USTAWA. z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomociami. (tekst jednolity) Dział I. Przepisy ogólne

Transkrypt

1 Dz.U zm. przen. Dz.U art zm.wyn.z Dz.U ogólne zm. Dz.U art zm. Dz.U art zm. Dz.U art zm. Dz.U art zm. Dz.U art zm. Dz.U art zm. Dz.U art zm.wyn.z Dz.U ogólne zm. Dz.U art zm. Dz.U art.2 zm. Dz.U art zm. Dz.U art zm. Dz.U art zm. Dz.U art.46 zm. Dz.U art.49 zm. Dz.U art.14 zm. Dz.U art.149 zm. Dz.U art.63 zm. Dz.U art zm. Dz.U art zm. Dz.U art zm. Dz.U art.5 zm. Dz.U art zm. Dz.U art.46 zm. Dz.U art.149 zm. Dz.U art.1 USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomociami. (tekst jednolity) Dział I Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa okrela zasady: 1) gospodarowania nieruchomociami stanowicymi własno Skarbu Pastwa oraz własno jednostek samorzdu terytorialnego, 2) podziału nieruchomoci, 3) scalania i podziału nieruchomoci, 4) pierwokupu nieruchomoci, 5) wywłaszczania nieruchomoci i zwrotu wywłaszczonych nieruchomoci, 6) udziału w kosztach budowy urzdze infrastruktury technicznej, 7) wyceny nieruchomoci, 8) działalnoci zawodowej, której przedmiotem jest gospodarowanie nieruchomociami.

2 Art. 2. Ustawa nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczcym gospodarki nieruchomociami, a w szczególnoci: 1) ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomoci przez cudzoziemców (Dz. U. z 1996 r. Nr 54, poz. 245, z 1997 r. Nr 140, poz. 939 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668), 2) ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 1989 r. Nr 58, poz. 349, z 1994 r. Nr 127, poz. 627, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136), 3) ustawy z dnia 28 wrzenia 1991 r. o lasach (Dz. U. Nr 101, poz. 444, z 1992 r. Nr 21, poz. 85, Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 1, poz. 3 i Nr 127, poz. 627, z 1995 r. Nr 147, poz. 713, z 1996 r. Nr 91, poz. 409, z 1997 r. Nr 54, poz. 349, Nr 121, poz. 770, Nr 160, poz. 1079, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 49, poz. 484 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136), 4) ustawy z dnia 19 padziernika 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa (Dz. U. z 1995 r. Nr 57, poz. 299 i Nr 101, poz. 504, z 1996 r. Nr 59, poz. 268, Nr 106, poz. 496 i Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 54, poz. 349 i Nr 79, poz. 484, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 49, poz. 484 oraz z 2000 r. Nr 6, poz. 70 i Nr 12, poz. 136), 5) ustawy z dnia 27 padziernika 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 110, poz. 1192, z 2002 r. Nr 25, poz. 253 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 721, Nr 139, poz. 1325, Nr 162, poz i Nr 217, poz. 2124), 5a) ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz. 721), 6) ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 86, poz. 433, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 6, poz. 31, Nr 80, poz. 506 i Nr 106, poz. 678, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 86, poz. 964 i Nr 93, poz oraz z 2000 r. Nr 6, poz. 70), 7) ustawy z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Pastwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego (Dz. U. Nr 90, poz. 405 i Nr 156, poz. 775 oraz z 1997 r. Nr 80, poz. 509 i Nr 121, poz. 770). Art Centralnym organem administracji rzdowej w sprawach gospodarki nieruchomociami, regulowanych przepisami ustawy, jest Prezes Urzdu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. 2. Organem doradczym Prezesa Urzdu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast w sprawach gospodarki nieruchomociami jest Pastwowa Rada Nieruchomoci. 3. Prezes Urzdu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast powołuje i odwołuje przewodniczcego i członków Rady, o której mowa w ust. 2, oraz ustala jej regulamin, który okrela organizacj i zasady działania tej Rady. Art. 4. Ilekro w ustawie jest mowa o: 1) nieruchomoci gruntowej - naley przez to rozumie grunt wraz z czciami składowymi, z wyłczeniem budynków i lokali, jeeli stanowi odrbny przedmiot własnoci, 2) zasobie nieruchomoci - naley przez to rozumie nieruchomoci, które stanowi przedmiot własnoci Skarbu Pastwa, gminy, powiatu lub województwa i nie zostały oddane w uytkowanie wieczyste, oraz nieruchomoci bdce przedmiotem uytkowania wieczystego Skarbu Pastwa, gminy, powiatu lub województwa, 3) działce gruntu - naley przez to rozumie niepodzielon, cigł cz powierzchni ziemskiej stanowic cz lub cało nieruchomoci gruntowej, 3a) działce budowlanej - naley przez to rozumie zabudowan działk gruntu, której wielko, cechy geometryczne, dostp do drogi publicznej oraz wyposaenie w urzdzenia infrastruktury technicznej umoliwiaj prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urzdze połoonych na tej działce, 3b) zbywaniu albo nabywaniu nieruchomoci - naley przez to rozumie dokonywanie czynnoci prawnych, na podstawie których nastpuje przeniesienie własnoci nieruchomoci lub przeniesienie prawa uytkowania wieczystego nieruchomoci gruntowej albo oddanie jej w uytkowanie wieczyste, 4) poprzednim włacicielu - naley przez to rozumie osob, która została pozbawiona prawa własnoci nieruchomoci wskutek jej wywłaszczenia albo przejcia na rzecz Skarbu Pastwa lub na rzecz jednostki samorzdu terytorialnego na podstawie innych tytułów, 5) planie miejscowym - naley przez to rozumie miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, o którym mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, 6) wycenie nieruchomoci - naley przez to rozumie postpowanie, w wyniku którego dokonuje si okrelenia wartoci nieruchomoci, 6a) okrelaniu wartoci nieruchomoci - naley przez to rozumie okrelanie wartoci nieruchomoci jako przedmiotu prawa własnoci i innych praw do nieruchomoci, 7) powszechnej taksacji nieruchomoci - naley przez to rozumie wycen nieruchomoci, w wyniku której nastpuje ustalenie wartoci katastralnej nieruchomoci, 8) szacowaniu nieruchomoci - naley przez to rozumie czynnoci zwizane z okrelaniem wartoci nieruchomoci, 9) właciwym organie - naley przez to rozumie, z zastrzeeniem art. 60, starost, wykonujcego zadanie z zakresu administracji rzdowej, w odniesieniu do nieruchomoci stanowicych własno Skarbu Pastwa oraz organ

3 wykonawczy gminy, powiatu i województwa w odniesieniu do nieruchomoci stanowicych odpowiednio własno gminy, powiatu i województwa, 9a) samorzdowej osobie prawnej - naley przez to rozumie osoby prawne powoływane lub tworzone przez organy jednostek samorzdu terytorialnego, 9b)jednostce samorzdu terytorialnego - naley przez to rozumie gmin, powiat lub województwo, 9b 1 ) starocie - naley przez to rozumie równie prezydenta miasta na prawach powiatu, 9c)właciwym urzdzie - naley przez to rozumie starostwo powiatowe, w którym wykonywane s zadania z zakresu administracji rzdowej dotyczce gospodarki nieruchomociami Skarbu Pastwa, albo odpowiednio urzd gminy, starostwo powiatowe lub urzd marszałkowski, w których prowadzone s sprawy gospodarki nieruchomociami stanowicymi własno jednostek samorzdu terytorialnego, 9d)radzie lub sejmiku - naley przez to rozumie rad gminy lub rad powiatu oraz sejmik województwa, 10) jednostce organizacyjnej - naley przez to rozumie pastwow lub samorzdow jednostk organizacyjn nie posiadajc osobowoci prawnej, 11) opłacie adiacenckiej - naley przez to rozumie opłat ustalon w zwizku ze wzrostem wartoci nieruchomoci spowodowanym budow urzdze infrastruktury technicznej z udziałem rodków Skarbu Pastwa lub jednostek samorzdu terytorialnego albo scaleniem i podziałem nieruchomoci, a take podziałem nieruchomoci, 12) spółce - naley przez to rozumie spółk akcyjn lub spółk z ograniczon odpowiedzialnoci, 13) osobie bliskiej - naley przez to rozumie zstpnych, wstpnych, rodzestwo, dzieci rodzestwa, małonka, osoby przysposabiajce i przysposobione oraz osob, która pozostaje ze zbywc faktycznie we wspólnym poyciu, 14) standardach zawodowych - naley przez to rozumie reguły postpowania przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majtkowego, porednika w obrocie nieruchomociami, zarzdcy nieruchomoci, ustalone zgodnie z przepisami prawa, 15) organizacjach zawodowych - naley przez to rozumie utworzone, zgodnie z przepisami o stowarzyszeniach, stowarzyszenia i zwizki stowarzysze zrzeszajce osoby zawodowo wykonujce czynnoci odpowiednio rzeczoznawcy majtkowego, porednika w obrocie nieruchomociami lub zarzdcy nieruchomoci, 16) nieruchomoci podobnej - naley przez to rozumie nieruchomo, która jest porównywalna z nieruchomoci stanowic przedmiot wyceny, ze wzgldu na połoenie, stan prawny, przeznaczenie, sposób korzystania oraz inne cechy wpływajce na jej warto, 17) stanie nieruchomoci - naley przez to rozumie stan zagospodarowania, stan prawny, stan techniczno-uytkowy, a take stan otoczenia nieruchomoci, w tym wielko, charakter i stopie zurbanizowania miejscowoci, w której nieruchomo jest połoona. Art. 5. Waloryzacji kwot nalenych z tytułów okrelonych w ustawie dokonuje si przy zastosowaniu wskaników zmian cen nieruchomoci ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzdu Statystycznego, w drodze obwieszcze, w Dzienniku Urzdowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Art. 6. Celami publicznymi w rozumieniu ustawy s: 1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa i utrzymywanie tych dróg, obiektów i urzdze transportu publicznego, czci lotniczych lotnisk oraz słucych do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczania ruchu lotniczego, w tym rejonów podej, a take łcznoci publicznej i sygnalizacji, 1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie, 2) budowa i utrzymywanie cigów drenaowych, przewodów i urzdze słucych do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a take innych obiektów i urzdze niezbdnych do korzystania z tych przewodów i urzdze, 3) budowa i utrzymywanie publicznych urzdze słucych do zaopatrzenia ludnoci w wod, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania cieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania, 4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urzdze słucych ochronie rodowiska, zbiorników i innych urzdze wodnych słucych zaopatrzeniu w wod, regulacji przepływów i ochronie przed powodzi, a take regulacja i utrzymywanie wód oraz urzdze melioracji wodnych, bdcych własnoci Skarbu Pastwa lub jednostek samorzdu terytorialnego, 5) opieka nad nieruchomociami stanowicymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, 5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady, 6) budowa i utrzymywanie pomieszcze dla urzdów organów władzy, administracji, sdów i prokuratur, pastwowych szkół wyszych, szkół publicznych, a take publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej i placówek opiekuczo-wychowawczych, 7) budowa i utrzymywanie obiektów oraz urzdze niezbdnych na potrzeby obronnoci pastwa i ochrony granicy pastwowej, a take do zapewnienia bezpieczestwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów ledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich,

