RAPORT 3/2003 (3) Monachium, Rzeszów Wrzesień 2003r.

Transkrypt

1 RAPORT /00 () Monachium, Rzeszów Wrzesień 00r.

2 Projekt realizowany jest przez zespół Ifo Institute for Economic Research Instytutu Gospodarki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w składzie: dr Gernot Nerb Marian Wargacki Anna Stangl Monika Dąbrowska Robert Pater Raport zawiera wyniki badań przeprowadzanych na stałym panelu ekspertów ekonomicznych. Badanie dotyczy projekcji najważniejszych parametrów makroekonomicznych dotyczących gospodarki polskiej. Badanie odnosi się również do bieżących aspektów nurtujących międzynarodową opinię publiczną jak np. w tym badaniu sprawa związana z coraz częstszym zjawiskiem deflacji. COPYRIGHT BY IFO INSTITUTE AND INSTYTUT GOSPODARKI WSIiZ Żadna część tej pracy nie może być powielana i rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (elektroniczny, mechaniczny) włącznie z fotokopiowaniem, nagrywaniem na taśmy lub przy użyciu innych systemów, bez pisemnej zgody Instytutu Gospodarki WSIiZ w Rzeszowie.

3 Spis treści Spis treści... Wstęp... 4 Wnioski ogólne... 5 Metodologia... 6 Wskaźnik sytuacji gospodarczej na świecie... Sytuacja ekonomiczna w Polsce... Handel zagraniczny... Inflacja... Rynek pieniężny... 5 Rynek walutowy... 6 Rynek kapitałowy... Pytania dodatkowe... 9 Ograniczenia prawne i administracyjne... Spis wykresów... Spis tabel...

4 Wstęp Szanowni Państwo, Instytut Gospodarki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie we współpracy z Ifo Institute for Economic Research w Monachium ma przyjemność po raz trzeci przedstawić efekty badań eksperckich dotyczących oceny tendencji gospodarczych w Polsce, prowadzonych od początku 990r. Jest jak na razie pierwszym raportem poświęconym wyłącznie przedstawieniu opinii ekspertów o Polsce. Raport The World Economic Survey Badanie dla Polski jest przygotowywany cyklicznie, jako rezultat wspólnego przedsięwzięcia badawczego Ifo Institute for Economic Research w Monachium i Instytutu Gospodarki WSIiZ w Rzeszowie. Realizacja badań oceny tendencji gospodarczych oparta jest o metodologię przygotowaną przez zespół Ifo Institute for Economic Research. W każdym kwartale opracowywana jest ankieta zawierająca pytania jakościowe i ilościowe, dotyczące najważniejszych aspektów gospodarczych. Ankieta kierowana jest do ekspertów ekonomicznych. Na podstawie zebranych odpowiedzi przygotowywany jest niniejszy raport. Badanie The World Economic Survey (WES) poza Polską, prowadzone jest w 90 krajach. W badaniu bierze udział ponad 000 ekspertów ekonomicznych z całego świata (w polskiej edycji w kwietniu br. udział wzięło 4 ekspertów ekonomicznych). Co kwartał zamierzamy dostarczać Państwu informacje dotyczące oceny sytuacji ekonomicznej naszego kraju, dokonywanej przez niezależnych ekspertów ekonomicznych. Raport zawiera także prognozy, co do kształtowania się sytuacji gospodarczej w krótkim okresie (do 6 miesięcy). Mamy nadzieję, że podjęta przez nas inicjatywa spotka się z zainteresowaniem z Państwa strony. dr Gernot Nerb Ifo Institute for Economic Research prof. WSIiZ dr hab. inż Tadeusz Pomianek Rektor Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania 4

