TRAVEL TRADE GAZETTE. Nr 6/7 (229)/2012. A to POLSKA właànie

Transkrypt

1 ISSN TRAVEL TRADE GAZETTE Nr 6/7 (229)/2012 fot.: Piotr Piasecki A to POLSKA właànie

2

3 Polska dla Polaków Chcemyzainicjowaćw tymrokutradycjęprzygotowywaniaspecjalnegomagazynupoświęconyturystycekrajowej A topolskawłaśnie. Mottemletniegowydaniabędziehasło: Cudze chwalicie swegonieznacie.chcemyw tensposób zaprezentować polskim turystom niezwykłe przemiany krajowej infrastruktury turystycznej. Tym bardziej, że badania potwierdzają, iż prawie dla 3mlnPolakówważnejest,abykupowaćtowaryz markąmadeinpoland. Wartow tymmiejscupodkreślić,żejesttozachowaniewyróżniającecorazwięcejświatowychpostaw konsumentów. Narodowe marki są bliskie kupującym towary i usługi m.in. Amerykanom, Niemcomi Włochom.Turystykakrajowatoniemal obowiązekdlawiększościfrancuzów. Sądzę,żew okresiedynamicznejbudowypolskiegorynkuusługturystycznychswoisty nacjonalizm turystówtoefektywnysposóbna ochronębranży przed kryzysem.wartow tymmiejscupodkreślić,że jednymz głównychfilarówratowaniaamerykańskiej gospodarkijestprogram BuyAmerican. W polskimsektorzeturystykikażde 100 złwydane na krajowe usługi turystyczne tworzy kapitał zasilającyszerokągrupęwytwórcówusług.etnocentryzmturystycznytoźródławielkichsukcesów turystykikrajowejwielukrajów.patriotyzmzakupowy w turystyce to również forma nauki krajoznawstwa. To zarazem troska o własny interes i w trudnym czasie kryzysu swoisty obywatelski obowiązek. Miejsceturystykiw społeczno-gospodarczymżyciukrajusystematyczniewzrasta.najbliższelata będąstanowiływ polskiejturystyceokresnadrabianiadystansudo rozwiniętychkrajówue.powinientobyćczasdalszegozwiększaniaaktywności turystycznejpolaków,rozwojubazyi infrastrukturyturystycznejorazpodnoszeniajakościusług. Czaswyruszyćw Polskę. MarekTraczyk

4 4 czerwiec/lipiec 2012 Cudzechwalimy,swegonieznamy TTWarsaw2012promująPolskę Rozmowaz Urszulą Potęgą PrezesemZarządu MTTargiSp.zo.o TTGPolska:PaniPrezes,w tymrokukrajempartnerskimmiędzynarodowychtargówturystycznychttwarsaw jestpolska.naszkrajjużniepierwszyrazpiastujetęfunkcję. Czy jest to tylko hasło marketingowe, czy pociąga za sobącoświęcej? UrszulaPotęga: Oczywiście,żetonietylkohasło.Polskajest KrajemPartnerskimTargówTTWarsawjużpo raztrzeci.była nim podczas pierwszej i dziesiątej edycji imprezy. Ponieważ w tymrokuobchodzimydwudziestyjubileuszttwarsaw,tradycjistałosięzadość.pragniemypokazaćpolskęw szczególny sposób,poprzezrozległąprezentacjęofertyturystycznej,piękna Regionów,aletakżelokalnąkuchnię.Chcemyzachęcić,między innymi,zagranicznychtouroperatorówdo rozbudowaniaoferty o wycieczkido Polski.Korzystaniaz urokównaszego,niezwykle gościnnegokrajui ciekawegopotencjałuturystycznego.takwięc w tymrokuna gościczekaćbędziewieleniespodzianek. TTGPolska:TargiTTWarsawtoolbrzymiaimpreza.Czy gościomz zagranicyudasięwyłowićspośródsetekstoisk to,codlanichnajważniejszei najbardziejinteresujące? UrszulaPotęga: SpecjalniedlazagranicznychgościstworzyliśmyprogramTradeVisitors.Chcemyimułatwićuczestnictwow targachi pomócjaknajefektywniejwykorzystaćichczas. Specjalniedlamiędzynarodowejbranżyturystycznejprzygotowaliśmyelektronicznysystemumawianiaspotkańtzw.meeting planer,w którymznajdąsięofertypolskichpodmiotów,skierowanedo zagranicznychkontrahentów.za jegopośrednictwem przedstawicielebranżyturystycznejz całegoświatabędąmogliumawiaćsięna spotkaniaz polskimiprzedsiębiorcamiz branżyturystycznej.ponadtogościez zagranicybiorącyudział w programie Trade Visitors mogą skorzystać z 50% zniżki na przelotyplllotoraznoclegiw hotelach,a takżez tzw.studytours trzechwycieczektematycznychdo wyboru. TTGPolska:PodczastargówTTWarsawnietylkozagranicznizwiedzającymogąpoznaćpolskirynek,alerównież naszerodzimefirmymogąsięczegośnauczyćod międzynarodowejbranżyturystycznej... UrszulaPotęga: Takajestwłaśnieideatejimprezy.Od samegopoczątkustaraliśmysię,abyniebyłaonatylkoi wyłączniekolorowąekspozycjątargową,aleprzedewszystkimjedyną w swoimrodzajuplatformąkontaktówbiznesowychpomiędzy polskąi międzynarodowąbranżąturystyczną.totupolscytouroperatorzymogąwymieniaćdoświadczeniazeswoimikolegami z zagranicy. To tu na trzy dni zjeżdżają się wystawcy i zwiedzającyz całegoświata,abynawiązaćkontaktybiznesowe,porozmawiaćo rozwojuturystykilokalneji globalnej,a także zainspirować się przykładami działań promocyjnych i sprzedażowychz innychkrajówi kultur.służyćtemumamiędzyinnymipolsko-chińskieforumturystyczneorazprzyjazd ponad 40touroperatorówz KrajuŚrodka,zainteresowanych rynkiempolskim. TT Warsaw to żywy organizm. Tworzą je ludzie biorący w nichudział,ichdoświadczenia,wątpliwościi pomysły.tematyrozmówdeterminowanesąprzezaktualneproblemyi trendy na rynku.targitowielkieventturystyczny,któryintegrujecałą branżę,a takżeklientów.jesttojednaz niezaprzeczalnychwartościtegowydarzenia. TTG Polska: W targach rokrocznie biorą udział biura podróży,przewoźnicy,hotele,pensjonatyi wieleinnych przedsiębiorcówz sektoraturystycznego.swojeurokichętnieprezentująteżposzczególnekraje,miastai regiony.to dobremiejscena takąpromocję? UrszulaPotęga: Bardzodobre.Szczególnie,żeturyścisącoraz bardziejwymagający.niewystarczajużpomosti jezioro,czyplaża nad morzem.chcączegoświęcej.corazchętniejudająsięw mało znanei jeszczeniewyeksploatowaneturystycznierejonyzarówno świata,jaki własnegokraju.za danąofertąprzemawiająjużnietylkocenai wygodne,czystepokoje,alerównieżnowe,nieznanedotądatrakcjeturystycznei ciekaweprzeżycia.wakacjemająbyć prawdziwąodskoczniąod codzienności.dlategowłaśnietargitt Warsawtodoskonałemiejscepromocjimniejznanychregionówczy lokalnych atrakcji turystycznych. Są one wspaniałą inspiracją do urozmaiceniaofertyprzezbiurapodróży,jaki skorzystaniaz wyjątkowychwyjazdówprzezklientówindywidualnych,którzycoroku licznieodwiedzająnaszetargi. TTGPolska:Częstotychurokliwychzakątkównietrzebaszukaćna drugimkońcuświata.polskaprzecieżpełna jeststarychdworków,ukrytychjeziorekczyniemaldziewiczejprzyrody. UrszulaPotęga: Towłaśniechcemypokazaćnaszymzwiedzającym.Klienciindywidualni,którzyodwiedzająTTWarsaw częstoprzychodządo CentrumMTPolskaz zamiaremkupieniawycieczkido EgiptuczyTunezji,a wychodząrównieżz pomysłem na wakacje lub weekend w Polsce, zachwyceni nieznanymdotądregionem,uroczympensjonatemczytrasą rowerową.niestetypotencjałturystycznypolskijestwciążczęstoniedocenianyi tonietylkoprzezzagranicę,alerównież przeznassamych.objęcieprzezpolskęfunkcjikrajupartnerskiegott Warsaw 2012 to doskonała okazja, aby przypomniećnaszymrodakom,w jakatrakcyjnymturystyczniekraju mieszkamyi sprawić,żenawetjeślidłuższeurlopybędąplanowaćw ciepłychkrajach,czyteżna nartach,zechcąspędzać choćby weekendy w ciekawych zakątkach Polski.TargiTT Warsawoferująspotkaniez ponad 600wystawcamiz całego świata,prezentującymiwspaniałąofertęturystyczną.wybór należydo NAS. TTGPolska:Bardzodziękujęza rozmowę. UrszulaPotęga:Równieżdziękujęi zapraszamserdecznie na dwudzieste,jubileuszowetargittwarsaw. Targomkryzysniestraszny Polskiecentratargowakończąrokw dobrychnastrojach. Pomimociągłegozagrożeniakryzysemliczbaimprezniewiele,alejednakwzrosła. PolskaIzbaPrzemysłuTargowego(PIPT)podaje,żew 2011 rokuodbyłysię 232imprezytargowe. Na danemawpływcyklicznośćtargów,ok. 11imprezodbywasięcodwalata podajepipt.organizatorzysąw dobrychnastrojachi sązadowoleni z tegorocznychwyników. Pierwszymsymptomempoprawykoniunktury w 2011 r. było to, że wystawcy nie zmniejszali powierzchni stoisk. Wszystko wskazuje na to, że bieżący rok zakończymyna podobnympoziomiewewszystkichparametrach: wynajętejpowierzchni,liczbywystawców,liczbyzwiedzających podająmiędzynarodowetargipoznańskie. Optymistycznenotowania W Warszawiepo razkolejnydużymzainteresowaniemcieszyłysiętargiturystycznelatoi TTWarsaw,gastronomiczneEuro- Gastro czy kosmetyczne Beauty Forum & SPA. Dużym sukcesemokazałysięodbywającesiępo razpierwszytargipoświęconepolsko-chińskiejwspółpracybiznesowejchinaexpo PolandorazInternetPolandConference&Expo. W CentrumTargowo-KongresowymMTPolska w 2011r. liczbaimprezwzrosłao 45proc. Odbyłosięu nasponad 320 różnego rodzaju wydarzeń, a odwiedziło nas ponad 185 tys. osób.łączniezorganizowano 29impreztargowych mówią przedstawicielemtpolska. Wiodącecentra W 2010r.poznańskiliderrynkusprzedał 356,8tys.mkw.powierzchniwystawienniczej,tenrokzakończyz wynikiemok. 320 tys.mkw.spadekmazwiązekz cyklicznościąimprez. Jeślichodzio liczbęzwiedzającychorazwystawcówwynikiutrzymująsię na podobnym poziomie 450 tys. zwiedzających oraz 11tys.wystawców dodajefirma. TakżeTargiKielce,wiceliderrynku,sązadowolonez wyników.zagospodarowano 185tys.mkw.,ażo 30tys.więcejniż w 2010r.Swojeofertyprezentowałoblisko 6tys.wystawcówz 56 krajów.obejrzałojeponad 200tys.osób. W Katowicachw ExpoSilesia odbyłosię 38targóworazprawie 20wydarzeńeventowych. Na targachpojawiłosięw sumie ponad 1,5tys.wystawców,a łączna liczbazwiedzającychprzekroczyła 70tys.DynamicznierozwijająsięTargiBudowlaneSI- BEX.Dużymsukcesemcieszyłysięzorganizowaneprzeznas TargiKsiążki,którepo razpierwszyodbyłysiępoza własnym obiektemtargowym,czyliw katowickimspodku mówiąorganizatorzytargów. MinionyrokbardzopozytywnieoceniająTargiw Krakowie. UczestnikówTargówbyłowięcej,odnotowanobardzoznaczący wzrostfrekwencji.targiksiążkiodwiedziłarekordowaliczba 35 tys.osób,w 2010r.byłoich 31,5tysiąca.Firmazwracateżuwagęna udanąpremierętargówksiążkidladzieci,któreodwiedziłokilkanaścietysięcyosób.w obiekcieodbyłosiętakżewiele branżowychkongresówi konferencjiczymiędzynarodowakonferencjastomatologicznatowarzyszącatargomkrakdent. Z koleina TargachGdańskichodbyłosięniemal 20imprez. NajwiększetoMiędzynarodoweTargiBursztynui KamieniJubilerskichAMBERIF(440wystawcówz 16krajów, 6,2tys.zwiedzającychz 51krajów),MiędzynarodoweTargiKolejoweTRAKO (461wystawcówz 16krajów, 9680zwiedzającychz 36krajów) orazmiędzynarodowetargitechnikii WyposażeniaSłużb.

5 2012 czerwiec/lipiec 5 Granice dzielą - Odra łączy Grenzen trennen - Die Oder verbindet Odra - rzeka, która łączy Od ro ku trwa re ali za cja pro jek tu Partnerstwo Od ry. Czte ry okrę - gi na sze go za chod nie go są sia da, Me - klem bur gia Po mo rze Przed nie, Bran denbur gia, Sak so nia i Ber lin oraz po dru giej stro - nie Od ry: Za chod nio po mor skie, Lu bu skie, Dol no ślą skie i Wiel ko pol skie sta ra ją się za cie - śnić współ pra cę w dzie dzi nie tu ry sty ki. Oby - dwie stro ny przy go to wa ły sze reg cie ka wych im prez kul tu ral nych i kra jo znaw czych, pro - mu jąc je wza jem nie nie tyl ko w swo ich re gio - nach, ale i na tar gach mię dzy na ro do wych jak ITB w Ber li nie czy na tar gach w Mo skwie. Ko or dy na to rem ze stro ny pol skiej jest POT, a ze stro ny nie miec kiej vi sit Ber lin i w tym skła - dzie od by ło się spo tka nie dla dzien ni ka rzy i współ uczest ni ków ak cji pod czas ostat nich tar - gów ITB 2012 w Ber li nie. Na rok 2012 vi sit - Ber lin przy go to wa ło wspól ną ak cję mar ke - tingo wą w USA, gdzie re gion Od ry zapre zen to wa ny zostanie w ramach Ro ad show na za chod nim wy brzeżu Sta - nów Zjed no czonych. Przygoto wy wa na jest po dob na ak cja w Ame ry - ce Po łu dniowej. Dzię ki do god nym po łączeniom dro go wym oraz zacho wanym w do brym sta nie po łą - czeniom ko le jo wym, re gion sta je się po woli do sko na łym ce lem krót kich wy pa dów dla tu - ry stów re gio nu nad Od rą. Co raz to wię cej tu ry stów nie miec - kich re zy gnu je z od da lo nych Ma zur na rzecz cie ka wych i pro fe sjo nal nie przy go - to wa nych szla ków nad Od rą. Tu ry ści z Pol ski od wie dza ją czę ściej Bran den bur gię z pięk ny mi je zio ra mi i rze ka mi, a wy ciecz ki w do rze czach Ha we li czy Szpre wy ka ja kiem, ro we rem lub pie szo, po zo sta wia ją nie za po - mnia ne wra że nia. Jest po dob nie jak na Ma zu - rach, ale ina czej. I war to to zo ba czyć. Miesz kań cy Dol ne go Ślą ska ma ją do god ną spo sob ność od wie dze nia są sied niej Sak so nii. Po prze je cha niu re jo nu Gór nych Łu życ do cie - ra my do ma low ni czej czę ści tzw. Szwaj ca rii Sa - skiej z jej ma low ni czy mi kra jo bra za mi. Po dob nie jest z Po mo rzem. Re jo ny są kra - jo bra zo wo bar dzo po dob ne, ale i ró żnic i nie - spo dzia nek spo tka my wie le. Kul tu ra sar mac ka prze nie sio na znad Bu gu za czy na za cie ka wiać na szych są sia dów i po - zwa la zro zu mieć za cho dzą ce nie od wra cal ne zmia ny. Mi lo wym kro kiem w in te gra cji re gio nu sta nie się na pew no otwar cie por tu lot ni cze go Bran den burg BER w Ber li nie. Bę dzie to nie wąt - pli wie wiel kie udo god nie nie dla miesz kań ców okrę gu. Po raz pierw szy uka za ła się ma pa re gio nu z za zna czo ny mi atrak cja mi tu ry stycz ny mi i szla ka mi, z po mi nię ciem gra nicy, na któ rej to Od ra jest tyl ko rze ką. Od ra jest pięk ną rze ką war tą spo tka nia na pla ży tak, jak w jed nej z po pu lar nych pio se nek ślą skich. Piotr Kossowski R E K L A M A...

