Materiały ceramiczne dla protetyki stomatologicznej badanie właściwości fizycznych i mikrostruktury tworzyw cyrkonowych
|
|
- Elżbieta Kubicka
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dr inż. Zbigniew Jaegermann*, technik dentystyczny Robert Michalik** * Zakład Bioceramiki, Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Warszawa ** Robocam Dental CAD/CAM System, Warszawa Materiały ceramiczne dla protetyki stomatologicznej badanie właściwości fizycznych i mikrostruktury tworzyw cyrkonowych Streszczenie W niniejszym artykule opisano wstępne próby otrzymania ceramicznego tworzywa cyrkonowego charakteryzującego się wysoką wytrzymałością mechaniczną na zginanie i wysoką odpornością na kruche pękanie, służącego do wytwarzania ceramicznych koron zębowych metodą CAD/CAM. Aby zrealizować powyższy cel przeprowadzono próby formowania poprzez prasowanie osiowe i izostatyczne granulatu cyrkonowego oraz próby wstępnego wyprasek. Zbadano właściwości fizyczne wyprasek, wstępnie wypalonych kształtek oraz właściwości wytrzymałościowe i mikrostrukturalne spieków cyrkonowych. Otrzymano ceramiczne tworzywo cyrkonowe, charakteryzujące się wysoką wytrzymałością mechaniczną (na zginanie w granicach MPa) i wysoką odpornością na kruche pękanie (K Ic 9,1 9,4 MPam 1/2 ), które uzyskało pozytywną ocenę formowania koron ceramicznych metodą skrawania przy użyciu obrabiarki CNC. Słowa kluczowe: protetyka stomatologiczna, korony protetyczne, materiały ceramiczne, tworzywa cyrkonowe, właściwości fizyczne, wytrzymałość na zginanie, mikrostruktura Abstract The article concerns preliminary attempts of obtaining zirconia ceramic material characterized by high bending strength and high resistance to fracture toughness. Such properties are required for the production of ceramic dental crowns by CAD/CAM technique. In order to achieve this objective, axial and isostatic pressing of zirconia powder followed by pre-sintering of compacted blocks were performed. Physical properties of the compacts and pre-sintered blocks as well as mechanical properties and microstructure of finally sintered zirconia were evaluated. The zirconia material characterized by high mechanical resistance (bending strength MPa) and high resistance to fracture toughness (K IC 9,1 9,4 MPam 1/2 ) was obtained. The pre-sintered blocks were positively evaluated as a material applied in forming ceramic crowns by numerically controlled milling machine. Keywords: dental prosthetics, dental crowns, ceramics, zirconia materials, physical properties, flexural strength, microstructure Wprowadzenie Naturalne zęby ludzkie zbudowane są z dwóch części: korzeniowej i koronowej. Granica oddzielająca obie części to szyjka zęba. Czynniki chemiczne i fizyczne występujące w jamie ustnej pacjenta najczęściej powodują uszkodzenia części koronowej zęba. Utrata tkanki szkliwnej może być częściowa lub całkowita. Ubytki częściowe uzupełnia się za pomocą wkładów koronowych typu inlay lub onlay wykonanych z kompozytów światło- i chemoutwardzalnych lub materiałów ceramicznych (szkło-ceramika skaleniowa lub leucytowa). Ubytki całkowite odbudowuje się za pomocą koron protetycznych wykonywanych z różnych materiałów [1]. Najbardziej popularne korony metalowo-porcelanowe wypierane są dziś z rynku przez korony pełnoceramiczne ze względu na ich bardzo dobrą estetykę i wysoką biozgodność z tkankami ludzkimi [2]. Od wielu lat tworzywa ceramiczne są podstawowym materiałem rekonstrukcyjnym do wytwarzania uzupełnień protetycznych. Pierwsze doniesienia o zastosowaniu sztucznych porcelanowych zębów pochodzą już z XVII wieku [3]. Na początku XIX wieku Charles Henry Land opracował ideę, wykonał i zastosował pierwszą koronę porcelanową na bazie ceramiki skaleniowej, która w nieco tylko zmienionej postaci jest stosowana do dziś [4]. Pięćdziesiąt lat później McLean i Hughes opracowali nowe tworzywo porcelanowe wzmocnione tlenkiem glinu [5]. Dalsze prace badawcze koncentrowały się na podniesieniu wytrzymałości na zginanie i polepszeniu odporności materiałów ceramicznych na kruche pękanie poprzez podniesienie zawartości faz krystalicznych w porcelanie, takich jak leucyt (Empress ), mika (Dicor ), hydroksyapatyt (Cerapearl ) czy opracowaniu porowatych tworzyw korundowych, cyrkonowych czy magnezowych infiltrowanych szkłem (InCeram ). Najnowsze technologie otrzymywania koron ceramicznych opierają się na polikrystalicznych materiałach tlenkowych, opartych głównie na częściowo stabilizowanym tlenku cyrkonu TZP, który charakteryzuje się wysoką zarówno wytrzymałością na zginanie, jak i odpornością na kruche pękanie. Do formowania wszystkich tych materiałów stosowane są metody odlewania (Dicor), prasowania (Empress) lub obróbki mechanicznej (Cerec, Robocam, Degudent). 32 Szkło i Ceramika
2 Najnowocześniejsze metody wytwarzania ceramicznych koron zębowych polegają na formowaniu ich kształtu metodą obróbki mechanicznej wspomaganej techniką komputerowego projektowania i wytwarzania CAD/CAM (computer-aided design/computer-aided manufacturing). Pierwszy etap w tej metodzie polega na wykonaniu szlifu uszkodzonej tkanki zęba pacjenta i pobraniu wycisku przez stomatologa. Na podstawie wycisku pracownia dentystyczna przygotowuje model roboczy z gipsu, który następnie jest skanowany bezdotykową metodą optyczną. Trójwymiarowy obraz modelu służy do zaprojektowania ostatecznego kształtu korony, do czego wykorzystuje się specjalistyczne programy komputerowe (CAD). Wycinanie (frezowanie) kształtu korony odbywa się przy pomocy sterowanych komputerowo obrabiarek CNC (computerized numerical control) z wstępnie wypalonych bloków ceramicznych. Kolejnymi etapami są barwienie i ostateczne wypalenie koron. W ostatniej fazie procesu wykonuje się licowanie (szkliwienie) koron wieloma warstwami materiałów szkło-ceramicznych. Ze względu na dużą trwałość, wysoką jakość i bardzo dobrą estetykę wykonywanych tą techniką koron zębowych, istnieje rosnące zapotrzebowanie na materiały ceramiczne w postaci wstępnie wypalonych bloków o najwyższych parametrach mechanicznych. W związku z tym rozpoczęto prace nad otrzymaniem wysokiej jakości ceramicznego tworzywa konstrukcyjnego na protezy koron zębowych. W niniejszym artykule przedstawiono wstępne wyniki przeprowadzonych badań. Celem badań było opracowanie metody formowania i obróbki termicznej kształtek cyrkonowych służących do wytwarzania ceramicznych koron zębowych metodą CAD/ CAM oraz próba otrzymania ceramicznego tworzywa cyrkonowego charakteryzującego się wysoką wytrzymałością mechaniczną na zginanie (powyżej 1000 MPa) i wysoką odpornością na kruche pękanie (K Ic powyżej 9 MPam 1/2 ). Aby zrealizować powyższy cel przeprowadzono próby formowania poprzez prasowanie osiowe i izostatyczne granulatu cyrkonowego oraz próby wstępnego wyprasek. Zbadano właściwości fizyczne wyprasek, wstępnie wypalonych kształtek oraz właściwości wytrzymałościowe i mikrostrukturalne gotowych