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNEGO Nr 59 W WARSZAWIE PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNEGO Nr 59 W WARSZAWIE WSTĘP Profilaktyka w szerokim rozumieniu jest promocją zdrowego trybu życia oraz budowaniem i rozwijaniem różnorodnych umiejętności radzenia

Bardziej szczegółowo

PLAN PRACY PEDAGOGA SZKOLNEGO. Gimnazjum Nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Namysłowie ROK SZKOLNY 2016/2017

PLAN PRACY PEDAGOGA SZKOLNEGO. Gimnazjum Nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Namysłowie ROK SZKOLNY 2016/2017 PLAN PRACY PEDAGOGA SZKOLNEGO Gimnazjum Nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Namysłowie ROK SZKOLNY 2016/2017 1 Plan pracy pedagoga szkolnego został opracowany w oparciu o: Rozporządzenie Ministra Edukacji

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNEGO NR 59 W WARSZAWIE

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNEGO NR 59 W WARSZAWIE PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNEGO NR 59 W WARSZAWIE WSTĘP Profilaktyka w szerokim rozumieniu jest promocją zdrowego stylu życia oraz budowaniem i rozwijaniem różnorodnych umiejętności radzenia

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 IM. ORŁA BIAŁEGO W BIERUNIU Rok szkolny 2015/2016 Szkolny Program Profilaktyki Profilaktyka to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI Zespół Szkół Przyrodniczo - Biznesowych im. Jadwigi Dziubińskiej w Tarcach PROGRAM PROFILAKTYKI Tarce 2010/2011 PODSTAWY PRAWNE DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ W SZKOE Szkoła wspierając rozwój dzieci i młodzieży,

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI im. gen. DEZYDEREGO CHŁAPOWSKIEGO W BOJANOWIE. PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Podstawę do szkolnego programu profilaktyki stanowią następujące akty prawne:

Bardziej szczegółowo

LEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU

LEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU LEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU Pojęcie stresu wprowadzone zostało przez Hansa Hugona Selve`a, który u podłoża wielu chorób somatycznych upatrywał niezdolność człowieka do radzenia sobie ze stresem.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNCIZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. STEFANA śeromskiego

PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNCIZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. STEFANA śeromskiego PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNCIZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. STEFANA śeromskiego - Sposoby radzenia sobie ze stresem Prezentacja w klasach maturalnych programu edukacyjnego STRES POD KONTROLĄ

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. w SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 13 W SOSNOWCU

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. w SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 13 W SOSNOWCU SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI w SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 13 W SOSNOWCU na lata szkolne 2015/2017 1 Spis treści Cele programu profilaktycznego... 3 Efekty działań profilaktycznych... 4 1. Współpraca z rodzicami

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI NIEPUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ STOWARZYSZENIA NA RZECZ OŚWIATY W DOBRYM MIEŚCIE. Wstęp. Założenia

PROGRAM PROFILAKTYKI NIEPUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ STOWARZYSZENIA NA RZECZ OŚWIATY W DOBRYM MIEŚCIE. Wstęp. Założenia PROGRAM PROFILAKTYKI NIEPUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ STOWARZYSZENIA NA RZECZ OŚWIATY W DOBRYM MIEŚCIE Wstęp Podstawowym i naturalnym środowiskiem wychowawczym dziecka jest rodzina. To dom rodzinny wprowadza

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI

PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Art 72. 2. Konwencja o Prawach Dziecka Art 3, 19 i 33. 3. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U Nr 67

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyczny. Poznajmy siebie

Program profilaktyczny. Poznajmy siebie Program profilaktyczny Poznajmy siebie Cele ogólne -eliminowanie zachowań agresywnych -efektywne współdziałanie dzieci w grupie -wzmacnianie więzi rodzinnych -wyrabianie postaw asertywnych -wypracowanie

Bardziej szczegółowo

Diagnoza potrzeb i problemów występujących w społeczności szkolnej

Diagnoza potrzeb i problemów występujących w społeczności szkolnej Diagnoza potrzeb i problemów występujących w społeczności szkolnej Celem diagnozy środowiska szkolnego jest opracowanie i stworzenie jak najlepszych warunków rozwojowych dla dzieci i uczniów przebywających

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ

PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ Nazwa Kierownik Miejsce realizacji Liczba i rodzaj odbiorców Okres realizacji Rok szkolny 2009/2010 Osiągane cele SPRAWOZDANIE Z PROJEKTU PROFILAKTYCZNEGO PROGRAM PROFILAKTYCZNY

Bardziej szczegółowo

(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu)

(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu) Iwona Jończyk (imię i nazwisko nauczyciela) Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej (przedmiot) 2407MR i GŻ 1997.08.18 (numer programu) Klasa IV TŻa, IV TŻb Lp. Cele kształcenia i wychowania Treści

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH W NYSIE

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH W NYSIE SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH W NYSIE Opracowany na rok szkolny 2012/2013 Opracowała: Agnieszka Nawrocka pedagog szkolny Zatwierdzony uchwałą Rady Pedagogicznej dnia

