Wywiad Interview Martha Argerich

Transkrypt

1 XVI MIĘDZYNARODOWY KONKURS PIANISTYCZNY IM. FRYDERYKA CHOPINA THE 16TH INTERNATIONAL FRYDERYK CHOPIN PIANO COMPETITION październik october ISSN Warszawa Warsaw, Poland DLA NAS EXCLUSIVE >5 JACEK DEHNEL Perły i kluski Pearls and noodles EGZEMPLARZ BEZPŁATNY FREE COPY Wywiad Interview Marta Argeric Marta Argeric, Maria João Pires RECENZJA REVIEW DOROTA SZWARCMAN: Plotkarski opis życia Marty. Dziecko i czary francuskiego dziennikarza Oliviera Bellamy. Facts and gossip. Marta Argeric L enfant et les sortilèges by te Frenc journalist Olivier Bellamy > 4 FELIETON OPINION Czy dalekowscodnia pianistyka jest jednolita? Nie różnice w interpretacjac są jednak zbyt wyraźne. Is Asian pianism a monolit? Not at all. Te differences are fairly obvious, if you listen carefully >4 HISTORIA HISTORY KRZYSZTOF KOMARNICKI: O jednym z największyc fałszerstw w istorii muzyki. Copin nie pisał erotycznyc listów! One of te biggest oaxes in music istory. Copin did not write erotic letters! >6

2 copin express rozmowa interview II etap kolejność uczestników, Dzień 1, 2, 3 2nd stage auditions order, day 1, 2, 3 Najbardziej nadzwyczajny Sobota, 9 października Saturday, 9 october ČČ10.00, Peng Ceng He, Ciny/Cina ČČ10.50, Miroslav Kultysev, Rosja/Russia ČČ ČČ12.10, Hyung-Min Su, Republika Korei/Republic of Korea ČČ13.00, Leonard Gilbert, Kanada/Canada ČČ17.00, Daniil Trifonov, Rosja/Russia ČČ17.50, Kotaro Nagano, Japonia/Japan ČČ ČČ19.10, Jayson Gillam, Australia/Australia ČČ20.00, Hélène Tysman, Francja/France Niedziela, 10 października Sunday, 10 october ČČ10.00, Anna Fedorova, Ukraina/Ukraine ČČ10.50, Leonora Armellini, Włocy/Italy ČČ ČČ12.10, Airi Katada, Japonia/Japan ČČ13.00, Fei-Fei Dong, Ciny/Cina ČČ17.00, Claire Huangci, Stany Zjednoczone/USA ČČ17.50, Da Sol Kim, Republika Korei/Republic of Korea ČČ ČČ19.10, Cing-Yun Hu, Cińskie Tajpej/Cinese Taipei ČČ20.00, Rina Sudo, Japonia/Japan Poniedziałek, 11 października Monady, 11 october ČČ10.00, Paweł Wakarecy, Polska/Poland ČČ10.50, Yuma Osaki, Japonia/Japan ČČ ČČ12.10, Evgeni Bozanov, Bułgaria/Bulgaria ČČ13.00, Wai-Cing Racel Ceung, Ciny/Cina ČČ17.00, Guillaume Masson, Francja/France ČČ17.50, Jiayi Sun, Ciny/Cina ČČ ČČ19.10, Yury Sadrin, Rosja/Russia ČČ20.00, Irene Veneziano, Włocy/Italy MartHa Argeric [wskazując na Katarzynę Popową- -Zydroń]: Pan wie, że to La Maestra zwycięzcy poprzedniego Konkursu?»» Aleksander Laskowski: Oczywiście. Co Pani myśli o Rafale Blecaczu? Bardzo mi się podoba, cociaż słucałam tylko jego nagrań na youtube. To bardzo uczciwy muzyk, wyjątkowy i wrażliwy. Pewnego razu słucałam Preludiów Copina w radiu. Nie wiedziałam, kto gra. Zacwyciłam się. A to był on.»»cciałbym zapytać o Pani koncert na festiwalu Copin i jego Europa ten z Marią João Pires? Po raz pierwszy wystąpiłyśmy razem w sposób całkowicie niezaplanowany. Staszek [Stanisław Leszczyński] powiedział, że pianista, który miał wykonać fortepianową wersję Koncertu skrzypcowego Beetovena, odwołał występ. Zaproponował mi zastępstwo: II Koncert Beetovena. Odpowiedziałam wtedy: no, nie wiem. Następnego dnia powiedziałam, że wystąpię na 65 procent. Kolejnego, że na 78 procent. W otelu spotkałam Marię João Pires i zrelacjonowałam jej całą sprawę. Od roku nie grałam tego koncertu! - powiedziałam. Ona na to: A ja od sześciu miesięcy. Postanowiłyśmy więc podzielić się tym utworem. I tak się stało. Myślę, że było to wydarzenie istoryczne, po raz pierwszy dwie pianistki podzieliły się jednym koncertem. Zagrałyśmy też Sonatę Mozarta, tę samą, którą grałam tu z Nelsonem Freire [KV 381]. Tego wieczora poczułam się bardzo szczęśliwa.»»jak się grało na fortepianie Erarda z 1849 roku? Maria João uprzedzała mnie, że to bardzo trudne, bo ten instrument ma tylko dwie barwy. A ty dodała potrafisz grać wszystkimi barwami świata. I co zrobisz? Po koncercie krzyknęła: Słyszałam wszystkie kolory! Udało ci się! Bardzo mi się podobało granie na starym fortepianie, cociaż nie miałam dużo czasu, żeby się przygotować. Inni pianiści podobno muszą szykować się dwa tygodnie, żeby dobrze wypaść. Ja miałam znacznie mniej czasu. Nie wiem, jak wyszło, bo