Klasyfikacja i cel leczenia jaskry
|
|
- Julia Kurek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rozdział Klasyfikacja i cel leczenia jaskry Patrycja Krzyżanowska-Berkowska 1 Klasyfikacja jaskry Pojęcie jaskry obejmuje grupę chorób charakteryzujących się postępującym procesem śmierci komórek zwojowych siatkówki, którego następstwem jest specyficzny obraz uszkodzenia głowy nerwu wzrokowego i pola widzenia. Na uszkodzenie jaskrowe mają wpływ prawdopodobnie liczne czynniki ryzyka, z których nie wszystkie są jeszcze dobrze określone. Jednym z głównych czynników ryzyka neuropatii jaskrowej jest podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe (CW), choć wiadomo, że jest ono jedynie czynnikiem ryzyka, a nie chorobą samą w sobie. Do innych czynników ryzyka uszkodzenia aksonów komórek zwojowych siatkówki należą: upośledzenie perfuzji krwi w tylnym odcinku gałki ocznej, zniekształcenie kanałów blaszki sitowej, reaktywacja astrocytów i przebudowa macierzy zewnątrzkomórkowej czy ekscytotoksyczne mechanizmy z udziałem glutaminianu, tlenku azotu i innych wolnych rodników. Mechanizmy patofizjologiczne leżące u podstaw rozwoju neuropatii jaskrowej różnią się znacznie, niemniej ich znajomość jest kluczowa ze względu na klasyfikację choroby i wybór strategii leczenia. Dotychczas stosowane tradycyjne podziały obejmują jaskrę pierwotną i wtórną, jak również otwartego lub zamkniętego kąta przesączania. Różnicowanie jaskry otwartego i zamkniętego kąta przesądza o wyborze postępowania terapeutycznego, podczas gdy podział na jaskrę pierwotną i wtórną jest raczej wyrazem naszej niekompletnej wiedzy o patofizjologii procesów prowadzących do rozwoju neuropatii jaskrowej. Współczesne badania genetyczne pozwoliły na wyodrębnienie określonych genów warunkujących nie tylko rozwój jaskry, ale także jej konkretne formy kliniczne, jak na przykład 7 loci GLC1A-G dla jaskry pierwotnej otwartego kąta dorosłych lub GLC1J i GLC1K dla wcześnie występującej jaskry dorosłych oraz dla zespołów wrodzonych. Być może w przyszłości, wobec szybkiego rozwoju gałęzi medycyny, jaką jest terapia genowa, właśnie ten podział będzie miał istotne znaczenie w wyborze terapii. Podstawą najpowszechniej stosowanej klasyfikacji jaskry jest podział oparty na mechanizmach utrudnienia przepływu cieczy wodnistej. Skutkiem tych zmian jest wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego prowadzący do rozwoju neuropatii jaskrowej i progresywnej utraty pola widzenia. Klasyfikacja jaskry na podstawie mechanizmów zaburzenia odpływu obejmuje podział na: I. mechanizmy występujące w jaskrze otwartego kąta; II. mechanizmy występujące w jaskrze zamkniętego kąta; III. anomalie rozwojowe w jaskrze wrodzonej. 1
2 Farmakoterapia jaskry Mechanizmy w jaskrze otwartego kąta A. Przedbeleczkowy (związany z rozrostem błon) 1. Jaskra neowaskularna błona włóknisto-naczyniowa przed trabekulum. 2. Jaskra z obecnością patologicznej warstwy komórek śródbłonka: a. zespół śródbłonkowy tęczówkowo-rogówkowy, b. dystrofia polimorficzna tylna, c. uraz penetrujący lub niepenetrujący. 3. Jaskra związana z wrastaniem nabłonka. 4. Jaskra związana z błoną zapalną: a. heterochromiczne zapalenie błony naczyniowej Fuchsa, b. kiłowe śródmiąższowe zapalenie rogówki. 5. Jaskra jatrogenna po zabiegu chirurgicznym (olej silikonowy, implant przedniokomorowy). 2 B. Beleczkowy 1. Jaskra pierwotna otwartego kąta. 2. Zablokowanie beleczkowania: a. krwinkami czerwonymi: jaskra erytrocytarna, jaskra z cieniami komórek; b. makrofagami: jaskra hemolityczna, jaskra fakolityczna, jaskra melanomalityczna (naciekanie przez makrofagi, które uczestniczą w lizie komórek guza i fagocytozie barwnika); c. komórkami neoplastycznymi: guzy złośliwe, nerwiakowłókniakowatość, znamię Ota, Xantogranuloma juvenile; d. ziarnami barwnika: jaskra barwnikowa, jaskra pseudoeksfoliacyjna (torebkowa), zapalenie błony naczyniowej, czerniak złośliwy; e. cząsteczkami białka: zapalenie błony naczyniowej, jaskra związana z patologią soczewki; f. preparatem wiskoelastycznym; g. jaskra indukowana chymotrypsyną; h. ciałem szklistym. 3. Zmiany w strukturze beleczkowania: a. obrzęk: zapalenie błony naczyniowej (trabeculitis), zapalenie twardówki i nadtwardówki, oparzenie zasadą;