4 8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowicych własno Skarbu Pastwa oraz wgla brunatnego wydobywanego metod odkrywkow, 9) zakładanie i utrzymywanie cmentarzy, 9a) ustanawianie i ochrona miejsc pamici narodowej, 9b)ochrona zagroonych wyginiciem gatunków rolin i zwierzt lub siedlisk przyrody, 10) inne cele publiczne okrelone w odrbnych ustawach. Art. 7. Jeeli istnieje potrzeba okrelenia wartoci nieruchomoci, warto t okrelaj rzeczoznawcy majtkowi, o których mowa w przepisach rozdziału 1 działu V. Art. 8. Jeeli przy załatwianiu spraw, o których mowa w przepisach działu III, nie istnieje moliwo zawiadomienia stron o decyzjach i innych czynnociach organów administracji publicznej ze wzgldu na nie ustalone adresy stron, stosuje si art. 49 Kodeksu postpowania administracyjnego. Art. 9. W sprawach, o których mowa w przepisach działu III, z wyłczeniem art. 97 ust. 3 pkt 1, art. 122 i art. 126, wykonanie decyzji nastpuje po upływie 14 dni od dnia, w którym upłynł bezskutecznie termin do wniesienia skargi na decyzj do sdu administracyjnego. W przypadku wniesienia skargi do sdu administracyjnego w tych sprawach organ, który wydał decyzj, wstrzymuje z urzdu jej wykonanie, w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zaalenie. Art. 9a. Organem wyszego stopnia w sprawach okrelonych w ustawie, rozstrzyganych w drodze decyzji przez starost wykonujcego zadania z zakresu administracji rzdowej, jest wojewoda. Dział II Gospodarowanie nieruchomociami stanowicymi własno Skarbu Pastwa oraz własno jednostki samorzdu terytorialnego Rozdział 1 Zasady ogólne Art Przepisy niniejszego działu stosuje si do nieruchomoci stanowicej własno Skarbu Pastwa oraz własno jednostek samorzdu terytorialnego. 2. Przepisy dotyczce jednostek samorzdu terytorialnego stosuje si odpowiednio do zwizków tych jednostek. 3. Przepisy dotyczce czynnoci cywilnoprawnych, dokonywanych midzy Skarbem Pastwa a jednostkami samorzdu terytorialnego, stosuje si odpowiednio do czynnoci cywilnoprawnych dokonywanych midzy tymi jednostkami. 4. Jeeli nieruchomo jest przedmiotem współwłasnoci Skarbu Pastwa lub jednostek samorzdu terytorialnego i osób trzecich, przepisy niniejszego działu stosuje si wyłcznie do gospodarowania udziałem Skarbu Pastwa lub jednostek samorzdu terytorialnego w tej nieruchomoci. Art Z zastrzeeniem wyjtków wynikajcych z przepisów niniejszej ustawy oraz odrbnych ustaw, organem reprezentujcym Skarb Pastwa w sprawach gospodarowania nieruchomociami jest starosta, wykonujcy zadanie z zakresu administracji rzdowej, a organami reprezentujcymi jednostki samorzdu terytorialnego s ich organy wykonawcze. 2. Jeeli przepisy ustawy wymagaj udzielenia zgody przez rad, sejmik lub wojewod, wyraenie zgody, z wyjtkiem zgody, o której mowa w art. 46 ust. 4, nastpuje odpowiednio w drodze uchwały rady lub sejmiku albo zarzdzenia wojewody wydanego w terminie miesica od złoenia odpowiedniego wniosku przez starost. Art. 11a. Przepis art. 11 ust. 1 stosuje si do czynnoci prawnych lub czynnoci procesowych podejmowanych na rzecz lub w interesie Skarbu Pastwa lub jednostek samorzdu terytorialnego. Art. 12. Organy, o których mowa w art. 11, działajce za Skarb Pastwa i jednostk samorzdu terytorialnego, s zobowizane do gospodarowania nieruchomociami w sposób zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki.

5 Art Z zastrzeeniem wyjtków wynikajcych z ustaw, nieruchomoci mog by przedmiotem obrotu. W szczególnoci nieruchomoci mog by przedmiotem sprzeday, zamiany i zrzeczenia si, oddania w uytkowanie wieczyste, w najem lub dzieraw, uyczenia, oddania w trwały zarzd, a take mog by obciane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepienine (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposaenie tworzonych przedsibiorstw pastwowych oraz jako majtek tworzonych fundacji. 2. Nieruchomo moe by, z zastrzeeniem art. 59 ust. 1, przedmiotem darowizny na cele publiczne, a take przedmiotem darowizny dokonywanej midzy Skarbem Pastwa a jednostk samorzdu terytorialnego, a take midzy tymi jednostkami. W umowie darowizny okrela si cel, na który nieruchomo jest darowana. W przypadku niewykorzystania nieruchomoci na ten cel darowizna podlega odwołaniu, z zastrzeeniem ust. 2a. 2a. Darowizny nieruchomoci stanowicej przedmiot własnoci Skarbu Pastwa dokonuje starosta, wykonujcy zadanie z zakresu administracji rzdowej - za zgod wojewody, a nieruchomoci stanowicej przedmiot własnoci jednostki samorzdu terytorialnego jej organ wykonawczy - za zgod rady albo sejmiku. Odstpienie od odwołania darowizny nastpuje za zgod organu, który wyraził zgod na jej dokonanie. 3. Prawo uytkowania wieczystego nieruchomoci gruntowej moe by przedmiotem wkładu niepieninego (aportu) wnoszonego do spółki. 4. Sprzeda, zamiana, darowizna lub oddanie w uytkowanie wieczyste nieruchomoci wpisanych do rejestru zabytków, stanowicych własno Skarbu Pastwa lub jednostki samorzdu terytorialnego, a take wnoszenie tych nieruchomoci jako wkładów niepieninych (aportów) do spółek, wymaga pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Art Nieruchomoci stanowice przedmiot własnoci Skarbu Pastwa mog by sprzedawane jednostkom samorzdu terytorialnego za cen nisz ni ich warto rynkowa lub oddawane tym jednostkom w uytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty. Nieruchomoci stanowice przedmiot własnoci jednostek samorzdu terytorialnego mog by sprzedawane Skarbowi Pastwa lub innym jednostkom samorzdu terytorialnego za cen nisz ni warto rynkowa nieruchomoci albo oddawane im w uytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty. 2. Nieruchomoci stanowice własno Skarbu Pastwa mog by nieodpłatnie obciane na rzecz jednostek samorzdu terytorialnego ograniczonymi prawami rzeczowymi. Nieruchomoci stanowice własno jednostek samorzdu terytorialnego mog by nieodpłatnie obciane na rzecz Skarbu Pastwa lub innych jednostek samorzdu terytorialnego ograniczonymi prawami rzeczowymi. 3. Nieruchomoci mog by przedmiotem zamiany midzy Skarbem Pastwa a jednostkami samorzdu terytorialnego oraz midzy tymi jednostkami, bez obowizku dokonywania dopłat w przypadku rónej wartoci zamienianych nieruchomoci. 4. Przepis ust. 3 stosuje si równie w razie zamiany własnoci nieruchomoci na prawo uytkowania wieczystego lub prawa uytkowania wieczystego na własno, a take zamiany praw uytkowania wieczystego dokonywanej midzy Skarbem Pastwa a jednostkami samorzdu terytorialnego oraz midzy tymi jednostkami. 5. Zawarcie umów w sprawach, o których mowa w ust. 1-4, wymaga uprzedniej zgody wojewody w odniesieniu do nieruchomoci stanowicych własno Skarbu Pastwa albo zgody odpowiednio rady lub sejmiku w odniesieniu do nieruchomoci stanowicych własno jednostek samorzdu terytorialnego. Art Nieruchomoci stanowice własno Skarbu Pastwa oraz własno jednostki samorzdu terytorialnego mog by przedmiotem zamiany na nieruchomoci stanowice własno osób fizycznych lub osób prawnych. W przypadku nierównej wartoci zamienianych nieruchomoci stosuje si dopłat, której wysoko jest równa rónicy wartoci zamienianych nieruchomoci. 2. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio w przypadku zamiany własnoci nieruchomoci na prawo uytkowania wieczystego lub prawa uytkowania wieczystego na własno nieruchomoci, a take wzajemnej zamiany praw uytkowania wieczystego. 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje si odpowiednio do zamiany udziałów we współwłasnoci lub we współuytkowaniu wieczystym nieruchomoci. Art Pastwowa lub samorzdowa osoba prawna moe zrzec si własnoci lub uytkowania wieczystego nieruchomoci odpowiednio na rzecz Skarbu Pastwa lub jednostki samorzdu terytorialnego. Do zrzeczenia si tych praw stosuje si odpowiednio przepis art. 179 Kodeksu cywilnego. 2. (uchylony). Art Pastwowe jednostki organizacyjne nieposiadajce osobowoci prawnej nabywaj nieruchomoci - na własno lub w uytkowanie wieczyste Skarbu Pastwa, a samorzdowe jednostki organizacyjne nieposiadajce osobowoci prawnej - na własno lub w uytkowanie wieczyste odpowiedniej jednostki samorzdu terytorialnego.

6 2. W przypadku nabycia przez pastwow jednostk organizacyjn prawa uytkowania wieczystego ustanowionego na nieruchomoci gruntowej stanowicej własno Skarbu Pastwa, prawo to wygasa. Przepis ten stosuje si równie w przypadku nabycia przez samorzdow jednostk organizacyjn prawa uytkowania wieczystego ustanowionego na nieruchomoci gruntowej stanowicej własno odpowiedniej jednostki samorzdu terytorialnego. 3. Jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1 i 2, uzyskuj do nabytych nieruchomoci trwały zarzd z mocy prawa z dniem ich nabycia. Art. 18. Nieruchomoci mog by oddawane jednostkom organizacyjnym w trwały zarzd, najem i dzieraw oraz uyczane na cele zwizane z ich działalnoci. Art. 19. Sprzeda nieruchomoci i oddawanie ich w uytkowanie wieczyste, uytkowanie, najem i dzieraw, jeeli s połoone na obszarach: 1) morskich pasów nadbrzenych - wymaga porozumienia z organem administracji rzdowej właciwym w sprawach morskich, 2) terenów górniczych - wymaga, w razie braku planu miejscowego, porozumienia z organem właciwym do udzielania koncesji na wydobywanie kopalin, 3) parków narodowych - wymaga porozumienia z dyrektorem właciwego parku narodowego, 4) graniczcych z nieruchomociami oddanymi w trwały zarzd na cele obronnoci i bezpieczestwa pastwa - wymaga porozumienia z właciwym w tych sprawach naczelnym organem administracji rzdowej. Art. 20. Tworzy si: 1) zasób nieruchomoci Skarbu Pastwa, 2) gminne zasoby nieruchomoci, 3) powiatowe zasoby nieruchomoci, 4) wojewódzkie zasoby nieruchomoci. Rozdział 2 Zasoby nieruchomoci Art. 21. Do zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa nale nieruchomoci, które stanowi przedmiot własnoci Skarbu Pastwa i nie zostały oddane w uytkowanie wieczyste, oraz nieruchomoci bdce przedmiotem uytkowania wieczystego Skarbu Pastwa. Art Nieruchomoci stanowice odpowiednio zasób nieruchomoci Skarbu Pastwa, województwa lub powiatu, przeznaczone w planach miejscowych pod budownictwo mieszkaniowe oraz na realizacj zwizanych z tym budownictwem urzdze infrastruktury technicznej, przekazuje si gminie, w drodze darowizny, na jej wniosek, jeeli przemawia za tym wany interes gminy i jeeli cele te nie s lub nie mog by realizowane odpowiednio przez Skarb Pastwa, województwo lub powiat. W umowie darowizny okrela si cel, na który nieruchomo jest darowana. W przypadku niewykorzystania nieruchomoci na ten cel darowizna podlega odwołaniu, z zastrzeeniem ust Odstpienie od odwołania darowizny nastpuje za zgod odpowiednio wojewody, sejmiku województwa lub rady powiatu. Art Zasobem nieruchomoci Skarbu Pastwa gospodaruj, z zastrzeeniem art. 43 ust. 2 i 4 oraz art. 60, starostowie, wykonujcy zadania z zakresu administracji rzdowej, a w szczególnoci: 1) ewidencjonuj nieruchomoci, 2) zapewniaj wycen tych nieruchomoci, 3) sporzdzaj plany wykorzystania zasobu, 4) zabezpieczaj nieruchomoci przed uszkodzeniem lub zniszczeniem, 5) wykonuj czynnoci zwizane z naliczaniem nalenoci za nieruchomoci udostpniane z zasobu oraz prowadz windykacj tych nalenoci, 6) współpracuj z innymi organami, które na mocy odrbnych przepisów gospodaruj nieruchomociami Skarbu Pastwa, a take z właciwymi jednostkami samorzdu terytorialnego, 7) zbywaj oraz nabywaj, za zgod wojewody, nieruchomoci wchodzce w skład zasobu, z zastrzeeniem art. 17, 7a) wydzierawiaj, wynajmuj i uyczaj nieruchomoci wchodzce w skład zasobu, przy czym umowa zawierana na czas dłuszy ni 3 lata wymaga zgody wojewody, 8) podejmuj czynnoci w postpowaniu sdowym, w szczególnoci w sprawach dotyczcych własnoci lub innych praw rzeczowych na nieruchomoci, w sprawach uprawnie, o których mowa w art. 212, o zapłat nalenoci za korzystanie