spieków. Materiały i metody Do badań technologicznych użyto proszku cyrkonowego TZP w postaci granulatu do prasowania o symbolu TZ-3YB-E firmy TOSOH Corporation, którego podstawowe właściwości zamieszczono w tabeli 1. Tabela 1. Podstawowe właściwości proszku ZrO 2 TZ-3YB-E (dane producenta [6]) Parametr Wartość Skład chemiczny [%wag.] Y 2 Al 2 SiO 2 Fe 2 Na 2 O 5,2±0,5 (3% mol) 0,25 0,02 0,01 0,04 Średnia wielkość ziaren D (50) [µm] 0,6 Rzeczywista wielkość ziaren [µm] 0,04 Wielkość krystalitów [µm] 0,027 Powierzchnia właściwa [m 2 /g] 16±3 Prasowanie osiowe prowadzono w formach metalowych na prasie hydraulicznej PH-160. Prasowanie izostatyczne granulatów prowadzone było na dwóch prasach: Autoclave Engineers i National Forge przy ciśnieniach prasowania 150, 200 i 250 MPa. Użyto dwóch rodzajów form elastycznych (PVC) w formie walców o wymiarach (średnica/wysokość): 30/130 mm i 130/400 mm z wyprasek formowano metodą skrawania próbki badawcze w kształcie walców i krążków, które posłużyły do badań gęstości pozornej. Dla części próbek wypalonych wstępnie wykonano próby kształtowania metodą frezowania. Wybrane próbki, przeznaczone do badań właściwości fizycznych i strukturalnych wypalono zgodnie z zaleceniami producenta granulatu cyrkonowego, w temperaturze 1350 o C. Skurczliwość liniową oznaczono przez porównanie wymiarów liniowych przed i po wypaleniu. Gęstość pozorną wyprasek w stanie surowym, próbek wypalonych wstępnie i spieków oznaczano metodą geometryczną (dla spieków stosując próbki szlifowane z dokładnością ±0,02 mm). Ocenę wytrzymałości mechanicznej otrzymanych materiałów przeprowadzono na podstawie wyników badań wytrzymałości na zginanie, które przeprowadzono metodą trójpunktową przy rozstawie podpór 20 mm. We wstępnej części technologicznej do badań użyto belek prasowanych osiowo bez obróbki mechanicznej (as sintered). Do badań porównawczych z każdego rodzaju materiału przygotowano po 12 sztuk próbek w kształcie belek o długości 30 mm, wysokości 3 mm i szerokości 5 mm, które wycięto z większego bloku i szlifowano z dokładnością ±0,02 mm. W testach zastosowano maszynę do badań wytrzymałościowych LR10K firmy Lloyd Instruments. Zakres stosowanych obciążeń wynosił N, a szybkość posuwu głowicy pomiarowej 0,2 mm/min. Do obliczenia wytrzymałości wykorzystano program NEXYGEN 3.0 firmy Lloyd Instruments. Jako wynik podano wartości: maksymalną, minimalną oraz średnią, z odchyleniem standardowym. Odporność na kruche pękanie oznaczono metodą zginania belki z karbem poprzez oznaczenie krytycznego współczynnika intensywności naprężeń K Ic według następującego wzoru: K Ic =Yσ a, gdzie: σ naprężenie niszczące, a długość karbu. Do wyliczenia wartości Y zastosowano trzy najpopularniejsze wzory: wg ASTM [7], Ewansa [8] i Fett a [9], a do wzoru na K Ic wstawiono wartość średnią wyliczeń. Badanie barwy wykonano przy pomocy spektrofotometru LabScan XE o geometrii 45 o /0, z zastosowaniem szczeliny pomiarowej 1cal. Oznaczono parametry barwy w układzie CIE L*a*b* oraz współczynniki białości WI i zażółcenia YI przy oświetleniu D65 i warunkach obserwacji 10 o (zgodnie z normą ASTM E ). Badanie mikrotwardości materiałów cyrkonowych przeprowadzono metodą Vickers a stosując siłę nacisku 4,9N (0,5 kg). Pomiary wykonano przy pomocy mikrotwardościomierza cyfrowego HWMMT-X7 firmy Matsuzawa. Dla każdego tworzywa wykonano pięć odcisków i zmierzono obie ich przekątne. Badanie twardości przeprowadzono analogiczną metodą stosując siłę nacisku 98N (10 kg). Pomiary wykonano przy pomocy twardościomierza cyfrowego 430SVD firmy Wolpert. Wyniki podano jako wartość średnią pięciu pomiarów. Szkło i Ceramika 33
3 Badania mikrostruktury tworzyw przeprowadzono metodą elektronowej mikroskopii w świetle odbitym (mikroskopii skaningowej) przy użyciu mikroskopu NOVA NANOSEM 200 firmy FEI, stosując detektory elektronów wtórnych. Analizę przeprowadzono w warunkach wysokiej próżni dla próbek napylonych przewodzącą warstwą złota. Do oceny stopnia zagęszczenia tworzyw badań przygotowano próbki polerowane. Badania cech morfologicznych tworzyw przeprowadzono poprzez obserwację powierzchni swobodnych próbek tworzyw. Do celów dokumentacyjnych wykonano zdjęcia badanych tworzyw przy powiększeniach od 500x do x. Określenie rozmiarów i rozkładu wielkości ziaren w tworzywach przeprowadzono metodą stereologiczną. Parametry lokalne wyznaczono metodami planimetrycznymi, z wykorzystaniem komputerowej analizy obrazu. Metoda ta polegała na przekształceniu obrazu SEM mikrostruktury na czarno-biały obraz zarysów granic międzyziarnowych, a następnie zmierzeniu przy pomocy odpowiedniego programu komputerowego [10] pola przekroju każdego ziarna i przeliczeniu na ekwiwalentne koło. Średnicę takiego koła przyjęto jako umowną średnicę zastępczą ziarna E(d 2 ). Wyniki badań technologicznych Tabela 2. Skurczliwości liniowe i gęstości pozorne badanych tworzyw Symbol materiału Temperatura [ o C] Skurczliwość liniowa [%] Gęstość pozorna [g/cm 3 ] Wytrzymałość na zginanie [MPa] TZ/150-I 2,92 TZ/150-I/ ,82 TZ/150-I/ ,82 TZ/150-I/ ,5 2,87 TZ/150-I/ ,9 2,91 TZ/150-I/950/ ,4 6, TZ/150-I/950/ ,6 6, TZ/150-I/950/ ,6 6, W ramach prac technologicznych przeprowadzono próbę optymalizacji wstępnej temperatury półfabrykatów cyrkonowych, a także próby określenia wpływu sposobu i warunków formowania oraz wielkości form do prasowania izostatycznego na właściwości półfabrykatu oraz gotowego tworzywa cyrkonowego. W celu określenia optymalnej do obróbki skrawaniem temperatury wstępnego, wyprasowano izostatycznie z granulatu TZ-3YB-E pod ciśnieniem 150 MPa 5 szt. walców o średnicy ok. 21 mm i długości ok. 110 mm. Metodą skrawania wytoczono 25 szt. próbek badawczych w kształcie walców o średnicy 19 mm i wysokości 15 mm. Całą partię oznaczono symbolem TZ/150-I. Po 2 szt. walców wypalono wstępnie w temperaturach: 700, 800, 900 i 950 o C. Ocena obróbki, przeprowadzona na stanowisku produkcyjnym wyposażonym w maszynę CNC wykazała, że próbki wypalone w temperaturze 950 o C cechują się najlepszymi, odpowiednimi do skrawania właściwościami odpowiednią twardością oraz zdolnością do odwzorowania skomplikowanych kształtów bez pęknięć i odkruszeń. Aby wstępnie ocenić jakość tworzywa, po 3 szt. walców i po 12 szt. belek prasowanych osiowo wypalono w temperaturze 950 o C, a następnie w 1300, 1350 i 1400 o C. Średnie wartości skurczliwości liniowej, gęstości pozornej oraz wytrzymałości na zginanie badanych tworzyw zebrano w tabeli 2. Otrzymane wyniki wytrzymałości na zginanie są wyraźnie niższe od zakładanych 1000 MPa, co z pewnością jest związane z jakością prasowania (prasowanie osiowe) oraz z faktem, że badane były belki bez obróbki mechanicznej. Celem kolejnego etapu badań było określenie zależności właściwości tworzyw od sposobu formowania (prasowanie osiowe, prasowanie izostatyczne) i ciśnienia prasowania izostatycznego. W związku z tym przy użyciu prasy izostatycznej Autoclave Engineers, w