5 Wnioski ogólne W drugim półroczu 00r. eksperci oczekują poprawy sytuacji gospodarczej na świecie, Wśród ekspertów przeważają bardzo optymistyczne nastroje, co do prognozy sytuacji ekonomicznej Polski w drugim półroczu 00r., W opinii ekspertów w III kwartale br. zmniejszył się poziom wydatków kapitałowych w Polsce, Przewidywania, dotyczące wydatków konsumpcyjnych nadal nie dają podstaw do prognozowania poprawy sytuacji w tym zakresie, Import wzrasta szybciej niż eksport, lecz w ciągu następnych 6 miesięcy oczekiwany jest dodatni bilans handlowy, Znaczna część ekspertów przewiduje wzrost inflacji w najbliższym półroczu 00r., Zarówno krótko- jak i długoterminowe stopy procentowe w opinii ekspertów powinny wzrosnąć w II połowie br., Kurs złotego zmierza w kierunku nieznacznego niedowartościowania w stosunku do innych walut, Na rynku kapitałowym można spodziewać się w najbliższych 6 miesiącach zwyżki cen akcji, Wpływ epidemii SARS w Europie eksperci oceniają jako niewielki i krótkoterminowy, Na poziom inwestycji zagranicznych w Polsce duży wpływ ma niestabilności gospodarczej, a także ograniczenia prawne i administracyjne. 5

6 Metodologia W badaniu wykorzystywana jest ankieta, która przesyłana jest do wybitnych ekspertów ekonomicznych. Ankieta zawiera pytania o charakterze jakościowym i ilościowym. Narzędzie to pozwala na ujawnianie zmian w gospodarce i dostarczanie aktualnej informacji o sytuacji ekonomicznej wcześniej od danych publikowanych w oficjalnej statystyce. Opinie ekspertów w poszczególnych krajach są poddawane analizie polegającej na przypisywaniu poszczególnym opiniom ekspertów następujących ocen: w przypadku, gdy opinia ma charakter pozytywny (np. ekspert ocenia, że sytuacja jest dobra lub poprawiła się), przypisuje się jej wartość 9 (jest to wartość maksymalna). W przypadku neutralności opinii (np. ekspert ocenia, że sytuacja jest satysfakcjonująca lub nie uległa zmianie), przypisuje się jej wartość 5. Jeśli opinia ma charakter negatywny (np. ekspert ocenia, że sytuacja jest zła lub uległa pogorszeniu), otrzymuje ona wartość (jest to wartość minimalna). Następnie dokonuje się wyliczenia średniej ocen dla poszczególnych komponentów opiniowanych przez ekspertów (np. sytuacja ekonomiczna, stopa inflacji, itd.). Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż przeważają opinie pozytywne lub większość ekspertów przewiduje tendencję do poprawy danego wskaźnika. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż przeważają opinie negatywne lub większość ekspertów przewiduje tendencję do pogorszenia się danego wskaźnika. 6

7 Wskaźnik sytuacji gospodarczej na świecie Wykres : Ifo World Economic Climate =00 Ifo World Economic Climate* long-term average 9-00 (94.) * Arithmetic mean of judgement about present and expected economic situation. C Source: Ifo World Economic Survey (WES) QIII/00. ifo W lipcu br. wskaźnik sytuacji gospodarczej na świecie według badań Ifo Institute wyniósł 9, pkt. W stosunku do badania z kwietnia br. wskaźnik ten zwiększył swoją wartość o, pkt. Wzrost wskaźnika wynika wyłącznie z poprawy oczekiwań, co do przyszłej sytuacji w ciągu następnych sześciu miesięcy. Wartość wskaźnika diagnozy wyniosła 6,6 pkt. i pozostała na poziomie z kwietnia br. W przypadku wskaźnika prognozy, jego wartość wzrosła w stosunku do poziomu z kwietnia br. i ukształtowała się na poziomie 4,0 pkt. Wśród ankietowanych ekspertów przeważają oczekiwania o poprawie sytuacji gospodarczej na świecie w drugiej połowie 00r. W układzie regionalnym zaobserwowano znaczą poprawę sytuacji w Ameryce Północnej i Azji. Wskaźniki dla obu regionów są powyżej długoterminowej średniej, co może oznaczać możliwość dalszej poprawy sytuacji. W przypadku Europy Zachodniej wskaźnik poprawił się w mniejszym stopniu niż w Ameryce Północnej i Azji i nadal utrzymuje się poniżej długoterminowej średniej. Dopiero przejście indeksu powyżej długoterminowej średniej będzie mogło być odczytane jako trwała poprawa sytuacji gospodarczej w tym regionie świata.

