Spotkanie z Lokalnymi Grupami Działania (LGD) GRANTY, PROJEKTY WSPÓŁPRACY, OPERACJE WŁASNE.

Transkrypt

1 Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Instytucja Zarządzająca PROW Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Materiał współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Spotkanie z Lokalnymi Grupami Działania (LGD) GRANTY, PROJEKTY WSPÓŁPRACY, OPERACJE WŁASNE r. 1 LGD beneficjent poddziałania 19.2 LGD może być Beneficjentem jedynie w przypadku: - operacji własnych LGD (bez uszczerbku dla art. 34 ust. 3 lit b rozporządzenia ogólnego wskazującego na konieczność stosowania niedyskryminującej i przejrzystej procedury wyboru, pozwalającej unikać konfliktów interesów); - projektów grantowych tj. operacji, gdzie beneficjentem ubiegającym się o wsparcie przed podmiotem wdrażającym jest LGD, i to LGD jest wskazywana w systemie jako beneficjent; operacja taka składa się z szeregu grantów, których realizatorami są różnorodne podmioty działające na obszarze objętym LSR; wszystkie granty wchodzące w skład projektu grantowego, są projektami komplementarnymi i łącznie przyczyniają się do realizacji, założonych dla danego projektu grantowego, celów i wskaźników. 2 1

2 Wsparcie na wdrażanie operacji własnych w ramach LSR (1) Realizacja operacji własnych LGD jest możliwa, jeżeli zostało to przewidziane w LSR oraz został spełniony warunek, o którym mowa w art. 17 ust. 6 ustawy RLKS oraz 14 rozporządzenia LSR. Informacja o planowanej do realizacji operacji własnej, o której mowa w art. 17 ust. 6 ustawy, którą LGD zamieszcza na swojej stronie internetowej obejmuje: - zakres tematyczny operacji - wysokość środków na realizację operacji - kryteria wyboru operacji wraz ze wskazaniem minimalnej liczby punktów, której uzyskanie jest warunkiem wyboru operacji, - informację o terminie i sposobie zgłoszenia zamiaru realizacji operacji (forma pisemna np. bezpośrednie złożenie dokumentów w siedzibie LGD) - Informacje o dokumentach pozwalających na potwierdzenie, że podmiot zgłaszający zamiar realizacji operacji jest uprawniony do wsparcia tj. spełnia definicję beneficjenta określoną w 3 rozporządzenia LSR. Lista dokumentu powinna być zgodna z listą załączników dot. identyfikacji beneficjenta określonych we WoPP. 3 Wsparcie na wdrażanie operacji własnych w ramach LSR (2) LGD obowiązkowa zamieszczona swojej stronie internetowej informację o planowanej do realizacji operacji własnej z oznaczeniem tej informacji datą, przy zachowaniu danych w archiwum. Jeśli w terminie 30 dni od zamieszczenia na stronie internetowej LGD informacji o planowanej do realizacji operacji własnej żaden podmiot nie zgłosił zamiaru jej realizacji LGD (jeśli został spełniony warunek 14 rozporządzenia LSR może złożyć wniosek o przyznanie pomocy na realizację operacji własnej. Jeżeli operacja objęta WoPP złożonym do LGD przez uprawniony podmiot, który uprzednio zgłosił zamiar realizacji operacji, nie zostanie wybrana przez LGD do realizacji - wówczas LGD może złożyć WoPP na realizację operacji własnej oraz dokumentację, w oparciu o którą podjęła takie rozstrzygnięcie. Powinien być spełniony warunek 14 rozporządzenia LSR. Wynik oceny powinien również zostać zamieszczone na stronie internetowej LGD. 4 2