formach gumowych, z granulatu TZ-3YB-E wyprasowano po 1 szt. wyprasek o średnicy 25 mm i długości 150 mm przy ciśnieniach prasowania 150, 200 i 250 MPa, które oznaczono symbolami: TZ/150-II, TZ/200-II i TZ/250-II. Z wszystkich wyprasek wytoczono po 8 szt. walców o średnicy 20 mm i wysokości 15 mm. Ponadto wyprasowano osiowo 7 szt. prostopadłościanów o wymiarach 60x60x20 mm na prasie hydraulicznej PH-160, pod ciśnieniem ok. 200 MPa i oznaczono symbolem partii TZ/200-V. Po dwie sztuki walców z każdej serii i dwie sztuki wyprasek prostopadłościennych wypalono w temperaturze 950 o C. Po trzy sztuki walców z każdej serii i jedną wypraskę wypalono w temperaturze 1350 o C. Średnie wartości gęstości pozornych badanych próbek zamieszczono w tabeli 3. Otrzymane wyniki potwierdzają, że sposób formowania wpływa w zasadniczy sposób na stopień zagęszczenia wyprasek. Najniższą gęstością cechują się próbki prasowane osiowo (2,68 g/cm 3 ). Lepsze zagęszczenie uzyskuje się przez prasowanie izostatyczne. Gęstości wyprasek zależą w tym wypadku od ciśnienia prasowania (od 2,93g/cm 3 dla ciśnienia 150 MPa do 3,11g/cm 3 dla ciśnienia 250 MPa). Różnice w wartości gęstości pozornej utrzymują się nadal po wypaleniu próbek w temperaturze 950 o C. Dla prasowania izostatycznego różnice gęstości ulegają znacznemu wyrównaniu po całkowitym wypaleniu w temperaturze 1350 o C (6,04 6,06g/cm 3 ), natomiast gęstość próbek wypalonych formowanych osiowo jest nieco niższa (5,99g/cm 3 ). Tabela 3. Wyniki badań sposobu formowania próbek Symbol materiału Sposób prasowania Ciśnienie prasowania [MPa] Temperatura [ o C] Gęstość pozorna [g/cm 3 ] TZ/200-V osiowo 200 2,68 TZ/150-II izostatycznie 150 2,93 TZ/200-II izostatycznie 200 3,03 TZ/250-II izostatycznie 250 3,11 TZ/200-V/950 osiowo ,73 TZ/150-II/950 izostatycznie ,93 TZ/200-II/950 izostatycznie ,02 TZ/250-II/950 izostatycznie ,09 TZ/200-V/1350 osiowo ,99 TZ/150-II/1350 izostatycznie ,04 TZ/200-II/1350 izostatycznie ,06 TZ/250-II/1350 izostatycznie ,06 34 Szkło i Ceramika
4 W ostatnim etapie tej części badań postanowiono sprawdzić czy wielkość formy elastycznej do formowania izostatycznego ma istotny wpływ na wstępne zagęszczenie oraz na właściwości fizyczne tworzyw cyrkonowych po wypaleniu. Aby odpowiedzieć na to pytanie wykonano wypraskę o długości ok. 250 mm i średnicy ok. 100 mm w formie z PVC o średnicy ok. 130 mm i wysokości ok. 400 mm. Prasowanie przeprowadzono w prasie izostatycznej National Forge pod ciśnieniem 150 MPa. z wypraski wytoczono 10 szt. krążków badawczych o średnicy 98 mm i wysokości 14 mm (seria TZ/150/III). Pięć krążków zważono i zmierzono, a po jednym wypalono w temperaturze 950 o C i 1350 o C. Wartości gęstości pozornej porównano z opisanymi wcześniej wynikami formowania w małych formach. Wartości porównawcze zebrane w tabeli 4 wskazują na to, że wielkość formy do prasowania nie ma istotnego wpływu ani na stopień wstępnego zagęszczenia, ani na gęstości pozorne po wypaleniu wstępnym i zasadniczym. Tabela 4. Wyniki badania wpływu wielkości wypraski na gęstość pozorną tworzywa Symbol materiału Wymiary próbek (średnica/ wysokość) [mm] Temperatura [ o C] Skurczliwość [%] Gęstość pozorna [g/cm 3 ] TZ/150-I 20/15 2,92 TZ/150-III 99/14-2,95 TZ/150-I/950 20/ ,9 2,91 TZ/150-III/950 99/ ,0 2,91 TZ/150-I/ / ,6 6,02 TZ/150-III/ / ,2 6,03 Wyniki porównawczych badań właściwości tworzyw cyrkonowych W ramach tego etapu przeprowadzono badania porównawcze właściwości tworzyw badawczych TZ (przygotowanych przez prasowanie izostatyczne pod ciśnieniem 150 MPa (TZ-izo) i osiowe pod ciśnieniem 200 MPa (TZ-osi)) oraz materiału porównawczego w postaci półfabrykatu cyrkonowego (ZR) innej firmy. Skład chemiczny tworzywa ZR oznaczony metodą XRF, zamieszczono w tabeli 5. Tabela 5. Skład chemiczny tworzywa ZR tlenek ZrO 2 Y 2 Al 2 SiO 2 Fe 2 Na 2 O K 2 O MnO 2 TiO 2 [%wag] 90,58 5,88 <0,05 0,83 <0,01 1,59 0,08 0,377 0,019 Tabela 6. Wyniki badania barwy tworzyw cyrkonowych Warunki pomiaru Warunki obserwacji 10 o Oświetlenie D65 Oznaczenie próbek TZ-osi ZR L* 91,36 92,67 a* -0,75 0,05 b* 6,15 8,93 WI CIE 50,38 40,80 WI E313 (2/C) 49,21 37,02 YI E313 (2/C) 9,55 13,82 YI D1925 (2/C) 10,84 16,50 W oparciu o powyższe materiały, wypalone w temperaturze 1350 o C z przetrzymaniem 120 minut, wykonano badania: barwy, gęstości pozornej, wytrzymałości na zginanie, odporności na kruche pękanie, twardości w skali Vickers a oraz przeprowadzono analizę mikrostruktury metodą obserwacji w mikroskopie skaningowym. Barwę oznaczono jedynie dla próbek TZ-osi i ZR ze względu na to, że do wytworzenia próbek TZ-izo i TZosi użyto tego samego rodzaju proszku cyrkonowego. Wyniki badania barwy zamieszczono w tabeli 6. Subiektywna ocena barwy tworzyw dokonana przez trzy osoby jednoznacznie wykazała, że próbka TZ-osi wydaje się być bardziej biała niż próbka ZR, która sprawia wrażenie bardziej żółtej. Ta subiektywna ocena została zweryfikowana w toku badań instrumentalnych. Z przeprowadzonych badań barwy wynika, że próbka tworzywa ZR jest bardziej zażółcona. Wskazuje na to wyższy współczynnik zażółcenia YI i wyższe wartości parametru b*, co odpowiada na wykresie barw przesunięciu w kierunku barwy żółtej. Próbka TZ-osi cechuje się wyższym współczynnikiem białości WI i większym przesunięciem parametru a* w kierunku barwy niebieskiej w stosunku do tworzywa ZR, co podnosi subiektywne wrażenie wyższej białości tej próbki. Różnice w barwie wynikają głównie z różnic w składzie chemicznym tworzyw. Proszek firmy TOSOH oprócz dodatku 0,25% tlenku glinu nie zawiera istotnych ze względu na barwę zanieczyszczeń (tabela 1), natomiast analiza chemiczna tworzywa ZR (tabela 5) wykazała większą ilość zanieczyszczeń, w tym tlenek manganu, które mogą powodować zabarwienie tworzywa na kolor żółty. W tabeli 7 zebrano wyniki badań gęstości pozornej oraz właściwości mechanicznych tworzyw wytrzymałości na zginanie, odporności na kruche pękanie i twardości. Tabela 7. Wyniki badań właściwości fizycznych i mechanicznych tworzyw cyrkonowych Parametr Jednostka TZ-izo TZ-osi ZR Symbol tworzywa Gęstość pozorna g/cm 3 6,004 6,007 5,976 Minimalna MPa 781,5 819,0 576,7 Wytrzymałość na zginanie Maksymalna MPa 1216,2 1156,8 713,7 Średnia z odchyleniem standardowym MPa 1042,6 ±122,3 1010,7 ±108,7 634,9 ±44,2 Krytyczny współczynnik intensywności naprężeń K IC MPam 1/2 9,4 9,1 8,7 Mikrotwardość HV05 Twardość HV10 kg/mm GPa 12,0 12,2 11,4 kg/mm GPa 13,0 12,5 12,4 Badanie gęstości wykazało, że zagęszczenia tworzyw TZ-izo i TZ-osi praktycznie nie różnią się od siebie (gęstości 6,003 g/cm 3 i 6,007 g/cm 3 ) i są wyższe niż tworzywa ZR (gęstość 5,976 g/cm 3 ). Gorszą jakość tworzywa ZR potwierdzają także badania wytrzymałościowe. Szczególnie duże różnice wykazuje wytrzymałość na zginanie, która dla tworzyw TZ-izo i TZ-osi jest zbliżona i wynosi odpowiednio Szkło i Ceramika 35