3 b. jaskra związana z recesją kąta na skutek urazu; c. wewnątrzgałkowe ciała obce (żelazica, miedzica). Klasyfikacja i cel leczenia jaskry C. Pozabeleczkowy 1. Utrudnienie odpływu cieczy wodnistej przez kanał Schlemma: a. zapadnięcie się kanału, b. zablokowanie kanału (np. krwinkami czerwonymi sierpowatymi). 2. Podwyższone ciśnienie w żyłach nadtwardówkowych: a. przetoka tętnicy szyjnej do zatoki jamistej, b. zakrzep zatoki jamistej, c. guzy pozagałkowe, d. oftalmopatia tarczycowa, e. niedrożność żyły czczej górnej, f. guzy śródpiersia, g. zespół Sturge a-webera, h. rodzinne podwyższone ciśnienie w żyłach nadtwardówkowych. Mechanizmy w jaskrze zamkniętego kąta A. Przedni (związany z mechanizmem pociągania ku przodowi pull ) 1. Obkurczanie się błon: a. jaskra neowaskularna, b. zespół śródbłonkowy tęczówkowo-rogówkowy, c. dystrofia polimorficzna tylna, d. uraz penetrujący lub niepenetrujący. 2. Obkurczanie się zapalnych precypitatów w kącie przesączania (proces zapalny). B. Tylny (związany z mechanizmem popychania od tyłu push ) 1. Z blokiem źrenicznym: a. jaskra pierwotnie zamkniętego kąta; b. mechanizmy indukowane soczewką: soczewka pęczniejąca, podwichnięcie soczewki, zespół przemieszczającej się soczewki; c. zrosty tylne: blok tęczówkowo-szklistkowy w bezsoczewkowości, pseudofakia, zapalenie błony naczyniowej. 2. Bez bloku źrenicznego: a. zespół iris-plateau; b. jaskra złośliwa; c. mechanizmy indukowane soczewką: soczewka pęczniejąca, podwichnięcie soczewki, 3
4 Farmakoterapia jaskry zespół przemieszczającej się soczewki; d. po usunięciu soczewki (przemieszczenie ciała szklistego ku przodowi); e. po założeniu plomby twardówkowej; f. po wykonaniu panfotokoagulacji; g. w zakrzepie żyły środkowej siatkówki; h. guzy wewnątrzgałkowe: czerniak złośliwy, siatkówczak; i. torbiele tęczówki i ciała rzęskowego; j. obkurczanie się tkanki pozasoczewkowej: retinopatia wcześniacza (zwłóknienie pozasoczewkowe), przetrwałe pierwotne hiperplastyczne ciało szkliste. Anomalie rozwojowe w jaskrze wrodzonej A. Wysokie odejście tęczówki 1. Jaskra wrodzona. 2. Jaskra młodzieńcza. 3. Jaskry związane z innymi anomaliami rozwojowymi. B. Niekompletny rozwój beleczkowania / kanału Schlemma 1. Zespół Axenfelda-Riegera. 2. Anomalia Petersa. 3. Jaskry związane z innymi anomaliami rozwojowymi. C. Zrosty tęczówkowo-rogówkowe 1. Szerokie pasma zrębu tęczówki (zespół Axenfelda-Riegera). 2. Obkurczanie się włókien tęczówki powodujące zarostowe zamknięcie kąta (aniridia). 4 Powyższy schemat podziału jaskry jest dość ogólny i nie uwzględnia postaci jaskry normalnego ciśnienia, nadciśnienia ocznego czy wreszcie podostrego, przejściowego zamknięcia kąta. Jaskra normalnego ciśnienia (JNC) stanowi podgrupę jaskry otwartego kąta, w której pomiary nieleczonego CW mieszczą się w granicach statystycznej normy. Na razie nie wiadomo, czy ten sztuczny podział kliniczny ma jakiekolwiek znaczenie naukowe w aspekcie patofizjologii choroby bądź wskazań do leczenia. Powszechnie uważa się, iż ciśnienie wewnątrzgałkowe odgrywa rolę w patogenezie JNC, choć podkreśla się udział miejscowych i ogólnych naczyniowych czynników ryzyka. Uważa się również, że JNC częściej występuje w starszej populacji, u kobiet niż u mężczyzn oraz u osób z nocną hipotonią układową. Wieloośrodkowe Badania nad Jaskrą Normalnego Ciśnienia (The Collaborative Normal-Tension Glaucoma Study) wykazały, iż obniżenie CW o 30% może znacząco zmienić naturalny przebieg uszkodzenia oraz zapobiec progresji choroby bądź ją zahamować u 80% pacjentów w ciągu 5 lat obserwacji. Nadciśnienie oczne jest jednostką, w której przy wartościach ciśnienia wewnątrzgałkowego przekraczających 21 mmhg nie stwierdza się cech neuropatii jaskrowej. Określenie
