GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE ŻARKI NA LATA

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 Uchwały NrXXIX/204/2013 z dnia 22 marca 2013r GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE ŻARKI NA LATA Wstęp Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej do zadań własnych gminy należy opracowanie i realizacja gminnych programów wspierania. Przyjęta Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata porusza kwestie dotyczące dysfunkcji rodzin, które w istotny sposób zakłócają funkcjonowanie dziecka. Pomoc w założeniach ma prowadzić do sytuacji, w której rodziny zaczną samoistnie przezwyciężać problemy, działając skutecznie przy udziale własnych środków, a także zasobów, jakie gwarantuje środowisko. W oparciu o politykę społeczną państwa stworzono Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych, której nadrzędnym celem jest skupiać działania wszystkich instytucji i organizacji działających na rzecz profilaktyki i pomocy dziecku i rodzinie. Budowanie dobrych relacji i więzi rodzinnych ma wpływ na ochronę dzieci i młodzieży przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. Rodzina funkcjonalna, konsekwentnie i z powodzeniem spełniająca swoje zadania, stanowi dla swych członków, przede wszystkim dzieci, źródło poczucia własnej wartości i bezpieczeństwa. Osłabienie rodziny sprzyja powstawaniu sytuacji kryzysowych, które przenoszą się na środowisko lokalne. Rodzina to podstawowe środowisko, które powinno zapewnić bezpieczeństwo emocjonalne dziecku. Oddziałuje w sposób świadomy i nieświadomy na osobowość dziecka, przekazując mu swój system wartości, tradycje, ukierunkowuje jego aktywność i postępowanie na całe życie. Jest najbardziej stabilnym punktem odniesienia w doświadczeniu dziecka. Dlatego jeśli w funkcjonowaniu rodziny pojawiają się dysfunkcje, instytucje i służby zobligowane do wspierania rodziny zobowiązane są do podjęcia na jej rzecz określonych działań. W pracy tej bardzo istotne jest koordynowanie działań wszystkich instytucji, zobligowanych do wspierania rodziny. Problemy występujące w rodzinie często są złożone i wymagają interdyscyplinarnych rozwiązań. Choroba alkoholowa rodziców, przemoc w rodzinie, niewydolność wychowawcza w wypełnianiu funkcji rodzicielskich, to główne problemy dezorganizujące życie rodzin, którym często towarzyszy również problem ubóstwa, długotrwałego bezrobocia, zagrożenia wykluczeniem społecznym, zagrożenie eksmisją. Dlatego rodziny dysfunkcyjne wymagają stałego monitorowania przez pracowników socjalnych, pedagogów szkolnych, pracowników przychodni medycznych, policji, kuratorów sądowych i przedstawicieli innych instytucji, które mają kontakt z rodziną oraz podejmowania działań na rzecz rodziny w oparciu o sprecyzowany plan działania. Praca z rodziną przedstawicieli służb społecznych powinna być połączona ze wsparciem ze strony środowiska, w tym również bliższych i dalszych krewnych oraz aktywnością własną ze strony rodziny. Ponadto, praca z rodziną powinna być prowadzona przez odpowiednio przygotowaną kadrę, kompleksowa i obiektywna oraz podejmowana możliwie jak najwcześniej. Organizując różnorodne formy wsparcia na rzecz rodziny wieloproblemowej, należy doceniać i konsekwentnie realizować zasadę podstawowej roli opiekuńczej i wychowawczej rodziny w rozwoju dziecka. Zamiast zastępować rodzinę w jej funkcji opiekuńczo-wychowawczej, należy ją wspierać i wspomagać tak, aby przywrócić jej prawidłowe funkcjonowanie.

2 Stąd założeniem Programu jest wsparcie rodziny naturalnej, już na etapie, gdy problemy się zaczynają oraz eliminowanie takich sytuacji, kiedy dziecko musi opuścić własną rodzinę. Zasadą nadrzędną programu jest ścisła współpraca z podmiotami świadczącymi pomoc rodzinie MOPS/asystent rodziny i pracownik socjalny/oraz podmiotów wspierających rodzinę na poziomie lokalnym. Asystent rodziny w strukturze gminnego wsparcia rodziny MIEJSKO-GMINNY OŚRODEK POMOCY SOŁECZNEJ/PRACOWNIK SOCJALNY relacja WYWIAD ŚRODOWISKOWY (ANALIZA SYTUACJI RODZINY pod kątem realizacji funkcji opiekuńczowychowawczej i potrzeb rodziny) współpraca RODZINA PRZEŻYWAJĄCA TRUDNOŚCI relacja Decyzja kierownika MGOPS o przyznaniu rodzinie asystenta ASYSTENT RODZINY