5 1042,6 MPa i 1010,7 MPa, natomiast dla tworzywa ZR jest o ok. 40% niższa (634,9 MPa). Nieco mniejsze różnice charakteryzują odporności na kruche pękanie i twardości badanych materiałów, ale i w tym wypadku najniższe parametry charakteryzują tworzywo ZR. Analizując szczegółowe wyniki badania twardości można zauważyć duże rozrzuty wartości w ramach jednej próbki dla testów przy obciążeniu 0,5 kg. Przyczyną tego zjawiska jest fakt, że odcisk piramidki przy tym obciążeniu jest bardzo mały (przekątna ok. 20 µm), a co za tym idzie pomiar przekątnej jest obarczony dużym błędem. Wynika stąd wniosek, że dokładniejszy pomiar twardości uzyskuje się przy obciążeniu 10 kg. Ocenę jakości i jednorodności mikrostruktury tworzyw przeprowadzono metodą obserwacji w mikroskopie skaningowym. W oparciu o próbki polerowane dokonano oceny stopnia zagęszczenia poszczególnych materiałów cyrkonowych. Na rysunku 1 zamieszczono obrazy powierzchni polerowanej badanych tworzyw, na których widać, że tworzywo TZ-izo charakteryzuje się najmniejszą ilością porów na powierzchni polerowanej (rys. 1a). W zdecydowanej większości są to pory o kształcie zbliżonym do kuli i niewielkich rozmiarach (poniżej 1 µm). Bardzo zbliżony obraz przedstawia powierzchnia tworzywa TZ-osi, chociaż wydaje się, że ilość porów jest większa niż w tworzywie TZ-izo (rys. 1b). Znacznie większą ilość porów można zaobserwować na powierzchni tworzywa ZR (rys. 1c). Oprócz małych porów kulistych występuje wiele porów o kształcie nieregularnym i wydłużonym, które świadczą o niedoskonałości procesu prasowania. Badanie rozkładu wielkości ziaren przeprowadzono w oparciu o obrazy mikroskopowe powierzchni swobodnej próbek. Subiektywna obserwacja obrazów mikroskopowych (rys. 2) wskazuje na to, że wielkości ziaren tworzyw TZ-izo i TZ-osi są do siebie zbliżone i mniejsze od tworzywa ZR. Potwierdzają to w pełni ilościowe wyliczenia (tabela 8) i rozkłady wielkości ziaren (rys. 3). Tabela 8. Wyniki ilościowej analizy wielkości ziaren tworzyw cyrkonowych Symbol tworzywa Parametr TZ-izo TZ-osi ZR Średnica zastępcza średnia 0,28/0,09 0,23/0,10 0,39/0,12 ziarna E(d 2 )/odchylenie minimalna 0,26/0,09 0,21/0,09 0,35/0,21 standardowe [µm] maksymalna 0,38/0,11 0,30/0,12 0,50/0,17 Średnia powierzchnia ziarna [µm 2 ] 0,07/0,04 0,05/0,04 0,14/0,12 Rys. 2. Obrazy mikroskopowe powierzchni swobodnej tworzyw cyrkonowych Wykonanie próbnych koron i mostów cyrkonowych Rys. 1. Obrazy mikroskopowe powierzchni polerownej tworzyw cyrkonowych Aby w praktyce ocenić przydatność wytworzonych materiałów, w laboratorium firmy Robocam 1, z bloków cyrkonowych TZ-izo o średnicy 98 mm i wysokości 14 mm, wypalonych wstępnie w temperaturze 950 o C, wykonano stałe uzupełnienia protetyczne w postaci serii pojedynczych koron. Do formowania uzupełnień użyto sterowanej numerycznie obrabiarki frezującej Robo- 36 Szkło i Ceramika
6 Rys. 5. Podbudowy wycięte z bloku przed obróbką wykańczającą i barwieniem Rys. 3. Analiza wielkości ziaren tworzyw cyrkonowych Rys. 6. Wypalone podbudowy przed szkliwieniem Rys. 7. Gotowe korony na modelach gipsowych Podsumowanie Rys. 4. Blok cyrkonowy po frezowaniu elementów koron mill 5. Na rysunku 4 przedstawiono blok cyrkonowy po frezowaniu elementów koron, a na rysunku 5 podbudowy wycięte z bloku. Przeprowadzona w czasie próby ocena twardości przygotowanych bloków i zdolności do odwzorowania przy ich pomocy precyzyjnych kształtów wypadła pozytywnie otrzymano podbudowy bez odkruszeń i pęknięć. Podbudowy, po usunięciu naddatków technologicznych, po obróbce wykańczającej i zabarwieniu zostały wypalone w temperaturze 1350 o C (rys. 6). Następnie przeprowadzono licowanie (wielowarstwowe szkliwienie) podbudów szkło-ceramicznymi materiałami Wielend Zirox (rys. 7). Celem opisanych w niniejszej pracy badań były wstępne próby opracowania metody otrzymywania bloków cyrkonowych użytecznych w metodzie formowania CAD/CAM, charakteryzujących się po wypaleniu wytrzymałością na zginanie powyżej 1000 MPa i wysoką odpornością na kruche pękanie (współczynnik K Ic powyżej 9 MPam 1/2 ). Aby zrealizować powyższy cel użyto handlowego granulatu cyrkonowego, z którego formowano metodą prasowania (izostatycznie i osiowo) wypraski i poddawano wstępnej obróbce termicznej w różnych temperaturach. Właściwości otrzymanych materiałów porównywano do jednej z komercyjnie oferowanych kształtek cyrkonowych. Wyniki badań procesu zagęszczania wstępnego potwierdzają, że sposób formowania w największym stopniu wpływa na gęstość wyprasek (lepsze zagęszczenie uzy- Szkło i Ceramika 37
7 skuje się przez prasowanie izostatyczne). Po wypaleniu różnice w gęstości tworzyw ulegają zmniejszeniu. Spowodowane jest to prawdopodobnie wysoką reaktywnością zastosowanego proszku (nanoproszek o dużym rozwinięciu powierzchni) i co za tym idzie jego doskonałą spiekalnością. Badania wykazały ponadto, że wielkość form do prasowania izostatycznego nie ma istotnego wpływu ani na stopień wstępnego zagęszczenia, ani na gęstości pozorne po wypaleniu wstępnym i zasadniczym. W wyniku przeprowadzonych prób otrzymano ceramiczne tworzywo cyrkonowe, charakteryzujące się wysoką wytrzymałością mechaniczną na zginanie ( MPa) i wysoką odpornością na kruche pękanie (K Ic powyżej 9,1 9,4 MPam 1/2 ), z którego wstępnie wypalone bloki uzyskały pozytywną ocenę w procesie formowania koron i mostów ceramicznych metodą skrawania. Porównawcze badania właściwości tworzyw otrzymanych w trakcie realizacji niniejszej pracy (TZ) i materiału odniesienia (ZR) wykazały duże różnice zarówno właściwości mechanicznych jak i strukturalnych. Z przeprowadzonych badań wynika, że zarówno wstępne zagęszczenia formowania jak i spiekalność materiału odniesienia były wyraźnie gorsze od materiału badanego. Badania mikrostruktury wykazały spore błędy prasowania materiału odniesienia (pory międzyagregatowe i międzyziarnowe), które miały wpływ zarówno na gęstość pozorną materiału jak i na jego właściwości mechaniczne. Uzyskane wyniki, wraz z pozytywną oceną skrawalności materiału w obrabiarce CNC, dają podstawy po uzupełniających badaniach technologicznych do komercyjnego wytwarzania materiałów cyrkonowych z granulatu TZ-3YB-E na konstrukcyjne elementy stałych uzupełnień protetycznych formowanych metodą CAD/CAM. 1 Firma Robocam zajmuje się sprzedażą oprogramowania CAD/ CAM, urządzeń skanujących i obrabiarek frezujących CNC. Jest przedstawicielem firmy 3Shape lidera skanerów optycznych oraz firmy Delcam lidera oprogramowania CAD/CAM. Firma Robocam współpracuje z Instytutem Ceramiki i Materiałów Budowlanych w zakresie wytwarzania i prac badawczo-rozwojowych nad nowoczesnymi materiałami ceramicznymi dla protetyki stomatologicznej. Literatura [1] Conrad H.J., SeongW-J., Pesun I.J.: Current ceramic materials and systems with clinical recommendations: A systematic review. Journal of Prosthetic Dentistry, 2007, 98, [2] Holand W., Rheinberger V., Apel E., Ritzberger C., Rothbrust F., Kappert H., Krumeich F., Nesper R.: Future perspectives of