7 z nieruchomoci, o roszczenia ze stosunku najmu, dzierawy lub uyczenia, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własnoci nieruchomoci przez zasiedzenie oraz o wpis w ksidze wieczystej. 2. Wykonywanie czynnoci, o których mowa w ust. 1 pkt 1-6, moe by powierzone zarzdcom nieruchomoci, rzeczoznawcom majtkowym, porednikom w obrocie nieruchomociami lub przedsibiorcom, którzy zatrudniaj te osoby. Wyłonienie podmiotów, o których mowa w zdaniu pierwszym, nastpuje na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych. 3. Od wpływów osiganych ze sprzeday, opłat z tytułu trwałego zarzdu, uytkowania, uytkowania wieczystego, czynszu dzierawnego i najmu - nieruchomoci Skarbu Pastwa, o których mowa w ust. 1, potrca si 25 % rodków, które stanowi dochody powiatu, na którego terenie znajduj si te nieruchomoci. Art Do gminnego zasobu nieruchomoci nale nieruchomoci, które stanowi przedmiot własnoci gminy i nie zostały oddane w uytkowanie wieczyste, oraz nieruchomoci bdce przedmiotem uytkowania wieczystego gminy. 2. Na cele rozwojowe gmin i zorganizowanej działalnoci inwestycyjnej, a w szczególnoci na realizacj budownictwa mieszkaniowego oraz zwizanych z tym budownictwem urzdze infrastruktury technicznej, a take na realizacj innych celów publicznych mog by wykorzystywane gminne zasoby nieruchomoci. 3. Podstaw tworzenia gminnych zasobów nieruchomoci s studia uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin uchwalane na podstawie przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Art Gminnym zasobem nieruchomoci gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. 2. Gospodarowanie zasobem polega w szczególnoci na wykonywaniu czynnoci, o których mowa w art. 23 ust. 1, a ponadto na przygotowywaniu opracowa geodezyjno-prawnych i projektowych, dokonywaniu podziałów oraz scale i podziałów nieruchomoci, a take wyposaaniu ich, w miar moliwoci, w niezbdne urzdzenia infrastruktury technicznej. 3. Wykonywanie czynnoci, o których mowa w ust. 2, z wyłczeniem czynnoci wymienionych w art. 23 ust. 1 pkt 7-8, moe by powierzane zarzdcom nieruchomoci, rzeczoznawcom majtkowym, porednikom w obrocie nieruchomociami lub przedsibiorcom, którzy zatrudniaj te osoby. Wyłonienie podmiotów, o których mowa w zdaniu pierwszym, nastpuje na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych. Art. 25a. Do powiatowego zasobu nieruchomoci nale nieruchomoci, które stanowi przedmiot własnoci powiatu i nie zostały oddane w uytkowanie wieczyste, oraz nieruchomoci bdce przedmiotem uytkowania wieczystego powiatu. Art. 25b. Powiatowym zasobem nieruchomoci gospodaruje zarzd powiatu. Przepisy art. 25 ust. 2 i 3 stosuje si odpowiednio. Art. 25c. Do wojewódzkiego zasobu nieruchomoci nale nieruchomoci, które stanowi przedmiot własnoci województwa i nie zostały oddane w uytkowanie wieczyste, oraz nieruchomoci bdce przedmiotem uytkowania wieczystego województwa. Art. 25d. Wojewódzkim zasobem nieruchomoci gospodaruje zarzd województwa. Przepisy art. 25 ust. 2 i 3 stosuje si odpowiednio. Art Granice midzy nieruchomociami nabywanymi na własno Skarbu Pastwa lub na własno jednostki samorzdu terytorialnego przyjmuje si według istniejcego stanu prawnego, a jeeli stanu takiego nie mona stwierdzi, według stanu uwidocznionego w katastrze nieruchomoci. 2. W razie sporu co do przebiegu linii granicznych, o których mowa w ust. 1, nie wstrzymuje si czynnoci zwizanych z nabyciem nieruchomoci, co nie wyłcza roszcze pomidzy włacicielami nieruchomoci, których granice zostały ustalone w sposób, o którym mowa w ust. 1. Rozdział 3 Sprzeda i oddawanie w uytkowanie wieczyste Art. 27. Sprzeda nieruchomoci albo oddanie w uytkowanie wieczyste nieruchomoci gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w ksidze wieczystej. Art Sprzeda nieruchomoci albo oddanie w uytkowanie wieczyste nieruchomoci gruntowej nastpuje w drodze przetargu lub w drodze bezprzetargowej, stosownie do przepisów rozdziału 4 niniejszego działu.

8 2. Warunki zbycia nieruchomoci w drodze przetargu obwieszcza si w ogłoszeniu o przetargu. Warunki zbycia nieruchomoci w drodze bezprzetargowej ustala si w rokowaniach przeprowadzanych z nabywc. 3. Protokół z przeprowadzonego przetargu oraz protokół z rokowa przy zbyciu w drodze bezprzetargowej stanowi podstaw do zawarcia umowy. Art W umowie o oddanie nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste ustala si okres uytkowania wieczystego zalenie od celu, na który nieruchomo gruntowa zostaje oddana w uytkowanie wieczyste, oraz okrela si sposób korzystania z nieruchomoci, stosownie do art. 236 i art. 239 Kodeksu cywilnego. 2. Jeeli przedmiotem umowy o oddanie nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste jest nieruchomo wpisana do rejestru zabytków, przy okrelaniu sposobu korzystania z tej nieruchomoci mona nałoy, w razie potrzeby, na nabywc obowizek odbudowy lub remontu połoonych na niej zabytkowych obiektów budowlanych, w terminie okrelonym w umowie. Art. 30. Postanowienia umowy o oddanie nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste dotyczce sposobu korzystania z tej nieruchomoci podlegaj ujawnieniu w ksidze wieczystej. Art. 31. Oddanie w uytkowanie wieczyste nieruchomoci gruntowej zabudowanej nastpuje z równoczesn sprzeda połoonych na tej nieruchomoci budynków i innych urzdze. Art Nieruchomo gruntowa oddana w uytkowanie wieczyste moe by sprzedana wyłcznie uytkownikowi wieczystemu, z zastrzeeniem ust. 1a i ust. 3. 1a. Nieruchomo gruntowa stanowica własno Skarbu Pastwa moe by sprzedana uytkownikowi wieczystemu za zgod wojewody. 2. Z dniem zawarcia umowy sprzeday nieruchomoci wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo uytkowania wieczystego. 3. W odniesieniu do nieruchomoci gruntowej oddanej w uytkowanie wieczyste przeniesienie własnoci tej nieruchomoci, w drodze umowy, midzy Skarbem Pastwa a jednostk samorzdu terytorialnego oraz midzy jednostkami samorzdu terytorialnego moe nastpi za powiadomieniem jej uytkownika wieczystego. Art Uytkowanie wieczyste wygasa z upływem okresu ustalonego w umowie albo przez rozwizanie umowy przed upływem tego okresu. 2. W razie wyganicia uytkowania wieczystego na skutek upływu okresu ustalonego w umowie albo na skutek rozwizania umowy przed upływem tego okresu, uytkownikowi wieczystemu przysługuje wynagrodzenie za wzniesione przez niego lub nabyte na własno budynki i inne urzdzenia. Wynagrodzenie powinno by równe wartoci tych budynków i urzdze okrelonej na dzie wyganicia uytkowania wieczystego. Za budynki i inne urzdzenia wzniesione wbrew postanowieniom umowy wynagrodzenie nie przysługuje. 3. Właciwy organ moe da rozwizania umowy uytkowania wieczystego przed upływem ustalonego okresu stosownie do art. 240 Kodeksu cywilnego, jeeli uytkownik wieczysty korzysta z tej nieruchomoci w sposób sprzeczny z ustalonym w umowie, a w szczególnoci jeeli nie zabudował jej w ustalonym terminie. W razie rozwizania umowy zwraca si pierwsz opłat wniesion z tytułu uytkowania wieczystego oraz sum opłat rocznych wniesionych z tego tytułu za nie wykorzystany okres uytkowania wieczystego. Opłaty te podlegaj waloryzacji. Maksymalna wysoko kwoty podlegajcej zwrotowi nie moe przekracza wartoci prawa uytkowania wieczystego okrelonej na dzie rozwizania umowy. 4. Przepisy ust. 1-3 stosuje si odpowiednio do uytkowania wieczystego nabytego w inny sposób ni w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Art W przypadku zbywania nieruchomoci osobom fizycznym i prawnym pierwszestwo w ich nabyciu, z zastrzeeniem art. 216a, przysługuje osobie, która spełnia jeden z nastpujcych warunków: 1) przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomoci z mocy niniejszej ustawy lub odrbnych przepisów, jeeli złoy wniosek o nabycie przed upływem terminu okrelonego w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1; termin złoenia wniosku nie moe by krótszy ni 6 tygodni, liczc od dnia wywieszenia wykazu, 2) jest poprzednim włacicielem zbywanej nieruchomoci pozbawionym prawa własnoci tej nieruchomoci przed dniem 5 grudnia 1990 r. albo jego spadkobierc, jeeli złoy wniosek o nabycie przed upływem terminu okrelonego w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1; termin złoenia wniosku nie moe by krótszy ni 6 tygodni, liczc od dnia wywieszenia wykazu, 3) jest najemc lokalu mieszkalnego, a najem został nawizany na czas nieoznaczony. 2. W przypadku zbiegu uprawnie do pierwszestwa w nabyciu, stosuje si kolejno wymienion w ust. 1.