3 Wsparcie na wdrażanie operacji własnych w ramach LSR (3) W sytuacji, gdy przeprowadzona przez LGD ocena potwierdza, że zamiar realizacji operacji zgłosił podmiot nieuprawniony do wsparcia - LGD ma obowiązek poinformowania o tym zgłaszającego zamiar realizacji operacji oraz przekazania wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy dotyczącym operacji własnej dokumentów, w oparciu o które podjęła takie rozstrzygnięcie. Wynik oceny powinien zostać zamieszczony na stronie internetowej LGD (przy informacje o zamiarze realizacji operacji własnej). Po operacji własnej, kiedy w szczególności mają zastosowanie przepisy art. 17 ust. 1, 2 i 6 ustawy o RLKS oraz 14, 15 ust. 7 pkt. 2 i 20 rozporządzenia RLKS - przepisy art. 21 ustawy stosuje się odpowiednio 5 Podstawy prawne związane z realizacją projektów współpracy. 6 3

4 Wybrane akty prawne rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach poddziałania "Przygotowanie i realizacja działań w zakresie współpracy z lokalną grupą działania" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz. U. poz. 1839) ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności ustawa z dnia 27 maja 2015 r. o finansowaniu wspólnej polityki rolnej rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 listopada 2015 r. w sprawie zaliczek w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Beneficjenci, rodzaje operacji, rodzaj wsparcia Beneficjentem może być LGD, która ma zawartą umowę ramową z SW. Pomoc jest przyznawana na operacje polegające na: przygotowaniu projektu współpracy realizacji projektu współpracy przygotowaniu połączonym z realizacją projektu współpracy Rodzaj wsparcia refundacja kosztów kwalifikowalnych operacji. Intensywność pomocy do 100% kosztów kwalifikowanych operacji. 8 4

5 Wysokość dostępnych limitów. Pomoc jest przyznawana do wysokości limitu, który w okresie realizacji PROW na lata dla jednej LGD wynosi nie więcej niż 5% wysokości środków określonych w umowie ramowej na poddziałanie Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, z tym że pomoc na operacje polegające wyłącznie na przygotowaniu projektu współpracy nie może przekroczyć 1% wysokości tych środków. Umowa ramowa określa wysokość środków finansowych na wsparcie na wdrażanie projektów współpracy do 2018 roku 2%. Zwiększenie środków w powyższym zakresie (max o 3% - do 5%) powinno mieć wpływ na zwiększenie wartości wskaźników już ujętych w LSR lub dodanie nowych wskaźników dotyczących projektów współpracy (nowe projekty lub rozszerzenie zakresu już ujętych w Planie działania). 9 Kryteria wyboru Kryteria wyboru są jednolite dla całego kraju opiniowane przez Komitet Monitorujący. Projekt współpracy: Jest zgodny z LSR wszystkich wnioskujących LGD Jest realizacją wspólnego przedsięwzięcia przyczyni się do osiągnięcia wskaźników określonych w LSR wszystkich wnioskujących LGD (tych wskaźników, których osiągnięcie zaplanowano poprzez projekt współpracy) kryterium mierzalności, określoności w czasie, możliwości osiągnięcia w okresie realizacji projektu. 10 5

6 Projekty współpracy podstawowe zasady Część wspólna jasno określona, partnerzy projektu muszą razem działać na rzecz osiągnięcia wspólnie określonego celu, którego osiągnięcie nie byłoby możliwe samodzielnie. Cel operacji precyzyjny zgodny z zapisami instrukcji. Projekt współpracy może być zawarty w LSR. Jeśli projekt jest w LSR zawarty, musi to mieć odzwierciedlenie we wskaźnikach. Wskaźnik powinien mieć określoną wartość wyjściową i docelową. Jeśli projekt nie jest zawarty w LSR, jego realizacja będzie możliwa jeżeli do LSR zostaną dodane nowe wskaźniki lub zostanie podwyższony poziom obecnych, ze wskazaniem, że zostaną osiągnięte poprzez projekt współpracy. 11 Zakres wsparcia wzmocnienia kapitału społecznego, w tym przez podnoszenie wiedzy społeczności lokalnej w zakresie ochrony środowiska i zmian klimatycznych, także z wykorzystaniem rozwiązań innowacyjnych; rozwoju rynków zbytu produktów i usług lokalnych, z wyłączeniem operacji polegających na budowie lub modernizacji targowisk; zachowania dziedzictwa lokalnego; budowy lub przebudowy ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej lub rekreacyjnej, lub kulturalnej; promowania obszaru objętego strategią rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność w rozumieniu art. 2 pkt 19 rozporządzenia nr 1303/2013, zwaną dalej LSR, w tym produktów lub usług lokalnych oraz lokalnej przedsiębiorczości; stworzenia warunków do rozwoju przedsiębiorczości na obszarze objętym LSR. 12 6

