Poziom fluoru w ślinie po szczotkowaniu zębów wybranymi pastami fluorkowymi
|
|
- Sebastian Dziedzic
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Czas. Stomatol., 2006, LIX, 4, Organ Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego Poziom fluoru w ślinie po szczotkowaniu zębów wybranymi pastami fluorkowymi Fluoride level in saliva after brushing of teeth with selected fluoride toothpastes Urszula Kaczmarek 1, Agnieszka Czajczyńska 1, Aneta Gmyrek-Marciniak 1, Iwona Grzesiak-Gasek 1, Henryk Filipowski 2 Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Stomatologii Dziecięcej AM we Wrocławiu 1 Kierownik: prof. dr hab. U. Kaczmarek Z Katedry i Zakładu Patofizjologii AM we Wrocławiu 2 Kierownik: prof. dr hab. J. Jagielski Streszczenie Cel pracy: określono czas utrzymywania się wzrostu stężenia fluoru w ślinie po szczotkowaniu zębów wybranymi pastami fluorkowymi. Materiał i metody: ocenianymi pastami były Meridol (aminofluorki, fluorek cyny(ii), 1400 ppm F), Elmex (aminofluorki, 1250 ppm F), Colodent (fluorek sodu, 1100 ppm F) i Fluorodent (monofluorofosforan sodu, 1002 ppm F). Poziomy fluoru oznaczano w supernatancie niestymulowanej ślinie mieszanej za pomocą jonowoselektywnej elektrody (Orion 96 09BN) połączonej z mikrokomputerem CPI-551. U 80 badanych próbki śliny pobierano 3-krotnie grupa A, a u 40 osób 5-krotnie grupa B. Wyniki: wykazano istotny statystycznie związek między poziomem fluoru w ślinie a zawartością związku fluoru w paście i upływem czasu od szczotkowania zębów. Po upływie 60 min. od szczotkowania zawartość fluoru w ślinie była taka sama (Meridol), nieznacznie wyższa (Elmex) lub nieco niższa (Colodent i Fluorodent) od poziomu wyjściowego. Podsumowanie: uzyskane dane potwierdziły istotny statystycznie związek poziomu fluoru w ślinie z upływem czasu od szczotkowania zębów. Summary Aim of the study: The study aimed at evaluating the duration of increased levels of fluoride in saliva after teeth have been brushed with selected fluoride pastes. Material and methods: The evaluated toothpastes included: Meridol (aminofluorides, stannous fluoride (II), 1400 ppm F), Elmex (aminofluorides, 1250 ppm F), Colodent (sodium fluoride, 1100 ppm F), and Fluorodent (sodium monofluorophosphate, 1002 ppm F). Fluoride levels in supernatant of unstimulated mixed saliva were measured using a fluoride ion-specific sensitive electrode (Orion 96 09BN) connected to a microcomputer CPI-551. In group A, salivary samples were collected three times from 80 subjects. In group B, which comprised 40 subjects, measurements were taken five times. Results: A statistically significant relationship was demonstrated between fluoride levels in saliva on the one hand, and the fluoride content in toothpaste and the elapsed time on the other. 60 minutes after brushing the fluoride content in saliva was the same (Meridol), slightly higher (Elmex), or slightly lower (Colodent, Fluorodent) than baseline levels. Conclusion: The results confirmed a statistically significant relationship between fluoride levels in saliva and the length of time that elapses after brushing. HASŁA INDEKSOWE: pasty do zębów, fluorki, ślina, szczotkowanie zębów KEYWORDS: toothpastes, fluorides, saliva, toothbrushing 238
2 2006, LIX, 4 Poziom fluoru w ślinie po szczotkowaniu zębów Wstęp W ostatnich latach w wielu krajach zaobserwowano znaczne obniżenie frekwencji i intensywności próchnicy. Znaczącą w tym rolę przypisuje się związkom fluoru zawartym w powszechnie dostępnych środkach do higieny jamy ustnej, takich jak pasty i żele do zębów, płukanki, nitki i wykałaczki. Wśród nich, pasty do zębów są najważniejszym i najbardziej rozpowszechnionym źródłem fluoru; systematycznie stosowane są najczęstszą i najprostszą formą kontroli próchnicy u osób w każdym wieku. Ich używanie zapewnia łączny efekt ułatwiania mechanicznego usuwania próchnicotwórczej płytki nazębnej z dostarczaniem fluorków do interfazy ślina/płytka/twarde tkanki zęba. Kariostatyczna skuteczność past fluorkowych jest dobrze udokumentowana (2, 9, 12, 13, 15, 16, 18, 19, 21, 22, 23). Jony fluorkowe hamują rozwój próchnicy poprzez trzy mechanizmy: inhibicję demineralizacji, wzmożenie remineralizacji oraz hamowanie wzrostu i metabolizmu bakterii próchnicotwórczych. Wykazano, że stężenia fluoru dostarczane z past do zębów nie wywierają działania za pośrednictwem tego ostatniego mechanizmu. Natomiast, jak wykazano w badaniach in vitro, ich działanie kariostatyczne wynika z systematycznego dostarczania do środowiska jamy ustnej niewielkich ilości fluorków, ich retencji w płytce i ślinie oraz modyfikacji równowagi procesów demineralizacji i remineralizacji (4, 20). Stwierdzono, że stężenie fluoru w ślinie utrzymujące się powyżej wartości 0,03 ppm przyspiesza proces remineralizacji (cyt. wg 10). Do past dodawane są nieorganiczne (fluorek sodu NaF, fluorek cyny (II) SnF 2, monofluorofosforan sodu Na 2 PO 4 F) lub organiczne (aminofluorki) związki fluoru. Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej z 1977 r. (cyt. wg 9) maksymalna zawartość fluoru w pastach do zębów do codziennego użytku może wynosić do 1500 ppm. Zawarty w paście fluorek sodu łatwo ulega dysocjacji i powstaje zjonizowana, aktywna forma fluoru (F). Natomiast w cząsteczce monofluorofosforanu sodu fluor jest silnie związany kowalencyjnie. Uwolnienie jonu fluorkowego z tego związku wymaga hydrolizy przez bakteryjną niespecyficzną fosfatazę, co następuje przy kontakcie z płynami jamy ustnej przed dyfuzją do płytki. Aminofluorki są amfipatycznymi związkami, w których aminy zastąpione długimi łańcuchami wodorowęglowymi są kationami dla jonów fluorkowych. Części aminowe nie tylko ułatwiają dostarczanie fluorku do powierzchni zębów, ale także wykazują działanie antybakteryjne. Zawarty w paście fluorek cyny (II) oprócz uwalniania jonów fluorkowych, działa dodatkowo bakteriostatycznie ze względu na jony cyny. Jednakże działanie kationu tego metalu powoduje powstanie efektów ubocznych przebarwień zębów związanych z tworzeniem tlenku cyny i odczuciem ściągania tkanek miękkich (4, 8). W wielu pracach oceniano retencję fluoru w jamie ustnej po miejscowym zastosowaniu preparatów fluorkowych (pasty, żele, płukanki). Zaobserwowano związek między poziomem fluoru w jamie ustnej, a jego zawartością w paście do zębów (6), jak również wzrost stężenia w ślinie wraz ze wzrostem stężenia fluoru w preparacie (7). Zero i wsp. (22) oceniając poziomy fluoru w wydzielinie z przewodów gruczołowych, ślinie całkowitej i płytce wykazali, że metoda i czas aplikacji oraz stężenie fluoru w preparacie istotnie wypływają na poziom fluoru w jamie ustnej. C e l p r a c y : określono czas utrzymywania się wzrostu stężenia fluoru w ślinie po szczotkowaniu zębów wybranymi pastami fluorkowanymi. Materiał i metody Ocenie poddano cztery pasty fluorkowe różniące się zawartymi w nich związkami i stężeniem fluoru: Meridol aminofluorki, fluorek 239