nie słucałam nagrania. Mam nadzieję, że dobrze.»»czy możemy spodziewać się Copina w Pani nagraniu na instrumencie z epoki? Ale pomysł! Nie wiem.»»stanisław Leszczyński: A może powinniśmy zorganizować Konkurs Copinowski, na którym uczestnicy będą grać na dawnyc instrumentac? To byłby znakomity pomysł. Sama o tym niedawno myślałam. Musieliby jednak grać w innej sali.»»proszę na zakończenie powiedzieć, czy to ciężka praca być jurorem? To rzecz nadzwyczajna, bo Konkurs Copinowski jest najbardziej nadzwyczajny na świecie. Wszystko bardzo głęboko przeżywam. A także bardzo dużo się uczę, słucając młodyc artystów. Zdarzają się tu rzeczy arcyciekawe. MartHa Argeric [do Stanisława Leszczyńskiego]: Staszek, jak się miewa Ivo Pogorelić? mecenas roku copinowskiego main sponsor of te copin year Adam Harasiewicz (wywiad niebawem in interview soon) Marta Argeric 2 XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Copina dzień dziewiąty 9 października 2010 r.

3 copin express Dyskografia Marty Argeric to niemal setka płyt, wśród nic nagrania z orkiestrą, muzyki kameralnej i solowej, coć Argeric od prawie trzydziestu lat nie występuje i nie nagrywa solo. Marta Argeric s discograpy includes almost 100 CDs. Tere are recordings wit orcestra, camber and solo music, altoug se as not performed solo for tirty years. Aleksander Laskowski, Marta Argeric, Stanisław Leszczyński Przez większość kariery Argeric była związana kontraktem z Deutsce Grammopon. Jej nagrania firma wydała ostatnio w trzec zestawac. Wśród nagrań solowyc m.in. muzyka Copina i Scumanna. Most of er career se recorded for Deutsce Grammopon. All of er recordings ave been recently reissued in tree boxes. Tis Competition is very special Marta Argeric: Do you know tat tis is La Maestra of te Competition winner from te previous edition? [se nods to Katarzyna Popowa-Zydroń].»» Aleksander Laskowski: Of course. Wat do you tink about Rafał Blecacz? I like im a lot, altoug I ave listened to im on YouTube only. He is a very onest, extraordinary and sensitive artist. Once wen I eard Copin s Preludes on te radio, I didn t know wo was playing but I loved te interpretation. It turned out to be Rafał Blecacz.»»Tell me about your concert at te Copin and is Europe Music Festival. Te one wit Maria João Pires? Tis was te first time we played togeter, and te wole ting was a bit improvised. Staszek [Stanisław Leszczyński] informed me tat te pianist wo was due to perform te piano version of Beetoven s Violin Concerto ad ad to cancel at sort notice. So e asked me to step in and perform Beetoven No. 2 in its place. My answer was simply I don t know. Te next day, I said tat te odds are 65%. On te following day tat went up to 78%. At te otel I met Maria João and told er te wole story. I aven t touced tis concerto for a year, I said. And I for six monts, se replied. We decided to sare te piece. I tink tat it was a istoric moment two pianists playing parts of te same concerto during one performance [Pires performed te first movement, Argeric te second and tird movements]. We also played te same Mozart Sonata [K381] as I did ere wit Nelson Freire in te opening concert of te Competition. Tat evening I felt really appy.»»how did you like te Erard from 1849? Maria João warned me tat it would be very difficult, and tat piano as only two colours. And you, se said, always use all te colours in te world. Wat will you do? After te concert se exclaimed: I ave eard all te colours! You DID IT! I really enjoyed playing an original piano, altoug I didn t ave muc time to practise. Oter pianists say tat tey need at least two weeks to play a period piano really well. I don t know ow it went, because I aven t listened to te recording. I ope it was fine.»»so maybe you sould record a CD wit Copin on original instruments? A nice idea! But I don t know.»»stanisław Leszczyński: Maybe we sould organize a Copin competition on original instruments? Tat would be great. Actually, recently I ave tougt about it myself. But tey would ave to play in a different all.»»my final question: is being a member of te Jury at te Competition really ard work? It is someting