7 Przygotowanie projektu współpracy Pomoc jest przyznawana na operację polegającą na przygotowaniu projektu współpracy, jeżeli: 1) koszty kwalifikowalne operacji nie są współfinansowane z innych środków publicznych; 2) realizacja operacji nie jest możliwa bez udziału środków publicznych; 3) przygotowywany projekt współpracy: jest zgodny ze wszystkimi LSR realizowanymi przez lokalne grupy działania, o których mowa w przepisach ustawy o RLKS, które są stroną umowy ramowej zawartej na podstawie art. 14 ust. 1 tej ustawy, uczestniczące w realizacji operacji, przyczyni się do osiągnięcia co najmniej jednego celu szczegółowego określonego w LSR każdej LGD uczestniczącej w realizacji operacji oraz przypisanych do tego celu wskaźników. 13 Przygotowanie projektu współpracy kryteria dostępu Pomoc na operację polegającą na przygotowaniu projektu współpracy jest przyznawana, jeżeli operacja będzie realizowana bez podziału na etapy, a wykonanie zakresu rzeczowego, zgodnie z ZRF, w tym poniesienie przez LGD kosztów kwalifikowalnych operacji oraz złożenie wniosku o płatność końcową wypłacaną po zrealizowaniu całej operacji, nastąpi w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy, lecz nie później niż do dnia 31 grudnia 2021 r. 14 7

8 Realizacja projektu współpracy Pomoc jest przyznawana na operację polegającą na realizacji projektu współpracy, jeżeli projekt współpracy: nie będzie współfinansowany z innych środków publicznych w zakresie, w jakim będzie realizowany przez LGD, spełnia warunki określone w 3 ust. 1 pkt 3; realizacja projektu współpracy nie jest możliwa bez udziału środków publicznych; inwestycje w ramach operacji będą realizowane na nieruchomości będącej własnością lub współwłasnością LGD ubiegającej się o przyznanie pomocy lub do której LGD posiada udokumentowane prawo do dysponowania nieruchomością na cele określone we wniosku o przyznanie pomocy co najmniej przez okres realizacji operacji oraz co najmniej przez okres podlegania zobowiązaniom do zapewnienia trwałości operacji zgodnie z art. 71 ust. 1 rozporządzenia nr 1303/ Realizacja projektu współpracy kryteria dostępu Pomoc na operację polegającą na realizacji projektu współpracy jest przyznawana, jeżeli operacja będzie realizowana w nie więcej niż czterech etapach, a wykonanie zakresu rzeczowego, zgodnie z ZRF, w tym poniesienie przez LGD kosztów kwalifikowalnych operacji oraz złożenie wniosku o płatność końcową wypłacaną po zrealizowaniu całej operacji, nastąpi w terminie nie dłuższym niż 30 miesięcy od dnia zawarcia umowy, lecz nie później niż do dnia 31 grudnia 2022 r. W przypadku projektu współpracy międzyterytorialnej, o której mowa w art. 44 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013, pomoc jest przyznawana, jeżeli dodatkowo całkowite planowane koszty kwalifikowalne wynoszą co najmniej 50 tys. złotych. 16 8