5 Klasyfikacja i cel leczenia jaskry nadciśnienie oczne sugeruje pewną nieprawidłowość, której patomechanizmu nie znamy, ale która zmusza nas do wnikliwej oceny pacjenta, również pod kątem występowania dodatkowych czynników ryzyka, sprzyjających wystąpieniu jaskry pierwotnej otwartego kąta. Są to: wartości CW im wyższe, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia uszkodzeń jaskrowych; grubość centralna rogówki cieńsze rogówki zwiększają ryzyko wystąpienia jaskry, grube rogówki mogą zafałszować wyniki pomiaru CW, niesłusznie powodując zakwalifikowanie pacjenta do grupy z nadciśnieniem ocznym; wysoki współczynnik c/d. Jaskra pierwotnie zamkniętego kąta została podzielona na 3 podtypy: ostre zamknięcie kąta, a w przypadku, gdy temu mechanizmowi towarzyszy uszkodzenie jaskrowe ostry atak jaskry; podostre, przejściowe zamknięcie kąta z powtarzającymi się krótkimi epizodami zamknięcia kąta, samoistnie ustępującymi, z podwyższonym CW i łagodnymi objawami; przewlekłe zamknięcie kąta w przypadku towarzyszących cech neuropatii jaskrowej występowanie przewlekłej jaskry zamkniętego kąta, w której następuje stopniowe, postępujące zamykanie się kąta z tworzeniem zrostów. Szczegółowe badanie okulistyczne, diagnostyka różnicowa i prawidłowo postawiona diagnoza umożliwiają odpowiednie postępowanie terapeutyczne. Należy podkreślić, że prawidłowo wykonana gonioskopia z dokładną oceną struktur przesączania jest podstawą właściwej oceny mechanizmów utrudnienia odpływu cieczy wodnistej, a tym samym pozwala na odpowiednią klasyfikację danego typu jaskry i wdrożenie skutecznego leczenia. Cel leczenia jaskry Podstawowym celem leczenia jaskry jest zachowanie do końca życia chorego funkcji wzroku odpowiedniej do jego potrzeb z jednoczesnym zachowaniem akceptowanej jakości życia. Postępowanie terapeutyczne przy aktualnym stanie wiedzy oparte jest na farmakologicznym, laserowym lub/i chirurgicznym obniżaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego do poziomu, przy którym nie postępuje neuropatia jaskrowa. Poziom ten, określany jako ciśnienie docelowe, jest bardzo indywidualny dla każdego pacjenta i wyznaczany w sposób empiryczny, choć wiadomo, że obniżenie ciśnienia wyjściowego o 30% znacząco zmniejsza ryzyko progresji. Rozpoczęcie leczenia jaskry jest zawsze związane z koniecznością udzielenia odpowiedzi na dwa pytania: kiedy rozpocząć leczenie i jaki sposób terapii wybrać. Zanim bowiem rozpoczniemy leczenie, powinniśmy być pewni, że dany pacjent rzeczywiście ma jaskrę, a nie mieści się w grupie ryzyka osób z podejrzeniem jaskry, np. osób z nadciśnieniem ocznym. Nie powinniśmy również zlecać terapii z powodu stwierdzenia ciśnienia wewnątrzgałkowego przekraczającego statystyczny zakres normy, bez towarzyszących zmian anatomicznych lub funkcjonalnych. Innym błędem jest rozpoczęcie leczenia na podstawie wyniku komputerowego badania pola widzenia, zwłaszcza pierwszego w życiu pacjenta, które niejednokrotnie cechuje niska wiarygodność, lub rozpoczęcie terapii na podstawie zmian w polu widzenia nieadekwatnych do obrazu tarczy nerwu wzrokowego. W celu osiągnięcia sukcesu terapeutycznego, jakim jest stabilizacja choroby, należy oszacować ciśnienie docelowe, biorąc pod uwagę: poziom CW przed rozpoczęciem leczenia, dobowe fluktuacje ciśnienia (krzywa dobowa), 5