6 Pensjonat Korona zaprasza Modrzyca k. Nowej Soli, ul. M. Konopnickiej 43 tel , , Wysoki standard usług Pokoje: 1-, 2- i 3-osobowe Restauracja Sala bankietowa Sala konferencyjna Bezpłatny parking z monitoringiem Zaciszna lokalizacja Atrakcje w pobliskiej Nowej Soli: port rzeczny, przystań kajakowa, rezerwat przyrody Bukowa Góra, Park Krasnala Udany weekend, dłuższy pobyt, pełen relaks, organizacja imprez To wszystko zapewnia Pensjonat Korona

7 2012 czerwiec/lipiec 7 Lubuskie pracuje nad swoją marką Wywiad TTG Polska z Elżbietą Polak Marszałek Województwa Lubuskiego Redakcja TTG Polska: Lubuskie Warte Zachodu to hasło promujące ten region. Co kryje się za nim? Elżbie ta Po lak: Tę dwu znacz ność w na zwie na pew no mo - żna zin ter pre to wać na ró żne spo so by. Po pierw sze się ga my gwiazd, czy li dą ży my do upra gnio ne go kie dyś Za cho du. Bo zo - stał w nas jesz cze ta ki ste reo typ, że Za chód to do sko na łość, lep sze wa run ki ży cia. Po dru gie war to o nas za bie gać, war to tu przy je chać. Dla cze go? Bo ma my po ten cjał, do sko na łe wa - run ki do od po czyn ku i re kre acji, je ste śmy zie lo ną kra iną na ma - pie Pol ski. TTG: Ja kie prio ry te ty za kła da pro gram Stra te gii roz wo ju Tu ry sty ki na la ta ? EP: Przede wszyst kim wzmoc nie nie po ten cja łu in sty tu cjo nal - ne go, czy li po pra wa in fra struk tu ry tu ry stycz nej. W ra mach Lu - bu skie go Re gio nal ne go Pro gra mu Ope ra cyj ne go już bar dzo wie le uda ło się zro bić w tym za kre sie. Wy re mon to wa ny zo stał Pa łac w Ża ga niu, w wie lu miej sco wo ściach: Mię dzy rze czu, Su - le cho wie, Zie lo nej Gó rze, Ża ga niu po wsta ły no we pły wal nie, jest ha la szer mier cza w Świd ni cy, jest krę giel nia w Lub sku, ha - la wi do wi sko wo -spor to wa w Zie lo nej Gó rze, no wa fil har mo nia w Go rzo wie. Te in sty tu cje są nie zbęd ne do roz wo ju tu ry sty ki w re gio nie. Oprócz te go po trzeb ne są rów nież kla stry w za - kre sie szko leń, kur sów, pod no sze nia kwa li fi ka cji. To uda je się re ali zo wać dzię ki środ kom z Pro gra mu Ope ra cyj ne go Ka pi tał Ludz ki. Je den z do fi nan so wa nych nie daw no pro jek tów to kurs da ją cy za wód pa miąt ka rza! Dzię ki środ kom unij nym kształ ci - my wi nia rzy, so me lie rów, spe cja li stów z czy bra nży ho te lar skiej. Po pro stu in we stu je my w lu dzi, pod no si my stan dar dy ob słu gi klien tów, tu ry stów. I do pie ro jak speł nio ne są te wa run ki, mo żna mó wić o pro duk cie tu ry stycz nym. Po trzeb ne jest oczy wi ście jesz cze to coś. I my to ma my. To wła śnie od ra dza nie się tra - dy cji wi niar skich, 500 je zior w re gio nie Lu bu skim, la sy, któ re sta - no wią po ło wę po wierzch ni wo je wódz twa. Dla te go my śli my ta kże o śro do wi sku. Ma my w Lu bu skiem sie dem par ków kra jo - bra zo wych i kil ka dzie siąt re zer wa tów przy ro dy. Jest u nas Park Mu ża kow ski, któ ry jest czę ścią Łu ku Mu ża ko wa. Zo stał on wpi - sa ny na li stę Une SCO. A łuk jest je dy nym w eu ro pie świa to - wym geo par kiem. Je sie nią ub. ro ku ode bra li śmy w nor we gii cer ty fi kat po twier dza ją cy wy jąt ko wość te go ob sza ru. Ta kie go to we pro duk ty tu ry stycz ne na le ży wy po sa żyć w od - po wied nią in fra struk tu rę i ob słu gę. I wów czas mo żna pro wa dzić kam pa nię pro mo cyj ną. To obo wiąz ko wo udział w tar gach w Pol - sce i na świe cie, do bre ma te ria ły, in for ma to ry, ozna ko wa ne szla - ki. nie wy star czy coś mieć. Świat się jesz cze mu si o tym do wie dzieć. Ale dys try bu cja ma te ria łów pro mo cyj nych nie mo - że się już opie rać wy łącz nie na tra dy cyj nych me to dach. Pod - czas eu ro 2012 na sze fol de ry tu ry stycz ne zna la zły się nie tyl ko w pun tach in for ma cji tu ry stycz ne, ale rów nież np. na sta cjach pa liw! Wa żne są no wo cze sne, nie stan dar do we for my pro mo cji. TTG: Pro szę nam przy bli żyć mar ko we pro duk ty re gio nu. EP: Zaw sze kie dy je stem w in nym mie ście, py tam lu dzi, z czym ko ja rzy im się Lu bu skie. Prze py ta łam tak nie daw no tak - sów ka rza w War sza wie. Bez za sta no wie nia wy mie nił Lu bu skie La to Fil mo we, Wo od stock, wi no i Wi no bra nie I nie mo głam się z nim nie zgo dzić to są na sze mar ko we pro duk ty re gio nal ne. TTG: Ja kie dzia ła nia są po dej mo wa ne dla bu do wa nia moc nej mar ki re gio nu, wy ró żnia ją cej go od in nych? EP: Stra te gia mar ki to spój na wi zu ali za cja, lo go, ha sło, ka - len darz wdra ża nia dzia łań, a po tem ewa lu acja tych dzia łań. Sku tecz na jest nie jed no ra zo wa pro mo cja pro duk tu, ale pro mo - cja mar ki w ra mach kon se kwent nej, spój nej i dłu go fa lo wej kam - pa nii. Do na szych kam pa nii wy ko rzy stu je my to, co się dzie je w re gio nie. W tym ro ku ru sza my z dwie ma kam pa nia mi pro mo - cyj ny mi. Pierw sza to Lu bu skie aniel sko -dia bel skie pro mo cja re gio nu po przez fe sti wa le mu zycz ne. Ma my w wo je wódz twie prze cież z jed nej stro ny dia bel ski Przy sta nek Wo od stock, z dru - giej aniel ski fe sti wal mu zy ki daw nej w Pa ra dy żu Mu zy ka w Ra ju. A po mię dzy jesz cze fe sti wa le jaz zo we czy fe sti wal mu - zy ki fil mo wej. Dru ga kam pa nia to Win ne wy pra wy, nie win ne przy jem no ści, czy li pro mo cja szla ku wi na i mio du i od ra dza ją - cych się w na szym re gio nie tra dy cji wi niar skich. TTG: Eko tu ry sty ka to te raz co raz moc niej roz wi ja ją ca się ga łąź tu ry sty ki. Co wo je wódz two ro bi w jej za kre sie eko struk tu ry? EP: Dba my o śro do wi sko po przez in we sty cje. Bę dzie nie dłu - go przy ję ty pro gram go spo dar ki od pa da mi. In we stu je my w upo - rząd ko wa nie go spo dar ki ście ko wej i bu do wę sie ci ka na li za cyj - nych. Tyl ko w ra mach Lu bu skie go Re gio nal ne go Pro gra mu Ope - ra cyj ne go po wsta ło po nad 200 km ka na li za cji. To ozna cza czyst - sze grun ty, je zio ra i rze ki. Po wsta ją in we sty cje zwią za ne z al terna tyw ny mi źró dła mi ener gii so la ry i pom py cie pła w klasz to rze po cy ster skim w Pa ra dy żu, pom py cie pła w Pa ła cu Bi sku pów w Go rzo wie, so la ry do pod grze wa nia cie płej wo dy w szpi ta lach. Uda ło się zro bić ter mo mo der ni za cję w 106 obiek tach! Dzię ki te - mu zmniej sza my emi sję dwu tlen ku wę gla. TTG: Win ni ce i lu bu skie wi no, z tym co raz bar dziej ko ja - rzy my Re gion. Pro szę w kil ku sło wach przy bli żyć nam tra - dy cje wi niar skie. EP: Tra dy cje wi niar skie w na szym re gio nie się ga ją XIII wie ku. A jak to się sta ło, że za czę ły się one od ra dzać? To miesz kań cy zna leź li na swo ich po lach krze wy wi no ro śli, któ re prze trwa ły wie - ki. I z eks pe ry men tów po wsta ły win ni ce. naj więk sza w re gio nie jest win ni ca w Mię rzę ci nie. Ma rek Kroj cig, wła ści ciel win ni cy Sta - ra Win na Gó ra w Gó rzy ko wie, mó wi, że dzię ki upra wie wi no ro śli od krył swo je miej sce na zie mi. Bez tej pa sji nie da się od ra dzać tra dy cji wi niar skich. Bo w na szym kli ma cie to ry zy kow ne i kosz - tow ne przed się wzię cie. Wśród win nic w Lu bu skiem na pew no war to od wie dzić m.in. win ni cę w Gó rzy ko wie, win ni cę Kin ga w Sta rej Wsi, win ne spa w Mie rzę ci nie, no i oczy wi ście wziąć udział w win nych do żyn kach w skan se nie w Ochli, Wi no bra niu czy od wie dzić Mu zeum Wi na w Zie lo nej Gó rze. TTG: Wie my, że Pa ni Mar sza łek szcze gól nie na ser cu le - ży bu do wa win ni cy Za bo rze. Ma to być naj więk sza win ni ca w Pol sce. W ja kiej fa zie znaj du je się ta in we sty cja? EP: Wła ści cie lem 35 ha grun tu jest Pań stwo wa Wy ższa Szko ła Za wo do wa w Su le cho wie. Part ne ra mi przed się wzię cia są rów nież sa mo rząd wo je wódz twa lu bu skie go, dwa sto wa rzy - sze nia wi niar skie, gmi na Za bór, Ośro dek Do radz twa Rol ni cze - go w Kal sku i lo kal ne gru py dzia ła nia. Ze środ ków fun du szu rol ne go wy ko na li śmy już re kul ty wa cję te re nu, ob sia li śmy zie mię ro śli na mi mo tyl ko wy mi, że by przy go to wać do bry grunt pod win - ni cę. Wy ne go cjo wa li śmy już ta kże wa run ku umo wy po mię dzy part ne ra mi. Po wsta nie spół ka, któ ra w ra mach do ta cji z Lu bu - skie go Re gio nal ne go Pro gra mu Ope ra cyj ne go wy bu du je tam wi niar nię. na re ali za cję tych dzia łań ma my 10 lat. To był wa ru - nek Agen cji nie ru cho mo ści Rol nych, od któ rej do sta li śmy te ren. Ta kże spo koj nie. Wi no doj rze wa po wo li TTG: W ja kim stop niu środ ki unij ne wspie ra ją Pań stwa dzia ła nia w za kre sie pro mo wa nia re gio nu? EP: W bar dzo du żym. Ka żdy z na szych pro gra mów ope ra - cyj nych ma swo je środ ki fi nan so we na pro mo cję. To Lu bu ski Re gio nal ny Pro gram Ope ra cyj ny, Pro gram Ope ra cyj ny Ka pi tał Ludz ki czy Pro gram Roz wo ju Ob sza rów Wiej skich. Pro mo cja in we sty cji unij nych i tych pro gra mów, jest rów nież tak ukie run - ko wa na, że by jed no cze śnie pro mo wać re gion. A na praw dę ma - my się czym po chwa lić. Lu bu skie jest li de rem Fun du szy eu ro - pej skich w kra ju. Za ję li śmy dru gie miej sce pod wzglę dem wy - ko rzy sta nia re gio nal ne go pro gra mu ope ra cyj ne go. To u nas od - no to wu je się naj więk szą dy na mi kę wzro stu PKB, za trud nie nia i od dzia ły wa nia in we sty cji unij nych. Zdo by wa my licz ne na gro - dy. Bul war nad war ciań ski w Go rzo wie, któ ry zo stał zre wi ta li zo - wa ny ze środ ków LRPO, zo stał wła śnie uzna ny przez Mi ni ster stwo Roz wo ju Re gio nal ne go za je den z Sied miu Cu dów Fun du szy eu ro pej skich. TTG: Pro gram Stra te gii roz wo ju tu ry sty ki obej mu je la - ta , a więc przy szły rok jest koń czą cym dzia ła nia zwią za ne z pro gra mem. Pro szę nam po wie dzieć, jak Pa ni Mar sza łek oce nia po kil ku la tach dzia łań te go pro gra mu roz po zna wal ność mar ki re gio nu? EP: By ła u nas nie daw no Agniesz ka Ko złow ska -Ra je wicz, Peł - no moc nik Rzą du ds. Rów no ści. Mó wi ła ona o prze pro wa dzo nych, a nie opu bli ko wa nych jesz cze ba da niach, z któ rych wy ni ka, że Lu - bu skie jest po strze ga ne w Pol sce ja ko re gion naj bar dziej otwar ty i to le ran cyj ny. To na pew no je den z ele men tów na szej mar ki. I tak jak mó wi łam wcze śniej Po la cy ko ja rzą Lu bu skie rów nież ja ko re gion, któ ry świet nie wdra ża fun du sze unij ne. Co raz rza dziej już je ste śmy my le ni z Lu bel skim, co nie ste ty w prze szło ści czę sto się zda rza ło. Cho ciaż Kil ka ty go dni te mu by łam za pro szo na do pro gra mu Py ta nie na Śnia da nie w TVP2. I zo sta łam wy wo ła na przez pro wa dzą cych ja ko mar sza łek wo je - wódz twa lu bel skie go wła śnie I wów czas te mo je po zy tyw ne od - czu cia co do na szej roz po zna wal no ści re gio nu upa dło TTG: dzię ku je my za roz mo wę Winna terapia w zabytkowych klimatach Wśród pięk nej lu bu skiej przy ro dy, w oto cze niu win nic roz ło żył się kom - pleks wy po czyn ko wy: neo go tyc ki pa - łac i od re stau ro wa ny ze spół bu dyn - ków sta re go fol war ku, miesz czą cy ho - tel, SPA, re stau ra cję, wi niar nię oraz stad ni nę ko ni. Mie rzę cin tu po wsta ło Gra pe SPA & Wel l ness ba zu ją ce na wi no gro nach z wła snej pa ła co wej win - ni cy, jed nej z naj więk szych w Pol sce. Owo ce wi no gron są uni kal nym źró dłem an ty ok sy dan tów i wi ta min. W no wo cze - snych wnę trzach obiek tu go ście mo gą za - kosz to wać do bro czyn ne go dzia ła nia wi note ra pii ze sta ran nie wy se lek cjo no wa nych owo ców. Spa ofe ru je sze ro ką pa le tę za bie - gów i ry tu ałów na twarz i cia ło, ką pie le win - ne oraz ma sa że. Od mła dza ją ce dzia ła nie wi no gron, ko ły szą ce dźwię ki mu zy ki oraz za pa chy i sma ki z win ni cy zo sta ły uję te w spe cjal ne ry tu ały. Oto nie któ re na zwy win nych ry tu ałów na cia ło: Z nu tą szam pa - na, Po wiew win ni cy, Wi no gro no wy do - tyk, ma sa że z wy ko rzy sta niem ole ju z pe stek wi no gron lub za bie gi na twarz tak jak np. Urok wi na bia łe go czy Moc wi na czer wo ne go. W jed nym z pa kie tów po by - to wych Ba chus i Ve nus dla dwoj ga, oprócz win nych za bie gów, prze wi dzia no na wet kurs eno lo gii. SPA dys po nu je ba se nem re kre acyj nym z hy dro ma sa ża mi, gej ze rem, wo do spa da - mi ma su ją cy mi, stre fą saun z tra dy cyj ną sau ną fiń ską, sau ną na pod czer wień, kom - plek sem łaź ni in spi ro wa nych ter ma mi rzym ski mi. Chwi le wy ci sze nia za pew nią gro ty sen so rycz ne z mu zy ką i grą świa teł. W te pi da rium na mo zai ko wych pod grze wa - nych le żan kach koń czy się se ans. Otul zmysły w Pałacu Mierzęcin Wellness & Wine Resort KG