biomaterials for dental restorations. J. Europ. Ceram. Soc. 2009, 29, [3] J.R. Kelly, I. Nishimura, S.D. Campbell: Ceramics in dentistry: Historical roots and current perspectives. J. Prosthet. Dent. 1996, 75, [4] A.J. Raigrodski: Contemporary materials and technologies for all-ceramic fixed partial dentures: A review of literature. J. Prosthet. Dent. 2004, 92, [5] L. Pröbster: Vollkeramik, Werkstoffkunde Zahntechnik klinische Erfahrung. Quintessence Verlag, 1996, 114 [6] ( ) [7] Standard Test Method for Plane-Strain Fracture Toughness of Metallic Materials, ASTM E [8] A.G. Ewans, T.G. Langdon: Progress in Materials Science, Pergamon Press, v.21 (1976) 289 [9] T. Fett, D. Munz: Subcritical Crack Growth of Macrocracks in Alumina with R-curve Behavior. J. Am. Ceram. Soc. 75 [4] (1992) [10] T. Wejrzanowski: Program komputerowy Micrometer (materiały niepublikowane). Jubileusz 25-lecia Muzeum w Sosnowcu W dniach r. Muzeum w Sosnowcu obchodziło jubileusz 25-lecia swojego istnienia. W ciągu swego ćwierćwiecza przeszło przemianę z oddziału Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu w latach , do samorządowej instytucji kultury od r. Muzeum sosnowieckie posiada unikalną kolekcję polskiego szkła współczesnego, która powstała w 1980 r. dla potrzeb Centralnej Wzorcowni Szkła w Sosnowcu, zorganizowanej z inicjatywy ówczesnego dyrektora Zjednoczonych Hut Szkła Gospodarczego i Technicznego Vitropol doc. dr. Eugeniusza Gubały. Kolekcja jest panoramą wzorów użytkowych powstałych we wszystkich działających wtedy w Polsce hutach szkła gospodarczego i kryształowego. Liczyła ok eksponatów powstałych w latach , wśród których są naczynia użytkowe oraz dzieła unikatowe. Ich autorami są najlepsi polscy projektanci designerzy, którzy na trwałe weszli do historii polskiej kultury. Dzieje kolekcji obfitują w momenty wręcz dramatyczne. Po likwidacji ZHSGiT Vitropol zbiory przemianowano na Muzeum Szkła Współczesnego pod patronatem Zrzeszenia Przedsiębiorstw Przemysłu Szklarskiego, które w 1989 r. powróciło do nazwy PPHU Vitropol, a w 1994 r. po ogłoszeniu jego upadłości, stały się częścią masy upadłości. Wpisanie w 1994 r. całego zasobu do rejestru zabytków województwa katowickiego, jako kolekcji o szczególnym znaczeniu dla dziedzi- 38 Szkło i Ceramika
Charakter struktury połączenia porcelany na podbudowie cyrkonowej w zaleŝności od rodzaju materiału licującego.
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej w Ustroniu Charakter struktury połączenia porcelany na podbudowie cyrkonowej w zaleŝności od rodzaju materiału licującego. Anna Legutko Promotor: prof. zw. dr hab.
Bardziej szczegółowoANALIZA WYTRZYMAŁOŚCI POŁĄCZENIA METAL CERAMIKA NA PRZYKŁADZIE CERAMIKI SHOFU I VITA
ANALIZA WYTRZYMAŁOŚCI POŁĄCZENIA METAL CERAMIKA NA PRZYKŁADZIE CERAMIKI SHOFU I VITA WSTĘP W stomatologii i technice dentystycznej moŝna zaobserwować znaczny rozwój materiałów ceramicznych. Z tworzyw stosowanych
Bardziej szczegółowoDawid Bula. Wytrzymałość połączenia metal-ceramika na wybranych podbudowach metalowych
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. Prof. Alferda Meissnera w Ustroniu Dawid Bula Wytrzymałość połączenia metal-ceramika na wybranych podbudowach metalowych (The strength of metal-ceramics joins
Bardziej szczegółowoWyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera ANALIZA POŁĄCZENIA WARSTW CERAMICZNYCH Z PODBUDOWĄ METALOWĄ Promotor: Prof. zw. dr hab. n. tech. MACIEJ HAJDUGA Tadeusz Zdziech CEL PRACY Celem
Bardziej szczegółowoBadanie twardości i kruchości materiałów ceramicznych stosowanych w wykonawstwie stałych uzupełnień pełnoceramicznych
PROT. STOM., 2005, LV, 5 Badanie twardości i kruchości materiałów ceramicznych stosowanych w wykonawstwie stałych uzupełnień pełnoceramicznych Examination of hardness and fracture toughtness indentation
Bardziej szczegółowomechaniczna trójpunktowych mostów protetycznych wykonanych z ceramiki tłoczonej t i tlenku cyrkonu
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej w Ustroniu Wytrzymałość mechaniczna trójpunktowych mostów protetycznych wykonanych z ceramiki tłoczonej t i tlenku cyrkonu Ireneusz Podkowinski Promotor: prof. dr
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ O ZMIENNEJ TWARDOŚCI
Dr inż. Danuta MIEDZIŃSKA, email: dmiedzinska@wat.edu.pl Dr inż. Robert PANOWICZ, email: Panowicz@wat.edu.pl Wojskowa Akademia Techniczna, Katedra Mechaniki i Informatyki Stosowanej MODELOWANIE WARSTWY
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Imię i Nazwisko Grupa dziekańska Indeks Ocena (kol.wejściowe) Ocena (sprawozdanie)........................................................... Ćwiczenie: MISW2 Podpis prowadzącego Politechnika Łódzka Wydział
Bardziej szczegółowoBADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM. Klaudia Radomska
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu Wydział InŜynierii Dentystycznej BADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM Klaudia Radomska Praca dyplomowa napisana
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Blok nr 1 Badania Własności Mechanicznych L.p. Nazwisko i imię Nr indeksu Wydział Semestr Grupa
Bardziej szczegółowoσ c wytrzymałość mechaniczna, tzn. krytyczna wartość naprężenia, zapoczątkowująca pękanie
Materiały pomocnicze do ćwiczenia laboratoryjnego Właściwości mechaniczne ceramicznych kompozytów ziarnistych z przedmiotu Współczesne materiały inżynierskie dla studentów IV roku Wydziału Inżynierii Mechanicznej
Bardziej szczegółowoOsadzanie i korekta powierzchni
Osadzanie i korekta powierzchni Uzupełnienia Lava TM Ultimate są proste do cementowania i naprawy Przed ostatecznym osadzeniem należy przymierzyć pracę i ewentualnie dopasować stosując standardowe narzędzia
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 097
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 097 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 5 lutego 2016 r. AB 097 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5 POMIARY TWARDOŚCI. 1. Cel ćwiczenia. 2. Wprowadzenie
Ćwiczenie 5 POMIARY TWARDOŚCI 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaznajomienie studentów ze metodami pomiarów twardości metali, zakresem ich stosowania, zasadami i warunkami wykonywania pomiarów oraz
Bardziej szczegółowonowe dna CERAMIKI SZKLANEJ O WYSOKIEJ WYTRZYMAŁOŚCI
nowe dna CERAMIKI SZKLANEJ O WYSOKIEJ WYTRZYMAŁOŚCI 1 nowe dna PEŁNEJ CERAMIKI O WYSOKIEJ WYTRZYMAŁOŚCI Wraz z Frauenhofer Institut oraz firmą VITA opracowaliśmy nową klasę materiałową dla ceramiki szklanej
Bardziej szczegółowoBADANIA WYTRZYMAŁOŚCIOWE CERAMIKA A STOPY DENTYSTYCZNE W KONTEKŚCIE WYBRANYCH RODZAJÓW STOPÓW PROTETYCZNYCH
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu BADANIA WYTRZYMAŁOŚCIOWE CERAMIKA A STOPY DENTYSTYCZNE W KONTEKŚCIE WYBRANYCH RODZAJÓW STOPÓW PROTETYCZNYCH CEL PRACY Celem pracy było
Bardziej szczegółowoWłasności mechaniczne i strukturalne wybranych gipsów w mechanizmie wiązania.
WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ im. prof. Meissnera w Ustroniu Własności mechaniczne i strukturalne wybranych gipsów w mechanizmie wiązania. Promotor: Prof. zw. dr hab. n. tech. MACIEJ HAJDUGA Barbara
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
Bardziej szczegółowoWYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ IM. PROF. MEISSNERA W USTRONIU
WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ IM. PROF. MEISSNERA W USTRONIU Wytrzymałościowe badanie porównawcze podbudowy cyrkonowej wykonanej w systemie CAD/CAM Kamińska Gabriela Praca dyplomowa napisana napisana
Bardziej szczegółowoBadanie wpływu dodatku modyfikatorów na właściwości mechaniczne i termiczne wysokoglinowego tworzywa odpornego na szoki termiczne
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 69, 1, (2017), 40-45 www.ptcer.pl/mccm Badanie wpływu dodatku modyfikatorów na właściwości mechaniczne i termiczne wysokoglinowego tworzywa odpornego na szoki
Bardziej szczegółowoWPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium CSe
WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ im. prof. Meissnera w Ustroniu WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium
Bardziej szczegółowoWYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH
Scientific Bulletin of Che lm Section of Technical Sciences No. 1/2008 WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH WE WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ TECHNICE POMIAROWEJ MAREK MAGDZIAK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika
Bardziej szczegółowofizyczno-mechaniczne protez dentystycznych
WyŜsza Szkoła a InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu Analiza wpływu płynu p ustrojowego (sztucznej śliny) na właściwo w ciwości fizyczno-mechaniczne protez dentystycznych Katarzyna Partyka
Bardziej szczegółowoCENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH W PORADNIACH UCS GUMed
CENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH W PORADNIACH UCS GUMed PORADNIA PROTETYKI I IMPLANTOLOGII STOMATOLOGICZNEJ * CENNIK Z DNIA 09 Sierpnia 2013r z uwzględnieniem oznaczeń dodatkowych * Procedury nie objęte
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów
Bardziej szczegółowoPRACE. Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych. Nr 6. Scientific Works of Institute of Ceramics and Construction Materials ISSN
PRACE Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Construction Materials Nr 6 ISSN 1899-3230 Rok III Warszawa Opole 2010 KRZYSZTOF PERKOWSKI * MARCIN OSUCHOWSKI
Bardziej szczegółowoNazwa przedmiotu INSTRUMENTARIUM BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Instrumentation of research in material engineering
Nazwa przedmiotu INSTRUMENTARIUM BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Instrumentation of research in material engineering Kierunek: Inżynieria materiałowa Rodzaj przedmiotu: kierunkowy obowiązkowy Rodzaj
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ
POLITECHNIKA ŁÓDZKA ul. Żeromskiego 116 90-924 Łódź KATEDRA BUDOWNICTWA BETONOWEGO NIP: 727 002 18 95 REGON: 000001583 LABORATORIUM BADAWCZE MATERIAŁÓW I KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH Al. Politechniki 6 90-924
Bardziej szczegółowoKompozyty Ceramiczne. Materiały Kompozytowe. kompozyty. ziarniste. strukturalne. z włóknami
Kompozyty Ceramiczne Materiały Kompozytowe intencjonalnie wytworzone materiały składające się, z co najmniej dwóch faz, które posiadają co najmniej jedną cechę lepszą niż tworzące je fazy. Pozostałe właściwości
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ BUDOWNICTWA Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych Laboratorium Materiałów Budowlanych. Raport LMB 326/2012
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ BUDOWNICTWA Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych Laboratorium Materiałów Budowlanych Raport 326/2012 WDROŻENIE WYNIKÓW BADAŃ WYTRZYMAŁOŚCI BETONU NA ŚCISKANIE ORAZ GŁĘBOKOŚCI
Bardziej szczegółowoDzień pierwszy: 23.01.2013
Strona1 Sprawozdanie z wyjazdu oraz zajęć dydaktycznych w Instytucie Ceramiki i Materiałów Budowlanych w Warszawie W dniach 23 24.01.2013 r. grupa osób zainteresowanych poszerzaniem swojej wiedzy w zakresie
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA
POLITECHNIKA POZNAŃSKA WYDZIAŁ BUDOWY MASZYN I ZARZĄDZANIA MODELOWANIE I SYMULACJA ZAGADNIEŃ BIOMEDYCZNYCH Symulacja naprężeń i przemieszczeń materiału w koronie implantu zęba podczas zgryzu Wykonali:
Bardziej szczegółowoPolitechnika Politechnika Koszalińska
Politechnika Politechnika Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Technik Próżniowych NOWE MATERIAŁY NOWE TECHNOLOGIE W PRZEMYŚLE OKRĘTOWYM I MASZYNOWYM IIM ZUT Szczecin, 28 31 maja 2012, Międzyzdroje
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA oprac. dr inż. Jarosław Filipiak Cel ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania statycznej
Bardziej szczegółowoWykorzystuję najprostszy sposób osiągnięcia precyzyjnego wyniku. .zy widzisz różnicę?
PL Stand: 03/2008 Wykorzystuję najprostszy sposób osiągnięcia precyzyjnego wyniku. Skanowanie Skanowanie modelu. Wstępny projekt struktury zaproponowany przez program. wt., godz. 14.32, laboratorium dentystyczne
Bardziej szczegółowoPRZYGOTOWANIE PRÓBEK DO MIKROSKOPI SKANINGOWEJ
Ewa Teper PRZYGOTOWANIE PRÓBEK DO MIKROSKOPI SKANINGOWEJ WIELKOŚĆ I RODZAJE PRÓBEK Maksymalne wymiary próbki, którą można umieścić na stoliku mikroskopu skaningowego są następujące: Próbka powinna się
Bardziej szczegółowo1. Wstęp. O wkładach koronowych.
1. Wstęp O wkładach koronowych. Wkłady koronowe są uznaną metodą rekonstrukcji utraconych twardych tkanek zęba (fot.1-3). Ich kształt oraz wielkość zależą od klasy ubytku (klasyfikacja według Blacka).W
Bardziej szczegółowoWykaz procedur komercyjnych
KOD Wykaz procedur komercyjnych NAZWA I-1-1 KORONA METALOWA LICOWANA PORCELANĄ - wizyta 1 I-1-2 KORONA METALOWA LICOWANA PORCELANĄ - wizyta 2 I-2 KORONA AKRYLOWA, TYMCZASOWA (LEKARZ) I-3-1 KORONA AKRYLOWA,
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Imię i Nazwisko Grupa dziekańska Indeks Ocena (kol.wejściowe) Ocena (sprawozdanie)........................................................... Ćwiczenie: MISW1 Podpis prowadzącego Politechnika Łódzka Wydział
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ. Zmiany makroskopowe. Zmiany makroskopowe
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ Zmiany makroskopowe Zmiany makroskopowe R e = R 0.2 - umowna granica plastyczności (0.2% odkształcenia trwałego); R m - wytrzymałość na rozciąganie (plastyczne); 1
Bardziej szczegółowoLaboratorium badań materiałowych i technologicznych. dr inż. Tomasz Kurzynowski
Laboratorium badań materiałowych i technologicznych dr inż. Tomasz Kurzynowski Agenda Oferta badawcza Wyposażenie laboratorium Przykłady realizowanych badań Opracowanie i rozwój nowych materiałów Zastosowanie
Bardziej szczegółowoBADANIE WYTRZYMAŁOŚCI NA ROZCIĄGANIE KOMPOZYTÓW WZMACNIANYCH WŁÓKNAMI WĘGLOWYMI KLASY T700
Autor: Joachim Marzec BADANIE WYTRZYMAŁOŚCI NA ROZCIĄGANIE KOMPOZYTÓW WZMACNIANYCH WŁÓKNAMI WĘGLOWYMI KLASY T700 Praca dyplomowa napisana w Katedrze Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Protetycznych pod kierunkiem
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 097
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 097 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 26 lutego 2013 r. AB 097 Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoPeter Schramm pracuje w dziale technicznym FRIATEC AG, oddział ceramiki technicznej.
FRIALIT -DEGUSSIT ZAAWANSOWANA CERAMIKA TECHNICZNA NIEWYCZERPANY POTENCJAŁ Peter Schramm pracuje w dziale technicznym FRIATEC AG, oddział ceramiki technicznej. Jak produkuje się zaawansowaną ceramikę techniczną?
