SPRAWDZIAN W SZÓSTEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Zegar

Transkrypt

1 SPRAWDZIAN W SZÓSTEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ

2 Tekst do zadań 1. do 4. Chyba każdy zgodzi się ze mną, że prawdopodobnie żaden inny wynalazek nie zmienił tak bardzo naszego życia jak zwykły zegarek. y nieustannie mierzą czas podzielony na godziny, minuty i sekundy, od przebudzenia do zaśnięcia. Jednak należy zaznaczyć, że nie zawsze tak było. W czasach starożytnych myśliwi czy rolnicy wyznaczali czas na podstawie ruchu słońca i gwiazd, a zmieniające się pory roku stanowiły dla nich odpowiednik kalendarza. Wraz z pojawieniem się pierwszych cywilizacji zmienił się też sposób pomiaru czasu. Zaczęto wtedy dzielić dobę. I tak oto Starożytni Babilończycy i Egipcjanie stworzyli zegar słoneczny, który mierzył godziny na podstawie ruchu słońca. Następnie Grecy i Chińczycy zaczęli posługiwać się zegarami wodnymi i klepsydrami, działającymi niezależnie od pory dnia. Jednak dopiero w średniowiecznej Europie wynaleziono pierwsze w pełni mechaniczne zegary sprężynowe i wahadłowe. Natomiast pierwszy zegarek z napędem elektronicznym skonstruowano znacznie później, bo w XIX wieku. Na podstawie: Encyklopedia Wynalazki, Glenn Murphy, Buchmann Sp. z o.o. Warszawa 2008, s Przeczytany tekst A. opisuje historię wynalezienia zegara. B. opisuje różne sposoby wyznaczania czasu w czasach prehistorycznych. C. opisuje powstanie pierwszych zegarów słonecznych. D. opisuje powstanie pierwszych zegarów wodnych. 2. Które zdanie jest nieprawdziwe? A. Zmieniające się pory roku stanowiły odpowiednik kalendarza. B. Chyba każdy zgodzi się ze mną, że prawdopodobnie żaden inny wynalazek nie zmienił tak bardzo naszego życia jak zwykły zegarek. C. Starożytni Babilończycy i Egipcjanie stworzyli zegar słoneczny. D. W czasach starożytnych myśliwi czy rolnicy wyznaczali czas na podstawie ruchu Ziemi. 3. Które zdanie oprócz informacji zawiera także komentarz wypowiadającej osoby? A. W czasach starożytnych myśliwi czy rolnicy wyznaczali czas na podstawie ruchu Słońca i gwiazd. B. Prawdopodobnie żaden inny wynalazek nie zmienił tak bardzo naszego życia jak zwykły zegarek. C. Taki stan rzeczy utrzymał się do czasu pojawienia się pierwszych cywilizacji. D. Grecy i Chińczycy zaczęli posługiwać się zegarami wodnymi i klepsydrami. 2

3 4. Po którą z wymienionych książek sięgniesz, aby dowiedzieć się, dlaczego wyrazy takie jak Babilończycy, Grecy piszemy wielką literą? A. Słownik terminów literackich. B. Słownik ortograficzny. C. Atlas świata. D. Słownik języka polskiego. 5 Duża i mała wskazówka o godzinie 900 wyznaczają na tarczy zegara kąt wypukły i niewypukły. Kąty mają miary: A. 90º i 120º. B. 90º i 360º. C. 60º i 300º. D. 90º i 270º. Tekst do zadań 6. i 7. Opóźnienie pociągu z Gdyni do Warszawy wynosi 219 minut. 6. Opóźnienie wyniosło: A. 2 godziny 19 minut. B. 3 godziny 39 minut. C. 3 godziny 65 minut. D. 21 godzin 9 minut. 7. Planowany przyjazd pociągu do Warszawy to O której godzinie przyjedzie spóźniony pociąg? A B C D

