Człowiek energia środowisko. Zrównoważona przyszłość Mazowsza, Kujaw i Ziemi Łódzkiej finansowanego ze środków

Transkrypt

1 Janina Kawałczewska Zadanie realizowane w ramach projektu: Człowiek energia środowisko. Zrównoważona przyszłość Mazowsza, Kujaw i Ziemi Łódzkiej finansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

2 . Energetyka jądrowa to zespół zagadnień związanych z uzyskiwaniem na skalę przemysłową energii z rozszczepiania ciężkich jąder pierwiastków (głównie Uranu 35) Kopalnia uranu McClean Lake w Kanadzie

3 . Budowa elektrowni jądrowej:

4 - woda podgrzewana przez ciepło wytwarzane w czasie łańcuchowej reakcji rozszczepiania jąder (np. izotopu Uranu 35 lub mieszaniny izotopów Uranu 35 i Plutonu 39), - turbina, generator prądu takie jak w elektrowniach cieplnych.

5 3. Troska energetyki jądrowej o: - obniżenie emisji do środowiska, - wyeliminowanie zagrożeń na wypadek awarii (awaria w Czarnobylu blok budowany był w oparciu o rozwiązania do produkcji plutonu do bomb, nie miał cech bezpieczeństwa występujących w reaktorach cywilnych), - opłacalność energii (najtańsze źródło energii), - bierze pełną odpowiedzialność za wytwarzane odpady.

6 II. Energia z elektrowni atomowych w świecie. Pozyskiwanie energii Energię jądrową w świecie pozyskuje się głównie w wyniku rozszczepiania jąder atomowych w reaktorach jądrowych elektrowni jądrowych i na okrętach jądrowych. W niewielkim stopniu wykorzystuje się energię rozpadów promieniotwórczych w zasilaczach izotopowych.

7 . Problemy związane z energetyką jądrową: wydobycie uranu, przeróbka paliwa jądrowego, składowania odpadów jądrowych.

8 3. Stan energetyki jądrowej w świecie: - pierwsze elektrownie jądrowe, lata pięćdziesiąte XX w. dynamiczny rozwój druga połowa lat 60. (w związku ze wzrostem kosztów energii uzyskanej ze spalania kopalin), - w świecie jest (na rok) 44 reaktorów energetycznych w 9 państwach. Udział elektrowni jądrowych w światowej produkcji energii elektrycznej wynosi ok. 4%. Moc zainstalowana wynosi 374,633 GWe (Gigawatów, Gigawat = 000MW), 5 reaktorów jest w stanie długoterminowego wyłączenia, najwięcej energii elektrycznej uzyskuje się z energetyki jądrowej w USA (rocznie 57 TWh ( terawatogodzina tj. milion watogodzin ), 03 reaktory, Francji (60 TWh, 59 reaktorów ), Japonii (55 reaktorów), Rosji (3), największy udział energetyki jądrowej w produkowanej energii elektrycznej mają: Francja (78%), Belgia (54%), Korea Południowa (39%), Szwajcaria (37%), Japonia (30%), USA (9%), Rosja (6%), - do 030r. przewiduje się wzrost mocy elektrowni atomowych na świecie do 473 GW(a optymistycznie do 748 GW), - udział różnych źródeł energii elektrycznej w produkcji światowej w 006 r. paliwa kopalne + biomasa - 75%, hydroelektrownie 7%, atom - 5%, OZE (bez hydro) %.

9 - Państwa posiadające elektrownie jądrowe (dane za 009r. stan na r. źródło JAEA Power Reaktor Jnformation System) Państwo Liczba reaktorów Łączna moc zainstalowana MWe Udział w krajowej produkcji energii elektrycznej Argentyna 935 6,95 Armenia ,0 Belgia ,7 Brazylia 884,93 Bułgaria ,00 Chiny 8438,9 Czechy ,8 Finlandia ,90 Francja ,7 Hiszpania ,48 Holandia 487 3,70 Indie 9 489,5 Japonia ,3 Kanada ,83

10 Państwo Liczba reaktorów Łączna moc zainstalowana MWe Udział w krajowej produkcji energii elektrycznej Korea Pd Meksyk Niemcy Pakistan RPA Rosja Rumunia Słowacja Słowenia USA Szwajcaria Szwecja Ukraina Węgry Wielka Brytania Tajwan ,78 4,80 6,,70 4,85 7,8 0,57 53,69 38,9 0,7 39,55 37,40 48,60 43,0 7,94