9 Kryteria wyboru Pomoc na operację polegającą na realizacji projektu współpracy jest przyznawana, jeżeli operacja uzyska co najmniej 21 punktów w ramach oceny dokonanej według następujących kryteriów wyboru: cele projektu współpracy są zgodne z więcej niż jednym celem szczegółowym LSR wszystkich LGD uczestniczących w realizacji tego projektu współpracy przyznaje się 4 punkty; projekt współpracy ma innowacyjny charakter rozumiany jako wdrożenie nowych na danym obszarze lub znacząco udoskonalonych produktów, usług, procesów lub organizacji lub nowego sposobu wykorzystania lokalnych zasobów przyrodniczych, historycznych, kulturowych lub społecznych przyznaje się 6 punktów; projekt współpracy zakłada, że w wyniku jego realizacji zostanie utworzone przynajmniej jedno miejsce pracy przyznaje się 6 punktów; 17 Kryteria wyboru udokumentowane doświadczenie LGD uczestniczących w realizacji projektu współpracy w realizacji co najmniej: - 3 projektów o zakresie podobnym do zakresu tego projektu współpracy przyznaje się 4 punkty, - 1, lecz nie więcej niż 2 projektów o zakresie podobnym do zakresu tego projektu współpracy przyznaje się 2 punkty; budżet projektu współpracy zakłada proporcjonalny i racjonalny podział wydatków między LGD uczestniczącymi w realizacji projektu współpracy oraz pozostałymi partnerami, o których mowa w art. 44 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013, zwanymi dalej partnerami przyznaje się 3 punkty; w realizację projektu współpracy zaangażowany jest co najmniej jeden partner zagraniczny przyznaje się 8 punktów; 18 9

10 Kryteria wyboru projekt współpracy jest projektem: a) zintegrowanym, w którym co najmniej jedno zadanie realizowane przez każdego z partnerów jest odmienne w swym zakresie od zadań realizowanych przez pozostałych partnerów przyznaje się 4 punkty, b) symetrycznym, w którym takie same lub podobne w swym zakresie zadania są realizowane przez partnerów przyznaje się 2 punkty. 19 Koszty kwalifikowalne - uzasadnione zakresem operacji, celowe oraz racjonalne. W przypadku operacji polegającej na przygotowaniu projektu współpracy: - najmu sprzętu lub pomieszczeń, - zakupu usług. Koszty związane z poszukiwaniem partnerów projektu współpracy, nie są kosztem kwalifikowalnym działania. Zadania w tym zakresie mogą podlegać finansowaniu ze środków KSOW

11 Koszty kwalifikowane dla operacji w zakresie realizacji projektów współpracy a) ogólne, o których mowa w art. 45 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 1305/2013 (w wysokości nieprzekraczającej 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych) b) zakupu robót budowlanych lub usług c) zakupu lub rozwoju oprogramowania komputerowego oraz zakupu patentów, licencji lub wynagrodzeń za przeniesienie autorskich praw majątkowych lub znaków towarowych d) najmu lub dzierżawy maszyn, wyposażenia, sprzętu lub nieruchomości, e) zakupu nowych maszyn, wyposażenia lub sprzętu, a w przypadku operacji w zakresie określonym w 2 pkt 3 również używanych maszyn lub wyposażenia, stanowiących eksponaty f) zakupu rzeczy innych niż wymienione w lit. e, w tym materiałów g) wynagrodzenia i innych świadczeń, o których mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm. ) ), związanych z pracą osób koordynujących realizację projektu współpracy, a także inne koszty ponoszone przez LGD uczestniczące w realizacji operacji na podstawie odrębnych przepisów w związku z zatrudnieniem tych osób 21 Wyłączenia z zakresu kosztów kwalifikowalnych Do kosztów kwalifikowalnych nie zalicza się kosztów: 1) zakupu środków transportu, chyba że stanowią eksponaty; 2) wynagrodzeń i innych świadczeń, jeśli: - przekraczają w danym miesiącu w odniesieniu do pełnego etatu dwukrotnie kwotę przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ogłaszanego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w drugim roku poprzedzającym rok, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy, lub - są wyższe niż 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych operacji, lub - dotyczą osoby pobierającej wynagrodzenie finansowane ze środków poddziałania 19.4, zatrudnionej w LGD uczestniczącej w realizacji operacji. Ww. zasad nie stosuje się do kosztów podróży służbowych