8 Sytuacja ekonomiczna w Polsce Wykres : Ocena sytuacji ekonomicznej Polski Diagnoza Prognoza 4 /990 /99 4/99 /99 /99 /994 4/994 /995 /996 /99 4/99 /99 /999 /000 4/000 /00 /00 /00 Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż przeważają opinie pozytywne lub większość ekspertów przewiduje tendencję do poprawy danego wskaźnika. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż przeważają opinie negatywne lub większość ekspertów przewiduje tendencję do pogorszenia się danego wskaźnika. W lipcu 00r. wskaźnik bieżącej oceny sytuacji ekonomicznej w Polsce wyniósł 4,6 pkt. W stosunku do badań z kwietnia br. wzrósł o,0 pkt. Od stycznia 00r. wskaźnik utrzymywał się w przedziale,4,5 pkt. W lipcu br. nastąpiło wybicie w górę z tego przedziału. Nadal wśród ankietowanych ekspertów przeważają opinie, iż sytuacja ekonomiczna w Polsce w II kwartale br. uległa pogorszeniu. Warto podkreślić, iż indeks w lipcu br. zbliżył się do poziomu 5 punktów, czyli przejścia z obszaru przewagi ocen pesymistycznych do obszaru ocen neutralnych (sytuacja bez zmian). Oceny prognostyczne w zakresie oceny sytuacji ekonomicznej na najbliższe 6 miesięcy są bardzo optymistyczne, wskaźnik wyniósł do poziomu, punktów. W stosunku do poziomu z kwietnia br. wskaźnik wzrósł o,9 pkt. Tak wysokiego poziomu wskaźnika prognozy nie notowano od kwietnia 99r.

9 Wykres : Ocena sytuacji w zakresie wydatków kapitałowych w Polsce Diagnoza Prognoza 4 /990 /99 4/99 /99 /99 /994 4/994 /995 /996 /99 4/99 /99 /999 /000 4/000 /00 /00 /00 Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż przeważają opinie pozytywne lub większość ekspertów przewiduje tendencję do poprawy danego wskaźnika. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż przeważają opinie negatywne lub większość ekspertów przewiduje tendencję do pogorszenia się danego wskaźnika. Krótki szybki wzrost od stycznia do kwietnia 00r. został przerwany niewielkim spadkiem. Jak wykazują dane dotyczące wydatków kapitałowych indeks zmniejszył się w lipcu br. w stosunku do kwietnia br. o 0, pkt. z poziomu,5 do, pkt. Dane z następnego kwartału powinny rozstrzygnąć czy jest to jedynie korekta trendu wzrostowego, czy jego przerwanie. Prognoza pokazuje, że eksperci przekonali się jednak do wzrostu. Większość z nich przewiduje zwiększenie wydatków kapitałowych w Polsce w najbliższych 6 miesiącach. Indeks prognoza wynosi,6 pkt., a więc wzrósł o, pkt. Pokazuje to, że eksperci wyrażają się bardzo optymistycznie. Takie nastroje są porównywalne jedynie z tymi panującymi w 99 roku. 9

10 Wykres 4: Ocena sytuacji w zakresie wydatków konsumpcyjnych w Polsce Diagnoza Prognoza /990 4/990 /99 4/99 /99 4/99 /99 4/99 /994 4/994 /995 4/995 /996 4/996 /99 4/99 /99 4/99 /999 4/999 /000 4/000 /00 4/00 /00 4/00 /00 Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż przeważają opinie pozytywne lub większość ekspertów przewiduje tendencję do poprawy danego wskaźnika. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż przeważają opinie negatywne lub większość ekspertów przewiduje tendencję do pogorszenia się danego wskaźnika. W zakresie wydatków konsumpcyjnych eksperci oceniają, że zmniejszyły się one w stosunku do II kwartału br. Jest to zobrazowane spadkiem wskaźnika o, pkt. z poziomu 5, do 4,pkt. Oznacza to, że eksperci ciągle nie są przekonani do trwałego wzrostu na tym polu. Można było się jednak spodziewać przyhamowania szybszego tempa wzrostu w poprzednim kwartale. Prognoza sytuacji za 6 miesięcy jest optymistyczna. Wzrost liczby ekspertów oczekujących zwiększenia wydatków konsumpcyjnych spowodował wzrost indeksu z 5,6 do 6,6 pkt. Prognozuje się, zatem wzrost wydatków konsumpcyjnych w najbliższym półroczu. 0