3 U. Kaczmarek i in. Czas. Stomatol., cyny(ii), 1400 ppm F, Elmex aminofluorki, 1250 ppm F, Colodent fluorek sodu, 1100 ppm F oraz Fluorodent monofluorofosforan sodu, 1002 ppm F. Dane o zawartości fluorków w pastach pochodzą od producenta. W badaniu wzięło udział 50 osób, ochotników, obojga płci, w wieku lat o podobnych nawykach higienicznych i żywieniowych. Uczestniczyli oni w ocenie więcej niż jednej pasty. Przed badaniem byli proszeni o pozostanie na czczo i nie szczotkowanie zębów w domu. Przed pobraniem niestymulowanej śliny mieszanej (deponowanie śliny do probówki), każdy badany szczotkował zęby pod nadzorem przez 1 min. z użyciem pasma pasty długości 1 cm, a następnie płukał jamę ustną 40 ml wody destylowanej. U 80 osób (po 20 osób stosujących dany rodzaj pasty) próbki śliny pobierano 3-krotnie: przed szczotkowaniem badanie 0 i po upływie 15 min. badanie I i 30 min. od szczotkowania badanie II (grupa A). Natomiast u 40 osób (po 10 osób stosujących dany rodzaj pasty) pobierano ślinę 5-krotnie: przed szczotkowaniem badanie 0, po upływie 15 min. badanie 1, 30 min. badanie 2, 60 min. badanie 3 i 120 min. od szczotkowania badanie 4 (grupa B). W czasie trwania badania pacjenci nie spożywali żadnych pokarmów ani napojów. Pobrane próbki śliny mieszanej wirowano przez 15 min przy obr./min, a w otrzymanym supernatancie oznaczano poziom fluoru za pomocą jonowoselektywnej elektrody (Orion 96 09BN) połączonej z mikrokomputerem CPI-551. Ogółem oznaczenia fluoru wykonano w 680 próbkach śliny. W analizie statystycznej wszystkich danych zastosowano test Wilcoxona lub test par Manna-Whitneya. Ponadto z grupy A wyodrębniono po 17 osób nie różniących się istotnie wyjściowym poziomem fluoru w ślinie. Utworzyły one grupę C i dane dla osób stanowiących tę grupę poddano analizie za pomocą MANOVA. Metoda ta pozwala na rozpatrzenie wzajemnego wpływu zmiennych kategoryzujących (rodzaj pasty, kolejne pomiary) na analizowane zmienne zależne (wzrost fluoru w ślinie i szybkość jego usuwania ze śliny retencję). W porównaniu między podgrupami oceniającymi poszczególne pasty przy braku istotnych różnic wykorzystano test LDS, a w przypadku różnic test Cheffego. Za istotne statystycznie przyjęto te różnice, dla których poziom był istotny p 0,05. Wyniki W analizie danych nie uwzględniano płci badanych, gdyż nie wykazano różnic w poziomie fluoru w ślinie pomiędzy kobietami i mężczyznami. Średni wyjściowy poziom fluorków w ślinie dla wszystkich badanych wahał się od 0,2 do 0,3 ppm. Różnił się on istotnie tylko pomiędzy podgrupami grupy A stosującymi pasty Meridol i Fluorodent. W tabeli I i ryc. 1 zestawiono dane uzyskane dla grupy A. Po upływie 15 minut od szczotkowania zębów wszystkimi badanymi pastami zanotowano istotny (p<0,001) wzrost stężenia fluoru w ślinie w porównaniu z poziomem wyjściowym (badanie 0 vs I), który po upływie dalszych 15 minut ulegał znamiennemu obniżeniu (p<0,001), ale nadal przewyższał poziom wyjściowy (badanie II vs 0). Największe średnie przyrosty stężenia fluorków w badaniu I zaobserwowano po użyciu past Elmex (o 0,33 ppm, tj. o 122%) i Meridol (o 0,32 ppm, tj. o 114%), a następnie Colodent (o 0,20 ppm, tj. o 69%) i Fluorodent (o 0,18 ppm, tj. o 86%). W badaniu II w odniesieniu do badania I zanotowano spadek poziomu fluoru w ślinie odpowiednio o 0,21 ppm (35%), 0,23 ppm (38%), 0,17 ppm (35%) i 0,15 ppm (37%). Natomiast w badaniu II w porównaniu z badaniem I stwierdzono istotnie wyższe (p<0,05) od wyjściowych stężenia fluoru w przypadku past Meridol (o 0,11 ppm, tj. o 39%) i Elmex (o 0,10 ppm, tj. o 37%), a nieznacznie wyższe po zastosowaniu past Colodent (o 0,03 ppm, tj. o 10%) i Fluorodent (o 0,03 ppm, tj. o 14%). 240
4 2006, LIX, 4 Poziom fluoru w ślinie po szczotkowaniu zębów T a b e l a I. Poziom fluoru w ślinie po szczotkowaniu zębów badanymi pastami w grupie A Pasta Badanie 0 x ± SD Badanie 1 x ± SD Badanie 2 x ± SD Meridol 0,28 ± 0,11 0,60 ± 0,27 0,39 ± 0,15 Elmex 0,27 ± 0,15 0,60 ± 0,31 0,37 ± 0,18 Colodent 0,29 ± 0,21 0,49 ± 0,25 0,32 ± 0,20 Fluorodent 0,22 ± 0,10 0,40 ± 0,20 0,25 ± 0,11 Istotność różnic: p<0,05, p<0,001. Ryc. 1. Średnie przyrosty/spadki stężenia fluoru w ślinie między odstępami pomiarów (grupa A). Ryc. 2. Retencja fluoru po szczotkowaniu badanymi pastami w okresie 2 godzin (grupa B). T a b e l a I I. Wyniki testu MANOVA rozpatrującego związek rodzaju pasty i czasu badania na poziom fluoru w ślinie w grupie C Zmienna Df efektu MS efekt MS Df błędu MS błąd MS F poziom istotności p 1. rodzaj pasty 3 0, ,0926 1,4137 0, czas badania 2 1, , ,7582 0, interakcja , ,0097 2,3274 0,036 W grupie B oceniano retencję fluoru po szczotkowaniu zębów badanymi pastami. Jako punkt odniesienia przyjęto stężenie fluoru występujące w ślinie po upływie 15 minut od szczotkowania daną pastą (ryc. 2). Stwierdzono wolniejsze, we wszystkich okresach pomiarowym, tempo usuwania fluoru z jamy ustnej po użyciu pasty Meridol (odpowiednio o 34%, 28% i 19%). W przypadku pasty Elmex znaczny spadek stężenia fluoru zanotowano w badaniu 2 w odniesieniu do 1 (o 42%) i w badaniu 4 w odniesieniu do 3 (o 57%). Zastosowanie pasty Colodent wykazało najwyższą redukcję poziomu fluoru po upływie 60 minut od szczotkowania w odniesieniu do poziomu po upływie 30 minut (badanie 3 vs 2). Natomiast zmniejszanie się stężenia fluoru w ślinie wraz z upływem czasu od szczotkowania pastą Fluorodent 241