12 Umowa partnerska - zakres 1) dane identyfikujące partnerów; 2) opis celów projektu współpracy ze wskazaniem odpowiadających im celów szczegółowych i przedsięwzięć określonych w LSR wszystkich partnerów; 3) opis przewidywanych rezultatów projektu współpracy oraz głównych zadań objętych tym projektem; 4) określenie grupy podmiotów, do których projekt współpracy jest skierowany lub których udział założono w jego realizacji; 5) określenie roli każdego z partnerów w realizacji zadań objętych projektem współpracy, w tym partnera odpowiedzialnego za koordynację realizacji projektu współpracy; 6) okres realizacji projektu współpracy; 7) harmonogram realizacji projektu współpracy; 23 Umowa partnerska c.d. 8) wskazanie obszaru realizacji projektu współpracy oraz miejsc realizacji poszczególnych zadań objętych tym projektem; 9) tytuł projektu współpracy; 10) akronim tytułu projektu współpracy; 11) budżet projektu współpracy uwzględniający wkład finansowy poszczególnych partnerów, a w przypadku projektu współpracy międzynarodowej, o której mowa w art. 44 ust. 1 lit. a rozporządzenia nr 1305/2013 dodatkowo budżet indykatywny tego projektu w euro; 12) postanowienia dotyczące trybu jej zmiany lub rozwiązania, w tym określające, w jakich przypadkach i w jakim zakresie można dokonać jej zmiany lub rozwiązania; 24 12

13 Umowa partnerska c.d. 13) zobowiązania partnerów dotyczące w szczególności: a) wspólnego opracowania wskaźników monitorowania, procedury monitorowania oraz ewaluacji projektu współpracy, b) terminowego wywiązywania się z realizacji zadań, za które partnerzy są odpowiedzialni, c) informowania pozostałych partnerów o przeszkodach w realizacji zadań, w tym o ryzyku przekroczenia ustalonego terminu na realizację zadania, d) stosowania przyjętego systemu przepływu informacji i komunikacji między partnerami, e) gromadzenia i archiwizacji dokumentacji projektu współpracy. UWAGA! Umowa partnerska złożona wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy nie może być zmieniana do dnia zawarcia umowy, z wyjątkiem zmian wynikających z wezwań zarządu województwa. 25 Warunki kwalifikowalności Koszty kwalifikowalne podlegają refundacji w pełnej wysokości, jeżeli zostały: 1) poniesione: - od dnia, w którym została zawarta umowa, a w przypadku kosztów ogólnych od dnia r., - w wyniku wyboru przez LGD uczestniczącą w realizacji operacji wykonawców poszczególnych zadań ujętych w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji z zachowaniem konkurencyjnego trybu ich wyboru określonego w umowie, - w formie rozliczenia pieniężnego, a w przypadku transakcji, której wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 1 tys. złotych w formie rozliczenia bezgotówkowego; 2) uwzględnione w oddzielnym systemie rachunkowości albo do ich identyfikacji wykorzystano odpowiedni kod rachunkowy, o których mowa w art. 66 ust. 1 lit. c ppkt i rozporządzenia nr 1305/

14 Nabór wniosków Wnioski o przyznanie pomocy na operację polegające na: - przygotowaniu projektu współpracy można składać w terminie do dnia 31 marca 2021 r. - realizacji albo przygotowaniu połączonym z realizacją projektu współpracy można składać w terminie do dnia 31 grudnia 2021 r. W ramach poddziałania prowadzony jest ciągły nabór wniosków do wyczerpania środków lecz nie później niż do 31 grudnia 2021 r. (31 marca 2021 r. w przypadku przygotowania projektu współpracy) Wniosek składa się w formie pisemnej w urzędzie marszałkowskim albo samorządowej jednostce samorządu województwa, na którego obszarze znajduje się siedziba LGD, która jest umocowana do działania w imieniu pozostałych LGD uczestniczących w realizacji operacji. 27 Ocena wniosków Jeżeli wniosek o przyznanie pomocy nie został złożony w terminie albo nie została do niego dołączona umowa partnerska, pomocy nie przyznaje się. LGD w ramach postępowania przysługuje jedno wezwanie do usunięcia braków. Jeżeli LGD, która jest umocowana do działania w imieniu pozostałych LGD uczestniczących w realizacji operacji, pomimo wezwania do usunięcia braków, nie usunęła ich w terminie, pomocy nie przyznaje się. Precyzyjne określenie zakresu zadań oraz kosztów partnera zagranicznego, jego roli w projekcie

