Warunki ochrony przeciwpożarowej do projektu wykonawczego budynku Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii.

Transkrypt

1 Warunki ochrony przeciwpożarowej do projektu wykonawczego budynku Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii. 1. Dane ogólne. Budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii stanowi zwartą pięciokondygnacyjną bryłę o wysokości 21,34 m. Projektowany obiekt zalicza się do budynków użyteczności publicznej. Budynek nie ma kondygnacji podziemnej lecz do jednej z elewacji przylega skarpa. W celu lepszego doświetlenia pomieszczeń na parterze od strony skarpy wprowadzono szachty doświetlające. Większość powierzchni użytkowej parteru stanowią laboratoria dydaktyczne wymagające dużej i ciężkiej aparatury, bądź szczególnych warunków wyizolowania akustycznego, termicznego, przeciwdrganiowego i absorbującego promieniowanie (rtg). Na parterze jest także możliwość wjazdu do budynku dla samochodu. Część bezpośrednio przylegająca do hali A4 jest zaprojektowana jako dwukondygnacyjna. Konstrukcja obiektu Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii składa się z dwóch segmentów. Segment w części zachodniej zaprojektowano w kształcie zbliżonym do trójkąta, w części wschodniej do prostokąta. Dach w obydwu częściach jest płaski i znajdują się na podobnym poziomie i dodatkowo oddzielone zostały ścianą wyprowadzoną o 30 cm powyżej poziomu dachu sąsiedniego budynku. Projektowany budynek zorganizowany jest wzdłuż wewnętrznej ulicy/holu biegnącego wzdłuż całego budynku. Bezpośrednio z holu jest dostęp do dwóch klatek schodowych oraz zespołu wind osobowych oraz windy towarowej. Trzecia klatka schodowa zlokalizowana jest przy wschodniej elewacji budynku- z tej klatki istnieje możliwość bezpośredniego wyjścia z budynku. W przypadku dwóch pozostałych klatek, ewakuacja na zewnątrz odbywa się za pomocą tuneli/korytarzy ewakuacyjnych na parterze obiektu. W centralnym miejscu obiektu zaprojektowano trzon mieszczący w sobie po dwie sale audytoryjne, każda na 95 osób oraz zespół sanitarny. Z powodu znacznej głębokości budynku zaprojektowano dwa atria doświetlające, symetrycznie po dwóch stronach/skrzydłach budynku. Atria doświetlają dwie najwyższe kondygnacje budynku. Zaprojektowano szerokie korytarze i dodatkowo wydzielono specjalne miejsca do odpoczynku na każdej kondygnacji. Wokół trzonu budynku zaprojektowano sale dydaktyczne, laboratoria dydaktyczne oraz pokoje pracy cichej/profesorskie z zapleczem higienicznosanitarnym. Na parterze zlokalizowano szczególnie uciążliwe laboratoria dydaktyczne oraz takie, które wymagają specjalnego systemu fundowania pod używane urządzenia bądź konieczna była taka lokalizacja ze względów technologicznych prowadzonych w nich zajęć. Na każdym piętrze dodatkowo zlokalizowano pokoje socjalne oraz pomieszczenie wypoczynku kobiet wraz z pomieszczeniami porządkowymi i technicznymi. Budynek murowany zewnętrznej stacji transformatorowej powinien być zlokalizowany w odległości ponad 8 m lub mniejszej jeśli będzie zastosowana ściana oddzielenia przeciwpożarowego w klasie REI