5 U. Kaczmarek i in. Czas. Stomatol., T a b e l a I I I. Porównanie średnich zmian poziomu fluoru w ślinie testem LDS w grupie C Meridol Elmex Colodent Fluorodent 0,222 0,189 0,096 0,136 NS 0,005 0,05 0,441 0,05 NS 0,005 0,05 NS 0,05 NS NS NS brak istotności statystycznej. Ryc. 3. Stężenia fluorków w ślinie po szczotkowaniu zębów ocenianymi pastami w poszczególnych okresach badawczych w odniesieniu do poziomu wyjściowego (grupa B). było proporcjonalne (wynosiło odpowiednio 44%, 40% i 35%). Na rycinie 3 zilustrowano przyrosty/spadki stężenia fluoru w ślinie po szczotkowaniu zębów w poszczególnych okresach badawczych w odniesieniu do poziomu wyjściowego. Z przedstawionych danych wynika, że po upływie 60 minut od szczotkowania zębów ocenianymi pastami nie stwierdzono podwyższenia stężenia fluorków w ślinie, z wyjątkiem niewielkiego dla pasty Elmex (o 12%). W badaniu 4 po użyciu wszystkich past, a w badaniu 3 dla past Meridol, Colodent i Fluorodent zauważono nieco niższe od wyjściowych poziomy fluorków w ślinie. Może to być spowodowane kilkukrotnym, kolejnym pobieraniem śliny od badanych, sprzyjającym usuwaniu fluoru z rezerwuarów jamy ustnej. Z analizy danych grupy C wynika, że dla osób nie różniących się istotnie wyjściowym poziomem fluoru w ślinie po użyciu poszczególnych past do zębów występuje znamiennie różny zarówno wzrost stężenia, jak i szybkość usuwania ze śliny (tab. II). Po przeprowadzeniu analizy wariancji dla tempa zmian poziomu fluoru wykazano, że nie są one jednakowe dla ocenianych past. Z testu LDS (tab. III) wynika, że tempo zmian poziomu fluoru po zastosowaniu pasty Meridol różni się istotnie statystycznie od tempa zmian po użyciu past Colodent i Fluorodent odpowiednio na poziomie p<0,01 i p<0,05. Natomiast tempo zmian po szczotkowaniu pastą Elmex różni się istotnie (p<0,05) od pasty Colodent. Omówienie wyników i dyskusja Jak oczekiwano poziomy fluoru w ślinie były wyższe po zastosowaniu past z wyższą zawartością fluoru. Determinantą efektu przeciwpróchnicowego jest zawartość fluoru w paście. Stwierdzono bowiem, że przy stężeniu w przedziale ppm na każdy wzrost stężenia o 500 ppm zwiększa się skuteczność pasty (8, 9). Innym nie mniej istotnym czynnikiem jest sposób oczyszczania zębów ilość używanej pasty, czas kontaktu pasty z zębami podczas oczyszczania oraz płukanie jamy ustnej po zakończeniu szczotkowaniu. Jamę ustną płucze się w sposób zróżnicowany wodą z kubka lub naniesioną do garści ręki albo szczoteczką zwilżoną wodą. Używanie większej ilości wody (korzystanie z kubka) powo- 242
6 2006, LIX, 4 Poziom fluoru w ślinie po szczotkowaniu zębów duje usuwanie większych ilości fluorków z rezerwuarów jamy ustnej ze względu na gradient stężeń, co zmniejsza działanie kariostatyczne. Natomiast, gdy po szczotkowaniu wprowadza się do jamy ustnej niewielką ilości wody i przetrzymuje się przez pewien czas mieszaninę nie usuniętej pasty i wody, to uzyskuje się efekt działanie płukanki i zwiększenie redukcji próchnicy. Z badań Duckwortha i wsp. (5) wynika, że nawyk płukania odgrywa istotną rolę w retencji fluoru w jamie ustnej dostarczanego za pośrednictwem past do zębów. Jednak Machiulskiene i wsp. (17) w 3-letnim badaniu klinicznym nie wykazała istotnych różnic w przyroście próchnicy u dzieci płuczących i nie płuczących jamę ustną po szczotkowaniu zębów. Stężenie fluoru stwierdzane w ślinie w danym okresie po aplikacji preparatu fluorkowego jest wynikiem złożonej interakcji między czynnikami wpływającymi na usuwanie a czynnikami oddziałującymi na retencję fluorku. Płukanie jamy ustnej wodą po szczotkowaniu przyspiesza usuwanie fluorków z jamy ustnej przez efekt rozcieńczania, sprzyja temu również wypluwanie pasty, a ponadto około 22% użytej pasty jest zatrzymywane na szczotce (14). Według badań Sjogrena i Melina (20) czas trwania płukania nie wpływa na retencję fluoru w ślinie całkowitej i płytce. Ze względu na powszechny nawyk płukania jamy ustnej wodą po szczotkowaniu w badaniu własnym również polecano pacjentom płukanie określoną ilością wody. Podobnie jak we wcześniejszych badaniach (1), własne dane wykazały najwyższe stężenia fluoru w ślinie po użyciu past zawierających aminofluorki. Może to być spowodowane specjalną strukturą związku powodującą ich akumulację na wszystkich powierzchniach z tworzeniem monomolekularnej warstwy kationowej działającej jako ochronny, przeciwpłytkowy film i dobrze adherujący precypitat fluorku wapnia na powierzchni szkliwa stanowiący ważne źródło fluoru (3, 10, 18, 19). Zbliżone do wcześniejszych badań (3, 11) są również własne dane wykazujące szybkie (po upływie 30 min.) obniżanie się stężenia fluoru po zastosowaniu past do zębów. Po ekspozycji jamy ustnej na fluor, poziom fluoru obniża się głównie w wyniku wydzielania śliny i jej połykania. Duckworth i Morgan (6) sugerowali dwufazowe obniżanie się stężenia fluorku dostarczonego przy użyciu pasty. Według nich w początkowej fazie trwającej min. następuje szybkie usuwanie, a w drugiej trwającej kilka godzin dochodzi do powolnej eliminacji fluoru z rezerwuarów jamy ustnej (powierzchnie zębów, tkanki miękkie). Stężenie fluoru w ślinie jest wskaźnikiem jego retencji w jamie ustnej. Nie w pełni rozstrzygnięta jest kwestia dotycząca ilości niezbędnych fluorków w ślinie do przesunięcia równowagi demineralizacji i remineralizacji. Z punktu widzenia ochrony przed próchnicą takie poziomy powinny być utrzymane przez cały dzień, a zwłaszcza w okresie fermentacji węglowodanów w płytce. Podsumowanie W podsumowaniu można stwierdzić, że uzyskane dane potwierdzają istotny statystycznie związek poziomu fluoru w ślinie z upływem czasu od szczotkowania zębów, jak również od chemicznego związku fluoru i jego stężenia w paście. Piśmiennictwo 1. Attin T., Hellwig E.: Salivary fluoride content after toothbrushing with a sodium fluoride and an amine fluoride dentifrice followed by different mouthrinsing procedures. J. Clin. Dent., 1996, 7, 1, Brunn C., Lambrou D., Larsen M. J., Fejerskov O., Thylstrup A.: Fluoride in mixed human saliva after different topical fluoride treatments and possible relation to caries inhibition. Community Dent. Oral Epidemiol., 1992, 10, 2, Campus G., Lallai M. R., Carboni R.: Fluoride concentration in saliva after use of 243
7 U. Kaczmarek i in. Czas. Stomatol., oral hygiene products. Caries Res., 2003, 37, 1, Cate ten J. M., Larsen M. J., Pearce E. I. F., Fejerskov O.: Chemical interactions between the tooth and oral fluids. W: Dental caries pod red. O. Fejerskov i E.A.M. Kidd. Blackwell Munksgaard, 2003, Duckworth R. M., Knoop D. T., Stephen K. W.: Effect of mouthrinsing after toothbrushing with fluoride dentifrice on human salivary levels. Caries Res., 1991, 25, 1, Duckworth R. M., Morgan S. N.: Oral fluoride retention after use of fluoride dentifrices. Caries Res., 1991, 25, 1, Duckworth R. M., Stewart D.: Effect of mouthwashes of variable NaF concentration but constant NaF content on oral fluoride retention. Caries Res., 1994, 28, 1, Ellwood R., Fejerskov O.: Clinical use of fluoride. W: Dental caries pod red. O. Fejerskov i E.A.M. Kidd. Blackwell Munksgaard 2003, Fluorides and oral health, WHO Expert Committee on Oral Health Status and Fluoride Use, WHO Technical report Series, 846, 1994, Kaczmarek U.: Mechanizmy kariostatyczne fluoru. Czas. Stomatol., 2005, LVIII, 6, Issa A. I., Tumba K. J.: Oral fluoride retention in saliva following toothbrushing with child and adult dentifrices with and without water rinsing. Caries Res., 2004, 38, 1, Lagerlof F., Oliveby A.: Caries-protective factors in saliva. Adv. Dent. Res., 1994, 8, 2, Lagerweij M. D., Cate ten J. M.: Remineralisation of enamel lesions with daily applications of a high-concentration fluoride gel and a fluoridated toothpaste: An in situ study. Caries Res., 2002, 36, 2, Loveren van C., Ketley C. E., Cochran J. A., Duckworth R. M., O`Mullane D. M.: Fluoride inegestion from toothpaste: fluoride recovered from toothbrush, the expectorate and after-brush rinses. Community Dent. Oral Epidemiol., 2004, 32, Suppl. 