Bardziej szczegółowoWykład X: Dekohezja. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych
Wykład X: Dekohezja JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Dekohezja materiałów - wprowadzenie. 2. Wytrzymałość materiałów -
Bardziej szczegółowoSpis treści Przedmowa
Spis treści Przedmowa 1. Wprowadzenie do problematyki konstruowania - Marek Dietrich (p. 1.1, 1.2), Włodzimierz Ozimowski (p. 1.3 -i-1.7), Jacek Stupnicki (p. l.8) 1.1. Proces konstruowania 1.2. Kryteria
Bardziej szczegółowoPROCEDURY POMIARÓW PARAMETRÓW KONSTRUKCYJNYCH, MATERIAŁOWYCH I SZYBKOŚCI ZUśYCIA KOMBAJNOWYCH NOśY STYCZNO-OBROTOWYCH
PROCEDURY POMIARÓW PARAMETRÓW KONSTRUKCYJNYCH, MATERIAŁOWYCH I SZYBKOŚCI ZUśYCIA KOMBAJNOWYCH NOśY STYCZNO-OBROTOWYCH Część : Procedura pomiaru parametrów konstrukcyjnych noŝy styczno-obrotowych oraz karta
Bardziej szczegółowoZastosowanie materiałów perowskitowych wykonanych metodą reakcji w fazie stałej do wytwarzania membran separujących tlen z powietrza
Zastosowanie materiałów perowskitowych wykonanych metodą reakcji w fazie stałej do wytwarzania membran separujących tlen z powietrza Magdalena Gromada, Janusz Świder Instytut Energetyki, Oddział Ceramiki
Bardziej szczegółowoim. prof. Meissnera w Ustroniu Tomasz Kaptur
WyŜsza Szkoła a InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu Tomasz Kaptur ANALIZA WYTRZYMAŁOŚCI POŁĄCZENIA METAL KOMPOZYT W ZALEśNOŚCI OD SPOSOBU PRZYGOTOWANIA POWIERZCHNI METALOWEJ Praca dyplomowa
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE WŁASNOŚCI WYBRANYCH WOSKÓW DENTYSTYCZNYCH. Moczulska Anna Maria
PORÓWNANIE WŁASNOŚCI WYBRANYCH WOSKÓW DENTYSTYCZNYCH Moczulska Anna Maria Wstęp W szybko rozwijającej się współczesnej protetyce wykorzystuje się rozmaite materiały naturalne i syntetyczne. Woski dentystyczne
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa 11
Podstawy konstrukcji maszyn. T. 1 / autorzy: Marek Dietrich, Stanisław Kocańda, Bohdan Korytkowski, Włodzimierz Ozimowski, Jacek Stupnicki, Tadeusz Szopa ; pod redakcją Marka Dietricha. wyd. 3, 2 dodr.
Bardziej szczegółowo30/01/2018. Wykład IX: Dekohezja. Treść wykładu: Dekohezja - wprowadzenie. 1. Dekohezja materiałów - wprowadzenie.
Wykład IX: Dekohezja JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Dekohezja materiałów - wprowadzenie. 2. Wytrzymałość materiałów -
Bardziej szczegółowoWPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM
Tomasz Dyl Akademia Morska w Gdyni WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM W artykule określono wpływ odkształcenia
Bardziej szczegółowoOPERATOR OBRABIAREK SKRAWAJĄCYCH
OPERATOR OBRABIAREK SKRAWAJĄCYCH Operator obrabiarek skrawających jest to zawód występujący także pod nazwą tokarz, frezer, szlifierz. Osoba o takich kwalifikacjach potrafi wykonywać detale z różnych materiałów
Bardziej szczegółowoRozwiązanie systemu pastylek daje najwyższą efektywność dla pracowni protetycznych
Dwu-krzemian Litu - ceramika prasowana o wyjątkowej wytrzymałości! 420 Mpa odporności na zginanie Wysoka estetyka Doskonałe dopasowanie powierzchni Rozwiązanie systemu pastylek daje najwyższą efektywność
Bardziej szczegółowoMateriałoznawstwo optyczne CERAMIKA OPTYCZNA
Materiałoznawstwo optyczne CERAMIKA OPTYCZNA Szkło optyczne i fotoniczne, A. Szwedowski, R. Romaniuk, WNT, 2009 POLIKRYSZTAŁY - ciała stałe o drobnoziarnistej strukturze, które są złożone z wielkiej liczby
Bardziej szczegółowoW tygle używane do topienia (grzanie indukcyjne) metali (szlachetnych) W płyty piecowe / płyty ślizgowe / wyposażenie pieca
FRIALIT -DEGUSSIT ZAAWANSOWANA CERAMIKA TECHNICZNA DEGUSSIT ZR25 Zastosowanie: Szok termiczny i wysokie temperatury, izolacja Materiał: Mg-PSZ (ZrO2) DEGUSSIT ZR25 Cyrkon znany jest z wysokiej wytrzymałości
Bardziej szczegółowoBadanie wytrzymałości mechanicznej materiałów ceramicznych stosowanych w wykonawstwie uzupełnień pełnoceramicznych
PROTET. STOMATOL., 2006, LVI, 3, 227-232 Badanie wytrzymałości mechanicznej materiałów ceramicznych stosowanych w wykonawstwie uzupełnień pełnoceramicznych Examination of flexural strength of all ceramic
Bardziej szczegółowoWłaściwości mechaniczne kompozytu Al 2 O 3 -ZrO 2 -grafen
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 69, 4, (17), 317-31 1984 www.ptcer.pl/mccm Właściwości mechaniczne kompozytu Al O 3 -ZrO -grafen Marek Boniecki*, Władysław Wesołowski, Przemysław Gołębiewski,
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: INŻYNIERIA WARSTWY WIERZCHNIEJ Temat ćwiczenia: Badanie prędkości zużycia materiałów
Bardziej szczegółowoAnaliza porównawcza dwóch metod wyznaczania wskaźnika wytrzymałości na przebicie kulką dla dzianin
Analiza porównawcza dwóch metod wyznaczania wskaźnika wytrzymałości na przebicie kulką dla dzianin B. Wilbik-Hałgas, E. Ledwoń Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORATEX Wprowadzenie Wytrzymałość na działanie
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
INSTYTUT MASZYN I URZĄZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA O ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW TECH OLOGICZ A PRÓBA ZGI A IA Zasada wykonania próby. Próba polega
Bardziej szczegółowoWYTRZYMAŁOŚĆ RÓWNOWAŻNA FIBROBETONU NA ZGINANIE
Artykul zamieszczony w "Inżynierze budownictwa", styczeń 2008 r. Michał A. Glinicki dr hab. inż., Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Warszawa WYTRZYMAŁOŚĆ RÓWNOWAŻNA FIBROBETONU NA ZGINANIE 1.
Bardziej szczegółowoPROCEDURY POMIARÓW PARAMETRÓW KONSTRUKCYJNYCH, MATERIAŁOWYCH KOMBAJNOWYCH NOŻY STYCZNO-OBROTOWYCH
Postępowanie nr 56/A/DZZ/5 PROCEDURY POMIARÓW PARAMETRÓW KONSTRUKCYJNYCH, MATERIAŁOWYCH KOMBAJNOWYCH NOŻY STYCZNO-OBROTOWYCH Część : Procedura pomiaru parametrów konstrukcyjnych noży styczno-obrotowych
Bardziej szczegółowoTEMAT PRACY DOKTORSKIEJ
Krynica, 12.04.2013 Wpływ cyrkonu i skandu na zmiany mikrostruktury i tekstury w silnie odkształconych stopach aluminium ---------------------------------------------------------------------------- TEMAT
Bardziej szczegółowoWARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY WYDZIAŁ LEKARSKO-DENTYSTYCZNY KATEDRA PROTETYKI STOMATOLOGICZNEJ ANALIZA ZMIAN WARTOŚCI SIŁY RETENCJI W TRÓJELEMENTOWYCH UKŁADACH KORON TELESKOPOWYCH Rozprawa na stopień
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Instrukcja przeznaczona jest dla studentów następujących kierunków: 1. Energetyka - sem.