extraordinary: tis Competition is very special. I am overwelmed wit ig emotions all te time. I also learn lot wen I listen to young pianists. Tey always spring surprises! Marta Argeric [to Stanisław Leszczyński]: Staszek, ow is Ivo Pogorelic? Argeric live to dodatkowa porcja adrenaliny. Z jej solowyc nagrań na żywo to być może najlepsze, zarazem bardzo dobre tecnicznie. Nic dziwnego, powstało w Concertgebouw w Amsterdamie, słynącej z akustyki. Argeric live will give you additional adrenaline. It is peraps er best solo performance captured live, and very well recorded indeed. No wonder, it was made in te Concertgebouw in Amsterdam. Sensacyjne copinowskie nagrania młodziutkiej Argeric, zrealizowane w radiu w Berlinie i Kolonii, które dopiero teraz wydano na płytac. Nagranie Ballady g-moll pocodzi z 1959 roku. Extraordinary Copin recordings of te young Argeric wic ave been released only recently. Tey were made in radio studios in Berlin and Cologne. 9 October, 2010 day nine Te 16t International Fryderyk Copin Piano Competition 3

4 CHOPIN EXPRESS felieton opinion Azjatycki monolit? An Asian monolit? Doświadczenie pierwszego etapu XVI Konkursu Copinowskiego pozwoliło dostrzec mnogość szkół pianistycznyc Dalekiego Wscodu jeszcze nie tak dawno postrzeganego en bloc, dziś wyraźnie zróżnicowanego. Można było zauważyć, że przedstawiciele Cin mają przede wszystkim kłopoty z komunikatywnością przekazu. Często nie odczuwamy w grze Cińczyków niczego poza cłodem i dystansem, mimo że ic grę cecuje wspaniała tecnika i potężny dźwięk. Jeśli takie kłopoty mają pianiści kalibru Yundi czy Lang Langa, to czegóż ccieć od przybyłej do Warszawy młodzieży? Szkoła japońska ma inny poważny problem. W grze znakomitej większości uczestników z Kraju Kwitnącej Wiśni słycać wiele pomysłów, tyle że nie przystającyc do siebie: to pokazał profesor X, tamto profesor Y, to znów maestro Z. Każdy pomysł jest dobry, ale w sumie nie tworzą sensownej całości. Do wyjątków należą pianiści, którzy wszystkie uwagi potrafiły przesublimować przez własną osobowość artystyczną i przedstawić interpretację przemyślaną i logiczną w formie tak jak Airi Katada, która popisała się w pierwszym etapie Konkursu najlepiej wykonaną Fantazją f-moll. Zdumiewa natomiast szkoła koreańska. Oni po prostu wszystko robią po naszemu, jakby Polski i Korei Południowej nie dzieliła przestrzeń, kultura, religia... Hyung Min Su dał świetne scerzo, natomiast Da Sol Kim, idealny i wrażliwy copinista, okazał się nieprześcigniony w nokturnac i balladac. Te scope of te first stage of auditions brougt a number of piano scools from te Far East to te forefront of te 16t International Wai-Cing Racel Ceung, przed garderobą beind te scene, Copin Competition up until recently distinguised strictly en bloc and only now demonstrating te vastness of its versatility. Cinese musicians ave encountered te most trouble wit regard to te communicability of expression. Often we feel little in te Cinese performance beyond its coolness and distance, even toug teir playing is caracterised by brilliant tecnique and a powerful sound. If musicians of te caliber of Yundi or Lang Lang ave suc troubles, ten wat can be expected of te youts tat ave traveled to Warsaw for te Competition? Te Japanese scool as an entirely different, more serious problem. Te performances of tose wo ail from te land of te cerry blossom are distinguised by many ideas, only tey don t always work in tandem: tis was proven by Professor X, tat by Professor Y and yet anoter by Professor Z. Almost every idea is good, but tey don t create a coesive wole. Te exceptions include tose pianists wo are capable of incorporating remaks and critiques in order to present a tougtful and logical interpretation tat arrives by way of teir own personality muc like Airi Katada, wose performance of Fantaisie in F minor was ranked te best among all tose in te first stage of te competition. Still, te Korean Scool is astonising. Tey simply perform it our way, as if Poland and Sout Korea were not separated by any borders, distance, culture or religion... Hyung Min Su performed an amazing Scerzo, wile te perfect and sensitive