4 Tekst do zadań 8. i Najdłuższym dniem jest A. 20 stycznia. B. 8 maja. C. 22 sierpnia. D. 27 września. 9. Dzień 27 września przypada w A. 1. tygodniu kalendarzowej jesieni. B. 2. tygodniu kalendarzowej jesieni. C. 3. tygodniu kalendarzowej jesieni. D. 4. tygodniu kalendarzowej jesieni. Tekst do zadań 10. i 11. Czy wiesz, że... Kolekcja zegarów w Państwowym Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie zajmuje trzecie miejsce w świecie pod względem liczebności i wartości eksponatów. Muzeum posiada szereg bardzo zróżnicowanych tematycznie działów. Główny dział obejmuje zegary słoneczne i inne typy zegarów od XVI do XX wieku (np. zegary wodne, klepsydry), w tym wiele dzieł o wielkiej wartości artystycznej, pochodzących z najlepszych warsztatów Europy. Do najciekawszych eksponatów zalicza się np.: zegar słoneczny z armatką strzelającą w południe, zegar z 1645 r., który należał do króla Jana Kazimierza. Uzupełnieniem tych zbiorów jest kolekcja przyrządów astronomicznych i ksiąg poświęconych astronomii. Muzeum powstało w oparciu o prywatną kolekcję lekarza z Jędrzejowa Feliksa Przypkowskiego, który przekazał zebrane eksponaty Polsce. Na podstawie: słoneczny, który należał do króla Jana Kazimierza, pochodzi z A. XIV w. B. XV w. C. XVI w. D. XVII w. 4

5 11. Która odpowiedź w pełni opisuje zgromadzone zbiory w muzeum w Jędrzejowie? A. słoneczny z armatką strzelającą w południe, zegar z 1645 r., który należał do króla Jana Kazimierza. B. y słoneczne i inne typy zegarów od XVI do XX wieku. C. y słoneczne i inne typy zegarów od XVI do XX wieku, kolekcję przyrządów astronomicznych i księgi poświęcone astronomii. D. y słoneczne i inne typy zegarów od XV do XX wieku, kolekcję przyrządów astronomicznych i księgi poświęcone historii zegarów. Mapa do zadań 12. i Skutkiem ruchu obrotowego Ziemi wokół własnej osi jest różnica czasu. Pamiętając, że ruch ten odbywa się z zachodu na wschód, zaznacz miasto, w którym Słońce wschodzi najwcześniej. A. Gdańsk. B. Łódź. C. Jędrzejów. D. Kraków. 13. Najsłynniejsze muzeum zegarów w Polsce znajduje się w Jędrzejowie. Grupa uczniów z Krakowa zamierza je zwiedzić. W jakim kierunku pojadą? A. Północno-zachodnim. B. Północno-wschodnim. C. Południowo-zachodnim. D. Południowo-wschodnim. 5

6 Tekst do zadań od 14. do 15. Stary zegar od pradziada Nic nie robi, tylko gada... Ledwo skończył - już zaczyna; Co godzina - to nowina. Ej, wy dziatki! Czy wy wiecie, Jak bywało niegdyś w świecie? Jak bywało na tej ziemi Przed latami, przed dawnymi?... Tarcza moja, tak jak słońce, Biła sercem szczerozłotym, Sławnych godzin sto, tysiące Wydzwoniłem moim młotem. Dziś mi nikt już nie poradzi, Z wiatrem poszło moje zdrowie. Zapytajcie tylko dziadzi, To on resztę wam opowie. Stary zegar mruczy w ciszy, Zgięta skrzypi w nim sprężyna, Ledwo idzie, ledwo dyszy, Przecież znowu bić zaczyna. Stary zegar od pradziada. M. Konopnicka, Książka i Wiedza, Warszawa Do kogo w wierszu zwraca się stary zegar? A. Do wskazówek. B. Do dzieci. C. Do wyobraźni. D. Do innego zegara. 15. Przypisanie w wierszu ludzkich zachowań zegarowi to A. uosobienie. B. epitet. C. dźwiękonaśladownictwo. D. porównanie. 6