8 8 czerwiec/lipiec 2012 Lubuskie - kraina winem i miodem płynąca Urokliwy,zatopionyw zieleniregionobfitujew atrakcje turystyczne.lasystanowiąceprawie 50%powierzchniwojewództwa lubuskiego, liczne jeziora, rzeki Odra, Warta i Noteć,zabytkowemiasteczka,tajemniczebunkry,tradycje winiarskie, wydarzenia kulturalne, to wszystko składa się na potencjałturystycznyregionu.na zaproszenieelżbiety Polak Marszałek Województwa Lubuskiego, przedstawicieleredakcjinaszejgazetyodwiedzilitenpięknyzakątekpolski.mogliśmysięprzekonać,jakurzekającajesttutejsza przyroda, ile wrażeń dostarcza spacer po jednej z dwóchstolicregionu ZielonejGórze,żelubuskiewinnicetworząludziez pasją,a na lubuskichszlakachmożnaaktywnie spędzać czas. Nie bez powodu region może poszczycićsięwielomabranżowyminagrodamiza nieprzeciętneproduktyturystyczne. LubuskiSzlakwina i miodu Tra dy cje wi niar skie się ga ją tu taj XII wie ku. Wią żą się z oko - li ca mi Zie lo nej Gó ry, któ ra by ła pro win cją nad reń skie go re gio - nu wi niar skie go i ob fi to wa ła w plan ta cje wi no ro śli. Naj praw dopo dob niej spro wa dzo ne by ły przez be ne dyk ty nów ok r. Win ni ce prze ży wa ły okre sy uro dza jów, jak rów nież klęsk. Na po - cząt ku XX wie ku win ni ce zie lo no gór skie do tknę ła pla ga fi lok se ry, a po II woj nie świa to wej za prze sta no pro duk cji wi na. Obec nie wi - niar stwo na te re nie woj. lu bu skie go prze ży wa praw dzi wy re ne - sans, wspa nia le za pi su jąc się w roz wój polskiejenoturystyki. Lu bu scy pszcze la rze i wi nia rze wspól nie za pla no wa li i wy ty czy li w 2009 ro ku pierw szy w kra ju szlak wi na i mio du z kil ku na sto - ma przy stan ka mi po dro dze. W tej chwi li obej mu je on 27 win nic i 5 pa siek. W ma low ni czych win ni cach mo żna skosz to wać lu - bu skich win tak szla chet nych od mian jak Regent, PinotNoir, Traminer, SaintLaurent oraz spe cja łów ba zu ją cych na wi no - gro no wych pro duk tach, a ta kże po słu chać, z ja ką du mą o swo - ich osią gnię ciach w ho dow li wi no ro śli opo wia da ją wła ści cie le win nic. W pa sie kach cze ka ją na tu ry stów mio do we spe cja ły. Winnicesercemi pasjątworzone Na szla ku od wie dzi li śmy kil ka win nic od nie du żych ro dzin - nych do jed nej z naj więk szych w Pol sce. WinnicaKingaw StarejWsik.NowejSoli. Kin ga Ko - ziar ska, wła ści ciel ka, opro wa dza nas, opo wia da jąc o po - cząt kach swo jej pa sji. Win ni ca za ło żo na zo sta ła w ro - ku Pierw sze 40 krze wów wi no ro śli od mia ny Skarb Pa no nii, spro wa dzo ne zo sta ły ze szkół ki wi no - ro śli spod Ostro wa Wiel ko pol skie go. Wi no gro no - we z Win ni cy Kin ga zo sta ło wpi sa ne w 2006 ro ku na Li stę Pro duk tów Tra dycyj nych. Win ni ca wy twa - rza ta kże octy win ne, ki szo ne li ście czy ma ry no - wa ne gro na i pro wa dzi szkół kę. Pa ni Kin ga jest po my sło daw cą pro duk tu Nadodrzańskaprzygoda, któ ry uatrak cyj nia zwie dza nie win nic. Za pew nia tu ry stom nie za po mnia ne wra że nia: prze ja żdżkę koń mi lub brycz ką, spływ ga la ra mi rze ką Od rą oraz zwie dza nie i bie sia do wa nie w win ni cy. Winnespecjały zesklepikuwinnicykinga: l Kon fi tu ra wi no gro no wa l Ki szo ne li ście win ne do sko na łe do go łąb ków w li ściach wi no gron l Ocet win ny l Ma ry no wa ne gro na win ne l Gro na w sy ro pie l Śliw ki w wi nie l Grusz ki w wi nie WinnicaCantinaw Mozowiek.Sulechowa Jest jed ną z naj młod szych win nic za ło żo ną w 2006 r. Na 1 ha ro śnie po nad 4000 krze wów. Wcho dząc do win ni cy mi ja my ka plicz - kę ze św. Urba nem I, pa tro nem win nic i do brych uro dza jów oraz za byt ko wą dę bo wą becz kę. Wła ści ciel Ma riusz Pa cho lak opo wia - da o swo jej pra cy w win ni cy. Ma my oka zję spró bo wać tu tej sze go wi na mo gą ce go za do wo lić ka żde go sma ko sza te go bo skie go trun - ku: bia łe go Rie slin ga i czer wo ne go Re gen ta. WinnicaStaraWinnaGórarodzinyKrojcig, Górzykowok.Cigacic Zaj mu je 6 ha, du mą win ni cy jest szla chet ny Riesling, któ re - go wy jąt ko wy smak roz po zna ją ama to rzy wi na za rów no z Pol ski, jak i z zagra ni cy. Za pra sza do zwie dza nia win ni cy i or ga ni zu je w pięk nym obiek cie spo tka nia, kon fe ren cje oraz nie po wta rzal ne ko lacje dla grup zor ga ni zo wa nych. Pro po nu je rów nież kuch nię wy jąt ko wych sma ków... WinnicaMiłosz,Łazk.Zaboru Łaz i oko li ca no si mia no pol skiej To ska nii. Ma low ni czo po ło żo na win ni ca szczy ci się szla chet ny mi wi na mi ta kich od mian jak eg zo tycz ny Alibernet, PinotBlanc, a chlu bą jest Zweigelt o de li kat nym za pa chu pa prycz ki, sma ku doj - rza łych wi śni i cze re śni. A mo żna je spró bo wać w wi niar - skiej piw ni cy. W ra mach Aka de mii Win ni cy Mi łosz mo żna po znać taj ni ki pie lę gna cji wi no ro śli oraz pro duk cji wi na. Krzysz tof Fe do ro wicz, wła ści ciel, jest po my sło daw cą Pasz por tu Wi niar skie go Od kryw cy. Go spo darz win ni cy po ka zu je nam miej sce, w któ - rym pla no wa na jest naj więk sza w Lu bu skim i w Pol - sce winnicazabór, po mię dzy Ła zem a Za bo rem. Przy jej po wsta niu wy ko rzy sta ne zo staną po ten - cjał i do świad cze nie lu bu skich wi nia rzy. Na na szej tra sie ostat nia win ni ca naj bar - dziej wy su nię ta na pół noc, jed na z naj więk - szych w Pol sce: Winnica Pałac Mierzęcin. Po ło żo na jest nie opo dal neo go tyc kie go pa ła cu na roz le głym i ła god nym zbo czu. Na sa dze nia po cho dzą z lat Zaj mu ją obec nie 6,75 ha. Upra wia ne są od mia ny wi no ro śli czer - wo nych: PinotNoir, Rondo i Regent oraz bia - łych: PinotGris, Kernling, Riesling, Chardonnay. W kom plek - sie za byt ko wych bu dyn ków sta re go fol war ku znaj du je się wła - sna prze twór nia i piw ni ca do le ża ko wa nia i doj rze wa nia win, re stau ra cja De sty lar nia o in du strial nym cha rak te rze, stad ni na ko ni oraz Gra pe Spa & Wel l ness, gdzie mo żna po znać do bro - czyn ne dzia ła nie wi no te ra pii. Do za bie gów wy ko rzy sty wa ne są wi no gro na z pa ła co wej win ni cy. Wę drów ka z Pasz por tem Wi niar skie go Od kryw - cy po lu bu skich win ni cach. Oso by, któ re zdo bę dą pod - pi sy lub pie czę cie win nic znaj du ją cych się na szla ku bio rą udział w lo so wa niu na gro dy spe cjal nej, któ re od - by wa się w cza sie świę ta wi no bra nia na zie lo no gór skim dep ta ku w pierw szej de ka dzie wrze śnia WinnicaParadyżwe wsi Go ści ko wo, po ło żo na jest przy ba - ro ko wym, po cy ster skim ze spo le klasz tor nym, per le ar chi tek tu - ry lu bu skie go. Mie ści się w nim Wy ższe Se mi na rium Du chow ne. Win ni ca pa ra dy ska po wsta ła w ro ku Za sad ni czym ce lem za ło że nia win ni cy by ła ara nża cja oto cze nia, ma ją ca na wią zy - wać do tra dy cji cy ster skich. Lu bu ski Szlak Wi na i Mio du to ta kże mu zea. MuzeumEtnograficznew Ochlik.ZielonejGóry po sia da je dy ną w Pol sce ple ne ro wą eks po zy cję ar chi tek tu ry wi niar skiej z wła sną winni cą oraz naj star szą wie żą wi niar ską z XVIII w. z Bu da cho wa. Uni ka to wy w ska li kra ju jest sek tor bu dow nic twa łu życ kie go li czą cy 16 obiek tów z od two rzo ny mi wnę trza mi miesz kal ny mi. Pro wa dzo ne są tu tra dy cyj ne upra wy zbóż, wi no ro śli, wi kli ny, ziem nia ków, ku ku ry dzy. Or ga ni zo wa ne są im pre zy ple ne ro we pod na zwą Wi no bra nie w skan se nie i Świę to mio du, któ rym fot.: Małgorzata Wnorowska