6 Farmakoterapia jaskry stopień zaawansowania neuropatii jaskrowej, wiek pacjenta, przewidywaną długość życia, obecność innych czynników ryzyka. Im bardziej zaawansowana jaskra, tym niższe powinno być ciśnienie docelowe, im wyższe wyjściowe CW, tym większe prawdopodobieństwo progresji. Wyznaczone ciśnienie docelowe nie może być jedynym punktem odniesienia w naszym procesie terapeutycznym. Równie ważna jest ocena skuteczności proponowanego sposobu leczenia, ocena funkcji widzenia, ponoszonych kosztów czy komfortu życia pacjenta z jaskrą. Ocena ryzyka progresji choroby powinna brać pod uwagę wyjściowy stopień uszkodzenia nerwu wzrokowego, który jest bardziej podatny na dalsze uszkodzenie, oraz obecność zaawansowanych zmian w polu widzenia, ponieważ w istotny sposób warunkują one funkcjonowanie pacjenta w codziennym życiu. Wybór sposobu leczenia jest uzależniony od typu jaskry, który został określony w trakcie postępowania diagnostycznego, i przy aktualnym stanie wiedzy polega na obniżaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego. W przypadku jaskry wtórnej postępowaniem z wyboru jest leczenie zmian wywołanych przez chorobę podstawową, w przypadku jaskry wrodzonej i anomalii rozwojowych w kącie przesączania jedyną metodą uregulowania CW jest chirurgiczne stworzenie możliwości odpływu cieczy wodnistej. W rozważaniach na temat celu leczenia jaskry nie można zapominać o samym pacjencie, który powinien być świadomym partnerem w procesie terapeutycznym. Chory, który rozumie konieczność leczenia, łatwiej przestrzega określonego schematu stosowania kropli, a ten powinien być sprzężony z codziennymi czynnościami tak, aby nie stanowił niepotrzebnej niedogodności. Naszym celem powinno być również stworzenie takiej relacji lekarz- -pacjent, która zapewni choremu poczucie bezpieczeństwa i pozwoli na ustalenie minimalnej skutecznej dawki leków, przy minimalnych skutkach ubocznych i cenie możliwej do zaakceptowania. Leczenie jaskry jest zatem trudną sztuką szukania kompromisu w celu zapewnienia choremu zachowania funkcji wzroku i odpowiedniej jakości życia. Piśmiennictwo: 1. American Academy of Ophthalmology: Glaucoma. Basic and Clinical Science Course American Academy of Ophthalmology, San Francisco, Ca, Brandt J.D., Beiser J.A., Gordon M.O., Kass M.A., Ocular Hypertension Treatment Study (OHTS) Group.: Central corneal thickness and measured IOP response to topical ocular hypotensive medication in the Ocular Hypertension Treatment Study. Am J Ophthalmol Nov; 138(5): Collaborative Normal-Tension Glaucoma Study Group. Comparison of glaucomatous progression between untreated patients with normal-tension glaucoma and patients with therapeutically reduced intraocular pressure. Am J Ophthalmol 1998; 126: European Glaucoma Society: Terminology and Guidelines for Glaucoma. Dogma Goldberg I.: Compliance. W: Ritch R., Shields M.B., Krupin T.: The glaucomas. Mosby Year Book Inc. Second Edition 1996: Greenfield D.S., Liebmann J.M., Ritch R., Krupin T., Low-Pressure Glaucoma Study Group: Visual field and intraocular pressure asymmetry in the low-pressure glaucoma treatment study. Ophthalmology 2007; 114: Hernandez M.R., Gong H.: Extracellular matrix of the trabecular meshwork and optic nerve head. W: Ritch R., Shields M.B., Krupin T.: The glaucomas. Mosby Year Book Inc. Second Edition 1996:
7 Klasyfikacja i cel leczenia jaskry 8. Jonas J.B., Gründler A.E., Gonzales-Cortés J.: Pressure-dependent neuroretinal rim loss in normalpressure glaucoma. Am J Ophthalmol 1998; 125: Shields M.B., Ritch R., Krupin T.: Classifications of the glaucomas. W: Ritch R., Shields M.B., Krupin T.: The glaucomas. Mosby Year Book Inc. Second Edition 1996: Wiggs J.L.: Genetic etiologies of glaucoma. Arch Ophthalmol. 2007; 125:
Przebieg jaskry często jest bezobjawowy lub skąpoobjawowy. Do objawów charakterystycznych zalicza się:
Jaskra Jaskra należy do grupy chorób, których wspólną cechą jest postępujące uszkodzenie nerwu wzrokowego. Charakteryzują ją zmiany morfologiczne w tarczy nerwu wzrokowego, ubytki w polu widzenia oraz
Bardziej szczegółowoPodziękowania. Przedmowa do wydania polskiego Skróty. Rozdział 1. Powieki 1
v Podziękowania Przedmowa Przedmowa do wydania polskiego Skróty xii xiii xiv xv Rozdział 1. Powieki 1 Rzęsy.................................................. 2 Przewlekłe zapalenie brzegów powiek.......................