9 3. Zbycie nieruchomoci nie moe nastpi, jeeli toczy si postpowanie administracyjne dotyczce prawidłowoci nabycia nieruchomoci przez Skarb Pastwa lub jednostk samorzdu terytorialnego. 4. Osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zawiadamia si na pimie o przeznaczeniu nieruchomoci do zbycia oraz o przysługujcym im pierwszestwie w nabyciu tej nieruchomoci, pod warunkiem złoenia wniosków o nabycie w terminie okrelonym w zawiadomieniu. Termin ten nie moe by krótszy ni 21 dni od dnia otrzymania zawiadomienia. Przy dorczaniu zawiadomie stosuje si przepisy Kodeksu postpowania administracyjnego. 5. Osoby, o których mowa w ust. 1 i ust. 6, korzystaj z pierwszestwa w nabyciu nieruchomoci, jeeli zło owiadczenie, e wyraaj zgod na cen ustalon w sposób okrelony w ustawie. 6. Wojewoda w odniesieniu do nieruchomoci stanowicych własno Skarbu Pastwa, a odpowiednia rada lub sejmik w odniesieniu do nieruchomoci stanowicych własno jednostki samorzdu terytorialnego, mog przyzna, odpowiednio w drodze zarzdzenia lub uchwały, pierwszestwo w nabywaniu lokali ich najemcom lub dzierawcom, z zastrzeeniem art Zbycie nieruchomoci zabudowanej budynkiem mieszkalnym na rzecz innych osób ni wymienione w ust. 1 pkt 1 i 2 nie moe nastpi z pominiciem, przysługujcego najemcom lokali mieszkalnych połoonych w tym budynku, pierwszestwa w nabyciu tych lokali. 8. Przepisów ust. 1 i 7 nie stosuje si, jeeli zbycie nastpuje midzy Skarbem Pastwa a jednostk samorzdu terytorialnego albo midzy tymi jednostkami dla realizacji celów publicznych. Art Właciwy organ sporzdza i podaje do publicznej wiadomoci wykaz nieruchomoci przeznaczonych do sprzeday, do oddania w uytkowanie wieczyste, uytkowanie, najem lub dzieraw. Wykaz ten wywiesza si na okres 21 dni w siedzibie właciwego urzdu, a ponadto informacj o wywieszeniu tego wykazu podaje si do publicznej wiadomoci przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w inny sposób zwyczajowo przyjty w danej miejscowoci. 2. W wykazie, o którym mowa w ust. 1, okrela si odpowiednio: 1) oznaczenie nieruchomoci według ksigi wieczystej oraz katastru nieruchomoci, 2) powierzchni nieruchomoci, 3) opis nieruchomoci, 4) przeznaczenie nieruchomoci i sposób jej zagospodarowania, 5) termin zagospodarowania nieruchomoci, 6) cen nieruchomoci, 7) wysoko stawek procentowych opłat z tytułu uytkowania wieczystego, 8) wysoko opłat z tytułu uytkowania, najmu lub dzierawy, 9) terminy wnoszenia opłat, 10) zasady aktualizacji opłat, 11) informacje o przeznaczeniu do sprzeday, do oddania w uytkowanie wieczyste, uytkowanie, najem lub dzieraw, 12) termin do złoenia wniosku przez osoby, którym przysługuje pierwszestwo w nabyciu nieruchomoci na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 i pkt Ustanawianie odrbnej własnoci lokali w domach wielolokalowych, wchodzcych w skład nieruchomoci, nastpuje na zasadach okrelonych w ustawie z dnia 24 czerwca 1994 r. o własnoci lokali (Dz. U. Nr 85, poz. 388, z 1997 r. Nr 106, poz. 682 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 29, poz. 355). 4. (uchylony). Art. 36. W przypadku naruszenia przez właciwy organ przepisów art. 34 ust. 1-5 i 7 Skarb Pastwa lub jednostka samorzdu terytorialnego ponosz odpowiedzialno na zasadach ogólnych. Rozdział 4 Przetargi na zbycie nieruchomoci Art Z zastrzeeniem ust. 2 i 3, nieruchomoci s sprzedawane lub oddawane w uytkowanie wieczyste w drodze przetargu. 2. Nieruchomo jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeeli: 1) jest zbywana na rzecz osoby, której przysługuje pierwszestwo w jej nabyciu, stosownie do art. 34, 2) zbycie nastpuje midzy Skarbem Pastwa a jednostk samorzdu terytorialnego oraz midzy tymi jednostkami, 3) jest zbywana na rzecz osób, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 2, 4) zbycie nastpuje w drodze zamiany lub darowizny, 5) sprzeda nieruchomoci nastpuje na rzecz jej uytkownika wieczystego,

10 6) przedmiotem zbycia jest nieruchomo lub jej czci, niezbdne do poprawienia warunków zagospodarowania nieruchomoci przyległej, stanowicej własno lub oddanej w uytkowanie wieczyste osobie, która zamierza t nieruchomo lub jej czci naby, jeeli nie mog by zagospodarowane jako odrbne nieruchomoci, 7) ma stanowi wkład niepieniny (aport) do spółki albo wyposaenie nowo tworzonej pastwowej lub samorzdowej osoby prawnej, lub majtek tworzonej fundacji, 8) jest zbywana na rzecz zarzdzajcego specjaln stref ekonomiczn, na której terenie jest połoona, 9) przedmiotem zbycia jest udział w nieruchomoci, a zbycie nastpuje na rzecz innych współwłacicieli nieruchomoci, 10) jest zbywana na rzecz kociołów i zwizków wyznaniowych, majcych uregulowane stosunki z pastwem, na cele działalnoci sakralnej. 3. Wojewoda - w odniesieniu do nieruchomoci stanowicych własno Skarbu Pastwa, a odpowiednia rada lub sejmik - w odniesieniu do nieruchomoci stanowicych własno jednostki samorzdu terytorialnego, odpowiednio w drodze zarzdzenia lub uchwały, mog zwolni z obowizku zbycia w drodze przetargu nieruchomoci przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe lub na realizacj urzdze infrastruktury technicznej albo innych celów publicznych, jeeli cele te bd realizowane przez podmioty, dla których s to cele statutowe i których dochody przeznacza si w całoci na działalno statutow. Przepis ten stosuje si równie, gdy sprzeda nieruchomoci nastpuje na rzecz osoby, która dzierawi nieruchomo na podstawie umowy zawartej co najmniej na 10 lat, jeeli nieruchomo ta została zabudowana na podstawie zezwolenia na budow. Przepisu tego nie stosuje si, w przypadku gdy o nabycie nieruchomoci ubiega si wicej ni jeden podmiot spełniajcy powysze warunki. 4. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio przy zawieraniu umów uytkowania, najmu lub dzierawy na czas dłuszy ni 3 lata. Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mog wyrazi zgod na odstpienie od obowizku przetargowego trybu zawarcia tych umów. Art Przetarg ogłasza, organizuje i przeprowadza właciwy organ. 2. Ogłoszenie o przetargu podaje si do publicznej wiadomoci nie wczeniej ni po upływie terminów, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 oraz ust. 4. W ogłoszeniu o przetargu podaje si informacje zamieszczone w wykazie oraz czas, miejsce i warunki przetargu. Ogłoszenie o przetargu wywiesza si w siedzibie właciwego urzdu, a ponadto informacj o ogłoszeniu przetargu podaje si do publicznej wiadomoci w sposób zwyczajowo przyjty w danej miejscowoci. 3. Przed ogłoszeniem o przetargu rozpatruje si wnioski osób uprawnionych do nabycia nieruchomoci w drodze bezprzetargowej. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, informacji o nieruchomoci, której ten wniosek dotyczy, nie zamieszcza si w ogłoszeniu o przetargu. 4. Właciwy organ moe odwoła ogłoszony przetarg jedynie z wanych powodów, niezwłocznie podajc informacj o odwołaniu przetargu do publicznej wiadomoci, w sposób okrelony w ust. 2. W informacji podaje si take przyczyn odwołania przetargu. Art Jeeli pierwszy przetarg zakoczył si wynikiem negatywnym, w okresie nie krótszym ni 2 tygodnie, ale nie dłuszym ni 6 miesicy, liczc od dnia jego zamknicia, przeprowadza si drugi przetarg, w którym właciwy organ moe obniy cen wywoławcz nieruchomoci ustalon przy ogłoszeniu pierwszego przetargu, stosownie do art. 67 ust. 2 pkt Jeeli drugi przetarg zakoczył si wynikiem negatywnym, właciwy organ w okresie nie krótszym ni 2 tygodnie, ale nie dłuszym ni 6 miesicy, liczc od dnia jego zamknicia, moe zby nieruchomo w drodze rokowa albo organizowa kolejne przetargi. Przy ustalaniu warunków kolejnych przetargów stosuje si zasady obowizujce przy organizowaniu drugiego przetargu. 3. W przypadku zachowania terminów, o których mowa w ust. 1 i 2, właciwy organ nie ma obowizku ponownego sporzdzania wykazu nieruchomoci przeznaczonych do sprzeday lub oddania w uytkowanie wieczyste. Art Przetarg przeprowadza si w formie: 1) przetargu ustnego nieograniczonego, 2) przetargu ustnego ograniczonego, 3) przetargu pisemnego nieograniczonego, 4) przetargu pisemnego ograniczonego. 2. Przetarg ustny ma na celu uzyskanie najwyszej ceny. Przetarg pisemny ma na celu wybór najkorzystniejszej oferty. 2a. Przetarg ograniczony organizuje si, jeeli warunki przetargowe mog by spełnione tylko przez ograniczon liczb osób. 3. O zastosowanej formie przetargu decyduje jego organizator. 4. Przetarg uwaa si za zakoczony wynikiem negatywnym, jeeli nikt nie przystpił do przetargu ustnego lub aden z uczestników nie zaoferował postpienia ponad cen wywoławcz albo jeeli w przetargu pisemnym nie wpłynła ani

11 jedna oferta lub aden z uczestników nie zaoferował ceny wyszej od wywoławczej, a take jeeli komisja przetargowa stwierdziła, e adna oferta nie spełnia warunków przetargu. 5. Uczestnik przetargu moe, w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyniku przetargu ustnego lub dorczenia zawiadomienia o wyniku przetargu pisemnego, zaskary czynnoci zwizane z przeprowadzeniem przetargu do wojewody, jeeli przetarg dotyczy nieruchomoci Skarbu Pastwa, albo do organu wykonawczego jednostki samorzdu terytorialnego, jeeli przetarg dotyczy nieruchomoci stanowicych własno tej jednostki. Art Organizator przetargu jest obowizany zawiadomi osob ustalon jako nabywca nieruchomoci o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzeday lub oddania w uytkowanie wieczyste nieruchomoci, najpóniej w cigu 21 dni od dnia rozstrzygnicia przetargu. Wyznaczony termin nie moe by krótszy ni 7 dni od dnia dorczenia zawiadomienia. 2. Jeeli osoba ustalona jako nabywca nieruchomoci nie stawi si bez usprawiedliwienia w miejscu i w terminie podanym w zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1, organizator przetargu moe odstpi od zawarcia umowy, a wpłacone wadium nie podlega zwrotowi. W zawiadomieniu zamieszcza si informacj o tym uprawnieniu. Art Rada Ministrów okreli, w drodze rozporzdzenia, sposób i tryb przeprowadzania przetargów na zbycie nieruchomoci stanowicych własno Skarbu Pastwa lub własno jednostek samorzdu terytorialnego oraz przeprowadzania rokowa po drugim przetargu, uwzgldniajc konieczno zapewnienia jawnoci i jednolitoci postpowania, równego dostpu do udziału w przetargu, uzyskania najkorzystniejszego wyniku przetargu. 2. Wydajc rozporzdzenie, o którym mowa w ust. 1, Rada Ministrów ustali: 1) wysoko wadium oraz terminy i formy jego wnoszenia i zwrotu, 2) sposób, terminy i tre ogłoszenia przetargu, 3) tryb powoływania, skład i sposób działania komisji przetargowej oraz organy właciwe do powołania tej komisji, 4) sposób sporzdzania oraz tre protokołu z przeprowadzonego przetargu, 5) tryb postpowania w przypadku zaskarenia przetargu, 6) tryb postpowania przy przeprowadzaniu poszczególnych rodzajów przetargów oraz warunki organizowania przetargu ograniczonego, 7) tryb postpowania przy przeprowadzaniu rokowa po drugim przetargu. Rozdział 5 Oddawanie w trwały zarzd Art Trwały zarzd jest form prawn władania nieruchomoci przez jednostk organizacyjn. 2. Jednostka organizacyjna ma prawo, z zastrzeeniem ust. 6, korzystania z nieruchomoci oddanej w trwały zarzd, a w szczególnoci do: 1) korzystania z nieruchomoci w celu prowadzenia działalnoci nalecej do zakresu jej działania, 2) zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub remontu obiektu budowlanego na nieruchomoci, zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, za zgod organu nadzorujcego, 3) oddania nieruchomoci lub jej czci w najem, dzieraw albo uyczenie na czas nie dłuszy ni czas, na który został ustanowiony trwały zarzd, z równoczesnym zawiadomieniem właciwego organu i organu nadzorujcego, jeeli umowa jest zawierana na okres do 3 lat, lub za zgod tych organów, jeeli umowa jest zawierana na okres powyej 3 lat. 3. Nieruchomoci oddane w trwały zarzd ministerstwom, urzdom centralnym i urzdom wojewódzkim lub czci tych nieruchomoci mog by oddawane w najem, dzieraw lub uyczenie za zgod ministra właciwego do spraw administracji publicznej. 4. Jednostka organizacyjna ma prawo wypowiedzenia, za zgod organu nadzorujcego, kadej umowy najmu, dzierawy i uyczenia nieruchomoci lub jej czci, obciajcych nieruchomo objt trwałym zarzdem, z zachowaniem trzymiesicznego terminu wypowiedzenia. 4a. Zgoda, o której mowa w ust. 2 pkt 2 i 3 oraz w ust. 4, a take w art. 47 ust. 1 i art. 48 ust. 1, nie jest wymagana w przypadku Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Sdu Najwyszego, Naczelnego Sdu Administracyjnego, Najwyszej Izby Kontroli, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Krajowego Biura Wyborczego, Instytutu Pamici Narodowej - Komisji cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Pastwowej Inspekcji Pracy. 5. Nieruchomoci stanowice przedmiot własnoci lub przedmiot uytkowania wieczystego Skarbu Pastwa oddaje si w trwały zarzd pastwowej jednostce organizacyjnej, a nieruchomoci stanowice przedmiot własnoci lub przedmiot uytkowania wieczystego jednostki samorzdu terytorialnego - odpowiedniej samorzdowej jednostce organizacyjnej. 6. Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mog ustali, odpowiednio w drodze zarzdzenia lub uchwały, szczegółowe warunki korzystania z nieruchomoci przez jednostki organizacyjne.