3 Program będzie realizowany w szczególności w oparciu o następujące akty prawne: - ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 182), -ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 135 z późn. zm.), - uchwałę nr XXXIX/251/2010 Rady Miejskiej w Żarkach z dnia 30 czerwca 2010 roku w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata dla Gminy Żarki, - ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz z późn. zm.), - ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz z późn. zm.), - ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 124, z późn. zm.), - ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz z późn. zm), - ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2010 r., Nr 33, poz. 178 z późn. zm.), - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz. U. z 2011 r., Nr 209, poz. 1245). I. Diagnoza Z danych Urzędu Statystycznego wynika, że na dzień 31 grudnia 2012 r. Gmina Żarki liczyła 8456 mieszkańców, wśród których większość stanowiły kobiety: Liczba dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia wynosiła 1742, z czego 854 stanowiły kobiety i 888 stanowili mężczyźni (tabela 1). Tabela 1.Stan ludności Miasta i Gminy Żarki w roku Ogółem Kobiety Mężczyźni Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny Źródło:dane Urzędu Statystycznego W 2012 roku odnotowano wzrost liczby bezrobotnych i na koniec grudnia 2012 r. było zarejestrowanych 658 osób z terenu naszej gminy. Prawo do pobierania zasiłku dla bezrobotnych przysługiwało 149 osobom. W najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy nadal pozostają w szczególności osoby do 25 roku życia. Ich udział stanowi 21 % ogółu bezrobotnych. Wśród osób ubiegających się o wsparcie w ramach ustawy o pomocy społecznej, bezrobocie pozostaje jednym z głównych powodów. W 2012 r. wśród 365 rodzin korzystających z pomocy społecznej, kwestia bezrobocia dotyczyła 145 rodzin. Inne powody to m.in. ubóstwo, niepełnosprawność, długotrwała choroba.

4 Uwzględniając typologie rodzin korzystających z pomocy społecznej w 2012 r. to rodziny z dziećmi stanowiły 43% ogółu świadczeniobiorców, wśród których 21 % stanowiły rodziny niepełne. Z danych Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Żarkach wynika, że w okresie od stycznia do grudnia 2012 udzielono wsparcia: rodzinom na podstawie ustawy o pomocy społecznej, rodzinom na podstawie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania, rodzinom - na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych, - 50 rodzinom - na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, - 98 rodzinom - na podstawie ustawy o systemie oświaty (pomoc materialna dla uczniów), - 24 rodzinom - na podstawie ustawy o dodatkach mieszkaniowych. Z danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Myszkowie wynika, że w 2012 r. w 12 rodzinach zastępczych spokrewnionych jest umieszczonych 17 dzieci w tym 15 dzieci z terenu Miasta i Gminy Żarki, 7-ro dzieci jest umieszczonych w czterech rodzinach niespokrewnionych (niezawodowych ). Ponadto 11 rodzin (w tym 5 rodzin objętych jest nadzorem kuratora ) nie wypełnia właściwie funkcji opiekuńczo-wychowawczej. Dzieci z tych rodzin zagrożone są umieszczeniem w pieczy zastępczej. II. Zasoby gminy Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Żarki na lata będzie służył realizacji gminnej polityki rodzinnej. Działania na rzecz dziecka i rodziny realizują instytucje opisane w poniższej tabeli. Tabela 1 Instytucje realizujące działania na rzecz dziecka i rodziny z gminy Żarki. Lp. Nazwa placówki Rodzaj działalności 1 Urząd Miasta i Gminy Żarki Przyznawanie i wypłacania stypendiów, dowozy dzieci niepełnosprawnych 2 Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Żarkach Praca socjalna, pomoc finansowa i rzeczowa, dożywianie dzieci w szkołach, specjalistyczne poradnictwo, aktywizacja społeczno zawodowa, organizowanie wypoczynku, uruchamianie działań interwencyjnych, współpraca z innymi instytucjami w celu tworzenia lokalnego systemu opieki nad rodziną związanych z 3 Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 4 Zespół Interdyscyplinarny ds. Rozwiązywania Problemów Przemocy w Rodzinie interwencją kryzysową Wsparcie terapeutyczne, przeciwdziałanie problemom dotyczącym nadużywania alkoholu Wsparcie i pomoc rodzinom w przezwyciężeniu problemu przemocy 5 Placówki służby zdrowia z Działalność w zakresie profilaktyki i opieki zdrowotnej