1, Lynch R. J., Navada R., Walia R.: Low-levels of fluoride in plaque and saliva and their effects on the demineralisation and remineralisation of enamel: role of fluoride toothpastes. Int. Dent. J., 2004, 54, Suppl 1, Madlena M., Nagy G., Gabris K., Marton S., Kesztheelyi G., Banoczy J.: Effect of amine fluoride toothpaste and gel in high risk groups of Hungarian adolescents: Results of a longitudinal study. Caries Res., 2002, 36, 2, Machiulskiene V., Ricahrs A. Nyvad B., Baelum V.: Prospective study of the effect of post-brushing rinsing behaviour on dental caries. Caries Res. 2002, 36, 5, Petzold M.: The influence of different fluoride compounds and treatment conditions on dental enamel: A descriptive in vitro study of the CaF 2 precipitation and microstructure. Caries Res., 2001, 35, 1, Shani S., Friedman M., Steinberg D.: The anticariogenic effect of amine fluorides on Streptococcus sobrinus and glucosyltransferase in biofilms. Caries. Res., 2000, 34, 3, Sjogren K., Melin N. H.: The influence of rinsing routines on fluoride retention after toothbrushing. Gerodontology, 2001, 18, 1, Torrado A., Valiente M., Zhang W., Li Y., Munoz C. A.: Remineralization potential of a new toothpaste formulation: An in vitro study. J. Contemp. Dent. Pract., 2004, 5, 1, Zero D. T., Raubertas R. F., Fu J., Pedersen A. M., Hayes A. L., Featherstone J. D.: Fluoride concentrations in plaque, whole saliva, and ductal saliva after application of home-use topical fluorides. J. Dent. Res., 1992, 71, Zimmer S., Jahn K. R., Barthel C. R.: Recommendations for the use of fluoride in caries prevention. Oral Health Prev. Dent., 2003, 1, 1, Otrzymano: dnia 10.I.2006 r. Adres autorów: Wrocław, ul. Krakowska
Retencja fluoru w ślinie po szczotkowaniu zębów pastami ze standardową i dużą zawartością fluoru
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2013, 50, 3, 315 321 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Urszula Kaczmarek A, C F, Kaja Orłowska B, C, Bogna Kłaniecka B,
Bardziej szczegółowoStanowisko polskich ekspertów dotyczące indywidualnej profilaktyki fluorkowej u dzieci i młodzieży
Stanowisko polskich ekspertów dotyczące indywidualnej profilaktyki fluorkowej u dzieci i młodzieży Opracowanie pod redakcją prof. dr hab. Doroty Olczak - Kowalczyk i prof. dr hab. Urszuli Kaczmarek Warszawa,
Bardziej szczegółowoPRACE ORYGINALNE. Uwalniane jonów fluoru do środowiska jamy ustnej z wybranej pasty do zębów
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2013, 50, 1, 38 44 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Alina Wrzyszcz-Kowalczyk A, B, D, E, Dagmara Piesiak-Pańczyszyn B,
Bardziej szczegółowoWpływ żelu do zębów dla dzieci na stan higieny jamy ustnej i poziom fluorków w ślinie
Czas. Stomat., 26, LIX, 2 Wpływ żelu do zębów dla dzieci na stan higieny jamy ustnej i poziom fluorków w ślinie The effect of toothgel on oral hygiene and saliva fluoride level in children Anna Surdacka
Bardziej szczegółowoCzęść I Choroba próchnicowa 1. Rozdział 1 Kliniczna kariologia i stomatologia zachowawcza w XXI wieku 3
Spis treści [Kolorowe tablice zamieszczone są po stronach 78 i 302] Przedmowa: wskazówki redaktorów dotyczące korzystania z książki Przedmowa do wydania polskiego Autorzy XI XVI XVII Część I Choroba próchnicowa
Bardziej szczegółowoEfektywność szczotkowania szkliwa zębów pastą zawierającą 5000 ppm NaF oceniana testem CRT badania in vitro
144 prace oryginalne Dent. Med. Probl., 47, 2, 144 2 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Elżbieta Zedler 1, Agata Żółtowska 1, Joanna Kopycińska 1, Aida Kusiak
Bardziej szczegółowoMagdalena Wochna-Sobańska, Beata Lubowiedzka-Gontarek, Beata Szydłowska-Walendowska, Patrycja Proc
Czas. Stomatol., 2008, 61, 5, 323-329 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Wpływ higieny jamy ustnej na intensywność próchnicy u osób dorosłych mieszkających od urodzenia na terenie z
Bardziej szczegółowoPostawa i wiedza stomatologów w zakresie profilaktyki fluorkowej
Borgis Nowa Stomatol 2015; 20(1): 23-28 DOI: 10.5604/14266911.1154076 *Urszula Kaczmarek 1, Lidia Majewska 2, 3, Dorota Olczak-Kowalczyk 4 Postawa i wiedza stomatologów w zakresie profilaktyki fluorkowej
Bardziej szczegółowoFluor a ubytki próchnicze
10 Fluor a ubytki próchnicze 10.1. Wstęp Już w 1959 roku Jenkins zwrócił uwagę na dwie teorie wyjaśniające zjawisko redukcji ubytków próchniczych przez fluorki: była to teoria rozpuszczalności i teoria
Bardziej szczegółowoMechanizmy kariostatyczne fluoru
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 6 Urszula Kaczmarek Mechanizmy kariostatyczne fluoru The cariostatic mechanisms of fluoride Z Katedry i Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej AM we Wrocławiu Kierownik:
Bardziej szczegółowoAktualny stan wiedzy na temat indywidualnej profilaktyki fluorkowej choroby próchnicowej u dzieci i młodzieży
Aktualny stan wiedzy na temat indywidualnej profilaktyki fluorkowej choroby próchnicowej u dzieci i młodzieży Niezależny Panel Ekspertów Prof. dr hab. n. med. Barbara Adamowicz - Klepalska Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoZapraszamy do sklepu Producent: GC Corporation 49,90 zł Waga: 0.08kg. Kod QR: Opis pasty GC Tooth Mousse:
HAPPYDENTAL Rafał Rogula ul. Bajana 39b/1a 54-129 Wrocław, PL NIP 949-189-63-28 info@happydental.pl Tel. 71-349-77-90/91 Zapraszamy do sklepu www.happydental.pl GC Tooth Mousse 35ml - ochronna pasta o
Bardziej szczegółowoZachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 5 Zachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej Incidence of caries in preschool children living in
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoGC Tooth Mousse. Zapraszamy do sklepu Producent: GC Corporation 49,90 zł Waga: 0.08kg. Kod QR:
HAPPYDENTAL Rafał Rogula ul. Bajana 39b/1a 54-129 Wrocław, PL NIP 949-189-63-28 info@happydental.pl Tel. 71-349-77-90/91 Zapraszamy do sklepu www.happydental.pl GC Tooth Mousse ochronna pasta o potrójnym
Bardziej szczegółowoCHOROBY PRZYZĘBIA jak zmotywować pacjenta do zmiany nawyków?