11 - typy reaktorów: 80% - lekkowodne, 0% - ciążkowodne, 4% - chłodzone gazem, 4% - chłodzone woda i moderowane grafitem, reaktory na neutronach prędkich,

12

13 - wiek reaktorów: 75% - reaktory pracujące ponad 0 lat, 5% - reaktory pracujące ponad 30 lat (stare reaktory były projektowane na lat pracy. Jest zezwolenie na przedłużenie okresu eksploatacji do 60 lat, lub 50 reaktory konstrukcji radzieckiej), - wycofano z ruchu 7 jądrowych bloków energetycznych, z czego: 0 całkowicie rozebrano (do zielonej trawy, teren przeznaczony na inne cele), 7 częściowo rozebrano i zabezpieczono z przeznaczeniem do dalszej rozbiórki, 3 w fazie rozbiórki do,,zielonej trawy, 34 w fazie rozbiórki częściowej i zabezpieczenia, pozostałe - przygotowywane do rozbiórki, - w przemyśle jądrowym pracuje ok. miliona osób, w tym w elektrowniach jądrowych ok. 50 tyś. osób, powstają programy kształcenia kadr i uzupełnienia luki pokoleniowej.

14 - Budowa nowych reaktorów (stan na r. wg JAEA 60 reaktorów w 5 państwach o mocy MWe) Państwo Liczba budowanych Moc zainstalowana Państwo bloków jądrowych bud. bloków [MWe] Argentyna 69 Argentyna Brazylia 45 Brazylia Bułgaria 906 Bułgaria Chiny Chiny Finlandia 600 Finlandia Francja 600 Francja Indie Indie Irak 95 Irak Japonia 650 Japonia Korea Pd Korea Pd Pakistan 300 Pakistan Rosja 953 Rosja Słowacja 78 Słowacja USA 65 USA Ukraina 900 Ukraina Tajwan 600 Tajwan

15 5. Planowana jest budowa 500 reaktorów w 60 państwach, w tym 80 reaktorów w 3 państwach nie posiadających jeszcze elektrowni jądrowych (wg stanu na źródło: World Nuclear Association). Państwo Albania Algieria Argentyna Armenia Azerbejdżan Bangladesz Białoruś Brazylia Bułgaria Chile Chiny Czechy Egipt Estonia Liczba bloków planowanych

16 Państwo Filipiny Finlandia Francja Ghana Indie Indonezja Irak Irlandia Izrael Japonia Jordania Kanada Kazachstan Korea Pd Liczba bloków planowanych

17 Państwo Libia Litwa Łotwa Malezja Maroko Meksyk Nigeria Pakistan Polska Rosja RPA Rumunia Serbia Słowacja Słowenia Sudan Liczba bloków planowanych

18 Państwo Szwajcaria Szwecja Tajlandia Tunezja Turcja Ukraina USA Wielka Brytania Wietnam Włochy ZEA Liczba bloków planowanych Należy mieć na uwadze, że plany budowy nowych bloków jądrowych są w różnych fazach projektowania. USA już złożyły 33 wnioski do Nuclear Regulatory Commision o udzielenie licencji na budowę i eksploatację (tzw. COL). Inne kraje są jeszcze w planowaniu we wczesnym etapie.

19

20 6. Czynniki skłaniające do inwestycji w energetykę jądrową : wzrastający popyt na energię elektryczną, niska i stabilna cena energii elektrycznej wytwarzanej w EJ, brak konkurencji ze strony OZE, które nie mogą pracować w podstawie obciążenia sieci, są zależne od warunków pogodowych, obawa przed uzależnieniem się od dostaw energii elektrycznej z zagranicy, rosną ceny ropy naftowej i gazu ziemnego, brak monopolizacji rynku dostaw paliwa jądrowego, usług, jądrowego cyklu paliwowego oraz produkcji komponentów elektrowni jądrowych, opanowanie technologii jądrowej i zgromadzenie dużego doświadczenia w pracy bloków jądrowych, troska o środowisko naturalne (brak emisji zanieczyszczeń gazów cieplarnianych), stymulacja przez energetykę jądrową rozwoju wielu dziedzin nauki i gospodarki, zasoby rud uranu wystarczające na kilkaset lat.