Bardziej szczegółowoBarbara Polaczek-Krupa. Zastosowanie analizy grubości siatkówki w okolicy plamki jako nowej metody w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta
Barbara Polaczek-Krupa Zastosowanie analizy grubości siatkówki w okolicy plamki jako nowej metody w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta Praca doktorska Praca finansowana w ramach projektu CMKP
Bardziej szczegółowoStruktury oka, które odgrywają rolę w mechanizmie powstawania jaskry:
Jaskra podstawowe informacje Oko budowa Twardówka Siatkówka Nerw wzrokowy Ciecz wodnista Rogówka Tęczówka Mięśnie oka Źrenica Soczewka Ciało rzęskowe Ciało szkliste Struktury oka, które odgrywają rolę
Bardziej szczegółowoJedynym obecnie znanym sposobem leczenia jaskry jest obniżanie ciśnienia wewnątrzgałkowego
Jacek P. Szaflik Katedra i Klinika Okulistyki II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik Jaskra jest chorobą nieuleczalną Jednak
Bardziej szczegółowoInnowacje w zakresie PROFILAKTYKI I TERAPII JASKRY
Wrocław Maria Hanna Niżankowska Innowacje w zakresie PROFILAKTYKI I TERAPII JASKRY Innowacje w okulistyce ocena dostępności w Polsce Seminarium Fundacji WHC Warszawa, 16.09.2011 Definicja jaskry Jaskra
Bardziej szczegółowoRola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska
Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Katedra i Klinika Okulistyki, II WL, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: Profesor Jacek P. Szaflik Epidemiologia jaskry
Bardziej szczegółowoStruktury oka, które odgrywają rolę w mechanizmie powstawania jaskry:
Jaskra podstawowe informacje Oko budowa Twardówka Siatkówka Nerw wzrokowy Ciecz wodnista Rogówka Tęczówka Mięśnie oka Źrenica Soczewka Ciało rzęskowe Ciało szkliste Struktury oka, które odgrywają rolę
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem
Bardziej szczegółowoPrzyczyny zaniku nerwu wzrokowego są następujące:
JASKRA Na jaskrę cierpi 67 milionów ludzi na świecie, a ponad 6 milionów jest z tego powodu całkowicie niewidomych. Na czym polega to schorzenie? W prawidłowym oku odbywa się stale krążenie płynu śródocznego,
Bardziej szczegółowoRetinopatia cukrzycowa
Retinopatia cukrzycowa Retinopatia cukrzycowa jest w krajach rozwiniętych jedną z głównych przyczyn ślepoty. Rozwija się u znacznej liczby pacjentów długo chorujących na cukrzycę, która może być przyczyną
Bardziej szczegółowoCzerwcowe spotkania ze specjalistami. Profilaktyka jaskry. Marek Rzendkowski Pryzmat-Okulistyka, Gliwice
Czerwcowe spotkania ze specjalistami Profilaktyka jaskry Marek Rzendkowski Pryzmat-Okulistyka, Gliwice Gliwice, czerwiec 2018 Co robić żeby czegoś nie przeoczyć?... - Wada wzroku - okulary - Jaskra ważna
Bardziej szczegółowoRedakcja wydania polskiego MAREK RĘKAS JASKRA BCSC. Basic and Clinical Science Course TM
10 JASKRA Redakcja wydania polskiego MAREK RĘKAS BCSC Basic and Clinical Science Course TM JASKRA Redakcja wydania polskiego MAREK RĘKAS 2017 2018 BCSC Basic and Clinical Science Course Tytuł oryginału:
Bardziej szczegółowo6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej
6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488
Bardziej szczegółowoSLT - Selektywna Laserowa Trabekuloplastyka, opcja w leczeniu chorego na jaskrę
Jacek Szendzielorz, Aleksandra Mikulska-Cholewa SLT - Selektywna Laserowa Trabekuloplastyka, opcja w leczeniu chorego na jaskrę - doświadczenia własne w LENS-MED Klinika Jednego Dnia Niepubliczny Okulistyczny
Bardziej szczegółowoProsta i skuteczna, nowa metoda leczenia jaskry
Implant XEN Nowa skuteczna metoda leczenia jaskry Dla osób, u których ciśnienie w gałce ocznej jest zbyt wysokie pomimo stosowania kropli przeciwjaskrowych Obniża ciśnienie wewnątrz gałki ocznej, aby zapobiec
Bardziej szczegółowoGlaucoma-profi laxis 2015
bezpłatny zestaw pomiarów: pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego metodą bezkontaktową pachymetria (mierzenie grubości rogówki) autorefraktometria (komputerowy pomiar wad widzenia) Glaucoma-profi laxis 2015
Bardziej szczegółowoPOLSKIE TOWARZYSTWO OKULISTYCZNE
POLSKIE TOWARZYSTWO OKULISTYCZNE Iwona Grabska-Liberek Badania przesiewowe w kierunku jaskry ważnym elementem profilaktyki Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Klinika Okulistyki Działania PTO na
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W JASKRZE U KOBIET W CIĄŻY
POSTĘPOWANIE W JASKRZE U KOBIET W CIĄŻY dr n. med. Mira Gacek SAMODZIELNY PUBLICZNY KLINICZNY SZPITAL OKULISTYCZNY KATEDRA I KLINIKA OKULISTYKI II WYDZIAŁU LEKARSKIEGO WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 9 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program wczesnej diagnostyki i leczenia jaskry
Program wczesnej diagnostyki i leczenia jaskry 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU WCZESNEJ DIAGNOSTYKI I LECZENIA JASKRY, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego Jaska jest ciężkim
Bardziej szczegółowo28 Choroby infekcyjne
28 Choroby infekcyjne Ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV)/zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS) Retinopatia związana z ludzkim wirusem upośledzenia odporności Retinopatia HIV to rodzaj
Bardziej szczegółowoBarbara Polaczek-Krupa. Ocena grubości warstwy komórek zwojowych siatkówki w okolicy plamki GCL w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta
Barbara Polaczek-Krupa Ocena grubości warstwy komórek zwojowych siatkówki w okolicy plamki GCL w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta 1 CEL PREZENTACJI Są 3 powody, żeby badać komórki zwojowe:
Bardziej szczegółowoRadioterapia protonowa w leczeniu nowotworów oka. Klinika Okulistyki i Onkologii Okulistycznej Katedra Okulistyki UJ CM
Radioterapia protonowa w leczeniu nowotworów oka Klinika Okulistyki i Onkologii Okulistycznej Katedra Okulistyki UJ CM Epidemiologia czerniaka błony naczyniowej Częstość występowania zależy od rasy (u