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa im. Ewarysta Estkowskiego w Kostrzynie SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY

Szkoła Podstawowa im. Ewarysta Estkowskiego w Kostrzynie SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY Szkoła Podstawowa im. Ewarysta Estkowskiego SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY Załącznik nr 2 do Statutu Szkoły Podstawowej im. Ewarysta Estkowskiego SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY Szkoły Podstawowej im. Ewarysta

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI 2016-2017 Profilaktyka to stwarzanie warunków do rozwoju, do bezpiecznego popełniania błędów, tworzenie szans na konfrontację, eksperymentowanie w taki sposób, żeby można było

Bardziej szczegółowo

Szkolny Program Profilaktyki na lata: Publiczne Gimnazjum nr 21 w Łodzi

Szkolny Program Profilaktyki na lata: Publiczne Gimnazjum nr 21 w Łodzi Szkolny Program Profilaktyki na lata: 2011-2016 Publiczne Gimnazjum nr 21 w Łodzi Podstawy prawne szkolnego programu profilaktyki 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polski. 2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI AGRESJI Gimnazjum nr 24 im. Janusza Korczaka we Wrocławiu Rok szkolny 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012

PROGRAM PROFILAKTYKI AGRESJI Gimnazjum nr 24 im. Janusza Korczaka we Wrocławiu Rok szkolny 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012 PROGRAM PROFILAKTYKI AGRESJI Gimnazjum nr 24 im. Janusza Korczaka we Wrocławiu Rok szkolny 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012 (załącznik do Programu Wychowawczego i Profilaktycznego Gimnazjum) Nie idź przede

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR Opracowała: Maria Sobocińska

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR Opracowała: Maria Sobocińska SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR 10 2016-2017 Opracowała: Maria Sobocińska Spis treści WSTĘP... 5 PODSTAWY PRAWNE... 6 CELE EDUKACYJNE... 6 FORMY REALIZACJI PROGRAMU... 6 TREŚCI NAUCZANIA...

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki Szkoły Podstawowej im. por. Izydora Kołakowskiego. w Domanowie i Szkoły Filialnej w Świrydach dla

Program profilaktyki Szkoły Podstawowej im. por. Izydora Kołakowskiego. w Domanowie i Szkoły Filialnej w Świrydach dla Program profilaktyki Szkoły Podstawowej im. por. Izydora Kołakowskiego w Domanowie i Szkoły Filialnej w Świrydach dla oddziału przedszkolnego i klas I III na lata 2016/ 2019 Podstawa prawna: Konstytucja

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI RAZEM MOŻEMY WIĘCEJ... PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2015/2016 2016/2017 ZESPÓŁ SZKÓŁ W GOŁASZYNIE Gołaszyn, 1 września 2015 r. SPIS TREŚCI Założenia programu... 3 Cele i zadania... 4 Zalecane metody pracy...

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Cele programu Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni Termin realizacji Diagnozowanie zmian w obrębie środowiska wychowawczego - Konstruowanie narzędzi badawczychankiety -

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. WŁADYSŁAWA CIASIA W ZESPOLE SZKÓŁ W REGNOWIE NA ROK SZKOLNY 2012/2013

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. WŁADYSŁAWA CIASIA W ZESPOLE SZKÓŁ W REGNOWIE NA ROK SZKOLNY 2012/2013 PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. WŁADYSŁAWA CIASIA W ZESPOLE SZKÓŁ W REGNOWIE NA ROK SZKOLNY 2012/2013 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W REGNOWIE Żyjemy zdrowo i bezpiecznie Profilaktyka jest

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspieranie miękkich kompetencji dziecka Mgr Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 2 października 2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNE GIMNAZJUM im. JANA PAWŁA II W JURKOWIE 1 Wstęp Program profilaktyki w Publicznym Gimnazjum im Jana Pawła II w Jurkowie jest wynikiem diagnozy, w której uwzględniono

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYCZNY XLVI Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Czarnieckiego

PROGRAM PROFILAKTYCZNY XLVI Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Czarnieckiego PROGRAM PROFILAKTYCZNY XLVI Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Czarnieckiego I. Wstęp Okres dojrzewania to czas, w którym młodzież często podejmuje zachowania ryzykowne co

Bardziej szczegółowo

Szkolny Program Oddziaływań Profilaktycznych Gimnazjum Nr5 w Lubinie

Szkolny Program Oddziaływań Profilaktycznych Gimnazjum Nr5 w Lubinie Kto zna cel, może podjąć decyzję. Kto podejmie decyzję, odnajdzie spokój. Kto odnajdzie spokój, poczuje się bezpiecznie. Kto czuje się bezpiecznie, może pomyśleć. Kto myśli, może ulepszać Konfucjusz Szkolny