Da Sol Kim proved to be unsurpassed in te Nocturnes and Ballades. KRZYSZTOF KOMARNICKI PORTRET PIANISTKI PORTRAIT OF A PIANIST olski przekład monografii Marta PArgeric Dziecko i czary pióra francuskiego dziennikarza Oliviera Bellamy ukazał się nakładem Wydawnictwa Literackiego akurat w czasie, gdy boaterka książki przyjecała do Warszawy (to zapewne pośpiec w przygotowaniu książki na rynek stał się przyczyną błędów w tłumaczeniu, coć nie brakuje ic także w oryginale). Artystka wyznała ostatnio polskiemu fanowi, że tej książki nie lubi, więc nie złoży na niej autografu. Można to zrozumieć; jeszcze nie było tak szczegółowego, momentami wręcz plotkarskiego opisu jej życia. Bellamy pisze o niej jak o współczesnej celebrytce, zaś boaterka książki to przecież osoba, która zwykle pilnie strzegła swojej prywatności. Zarazem jednak jest w tej książce dużo niezwykle cennyc informacji, np. istoria dzieciństwa Marty w Buenos Aires, kontaktu z nauczycielem Vincenzem Scaramuzzą (który dał jej wspaniałe podstawy tecniczne) oraz później, w Wiedniu z wybitnym pianistą Friedricem Guldą, dla którego lekcje dawane Argeric były jedynym wartościowym doświadczeniem pedagogicznym. e Polis Ttranslation of monograp entitled Marta Argeric L enfant et les sortilèges, written by te Frenc journalist Olivier Bellamy, was released by te Wydawnicto Literackie publising ouse just in time for te eroine s arrival in Warsaw (it was surely te urry to get te book out into te world tat is at fault for certain errors in translation, altoug tere are errors too in te original). Te musician confided recently to a Polis fan tat se doesn t particularly like te book so se wouldn t sign is copy. Tis is understandable as tere as never yet been suc a detailed, at times even gossipy, description of er life. Bellamy writes about te pianist as if se were a latter-day celebrity and yet tis is a person wo as always guarded er privacy. At te same time, te book contains many valuable items, suc as te story of Marta s cildood in Buenos Aires, er contacts wit er teacer Vincenz Scaramuzza (wo provided er wit suc a wonderful tecnical foundation) and - later er contacts wit te brilliant pianist Friedric Gulda in Vienna, for wom tese lessons are said to be te only notable experiences in is entire pedagogical career. DOROTA SZWARCMAN 4 XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Copina DZIEŃ DZIEWIĄTY 9 października 2010 r. WSPÓŁORGANIZATOR PARTNER PARTNERZY

5 Łowca talentów Te talent unter Copin Express dowiedział się z dobrze poinformowanego źródła, że występom konkursowym od samego początku przysłucuje się uco dużej wytwórni płytowej. Zadaniem uca jest odkrycie talentu, któremu będzie można zaproponować kontrakt nagraniowy. Uco obiecało udzielić nam wywiadu podczas trzeciego etapu. Czy to będzie Yuri Watanabe? Will se be succesful? Copin Express as been informed by an unofficial source tat a secret ear from a major CD label is listening to all Competition auditions. Te ear is listening out for a great talent tat could be offered an exclusive recording contract. Te ear as promised us an interview in te tird round of te Competition. Perły i kluski dla nas exclusive CHOPIN EXPRESS Jacek Denel Wdomu dziadków, gdzie wycowywałem się przez pierwszyc parę lat życia, Copin był dodatkowym, widmowym domownikiem. Na pianinie, kurzącym się dostojnie w rogu salonu, od dawna nikt nie grał. Babcia jeszcze jako panienka obraziła się na ciotkę, że każe jej ćwiczyć gamy, coć ona cciała skoczyć na głęboką wodę i uczyć się kogóż by innego, jeśli nie Copina? Scerza b-moll. Dziadek, który był walizką zmarnowanyc talentów i prawie skończył konserwatorium, ale ostatecznie został leśnikiem, grywał podobno pięknie, do czasu kiedy zapadł na zapalenie opon mózgowyc, po czym jego palce nigdy już nie odzyskały dawnej sprawności. Mimo to a może właśnie dlatego o Copinie rozprawiało się nieustannie. Co jakiś czas przywoływano interpretacyjne spory sprzed stu lat; ożywała ciotka, Rosjanka, oskarżająca prababkę, Polkę, że maże, słysząca w odpowiedzi, że rąbie kotlety. Konkursy Copinowskie śledzono tak, jak w innyc domac śledzi się mistrzostwa