9 2012 czerwiec/lipiec 9 to wa rzy szą: pre zen ta cje win, mio dów, po ka zy lu bu skich wi nia - rzy i pszcze la rzy, jar mark mio dów, sa dzo nek wi no ro śli, ak ce so - riów do pro duk cji wi na, kier masz wy ro bów rę ko dziel ni czych oraz wy stę py ar ty stycz ne. Ko lej nym mu zeum na win nym szla ku jest eks po zy cja sta ła MuzeumWina, znaj du ją ca się w Muzeum ZiemiLubuskiejw ZielonejGórze. Jest to je dy na te go ty pu tak sze ro ka pre zen ta cja w Pol sce. Wy sta wa da je mo żli wość wszech stron ne go za po zna nia się z ko lej ny mi eta pa mi roz wo ju wi niar stwa od śre dnio wie cza po cza sy współ cze sne ze szcze - gól nym uwzględ nie niem ko leb ki wi niar stwa Zie lo nej Gó ry. Dzię ki ró żno rod nym eks po na tom uka za na jest tu taj za rów no upra wa wi no ro śli, jak i pro ces wy twa rza nia wi na w przy domo wych wi niar niach oraz li nia tech no lo gicz na pro duk cji wi na w du żej wy twór ni. Istot ną część eks po zy cji sta no wią ar chi wal - ne fo to gra fie pre zen tu ją ce dzia łal ność wy twór ni Grem pler&co i póź niej szej Lu bu skiej Wy twór ni Win. War to rów nież od wie dzić in ne mu zea: Muzeumna ZamkuPiastowskimw KrośnieOdrzańskim,MuzeumPuszczyDrawskieji Noteckiej,skanseny (Skansen Pszczelarstwa Leśny i Skansen Pszczelarski w Pszczewie). Łagów - widok z zamku WiniarskietradycjeZielonejGóry Zwią za ne są z wi zy tów ką mia sta WinnąGórą, na któ rej stoi oka za ły bu dy nek Palmiarni z przy le ga ją cym do niej DomkiemWiniarza wy bu do wa nym w 1818 ro ku. Je go wła ści ciel Albert Grem - pler za sły nął z pro duk cji szam pa nów i naj więk szej wi niar ni w mie ście. Win ni ca Grem ple ra, a póź niej ko lej no: Grze go rza Za - ru gie wi cza i Lu bu skiej Wy twór ni Win, w la tach sześć dzie sią tych zo sta ła prze kształ co na w Park Win ny sym bol tra dy cji wi niar skich Zie lo nej Gó ry. Obec ny wy gląd Pal miar ni to efekt ko lej nej mo der ni - za cji, czwar tej w po wo jen nej hi sto rii, a wy mu szo nej przez buj ny roz wój ro ślin tro pi kal nych. Ro sną tu taj sa gow ce, di fen ba chie, pal - my ko ko so we i ka ka ow ce oraz naj więk szy w Pol sce dak ty lo wiec ka na ryj ski, pal ma dla któ rej trze ba by ło roz bu do wać wzwyż bu dy - nek. Wje żdża my win dą na wi do ko wy ta ras, z któ re go roz ta cza się fot. Małgorzata Wnorowska Pałac w Mierzęcinie pa no ra ma mia sta. W re stau ra cji to ną cej w eg zo tycz nej ro ślin no ści mo żna spę dzić mi le czas, a wie czo rem po tań czyć. Godnympoleceniajestspacerpomieście szlakiemba chusików. Satyryczne brzuchate figurki odlane na wzór figury Bachusa-boga wina ustawione są w najcenniejszych miejscach miasta.w tej chwili jest ich 21, a liczba ich ciągle rośnie. WrześnioweWinobranie, świę to, w cza sie któ re go Zie lo ną Gó rą rzą dzi Ba chus, przy cią ga rok rocz nie tu ry stów. Po uli cach idzie barw ny ko ro wód, a to wa rzy szą mu im pre zy ple ne ro we, spor to - we, kon cer ty oraz de gu sta cje wi na. Jed ną z naj więk szych atrak cji lu bu skie go jest MRU- MiędzyrzeckiRejonUmocniony. To po tę żny sys tem po nie miec kich for - ty fi ka cji, wy bu do wa ny w la tach 30 tych XX w. na po gra ni czu nie miec ko-polskim, sta no wią c ele ment tzw. Ostwalla wa łu wschod nie go. Po ło żo ny jest mię dzy Od rą a War tą i roz cią ga się na od cin ku ok. 100 km. Je den z naj więk szych obiek tów mi li tar - nych w Eu ro pie. Naj wa żniej szym ele men tem for ty fi ka cji jest sys - tem pod ziem nych tu ne li wy bu dowa nych w oko li cach Mię dzyrze cza, o łącz nej dłu go ści prze kra cza ją cej 30 km. Pod zie mia sta - no wią element MuzeumFortyfikacjii Nietoperzyw Pniewie, przy któ rym zor ga ni zo wa na jest ca ło rocz na tra sa tu ry stycz na. War to wstą pić ta kże do po bli skiego Bo ry szy na na tra sę PętlaBoryszyńska. Pod zie mia MRU są naj więk szym i naj wa żniej szym zi - mo wi skiem nie to pe rzy w Pol sce. Co ro ku zi mu je tam od do osob ni ków na le żą cych do 12 ga tun ków. Jest to naj - więk sza w Środ ko wej Eu ro pie zi mo wa ko lo nia tych ssa ków. Ob - ję te są ochro ną w re zer wa tach Nie to pe rek i Nie to pe rek II. Odradlaturystów Wśród wielu interesujących produktów turystycznych na szczególną uwagę zasługuje projekt Odra dla turystów 2014, fot.: Małgorzata Wnorowska który zakłada rozwój międzynarodowej turystyki wodnej na transgranicznym obszarze środkowej Odry i powstaje we współpracy polsko-niemieckiej. W ramach projektu realizowana jest przebudowa portów w czterech miejscowościach Bytom Odrzański, Nowa Sól, Cigacice, Frankfurt nad Odrą oraz budowa dwóch nowoczesnych statków turystycznych przeznaczonych do żeglugi na Odrze na odcinku BytomOdrzański- -KostrzynnadOdrą. Statki wycieczkowe będą zawijać do portów polskich: w Nowej Soli, Bytomiu Odrzańskim, Cigacicach, Krośnie Odrzańskim, Słubicach, Kostrzynie oraz niemieckich: do Ratzdorf, Eisenhttenstadt, Frankfurtu nad Odrą, Lebus, Küstrin-Kietz. Realizowany projekt uatrakcyjni ofertę szlaku wodnego Odry. Lu bu skie kry je wie le atrak cji. Aże by po znać i po ko chać ten re gion, trze ba tu po pro stu przy je chać. A przy wi ta go ści naj więk sza na świe cie fi gu ra Chry stu sa nie da le ko Świe bo dzi na przy tra sie na Zie lo ną Gó rę. Cał ko wi ta wy so kość po mni ka wy no si 36 m, z cze go 33 m przy pa da na figuręjezusa, a3m na wień - czą cą po mnik po zła ca ną ko ro nę. Po mnik wznie sio ny zo stał na liczącym 16,5 m wy so ko ści, sztucz nie usy pa nym kop cu (łączna wy so kość po mni ka i kop ca wy no si 52,5 m). Po stać zwró co - na jest w stro nę mia sta Świe bo dzi na, a na wią zu je do słyn ne go Chry stu sa z Rio de Ja ne iro. Jest jed nym z czte rech fi la rów Strefy Sacrum. Tak, Lu bu skie po tra fi za sko czyć! Za mów prze wod ni ka: LubuskieStowarzyszenie PrzewodnikówTurystycznych Ktorazodwiedzilubuskie wrócituna pewno... opr. Ka ta rzy na Gór nic ka fot. Katarzyna Górnicka

10 10 czerwiec/lipiec 2012 Nowa Sól nowa jakość Wy wiad TTG Pol ska z Wa di mem Tysz kie wi czem pre zy den tem mia sta No wa Sól TTG Pol ska: No wa Sól to mia sto z tra dy cja mi sol ny mi. W ja ki spo sób są one wy ko rzy sty wa ne w pro mo cji mia sta? Wa dim Tysz kie wicz: Jak wska zu je na zwa, hi sto ria po wsta - nia mia sta zwią za na jest z so lą. Wpraw dzie so li tu nie wy do by - wa no, ale po czą tek mia sta, któ ry da tu je się na po ło wę wie - ku XVI, zwią za ny był z po wsta łą na le wym brze gu Od ry wa rzel - nią so li i osa dą ry bac ką. Wy twa rza na we Fran cji z wo dy mor - skiej sól po przez Bał tyk by ła do star cza na do Szcze ci na i da lej bar ka mi su ro wiec rze ką Od rą był spła wia ny na Śląsk. W po - wsta łej osa dzie sól mor ska by ła oczysz cza na i dys try bu owa na, stąd na zwa No wa Sól. Do dzi siaj smak hi sto rii i tra dy cji po zo - stał nie tyl ko w na zwie. Mo żna go do strzec w ukła dzie urba ni - stycz nym mia sta ja ko daw nej wa rzel ni i osa dy, a przy po mi na ją o tym pla ce i ma ga zy ny sol ne z XVIII w. Tra dy cje sol ne prze ni - ka ją do ży cia kul tu ral ne go miesz kań ców. Co rocz ne świę to mia - sta otrzy ma ło na zwę Świę ta So lan, świę to blue sa w mie ście to So lów ka, a kon kurs po etyc ki to czy się co rocz nie o Szczyp - tę So li. Po pu lar ną im pre zą spor to wą w mie ście jest, or ga ni zo - wa ny od lat, Pół ma ra ton So lan oraz re ga ty smo czych ło dzi na ło dzi So la na. Po nad to w nie zwy kłym par ku roz ryw ki w oko - li cy por tu mo żna od na leźć So lu sia naj więk sze go na świe cie kra sna la pro mu ją ce go No wą Sól. Tak więc tra dy cje sol ne w No - wej So li są wciąż ży we i sta no wią in spi ra cję do wie lu dzia łań pro mo cyj nych w mie ście. TTG: Ja ką ofer tę tu ry stycz ną przy go to wa ło mia sto? WT: Wi zy tów ką tu ry stycz ną mia sta jest port rzecz ny i je go naj bli ższe oto cze nie m.in. dziel ni ca por to wa i Park Kra sna la. W po bli żu mo żna też zwie dzić je dy ne w Pol sce Mu zeum Od ry, gdzie mo żna po dzi wiać nad odrzań ską flo rę i fau nę. No wa Sól by ła i jest ko ja rzo na z mia stem nad rze ką, po nie waż dzię ki niej na stą pił roz kwit mia sta i wo kół niej ma miej sce więk szość te raź - niej szych dzia łań tu ry stycz no-pro mo cyj nych. No wo wy bu do wa - na ścia na prze ciw po wo dzio wa da je gwa ran cję za bez pie - cze nia przed po wo dzią, a port i pro me na da sprzy ja ją or ga ni zo - wa niu tu wie lu im prez dla miesz kań ców i go ści. To ide al ne miej - sce na pie sze wę drów ki, wie czor ne spa ce ry w oto cze niu nad odrzań skiej przy ro dy. Nie opo dal por tu znaj dzie my nie kon - wen cjo nal ny Park Kra sna la wy bu do wa ny przy uży ciu wierz by ener ge tycz nej z baj ko wy mi fi gu ra mi, ście żka mi spa ce ro wy mi i wi gwa ma mi. To praw dzi wy raj dla dzie ci, któ ry roz bu dza wy - obraź nię rów nież do ro słych. TTG: Od ra to nie wąt pli wie naj więk szy wa lor na tu ral ne go śro do wi ska No wej So li. Czy wod nia cy znaj dą tu cie ka we pro po zy cje dla sie bie? WT: Port, ma ri na, przy stań ka ja ko wa to ofer ta przede wszyst - kim dla wod nia ków i mi ło śni ków spor tów wod nych. No wo so la nie z du mą się ga ją do tra dy cji wio ślar skich, or ga ni zu jąc w ka na le por to wym i na rze ce Od rze re ga ty, spły wy ka ja ko we, za wo dy i ćwi cze nia. Na sta łe wpi sa ły się u nas do ka len da rium re ga ty smo czych ło dzi. Wa lo ry tu ry stycz ne rze ki pro mu ją no wo so la nie, uczest ni cząc w spły wie tratw Od ra To ur. Ka żde go ro ku do no - wo sol skie go por tu za wi ja pły ną cy do Szcze ci na Flis Od rzań ski. Tym sa mym pro mu je my rze kę Od rę ja ko na tu ral ny, uni ka to wy szlak tu ry stycz ny rów nież na po gra ni czu pol sko -nie miec kim. To ofer ta nie tyl ko dla tu ry stów ak tyw nych, ale rów nież tych szu ka - ją cych od po czyn ku i re lak su w oto cze niu nad odrzań skiej przy - ro dy, la sów łę go wych i dzi kich, uni ka to wych sta ro rze czy. TTG: Mia łam oka zję zo ba czyć no wy port w No wej So li. Pro szę nam kil ka słów po wie dzieć o tej in we sty cji. WT: In we sty cje w por cie re ali zo wa ne są od ro ku Prio ry - te tem dla mia sta by ło wy bu do wa nie ścia ny prze ciw po wo dzio wej oraz re wi ta li za cja naj bli ższe go otocz nia por tu tj. dziel ni cy por to - wej. U wej ścia do ka na łu por to we go wy bu do wa li śmy kład kę mo - sto wą łą czą cą mia sto z przy sta nią ka ja ko wą, a na brze że przy - sto so wa li śmy do ob słu gi stat ków pa sa żer skich. Na sza ma ri na, ulo ko wa na tuż przy przy sta ni ka ja ko wej, zbu do wa na na ru cho - mych po mo stach pły wa ją cych umo żli wia bez piecz ne cu mo wa nie i ob słu gę jed no stek pły wa ją cych nie za le żnie od sta nu Od ry. Pły - wa ją ce han ga ry wy po sa żo ne są w nie zbęd ne za ple cze tech nicz - ne. Ka żdy wod niak wpły wa ją cy do na sze go por tu mo że czuć się tu przede wszyst kim bez piecz nie, a my dba my o to, że by sko rzy - stał z przy go to wa nej ofer ty tu ry stycz nej mia sta. TTG: Pro jekt Od ra dla tu ry stów 2014, któ re go No wa Sól jest głów nym be ne fi cjen tem, po wsta je we współ pra cy z nie - miec ki mi nad odrzań ski mi mia sta mi. Ja kie ce le za kła da pro - jekt? Jak No wa Sól przy go to wu je się do je go re ali za cji? WT: Pro jekt ten to na sze naj więk sze wy zwa nie tu ry stycz ne do ro ku Re ali zu je my go w part ner stwie 10 gmin nad odrzań skich. Na szym ce lem jest pod nie sie nie kon ku ren cyj no ści ofer ty tu ry stycz nej i stwo rze nie wspól ne go sys te mu pro mo cji Od ry ja ko uni ka to we go przy rod ni czo szla ku wod ne go. W ra - mach pro jek tu roz bu do wu je my por ty w 4 miej sco wo ściach nad Od rą, bu du je my 2 stat ki tu ry stycz ne oraz two rzy my wspól ny pa - kiet pro mo cyj ny. Już dzi siaj za pra szam na sta łe rej sy wy ciecz - ko we na szy mi stat ka mi w se zo nie wod niac kim w ro ku Cze ka my na tu ry stów w ka żdym por cie nad odrzań skim w re gio - nie lu bu skim. TTG: Skąd wziął się po mysł na kra sna la So lu sia, naj więk - sze go kra sna la na świe cie pro mu ją ce go mia sto? WT: Z kra sna lem So lu siem zwią za na jest hi sto ria na sze go mia - sta. W cza sach trans for ma cji go spo dar czej w la tach 90. w mie ście pa no wał kry zys i ol brzy mie bez ro bo cie. W cza sach tych po wsta ło bli sko 300 ma łych firm pro duk ujących gip so we fi gu ry ogro do we, w tym przede wszyst kim kra sna le. Ten sztan da ro wy pro dukt z No - wej So li był po pu lar ny w ca łej Eu ro pie. Miesz kań com mia sta za - trud nie nie w tych fir mach po zwo li ło prze trwać cza sy kry zy su, dla te go dla nas Kra snal So luś jest czymś wię cej niż tyl ko naj więk - szą na świe cie fi gu rą ogro do wą. So luś to sym bol pra co wi to ści, po - my sło wo ści i za rad no ści na szych miesz kań ców. Tym bar dziej, prze ma wia za tym fakt, że upo rząd ko wa nie te re nu Par ku Kra sna - la, któ re wcze śniej by ło gru zo wi skiem, za wdzię cza my oso bom za - trud nio nym w ra mach ro bót pu blicz nych w mie ście. Dzi siaj to bli sko 5 hek ta rów atrak cyj nych te re nów re kre acyj nych. A w re gio - nie So luś pro mo cyj ną,,po tę gą jest i ba sta. TTG: Jak by Pan Pre zy dent w pa ru sło wach za chę cił tu - ry stów do od wie dze nia No wej So li? WT: Za pra szam wszyst kich tu ry stów, w tym oczy wi ście wod - nia ków, na 430 ki lo metry pięk nej, dzi kiej, nie od kry tej rze ki Od - ry, a dzie ci w to wa rzy stwie do ro słych do peł ne go wra żeń i przy gód baj ko we go świa ta w Par ku Kra sna la w No wej So li. TTG: Dzię ku je my za roz mo wę Odra dla turystów 2014 Peł na na zwa pro jek tu brzmi Od ra dla tu - ry stów 2014 roz wój tu ry sty ki wod nej na transgra nicz nym ob sza rze Do li ny Środ ko wej Od ry etap II. Pro jekt jest współ fi nan so wa ny ze środ ków Unii Eu ro pej skiej (Eu ro pej ski Fun - dusz Roz wo ju Re gio nal ne go) w ra mach Pro - gra mu Ope ra cyj ne go Współ pra cy Trans granicz nej Pol ska (wo je wódz two lu bu skie) Bran - den bur gia Po ko ny wać grani ce po przez wspól ne in we sto wa nie w przy szłość. Re ali za cja pro jek tu obej mu je I kwar tał 2010 ro - ku IV kwar tał 2013 ro ku, a do ty czy szla ku wod ne go Od ry na dłu go ści po nad 233 km. Pro jekt, re ali zo wa ny we współ pra cy pol sko - -nie miec kiej, po le ga na roz bu do wie przy sta ni wod nych, bu do wie dwóch jed no stek pły wa ją - cych, a na stęp nie wspól nej pro mo cji ma rin i stat - ków, któ re bę dą wio dły po przez pol skie i nie miec - kie miej sco wo ści nad odrzań skie. Przy czy ni się do in te gra cji in sty tu cji part ne rów pro jek tu na eta - pie je go wdro że nia, a ta kże spo łecz no ści za - miesz ku ją cej po jed nej i dru giej stro nie rze ki, na eta pie je go eks plo ata - cji. Pro jekt za kła da: l roz bu do wę in frastruktu ry por to wej po stro nie pol skiej jest kon ty nu acją dzia łań roz po czę tych w ro - ku 2004 w No wej So li, By - to miu Od rzań skim i Ci ga ci cach, dzię ki któ rym powsta łe por ty zy ska ły bez piecz ne na brze ża, bez ko li zyj ne do jaz dy do przy sta ni, miej sca par - kin go we, cią gi pie szo -spa ce ro we, zo sta ły też roz bu do wa ne i wy posa żo ne ma ri ny por to we. W przy szło ści za owo cu je to roz wo jem usług ga stro no micz nych i noc le go wych wo kół por tów. Z efek tu tej roz bu do wy, ko rzy stać bę dą za rów - no pol scy, jak i nie miec cy tu ry ści. l roz bu do wę in fra struk tu ry po stro nie nie miec - kiej wy bu do wa nie we Frank fur cie nad Od rą, w Por cie Zi mo wym (Win ter ha fen) ma ri ny dla ło - dzi tu ry stycz nych, po nie waż mia sto nie po sia - da ło od po wied nich mo żli wo ści przy bi ja nia dla mo to ro wych jach tów tu ry stycz nych zgod nych z wy mo ga mi WE P3. l bu do wę dwóch no wo cze snych stat ków pa - sa żer skich spe cjal nie za pro jek to wa ne stat ki wy ciecz ko we Nim fa i La gu na skon stru owa ne na płyt kie wo dy śród lą do we i na po trze by zmien nych sta nów wód Od ry, prze zna czo ne bę dą do rej sów pa sa żer skich po pol skiej i nie - miec kiej stro nie. Na uwa gę za słu gu je trans gra nicz ny cha rak - ter współ pra cy. Ma ona wpły nąć na ak ty wi za - cję i za cie śnie nie kon tak tów o cha rak te rze kul tu ral nym i spo łecz nym spo łecz no ści przy - gra nicz nych z wo je wódz twa lu bu skie go i Bran - den bur gii, ak ty wi zo wać go spo dar czo gmi ny part ner skie, stwo rzyć do god ne wa run ki dla roz - wo ju sek to ra mi kro, ma łych i śred nich przed się - biorstw w re gio nie przy gra nicz nym, po obu stro nach Od ry. opr. KG