Bardziej szczegółowoWytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego LECZENIE OPERACYJNE W JASKRZE
Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego LECZENIE OPERACYJNE W JASKRZE 1 LECZENIE OPERACYJNE W JASKRZE Stan na dzień 31.06.2013 Copyright by Polskie Towarzystwo Okulistyczne 2013 Wytyczne opracowane
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 12 do materiałów informacyjnych PRO. zalecenie ponownego zgłoszenia się na badanie po 12 miesiącach w
SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚWIADCZEŃ I ZASAD ICH UDZIELANIA ORAZ WYMAGANIA WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW W PROGRAMIE WCZESNEJ DIAGNOSTYKI I LECZENIA JASKRY 1. OPIS ŚWIADCZEŃ 1) PORADA NA ETAPIE I OBEJMUJE: a) zarejestrowanie
Bardziej szczegółowoJaskra Klasyfikacja: 1. Jaskra pierwotna:
Jaskra Zespół chorób oka, które prowadzą do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki, co powoduje uszkodzenie lub utratę wzroku. Choroba ta może spotkać
Bardziej szczegółowoKonsensus okulistyczno-położniczy w sprawie wskazań do rozwiązania porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zmian w narządzie wzroku.
Warszawa, dn. 09.02.2017 r. Konsensus okulistyczno-położniczy w sprawie wskazań do rozwiązania porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zmian w narządzie wzroku. Aktualizacja 9 lutego 2017 Konsensus opracowała
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 123/2013 z dnia 16 września 2013 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie zasadności wydawania zgód na refundację produktu
Bardziej szczegółowoLECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3)
Załącznik B.70. LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie neowaskularnej (wysiękowej) postaci afliberceptem
Bardziej szczegółowoLECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 904 Poz. 133 Załącznik B.70. LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie
Bardziej szczegółowoJaskra nie boli kradnie wzrok. społeczna kampania edukacyjna
Jaskra nie boli kradnie wzrok społeczna kampania edukacyjna O kampanii Jaskra nie boli kradnie wzrok Kampania zainaugurowana w marcu 2015 r. podczas Światowego Tygodnia Jaskry Odpowiedź na niską wykrywalność
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 160/2016 z dnia 29 sierpnia 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoRozpoznawanie i leczenie jaskry u psów 1
Rozpoznawanie i leczenie jaskry u psów 1 Kiedy do gabinetu trafia pies z problemem okulistycznym, wywołuje to stres u lekarza weterynarii. Stwierdzenie objawów nasuwających podejrzenie jaskry zwykle poziom
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski
Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2021 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem A. Leczenie sildenafilem pacjentów
Bardziej szczegółowoProf. Maria Hanna Niżankowska, Glaukomatolog, Wrocław r.
Mechanizm migreny ( MIGRAINE ) Nogala a jaskra pierwotna otwartego kąta normalnego ciśnienia w świetle teorii mechanicznej i naczyniowej uszkodzenia nerwu wzrokowego. Piotr Nogal, Lekarz, Glaukomatolog,
Bardziej szczegółowoJASKRA SIATKÓWKA. Zaćma ROGÓWKA OKULISTYKA DZIECIĘCA CHIRURGIA REFRAKCYJNA
JASKRA SIATKÓWKA Zaćma ROGÓWKA OKULISTYKA DZIECIĘCA CHIRURGIA REFRAKCYJNA Copyright American Academy of Ophthalmology, October 2013 www.aao.org 2013 PODSUMOWANIE ZAŁOŻEŃ DLA ZALECANYCH ALGORYTMÓW POSTĘPOWANIA
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 7/2012 z dnia 27 lutego 2012 w sprawie zakwalifikowania terapii protonowej nowotworów oka jako świadczenia gwarantowanego
Bardziej szczegółowoKonsensus ekspertów w sprawie zastosowania preparatu Taflotan w leczeniu jaskry
Konsensus ekspertów w sprawie zastosowania preparatu Taflotan w leczeniu jaskry zaakceptowany przez zarząd Polskiego Towarzystwa Okulistycznego Stan na dzień 20 maja 2015 Konsensus został opracowany przez
Bardziej szczegółowoLECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 882 Poz. 79 Załącznik B.70. LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie neowaskularnej
Bardziej szczegółowoLECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 761 Poz. 48 Załącznik B.70. LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) ŚWIADCZENIOBIORCY afliberceptem
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Nadciśnienie tętnicze od A do Z 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek )
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 893 Poz. 133 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 738 Poz. 42 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia
Bardziej szczegółowoPułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze
Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego
Bardziej szczegółowoWykazano wzrost ekspresji czynnika martwicy guza α w eksplanta ch naczyniówki i nabłonka barwnikowego siatkówki myszy poddanych fotokoagulacji w
Monika Jasielska Katedra i Klinika Okulistyki Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Kontakt mail: monikaleszczukwp.pl Tytuł pracy doktorskiej: Rola receptora czynnika martwicy guza α Rp75 (TNFRp75) w powstawaniu
Bardziej szczegółowoPrzywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,
Bardziej szczegółowoOcena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007
W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Taptiqom przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Taptiqom przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechniania choroby Jaskra jest grupą schorzeń oczu skutkujących
Bardziej szczegółowoPrawidłowy kąt przesączania
Prawidłowy kąt przesączania Najlepszym przygotowaniem do rozpoznawania patologii kąta przesączania jest zaznajomienie się z wieloma wariantami stanu prawidłowego. Staranna ocena gonioskopowa odcinka przedniego
Bardziej szczegółowoLECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3). Ważne: od dnia 01 stycznia 2017 r.