12 Art Trwały zarzd ustanawia si na czas nie oznaczony lub czas oznaczony. 2. Z wnioskiem o ustanowienie trwałego zarzdu wystpuje jednostka organizacyjna. Art Trwały zarzd na rzecz jednostki organizacyjnej ustanawia właciwy organ, w drodze decyzji, z zastrzeeniem art Decyzja o ustanowieniu trwałego zarzdu powinna zawiera: 1) nazw i siedzib jednostki organizacyjnej, na rzecz której jest ustanawiany trwały zarzd, 2) oznaczenie nieruchomoci według ksigi wieczystej oraz według katastru nieruchomoci, 3) powierzchni oraz opis nieruchomoci, 4) przeznaczenie nieruchomoci i sposób jej zagospodarowania, 5) cel, na jaki nieruchomo została oddana w trwały zarzd, 6) termin zagospodarowania nieruchomoci, 7) cen nieruchomoci i opłat z tytułu trwałego zarzdu, 8) moliwo aktualizacji opłaty z tytułu trwałego zarzdu, 9) czas, na który trwały zarzd został ustanowiony. 2a. W przypadku nieruchomoci wpisanej do rejestru zabytków, w decyzji o ustanowieniu trwałego zarzdu mona nałoy, w miar potrzeby, na jednostk organizacyjn obowizek odbudowy lub remontu połoonych na tej nieruchomoci zabytkowych obiektów budowlanych, w terminie okrelonym w decyzji. 3. Objcie nieruchomoci w trwały zarzd nastpuje na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego. Art Trwały zarzd wygasa z upływem okresu, na który został ustanowiony, albo na skutek wydania decyzji właciwego organu o jego wyganiciu. 2. Właciwy organ moe z urzdu wyda decyzj o wyganiciu trwałego zarzdu w odniesieniu do nieruchomoci lub jej czci w razie stwierdzenia, e: 1) nieruchomo nie została zagospodarowana zgodnie z decyzj o ustanowieniu trwałego zarzdu, 2) jednostka organizacyjna nie zawiadomiła właciwego organu o oddaniu nieruchomoci lub jej czci w najem, dzieraw albo o uyczeniu lub nie uzyskała zgody, o której mowa w art. 43 ust. 2 pkt 3, 3) nieruchomo jest wykorzystywana niezgodnie z jej przeznaczeniem okrelonym w decyzji, o której mowa w art. 45, 4) sposób korzystania z nieruchomoci pogarsza stan rodowiska w stopniu zagraajcym yciu, zdrowiu lub mieniu, 5) przeznaczenie nieruchomoci w planie miejscowym uległo zmianie, która nie pozwala na dalsze wykorzystywanie nieruchomoci lub jej czci w dotychczasowy sposób, a jednostka organizacyjna nie ma moliwoci zmiany sposobu wykorzystywania nieruchomoci, 6) nieruchomo stała si zbdna na cel okrelony w decyzji o ustanowieniu trwałego zarzdu. 3. Wyganicie trwałego zarzdu jest równoznaczne z wypowiedzeniem umów najmu, dzierawy lub uyczenia z zachowaniem trzymiesicznego okresu wypowiedzenia, jeeli nieruchomo, w stosunku do której wygasł trwały zarzd, była wynajta, wydzierawiona lub uyczona. 4. Decyzja o wyganiciu trwałego zarzdu przysługujcego jednostkom organizacyjnym: 1) resortu obrony narodowej - wymaga zgody wojewody, wydanej w porozumieniu z ministrem właciwym do spraw obrony narodowej, 2) resortu spraw wewntrznych i administracji - wymaga zgody wojewody, wydanej w porozumieniu z ministrem właciwym do spraw wewntrznych, 3) resortu sprawiedliwoci - wymaga zgody wojewody, wydanej w porozumieniu z ministrem właciwym do spraw sprawiedliwoci, 4) Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego lub Agencji Wywiadu - wymaga zgody wojewody, wydanej w porozumieniu odpowiednio z Szefem Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego lub Szefem Agencji Wywiadu. Art Jednostka organizacyjna sprawujca trwały zarzd moe zgłosi właciwemu organowi wniosek o wydanie decyzji o wyganiciu tego zarzdu do całej nieruchomoci lub jej czci, jeeli stała si dla niej zbdna. Złoenie wniosku powinno by poprzedzone uzyskaniem zgody organu nadzorujcego jednostk organizacyjn. 2. Właciwy organ wydaje decyzj o wyganiciu trwałego zarzdu, na wniosek jednostki organizacyjnej, po uzyskaniu moliwoci zagospodarowania nieruchomoci, w cigu 18 miesicy od dnia złoenia wniosku, o którym mowa w ust W sprawach, o których mowa w ust. 1, nie stosuje si przepisu art. 46 ust. 4. Art Właciwy organ moe orzec, w drodze decyzji, o przekazaniu trwałego zarzdu midzy jednostkami organizacyjnymi na ich wniosek, złoony za zgod organów nadzorujcych te jednostki.

13 2. W decyzji, o której mowa w ust. 1, orzeka si o wyganiciu trwałego zarzdu, dotychczas sprawowanego przez jednostk organizacyjn, i jego ustanowieniu na rzecz jednostki organizacyjnej wnioskujcej o przekazanie. W sprawach tych stosuje si przepis art. 45 ust Jeeli przekazanie trwałego zarzdu przez jednostk organizacyjn nastpuje na rzecz jednostki wymienionej w art. 60 ust. 1, o wyganiciu trwałego zarzdu orzeka właciwy organ, za o jego ustanowieniu orzeka minister właciwy do spraw administracji publicznej. Art Likwidacja jednostki organizacyjnej sprawujcej trwały zarzd nieruchomoci powoduje, z zastrzeeniem ust. 2, jego wyganicie. 2. Jeeli likwidacja jednostki organizacyjnej nastpuje w wyniku przekształce organizacyjnych, właciwy organ orzeka o wyganiciu trwałego zarzdu przysługujcego likwidowanej jednostce organizacyjnej albo o wyganiciu trwałego zarzdu przysługujcego likwidowanej jednostce organizacyjnej z równoczesnym ustanowieniem trwałego zarzdu na rzecz jednostek organizacyjnych utworzonych w wyniku tych przekształce lub na rzecz jednostek przejmujcych zadania jednostki likwidowanej. Art. 49a. Przepisy art stosuje si odpowiednio w przypadku: 1) oddania w trwały zarzd udziału we współwłasnoci lub uytkowaniu wieczystym nieruchomoci jednej lub kilku jednostkom organizacyjnym, 2) oddania w trwały zarzd całej nieruchomoci kilku jednostkom organizacyjnym w czciach ułamkowych, z okreleniem sposobu korzystania z tej nieruchomoci przez poszczególne jednostki organizacyjne. Art. 50. Do trwałego zarzdu w sprawach nie uregulowanych w ustawie stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o uytkowaniu. Rozdział 6 Przekazywanie nieruchomoci na cele szczególne Art Pastwowa osoba prawna oraz pastwowa jednostka organizacyjna, z dniem ich utworzenia, s wyposaane w nieruchomoci niezbdne do ich działalnoci odpowiednio przez ministra właciwego do spraw Skarbu Pastwa, organ załoycielski lub przez organ nadzorujcy. 2. Wyposaenie polega na przeniesieniu na rzecz pastwowej osoby prawnej własnoci nieruchomoci albo oddaniu jej nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste lub na oddaniu pastwowej jednostce organizacyjnej nieruchomoci w trwały zarzd. 3. Na wyposaenie, o którym mowa w ust. 1, przeznacza si nieruchomoci z zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa. 4. Przy wyposaaniu pastwowych osób prawnych przeniesienie własnoci nieruchomoci nastpuje nieodpłatnie oraz nie pobiera si pierwszej opłaty z tytułu uytkowania wieczystego. Art. 52. Na wniosek ministra właciwego do spraw Skarbu Pastwa, organu załoycielskiego lub organu nadzorujcego starosta, wykonujcy zadanie z zakresu administracji rzdowej, wskazuje nieruchomoci, które mog by przeznaczone na wyposaenie pastwowej osoby prawnej lub pastwowej jednostki organizacyjnej. Art Minister właciwy do spraw Skarbu Pastwa lub organ załoycielski w akcie o utworzeniu pastwowej osoby prawnej rozstrzyga o wyposaeniu tej osoby w nieruchomoci, o których mowa w art Minister właciwy do spraw Skarbu Pastwa lub organ załoycielski, wykonujc ustalenia zawarte w akcie o utworzeniu pastwowej osoby prawnej, przenosi na pastwow osob prawn własno nieruchomoci lub oddaje tej osobie nieruchomoci gruntowe w uytkowanie wieczyste w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Art Organ nadzorujcy w akcie o utworzeniu pastwowej jednostki organizacyjnej wyposaa t jednostk w nieruchomoci, o których mowa w art Starosta, wykonujcy zadanie z zakresu administracji rzdowej, wykonujc ustalenia zawarte w akcie o utworzeniu pastwowej jednostki organizacyjnej, oddaje tej jednostce nieruchomoci w trwały zarzd w drodze decyzji. Art. 55. W razie gdy pastwowe osoby prawne albo pastwowe jednostki organizacyjne s tworzone w wyniku podziału istniejcych osób prawnych lub jednostek organizacyjnych, nie stosuje si przepisów art. 52, jeeli wyposaenie dotyczy nieruchomoci, do których prawa przysługiwały osobom lub jednostkom ulegajcym podziałowi.