7 16. W którym szeregu wyrazy zapisano w porządku alfabetycznym? A. mistrz, zegarek, zegarynka, zegar. B., zegarek, zegarmistrz, zegarynka. C. ynka, zegarmistrz, zegarek, zegar. D., zegarek, zegarynka, zegarmistrz. Rysunek do zadań 17. i Zabytkowy zegar został zapakowany do pudła w kształcie prostopadłościanu, którego podstawa jest kwadratem o boku 40 cm, a wysokość wynosi 80 cm. ma być prezentem dla dziadka. Co najmniej ile centymetrów ozdobnej wstążki potrzeba, aby przewiązać zapakowany zegar tak, jak pokazuje rysunek? A. 200 cm B. 280 cm C. 400 cm D. 580 cm 18. Wybierz rysunek przedstawiający ścianę boczną pudełka w skali 1:20. 7

8 Diagram do zadań 19. i Jaką prędkość może osiągnąć biegnący słoń? A. 30 km/h B. 35 km/h C. 40 km/h D. 50 km/h 20. Ile razy szybciej biega najszybsze z wymienionych zwierząt od najwolniejszego? A. Około 3,5 razy. B. Około 8,5 razy. C. Około 4,2 razy. D. Około 4 razy. 21. Której pory roku dotyczy następująca informacja? Dzień będzie krótszy od najdłuższego dnia w roku o 15 minut Napisz w 4-5 punktach instrukcję wyjaśniającą, jakie czynności należy wykonać, aby zrobić zegar. W tym celu wykorzystaj podane materiały: papierowy talerzyk klej kolorowe cyfry nożyczki słomki pinezki 8

9 23. Zorganizowano dziewięciogodzinną wycieczkę do muzeum. Wynajęcie autokaru 95,50 zł za godzinę. Opłata za przewodnika 32 zł od grupy. Bilety wstępu 9,60 za 1 osobę. Na podstawie informacji zamieszczonych powyżej oblicz: ile wyniesie całkowity koszt wycieczki dla 25 uczestników, ile powinna zapłacić jedna osoba. Zapisz wszystkie obliczenia 24. Wymień trzy zasady dotyczące bezpiecznego zachowania się w czasie podróży autokarem. W autokarze nie wolno: 25. Napisz sprawozdanie (min. 10 zdań) z wymyślonej, jednodniowej szkolnej wycieczki do Państwowego Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie. 9

10 KLUCZ ODPOWIEDZI DO ZADAŃ ZAMKNIĘTYCH A D B B D B A B A D C C B B A B C C B A SCHEMAT PUNKTOWANIA ZADAŃ OTWARTYCH Zadanie 21. Podaje poprawną odpowiedź lato Zadanie 22. I. Pisze instrukcję wykonania zegara. II. Zastosowanie czasowników w odpowiednich formach. III. Poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna (dopuszczalny 1 błąd językowy, ortograficzny, interpunkcyjny) Uczeń z dysleksją: komunikatywność wypowiedzi pomimo błędów. Przykładowe rozwiązania 1. Wokół talerzyka, tuż przy krawędzi, za pomocą kleju przyklej liczby od 1 do Nożyczkami przetnij w połowie jedną ze słomek. 3. Obie rurki połącz ze sobą za pomocą pinezki. 4. Przytwierdź słomki pośrodku talerzyka. Zadanie 23. I. Ustalenie sposobu obliczenia całkowitych kosztów wycieczki: 95,50 zł 9 + 9,60 zł zł. II. Obliczenie kosztów wycieczki: 1131,50 zł. III. Ustalenie sposobu obliczenia kosztów wycieczki dla jednego uczestnika 1131,50 zł : 25. IV. Obliczenie kosztów wycieczki dla jednego uczestnika: 45,26 zł. V. Podanie w odpowiedzi kosztów wycieczki dla całej grupy i dla jednego uczestnika z uwzględnieniem jednostki monetarnej. 10