Załącznik B.70. LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3). Ważne: od dnia 01 stycznia 2017 r. ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie neowaskularnej
Bardziej szczegółowoWADY WRODZONE NARZĄDU WZROKU U KONI
WADY WRODZONE NARZĄDU WZROKU U KONI Wady wrodzone są to nieprawidłowości anatomiczne powstałe w czasie życia płodowego. Mogą być spowodowane czynnikami zewnętrznymi np. mechaniczne uszkodzenia płodu, choroby
Bardziej szczegółowoKonsensus okulistyczno-położniczy w sprawie wskazań do rozwiązania porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zmian w narządzie wzroku
Konsensus okulistyczno-położniczy w sprawie wskazań do rozwiązania porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zmian w narządzie wzroku Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego 1 Konsensus okulistyczno-położniczy
Bardziej szczegółowoNitraty -nitrogliceryna
Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,
Bardziej szczegółowoNARZĄD WZROKU
NARZĄD WZROKU Oko można porównać do kamery cyfrowej, wyposażonej w: system soczewek (rogówka, soczewka, ciało szkliste) automatyczną regulację ostrości obrazu (akomodacja) automatyczną regulację przesłony
Bardziej szczegółowoWytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych
Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoSpis treêci. Rozdzia 1 Ga ka oczna, narzàdy dodatkowe oka, unaczynienie i unerwienie. Anatomia stosowana... 1
Rozdzia 1 Ga ka oczna, narzàdy dodatkowe oka, unaczynienie i unerwienie. Anatomia stosowana.... 1 Rozdzia 2 Badanie okulistyczne i testy diagnostyczne...................................... 13 2.1. Badanie
Bardziej szczegółowoPostępowanie w jaskrze
Postępowanie w jaskrze Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego Stan na dzień 10 czerwca 2014 Wytyczne zostały opracowane przez grupę ekspertów Polskiego Towarzystwa Okulistycznego w składzie (nazwiska
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych
Bardziej szczegółowoppłk. lek. Arkadiusz Zegadło Zakład Radiologii Lekarskiej Wojskowy Instytut Medyczny
ppłk. lek. Arkadiusz Zegadło Zakład Radiologii Lekarskiej Wojskowy Instytut Medyczny STRESZCZENIE rozprawy doktorskiej Ocena przepływów w tętnicach pozagałkowych u chorych z jaskrą otwartego kąta metodą
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA KAMAGRA 100 mg, tabletki powlekane Sildenafil w postaci cytrynianu Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. 1- Należy zachować tę ulotkę,
Bardziej szczegółowoBADANIE WZROKU TO WIĘCEJ NIŻ KOREKCJA
BADANIE WZROKU TO WIĘCEJ NIŻ KOREKCJA Badanie wzroku Oczy to okno, przez które widać ogólny stan Twojego zdrowia Oczy ujawniają dużo więcej informacji na temat naszego stanu zdrowia niż tylko to, jaką
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoZaćma. Sandra Zuziak 2013-07-29
Zaćma Sandra Zuziak 1 Zaćma zajmuje pierwsze miejsce w rankingu przyczyn ślepoty we współczesnym świecie wg statystyk Światowej Organizacji Zdrowia www.korektorzdrowia.pl 2 Definicja Zaćma (łac. cataracta)
Bardziej szczegółowoUSG Power Doppler jest użytecznym narzędziem pozwalającym na uwidocznienie wzmożonego przepływu naczyniowego w synovium będącego skutkiem zapalenia.