11 Handel zagraniczny Wykres 5: Ocena sytuacji w zakresie handlu zagranicznego w Polsce (eksport, import) prognoza za 6 miesięcy 9 Eksport Import /990 4/990 /99 4/99 /99 4/99 /99 4/99 /994 4/994 /995 4/995 /996 4/996 /99 4/99 /99 4/99 /999 4/999 /000 4/000 /00 4/00 /00 4/00 /00 Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż przeważają opinie o wzroście danego wskaźnika. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż przeważają opinie o spadku danego wskaźnika. Trend wartości eksportu zmniejszył wyraźnie tempo. Nadal jest on jednak wzrostowy. W lipcu 00r. indeks wzrósł w stosunku do kwietnia br. o 0, pkt. (z, do, pkt.). Większy wzrost wykazał natomiast, wg opinii ekspertów, import. Z poziomu 6,6 pkt. w poprzednim kwartale wartość wskaźnika zwiększyła się do, pkt. w obecnym, tj. o 0,6 pkt.

12 Wykres 6: Ocena sytuacji w zakresie handlu zagranicznego w Polsce (bilans handlowy) prognoza za 6 miesięcy 9 Bilans handlowy /990 4/990 /99 4/99 /99 4/99 /99 4/99 /994 4/994 /995 4/995 /996 4/996 /99 4/99 /99 4/99 /999 4/999 /000 4/000 /00 4/00 /00 4/00 /00 Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż przeważają opinie o wzroście danego wskaźnika. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż przeważają opinie o spadku danego wskaźnika. W przypadku bilansu handlowego poprawa oznacz wzrost nadwyżki lub zmniejszenie deficytu, pogorszenie zmniejszenie nadwyżki lub zwiększenie deficytu. Pomimo powyższego w predykcji dotyczącej poziomu bilansu handlowego za 6 miesięcy nastąpiło zwiększenie liczby ekspertów prognozujący jego wzrost. Wskaźnik ten wzrósł o pkt. z 4,6 pkt. w przypadku prognozy z II kwartału br. do 5,6 pkt. Oznacza to, że po raz pierwszy od IV kwartału 00r. przeważa ilość ekspertów wyrażających się optymistycznie o saldzie bilansu handlowego w następnym okresie.

13 Inflacja Wykres : Stopa inflacji za 6 miesięcy w porównaniu do sytuacji obecnej Prognoza 4 /990 /99 4/99 /99 /99 /994 4/994 /995 /996 /99 4/99 /99 /999 /000 4/000 /00 /00 /00 Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż większość ekspertów przewiduje tendencję do wzrostu danego wskaźnika. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż większość ekspertów przewiduje tendencję do spadku danego wskaźnika. W styczniu 00r. eksperci wyjątkowo zgodnie przewidywali obniżenie inflacji. Od tamtej pory ich oczekiwania na wzrost jej poziomu sukcesywnie rosną. Po niewielkiej korekcie spadkowej w ostatnim kwartale eksperci przewidują wzrost wskaźnika cen konsumpcyjnych. Wskaźnik przewidywań tego poziomu w stosunku do sytuacji obecnej wzrósł z 6, do,5 pkt, czyli o,4 pkt. Taki wzrost charakteryzuje się dużym tempem, co pokazuje, że znaczna część ekspertów radykalnie opowiedziała się za przyszłym wzrostem inflacji. Może to być spowodowane sygnałami o wzroście gospodarczym.