Bardziej szczegółowo

DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W PIESZYCACH W ZAKRESIE POPRAWY BEZPIECZE

DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W PIESZYCACH W ZAKRESIE POPRAWY BEZPIECZE PROGRAM NAPRAWCZY DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W PIESZYCACH W ZAKRESIE POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW Podstawy konstruowania programu 1. Wytyczne organu sprawującego nadzór pedagogiczny, opracowane na podstawie

Bardziej szczegółowo

EWALUACJA WEWNĘTRZNA

EWALUACJA WEWNĘTRZNA EWALUACJA WEWNĘTRZNA W ROKU SZKOLNYM 13/14 W ZESPOLE SZKÓŁ NR 1 W GOLENIOWIE ORGANIZACJA I EFEKTYWNOŚĆ POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ CEL BADAŃ EWALUACYJNYCH: Większość nauczycieli potrafi trafnie

Bardziej szczegółowo

PLAN PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W ROKU SZKOLNYM 2015 / 2016

PLAN PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W ROKU SZKOLNYM 2015 / 2016 PLAN PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W ROKU SZKOLNYM 2015 / 2016 Zadanie Formy realizacji Termin realizacji Odpowiedzialny Uwagi 1. Rozmowy indywidualne z uczniami, rodzicami,

Bardziej szczegółowo

Oferta działań wychowawczych i profilaktycznych Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Poddębicach na rok szkolny 2016/2017

Oferta działań wychowawczych i profilaktycznych Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Poddębicach na rok szkolny 2016/2017 Oferta działań wychowawczych i profilaktycznych Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Poddębicach na rok szkolny 2016/2017 Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Poddębicach przesyła Ofertę działań wychowawczych

Bardziej szczegółowo

Szkolny Program Profilaktyczny. Gimnazjum nr 39 im rtm. Witolda Pileckiego we Wrocławiu

Szkolny Program Profilaktyczny. Gimnazjum nr 39 im rtm. Witolda Pileckiego we Wrocławiu Szkolny Program Profilaktyczny Gimnazjum nr 39 im rtm. Witolda Pileckiego we Wrocławiu Wrocław 2008 1 Przedmiotem profilaktyki może być każdy problem, w odniesieniu do którego odczuwamy potrzebę uprzedzającej

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 5 W SIEDLCACH NA LATA 2014/2017

PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 5 W SIEDLCACH NA LATA 2014/2017 PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 5 W SIEDLCACH NA LATA 2014/2017 Cel główny w roku m 2014/2015: Promocja zdrowego i bezpiecznego stylu życia wśród uczniów. Wzmacnianie poczucia wartości własnej

Bardziej szczegółowo

Raport z badań: Prawa, obowiązki i samopoczucie ucznia w szkole

Raport z badań: Prawa, obowiązki i samopoczucie ucznia w szkole Raport z badań: Prawa, obowiązki i samopoczucie ucznia w szkole Nowy Dwór Wejherowski, 13.03.2018 1 I. Celem diagnozy było uzyskanie od bezpośrednio zainteresowanych, czyli uczniów - odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Pedagogicznej z dnia 2 lutego 2011 r. PROGRAM PROFILAKTYCZNY SP-12 im. Marii Skłodowskiej - Curie we Wrocławiu

Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Pedagogicznej z dnia 2 lutego 2011 r. PROGRAM PROFILAKTYCZNY SP-12 im. Marii Skłodowskiej - Curie we Wrocławiu Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Pedagogicznej z dnia 2 lutego 2011 r. PROGRAM PROFILAKTYCZNY SP-12 im. Marii Skłodowskiej - Curie we Wrocławiu 1 CELE OGÓLNE: 1. Zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W SUCHOŻEBRACH ROK SZKOLNY 2015/2016

PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W SUCHOŻEBRACH ROK SZKOLNY 2015/2016 PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W SUCHOŻEBRACH ROK SZKOLNY 2015/2016 Cel główny w roku szkolnym 2015/2016 Promocja zdrowego i bezpiecznego stylu życia wśród uczniów. Profilaktyka uzależnień

Bardziej szczegółowo

Plan pracy Wychowawczo-Profilaktycznej. SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. Władysława Rdzanowskiego w Radziejowicach

Plan pracy Wychowawczo-Profilaktycznej. SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. Władysława Rdzanowskiego w Radziejowicach Plan pracy Wychowawczo-Profilaktycznej SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. Władysława Rdzanowskiego w Radziejowicach w roku szk. 2017/2018 1 WPROWADZENIE Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1. Szkolny

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO WYCHOWAWCZYM NR 2 W PŁOCKU 2015-2018

PROGRAM PROFILAKTYKI W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO WYCHOWAWCZYM NR 2 W PŁOCKU 2015-2018 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 16/2015 Rady Pedagogicznej SOSW Nr 2 w Płocku z dn. 05 października 2015r. PROGRAM PROFILAKTYKI W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO WYCHOWAWCZYM NR 2 W PŁOCKU 2015-2018 Program Profilaktyki

Bardziej szczegółowo