piłkarskie zawiązywały się stronnictwa i rysowały spory między kibicami. Dwa dni w tygodniu, bodajże co środę i co sobotę koncerty radiowe. Pollini gra tego walca, jakby ciskał perły na aksamit, a Taki-to-a-taki jakby rzucał klucami o podłogę! Dziadek walczył z rakiem przez trzy lata (zdążył jeszcze ucieszyć się z nagrody dla Kennera), ale nam, dzieciom, nic nie mówiono. Dowiedzieliśmy się, kiedy babcia syknęła na nas: Cico bądźcie! Dziadek może ostatni raz słuca Małcużyńskiego! Nie myliła się. Pearls and noodles In my grandparents ouse Copin was like anoter member of te ouseold. No one ad played te piano, wic sat dusty in te corner of te sitting room, in years. As a young woman, my grandmoter ad got quite angry wit te aunt wo made er practise scales wen all se wanted was to dive in and learn wat else but Copin? te Scerzo in B minor. My grandfater was a trunkful of wasted talents wo d nearly graduated from te Conservatory, but ended up a woodsman instead. He was said to ave played beautifully until e fell ill wit meningitis and is fingers never regained teir former fitness. In spite or peraps because of tis, Copin was discussed incessantly. Every once in a wile, century-old disputes over interpretation would flare up, instigated by a Russian aunt wo would call my Polis great grandmoter s playing scrambling. Te latter s riposte was tat te aunt was pounding cutlets. In our ouse, te Copin Competition was followed in a way tat oter families follow football campionsips sides were taken and feuds broke out among te fans. Every Wednesday and Saturday tere were radio broadcasts of concerts. Pollini is playing tat waltz as if e were squasing pearls against velvet, and so-and-so as if e were flinging noodles against te floor! My grandfater battled cancer for tree years (altoug e still managed to enjoy Kenner s triumpant win), but we cildren were never told of is illness. We found out only wen one day my grandmoter issed: Be quiet! Tis migt be te last time your grandfater ears Małcużyński! Se was rigt. KRONIKA KONKURSU THE COMPETITION ON DISC CD 5 I ETAP 7 października 1st STAGE AUDITIONS 7 October Fryderyk Copin ( ) 1. Ballada g-moll op Marek Braca, Polska/Poland, [6] 2. Ballada f-moll op Ingolf Wunder, Austria/Austria, [79] 3. Nokturn Des-dur op. 27 nr Giuseppe Greco, Włocy/Italy, [18] 4. Etiuda a-moll op. 25 nr Lukas Geniušas, Rosja-Litwa/Russia-Lituania, [14] 5. Nokturn c-moll op. 48 nr François Dumont, Francja/France, [9] ** 6. Etiuda Ges-dur op. 10 nr Hancien Lee, Cińskie Tajpej/Cinese Taipei, [42] 7. Etiuda C-dur op. 10 nr Marie Kiyone, Japonia/Japan, [34] * 8. Nokturn G-dur op. 37 nr Xin Tong, Ciny/Cina, [71] 9. Nokturn cis-moll op.27 nr Kana Okada, Japonia/Japan, [51] *** 10. Etiuda -moll op. 25 nr Natalia Sokolovskaya, Rosja/Russia, [64] 11. Etiuda F-dur op. 10 nr Andrew Tyson, Stany Zjednoczone/USA, [74] 12. Etiuda As-dur op. 10 nr Meng-Seng Sen, Cińskie Tajpej/Cinese Taipei, [63] 13. Nokturn c-moll op. 48 nr Denis Zdanov, Ukraina/Ukraine, [80] *** 14. Etiuda C-dur op. 10 nr Gracjan Szymczak, Polska/Poland, [70] TT: Fortepiany Pianos: STEINWAY, * YAMAHA, ** FAZIOLI, *** KAWAI > Następna płyta w poniedziałek Next CD on Monday REDAKTOR EDITOR: STANISłAW LESZCZYńSKI, NARODOWY INSTYTUT FRYDERYKA CHOPINA THE FRYDERYK CHOPIN INSTITUTE 9 October, 2010 DAY NINE Te 16TH International Fryderyk Copin Piano Competition 5

6 copin express istoria istory Oszukane listy Hoax! Hoax! Krzysztof Komarnicki Jest rok W Warszawie odbywa się Międzynarodowy Kongres Copinowski. Między dwoma jego uczestnikami, Arturem Hedleyem z Wielkiej Brytanii i Mateuszem Glińskim z kanadyjskiej Międzynarodowej Fundacji Copinowskiej, docodzi do bardzo ostrej kłótni. Kongres kończy się skandalem i powołaniem specjalnej komisji ekspertów do rozstrzygnięcia merytorycznej strony sporu. O co poszło? Aby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba się cofnąć o ponad dwadzieścia lat. W przededniu II wojny światowej do wileńskiej redakcji Polskiego Radia przybyła Paulina Czernicka, przedstawiając projekt audycji, opartej na nieznanyc listac Fryderyka Copina do Delfiny Potockiej. Wojna pokrzyżowała