11 2012 czerwiec/lipiec 11 Odra Tour dla zuchwałych Piękny, czerwcowy dzień, błękitne niebo, lekki wiatr przystańwodnaw NowejSoli.Nowoczesnamarina,najnowszainwestycjamiastai powóddo dumydlajegowładz i mieszkańców.powolizbierająsięprzedstawicielesamorząduwoj.lubuskiego.sąturównieżprzedstawicielenaszej redakcji,którzyprzyjechalina zaproszenieprezydentanowejsoli.za chwilędołączymydo uczestników I Polsko-NiemieckiegoSpływuTratwamiOdraTour 2012.Inicjatorem i kapitanemtejwyprawyjestwadimtyszkiewicz,prezydent NowejSoli,miastalideraideiturystycznegorozwojurzeki. Po zwie dza niu i bie sia dzie na zam ku uczest ni cy spły wu pły - ną do Sta rej Wsi, gdzie w Win ni cy Kin ga mo gą de gu sto wać lo - kal ne wi no oraz win ne spe cja ły two rzo ne przez wła ści ciel kę win ni cy Kin gę Ko ziar ską. Do pły wa jąc do Sta rej Wsi, mi nę li śmy geo gra ficz ny śro dek rze ki Od ry (ozna czo ny ta bli cą). Wod niac ką przy go dę koń czy my w por cie w No wej So li. Na za jutrz tra twy pły ną da lej aż do Ko strzy na. Ko niec eta pu w No wej So li, to nie ko niec atrak cji. W asy ście kapeli ko źla rzy prze cho dzi my W te go rocz nej edy cji bie rze udział rów nież mło - dzież szkół pol skich i nie miec kich. I etap roz po czął się 22 czerw ca w Gło go wie, na stęp ny etap (23 czerw - ca) to By tom Od rzań ski -No wa Sól. Prze je żdża my do By to mia Od rzań skie go uro kli we go za byt ko - we go mia sta ma low ni czo po ło żo ne go na nad - odrzań skiej skar pie. Bur mistrz Ja cek Sau ter opo wia da nam z pa sją o swo im mie ście oraz po - wsta niu no wo cze snej ma ri ny i za bu do wie skar py. Nie gdyś znaj do wał się tu taj pia stow ski gród strze - gą cy prze pra wy przez Od rę. Oglą da my na ryn ku za byt ko wą za bu do wę z XVI -XVII w., ko lo ro we ka - mie nicz ki i ra tusz, a na stęp nie je dy ne w kra ju su - che mo lo, któ re po wsta ło na po zo sta ło ściach znisz czo ne go w 1945 r. mo stu, od tam te go cza su już nie odbu do wa ne go. Te raz jest to za dba ny pe łen kwia tów dep tak, z któ re go roz ta cza się pięk ny wi dok na Od rę. W przy sta ni cze ka ją na nas drew nia ne tra twy gala ry. Od pły - wa my, a przed na mi trzy go dzi ny nie za po mnia nych wi do ków, ci szy, cza sa mi tyl ko prze ry wa nej war ko - tem sil ni ka, kie dy trze ba przy spie - fot. Małgorzata Wnorowska szyć tem po. Pięk ne nad odrzań skie te re ny, po ro śnię te la sa mi sprzy ja ją wie lu ga tun kom zwie rząt i pta kom. To raj dla węd ka - rzy, grzy bia rzy i my śli wych. Po pra wej stro nie, na wy so kiej skar - pie wid nie ją ru iny zam ku w Siedli sku, któ re go po czą tek wią że się z XIII w., ja ko bu dow lą wa row ną, póź niej prze bu do wa ną w sty lu re ne san so wym. Roz bu do wy wa ny w XVIII i XIX w. za mek był jed ną z naj wspa nial szych re zy den cji ma gnac kich w tej czę ści hi sto rycz ne go Ślą ska i cen trum księ stwa ro dzi ny von Schöna ich. Świet ność re zy den cji skoń czy ła się wraz z koń - cem II woj ny świa to wej. Za mek spa lo ny zo stał przez Ro sjan, póź niej czę ścio wo od bu - do wa ny. na plac św. Flo ria na z fi gu rą pa - tro na mia sta po środ ku, gdzie po raz pierw szy od by wa się Ce - pe lia da 2012 Fe sti wal Sztu ki Lu do wej i Ja dła Re gio nal ne go. Uro czy ste otwar cie z udzia łem Sta ni sła wa Tom czy szy na, członka za rzą du wo je wódz twa lu bu - skie go, Jó ze fa Su szyń skie go, sta ro sty po wia tu no wo sol skie go i Wadi ma Tysz kie wi cza, pre zy - den ta No wej So li, ma miej sce w nie dzie lę 24 czerw ca. Pięk na po go da sprzy - ja ła za ba wie. Ko lo ro wy ko ro wód prze ma sze ro - wał uli ca mi No wej So li. Wy stę py ar ty stów, ko loro we stra ga ny, re gio nal ne przy sma ki zwa bi ły tłu my no wo so lan i ta kich jak my go ści. Za rów no Od ra To ur, jak i Ce pe lia da ma - ją na sta łe za go ścić w ka len da rzu im prez re - kre acyj nych i kul tu ral nych, sta jąc się tu ry s- tycz ną atrak cją Lu bu skie go i No wej So li. Od ma ja 2013 pla nu je się, że od Gło go wa do Ko strzy na bę dą kur so wać stat ki wy ciecz - ko we z oko ło 100 oso ba mi na po kła dzie. Mię dzy na ro do wy szlak wod ny rze ki Od ry nabie rze wów czas ko lo ry tu i praw dzi we go bla sku. opr. tekstu i zdjęcia: Katarzyna Górnicka

12 12 Robert Lip ka: Lo kal ne Gru py Ry bac kie to no we, nie zwy - kle atrak cyj ne for my dzia ła nia na rzecz roz wo ju pol skiej tu - ry sty ki. Pro szę nam przy bli żyć ideę tej kon cep cji ko rzy s- ta nia ze środ ków UE. Paweł Mrowiński: Nie tylko turystyki, chociaż właśnie na turystykę i rybactwo śródlądowe w regionie kładziemy duży nacisk, jako na dziedziny mogące wpłynąć na poprawę jakości życia mieszkańców. Ale od początku, lokalne grupy rybackie powstały jako stowarzyszenia i aby mogły zaistnieć oraz pozyskiwać środki z Europejskiego Funduszu Rybackiego musiały przede wszystkim spełnić określoną wartość współczynnika rybackości obszaru i co najważniejsze Dorze opracowaną Lokalną Strategią Rozwoju Obszarów Rybackich. LSROR stanowi pewnego rodzaju plan, wyznaczający kierunki, w jakim ma się rozwijać dany obszar i cele jakie musimy zrealizować. LSROR jest podstawą korzystania ze środków w ramach osi 4, w ramach której realizowane będą poszczególne operacje beneficjentów (np.: gmin, rybaków, hodowców ryb, przetwórców, innych przedsiębiorców itd.). Projekty składane do LGR muszą być zgodne z tą strategią, albo mówiąc ściślej muszą ją realizować, wprowadzając w życie przewidziane tam cele. Ocena tej spójności należy do LGR, a dokładniej do komitetu oceniającego wnioski według ustalonych kryteriów, działającego w strukturze grupy. RL: Łużycka Lokalna Grupa Rybacka jest jedną z 48 Lokalnych Grup Rybackich działających na terenie kraju. Jaki obszar obejmuje Grupa i jakie operacje są wspierane przez program PO Ryby? Paweł Mrowiński: Obszar Łużyckiej Lokalnej Grupy Rybackiej (ŁLGR) położony jest w południowo-zachodniej części województwa lubuskiego, zwanego również Zielonym Województwem. Obszar charakteryzuje duża lesistość (64,28%) i niski wskaźnik zaludnienia. Znajdują się tu trzy miasta: Lubsko (15 tys.), Jasień (4,5 tys.) i Iłowa (4,0 tys. mieszkańców). Lasy obszaru stanowią fragment rozległych kompleksów leśnych należących do Borów Zielonogórskich i Borów Dolnośląskich, w których niepodzielnie króluje sosna. Klimat tego obszaru należy do jednych z najcieplejszych w Polsce, a jednocześnie przez teren obszaru ŁLGR przebiega wschodnia granica występowania niektórych przedstawicieli flory zachodnioeuropejskiej, dlatego ten teren jest tak cenny i ważny z przyrodniczego punktu widzenia. Pomimo wielowiekowej ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze, flora obszaru wyróżnia się dużym, często unikatowym bogactwem. Łużycka Lokalna Grupa Rybacka (ŁLGR) powstała jako swobodne i dobrowolne stowarzyszenie sąsiadujących ze sobą gmin: Brody, Iłowa, Jasień, Lipinki, Lubsko, Trzebiel, Tuplice, Wymiarki, Żary (gmina wiejska). Stowarzyszenie ŁLGR spełniło formalne wymogi Programu Operacyjnego Ryby, a w opracowanej strategii postawiło sobie następujące cele: - wspierać rozwój rybactwa śródlądowego, - działać na rzecz rozwoju turystyki i infrastruktury turystycznej obszaru, - podnosić atrakcyjność gmin należących do stowarzyszenia, - współpracować w zakresie poprawy aktywności i jakości życia mieszkańców oraz zmniejszania bezrobocia, - podejmować działania dotyczące ochrony środowiska, dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru stowarzyszenia. Teren Łużyckiej Lokalnej Grupy Rybackiej wiąże w sobie naturę i kulturę. Ciekawe przyrodniczo tereny, bogactwo flory i fauny miejsca ciszy i spokoju, gospodarstwa agroturystyczne, a także ośrodki ważnych wydarzeń kulturalnych wszystko to może sprostać nawet najbardziej wymagającym turystom, miłośnikom przyrody, aktywnego wypoczynku, poszukiwaczom perełek kulturowych, historycznych i przyrodniczych. Tutaj w sposób najbardziej zrównoważony można znaleźć połączenia: cywilizacji i środowiska, architektury i przyrody, kultury i natury. RL: Program Operacyjny Ryby został rozpisany na lata Jaka jest szansa na to, aby w kolejnych latach Stowarzyszenie mogło pracować na rzecz rozwoju turystycznego w regionie? Paweł Mro wiń ski: Już te raz roz po czy na my pra cę nad stra te - gią na ko lej ne la ta. Obec nie je ste śmy bo gat si o do świad cze nia zwią za ne z re ali za cją obec nej LSROR i je że li bę dzie my mo gli funk cjo no wać w na stęp nych roz da niach, to bę dzie my jesz cze lep - si i jesz cze sku tecz niej si w re ali za cji ce lów co do te go nie mam naj mniej szych wąt pli wo ści. Na sze Sto wa rzy sze nie pod le ga peł - nej kon tro li ze stro ny in sty tu cji Pań stwo wych i to oce na do tych - cza so wej pra cy i re ali za cji za ło żeń przed sta wio nych w stra te gii, bę dzie mia ła wpływ na za kwa li fi ko wa nie się do do fi nan so wań na ko lej ne la ta. Na sza Gru pa na po cząt ku swo jej dzia łal no ści dys - po no wa ła środ ka mi prze kra cza ją cy mi 14 mln zło tych. Jed nak po trzech edy cjach na bo rów, su ma wnio sków już prze kro czy ła 30 mln, a jesz cze je den na bór przed nami. Na podstawie tylko tych danych można sobie wyobrazić jak duże jest zainteresowanie środkami Europejskiego Funduszu Rybackiego. Przyczyniła się do tego na pewno nasza promocja Programu Operacyjnego Ryby Składane wnioski prezentują nam bardzo ciekawe operacje, i często z bólem serca Komitet odrzuca wnioski tylko z powodu braku środków na ich realizację. RL: Niedługo rozpocznie się kolejny nabór wniosków na dofinansowania w ŁLGR. Proszę powiedzieć, jakie operacje dotyczące rozwoju turystyki są najbardziej preferowane? Paweł Mrowiński: Nasz region, mimo bogactwa flory i fauny jest mało znany turystycznie oraz brakuje mu doświadczeń w tym zakresie. Dlatego też, posiadając takie zasoby przyrody, nasze działania będą z jednej strony szły w kierunku rozwoju infrastruktury technicznej i turystycznej, z drugiej w promocję obszaru, ale co najważniejsze w tworzenie nowych miejsc pracy, wykorzystujących istniejące zasoby przyrodnicze. Poprzez rewitalizację istniejących: łowisk dla wędkarzy, punktów widokowych, przystani, kąpielisk, pragniemy pokazać piękno naszych stawów, jezior oraz wszelkich cieków wodnych. Budowa stanic dla rowerów oraz tworzenie nowych szlaków rowerowych i konnych, rewitalizacja istniejących szlaków dydaktyczno-edukacyjnych dla turystyki pieszej oraz tworzenie tras Nordic Walking, ma na celu zaprezentowanie naszego największego bogactwa lasów i jezior. Ważnym elementem naszej działalności są także inicjatywy edukacyjne kształtujące właściwe postawy odpowiedzialności za naturalne środowisko. czerwiec/lipiec 2012 Lokalne Grupy Rybackie wspierają rozwój turystyki regionalnej Rozmowa z Pawłem Mrowińskim wiceprezesem Zarządu Łużyckiej Lokalnej Grupy Rybackiej Działania takie moim zdaniem pozwolą korzystać z naszego bogactwa w sposób świadomy i odpowiedzialny i zachować je dla przyszłych pokoleń w możliwie niezniszczonym stanie. RL: Wróćmy na chwilę do bogactwa przyrodniczego, jaki obejmuje ŁLGR. Z czym możemy się spotkać, odwiedzając ten region? Paweł Mrowiński: Sza ta ro ślin na ob sza ru ŁLGR jest bo ga - ta i zróż ni co wa na. Do mi nu ją te re ny le śne. Są one miej scem by - to wa nia wie lu ga tun ków zwie rząt, wśród pta ków spo tka my: bie li ka, ry bo ło wa, ka nię ru dą, pusz czy ka, pło my ków kę, dzię cio - ła śred nie go, zie lono si we go; z ga dów i pła zów mo że my spo tkać się oko w oko mię dzy in ny mi z: żmi ją zyg za ko wa tą, ża bą zie lo - ną, ku ma kiem ni zin nym i in ny mi. Bo gac twem ob sza ru są osto - je za rów no du żych jak i ma łych ssa ków ta kich jak: je leń, sar na, dzik, ku na le śna, wilk, je not, ła si ca, bor suk, wy dra, ry jów ki, ale rów nież bez krę gow ców ta kich jak: je lo nek, pach ni ca dę bo wa, ko zio róg dę bosz, ro ha ty niec wie le in nych. We dług ba dań przy rod ni czych prze pro wa dzo nych w ostat - nich la tach w re gio nie stwier dzo no wy stę po wa nie oko ło 60 ga - tun ków ssa ków, spo śród któ rych po nad 30 pod le ga ochro nie praw nej, a 6 umiesz czo no w Pol skiej czer wo nej księ dze zwie - rząt. Ob szar ten przez wie ki był hi sto rycz ną oj czy zną bo bra. Nie ste ty znik nął on z te go te re nu i był nie obec ny przez po nad dwa stu le cia. Dzi siaj bo bry po now nie po ja wi ły się, a ich dzia łal - ność wpły wa nad zwy czaj po zy tyw nie na śro do wi sko na tu ral ne. Mo żna tu spo tkać wie le chro nio nych ro ślin: ro sicz ki, wrzo ś - ca ba gien ne go, żu ra wi nę błot ną, oraz chro nio ne pa pro cie: dłu - gosz kró lew ski i pió ro pusz nik stru si. Atrak cyj ność bo ta nicz ną na sze go ob sza ru pod no si wy stę po wa nie ro ślin za li cza nych do gi ną cych ga tun ków, uję tych w Pol skiej czer wo nej księ dze ro ślin np: pa proć ga łusz ka ku lecz ni ca czy przy gieł ka bru nat na. La sy na sze go ob sza ru cha rak te ry zu ją się ta kże wie lo ga tun ko - wym bo gac twem po ro stów i grzy bów, po śród któ rych wie le jest rzad kich i gi ną cych. W wo dach ob sza ru ŁLGR za rów no rze kach, je zio rach, sta - wach, jak i mniej szych akwe nach wy stę pu ją: wę gorz, karp, kleń, kiełb, leszcz, szczu pak, uk le ja, okoń, san dacz, pstrąg, sło necz - ni ca, ja zgarz, pi skorz, cier nik, płoć, lin, śliz, mi nóg stru mie nio wy. Na ob sza rze ŁLGR znaj du ją się ta kże obiek ty chro nio ne w ra - mach eu ro pej skiej eko lo gicz nej sie ci NA TU RA Wśród nich min.: Je zio ra Brodz kie, Uro czy ska Bo rów Za siec kich, Do li na Lub szy, Mier kow skie Wy dmy, Łę gi nad Ny są Łu życ ką, Wrzo - ś ce w Bo rach Dol no ślą skich i in ne. Na ob sza rze po ło żo ny jest po wo ła ny ja ko pierw szy w Pol sce Geo park pod na zwą Łuk Mu - ża ko wa, któ ry w czę ści za chod niej się ga po za gra ni ce Pol ski do Nie miec. Łuk Mu ża ko wa jest uzna wa ny przez na ukow ców za naj le piej zba da ną na świe cie spię trzo ną mo re nę czo ło wą. Zapraszamydo odwiedzania,poznawaniai odkrywania pięknejziemilubuskiej RL: Dziękuję za rozmowę.