15 Wybrane zobowiązania umowne 1) zapewnienie trwałości operacji zgodnie z art. 71 rozporządzenia nr 1303/2013; 2) osiągnięcia wskaźników realizacji celu operacji do dnia złożenia wniosku o płatność końcową; 3) niefinansowania kosztów kwalifikowalnych operacji z innych środków publicznych zgodnie z warunkami przyznania pomocy; 4) zachowania konkurencyjnego trybu wyboru wykonawców poszczególnych zadań ujętych w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji w przypadku gdy do ich wyboru nie mają zastosowania przepisy o zamówieniach publicznych, a wartość danego zadania ujętego w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji przekracza 30 tys. euro; 5) przechowywania dokumentów związanych z przyznaną pomocą do dnia, w którym upłynie 5 lat od dnia dokonania wypłaty płatności końcowej; 6) spełnienia warunków, o których mowa w art. 59 ust. 8 rozporządzenia nr 1305/2013; 29 Wybrane zobowiązania umowne c.d. 7) przedłożenia sprawozdań z realizacji operacji oraz realizacji projektu współpracy; 8) warunków i sposobów pozyskiwania od LGD uczestniczących w realizacji operacji danych, które są one obowiązane udostępnić na podstawie przepisów prawa; 9) uwzględniania wszystkich transakcji związanych z operacją w oddzielnym systemie rachunkowości albo wykorzystywania do ich identyfikacji odpowiedniego kodu rachunkowego, o których mowa w art. 66 ust. 1 lit. c ppkt i rozporządzenia nr 1305/2013. UWAGA! Zobowiązania, o których mowa w pkt 1 3 i 7, LGD uczestniczące w realizacji operacji podejmują solidarnie

16 Realizacja operacji lub jej etapu 1) wykonanie zakresu rzeczowego operacji, zgodnie z ZRF operacji (załącznik nr 1 do umowy); 2) poniesienie przez Beneficjenta kosztów kwalifikowalnych operacji, w tym dokonanie płatności za dostawy, usługi lub roboty budowlane, nie później niż do dnia złożenia WoP, z zastrzeżeniem zachowania terminów na zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność końcową; 3) udokumentowanie wykonania zakresu rzeczowego poprzez przedstawienie faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej wraz z dokumentami potwierdzającymi dokonanie płatności; 4) osiągnięcie celu operacji oraz wskaźników jego realizacji do dnia złożenia wniosku o płatność końcową, Stosownie do zakresu operacji, realizacja operacji lub jej etapu obejmuje również: 1) uzyskanie wymaganych odrębnymi przepisami oraz postanowieniami umowy: opinii, zaświadczeń, uzgodnień, pozwoleń lub decyzji związanych z realizacją operacji; 2) zamontowanie oraz uruchomienie nabytych maszyn, urządzeń, infrastruktury technicznej, w tym wyposażenia oraz wykorzystanie zrealizowanego zakresu rzeczowego operacji do prowadzenia działalności, której służyła realizacja operacji lub której prowadzenie stanowiło warunek przyznania pomocy - nie później niż do ostatniego uzupełnienia wniosku o płatność końcową. 31 Spotkanie z Lokalnymi Grupami Działania (LGD) GRANTY, PROJEKTY WSPÓŁPRACY, OPERACJE WŁASNE. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Operacja wspófinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wszystkich zainteresowanych współpracą z KSOW zachęcamy do odwiedzenia portalu poprzez który można dołączyć do KSOW jako partner, po wypełnieniu formularza rejestracyjnego. 16