14 Wykres : Prognoza średniorocznej stopy inflacji dla danego roku Stopa inflacji /990 /99 4/99 /99 /99 /994 4/994 /995 /996 /99 4/99 /99 /999 /000 4/000 /00 /00 /00 Stopa inflacji jest średnią odpowiedzi ekspertów, którzy proszeni są o podanie własnych przewidywań poziomu inflacji w danym roku. Drugi okres z rzędu eksperci są przekonani o tym, że średnioroczna stopa inflacji przyjmie w br. wartość,6%. Jest to bardzo niska wartość w porównaniu do opinii z lat poprzednich. 4

15 Rynek pieniężny Wykres 9: Stopy procentowe za 6 miesięcy w porównaniu do sytuacji obecnej -miesięczna stopa rynkowa 0-letnia stopa papierów skarbowych /990 4/990 /99 4/99 /99 4/99 /99 4/99 /994 4/994 /995 4/995 /996 4/996 /99 4/99 /99 4/99 /999 4/999 /000 4/000 /00 4/00 /00 4/00 /00 Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż większość ekspertów przewiduje tendencję do wzrostu danego wskaźnika. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż większość ekspertów przewiduje tendencję do spadku danego wskaźnika. Opinie dotyczące projekcji 0-letniej stopy procentowej papierów skarbowych zbierane są od kwietnia 99r. Eksperci przewidują wzrost zarówno krótko- jak i długoterminowej stopy procentowej. Wg opinii ekspertów stopa 0-letnia nieznacznie wzrośnie, Ukazuje to wzrost wskaźnika z,0 do, pkt. Uzasadnieniem takiej sytuacji może być przekonanie o ostrożnej polityce Rady Polityki Pieniężnej w długim okresie czasu. Co do -miesięcznej stopy rynkowej, zwiększyła się liczba ekspertów oczekujących jej wzrostu, spowodowało to zwiększenie wskaźnika z, pkt. w prognozie poprzedniego półrocza do,0 pkt. w prognozie na następne półrocze. Można zauważyć łagodne tendencje wzrostowe obydwu stóp zapoczątkowane w 00 roku. Ciągle jednak eksperci przewidujący wzrost są w mniejszości. 5

16 Rynek walutowy Wykres 0: Ocena obecnej relacji pomiędzy kursami wybranych walut ($, ) a polskim złotym (PLN) 9 USD/PLN EURO/PLN /990 4/990 /99 4/99 /99 4/99 /99 4/99 /994 4/994 /995 4/995 /996 4/996 /99 4/99 /99 4/99 /999 4/999 /000 4/000 /00 4/00 /00 4/00 /00 Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż przeważają opinie o przewartościowaniu PLN. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż przeważają opinie o niedowartościowaniu PLN. Relacja pomiędzy EURO a PLN opiniowana jest przez ekspertów od stycznia 00r., przedtem badano relację pomiędzy marką niemiecką a polskim złotym. Eksperci oceniają, że w stosunku do euro kurs polskiego złotego jest odpowiedni. Jeżeli natomiast chodzi o dolar amerykański to wskaźnik spadł do 4,4 pkt., co oznacza, iż eksperci wyrażają opinię o niewielkim niedowartościowaniu złotego. Można również zauważyć trend spadkowy indeksu oznaczający, że waluta polska zmierza w kierunku dalszego niedowartościowania w stosunku do powyższych walut. 6

17 Wykres : Kurs USD/PLN za 6 miesięcy w porównaniu z obecnym poziomem Kurs USD/PLN /990 4/990 /99 4/99 /99 4/99 /99 4/99 /994 4/994 /995 4/995 /996 4/996 /99 4/99 /99 4/99 /999 4/999 /000 4/000 /00 4/00 /00 4/00 /00 Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż większość ekspertów przewiduje deprecjację polskiego złotego. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż większość ekspertów przewiduje aprecjację polskiego złotego. Wartość wskaźnika przewidywań ekspertów, co do kształtowania się kursu dolara amerykańskiego do złotego w II półroczu br. wzrosła o 0, pkt. w stosunku do wartości uzyskanych z badań w poprzednim kwartale i tym samym powróciła do wartości 5,6 pkt. sprzed dwóch kwartałów. Oznacza to nieznaczną przewagę ekspertów oczekujących deprecjacji złotego w stosunku do dolara amerykańskiego za 6 miesięcy.