13 R E K L A M A 2012 czerwiec/lipiec Warownia Inwałd 13 Wraz z po cząt kiem wa ka cji wła - ści cie le Par ku Mi nia tur Świat ma - rzeń w pod wa do wic kim In wał - dzie otwo rzy li dla tu ry stów no wą atrak cję. Do tej po ry przy je żdża li tu oni, by zo ba czyć mi nia tu ry naj - pięk niej szych bu dow li glo bu m.in. wie rzy Eif fla, Pla cu św. Pio tra lub Wiel kie go Mu ru Chiń skie go. Te raz tu ry ści mo gą się prze nieść rów - nież w cza sie do śre dnio wie cza. cza sów. W drew nia nych cha tach, mo żna spo tkać garn ca rza wy pa la - ją ce go garn ki, nie wia sty tka ją ce ma te ria ły na kro śnie, ko wa la wy ku - wa ją ce go miecz oraz szew ca zaj - mu ją ce go się wy ro bem skó rza nych ci że mek. Prze kra cza jąc mu ry za - mczy ska sły chać ję ki i bia do le nie tor tu ro wa nych. Że la zna dzie wi ca, ma de jo we ło że, dy by, krze sło cza - row nic, prę gierz, zgnia tacz, klat ka Idealny cel wypraw edukacyjnych dla wycieczek szkolnych i rodzinnych W nie speł na trzy la ta wy bu do wa no za mczy - sko wraz z śre dnio wiecz ną osa dą. Cie ka wost - ką są bu cha ją ce pa rą i zio ną ce ogniem smo ki, któ re ma ją swój park u pod nó ża wa row ni. Ca - ły gród śre dnio wiecz ny zaj mu je dwa i pół hek - ta ra. W sa mej wa row ni mo żna zwie dzić sa lę tor tur, zbro jow nię, dzie dzi niec, a z basz ty wi do - ko wej po dzi wiać pa no ra mę In wał du. Na to miast osa da skła da się z cha ty garn ca rza, tka cza, ko - wa la i szew ca mó wi Agniesz ka By li ca, me - na dżer do spraw mar ke tin gu w Par ku Mi nia tur w In wał dzie. Osa da śre dnio wiecz na przy le ga ją ca do wa - row ni tęt ni ży ciem, od da jąc kli mat ów cze snych bła znów, ma ska hań by to tyl ko nie licz ne na rzę - dzia okrut nych tor tur, któ rych do pusz cza no się w tam tych cza sach. W In wał dzie mo żna się im wszyst kim do kład nie przyj rzeć i prze czy tać mro żą cą krew w ży łach in struk cję ob słu gi. No wa atrak cja kosz to wa ła wła ści cie li oko - ło 10 mi lio nów zło tych przy udzia le unij ne go do - fi nan so wa nia, któ re po kry ło jed ną trze cią in we sty cji. Bi let wstę pu, któ ry umo żli wi zwie - dza nie Par ku Mi nia tur oraz śre dnio wiecz nej wa row ni kosz tu je 29 zło tych, ulgo wy 25 zło tych. Zwie dza nie na to miast sa me go Par ku Mi nia tur kosz tu je 19 zło tych dla osób do ro słych i 15 zło - tych dla dzie ci. opr. PP R E K L A M A... Park Dinozaurów Nowiny Wielkie Atrakcje w Parku "Leśna ścieżka edukacyjna" - ścieżka z figurami dinozaurów prowadząca przez okresy w dziejach Ziemi. "Geo-Muzeum" - muzeum minerałów i skamieniałości (ok 1000 eksponatów) Plac zabaw z ogromną piaskownicą, na małych odkrywców czeka ukryty w piasku szkielet tyranozaura. "Bar-Dino" - wszyscy strudzeni "podróżą w czasie" mogą się tu posilić. "Stary dąb" letni pomnik przyrody o obwodzie pnia 6,4 m "Mennica" - tutaj można wybić pamiątkową monetę o nominale 1 DINO Sklepik z pamiątkami Park Dinozaurów Leśna Ścieżka Edukacyjna Park czynny codziennie Nowiny Wielkie, ul. Kolejowa 1 b tel ,

14

15

16 16 czerwiec/lipiec 2012 Pętla Żuławska 303 km wodniackiej przygody NoweMazuryczekająna wodniaków. Na wo dach Pę tli Żu ław skiej mo żna prze żyć nie za po mnia ną przy go dę, pły nąc ka - ja kiem, jach tem, ło dzią mo to ro wą lub bar ką tu ry stycz ną (ho use bo tem), tym bar dziej, że te re ny, przez któ re się pły nie, są jesz - cze nie od kry te przez ma so we go tu ry stę i za cho wa ne w kształ - cie nie mal nie na ru szo nym. Wod nia cy mó wią, że akwe ny Pę tli przy po mi na ją Ma zu ry lat 60 z tym, że od se zo nu 2012 Pę tla ma in fra struk tu rę na do brym eu ro pej skim po zio mie. A po wo - dach Pę tli mo że pły nąć ka żdy. War to bo wiem do dać, że obec - nie ka pi ta nem haus bo ta sta no wią ce go naj po pu lar niej szy śro dek trans por tu na Pę tli mo że być ka żdy, gdyż od 2010 ro ku nie ist - nie je już praw ny obo wią zek po sia da nia pa ten tu mo to ro wod ne - go na te go ty pu jed nost ki. A pol skie wo dy Za le wu Wi śla ne go to ob szar pra wie trzy krot nie więk szy od naj więk sze go z ma zur - skich je zior j. Śniar dwy 5 maja nastąpiła uroczysta inauguracja sezonu żeglugi śródlądowejpętliżuławskiejpołączonazotwarciemnowej przystaniżeglarskiej"portpółnocny"wmalborku. PętlaŻuławskaobejmujeniezwykleatrakcyjnyobszar wodnydeltywisłyorazzalewwiślanywrazz wyjątkowym i zróżnicowanymśrodowiskiemprzyrodniczymi kulturowym unikalnymw skalieuropejskiej.tosiećszlakówwodnych,łączącychzesobąwisłę,martwąwisłę,szkarpawę, WisłęKrólewiecką,Nogat,KanałJagielloński,rzekęElbląg i Pasłękę,a takżewodyzalewuwiślanegona tereniedwóch województw:pomorskiegoi warmińsko-mazurskiego.to siećportów,przystaniżeglarskichi pomostówcumowniczycho najwyższejjakości,powstałychw ramachprojektu PętlaŻuławska rozwójturystykiwodnej.etapi współfinansowanegoprzezunięeuropejską. DziedzictwokulturoweziemotoczonychPętląŻuławską. To tu taj w śre dnio wie czu funk cjo no wa ło pań stwo Krzy - żac kie, po czym pa miąt ką są go tyc kie ko ścio ły i sto li ca za ko nu za mek w Mal bor ku. Od XVI wie ku Żu ła wy Wi śla ne sta ły się azy - lem dla ho len der skich me no ni tów, któ rzy wnie śli w żu ław ski kra - jo braz ty po we dla Ni der lan dów bu dow nic two wia tra ki i do my pod cie nio we. Dzię ki ich spu ściź nie ob sza ry te na zy wa ne są czę sto dzi ki mi Ni der lan da mi. Sto li cą Żu ław Wi śla nych jest No - wy Dwór Gdań ski, gdzie w no wo otwar tym mu zeum miesz czą - cym się w hi sto rycz nej mle czar ni war to zer k nąć na eks po na ty zwią za ne z przed wo jen ną hi sto rią tych ziem. Wśród pe reł tu ry - stycz nych Pę tli le żą cych nad Za le wem Wi śla nym od stro ny po - łu dnio wej znaj du je się From bork, ze wzgó rzem Ka te dral nym gdzie więk szość ży cia spę dził Mi ko łaj Ko per nik, Ka dy ny uro - kli wa re zy den cja ce sa rza Wil hel ma II czy śre dnio wiecz ne Bra - nie wo. Pół noc ną gra ni cę Za le wu Sta no wi Mie rze ja Wi śla na z Kry ni cą Mor ską, Ką ta mi Ry bac ki mi czy ukry tym w le sie przy gra ni cy z Ob wo dem Ka li nin gradz kim, por tem i let ni skiem w miej sco wo ści Pia ski. Pły wa jąc po Pę tli, ko niecz nie zo ba czyć mu si my Tczew z wy jąt ko wy mi Mo sta mi Li sew ski mi, sta no wią - cy mi cud XIX-wiecznej my śli in ży nie ryj nej, jed ną z naj bar dziej oka za łych śluz w Eu ro pie Bia łą Gó rę, któ ra łą czy wo dy Wi sły i jej naj więk sze go uj ścia No ga tu. Wy bie ra jąc Mo tła wę i Mar twą Wi słę ma my szan sę dro ga mi wod ny mi do pły nąć do sa me go ser ca Gdań ska, gdzie za cu mu je my vis a vis Nep tu na. Ci, któ - rzy za pra gną udać się w kie run ku Ka na łu El blą skie go, tra fią do El blą ga, któ ry prze szedł nie wia ry god ną od mia nę i jest w peł - ni przy go to wa ny do przy ję cia wod nia ków w sa mym cen trum na na brze żu pod sta rów ką. Projekt PętlaŻuławska rozwójturystykiwodnej. EtapI jest rzad kim przy kła dem sze ro kiej plat for my współ dzia - ła nia part ne rów sa mo rzą do wych ró żne go szcze bla. Współ pra - cu ją tu ze so bą dwa wo je wódz twa po mor skie i war miń sko- -ma zur skie, Re gio nal ny Za rząd Go spo dar ki Wod nej w Gdań - sku oraz 12 sa mo rzą dów szcze bla miej skie go, gmin ne go i po - wia to we go. Li de rem pro jek tu jest wo je wódz two po mor skie, któ re pi lo tu je za rów no za da nia in we sty cyj ne, jak i pro mo cyj ne re ali zo wa ne na Pę tli Żu ław skiej. Wspól nym wy sił kiem two rzo - ny jest mar ko wy pro dukt tu ry sty ki wod nej. Wy bu do wa no i zmo - der ni zo wa no in fra struk tu rę wod niac ką: ç 4portyżeglarskie (Tolk mic ko, Kry ni ca Mor ska, El bląg, Ką ty Ry bac kie), ç 7przystaniżeglarskich (No wa Pa słę ka, Bra nie wo, Osłon ka, Błot nik, Mal bork Bia ła Gó ra), ç 4pomostycumownicze w Tcze wie i Drew ni cy. ç Powstałtakżemostzwodzony nad ślu zą w Prze ga li nie i nad Ka na łem Por to wym w No wej Pa słę ce ç przeprowadzonoelektryfikacjęśluzy Gdań ska Gło wa. Propozycjewodnychtras: u 1. WielkaPętlaŻuławska,rzeki: Mo tła wa, Mar twa Wi sła, Wi sła, Szkar pa wa, No gat, Ka nał Ja giel loń ski, rze ka El bląg, miej sco wo ści: Gdańsk, Drew ni ca, Ry bi na, El bląg, Mal bork, Tczew, Gdańsk u 2.MałaPętlaŻuławska,rzeki: Wi sła Kró le wiec ka, Za lew Wi śla ny, Szkar pa wa, miej sco wo ści: Ry bi na, Sztu to wo, Ką ty Ry bac kie, Osłon ka, Ry bi na u 3.Do stolicyżuławwiślanych,rzekiszkarpawa,tuga, miejscowości: Ry bi na, Cy ga nek, No wy Dwór Gdań ski u 4.Wisłądo Gdańska,rzeki: Wi sła, Mar twa Wi sła, Mo tła wa, miej sco wo ści: Ko rze nie wo, Tczew, Gdańsk u 5.Z Gdańskana ZalewWiślany,rzeki: Mo tła wa, Mar twa Wi sła, Wi sła, Szkar pa wa, Za lew Wi śla ny, u 6.WokółZalewuWiślanego, Za lew Wi śla ny, Pa słę ka, rze ka El bląg, miej sco wo ści: El bląg, Kry ni ca Mor ska, Ką ty Ry bac kie, Pia ski, No wa Pa słę ka, Tolk mic ko, Ka dy ny, From bork. PętlaŻuławskatounikatowaoferta wodniackichwakacji w niespotykanymnigdziew Polscestylu. opr. KatarzynaGórnicka