Bardziej szczegółowoL.A. Dobrzański, A.D. Dobrzańska-Danikiewicz (red.) Metalowe materiały mikroporowate i lite do zastosowań medycznych i stomatologicznych
L.A. Dobrzański, A.D. Dobrzańska-Danikiewicz (red.) Metalowe materiały mikroporowate i lite do zastosowań medycznych i stomatologicznych Spis treści Streszczenie... 9 Abstract... 11 1. L.A. Dobrzański,
Bardziej szczegółowoB A D A N I E W Y T R Z Y M A Ł O Ś C I K O M P O Z Y T Ó W W Ę G L O W Y C H
WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ IM. PROF. ALFREDA MEISSNERA W USTRONIU WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ B A D A N I E W Y T R Z Y M A Ł O Ś C I K O M P O Z Y T Ó W W Ę G L O W Y C H Autor pracy:
Bardziej szczegółowoPomiar twardości ciał stałych
Pomiar twardości ciał stałych Twardość jest istotną cechą materiału z konstrukcyjnego i technologicznego punktu widzenia. Twardość, to właściwość ciał stałych polegająca na stawianiu oporu odkształceniom
Bardziej szczegółowoFRIALIT -DEGUSSIT Ceramika tlenkowa Rurki dylatometryczne wykonane z wysoce wydajnej ceramiki tlenkowej
FRIALIT -DEGUSSIT Ceramika tlenkowa Rurki dylatometryczne wykonane z wysoce wydajnej ceramiki tlenkowej Zastosowanie: Precyzyjny pomiar zmian wymiarów próbki w funkcji temperatur Materiał: Tlenek glinu
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 9. Zakład Budownictwa Ogólnego. Stal - pomiar twardości metali metodą Brinella
Zakład Budownictwa Ogólnego ĆWICZENIE NR 9 Stal - pomiar twardości metali metodą Brinella Instrukcja z laboratorium: Budownictwo ogólne i materiałoznawstwo Instrukcja do ćwiczenia nr 9 Strona 9.1. Pomiar
Bardziej szczegółowoKatedra Inżynierii Materiałów Budowlanych
Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych TEMAT PRACY: Badanie właściwości mechanicznych płyty "BEST" wykonanej z tworzywa sztucznego. ZLECENIODAWCY: Dropel Sp. z o.o. Bartosz Różański POSY REKLAMA Zlecenie
Bardziej szczegółowoIV Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna Problematyka funkcjonowania i rozwoju branży metalowej w Polsce
IV Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna Problematyka funkcjonowania i rozwoju branży metalowej w Polsce Jedlnia Letnisko 28 30 czerwca 2017 Właściwości spieków otrzymanych techniką prasowania na
Bardziej szczegółowo1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków
1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków Gęstością teoretyczną spieku jest stosunek jego masy do jego objętości rzeczywistej, to jest objętości całkowitej pomniejszonej o objętość
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE LABORATORIUM WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW B Badanie własności mechanicznych materiałów konstrukcyjnych
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Wytrzymałości, Zmęczenia Materiałów i Konstrukcji SPRAWOZDANIE B Badanie własności mechanicznych materiałów konstrukcyjnych Wydział Specjalność.. Nazwisko
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 15 WYZNACZANIE (K IC )
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Imię i Nazwisko... WYDZIAŁ MECHANICZNY Wydzia ł... Wydziałowy Zakład Wytrzymałości Materiałów Rok... Grupa... Laboratorium Wytrzymałości Materiałów Data ćwiczenia... ĆWICZENIE 15
Bardziej szczegółowolek. dent. Kamila Wróbel-Bednarz
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY WYDZIAŁ LEKARSKO DENTYSTYCZNY KATEDRA PROTETYKI STOMATOLOGICZNEJ lek. dent. Kamila Wróbel-Bednarz Analiza zjawisk mechanicznych zachodzących w układzie ząb cement wkład
Bardziej szczegółowoPrzykład programowania obrabiarki 3-osiowej z użyciem pakietu CAD-CAM
Przykład programowania obrabiarki 3-osiowej z użyciem pakietu CAD-CAM Niżej pokazany projekt wykonano na trzyosiową mikrofrezarkę firmy DENFORD. Do zaprojektowania bryły obrabianego przedmiotu wykorzystano
Bardziej szczegółowoBezzębna pacjentka, lat 58, zgłosiła się do lekarza
Tomasz Gołąb 1, tech. dent. Aleksander Orzełowski 2, dr hab. inż. Piotr Czop 3, 4 Korekta toru wszczepienia implantów przy wykorzystaniu łączników typu multiunit oraz indywidualnie zaprojektowanych tulei
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 13 ISSN 1899-3230 Rok VI Warszawa Opole 2013 Teksty publikowane w Pracach Instytutu Ceramiki
Bardziej szczegółowoMetody badań kamienia naturalnego: Oznaczanie wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej
Metody badań kamienia naturalnego: Oznaczanie wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej 1. Zasady metody Zasada metody polega na stopniowym obciążaniu środka próbki do badania, ustawionej
Bardziej szczegółowoKeep it simple and safe. take five Zalety wyliczone na pięciu palcach
Keep it simple and safe. take five Zalety wyliczone na pięciu palcach take Klasyczne stopy szlachetne Duceram Kiss Uniwersalne stopy szlachetne i nieszlachetne oraz ceramika prasowana Duceragold Kiss Stopy
Bardziej szczegółowoNAWIERZCHNIE ASFALTOWE I BETONOWE - LABORATORIA
NAWIERZCHNIE ASFALTOWE I BETONOWE - LABORATORIA Ćwiczenie Nr 2. BADANIE WYTRZYMAŁOŚCI NA ROZCIĄGANIE POŚREDNIE 1. CEL I ZAKRES ĆWICZENIA Celem ćwiczenia laboratoryjnego jest zapoznanie studentów z badaniem
Bardziej szczegółowoWłaściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych
Właściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych dr inż. Zdzisław Pytel Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych V Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoSupertrik CeraFusion. Dyfuzja zamiast polerowania.
Supertrik CeraFusion. Dyfuzja zamiast polerowania. Produkty wymienione i określenia użyte w tekście są częściowo chronione prawem marki, prawem patentowym i prawem autorskim. Nawet wtedy, gdy nie została
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE: LABORATORIUM Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW B Badanie własności mechanicznych materiałów konstrukcyjnych
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Wytrzymałości, Zmęczenia Materiałów i Konstrukcji SPRAWOZDANIE: LABORATORIUM Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW B Badanie własności mechanicznych materiałów konstrukcyjnych
Bardziej szczegółowoBADANIA KRZYWYCH R W MATERIAŁACH NARZĘDZIOWYCH - TWORZYWIE TLENKOWYM I KOMPOZYCIE TLENKOWO-WĘGLIKOWO-AZOTKOWYM
KOMPOZYTY (COMPOSITES) 2(2002)5 Magdalena Szutkowska 1 Instytut Obróbki Skrawaniem, Zakład Inżynierii Materiałowej, ul. Wrocławska 37a, 30-011 Kraków Marek Boniecki 2 Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych,
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM: ROZDZIELANIE UKŁADÓW HETEROGENICZNYCH ĆWICZENIE 1 - PRZESIEWANIE
LABORATORIUM: ROZDZIELANIE UKŁADÓW HETEROGENICZNYCH ĆWICZENIE 1 - PRZESIEWANIE CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest wykonanie analizy sitowej materiału ziarnistego poddanego mieleniu w młynie kulowym oraz
Bardziej szczegółowoNa co zwrócić uwagę przy zakupie płytek ceramicznych?
Na co zwrócić uwagę przy zakupie płytek ceramicznych? Wybór produktów ceramicznych wytwarzania może wydawać się trudną decyzją, dla tych którzy nie są materiałoznawcami. Mnogość marek i producentów niesie
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6)
LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6) Posiadane uprawnienia: ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO NR AB 120 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji Wydanie nr 5 z 18 lipca 2007 r. Kierownik
Bardziej szczegółowoWykład IX: Odkształcenie materiałów - właściwości plastyczne
Wykład IX: Odkształcenie materiałów - właściwości plastyczne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Odkształcenie
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM DYFRAKCJI RENTGENOWSKIEJ (L-3)
LABORATORIUM DYFRAKCJI RENTGENOWSKIEJ (L-3) Posiadane uprawnienia: ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO NR AB 120 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji Wydanie nr 5 z 18 lipca 2007 r. Kierownik
Bardziej szczegółowoZadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej
Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej Łukasz Ciupiński Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Materiałowej Zakład Projektowania Materiałów Zaangażowanie
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład IX. Odkształcenie materiałów właściwości plastyczne. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład IX Odkształcenie materiałów właściwości plastyczne Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Odkształcenie plastyczne 2. Parametry makroskopowe 3. Granica plastyczności
Bardziej szczegółowoWPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE
15/12 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2004, Rocznik 4, Nr 12 Archives of Foundry Year 2004, Volume 4, Book 12 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO
Bardziej szczegółowoINSTYTUT TECHNOLOGII MECHANICZNYCH
Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki INSTYTUT TECHNOLOGII MECHANICZNYCH 1 Instytut Technologii Mechanicznych Dyrektor: Dr hab. inż. T. Nieszporek, prof. PCz Z-ca Dyrektora:
Bardziej szczegółowoDorota Kunkel. WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej
Dorota Kunkel Implant wszystkie przyrządy medyczne wykonywane z jednego lub więcej biomateriałów, które mogą być umiejscowione wewnątrz organizmu, jak też częściowo lub całkowicie pod powierzchnią nabłonka
Bardziej szczegółowoBADANIA WŁAŚCIWOŚCI POWLOK CERAMICZNYCH NA BAZIE CYRKONU NA TRYSKANYCH NA STOP PA30
27/42 Solidification o f Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No 42 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 42 PAN- Katowice, PL ISSN 0208-9386 BADANIA WŁAŚCIWOŚCI POWLOK CERAMICZNYCH
Bardziej szczegółowo