CHOROBY PRZYZĘBIA jak zmotywować pacjenta do zmiany nawyków? BADANIE EPIDEMIOLOGICZNE Tylko 1,7% populacji dorosłych Polaków nie wymaga działań profilaktyczno-leczniczych w zakresie chorób przyzębia 1,7%
Bardziej szczegółowoRadiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo.
Renata Zielińska Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład Stomatologii
Bardziej szczegółowoOcena wpływu lakieru fluorowego Duraphat na uzębienie mleczne dzieci w wieku 3 i 4 lat badania roczne*
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 2 Ocena wpływu lakieru fluorowego Duraphat na uzębienie mleczne dzieci w wieku 3 i 4 lat badania roczne* Evaluation of the effect of Duraphat fluoride varnish on the primary
Bardziej szczegółowoUwalnianie fluoru z past do zębów dla dzieci Oral B Stages i Blendi Gel
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2009, 46, 3, 328 332 ISSN 1644 387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Stomatological Association KATARZYNA HERMAN, AGNIESZKA CZAJCZYŃSKA WASZKIEWICZ,
Bardziej szczegółowoPróchnica u osób dorosłych. Zalecenia higieniczne - informacje dla zespołów stomatologicznych
Próchnica u osób dorosłych Zalecenia higieniczne - informacje dla zespołów stomatologicznych Dokładna diagnostyka choroby próchnicowej uwzględnia:» stopień zaawansowania zmian próchnicowych z użyciem systemu
Bardziej szczegółowoZENDIUM GLAZUR PROTECT
HAPPYDENTAL Rafał Rogula ul. Bajana 39b/1a 54-129 Wrocław, PL NIP 949-189-63-28 info@happydental.pl Tel. 71-349-77-90/91 Zapraszamy do sklepu www.happydental.pl ZENDIUM GLAZUR PROTECT 75ml - ochronna,
Bardziej szczegółowoWpływ pasty z nanohydroksyapatytem na mikrotwardość powierzchni szkliwa z próchnicą początkową badania in vitro
STOMATOLOGIA INTERDYSCYPLINARNA Borgis Prace oryginalne Original papers Wpływ pasty z nanohydroksyapatytem na mikrotwardość powierzchni szkliwa z próchnicą początkową badania in vitro *Agnieszka Mielczarek
Bardziej szczegółowoZAPOBIEGANIE CHOROBIE PRÓCHNICOWEJ
128 neralizowaną. Zmiana chorobowa może przejść fenomen dojrzewania, a zatem dochodzi do jej remineralizacji. Prawdopodobnie jest to spowodowane tym, że ten obszar powierzchni zębów wystawiony jest na
Bardziej szczegółowoZapobieganie. próchnicy wczesnego dzieciństwa. zadanie także dla lekarza pediatry
Zapobieganie próchnicy wczesnego dzieciństwa zadanie także dla lekarza pediatry..szczególna rola w zapobieganiu próchnicy u dzieci przypada lekarzom pediatrom i lekarzom rodzinnym, którzy powinni prowadzić
Bardziej szczegółowoWiedza stomatologów w zakresie kariostatycznego działania fluoru
Borgis Nowa Stomatol 2018; 23(3): 102-109 DOI: https://doi.org/10.25121/ns.2018.23.3.102 Urszula Kaczmarek 1, Wojciech Kowalczyk 2, Dariusz Gozdowski 3, *Dorota Olczak-Kowalczyk 4 Wiedza stomatologów w
Bardziej szczegółowoNajnowsze badania kliniczne. opublikowane w wydaniu specjalnym The Journal of Clinical Dentistry
Najnowsze badania kliniczne opublikowane w wydaniu specjalnym The Journal of Clinical Dentistry 2 Metody codziennego usuwania płytki nazębnej i ochrony dziąseł potwierdzone wynikami badań klinicznych Streszczenie
Bardziej szczegółowoże realizacja trzyletniego programu profilaktyczno-leczniczego na stan jamy ustnej u dzieci szkolnych
Czas. Stomatol., 2009, 62, 8, 637-648 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena wpływu trzyletniego programu profilaktycznoleczniczego na stan jamy ustnej u dzieci szkolnych Evaluation
Bardziej szczegółowoOcena kliniczna płukanki Dentofresh Junior dla dzieci powyżej 6. roku życia
Prace oryginalne Dent. Med. Probl. 212, 49, 1, 4 47 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Alina Wrzyszcz-Kowalczyk, Katarzyna Herman, Katarzyna Jankowska, Monika
Bardziej szczegółowoCHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT W POLSCE I NA ŚWIECIE.
CHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT W POLSCE I NA ŚWIECIE Próchnica zębów o przewlekła, bakteryjna, wieloczynnikowa choroba zakaźna, która aktualnie pozostaje najczęstszym schorzeniem wieku dziecięcego,
Bardziej szczegółowokwestionariusze badania ankietowego, karta badania, broszura informacyjna dla pacjentek,
Dr hab. o. med. Jerzy Krupiński, emeryt. profesor oadzw. ŚUM Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej z Endodoocją ŚUM w Katowicach Kraków, 5 kwietnia 2018 Recenzja pracy doktorskiej lek. dent. Marty
Bardziej szczegółowoWpływ drażetek bezcukrowych na środowisko jamy ustnej
188 próchnicy i odświeżającym oddech bezcukrowym gumom do żucia, drażetkom czy lizakom [1 ]. Ostatnio poza kojarzonymi przez konsumentów jako bezpieczne dla uzębienia drażetkami odświeżającymi Tic Tac
Bardziej szczegółowoStan pierwszych zębów trzonowych stałych studentów medycyny i stomatologii Akademii Medycznej w Białymstoku
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 11 Stan pierwszych zębów trzonowych stałych studentów medycyny i stomatologii Akademii Medycznej w Białymstoku The dental status of permanent first molars in students of Dental
Bardziej szczegółowoUszczelnianie bruzd na powierzchni żującej zębów trzonowych jako jedna z metod zapobiegania próchnicy
Czas. Stomatol., 2010, 63, 11, 672-681 2010 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Uszczelnianie bruzd na powierzchni żującej trzonowych jako jedna z metod zapobiegania próchnicy Fissure sealing
Bardziej szczegółowoSERIA PRODUKTÓW TIENS DO HIGIENY JAMY USTNEJ. Zdrowe zęby, wspaniały uśmiech!