17

18 18 czerwiec/lipiec 2012 Ocalić od zapomnienia O miesz ka niu na wsi ma rzy li śmy ca łe la ta spę dza ne w miej skich mu - rach, ma rzy li śmy o wiej skiej ci szy, o po wie trzu, o zie le ni, o spo ko ju. Ale też tro chę ba li śmy się, że so bie tam nie po ra dzi my, że nie po ko na my trud no ści dnia co dzien ne go, bo by ły one w tam tych, osiem dzie sią tych, la tach ogrom ne. Był wte dy na ekra nach pięk ny film Nad zło tym sta wem z Henrym Fon - dą i je go cór ką Ja ne. Hi sto ria eme ry - to wa ne go pro fe so ra miesz ka ją ce go w głu szy, w oto cze niu pięk nej przy ro - dy, w pięk nym sta rym, drew nia nym do mu to jak by ucie le śnie nie na szych ma rzeń, ale jed na sce na nas ostu dzi - ła: bo ha ter wy pły wa mo to rów ką i przybi ja do ma łej przy sta ni po dru giej stro - nie je zio ra. Jest tam sta cja ben zy no - wa dla ło dzi i skle pik, w któ rym jest wszyst ko: je dze nie, na po je, na rzę - dzia, ubio ry, węd ki i strzel by, wszyst - ko cze go du sza tra pe ra za pra gnie, aoco u nas wte dy, na wet w sto li cy, by ło trud no. A za tem co? Z mo ty ką na słoń ce? Odło ży li śmy na sze mrzon ki i za po - mnie li śmy o wsi. Pod ko niec tam tej de - ka dy do sta li śmy od przy ja cie la cynk, że jest do ku pie nia coś, co od po wia - da na szym ide ałom: sta ry dom na Mazu rach Gar ba tych, w oko li cach Eł - ku. Był zim ny li sto pad, pa dał deszcz, brnę li śmy ko le ina mi po lnej dro gi w błocie po osie, ale kie dy zna leź li śmy się na miej scu zo ba czy li śmy, że je ste śmy w ra ju: dom nad sa mym brze giem je - zio ra w oto cze niu starych lip i wią zów, pięk ny bru ko wa ny dzie dzi niec za - mknię ty ka mien ny mi za bu do wa nia mi go spo dar czy mi, a za tym go spo dar - stwem, na cy plu oto czo nym wo dą, kil - ka dzie siąt hek ta rów łąk na ma low ni - czych wzgó rzach. Od pierw szej chwi li wie dzieli śmy, że to jest TO. Pod ję li - śmy de cy zję na tych miast, ale mu sia - ły upły nąć jesz cze dwa la ta, za nim do prowa dzi li śmy wszyst ko do wy ma - rzo ne go sta nu. Po cząt ko wo miał to być nasz wa - ka cyj ny, a mo że i week en do wy dom, więc od by wa li śmy mo zol ne pod ró że mar ny mi dro ga mi, tra cąc ma sę cza - su, a kie ru nek za wsze był ta ki sam: z War sza wy TAM. Po tem za czę li - śmy przed łu żać po by ty na wsi i kie ru - nek za czął się od wra cać: jeź dzi - li śmy ze wsi do War sza wy, sta ra jąc się szyb ko po za ła twiać spra wy i jak naj prę dzej wra cać, aż w koń cu zro zu - mie li śmy: mu si my osie dlić się tu na sta łe. Po wa ka cjach 1991 ro ku prze wieź li śmy ca ły nasz żo li bor ski dom na wieś; przy je cha ły me ble, ob - ra zy, ksią żki, psy i chy ba ta kże do bre du chy, któ re z na mi miesz ka ły. Mu sia - ło tak być, bo od tej chwi li po czu li śmy się tu na praw dę u sie bie. Mo ja żo na, Zo fia Na sie row ska, któ ra ze wzglę du na słab ną cy wzrok mu sia ła zre zy gno - wać ze swo je go za wo du i prze stać fo - to gra fo wać, zna la zła tu dla sie bie no we pa sje: kuch nię, ogród, sad wiej skie go spo dar stwo. Wró ci ła do tra dy cji swo ich przod ków, ma zo - wiec kiej szlach ty spod Cie cha no wa; ja, miesz czuch, wy gna niec z mo jej lwow skiej oj czy zny za czą łem za pusz - czać tu ko rze nie w na dziei, że mo że mnie ta zie mia przy gar nie i usy no wi, a jed no cze śnie ca ły czas sta ra łem się kon ty nu ować pra cę za wo do wą. W re zul ta cie miesz ka jąc tu zro bi - łem w cią gu kil ku na stu lat osiem czy dzie więć spek ta kli w Te atrze TVP, se - rial ( Sie dli sko ), trzy fil my fa bu lar ne ( Zło to de zer te rów, Po se zo nie i Ma łą ma tu rę ) i na pi sa łem trzy ksią - żki. Więk szość tej ro bo ty da ło się wy - ko nać tu, na wsi w War sza wie tyl ko nie zbęd ne jej czę ści. Nie mo głem ścią gnąć na wieś stu dia na grań i or - kie stry sym fo nicz nej, któ ra mu sia ła wy ko nać mu zy kę na pi sa ną do mo ich fil mów przez Je rze go Ma tusz kiewi cza czy Mi cha ła Lorenza, ale mogli do mnie przyjeżdżać najwybitniejsi nasi aktorzy, żeby tu zagrać swoje role w Siedlisku czy w Po sezonie. Stworzyliśmy więc tu sobie wspaniały dom, pracowaliśmy, zapraszaliśmy przyjaciół, odpoczywaliśmy, ale w przerwach konstatowaliśmy, że 600 m kw. powierzchni i 12 pokoi, to jednak trochę za dużo dla dwojga, a także, że utrzymanie tego kosztuje majątek, bo opalać i świecić trzeba cały rok. I wtedy powstała idea pensjonatu. Pensjonat Dwór Mazurski Morena prosperował kilkanaście lat, aż do śmierci mojej żony w 2011 roku. Przez okres jego funkcjonowania gościliśmy tu setki gości z Polski i z całego świata: Niemców, Francuzów, Włochów i Amerykanów, a nawet jednego Koreańczyka, który chociaż nie pochodził z wygłodzonej komunistycznej Korei Północnej lecz z bogatego Południa, zjadł na obiad dziewięć dużych, krwistych befsztyków, czym zachwycił naszą kuchaarkę. Zbliżył się tym do osiągnięć naszego rottweilera Grafa, wyjątkowego drania, który porwał kiedyś sąsiadowi owieczkę, zagnał do jeziora, utopił, pożarł w całości a potem leżał tydzień koło swojej budy i trawił, obojętny na cały świat. Koreańczyk następnego ranka był na śniadaniu, wesoło demonstrując swój zdrowy apetyt. Magnesem dla naszych gości było piękne położenie pensjonatu, atmosfera, którą stworzyła tu przede wszystkim moja żona, zresztą przy ich współudziale, bo to przecież goście współtworzą klimat miejsca. Przyciągała ich też nasza kuchnia. Żona zebrała tyle pochwał i miała tyle zapytań o przepisy, że w końcu je wszystkie zebrała i wydała w dwóch książkach kucharskich: Fotografia smaku * i Gwiazdka Wielkanocna **, a ja dopisałem do nich swoje komentarze smakosza. Nasz Dwór Mazurski Morena wydał też w pewnym sensie potomstwo: nasz syn, Paweł i jego dwaj przyjaciele, Marek i Jacek, z taką radością do nas przyjeżdżali, tyle dobrych chwil tu przeżyli, że w końcu postanowili mieć tu coś swojego, więc wybudowali piękny hotel-spa Siedlisko Morena. Daliśmy im część swojej nazwy, która pochodzi od tutejszych morenowych wzgórz, ale także jest imieniem bogini, którą czcili mieszkający tu kiedyś pogańscy Jadźwingowie. Może to ona sprawia, że ta ziemia emanuje taką pozytywną energią. Dawny pensjonat trwa nadal pod nową nazwą Dwór Mazurski Laśmiady i pod nowym kierownictwem ludzi, którzy dbają o jego specyficzny klimat i starają się, aby jego tradycja przetrwała. Janusz Majewski *) I wyd. Prószyński, II wyd. Marginesy ; **) I wyd. Prószyński, II wyd. Marginesy (w przygotowaniu) fot. Zenon Żyburtowicz

19 2012 czerwiec/lipiec 19 KrainaKanałuElbląskiego,topięknyterenpołożony w województwiewarmińsko-mazurskim,rozciągającysię od ElblągaprzezOstródędo Iławy.KrainaKanałuElbląskiegodysponujeniespotykanympotencjałemturystycznym,o wyjątkowymnagromadzeniuatrakcjiprzyrodniczych,kulturowychi historycznych.oferujeaktywnywypoczynekna wodziei lądzie podróżestatkiem,jachtem, kajakiem,rowerem,jazdękonnąi wycieczkipiesze.zapewniaciszę,spokój,kojącązieleńlasów,póli łąksplecionychw przepięknekrajobrazyorazwspaniałąkuchnię. Kra ina Ka na łu El blą skie go to ide al ne miej sce za rów no na dłu - ższy urlop jak i krót kie wy pa dy na ło no na tu ry o ka żdej po rze ro - ku. Od po cząć i zre ge ne ro wać si ły mo żna w no wo cze snych ho te lach SPA, ośrod kach wy po czyn ko wych, al bo w daw nych pa - ła cach i dwo rach lub go spo dar stwach agro tu ry stycz nych. Od ma ja do sierp nia 2012 r. mo żna po pły wać statkiem po trawie na wóz kach szy no wych, po ko nu ją cych od 150 lat ró żni cę po zio mów wo dy 100 me trów na dłu go ści 10 km dzię - ki sys te mo wi 5 po chyl ni, po dzi wia jąc zmie nia ją cy się kra jo braz brze gów je zior i sie ci ka na łów. Jachtem mo żna prze pły nąć naj dłu ższe je zio ro w Pol sce Je - zio rak (27 km dłu go ści) i wy ru szyć sys te mem wod nym Ka na łu El - blą skie go z Iła wy, mek ki wod nia ków, aż do Za le wu Wi śla ne go, wy no si 273 me trów kwa dra to wych. W tym obiek cie bę dzie od - by wać się kil ka dzie siąt im prez w cią gu ro ku, w tym tak zna ne jak Dni Mo rza, Dni Ostró dy, Olim pia da Gwiazd i kon cer ty to - wa rzy szą ce oraz kon kurs Ostró da Reg gae Fe sti wa lu. No wo wy bu do wa na fon tan na wy po sa żo na jest w sys tem au dio wi zu - al ny a jej cen tral nym punk tem jest rzeź ba ry ba ka. Od rzeź by roz cho dzą się pro mie ni ście wo do try ski. Na ob sza rze KKE stad ni ny ko ni i ośrod ki jeź dziec kie ofe ru ją na ukę jazdykonnej, wcza sy w sio dle i wy ciecz ki w za le żno - ści od po ry ro ku brycz ką lub sa nia mi, po naj bli ższej oko li cy. Roweremmo żna po ko nać bli sko 600 km ozna ko wa nych szla ków ro we ro wych, do tle nić płu ca w uzdro wi sko wych la sach iław skich lub mi łom łyń skich, od wie dzić czte ry ślu zy wod ne wy - rów nu ją ce po ziom wo dy w ka na łach i je zio rach w oko li cach Mi łom ły na i Ostró dy, prze je chać wzdłuż po chyl ni na Ka na le El - blą skim do je żdża jąc do naj ni żej po ło żo nej osa dy w Pol sce (- 1,8 m ppm) w Racz kach El blą skich i nad sam brzeg Re zer wa tu Je zio ra Dru żno. Po znać pra cę wia tra ków w oko li cach Ki sie lic, bu dow nic two re gio nal ne ko ło Iła wy i do my pod cie nio we na Żu - ła wach. Mo żna wy brać krót sze ta ra sy ro we ro we Szla kiem Men no ni tów, Na po le ona, Pa na Sa mo cho dzi ka, Tem pla riu szy, Pocz ty lio na, Po chyl ni, Au to ry te tów, Od Ste en ke do Kan ta, Od Be rin ga do Ja na Paw ła II, Wo kół Je zior: Dru żno, Je zio raka, Go ryń skie go, Tru pel, czy Ka raś po łą czo ne z Mię dzy na ro do wą Kraina Kanału Elbląskiego na okrągło kajak... rower... statek... żaglówka... aktywne wakacje u nas to świetna przygoda pły nąc akwe duk tem wod nym w po przek je zio ra Kar nic kie go, mi ja jąc na 151 km 47 za byt ko wych i współ cze snych mo stów, uro kli wy i ró żno rod ny kra jo braz Po wi śla i Żu ław Wi śla nych. W Ka mion ce ko ło Iła wy mo żna po dzi wiać lub po ćwi czyć umie - jęt no ści na wi ga cji stat ków i jach tów w naj lep szym w Eu ro pie ośrod ku szko le nio wym na Je zio rze Slim. Kajakiem mo żna spły nąć Drwę cą i po znać oso bli wo ści naj - dłu ższe go w Pol sce re zer wa tu wod ne go. W Ostródzie, na jeziorze Drwęckim warto spróbować swoich sił na nartach wodnych, po czuć kli mat Fe sti wa lu Reg gae. W po bli żu bul wa - ru je zio ra Drwęc kie go znaj du je się am fi te atr oraz fon tan na. Am fi te atr jest cał ko wi cie za da szo ny i jest naj więk szym te go ty - pu obiek tem na War mii i Ma zu rach. Po wierzch nia sce ny Tra są Ro we ro wą R -1 (z Ca la is we Francji do Pe ters bur ga w Ro sji) i Trans gra nicz ną R -64 i do god ny mi po łą cze nia mi ko - le jo wy mi ze sta cja mi w Iła wie, Ostró dzie, Su szu, Mał dy tach i El blą gu. W Ostró dzie 30 czerw ca 2012 r. od bę dzie się po raz IV FestiwalKrainyKanałuElbląskiego, w pro gra mie: re ga ty że - glar skie, spa ce ro we rej sy pro mo cyj ne stat ków że glu gi po jez. Drwęc kim, mecz pił kar ski na wo dzie re pre zen ta cji po wia tów Kra iny Ka na łu El blą skie go kon cer ty szan to we - ze spół Me - cha ni cy Szan ty, szan ty dla dzie ci ze spół Flash Cre ep, pa - ra da jed no stek pły wa ją cych za to ka Je zio ra Drwęc kie go, po kaz sztucz nych ogni. Ser decz nie za pra sza my. W 2013 r. fe sti wal od bę dzie się w Iła wie.