14 Art. 56. Przy tworzeniu lub powoływaniu samorzdowych osób prawnych lub samorzdowych jednostek organizacyjnych stosuje si odpowiednio przepisy art. 51 i art , z tym e na wyposaenie tych osób lub jednostek organ wykonawczy gminy, powiatu lub województwa przeznacza nieruchomoci odpowiednio z gminnego, powiatowego lub wojewódzkiego zasobu nieruchomoci. Art Prawa do nieruchomoci, które pozostały po zlikwidowanej lub sprywatyzowanej pastwowej osobie prawnej, przechodz z mocy prawa na rzecz Skarbu Pastwa odpowiednio z dniem likwidacji lub z dniem zakoczenia prywatyzacji. 2. O sposobie zagospodarowania tych nieruchomoci rozstrzyga minister właciwy do spraw Skarbu Pastwa, chyba e odrbne przepisy stanowi inaczej. 3. Jeeli minister właciwy do spraw Skarbu Pastwa lub inny organ upowaniony na mocy odrbnych przepisów nie zagospodarował nieruchomoci, o których mowa w ust. 1, przekazuje je protokolarnie do zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa. 4. W razie likwidacji lub prywatyzacji samorzdowej osoby prawnej stosuje si odpowiednio ust. 1-3, z tym e nieruchomoci, które nie zostały zagospodarowane, organ wykonawczy jednostki samorzdu terytorialnego włcza protokolarnie odpowiednio do gminnego, powiatowego lub wojewódzkiego zasobu nieruchomoci. 5. Nieruchomoci stanowice własno Skarbu Pastwa, w stosunku do których trwały zarzd wygasł na skutek likwidacji jednostki organizacyjnej, z zastrzeeniem przepisu art. 49 ust. 2, organ nadzorujcy przekazuje protokolarnie do zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa, a jeeli nieruchomoci stanowi własno jednostek samorzdu terytorialnego, organ nadzorujcy włcza je protokolarnie do zasobu nieruchomoci odpowiedniej jednostki samorzdu terytorialnego. Art Nieruchomoci stanowice własno Skarbu Pastwa mog by wnoszone jako wkład niepieniny (aport) do spółki przez ministra właciwego do spraw Skarbu Pastwa, w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego. 2. W przypadku wnoszenia nieruchomoci jako wkładu niepieninego (aportu) do spółki, stosuje si odpowiednio przepis art. 52. Art Minister właciwy do spraw Skarbu Pastwa moe wyposay fundacj lub dokona darowizny nieruchomoci z zasobu Skarbu Pastwa na rzecz fundacji oraz organizacji poytku publicznego prowadzcych działalno, o której mowa w art. 68 ust. 1 pkt 2, na jej cele statutowe. 2. W przypadku niewykorzystania nieruchomoci na cel, na który nieruchomo została darowana, darowizn odwołuje si lub minister właciwy do spraw Skarbu Pastwa moe wyrazi zgod na zbycie nieruchomoci. Przepisy art. 5b i 5c ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnie przysługujcych Skarbowi Pastwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493, z pón. zm.) stosuje si odpowiednio. 3. Czynno prawna dokonana przez fundacj albo organizacj poytku publicznego z naruszeniem przepisu ust. 2 jest niewana. 4. W sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje si odpowiednio przepisy art. 51 ust. 2 i 4 oraz art Agencja Nieruchomoci Rolnych, Agencja Mienia Wojskowego oraz Wojskowa Agencja Mieszkaniowa mog, na warunkach okrelonych w ust. 1, wyposay fundacj lub dokona na jej rzecz albo na rzecz organizacji poytku publicznego darowizny nieruchomoci, w stosunku do której wykonuj prawa włacicielskie Skarbu Pastwa, po uprzednim uzgodnieniu z ministrem właciwym do spraw Skarbu Pastwa. W przypadku niewykorzystania nieruchomoci na ten cel darowizn odwołuje si. Przepisy ust. 2-4 stosuje si, z tym e zgod, o której mowa w ust. 2, wyraa, po uprzednim uzgodnieniu z ministrem właciwym do spraw Skarbu Pastwa, odpowiednio Agencja Nieruchomoci Rolnych, Agencja Mienia Wojskowego, Wojskowa Agencja Mieszkaniowa. Art Gospodarka nieruchomociami stanowicymi przedmiot własnoci Skarbu Pastwa, na potrzeby statutowe Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Sdu Najwyszego, Naczelnego Sdu Administracyjnego i innych sdów administracyjnych, Najwyszej Izby Kontroli, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Krajowego Biura Wyborczego, Instytutu Pamici Narodowej - Komisji cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Pastwowej Inspekcji Pracy, a take ministerstw, urzdów centralnych i urzdów wojewódzkich - naley do ministra właciwego do spraw administracji publicznej. 2. Minister właciwy do spraw administracji publicznej oddaje nieodpłatnie, w drodze decyzji, jednostkom organizacyjnym, o których mowa w ust. 1, w trwały zarzd nieruchomoci stanowice zasób nieruchomoci Skarbu Pastwa, po uprzednim zawarciu porozumienia ze starost, wykonujcym zadanie z zakresu administracji rzdowej, okrelajcego nieruchomoci, które maj by z zasobu oddane tym jednostkom. 3. Jeeli nieruchomoci oddane w trwały zarzd jednostkom organizacyjnym, o których mowa w ust. 1, stały si im zbdne, minister właciwy do spraw administracji publicznej, po uprzednim wydaniu decyzji o wyganiciu tego zarzdu,

15 zawiadamia starost, wykonujcego zadanie z zakresu administracji rzdowej, o ich przekazaniu do zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa. Przepisy art. 46 i 47 stosuje si odpowiednio. 4. W razie likwidacji lub przekształcenia jednostek, o których mowa w ust. 1, minister właciwy do spraw administracji publicznej rozstrzyga, w terminie 6 miesicy od zakoczenia likwidacji lub przekształcenia, o sposobie zagospodarowania nieruchomoci bdcych w trwałym zarzdzie tych jednostek. Po upływie tego terminu nie zagospodarowane nieruchomoci przekazuje si do zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa. Art Przedstawicielstwom dyplomatycznym lub urzdom konsularnym pastw obcych oraz innym przedstawicielstwom i instytucjom zrównanym z nimi w zakresie przywilejów i immunitetów na podstawie ustaw, umów midzynarodowych lub powszechnie obowizujcych zwyczajów midzynarodowych nieruchomoci Skarbu Pastwa mog by, na zasadzie wzajemnoci, sprzedawane lub oddawane w uytkowanie wieczyste, uytkowanie, dzieraw lub najem. 2. Umowy z przedstawicielstwami, o których mowa w ust. 1, zawiera minister właciwy do spraw administracji publicznej. 3. Jednostka samorzdu terytorialnego jest obowizana wskaza i przenie własno nieruchomoci na rzecz Skarbu Pastwa, jeeli jest ona niezbdna na cele, o których mowa w ust. 1. Umow przeniesienia własnoci nieruchomoci do zasobu Skarbu Pastwa zawiera z t jednostk starosta, wykonujcy zadanie z zakresu administracji rzdowej, w porozumieniu z ministrem właciwym do spraw administracji publicznej. 4. W sprawach nie uregulowanych w ust. 1-3 stosuje si odpowiednio przepis art. 60 ust. 3 i 4. Rozdział 7 Ustalanie sposobu i terminów zagospodarowania nieruchomoci gruntowych Art W umowie o oddanie nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste ustala si sposób i termin jej zagospodarowania, w tym termin zabudowy, zgodnie z celem, na który nieruchomo gruntowa została oddana w uytkowanie wieczyste. 2. Jeeli sposób zagospodarowania nieruchomoci gruntowej polega na jej zabudowie, ustala si termin rozpoczcia lub termin zakoczenia zabudowy. 3. Za rozpoczcie zabudowy uwaa si wybudowanie fundamentów, a za zakoczenie zabudowy wybudowanie budynku w stanie surowym zamknitym. 4. Termin, o którym mowa w ust. 1, moe by przedłuony na wniosek uytkownika wieczystego, jeeli nie mógł by dotrzymany z przyczyn niezalenych od uytkownika. Art W razie niedotrzymania terminów zagospodarowania nieruchomoci gruntowej, o których mowa w art. 62, właciwy organ moe wyznaczy termin dodatkowy. 2. W przypadku niedotrzymania terminów, o których mowa w ust. 1 oraz w art. 62, mog by ustalone dodatkowe opłaty roczne obciajce uytkownika wieczystego, niezalenie od opłat z tytułu uytkowania wieczystego, ustalonych stosownie do przepisów rozdziału 8 działu II. 3. Wysoko dodatkowej opłaty rocznej, o której mowa w ust. 2, wynosi 10% wartoci nieruchomoci gruntowej okrelonej na dzie ustalenia opłaty za pierwszy rok, po bezskutecznym upływie terminu jej zagospodarowania, ustalonego w umowie lub decyzji. Za kady nastpny rok opłata podlega zwikszeniu o dalsze 10% tej wartoci. 4. Opłaty, o których mowa w ust. 2, ustala właciwy organ w drodze decyzji. Art Obowizek ponoszenia dodatkowych opłat rocznych powstaje z dniem 1 stycznia roku nastpujcego po bezskutecznym upływie terminów zagospodarowania nieruchomoci gruntowej ustalonych w umowie lub decyzji. 2. Opłaty za dany rok wnosi si w terminie do dnia 31 marca kadego roku. Art Nie pobiera si dodatkowych opłat rocznych w razie: 1) niewybudowania urzdze infrastruktury technicznej na obszarze, na którym nieruchomo gruntowa jest połoona, jeeli do wybudowania tych urzdze był zobowizany właciwy organ, a ich brak uniemoliwiałby korzystanie z obiektów, do których wybudowania został zobowizany uytkownik wieczysty na podstawie umowy lub decyzji, 2) złoenia do właciwego organu wniosku o rozwizanie umowy o oddanie nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, stosuje si przepis art. 33 ust. 3. Art. 66. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje si odpowiednio do trwałego zarzdu.

16 Rozdział 8 Ceny, opłaty i rozliczenia za nieruchomoci Art Cen nieruchomoci ustala si na podstawie jej wartoci. 1a. Cena lokalu, oznaczonego jako przedmiot odrbnej własnoci, obejmuje lokal wraz z pomieszczeniami przynalenymi, w rozumieniu ustawy o własnoci lokali oraz udział w nieruchomoci wspólnej. 2. Przy sprzeday nieruchomoci w drodze przetargu stosuje si nastpujce zasady ustalania cen: 1) cen wywoławcz w pierwszym przetargu ustala si w wysokoci nie niszej ni warto nieruchomoci, 2) cen wywoławcz w drugim przetargu ustala si w wysokoci niszej ni warto nieruchomoci, jednak nie niszej ni 50 % tej wartoci, 3) cen nieruchomoci, któr jest obowizany zapłaci jej nabywca, ustala si w wysokoci ceny uzyskanej w wyniku przetargu, 4) jeeli drugi przetarg zakoczył si wynikiem negatywnym, cen nieruchomoci ustala si w rokowaniach z nabywc w wysokoci nie niszej ni 40 % jej wartoci. 3. Przy sprzeday nieruchomoci w drodze bezprzetargowej, o której mowa w art. 37 ust. 2 i 3, cen nieruchomoci ustala si w wysokoci nie niszej ni jej warto, z zastrzeeniem ust. 3a. 3a. Jeeli nieruchomo jest sprzedawana w drodze bezprzetargowej w celu realizacji roszcze przysługujcych na mocy niniejszej ustawy lub odrbnych przepisów, cen nieruchomoci ustala si w wysokoci równej jej wartoci. 4. Przepisów ust. 2-3a nie stosuje si przy sprzeday nieruchomoci na rzecz przedstawicielstw, o których mowa w art. 61 ust. 1. Art Właciwy organ moe udzieli za zgod, odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, jeeli nieruchomo jest sprzedawana: 1) na cele mieszkaniowe, na realizacj urzdze infrastruktury technicznej oraz innych celów publicznych, 2) osobom fizycznym i osobom prawnym, które prowadz działalno charytatywn, opiekucz, kulturaln, lecznicz, owiatow, naukow, badawczo-rozwojow, wychowawcz, sportow lub turystyczn, na cele niezwizane z działalnoci zarobkow, a take organizacjom poytku publicznego na cel prowadzonej działalnoci poytku publicznego, 3) organizacjom zrzeszajcym działkowców z przeznaczeniem na pracownicze ogrody działkowe, 4) poprzedniemu włacicielowi lub jego spadkobiercy, jeeli nieruchomo została od niego przejta przed dniem 5 grudnia 1990 r., 5) na rzecz Skarbu Pastwa albo na rzecz jednostki samorzdu terytorialnego, 6) kociołom i zwizkom wyznaniowym, majcym uregulowane stosunki z pastwem, na cele działalnoci sakralnej, 7) jako lokal mieszkalny, 8) w wyniku uwzgldnienia roszcze, o których mowa w art. 209a ust. 1 i ust. 2, 9) spółdzielniom mieszkaniowym w zwizku z ustanowieniem na rzecz członków spółdzielni odrbnej własnoci lokali lub z przeniesieniem na członków spółdzielni własnoci lokali lub domów jednorodzinnych. 2. Jeeli nabywca nieruchomoci zbył nieruchomo lub wykorzystał j na inne cele ni cele uzasadniajce udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, liczc od dnia jej nabycia, a w przypadku nieruchomoci stanowicej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, jest zobowizany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot nastpuje na danie właciwego organu. 2a. Przepisu ust. 2 nie stosuje si w przypadku zbycia: 1) na rzecz osoby bliskiej, 2) pomidzy jednostkami samorzdu terytorialnego, 3) pomidzy jednostkami samorzdu terytorialnego i Skarbem Pastwa. 3. Ustalon, zgodnie z art. 67, cen nieruchomoci lub jej czci wpisanej do rejestru zabytków obnia si o 50 %. Właciwy organ moe, za zgod odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, podwyszy lub obniy t bonifikat. 4. W razie zbiegu praw do bonifikat z tytułów, o których mowa w ust. 1 oraz ust. 3, stosuje si jedn bonifikat korzystniejsz dla nabywcy. Art. 69. Na poczet ceny nieruchomoci gruntowej sprzedawanej jej uytkownikowi wieczystemu zalicza si kwot równ wartoci prawa uytkowania wieczystego tej nieruchomoci, okrelon według stanu na dzie sprzeday. Art Cena nieruchomoci sprzedawanej w drodze przetargu podlega zapłacie nie póniej ni do dnia zawarcia umowy przenoszcej własno. 2. Cena nieruchomoci sprzedawanej w drodze bezprzetargowej lub w drodze rokowa, o których mowa w art. 37 ust. 2 i 3 oraz w art. 39 ust. 2, moe zosta rozłoona na raty, na czas nie dłuszy ni 10 lat. Wierzytelno Skarbu Pastwa lub