SERIA PRODUKTÓW TIENS DO HIGIENY JAMY USTNEJ Zdrowe zęby, wspaniały uśmiech! Znaczenie opieki stomatologicznej Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej 12 września Zęby mają wpływ na: Rozdrabnianie pokarmu Poprawność
Bardziej szczegółowoOcena. rozprawy doktorskiej lekarza dentysty Anny Stogiery pt. Ocena stanu narządu żucia
Ocena rozprawy doktorskiej lekarza dentysty Anny Stogiery pt. Ocena stanu narządu żucia oraz potrzeb profilaktyczno-leczniczych pracowników Zakładów Chemicznych Police S.A., narażonych na działanie fluoru.
Bardziej szczegółowoZapraszamy do sklepu Producent: 5 Pillars Research 17,00 zł Waga: 0.08kg. Kod QR: Opis płukanki BLUEM 50ml (MAŁY)
HAPPYDENTAL Rafał Rogula ul. Bajana 39b/1a 54-129 Wrocław, PL NIP 949-189-63-28 info@happydental.pl Tel. 71-349-77-90/91 Zapraszamy do sklepu www.happydental.pl BLUEM 50ml - specjalistyczna PŁUKANKA do
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo profilaktyki fluorkowej w świetle wiedzy studentów i lekarzy oraz dowodów naukowych
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 6 Bezpieczeństwo profilaktyki fluorkowej w świetle wiedzy studentów i lekarzy oraz dowodów naukowych The safety of fluoride prophylaxis in the light of the knowledge of students,
Bardziej szczegółowoRyzyko próchnicy? Nadwrażliwość zębów? Choroby dziąseł? Profilaktyka u dzieci. Co może dać Ci profilaktyczne dbanie o zęby?
3M ESPE Skuteczna ochrona jamy ustnej Ryzyko próchnicy? Choroby dziąseł? Nadwrażliwość zębów? Profilaktyka u dzieci Co może dać Ci profilaktyczne dbanie o zęby? Drogi Pacjencie, Czy odczuwasz ból podczas
Bardziej szczegółowoCzęstość zabiegów higieny jamy ustnej i problemy zdrowotne jamy ustnej wśród studentów medycyny i stomatologii Pomorskiej Akademii Medycznej
Olszowski Probl Hig Epidemiol T, Walczak A. 2010, Częstość 91(3): zabiegów 501-505higieny jamy ustnej i problemy zdrowotne jamy ustnej wśród studentów... 501 Częstość zabiegów higieny jamy ustnej i problemy
Bardziej szczegółowoGrupa SuperTaniaApteka.pl Utworzono : 21 wrzesień 2016
HIGIENA JAMY USTNEJ > Pasty > Model : 5568501 Producent : CHEMA-ELEKTROMET SPÓŁDZ.PRACY Fluormex żel Żel do fluoryzacji zębów OSTRZEŻENIE Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania,
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoAnn. Acad. Med. Gedan., 2006, 36, 251 256
Ann. Acad. Med. Gedan., 2006, 36, 251 256 AGATA ŻÓŁTOWSKA 1, MICHAŁ PENKOWSKI 2, BARBARA KOCHAŃSKA 1 WPŁYW NIEKTÓRYCH ZABIEGÓW HIGIENICZNYCH NA POWSTAWANIE PRĄDÓW GALWANICZNYCH W OGNIWIE ZŁOŻONYM Z AMALGAMATU
Bardziej szczegółowoZalecenia w zakresie higieny jamy ustnej dla kobiet w ciąży.
Zalecenia w zakresie higieny jamy ustnej dla kobiet w ciąży. W 2014 roku, z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej i firmy Colgate powołany został Polski Oddział Sojuszu dla Przyszłości
Bardziej szczegółowoHistoria i najnowsze informacje na temat środków do czyszczenia zębów. edycja tłumaczenia polskeigo: dr hab.n.med Ewa Iwanicka-Grzegorek
Historia i najnowsze informacje na temat środków do czyszczenia zębów J. S. Wefel, PhD edycja tłumaczenia polskeigo: dr hab.n.med Ewa Iwanicka-Grzegorek Niniejszy kurs szkoleniowy jest przeznaczony dla
Bardziej szczegółowoQUALANOD SPECIFICATIONS UPDATE SHEET No. 16 Edition Page 1/1
QUALANOD SPECIFICATIONS UPDATE SHEET No. 16 Edition 01.07.2010 21.11.2012 Page 1/1 Temat: INSPEKCJE RUTYNOWE Propozycja: Komitet Techniczny Uchwała QUALANOD: Spotkanie odbyte w październiku 2012 Data zastosowania:
Bardziej szczegółowoPLAN FLUORYZACJI KLASY 1,2,3 KLASY 4,5,6
Fluoryzacja W naszej szkole będziemy przeprowadzać fluoryzację w klasach I-VI jednorazowymi szczoteczkami. Będzie ona wykonywana 5 razy w ciągu roku wg przygotowanego grafiku, TYLKO u dzieci, których rodzice
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności zestawu do higieny jamy ustnej w znoszeniu nadwrażliwości zębów
Czas. Stomatol., 2008, 61, 10, 679-685 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena skuteczności zestawu do higieny jamy ustnej w znoszeniu nadwrażliwości zębów Evaluation of oral hygiene
Bardziej szczegółowoNADWRAŻLIWOŚĆ ZĘBINY
NADWRAŻLIWOŚĆ ZĘBINY NADWRAŻLIWOŚĆ 47 8.2. NADWRAŻLIWOŚĆ ZĘBINY Nadwrażliwość zębiny: pojawiający się nagle, krótkotrwały lub przejściowy ostry ból, którego źródłem jest obnażona zębina Definicja: nadwrażliwość
Bardziej szczegółowoPRACE ORYGINALNE. Cariogram jako metoda oceny ryzyka choroby próchnicowej u młodzieży szkół ponadgimnazjalnych w wieku lat badania wstępne
PRACE ORYGINALNE Dent. Med. Probl. 2012, 49, 3, 345 350 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Dorota Krawczyk 1, A C, F, Maria Mielnik-Błaszczak 1, D, E, Małgorzata
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO FLUORMEX, 133 mg/g, płyn stomatologiczny 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1g płynu zawiera 133 mg aminofluorków (Aminofluoridum). 1g płynu
Bardziej szczegółowoOcena działania przeciwbakteryjnego materiałów kompozytowych modyfikowanych fluorkiem wapnia badania in vitro
lek. stom. Konrad Półtorak Ocena działania przeciwbakteryjnego materiałów kompozytowych modyfikowanych fluorkiem wapnia badania in vitro Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: dr hab. n.