11 Przykładowe rozwiązania I sposób: Wynajęcie autokaru na 9 godzin: 95,50 zł 9 = 859,50 zł. Koszt biletów dla wszystkich uczestników: 9,60 zł 25 = 240 zł. Koszt całej wycieczki: 859,50 zł zł +32 zł = 1131,50 zł. Koszt wycieczki dla jednego uczestnika: 1131,50 zł : 25 = 45,26 zł. II sposób: (95,50 zł 9) : 25 = 34,38 zł 32 zł : 25 =1,28 zł 34,38 zł +1,28 zł + 9,60 zł = 45,26 zł 45,26 zł 25 = 1131,50 zł Odpowiedź: Całkowity koszt wycieczki wyniesie 1131,50 zł. Każdy uczestnik musi zapłacić 45,26 zł. Zadanie 24. Podanie trzech poprawnych odpowiedzi Podanie dwóch poprawnych odpowiedzi - 1pkt [2 punkty] Przykładowe rozwiązanie W autokarze nie wolno: hałasować, wstawać z miejsca (chodzić), wychylać się przez okno, śmiecić. Zadanie 25. I. Pisze o wyprawie do muzeum. Odtwarza przebieg wydarzeń. Podanie niezbędnych informacji: czas, miejsce. II. Budowanie tekstu poprawnego kompozycyjnie. III. Spójność wypowiedzi. IV. Celowe stosowanie środków językowych. V. Napisanie tekstu poprawnego pod względem językowym. Limit błędów: 0-1 bł. (1 pkt) 2 bł. i więcej (0 pkt) 11

12 VI. Przestrzeganie norm ortograficznych. Limit błędów: 1-2 bł. (1 pkt) 3 bł. i więcej (0 pkt) Uczeń z dysleksją: - tworzenie spójnego i komunikatywnego tekstu (1 pkt) VII. Przestrzeganie norm interpunkcyjnych. Limit błędów: 1-2 bł. (1pkt) 3 bł. i więcej (0 pkt) Uczeń z dysleksją: - stosowanie wielkiej litery na początku i kropki na końcu zdania (1 pkt) Przyznaje się punkt, jeżeli uczeń wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą (stosuje akapity) VIII. Czytelny zapis. UWAGA! PUNKTY ZA ASPEKTY IV, V, VI, VII, VIII PRZYZNAJE SIĘ, JEŻELI UCZEŃ ZAPISAŁ CO NAJMNIEJ 10 ZDAŃ. Przykładowe rozwiązanie 12 września 2009 roku nasza klasa (VIb) była na wycieczce w Państwowym Muzeum w Jędrzejowie. Pojechała z nami także klasa Va. Wycieczka rozpoczęła się od porannej zbiórki pod szkołą. Niestety, musieliśmy czekać na naszego kolegę Wojtka, który dotarł z lekkim opóźnieniem. Po odczytaniu listy uczestników przez naszą wychowawczynię, panią Kasię, wszyscy wsiedliśmy do autobusu. Spod szkoły odjechaliśmy o godzinie 7.30, a już o około 9.00 byliśmy na miejscu. Zwiedzanie muzeum rozpoczęliśmy od przywitania się z naszym przewodnikiem, panem Wojtkiem, który opowiedział nam o historii muzeum. Kiedyś większość eksponatów należała do pewnego lekarza z Jędrzejowa, który przekazał je naszemu państwu, Polsce. W wielkich salach oglądaliśmy zegary słoneczne, wodne i klepsydry. Znalazł się tu nawet zegar, który należał kiedyś do króla Jana Kazimierza. W innych pomieszczeniach znajdowały się stare księgi i urządzenia astronomiczne. Po zakończeniu zwiedzania muzeum, mieliśmy czas na zjedzenie kanapek, napicie się i zakupienie pamiątek. Do Krakowa wróciliśmy na godzinę To była udana wycieczka i pomimo, że moja pamiątka (miniaturowa klepsydra) rozbiła się w autobusie, to miło spędziłem czas. 12