STRESZCZENIE Serologiczne markery angiogenezy u dzieci chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów - korelacja z obrazem klinicznym i ultrasonograficznym MIZS to najczęstsza przewlekła artropatia
Bardziej szczegółowoJęczmień i gradówka. H00.0 Jęczmień i inne głębokie zapalenie powiek. Włączenie: Ropień powieki Włączenie: Czyrak powieki Włączenie: Jęczmień powieki
H00 Jęczmień i gradówka H00.0 Jęczmień i inne głębokie zapalenie powiek H00.1 Gradówka Włączenie: Ropień powieki Włączenie: Czyrak powieki Włączenie: Jęczmień powieki H01 Inne stany zapalne powiek H01.0
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Bimican przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Bimican przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby jest stosowany w celu zmniejszenia
Bardziej szczegółowoInformacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
Bardziej szczegółowoOkulistyka - opis przedmiotu
Okulistyka - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Okulistyka Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-O Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite
Bardziej szczegółowoNiedożywienie i otyłość a choroby nerek
Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Magdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Częstość przewlekłej choroby nerek na świecie
Bardziej szczegółowoUrazy. Zebrała i opracowała Maria Sałamacha
Urazy Zebrała i opracowała Maria Sałamacha Zagrożenia w domu i w szkole Krwotoki i krwawienia Leczenie oparzeń Nie wolno bagatelizować żadnych objawów jego uszkodzenia,
Bardziej szczegółowoCO NOWEGO W LASEROTERAPII JASKRY?
Jaromir Wasyluk 1,2, Małgorzata Krajewska 2, Marek Prost 1 Klinika Okulistyki Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie Kierownik: Prof. dr hab. med. M. Prost Centrum Okulistyczne OPTIMUM w Warszawie
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoAD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi
AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi GENETYCZNIE UWARUNKOWANA, NEUROLOGICZNA DYSFUNKCJA, CHARAKTERYZUJĄCA SIĘ NIEADEKWATNYMI
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną
Bardziej szczegółowoPromotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak
INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie
Bardziej szczegółowoA18.5 Gruźlica oka. Wyłączenie: następstwa jaglicy (B94.0) A71.0 Początkowe stadium jaglicy. Włączenie: Podejrzenie jaglicy A71.
A18.5 Gruźlica oka Włączenie: Gruźlicze zapalenie:naczyniówki i siatkówki (H32.0) Włączenie: Gruźlicze zapalenie:blaszki nadtwardówkowej (H19.0) Włączenie: Gruźlicze zapalenie:śródmiąższowe rogówki (H19.2)
Bardziej szczegółowoWADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA
WADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA lek. Małgorzata Ludzia Klinika Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej Samodzielnego Publicznego Dziecięcego Szpitala Klinicznego Warszawa, 23.06.2018 Plan
Bardziej szczegółowoFARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB
FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC
Bardziej szczegółowoNIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1
NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 Niewydolność nerek Niewydolność nerek charakteryzuje się utratą zdolności do oczyszczania organizmu
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska
Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane
Bardziej szczegółowoMinister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
http://www.maggiedeblock.be/2005/11/18/resolutie-inzake-de-klinischebiologie/ Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Obecna Minister Zdrowia Maggy de Block wraz z Yolande Avontroodt, i Hilde Dierickx
Bardziej szczegółowoRóżnicowanie. S. Teper, E. Wylęgała
r8_:layout 1 2011-02-07 00:10 Strona 83 8 Różnicowanie S. Teper, E. Wylęgała Różnicowanie w większości przypadków nie stanowi kłopotu. Pewne wątpliwości mogą się pojawić w zaawansowanym CNV, gdy trudne
Bardziej szczegółowoZadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia
Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie
Bardziej szczegółowoCentrum Badań Naukowych, Chirurgia Refrakcyjna "LUMED"
Terapia anty-vegf i fotokoagulacją laserem żółtym w leczeniu CSCR w grupie młodych mężczyzn Autorzy: dr. Ludmiła Popowska, Lumed Centrum Badań Chirurgii Refrakcyjnej w Opocznie dr. Tomasz Grędysa, Europejskie
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego
Bardziej szczegółowoLek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej
Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności zabiegów przeciwjaskrowych z zastosowaniem stentu Ex-PRESS u chorych z jaskrą pierwotną i wtórną otwartego kąta
Ocena skuteczności zabiegów przeciwjaskrowych z zastosowaniem stentu Ex-PRESS u chorych z jaskrą pierwotną i wtórną otwartego kąta Surgical outcomes of the Ex-PRESS glaucoma filtration device in primary
Bardziej szczegółowoProblemy kostne u chorych ze szpiczakiem mnogim doświadczenia własne
Problemy kostne u chorych ze szpiczakiem mnogim doświadczenia własne dr n.med. Piotr Wojciechowski Szpiczak Mnogi Szpiczak Mnogi (MM) jest najczęstszą przyczyną pierwotnych nowotworów kości u dorosłych.
Bardziej szczegółowoAneks II Zmiany w drukach informacyjnych produktów leczniczych zarejestrowanych w procedurze narodowej
Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną immunoglobulinę anty-t limfocytarną pochodzenia króliczego stosowaną u ludzi [rabbit anti-human thymocyte] (proszek
Bardziej szczegółowoJolanta Oficjalska CZY POTRZEBUJEMY KRAJOWEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I LECZENIA RETINOPATII CUKRZYCOWEJ?
Jolanta Oficjalska CZY POTRZEBUJEMY KRAJOWEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I LECZENIA RETINOPATII CUKRZYCOWEJ? EPIDEMIOLOGIA Retinopatia cukrzycowa jest główną przyczyną ślepoty dorosłych w krajach rozwiniętych
Bardziej szczegółowoOSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy
Bardziej szczegółowo