18 Rynek kapitałowy Wykres : Poziom cen akcji na WGPW S.A. za 6 miesięcy w porównaniu z obecnym poziomem Poziom cen akcji 4 /990 /99 4/99 /99 /99 /994 4/994 /995 /996 /99 4/99 /99 /999 /000 4/000 /00 /00 /00 Jeśli średnia ocen oscyluje na poziomie od 5 do 9, oznacza to, iż większość ekspertów przewiduje tendencję do wzrostu danego wskaźnika. Natomiast, gdy średnia ocen oscyluje na poziomie od do 5, oznacza to, iż większość ekspertów przewiduje tendencję do spadku danego wskaźnika. Badanie opinii w zakresie cen akcji prowadzone jest od kwietnia 99r. Eksperci oceniają, że ceny akcji na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych S.A. wzrosną. Wskaźnik opinii ekspertów wzrósł w lipcu br. o 0,4 pkt. do,5 pkt. Świadczy to o tym, że istnieje przekonanie wśród większości ekspertów o tym wzroście. Taki trend, choć zmniejszający tempo, utrzymuje się od IV kwartału 00r.

19 Pytania dodatkowe W pierwszym z pytań dodatkowych, które pojawiły się w obecnym kwartale pytano o wpływ epidemii SARS na nastroje w działalności gospodarczej w różnych częściach świata. Wykres : Wpływ epidemii SARS na wzrost gospodarczy 00% 90% 0% 0% % duży/bardzo duży wpływ 50% niewielki wpływ 40% 0% 0% bez wpływu 0% 0% przeciętnie na świecie Europa Zachodnia Europa Wschodnia Azja Bliski Wschód Średnio na świecie ponad połowa ekspertów stwierdziła brak wpływu epidemii SARS na wzrost gospodarczy. % twierdzi, że wpływ ten jest niewielki, a ok. % wyraża zaniepokojenie, że jest on duży lub bardzo duży. Więcej ekspertów stwierdza, że epidemia SARS wpłynęła na państwa Europy Zachodniej w niewielkim stopniu, lecz tylko % twierdzi o dużym wpływie. Europa Wschodnia uchroniła się przed wpływem epidemii SARS, więc opinie są jeszcze bardziej optymistyczne. Aż % ekspertów nie wykrywa wpływu epidemii na wzrost gospodarczy, %, że będzie on niewielki, a zaledwie % stwierdza poważny wpływ. Wyniki, co do Bliskiego Wschodu plasują się pomiędzy Europą Zachodnią a Wschodnią. Jak oceniają eksperci, w Azji ten wpływ jest największy. Około 0% z nich stwierdza, że kraje azjatyckie odczuwają duży wpływ. 9

20 Wykres 4: Wpływ epidemii SARS na częstotliwość podróży służbowych 00% 90% 0% 0% 60% duży/bardzo duży wpływ 50% niewielki wpływ 40% 0% 0% bez zmian 0% 0% przeciętnie na świecie Europa Zachodnia Europa Wschodnia Azja Bliski Wschód Z powodu epidemii SARS najbardziej swoje podróże służbowe ograniczają Azjaci. Wg opinii 5% tamtejszych ekspertów ta redukcja jest znaczna. Jednak na świecie średnio licząc prawie taki sam odsetek ekspertów, bo 4% twierdzi, że nie zauważa żadnego wpływu. Podobna sytuacja występuje w Europie Zachodniej. Jak wykazują badania sytuacja na Bliskim Wschodzie i w Europie Wschodniej kształtuje się jeszcze bardziej optymistycznie i niewiele bo % ekspertów dla Bliskiego Wschodu i % dla Europy Wschodniej ocenia duży wpływ. Niemniej jednak znaczna część ekspertów (odpowiednio 0% i 9%) wypowiada się o wpływie, choć niewielkim. 0