17 jednostki samorzdu terytorialnego w stosunku do nabywcy z tego tytułu podlega zabezpieczeniu, w szczególnoci przez ustanowienie hipoteki. Pierwsza rata podlega zapłacie nie póniej ni do dnia zawarcia umowy przenoszcej własno nieruchomoci, a nastpne raty wraz z oprocentowaniem podlegaj zapłacie w terminach ustalonych przez strony w umowie. 3. Rozłoona na raty nie spłacona cz ceny podlega oprocentowaniu przy zastosowaniu stopy procentowej równej stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski. 4. Wojewoda w stosunku do nieruchomoci stanowicych przedmiot własnoci Skarbu Pastwa, a rada lub sejmik w stosunku do nieruchomoci stanowicych odpowiednio przedmiot własnoci gminy, powiatu lub województwa, mog wyrazi zgod na zastosowanie, innej ni okrelona w ust. 3, stopy procentowej. Art Za oddanie nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste pobiera si pierwsz opłat i opłaty roczne. 2. Pierwsza opłata za oddanie nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie póniej ni do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomoci w uytkowanie wieczyste. 3. Pierwsz opłat za oddanie nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste w drodze bezprzetargowej mona rozłoy na oprocentowane raty. W sprawach tych stosuje si odpowiednio przepis art. 70 ust Opłaty roczne wnosi si przez cały okres uytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca kadego roku, z góry za dany rok. Opłaty rocznej nie pobiera si za rok, w którym zostało ustanowione prawo uytkowania wieczystego. Właciwy organ, na wniosek uytkownika wieczystego złoony nie póniej ni 14 dni przed upływem terminu płatnoci, moe ustali inny termin zapłaty, nieprzekraczajcy danego roku kalendarzowego. 5. Pierwszej opłaty nie pobiera si w przypadku zamiany, o której mowa w art. 14 ust. 4 i art. 15 ust. 2. Art Opłaty z tytułu uytkowania wieczystego ustala si według stawki procentowej od ceny nieruchomoci gruntowej okrelonej zgodnie z art Stawka procentowa pierwszej opłaty z tytułu uytkowania wieczystego wynosi od 15% do 25% ceny nieruchomoci gruntowej. 3. Wysoko stawek procentowych opłat rocznych z tytułu uytkowania wieczystego jest uzaleniona od okrelonego w umowie celu, na jaki nieruchomo gruntowa została oddana, i wynosi: 1) za nieruchomoci gruntowe oddane na cele obronnoci i bezpieczestwa pastwa, w tym ochrony przeciwpoarowej - 0,3% ceny, 2) za nieruchomoci gruntowe pod budow obiektów sakralnych wraz z budynkami towarzyszcymi, plebanii w parafiach diecezjalnych i zakonnych, archiwów i muzeów diecezjalnych, seminariów duchownych, domów zakonnych oraz siedzib naczelnych władz kociołów i zwizków wyznaniowych - 0,3% ceny, 3) za nieruchomoci gruntowe na działalno charytatywn oraz na niezarobkow działalno: opiekucz, kulturaln, lecznicz, owiatow, wychowawcz, naukow lub badawczo-rozwojow - 0,3% ceny, 4) za nieruchomoci gruntowe oddane na cele mieszkaniowe, na realizacj urzdze infrastruktury technicznej i innych celów publicznych oraz działalno sportow - 1 % ceny, 4a) za nieruchomoci gruntowe na działalno turystyczn - 2 % ceny, 5) za pozostałe nieruchomoci gruntowe - 3% ceny. Art Jeeli nieruchomo gruntowa została oddana w uytkowanie wieczyste na wicej ni jeden cel, stawk procentow opłaty rocznej przyjmuje si dla tego celu, który w umowie o oddanie w uytkowanie wieczyste został okrelony jako podstawowy. 2. Jeeli po oddaniu nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste nastpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomoci, powodujca zmian celu, na który nieruchomo została oddana, stawk procentow opłaty rocznej zmienia si stosownie do tego celu. Przy dokonywaniu zmiany stawki procentowej stosuje si tryb postpowania okrelony w art W wypadkach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 1-6, 8 i 9, właciwy organ moe udzieli, za zgod odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, bonifikaty od pierwszej opłaty i opłat rocznych. Bonifikaty te mona stosowa równie do nieruchomoci gruntowych oddanych w uytkowanie wieczyste przed dniem wejcia w ycie ustawy. Przepis stosuje si odpowiednio do udziału w prawie uytkowania wieczystego nieruchomoci gruntowej zwizanym z odrbn własnoci lokalu mieszkalnego. 4. Ustalone, zgodnie z art. 72 ust. 2 i 3 pkt 5, opłaty z tytułu uytkowania wieczystego obnia si o 50%, jeeli nieruchomo gruntowa została wpisana do rejestru zabytków. Właciwy organ moe, za zgod odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, podwyszy lub obniy t bonifikat. 5. Wysoko pierwszej opłaty i opłat rocznych oraz udzielanych bonifikat i sposób zapłaty tych opłat ustala si w umowie. 6. Właciwy organ wypowiada udzielon bonifikat, jeeli osoba, której oddano nieruchomo w uytkowanie wieczyste, przed upływem 10 lat, liczc od dnia ustanowienia tego prawa, dokonała jego zbycia lub wykorzystała

18 nieruchomo na inne cele ni cele uzasadniajce udzielenie bonifikaty. Przy wypowiedzeniu stosuje si odpowiednio art Przepisu ust. 6 nie stosuje si w przypadku zbycia: 1) na rzecz osoby bliskiej, 2) pomidzy jednostkami samorzdu terytorialnego, 3) pomidzy jednostkami samorzdu terytorialnego i Skarbem Pastwa. Art Osobom fizycznym, których dochód miesiczny na jednego członka rodziny nie przekracza 50% redniego miesicznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za ostatni kwartał roku poprzedzajcego rok, za który opłata ma by wnoszona, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzdu Statystycznego, właciwy organ udziela na ich wniosek 50% bonifikaty od opłat rocznych z tytułu uytkowania wieczystego nieruchomoci gruntowej, jeeli nieruchomo jest przeznaczona lub wykorzystywana na cele mieszkaniowe. 2. Osoby, o których mowa w ust. 1, bdce członkami spółdzielni mieszkaniowej, korzystaj z bonifikaty w formie ulgi w opłatach z tytułu udziału w kosztach eksploatacji budynków. Wysoko ulgi powinna odpowiada wysokoci bonifikaty od opłaty rocznej z tytułu uytkowania wieczystego nieruchomoci gruntowej, udzielonej spółdzielni mieszkaniowej, proporcjonalnie do powierzchni lokali zajmowanych przez osoby uprawnione do bonifikaty. Art. 75. W razie zbiegu praw do bonifikat z tytułów, o których mowa w art. 73 ust. 3 i ust. 4 oraz art. 74 ust. 1, stosuje si jedn bonifikat korzystniejsz dla uytkownika wieczystego. Art Stawka procentowa opłaty rocznej za nieruchomoci gruntowe, o których mowa w art. 72 ust. 3 pkt 5, moe by podwyszona zarzdzeniem wojewody w stosunku do nieruchomoci stanowicych własno Skarbu Pastwa lub uchwał odpowiedniej rady lub sejmiku w stosunku do nieruchomoci stanowicych własno jednostek samorzdu terytorialnego. Podwyszenie stawki procentowej moe nastpi tylko przed oddaniem nieruchomoci gruntowej w uytkowanie wieczyste. 2. Opłat rocznych nie pobiera si od uytkowników wieczystych, którzy na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. z 1969 r. Nr 22, poz. 159, z 1972 r. Nr 27, poz. 193 i z 1974 r. Nr 14, poz. 84) wnieli jednorazowo opłaty roczne za cały okres uytkowania wieczystego. Uytkownicy wieczyci, którzy wnieli opłaty roczne za okres krótszy ni czas trwania prawa uytkowania wieczystego, wnosz opłaty roczne po upływie tego okresu. Art Wysoko opłaty rocznej z tytułu uytkowania wieczystego nieruchomoci gruntowej moe by aktualizowana, nie czciej ni raz w roku, jeeli warto tej nieruchomoci ulegnie zmianie. Z zastrzeeniem ust. 2, zaktualizowan opłat roczn ustala si, przy zastosowaniu dotychczasowej stawki procentowej, od wartoci nieruchomoci okrelonej na dzie aktualizacji opłaty. 2. Jeeli warto nieruchomoci gruntowej na dzie aktualizacji opłaty rocznej byłaby nisza ni ustalona w drodze przetargu cena tej nieruchomoci w dniu oddania jej w uytkowanie wieczyste, aktualizacji nie dokonuje si. W przypadku nieruchomoci oddanych w uytkowanie wieczyste na cele mieszkaniowe przepis stosuje si w okresie 5 lat, liczc od dnia zawarcia umowy o oddanie nieruchomoci w uytkowanie wieczyste. 3. Aktualizacji opłaty rocznej dokonuje si z urzdu albo na wniosek uytkownika wieczystego nieruchomoci gruntowej, na podstawie wartoci nieruchomoci gruntowej okrelonej przez rzeczoznawc majtkowego. 4. Przy aktualizacji opłaty, o której mowa w ust. 1, na poczet rónicy midzy opłat dotychczasow a opłat zaktualizowan zalicza si warto nakładów poniesionych przez uytkownika wieczystego nieruchomoci na budow poszczególnych urzdze infrastruktury technicznej po dniu dokonania ostatniej aktualizacji. Art Właciwy organ zamierzajcy zaktualizowa opłat roczn z tytułu uytkowania wieczystego nieruchomoci gruntowej powinien wypowiedzie na pimie wysoko dotychczasowej opłaty, do dnia 31 grudnia roku poprzedzajcego, przesyłajc równoczenie ofert przyjcia jej nowej wysokoci. W wypowiedzeniu naley wskaza sposób obliczenia nowej wysokoci opłaty i pouczy uytkownika wieczystego o sposobie zakwestionowania wypowiedzenia. Do wypowiedzenia dołcza si informacj o wartoci nieruchomoci, o której mowa w art. 77 ust. 3, oraz o miejscu, w którym mona zapozna si z operatem szacunkowym. Do dorczenia wypowiedzenia stosuje si przepisy Kodeksu postpowania administracyjnego. 2. Uytkownik wieczysty moe, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia, złoy do samorzdowego kolegium odwoławczego właciwego ze wzgldu na miejsce połoenia nieruchomoci, zwanego dalej "kolegium", wniosek o ustalenie, e aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokoci. 3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, składa si przeciwko właciwemu organowi. Ciar dowodu, e istniej przesłanki do aktualizacji opłaty, spoczywa na właciwym organie.