20 20 czerwiec/lipiec 2012 W In ter ne cie trwa gło so wa nie na 6 cu dów Bał - ty ku. Kon kurs uru cho mi ła gru pa 25 or ga ni za cji tu ry stycz nych, władz sa mo rzą do wych, ośrod ków aka de mic kich i in sty tu cji zaj mu ją cych się pro mo - cją przed się bior czo ści, zrze szo na w ra mach pro - jek tu Ago ra 2.0. Li de rem ak cji jest In sty tut Geogra fii Uni wer sy te tu w Gre ifswal dzie (Niem cy), a ce lem pro jek tu jest pro mo wa nie roz wo ju dzie - 6 Cudów Bałtyku Konkursna najlepszemiejscaturystyczneregionumorzabałtyckiegoopartena dziedzictwiekulturowymi przyrodniczym Kron bor gu, Tur ku, Häme, Ku res sa are, Hel - singør, twier dzą Nar va, ba zą woj sko wą na wy - spie Kronsz tad, sta rów ka mi Wil na, Ry gi, Ta li na, han ze atyc kim cen trum Lu be ki, hi sto rycz nym cen trum i za byt ka mi St. Pe ters bur ga, so cre ali - stycz ną ar chi tek tu rą Miń ska, ka te drą w Ro skil - de, Tur ku, okrą gły mi ko ścio ła mi i ka mien ny mi rzeź ba mi Born hol mu, Par ka mi Na ro do wy mi So - nii, Es to nii, Fin lan dii, Niemiec, Pol ski, Ło twy, Li - twy, Ro sji, Szwe cji i do dat ko wo Bia ło ru si. Ple bi scyt ma trzy eta py. W pierw szym, któ ry za koń czył się 30 ma ja, zo sta ły wy ło nio ne z 65 kan dy da tów 33 miej sca z naj więk szą licz bą gło - sów. Z 12 kan dy da tów z Pol ski prze szło aż 9: Za mek Krzy żac ki w Mal bor ku, Pusz cza Bia ło - wie ska, Sta rów ka w To ru niu, Gdańsk -Mia sto Pa - mię ci i Wol no ści, Fe sti wal Wi kin gów na Wo linie - re kon struk cja hi sto rycz na, Ka nał El blą sko - dzic twa kul tu ro we go i przy rod ni cze go re gio nu Mo rza Bał tyc kie go. Ini cja to rom ak cji cho dzi o wzmoc nie nie wspól nej to żsa mo ści, dzię ki cze - mu re gion bał tyc ki ma stać się bar dziej wi docz - ny i le piej po strze ga ny ja ko miej sce wy jaz dów tu ry stycz nych. Ma to sprzy jać lep szej pro mo cji je go atrak cji oraz roz wo jo wi in no wa cyj nych pro - duk tów tu ry stycz nych. Pol skim part ne rem od po - wie dzial nym za pro wa dze nie kon kur su jest Krajo wa Fun da cja Kul tu ry Przed się bior czo ści w Gdy - ni, Sta ro stwo Po wia to we w Lę bor ku, Ko sza liń - ska Agen cja Roz wo ju Re gio nal ne go. Kon kurs fi - Wszy scy je ste śmy prze ko na ni, że Pol ska to pięk ny kraj. Tak twier dzi ka żdy Po lak i zde cy do - wa na więk szość za gra nicz nych go ści, któ rzy co - raz licz niej nas od wie dza ją. Je ste śmy w cen trum Eu ro py, ma my ła god ny kli mat, tro chę przy krót kie, ale cie płe la to, pięk ne wio sny i je sie nie, żad nych kli ma tycz nych nie bez - pie czeństw, buj ną przy ro dę i cu dow nie zró żni co - wa ny kra jo braz od mo rza po Ta try. Bez wąt pie nia to ide al ne wa run ki na urlop za - rów no dla Po la ków, jak i za gra nicz nych tu ry stów. Tam, gdzie są tu ry ści i urlo po wi cze, jest do bre miej - sce na biz nes dla firm tu ry stycz nych tak mo gło by się wy da wać. Prze cież bli sko po ło wa Po la ków wy - biera się co ro ku na krót szy lub dłu ższy urlop, z czego znacz na część or ga ni zu je swo je wy jaz dy za po - śred nic twem biur pod ró ży. Wie my ze sta ty styk, że kil ka krot nie wię cej tu ry stów spę dza urlop w kra ju niż za gra ni cą, co ozna cza, że kil ka na ście mi lio nów kra jo wych urlo po wi czów sta no wi po ten cjal ną gru - pę klien tów dla biur pod ró ży. Ta ogrom na prze wa - ga pod ró ży kra jo wych nad za granicz ny mi po winna być do strze gal na w ofer cie biur pod ró ży. Po pa trz my więc, ja ką ofer tę na urlo py kra jo we przy go to wa ła czo łów ka pol skich or ga ni za to rów tu - ry sty ki. Prze glą da jąc ich licz ne, gru be, pięk ne i ko - lo ro we ka ta lo gi pre zen to wa ne na pół kach biur pod ró ży, niesposóbznaleźćkatalogimprezturystycznychpoświęconypolsce. Po cząw szy nan so wa ny jest przez Unię Eu ro pej ską. Zwycię ska szóst ka mo że li czyć na in ten syw ną pro - mo cję w re gio nie i mo żli wość ty tu ło wa nia się jed nym z 6 cu dów Bał ty ku. Łącz nie do kon kur su zgło szo no 65 miejsc, obiek tów i wy da rzeń, w tym 12 z Pol ski. Wśród pol skich miejsc no mi no wa nych do ty tu łu Cu du Bał ty ku są: Fe sti wal Wi kin gów na Wy spie Wo - lin, Ko pal nia so li w Wie licz ce, Sta re Mia sto w Kra ko wie, so poc kie mo lo, Ka nał El blą sko - -Ostródz ki, Ma zu ry, ru cho me wy dmy i Sło wiń ski Park Na ro do wy, śre dnio wiecz ny ze spół miej ski To ru nia, Sta re Mia sto w Za mo ściu, Za mek Krzy - żac ki w Mal bor ku, Gdańsk Mia sto Pa mię ci i Wol no ści oraz Pusz cza Bia ło wie ska. Pol skie atrak cje tu ry stycz ne kon ku ro wać bę dą m.in. z zam ka mi w Tro kach, Schwe ri nie, Vi bor gu, od li de ra ryn ku Ita ki przez TUI, Ra in bow To urs, Nec ker man na i kil ku na stu ko lej nych tu zów ryn ku tu ry stycz ne go, na pró żno szu kać ka ta lo gu z im - pre za mi w Pol sce. Je śli nie ma Pol ski w ka ta lo gach, to mo że znaj - dzie my coś na stro nach in ter ne to wych pol skich to uro pe ra to rów. Tu też nas spo tka roz cza ro wa nie wy star czy roz wi nąć li stę kra jów w wy szu ki war - ce ofert, do je chać do li ter ki P i co ma my: Pa na - ma, Pa fos, Pe lo po nez, Pe ru, Por tu ga lia, Pun ta Ca na, Pat taya, Phu ket a gdzie Pol ska? Mo że w tym tro chę prze sa dy, ale fak tycz nie im - pre zy kra jo we tyl ko śla do wo wy stę pu ją w ofer tach pol skich to uro pe ra to rów. Co spra wia, że czo ło wi pro du cen ci im prez tu - ry stycz nych od wró ci li się ple ca mi do kra jo we go ryn ku usług tu ry stycz nych? Pol scy ho te la rze nie są prze ko na ni, że biu ra pod ró ży są im do cze go kol wiek po trzeb ne. W to - uro pe ra to rach wi dzą głów nie chci wych biz nes me - nów, któ rzy chcą się do ro bić na ich krwa wi cy, do ma ga jąc się wy so kich ra ba tów. Nie ak cep tu ją fak tów, że przy go to wa nie, pro duk cja i dys try bu cja ka ta lo gów mu si kosz to wać, po dob nie jak przy go - to wa nie pre zen ta cji na stro nach in ter ne to wych. Do radz two i sprze daż w biu rach pod ró ży wy ma - ga za pła ty pro wi zji agen cyj nej, a na koń cu ca łe go pro ce su pro duk cji i roz li czeń po win no zo stać choć by 2-3% zy sku. Ta lo gi ka or ga ni za cji im prez omaa, Sa rek, Ke me ri, Ko li, wy spą Kih nu, bia ły - mi kli fa mi na wy spach Ru gia i Mon, mu rem ber liń skim, a ta kże im pre za mi że glar ski mi Ki ler Wo che w Ki lo ni i Han se Sa il w Ro sto ku oraz Es - toń skim Fe sti wa lem Pio sen ki. Kon kurs na 6 Cu dów Bał ty ku nie obej mu je gło so wa nia wy łącz nie na atrak cje tu ry stycz ne po ło żo ne na wy brze żach po szcze gól nych państw, ale znaj du ją ce się na ca łym ich te ry to - rium. W gło so wa niu bio rą udział naj cie kaw sze miej sca dzie dzic twa na ro do we go oraz miej sca o wy jąt ko wych wa lo rach przy rod ni czych państw po ło żo nych w ba se nie Mo rza Bał tyc kie go: Da - tu ry stycz nych wy ma ga ma rży to uro pe ra to ra na po zio mie min. 20%, co spra wia, że dla wie lu ho te la rzy to zbyt bo le sna ce na za obec ność w pol - skich ka ta lo gach tu ry stycz nych. Gdy jed nak prze bo le ją tę stra tę i zde cy du ją się na współ pra cę z to uro pe ra to ra mi, po trze bu ją wspar cia ze stro ny klien tów biur pod ró ży wy łącz - nie w ni skim se zo nie, wie rząc, że w szczy cie se - zo nu i tak sa mo dziel nie sprze da dzą wszyst kie łó żka z po ca ło wa niem rę ki. Udział biur pod ró ży w sprze da ży sa me go za - kwa te ro wa nia jest ni ski i cią gle spa da. Sa mo dziel - ny tu ry sta obec nie bez tru du wy szu ka i znaj dzie in te re su ją ce go obiek ty i po rów na ce ny na ryn ku, za rów no za gra ni cą, jak i w kra ju. Tu nie ma ba rie - ry ję zy ko wej ani pro ble mu ko mu ni ka cji, a tym sa - mym po trze by ko rzy sta nia z usług biu ra pod ró ży. Czo ło wi to uro pe ra to rzy mo gą za zna czyć swo - ją obec ność na pol skim ryn ku wów czas, gdy przy - go tu ją im pre zy sta no wią ce kom plek so wy pa kiet usług na krót kie i dłu ższe urlo py w Pol sce. Urlop w kra ju ma prze cież wie le za let w po rów na niu z wy jaz dem za gra nicz nym. Z per spek ty wy pol - skie go tu ry sty, od pa da dłu gi i kosz tow ny do jazd, wszę dzie mo że my się swo bod nie po ro zu mie wać, nie po trze bu je my dro gich wa lut, je dze nie jak u ma my i czu je my się jak u sie bie. Czy po trze ba nam cze goś wię cej do szczę ścia? Tak in te re su - ją cych im prez dla ak tyw nych, dla se nio rów, kra jo - -Ostródz ki, Kra ina Wiel kich Je zior Ma zur skich, ru cho me wy dmy i Sło wiń ski Park Na ro do wy, hi - sto rycz ne cen trum Kra ko wa. Od pa dły: Za mość, Wie licz ka, So pot. Ko lej na run da od bę dzie się w czerw cu i lip cu. Po zo sta nie wte dy 16 naj cie - kaw szych atrak cji tu ry stycz nych. W trze ciej, fi - na ło wej, któ ra bę dzie trwa ła od sierp nia do wrze śnia, wy bie rze my 6 cu dów Bał ty ku. Rów no le głe do gło so wa nia pu blicz ne go po przez an kie tę in ter ne to wą od by wa się gło so wa nie gru - py eks per tów part ne rów pro jek tu 2.0 AGO RA, z 10 kra jów wo kół Mo rza Bał tyc kie go Wy ni ki obu pro ce dur wy bor czych zo sta ną po łą czo ne. Gło so wa nie w kon kur sie od by wa się na te - re nie wszyst kich kra jów. Uro czy stość wrę cze - nia na gród 6 Cu dów Bał ty ku od bę dzie się w li sto pa dzie 2012 w Gdań sku. Gło so wać mo żna na stro nie: Brak Polski w katalogach znaw czych, ob jaz do wych, folk lo ry stycz nych, au - to ka rem, po cią giem, ro we rem i ka ja kiem, dla dzie - ci i mło dzie ży, ku ra cju szy, ko ne se rów sztu ki, pi wa lub wi na. Bra ku je rów nież no wo cze snych ośrod - ków wy po czyn ko wych z ofer tą all in c lu si ve, wzbo - ga co ną pro gra mem wy cie czek fa kul ta tyw nych oraz in nych bar dziej kre atyw nych po my słów im - prez, któ re trud no sa mo dziel nie zor ga ni zo wać. Aby za trzy mać pol skich tu ry stów w kra ju, wy - star czy jesz cze tyl ko za dbać o śro do wi sko, usu nąć ster ty śmie ci z la sów, za dbać o czy stość wód i po - wie trza, za bro nić pa le nia śmie ci w pol skich ku ror - tach, wsiach i mia stecz kach. Sa mo rzą dy po win ny przy kła dać więk szą uwa gę do ochro ny spój nej i es - te tycz nej ar chi tek tu ry kra jo bra zu, in we sto wać w in - fra struk tu rę tu ry stycz ną, ście żki ro we ro we, szla ki tu ry stycz ne, pie sze, wod ne i ro we ro we. Eks po no - wa nie lo kal nych atrak cji tu ry stycz nych, re kla ma naj pięk niej szych za kąt ków i pro mo cja in ter su ją cych lo kal nych wy da rzeń, zwięk szy za in te re so wa nie Po - la ków wy po czyn kiem w kra ju. Ana li za po rów naw cza efek tyw no ści środ ków wy da wa nych na pro mo cje tu ry sty ki kra jo wej za gra ni cą i w Pol sce, mo że po zy tyw nie wpły nąć na sku tecz ność dzia łań mar ke tin go wych wspie ra - ją cych roz wój pol skiej tu ry sty ki. KrzysztofPiątek PZOT