Bardziej szczegółowo5000 ppm F (1.1% NaF) toothpastes current state of knowledge
J Stoma 2016; 69, 2: 248-258 DOI: 10.5604/00114553.1211337 R E V I E W A R T I C L E 2016 Polish Dental Society Leopold Wagner 5000 ppm F (1.1% NaF) toothpastes current state of knowledge Pasty do zębów
Bardziej szczegółowoWSTĘP PRZYGOTOWANIE BADAŃ
Raport z realizacji Programu profilaktyki próchnicy skierowanego do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2009/2010 do klas I i VI szkół podstawowych finansowanego przez Miasto Poznań WSTĘP Stomatologiczne
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE PAWEŁ ŚLUSARSKI ZAGADNIENIA PROFILAKTYKI STOMATOLOGICZNEJ U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I WCZESNOSZKOLNYM
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE PAWEŁ ŚLUSARSKI ZAGADNIENIA PROFILAKTYKI STOMATOLOGICZNEJ U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I WCZESNOSZKOLNYM PRACA NA STOPIEŃ DOKOTORA NAUK MEDYCZNYCH - streszczenie PROMOTOR:
Bardziej szczegółowoPowód Wprowadzenia na rynek
Powód Wprowadzenia na rynek Wprowadzenie produktów Dr Ciccarelli do Aptek z całym swoim know-how i doświadczeniem w dziedzinie Higieny Jamy Ustnej; Przedstawienie prawdziwej i unikalnej innowacji na rynku;
Bardziej szczegółowoWiedza dzieci i młodzieży z województwa lubelskiego na temat zastosowania przyborów higienicznych w profilaktyce próchnicy zębów
PRACA ORYGINALNA Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2014, Tom 20, Nr 3, 335 340 www.monz.pl Wiedza dzieci i młodzieży z województwa lubelskiego na temat zastosowania przyborów higienicznych w profilaktyce
Bardziej szczegółowoWyniki Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji młodych dorosłych w Polsce w 2012 roku
Borgis Wyniki Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji młodych dorosłych w Polsce w 2012 roku *Izabela Strużycka 1, Maria Wierzbicka 2, Elżbieta Jodkowska 3, Ewa Rusyan 3, Michał Ganowicz 4, Katarzyna
Bardziej szczegółowoOcena stanu i trend próchnicy u dzieci 5-, 7- i 12-letnich z województwa małopolskiego w porównaniu do populacji polskiej
Borgis Nowa Stomatol 2018; 23(2): 55-65 https://doi.org/10.25121/ns.2018.23.2.55 *Małgorzata Staszczyk, Magdalena Kępisty, Iwona Kołodziej, Dorota Kościelniak, Iwona Gregorczyk-Maga, Jadwiga Ciepły, Anna
Bardziej szczegółowoPoradnik Detalisty JAMY USTNEJ HIGIENA. Modelowa półka. Co wybrać? Tendencje rynkowe
Poradnik Detalisty Modelowa półka Co wybrać? Tendencje rynkowe HIGIENA JAMY USTNEJ Dbajmy o zęby Pasty do zębów Zdrowie jamy ustnej ma bezpośredni wpływ na zdrowie naszego organizmu i samopoczucie każdego
Bardziej szczegółowoSeria do pielęgnacji jamy ustnej TIENS
[bbbbbbbkkk [bbbbbbbkkk Zdrowe zęby, wspaniały uśmiech Seria do pielęgnacji jamy ustnej TIENS R&D Center Product Management Dept. Znaczenie opieki stomatologicznej Czy wiesz kiedy jest dzień zdrowych zębów?
Bardziej szczegółowoPasty do zębów skład i działanie
r o z m a i t o ś c i Pasty do zębów skład i działanie Marcin Kasiak 1, Mirosława Kasiak 2 1 Zakład Implantoprotetyki i Zburzeń Czynnościowych Układu Stomatognatycznego Katedra Protetyki Stomatologicznej,
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki próchnicy zębów u dzieci w wieku przedszkolnym, 3-5 lat
Program profilaktyki próchnicy zębów u dzieci w wieku przedszkolnym, 3-5 lat 1. Podstawy prawne działań Gminy w obszarze zdrowia publicznego 1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Rozdział
Bardziej szczegółowoSkuteczność aktywnych składników past do zębów jako element stomatologii opartej na dowodach
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 6 Skuteczność aktywnych składników past do zębów jako element stomatologii opartej na dowodach Efficacy of active ingredients of dentifrices as an element of evidence-based
Bardziej szczegółowoOcena ph i pojemności buforowej śliny u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1*
Czas. Stomatol., 2009, 62, 3, 192-196 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena ph i pojemności buforowej śliny u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1* Assessment of ph and buffer capacity
Bardziej szczegółowoMEGASONEX SZCZOTECZKA ULTRADŹWIĘKOWA
MEGASONEX SZCZOTECZKA ULTRADŹWIĘKOWA Listopad 2010 Polski 2010 ARS DENTAL sp. z o.o. Prezentacje jest własnością ARS DENTAL sp. z o.o. i nie może być kopiowana, przekazywana dalej lub wykorzystywana w
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 55/2014 z dnia 22 kwietnia 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyki próchnicy zębów, skierowany do dzieci
Bardziej szczegółowoHistoria i najnowsze informacje na temat środków do czyszczenia zębów
Historia i najnowsze informacje na temat środków do czyszczenia zębów J. S. Wefel, PhD Edycja tłumaczenia polskiego: Dr hab. n. med Ewa Iwanicka-Grzegorek Niniejszy kurs szkoleniowy jest przeznaczony dla
Bardziej szczegółowoNZOZ CENTRUM UŚMIECHU PRÓCHNICA ZĘBÓW. lek. dent. Joanna Goraś lek. dent. Paulina Pieniążek
PRÓCHNICA ZĘBÓW lek. dent. Joanna Goraś lek. dent. Paulina Pieniążek Czym jest próchnica? Jest chorobą zakaźną tkanek twardych zęba wywołaną przez bakterie. Aby doszło do rozwoju próchnicy muszą zaistnieć
Bardziej szczegółowoEtiologia. lek. dent. Agnieszka Kraus, dr n. med. Katarzyna Becker, lek. dent. Karolina Chrapla
Demineralizacja szkliwa u pacjentów leczonych stałymi aparatami ortodontycznymi Przegląd piśmiennictwa i opis przypadku leczenia białych plam próchnicowych lek. dent. Agnieszka Kraus, dr n. med. Katarzyna
Bardziej szczegółowoZe względu na brak potwierdzenia w badaniu przeprowadzonym wśród młodzieży (opisanym poniżej) wyniki zostały uznane za niedostatecznie przekonujące.
ZAŁĄCZNIK II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO WYDANIA POZYTYWNEJ OPINII ORAZ ZMIANY CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO, OZNAKOWANIA OPAKOWAŃ I ULOTKI DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ
Bardziej szczegółowoGruntowna odbudowa szkliwa wrażliwych zębów Nanotechnologie Udowodniona skuteczność
Gruntowna odbudowa szkliwa wrażliwych zębów Nanotechnologie Udowodniona skuteczność Wzmacniające środki dla wrażliwych zębów INNOVA są skuteczne w przypadku powstania różnorakich przyczyn podwyższonej
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż.
Pestycydy i problemy związane z ich produkcja i stosowaniem - problemy i zagrożenia związane z występowaniem pozostałości pestycydów w środowisku; Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją - problem
Bardziej szczegółowoProgram pielęgnacji jamy ustnej TianDe Nieskromny uśmiech
Program pielęgnacji jamy ustnej TianDe Nieskromny uśmiech W higienie jamy ustnej szczoteczka do zębów jest ważniejsza niż pasta Wybór niewłaściwej szczoteczki do zębów nie tylko nie rozwiąże istniejących
Bardziej szczegółowoWpływ wytrawiania powierzchni wczesnej zmiany próchnicowej na proces jej leczenia z użyciem różnych preparatów remineralizacyjnych badania in vitro
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 9 Wpływ wytrawiania powierzchni wczesnej zmiany próchnicowej na proces jej leczenia z użyciem różnych preparatów remineralizacyjnych badania in vitro The effect of acid-etching
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO. ORAL HEALTH PROBLEMS OF YEAR-OLD INHABITANTS of THE LODZ REGION
PRZEGL EPIDEMIOL 212; 66: 133-138 Zdrowie publiczne Aleksandra Hilt, Ewa Rybarczyk-Townsend, Beata Lubowiedzka-Gontarek, Magdalena Wochna-Sobańska PROBLEMY ZDROWOTNE JAMY USTNEJ 35-44-LETNICH MIESZKAŃCÓW
Bardziej szczegółowoi delikatna szczęka Mini Medium Maxi Giant Yorkshire teriery charakteryzują się delikatną szczęką oraz szerokimi, mocnymi zębami
3 Mocne zęby i delikatna szczęka Yorkshire teriery charakteryzują się delikatną szczęką oraz szerokimi, mocnymi zębami Zależność pomiędzy wagą psa oraz stosunkiem wysokości żuchwy (D) do wysokości pierwszego
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoZDROWE ZĘBY U DZIECI
ZDROWE ZĘBY U DZIECI Profilaktyka choroby próchnicowej INFORMACJE DLA RODZICÓW Program finansowany przez Miasto Wrocław Jak zbudowany jest ząb? Ząb składa się z korony, szyjki i jednego lub więcej korzeni.