21 7. Czynniki utrudniające inwestycje w energetykę jądrową: konieczność poniesienia relatywnie wysokich nakładów na budowę elektrowni jądrowych, konieczność poniesienia dodatkowych kosztów związanych ze szkoleniem kadr, informacją społeczeństwa, budowę infrastruktury i zaplecza naukowo badawczego dla krajów nie posiadających elektrowni jądrowych, dostosowanie krajowego systemu elektroenergetycznego do możliwości wyprowadzenia mocy z dużych bloków energetycznych, gospodarowanie odpadami, ich transport, składowanie, protesty społeczne (kwestie bezpieczeństwa pojawiające się przy awarii i wyciekach (Czarnobyl, Słowenia, Węgry, Francja)).

22 Czarnobyl

23 8. Ekonomika energetyki jądrowej - liczba miejsc pracy powstająca przy rocznej produkcji TWh energii elektrycznej, dla elektrowni jądrowej 75, gazowej 50-65, węglowej 370, wiatrowej

24 9. Prognozy rozwoju energetyki jądrowej - szacuje się, że największy wzrost w państwach mających elektrownie jądrowe, do roku 00 moc zainstalowana będzie wynosiła 437 GWe - 54 GWe, do roku GWe 80 Gwe, - wzrośnie udział zastosowania reaktorów jądrowych do celów gospodarczych (innych niż produkcja energii elektrycznej), ciepło do ogrzewania, ciepło technologiczne, odsalanie wody morskiej, produkcja wodoru.

25 0. Przykłady protestów przeciwko energetyce jądrowej. - Niemcy : spotkanie dyskusyjne r. nt.,,energetyka jądrowa - przebieg debaty w Niemczech organizator spotkania: Instytut na rzecz Ekorozwoju, współpraca Fundacja Współpracy Polsko Niemieckiej, Fundacja Heinricha Bőlla, Euro Natur, Europejski Komitet Ekonomiczno Społeczny, cel spotkania - pokazanie, jak silne emocje społeczne wywołuje energetyka jądrowa, jak zbierane przez lata doświadczenia w korzystaniu z energii jądrowej przekłada się w Niemczech na decyzje polityczne, pokazanie debat w Niemczech prowadzących do ważnych decyzji o: - budowie elektrowni jądrowych, stopniowym zamykaniu ich, - zaniechaniu budowy nowych, przedłużeniu funkcjonowania niektórych,

26 - przykłady działań organizacji społecznych i Ministerstwa Ochrony Środowiska i Bezpieczeństwa Nuklearnego, w latach planowano zbudowanie elektrowni jądrowych koło Freiburga. Wówczas organizacja,,bund organizowała protesty, dziś tam są tylko rezerwaty przyrody, w 4 ostatnich latach zatrzymano w Niemczech pracę 4 elektrowni z racji problemów technicznych. Nie wyprodukowały energii. Nie są wyłączone zupełnie, ale ma to nastąpić, 50 lat rozwoju energetyki jądrowej w Niemczech, 0 lat - na zamknięcie istniejących elektrowni atomowych, składowanie odpadów - zbudowano centrum składowania blisko granicy z NRD - 000m pod ziemią, Niemcy idą w kierunku OZE, oszczędzania energii i właściwego zarządzanie energią (istotna jest wielka liczba małych decyzji sprzyjających oszczędzaniu energii), w Niemczech przez wiele lat nie doceniono tego, że ludzkość musi nauczyć się radzenia sobie z ograniczeniami i braniem różnych rzeczy np. surowców - to sedno działań ruchów ekologicznych, które doprowadziły do odchodzenia od elektrowni jądrowych, zjednoczono siły, aby wspólnie wystąpić z pozwem przeciwko rządowi francuskiemu, który chce przedłużyć działanie francuskiej elektrowni jądrowej położonej niedaleko Freiburga, choć jest już eksploatowana 30 lat, pod koniec lat 70 w Niemczech pisano w czasopismach energetycznych bardzo dobrze o reaktorze w Czarnobylu (głos naukowców), sprawę starano się potem przemilczeć, ruchy ekologiczne w Niemczech prowadzą debaty, czy szybkie odejście od energetyki jądrowej i konwencjonalnej uda się (rośnie bezrobocie, konieczne przemiany strukturalne, pozyskanie nowych miejsc pracy), w Niemczech przy każdym przedsięwzięciu stale występują: ugrupowania polityczne, biznes, lobbyści, organizacje ekologiczne. Byli,,za i,,przeciw.