19 4. Złoenie wniosku, o którym mowa w ust. 2, nie zwalnia z obowizku uiszczania opłat w dotychczasowej wysokoci. W przypadku niezłoenia wniosku właciwy organ oraz uytkownika wieczystego obowizuje nowa wysoko opłaty zaoferowana w wypowiedzeniu. Przepis art. 79 ust. 5 stosuje si odpowiednio. Art Wniosek do kolegium składa si na pimie w dwóch egzemplarzach. Podlega on opłacie skarbowej. 2. Kolegium wyznacza niezwłocznie termin pierwszej rozprawy, dorczajc jednoczenie właciwemu organowi odpis wniosku. 3. Kolegium powinno dy do polubownego załatwienia sprawy w drodze ugody. Jeeli do ugody nie doszło, kolegium wydaje orzeczenie o oddaleniu wniosku lub o ustaleniu nowej wysokoci opłaty. Od orzeczenia kolegium odwołanie nie przysługuje. 4. W przypadku oddalenia wniosku obowizuje wysoko opłaty zaoferowana zgodnie z art. 78 ust. 1. Przepis ust. 5 stosuje si odpowiednio. 5. Ustalona na skutek prawomocnego orzeczenia kolegium lub w wyniku zawarcia przed kolegium ugody nowa wysoko opłaty rocznej obowizuje poczwszy od dnia 1 stycznia roku nastpujcego po roku, w którym wypowiedziano wysoko dotychczasowej opłaty. 6. Na wniosek właciwego organu kolegium przyznaje w orzeczeniu zwrot kosztów postpowania i opłat skarbowych od uytkownika wieczystego, jeeli oddaliło w orzeczeniu wniosek, o którym mowa w ust. 1. Jeeli kolegium w orzeczeniu uznało wniosek za zasadny, przyznaje na wniosek uytkownika wieczystego zwrot kosztów i opłat od właciwego organu. 7. Do postpowania przed kolegium stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu postpowania administracyjnego o wyłczeniu pracownika oraz organu, o załatwianiu spraw, dorczeniach, wezwaniach, terminach i postpowaniu, z wyjtkiem przepisów dotyczcych odwoła i zaale. Do postpowania, o którym mowa wyej, stosuje si równie przepisy o opłatach i kosztach. 8. Przepisy ust. 4 i 5 stosuje si odpowiednio, jeeli spraw rozstrzygnito prawomocnym wyrokiem sdu lub zawarto ugod sdow, w nastpstwie wniesienia sprzeciwu. 9. Orzeczenie lub ugoda, której kolegium nadało klauzul wykonalnoci, podlegaj wykonaniu w drodze egzekucji sdowej. Art Od orzeczenia kolegium właciwy organ lub uytkownik wieczysty mog wnie sprzeciw w terminie 14 dni od dnia dorczenia orzeczenia. Wniesienie sprzeciwu jest równoznaczne z daniem przekazania sprawy do sdu powszechnego właciwego ze wzgldu na miejsce połoenia nieruchomoci. 2. Kolegium przekazuje właciwemu sdowi akta sprawy wraz ze sprzeciwem. Wniosek, o którym mowa w art. 78 ust. 2, zastpuje pozew. 3. W razie wniesienia sprzeciwu w terminie, orzeczenie traci moc, nawet gdy sprzeciw odnosi si tylko do czci orzeczenia. 4. Jeeli sprzeciw dotyczy wyłcznie kosztów postpowania, przepisu ust. 3 nie stosuje si, a właciwy sd rozstrzyga o kosztach postpowania postanowieniem na posiedzeniu niejawnym. Art Uytkownik wieczysty moe da od właciwego organu dokonania aktualizacji opłaty rocznej z tytułu uytkowania wieczystego nieruchomoci gruntowej, jeeli warto nieruchomoci uległa zmianie, a właciwy organ nie podjł aktualizacji opłaty. W razie odmowy uytkownik wieczysty moe, w terminie 30 dni od dnia otrzymania odmowy, skierowa spraw do kolegium. Przepisy art. 79 i art. 80 stosuje si odpowiednio. 2. Ciar dowodu, e istniej przesłanki do aktualizacji opłaty, spoczywa na uytkowniku wieczystym. 3. W przypadku oddalenia wniosku przez kolegium obowizuje opłata dotychczasowa. 4. Ustalona w wyniku prawomocnego orzeczenia kolegium lub ugody zawartej przed kolegium nowa wysoko opłaty rocznej obowizuje poczwszy od dnia 1 stycznia roku nastpujcego po roku, w którym uytkownik wieczysty zadał jej aktualizacji. 5. Przepisy ust. 3 i 4 stosuje si odpowiednio, jeeli spraw rozstrzygnito prawomocnym wyrokiem sdu lub zawarto ugod sdow, w nastpstwie wniesienia sprzeciwu. Art Za nieruchomo oddan w trwały zarzd pobiera si opłaty roczne. 2. Opłaty roczne uiszcza si przez cały okres trwałego zarzdu, w terminie do dnia 31 marca kadego roku, z góry za dany rok. W pierwszym roku po ustanowieniu trwałego zarzdu opłat roczn uiszcza si najpóniej po upływie 30 dni od dnia, w którym decyzja o oddaniu nieruchomoci w trwały zarzd stała si ostateczna. Opłat t ustala si proporcjonalnie w stosunku do pozostałego do wykorzystania w danym roku okresu trwałego zarzdu. 3. Właciwy organ moe, na wniosek jednostki organizacyjnej złoony nie póniej ni 14 dni przed upływem terminu uiszczenia opłaty rocznej, ustali inny termin uiszczenia tej opłaty, nieprzekraczajcy danego roku kalendarzowego.

20 Art Opłaty z tytułu trwałego zarzdu ustala si według stawki procentowej od ceny nieruchomoci ustalonej zgodnie z art. 67 ust Wysoko stawek procentowych opłat rocznych z tytułu trwałego zarzdu jest uzaleniona od celu, na jaki nieruchomo została oddana, i wynosi: 1) za nieruchomoci oddane na cele obronnoci i bezpieczestwa pastwa, w tym ochrony przeciwpoarowej - 0,1% ceny, 2) za nieruchomoci oddane na cele mieszkaniowe, na realizacj urzdze infrastruktury technicznej i innych celów publicznych, działalno charytatywn, opiekucz, kulturaln, lecznicz, owiatow, naukow, badawczo-rozwojow, wychowawcz, sportow lub turystyczn, a take na siedziby organów władzy i administracji pastwowej niewymienionych w art. 60-0,3 % ceny, 3) za pozostałe nieruchomoci - 1% ceny. 3. Nie pobiera si opłat rocznych za nieruchomoci oddane w trwały zarzd pod drogi publiczne, parki, zielece, ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne, parki narodowe oraz rezerwaty przyrody. Art Jeeli nieruchomo oddana w trwały zarzd jest wykorzystywana na wicej ni jeden cel, stawk procentow opłaty rocznej przyjmuje si dla tego celu, który w decyzji o oddaniu w trwały zarzd został okrelony jako podstawowy. 2. Jeeli po oddaniu nieruchomoci w trwały zarzd nastpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomoci, stawk procentow opłaty rocznej zmienia si stosownie do zmienionego sposobu korzystania. Zmiany stawki procentowej opłaty rocznej dokonuje si w drodze decyzji właciwego organu. 3. Właciwy organ moe udzieli, za zgod odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, bonifikaty od opłat rocznych ustalonych zgodnie z przepisem art. 83 ust. 2, jeeli nieruchomo jest oddana: 1) na cele mieszkaniowe, na realizacj urzdze infrastruktury technicznej oraz innych celów publicznych, 2) jednostkom organizacyjnym, które prowadz działalno charytatywn, opiekucz, kulturaln, lecznicz, owiatow, naukow, badawczo-rozwojow, wychowawcz, sportow lub turystyczn, na cele niezwizane z działalnoci zarobkow, 3) na siedziby organów administracji pastwowej i sdów nie wymienionych w art. 60 oraz prokuratur, 4) na siedziby aresztów ledczych, zakładów karnych i zakładów dla nieletnich. 4. Ustalone, zgodnie z art. 83 ust. 2 pkt 3, opłaty z tytułu trwałego zarzdu obnia si o 50%, jeeli nieruchomo lub jej cz składowa zostały wpisane do rejestru zabytków. Właciwy organ moe, za zgod odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, podwyszy lub obniy t bonifikat. 4a. W razie zbiegu praw do bonifikat z tytułów, o których mowa w ust. 3 i ust. 4, stosuje si jedn bonifikat korzystniejsz dla jednostki organizacyjnej. 5. Wysoko opłat rocznych oraz udzielonych bonifikat i sposób zapłaty tych opłat ustala si w decyzji właciwego organu. Art Jednostka organizacyjna sprawujca trwały zarzd nieruchomoci, która oddała nieruchomo lub jej cz w najem lub dzieraw, moe by pozbawiona przysługujcej jej bonifikaty, o której mowa w art. 84 ust. 3 i 4, a ponadto moe by zobowizana do uiszczania opłat rocznych w wysokoci 1 % ceny nieruchomoci. Pozbawienie bonifikaty oraz zmiana opłaty rocznej nastpuje w drodze decyzji właciwego organu. 2. Jeeli po oddaniu nieruchomoci w trwały zarzd nastpiła trwała zmiana celu wykorzystywania nieruchomoci, bdcego podstaw udzielonej bonifikaty, właciwy organ pozbawia przyznanej bonifikaty w drodze decyzji. Art. 86. Stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu trwałego zarzdu nieruchomoci, o których mowa w art. 83 ust. 2 pkt 3, moe by podwyszona zarzdzeniem wojewody w stosunku do nieruchomoci stanowicych własno Skarbu Pastwa albo uchwał odpowiednio rady lub sejmiku w stosunku do nieruchomoci stanowicych własno jednostek samorzdu terytorialnego. Podwyszenie stawki procentowej moe nastpi tylko przed oddaniem nieruchomoci w trwały zarzd. Art Wysoko opłaty rocznej z tytułu trwałego zarzdu nieruchomoci moe by aktualizowana, nie czciej ni raz w roku, jeeli warto tej nieruchomoci ulegnie zmianie. Zaktualizowan opłat roczn ustala si według dotychczasowej stawki procentowej od wartoci nieruchomoci okrelonej na dzie aktualizacji opłaty. 2. Aktualizacji opłaty rocznej dokonuje si, z urzdu albo na wniosek jednostki organizacyjnej posiadajcej nieruchomo w trwałym zarzdzie, na podstawie wartoci nieruchomoci okrelonej przez rzeczoznawc majtkowego. 3. Aktualizacji opłaty rocznej dokonuje si w drodze decyzji właciwego organu. Nowa wysoko opłaty rocznej obowizuje poczwszy od dnia 1 stycznia roku nastpujcego po roku, w którym decyzja stała si ostateczna.