Bardziej szczegółowoOptymalna fluorowa profilaktyka próchnicy zębów w Polsce
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 6 Optymalna fluorowa profilaktyka próchnicy zębów w Polsce Jan Trykowski Optimal fluoride caries prevention in Poland Z Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej CePeLek Konsultant
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 56/2014 z dnia 22 kwietnia 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyczny dotyczący profilaktyki próchnicy
Bardziej szczegółowoJak ochronić. dziecko. próchnicą. przed
Jak ochronić dziecko przed próchnicą Próchnica zębów mlecznych może być przyczyną wielu chorób nie tylko jamy ustnej, lecz także całego organizmu. Ubytki próchnicowe lub braki zębów, które są spowodowane
Bardziej szczegółowoOCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI
Lek. Dent. Joanna Abramczyk OCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI STRESZCZENIE WSTĘP W praktyce ortodontycznej zatrzymane stałe kły, szczególnie
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 264/2013 z dnia 21 października 2013 r. o projekcie programu Program profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku
Bardziej szczegółowoWPŁYW PRZEBIEGU MECHANICZNEGO DOJU KRÓW NA ZAWARTOŚĆ KOMÓREK SOMATYCZNYCH W MLEKU PRZY ZMIENNEJ SILE NACIĄGU GUM STRZYKOWYCH W KUBKU UDOJOWYM
Inżynieria Rolnicza 4(122)/2010 WPŁYW PRZEBIEGU MECHANICZNEGO DOJU KRÓW NA ZAWARTOŚĆ KOMÓREK SOMATYCZNYCH W MLEKU PRZY ZMIENNEJ SILE NACIĄGU GUM STRZYKOWYCH W KUBKU UDOJOWYM Aleksander Krzyś, Józef Szlachta,
Bardziej szczegółowoprace oryginalne Stan uzębienia osób z prawidłową i nadmierną masą ciała z łódzkich szkół ponadpodstawowych
prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2012, 49, 3, 351 357 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Aleksandra Hilt A F A, C, F, Małgorzata Daszkowska Stan uzębienia
Bardziej szczegółowoStreszczenie projektu badawczego
Streszczenie projektu badawczego Dotyczy umowy nr 2014.030/40/BP/DWM Określenie wartości predykcyjnej całkowitej masy hemoglobiny w ocenie wydolności fizycznej zawodników dyscyplin wytrzymałościowych Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoStomatologiczne potrzeby lecznicze u osób zakażonych HIV
Czas. Stomatol., 2006, LIX, 3 Stomatologiczne potrzeby lecznicze u osób zakażonych HIV Dental treatment needs of HIV-positive patients Magdalena Choromańska 1, Danuta Waszkiel 2, Alicja Wiercińska-Drapało
Bardziej szczegółowoStężenie immunoglobuliny IgA i pojemność buforowa. śliny u dzieci w wieku przedszkolnym jako determinanty zapadalności na próchnicę.
Lek. dent. Tomasz Kowalik Stężenie immunoglobuliny IgA i pojemność buforowa śliny u dzieci w wieku przedszkolnym jako determinanty zapadalności na próchnicę. Streszczenie Próchnica zębów jest najbardziej
Bardziej szczegółowoLek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.
Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski
Bardziej szczegółowoPrevalence of dental fluorosis and caries in 12-year-old children living in areas with high levels of fluoride in drinking water
Czas. Stomatol., 2009, 62, 3, 178-183 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Występowanie fluorozy i próchnicy u 12-letnich dzieci zamieszkałych na terenach z ponadoptymalnym poziomem fluoru
Bardziej szczegółowoStan higieny jamy ustnej i stomatologiczne zachowania zdrowotne studentów kierunków medycznych
Majda Probl Hig A i Epidemiol wsp. Stan 2014, higieny 95(4): jamy 895-900 ustnej i stomatologiczne zachowania zdrowotne studentów kierunków medycznych 895 Stan higieny jamy ustnej i stomatologiczne zachowania
Bardziej szczegółowoKatedra i Zakład Biochemii Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Ewa Birkner
mgr Anna Machoń-Grecka Cytokiny i czynniki proangiogenne u pracowników zawodowo narażonych na oddziaływanie ołowiu i jego związków Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: prof. dr hab. n.
Bardziej szczegółowowhiteon bądź pewny białego uśmiechu
whiteon bądź pewny białego uśmiechu Coraz częściej zdajemy sobie sprawę z tego, że nasze zdrowie, kariera, relacje z innymi i to jak inni nas odbierają w dużej mierze zależy od nas samych. Z zaangażowaniem
Bardziej szczegółowoWoda najlepiej gasi pragnienie
Woda najlepiej gasi pragnienie dr inż. Agnieszka Sulich Centrum Komunikacji Społecznej Zawartość wody w ciele zależy od: Wieku Płci Budowy ciała http://www.alvogenors.com/whatisdehydration 90 % 75 % 70
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 133/2012 z dnia 16 lipca 2012 r. o projekcie programu Program profilaktyczny zapobieganie chorobie próchnicowej
Bardziej szczegółowoElżbieta Paszyńska 1, Justyna Jurga 1, Marta Dyszkiewicz-Konwińska 1, Katarzyna Mehr 2. Streszczenie. Summary
Pediatr Med Rodz 2009, 5 (4), p. 271-275 Elżbieta Paszyńska 1, Justyna Jurga 1, Marta Dyszkiewicz-Konwińska 1, Katarzyna Mehr 2 Received: 17.08.2009 Accepted: 27.11.2009 Published: 31.12.2009 Ocena programu
Bardziej szczegółowoZachorowalność na próchnicę zębów dzieci 12-letnich w województwie łódzkim w latach 1978-2003*
Czas. Stomat., 2006, LIX, 1 Zachorowalność na próchnicę zębów dzieci 12-letnich w województwie łódzkim w latach 1978-2003* Prevalence of caries in 12-year-old children in the region of Łódź between 1978-2003
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ SORPCYJNOŚCI BETONU W CZASIE
Wojciech KUBISSA 1 Roman JASKULSKI 1 ZMIENNOŚĆ SORPCYJNOŚCI BETONU W CZASIE 1. Wprowadzenie O trwałości konstrukcji wykonanych z betonu zbrojonego w szczególnym stopniu decyduje ich odporność na penetrację
Bardziej szczegółowoWDRAŻANIE PROCEDUR HIGIENICZNYCH
WDRAŻANIE PROCEDUR HIGIENICZNYCH w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta Dr n.med. Grażyna Bulek-Juranek Ustalono ponad wszelką wątpliwość inicjujące tło bakteryjne chorób przyzębia i próchnicy
Bardziej szczegółowo