te plany, jednak w 1945 roku w Poznaniu Czernicka wyskoczyła jak diabeł z pudełka i projekt zrealizowała. Dlaczego tak łatwo jej uwierzono, że jest w posiadaniu nieznanej korespondencji Copina do Delfiny. Otóż, Paulina Czernicka była spokrewniona z Komarami, zaś Potocka była Komarówna z domu. Gdy codzi o Copina, żadne źródło nie może być zlekceważone. Z Czernicką podpisano umowę wydawniczą, naciskano ją ze wszystkic stron, by przedstawiła oryginały listów. Nigdy tego nie zrobiła, twierdząc a to, że są we Francji, a to w Australii, a to w USA. Obiecała pokazać fotokopie, które jednak w dniu dostarczenia do redakcji rzekomo zostały skradzione. Po ogłoszeniu tyc rewelacji w Polsce nikt nie miał wątpliwości, że listy to po prostu fałszerstwo zawierały bardzo bezpośrednie wypowiedzi natury erotycznej, co jest sprzeczne z osobowością Copina. Nie mówiąc nawet o tym, że kompozytor i Delfina Potocka nie byli kocankami. Plotki o romansac Copina z Marią Wodzińską czy George Sand krążyły po Paryżu, gdy kompozytor naiwnie myślał, że nikt o tyc związkac nie wie. Plotek o romansie z Potocką nie było nigdy. Wybitny kompozytor, Tadeusz Szeligowski stwierdził, że Czernicka to skończona wariatka słowa brutalne, ale niestety prawdziwe. W 1949 roku popełniła samobójstwo, idąc w ślady i obu braci. Jej syn leczył się na nerwy. Dlaczego zatem spór odżył w 1960 roku? Kazimierz Wierzyński oparł na domniemanyc listac biografię kompozytora, wydaną po angielsku i tłumaczoną na wiele języków. Wspomniana komisja ekspertów powołana na Kongresie po przeprowadzeniu bada jednomyślnie podważyła autentyczność listów : styl nie pasuje do stylu Copina, w listac pojawiają się słowa i zwroty, które do polszczyzny weszły dopiero na przełomie XIX i XX wieku. Te niuanse jednak giną w tłumaczeniu, przez co ic fałszywy ton nie razi zagranicznego czytelnika. Szeligowski, bardzo ostro wypowiadał się przeciw autentyczności tekstów Czernickiej. Tymczasem po jego śmierci w 1963 roku znaleziono jakoby w jego papierac fotokopie rękopisów Copina! Na nowo rozpętała się burza. Adam Harasowski, osiadły w Anglii szwagier Szeligowskiego, zaczął rozpowszecniać tezę o autentyczności listów. W tyc listac Copina są słowa i zwroty, które do polszczyzny weszły dopiero na przełomie XIX i XX wieku. W 1973 roku Music and Musicians zamieściło ic reprodukcje. Natycmiast dokonano ekspertyz polscy kryminolodzy, biegły sądowy Lucjan Fajer oraz Ryszard Soszalski z Zakładu Kryminalistyki KGMO, stwierdzili niezależnie od siebie, że reprodukcje te powstały w drodze fotomontażu, przy czym Soszalski zidentyfikował również materiał źródłowy: były to trzy listy reprodukowane w książce Copin na obczyźnie w roku 1965, z któryc ktoś sporządził kolaż według tekstów Czernickiej. Niestety, u progu drugiej dekady XXI wieku, teksty te wciąż są cytowane na Zacodzie jako autentyczne wypowiedzi Copina. Budzi to zrozumiałe zdumienie. Każde zdanie listów jest przecież absurdalne: Waltornista mocno się użalał na kiepską frazę solową w finale mego [koncertu] F[sic!]-moll. [ ]Wiem, że jestem w orkiestrze dureń (1835). Copin nie mógł tego napisać! Raz, że waltornista Teatru Félix-Josep Barrias: Delfina Narodowego, Goerner, nie użalał się nad tą Potocka gra Copinowi Delfina Potocka playing for Copin frazą, ale cętnie ją zagrał. Dwa, że ostatnie wykonanie przez Copina Koncertu f-moll nastą- eliograwiura eliogravure 1885 piło w 1834 roku, dlaczegóż rok później miałby Copin o tym pisać jak o zdarzeniu świeżym? Trzy za życia Czernickiej uważano, że wtedy Copin grał Koncert e-moll. Cztery było to na wieczorze Berlioza, Copin miał znakomite recenzje. Jedna z nic wynosiła instrumentację (tak!) Copina ponad Berlioza! Pięć Copin nie wykonał wtedy finału, ale tylko część środkową. Podsumowując: autorka tego zdania nie miała elementarnej wiedzy o Copinie i jego działalności. W moic utworac pisanyc piękno często leży w akompaniamencie. Pamiętaj, [ ] że u mnie akompaniament ma zawsze równe prawa z melodią, a często musi być na pierwszy plan wysunięty. Ciekawe tylko, że Copin w swoic Szkicac do metody gry fortepianowej pisze dokładnie coś przeciwnego. Ten materiał dostępny