5 terenu gminy Żarki 6 Placówki oświatowowychowawcze z terenu gminy Żarki 7 Świetlica socjoterapeutyczna 8 Parafie z terenu gminy Żarki 9 Środowiskowy Dom Samopomocy w Żarkach Działalność edukacyjno - wychowawcza, interwencyjna, organizowanie wypoczynku, wsparcie i pomoc psychologiczno-pedagogiczne dla rodziców i dzieci Organizowanie zajęć pozaszkolnych, wsparcie psychologiczno-terapeutyczne, organizowanie czasu wolnego. Działalność charytatywna Działalność terapeutyczna, rehabilitacyjna, zwiększenie zaradności, samodzielności życiowej a także ich integracja społeczna Misja Każda społeczność, w której warto żyć musi tworzyć sieć ludzi dobrej woli - wspierających siebie nawzajem. Inaczej idzie w rozsypkę. Chrońmy i wzmacniajmy RODZINĘ ze szczególnym zrozumieniem. III. Cele Programu Cel główny Stworzenie optymalnych warunków do wychowywania dzieci w rodzinie, również w pieczy zastępczej oraz wspierania rodzin dysfunkcyjnych w prawidłowym wypełnianiu obowiązków opiekuńczo-wychowawczych w gminie Żarki Cele szczegółowe: 1) Podejmowanie działań profilaktycznych, edukacyjnych i interwencyjnych na rzecz rodziny; 2) Wspieranie rodzin niewydolnych wychowawczo celem przywrócenia prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie; 3) Podejmowanie działań koordynujących wobec podmiotów zajmujących się rodzinami dysfunkcyjnymi. IV. Zadania programu Harmonogram Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata w Gminie Żarki. Lp. Zadania Działania Termin realizacji 1 1) Udział w kampaniach, Prowadzenie konferencjach, seminariach 2016 działalności promujących wartość rodziny, profilaktycznej na 2) wspieranie i propagowanie rzecz rodziny. idei wolontariatu oraz innych form aktywności społecznej na rzecz rodziny, 3) udział w Projektach współfinansowanych ze środków pozabudżetowych w tym rządowych i ze środków Realizatorzy Wszystkie podmioty uczestniczące w realizacji Programu Wskaźniki -ilość konferencji, seminariów, - ilość artykułów w lokalnej prasie, - ilość plakatów ulotek, - utworzenie zakładki na stronie internetowej, - ilość programów

6 3. Doskonalenie współpracy pomiędzy instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz dzieci i rodziny UE mających na celu dobro rodziny i rozwój specjalistycznego wsparcia, 4) udział w programach profilaktycznych i edukacyjnych wspierających wychowanie dzieci i młodzieży I.Praca z rodziną: 1)konsultacje i poradnictwo specjalistyczne (psychologiczne, pedagogiczne, socjalne, prawne, zawodowe ), 2) udzielanie pomocy finansowej i rzeczowej: - pomoc w formie dożywiania dla dzieci i młodzieży w szkołach, -udzielanie pomocy dzieciom w formie stypendiów, wyprawek szkolnych, itp. udzielanie pomocy w formie zasiłków, 3) organizowanie czasu wolnego dzieciom w formie kolonii, zimowisk, wycieczek, wyjazdów, spotkań, imprez 4) usługi opiekuńcze i specjalistyczne, 5) tworzenie grup wsparcia i grup samopomocowych, II Pomoc w opiece i wychowaniu dziecka: wsparcie asystenta rodziny, pomoc rodziny wspierającej, praca socjalna z rodziną (kontrakt socjalny), pomoc placówek wsparcia dziennego (kluby, świetlice, itp. ) 1) współpraca szkół, policji, służby zdrowia, MGOPS, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Zespołu Interdyscyplinarnego, organizacji pozarządowych oraz innymi instytucjami, 2) stała współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, jednostką realizującą działania z zakresu pieczy zastępczej, 3) doskonalenie kadry (szkolenia dla pracowników socjalnych, asystentów rodziny, rodzin wspierających oraz innych specjalistów). 2. Udzielenie wsparcia i pomocy rodzinie przezwyciężającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczej Wszystkie podmioty uczestniczące w realizacji Programu Wszystkie podmioty uczestniczące w realizacji Programu - ilość porad udzielonych w punkcie konsultacyjnym, - ilość zatrudnionych specjalistów na terenie gminy Żarki, - ilość dzieci dożywianych w szkołach, -ilość rodzin, którym przyznano pomoc finansową, -ilość dzieci korzystających z wypoczynku, wyjazdów, itp., -liczba rodzin objętych usługami opiekuńczymi, -liczba grup wsparcia, -ilość rodzin objętych przez asystenta rodziny, - ilość rodzin wspierających, -ilość kontraktów socjalnych, -ilość placówek wsparcia dziennego -liczba szkoleń,spotkań, konferencji itp.