21 Wykres 5: Wpływ epidemii SARS na poziom inwestycji zagranicznych i kontakty gospodarcze w krajach dotkniętych tą epidemią 00% 90% 0% 6 0% 60% zależy od przyszłłego rozwoju 50% 40% długookresowy wpływ tymczasowy wpływ 0% bez wpływu 0% 0% % przeciętnie na świecie Europa Zachodnia Europa Wschodnia Azja Bliski Wschód We wszystkich rejonach świata zdecydowanie przeważają opinie, iż wpływ epidemii SARS na inwestycje zagraniczne i kontakty gospodarcze w krajach objętych epidemią będzie tymczasowy. Najwięcej ekspertów stwierdzających długookresowy wpływ epidemii na biznes jest w Europie Wschodniej (% ekspertów z tego regionu). Średnio 9% biorących udział w badaniu z całego świata uważa, iż epidemia SARS nie ma wpływu na inwestycje zagraniczne i kontakty gospodarcze w krajach objętych epidemią. Należy podkreśli, iż eksperci z regionu Azji mają podobne opinie jak eksperci z innych regionów świata.

22 Drugie z pytań dodatkowych skupia się na ważności wpływu dwóch czynników na klimat inwestycji zagranicznych w Polsce. Są to ograniczenia prawne i administracyjne oraz niestabilność polityczna. Tabela : Istotność poszczególnych problemów dla inwestycji zagranicznych w Polsce Lp. Problem Wskaźnik istotności. Ograniczenia prawne i administracyjne,6. Niestabilność polityczna,6 Wskaźnik istotności kształtuje się pomiędzy wartościami od do 9. Jeśli oscyluje na poziomie od 5 lub wyżej to problem jest mało ważny. W przypadku wartości 9 nie występuje. Natomiast, jeśli jest niżej 5 i zbliża się do problem staje się bardzo ważny. W Polsce niestabilność polityczna wpływa wg ekspertów, na inwestycje zagraniczne w dużym stopniu. Ograniczenia administracyjne oraz prawne stanowią jeszcze większą przeszkodę dla zagranicznych inwestorów. W grupie państw Środkowej i Wschodniej Europy Polska wypada bardzo źle, plasując się obok Albanii, której wskaźniki wynoszą odpowiednio,6 pkt. oraz, pkt. Zdecydowanie najlepiej te dwa czynniki kształtują się na Węgrzech, gdzie, wg opinii ekspertów, wynoszą,0 pkt.

23 Spis wykresów Wykres : Ifo World Economic Climate... Wykres : Ocena sytuacji ekonomicznej Polski... Wykres : Ocena sytuacji w zakresie wydatków kapitałowych w Polsce... 9 Wykres 4: Ocena sytuacji w zakresie wydatków konsumpcyjnych w Polsce... 0 Wykres 5: Ocena sytuacji w zakresie handlu zagranicznego w Polsce (eksport, import) prognoza za 6 miesięcy... Wykres 6: Ocena sytuacji w zakresie handlu zagranicznego w Polsce (bilans handlowy) prognoza za 6 miesięcy... Wykres : Stopa inflacji za 6 miesięcy w porównaniu do sytuacji obecnej... Wykres : Prognoza średniorocznej stopy inflacji dla danego roku... 4 Wykres 9: Stopy procentowe za 6 miesięcy w porównaniu do sytuacji obecnej... 5 Wykres 0: Ocena obecnej relacji pomiędzy kursami wybranych walut ($, ) a polskim złotym (PLN)... 6 Wykres : Kurs USD/PLN za 6 miesięcy w porównaniu z obecnym poziomem... Wykres : Poziom cen akcji na WGPW S.A. za 6 miesięcy w porównaniu z obecnym poziomem... Wykres : Wpływ epidemii SARS na wzrost gospodarczy... 9 Wykres 4: Wpływ epidemii SARS na częstotliwość podróży służbowych... 0 Wykres 5: Wpływ epidemii SARS na poziom inwestycji zagranicznych i kontakty gospodarcze w krajach dotkniętych tą epidemią... Spis tabel Tabela : Istotność poszczególnych problemów dla inwestycji zagranicznych w Polsce...