jest jednak od niedawna, Czernicka nie mogła go znać. Oszustka pisze dalej o tym, że u Copina waga największa leży w ostatnic kilkunastu taktac, a że u Beetovena finały są tylko nic nie mówiącym ałasem. Są to sformułowania amatora, nie rozumiejącego istoty rzeczy. Nie mogą zatem być słowami Copina. Coraz mniej z ludźmi o muzyce gadam pisze rzekomy Copin, zalewając następnie papier idiotycznymi uwagami na ten temat. Copin prawdziwy nie mógł z ludźmi o muzyce gadać coraz mniej bo prawie nigdy nie mówił o muzyce, na co narzekała George Sand, do której słowa bardziej przemawiały niż dźwięki. Autorem treści Listów do Delfiny jest bez wątpienia Paulina Czernicka. Kto i po co?! spreparował fotokopie, nie dowiemy się nigdy. Warsaw, Te International Copin Congress. A scandal as broken out; tere s a souting matc between Englis musicologist Artur Hedley and Mateusz Gliński of te Canadian International Copin Foundation. Te Congress organisers set up a committee to investigate te background to te argument. But wy did tey fall out so spectacularly? To answer tis question, we ave to travel back in time more tan 20 years. Just before te outbreak of te Second World War, a woman na- 6 XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Copina dzień dziewiąty 9 października 2010 r.

7 nifc med Paulina Czernicka approaced Polis Radio s Vilnius broadcasting station wit a proposal to make a programme based on some iterto unknown letters tat Fryderyk Copin supposedly wrote to Delfina Potocka. Te war put a stop to te plans, but in 1945 Czernicka resurfaced in Poznań and er idea came to fruition. But wo was tis nobody Czernicka, and ow could se ave got old of Copin s letters? Se claimed tat se was distantly related to te Komar family; Delfina s maiden name was Komar. But wen someting concerns Copin, every detail matters. Having signed a book deal on te strengt te letters, Czernicka suddenly found erself under pressure: unsurprisingly, everyone wanted to see te originals. Se failed to produce tem, claiming tat tey were in France. Se ten said tey were in te US, or Australia. Se promised, owever, to come up wit potocopies of te originals. Te very day of er appointment wit te board of editors, te potocopies were, apparently, stolen! By tis time, Polis scolars were in unanimous agreement tat te letters must be a oax. Tey contained were sentences tat were openly erotic in caracter, a sarp contrast to te reserved, discreet style of Copin s autentic letters. But first, let s get te facts straigt Copin and Potocka were not lovers. Wen Copin naively tougt is relationsips wit Wodzińska or Sand were a secret, Paris was already alive wit gossip about tem. Te fact tat tere were never any rumours about Fryderyk and Delfina is proof tat noting appened between tem. Wen te great composer Tadeusz Szeligowski claimed Czernicka is definitely a madwoman, it was a statement bot brutal and, alas, true. In 1949 se committed suicide, following in te footsteps of er moter and bot er broters. Her son was later treated for a nervous disease. Wy, ten, did te argument come flooding back in 1960? Te West became acquainted wit te apocrypal texts troug Kazimierz Wierzyński s biograpy of Copin tis was translated into many languages, most notably Englis. Wile te International Copin Congress Committee ad quickly concluded tat tese texts were not written in Copin s style, and furtermore, certain words and idioms were not used in Polis before 1900, tese nuances are lost in translation, so for te Western reader te irregularities of style are not obvious. Szeligowski strongly opposed te autenticity of te letters (as did Hedley). But, wen e died in 1963, tere was an extraordinary twist to te tale: among is personal effects were apparently, te actual potocopies of Copin s texts! Te discussion was resurrected once more. Adam Harasowski, wose sister was Szeligowski s widow, became a devoted advocate of te autenticity of te letters at least te ones tat were potocopied. In 1973 Music and Musicians publised te potocopies, and immediately became te subject of an investigation. Lucjan Fajer, an expert witness, and Ryszard Soszalski, a