7 Kierowanie Współpraca V. Odbiorcy Programu. Odbiorcami Programu są: 1) Rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, 2) Dzieci i młodzież, którym rodzina nie zapewnia należytej opieki, 3) Przedstawiciele instytucji oraz służb pracujących na rzecz dzieci i rodzin. VI. Przewidywane efekty realizacji Programu Spodziewanym efektem realizacji Programu ma być polepszenie sytuacji dziecka i rodziny, poczucia bezpieczeństwa socjalnego, ograniczenie patologii społecznej, zminimalizowanie negatywnych zachowań oraz stworzenie skutecznego systemu wsparcia dla rodziny i dziecka. VII. Gminny system wsparcia rodziny Rodzina przeżywająca trudności opiekuńczo-wychowawcze ZASOBY GMINNEGO SYSTEMU WSPIERANIA RODZINY: Placówka wsparcia dziennego Zespół Interdyscyplinarny GKRPA Szkoła/przedszkole (pedagog, wychowawca) Rodzina wspierająca Służba zdrowia /lekarz rodzinny/pielęgniar ki środowiskowa Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej Straż miejska /policja Organizacje pozarządowo działające na rzecz rodziny Kuratorzy sądowi PRACOWNIK SOCJALNY ASYSTENT RODZINY USŁUGI ASYSTENTA RODZINY ŚWIADCZENIA MATERIALNE PRACA SOCJALNA

8 VIII. Realizatorzy Programu. Koordynatorem Programu jest Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Żarkach przy współpracy z następującymi instytucjami : - Urzędem Miasta i Gminy Żarki, - Placówkami oświatowymi i kulturalnymi, - Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Myszkowie, - Policją, - Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Żarkach, - Zespołem Interdyscyplinarnym, - Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, - Powiatowym Urzędem Pracy w Myszkowie, - Zakładem opieki zdrowotnej, - Organizacjami pozarządowymi, - Parafiami. IX. Finansowanie Programu Źródłem finansowania Gminnego Programu są : 1 ) Środki własne gminy : a) zaplanowane na dany rok budżetowy w Miejsko-Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Żarkach na realizację Gminnego Programu Wspierania Rodziny, b) pochodzące ze zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. 2) Dotacja z budżetu państwa. 3) Środki pozabudżetowe. X. Efekty i rezultaty programu W wyniku przeprowadzonych działań przewidywane jest osiągnięcie następujących efektów: - Poprawa funkcjonowania rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi. - Przeciwdziałanie umieszczeniu dzieci w pieczy zastępczej. - Zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych rodzin celem zapobiegania powstawaniu sytuacji kryzysowych. - Poprawa sytuacji dziecka w rodzinie. - Poprawa stanu bezpieczeństwa rodziny i dziecka. - Wypracowanie procedury dotyczącej analizy sytuacji rodziny pod kątem zasadności przydzielenia asystenta rodziny.

9 XI. Monitoring i ewaluacja Monitoring będzie polegał na zbieraniu danych i informacji dotyczących zrealizowanych zadań w ramach Programu od podmiotów zaangażowanych w jego realizacje przez koordynatora Programu Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Żarkach w celu oceniania czy Program osiąga założone cele. Przedmiotem ewaluacji będzie skuteczność podejmowanych działań głównie w oparciu o analizę założonych wskaźników. Kierownik Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Żarkach będzie co roku przedkładał Radzie Miejskiej w Żarkach raport z realizacji Gminnego Programu Wspierania Rodziny.