specialist working for Civil Militia (te CSI of its time), conducted two independent researc projects. Bot came to te same conclusion: te potocopies were a oax. Te texts were a cut-and-paste job and Soszalski was able to identify te source material: tree autentic letters reproduced in Copin na obczyźnie [Copin Abroad], a book publised as late as 1965 (wic explains wy Czernicka never presented te potocopies). Alas, even 10 years into te 21st century, tese texts are still being quoted in te West as te autentic words of Copin. Tis is surprising, because almost every sentence is utter nonsense, an absurdity or just plain wrong: Te orn player complained about poor prasing in te finale of my [Concerto] in F minor I know tat I am an idiot wen it comes down to te orcestra (1835). Could Copin ave written tat? For Heaven s sake, no! First, te orn player of te National Teatre Orcestra, Goerner, never complained about te bars in question, and played tem wit skill. Second, te last performance of te Concerto in F minor took place in 1834, so wy sould Copin report it as fres news a year later? Tird, during Czernicka s lifetime it was still believed tat te Concerto in E minor was performed in Fourt, te performance took place during an evening organised by Berlioz, and Copin received good reviews: one even put Copin s orcestration (ear! ear!) above tat of Berlioz! Fift, Copin did not play te finale at te occasion, only te middle movement Once and for all: te autor of te above quoted sentences must ave ad little knowledge of Copin and is activities. In my written works te beauty often lies in accompaniment. Remember tat in my music te accompaniment is always equal to te melody and often it as to come out to te fore. A very interesting quote, especially considering Copin said exactly te opposite in is Sketces for A Piano Metod. It is wort noting tat te Sketces surfaced only recently and Czernicka could not ave known of teir existence. Te oaxer also writes tat in Copin s music te most important tings are in te last few bars, tat Beetoven s finales are just meaningless noise. Suc remarks reveal tat teir autor was a complete amateur, someone wo did not understand te essence of te art of music. Furter evidence tat tese words could not ave been written by Copin. I talk less and less about music writes Copin and ten covers te paper wit te most incredible remarks upon te subject. Hold on! Copin te real one could not talk about music less and less, as e ardly ever talked about music anyway, as reported by a disappointed George Sand, wo was muc more responsive to words tan to music. It is beyond any reasonable doubt tat te unfortunate Paulina Czernicka Tese texts were not written in Copin s style, and furtermore, certain words and idioms were not used in Polis before 1900 must ave been te autor of te Letters to Delfina. But wo doctored te potocopies and wy we will never know.»» Jutro Jan Ekier o Wydaniu Narodowym Dzieł Wszystkic Copina tomorrow Jan Ekier on te National Edition of Copin s Works 9 October, 2010 day nine Te 16t International Fryderyk Copin Piano Competition 7

8 copin express jury Dang Tai Son, Katarzyna Popowa-Zydroń Katarzyna Popowa-Zydroń, Andrzej Jasiński, Fou Ts ong Fou Ts ong, Kevin Kenner Piotr Paleczny, Kevin Kenner Piotr Paleczny Dang Tai Son, Bella Davidovic Copin Express oficjalny dziennik XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Copina wydawca publiser Instytut Adama Mickiewicza Polska culture.pl iam.pl & Gramopone music magazine gramopone.co.uk redaktor naczelny editor-in-cief Aleksander Laskowski redakcja angielska englis language editor Emma Baker (Gramopone music magazine) zespół editors Bartosz Kamiński, Krzysztof Komarnicki, Dominik Skurzak, Małgorzata Wende foto poto Wojciec Grzędziński, Bartosz Sadowski projekt design Marek Zalejski layout & prepress Studio Q Organizator XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Copina Narodowy Instytut Fryderyka Copina Organizer of te 16t International Fryderyk Copin Piano Competition Te Fryderyk Copin Institute 8 Te 16t International Fryderyk Copin Piano Competition day nine 9 October, 2010