2 1.1 Dane ogólne parametry budynku. Gabaryty: długość: 104,60 m, szerokość: 57,10 m, wysokość: 21,34 m. Powierzchnia całości działki: ,5 m 2 Powierzchnia strefy 8U: ,80 m 2 Zakres opracowania: ,13 m 2 Powierzchnia zabudowy: 3784,40 m 2 Pow. całkowita: 1.2 Powierzchnia użytkowa/wewnętrzna. 1.3 Ilość kondygnacji. poz. +/ ,30 m 2 poz ,62 m 2 poz. +8, ,36 m 2 poz ,20 m 2 poz ,20 m 2 razem: ,68 m 2 poz. +/-0, ,41 m 2 poz. +4, ,60 m 2 poz. +8, ,55 m 2 poz. +12, ,77 m 2 poz. +16, ,66 m 2 razem: ,99 m 2 Kubatura ogólna (wg PN-ISO 9836:1997): ,23 m 3. Budynek ma 5 kondygnacji nadziemnych - budynek średniowysoki SW o wysokości 21,34 m. Powierzchnia dydaktyczno-naukowa: (sale wykładowe, sale konferencyjne, sale audytoryjne, laboratoria, pracownie komputerowe, pokoje i pomieszczenia badawcze, pokoje profesorskie i kadry dydaktycznej, biblioteka, czytelnie, poczekalnie itp. parter 1744,35 m 2 2

3 piętro I 1576,88 m 2 piętro II 1427,94 m 2 piętro III 2525,77 m 2 piętro IV 1393,59 m 2 Razem: 8668,53 m 2 Budynek zaprojektowano w konstrukcji żelbetowej, monolitycznej płytowo słupowej, usztywnionej w kierunku podłużnym i poprzecznym ścianami żelbetowymi. Słupy żelbetowe uzwojone ze zbrojeniem sztywnym. 2. Warunki lokalizacyjne. Budynek jest obiektem dobudowanym do istniejącej hali A4 - obiektu dwukondygnacyjnego. Projektowany budynek posiada niższą część dwukondygnacyjną przylegającą do istniejącego budynku hali A4. Teren znajduje się na działce nr 3 u zbiegu ulic Jana Pawła II i Berdychowo. Pod budowę budynku Centrum projektuje się w większości wykorzystanie istniejącego obniżenia terenu, przyległego do istniejącej hali A4. Z tego obniżenia wykorzystane zostaną możliwości dojazdu do kondygnacji parteru projektowanego budynku. Zaprojektowano drogę pożarową wzdłuż dłuższej elewacji budynku zakończoną placem manewrowym i dojazd od strony parkingu naziemnego. 3. Parametry występujących substancji palnych. Pod względem palności w zdecydowanej większości reprezentowane są w budynku materiały stałe. Wyposażenie biur oraz sal wielofunkcyjnych, standardowe dla tego typu obiektów. Nie przewiduje się możliwości magazynowania materiałów niebezpiecznych pożarowo jak na przykład gazów palnych i cieczy łatwopalnych. W przypadku użytkowania takich materiałów po oddaniu budynku do eksploatacji należy przedtem przeprowadzić szczegółową analizę i ocenę zagrożeń, w tym wybuchowych i niezbędna jest w tym celu zgoda Władz Uczelni. 4. Przewidywana gęstość obciążenia ogniowego. Pomieszczenie techniczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania budynku, pomieszczenie magazynów podręcznych i technologicznych oraz inne pomieszczenia zaplecza technicznego ze względu na niewielką ilość występujących tam materiałów palnych, należy zakwalifikować do grupy PM i przyjąć dla nich gęstość obciążenia ogniowego do 500 MJ/m 2. Zaś gęstość obciążenia ogniowego w pomieszczeniach magazynowych i pomocniczych powiązanych użytkowo z ZL ma wartość do 1000 MJ/m 2. Nie przewiduje się magazynowania w budynku materiałów i wyrobów/artykułów w magazynach nie powiązanych użytkowo/technologicznie. 3

4 5. Klasyfikacja budynku do kategorii zagrożenia ludzi. Zgodnie 209 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.), z uwagi na przeznaczenie i sposób użytkowania, projektowany obiekt charakteryzowany jest kategorią zagrożenia ludzi i zakwalifikowany jako ZL. Ponieważ budynek zawiera pomieszczenia do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób oraz ze względu na jego funkcję zalicza się go do kategorii zagrożenia ludzi ZL III + ZL I. Na kondygnacji drugiej, o największej liczbie osób, może przebywać do 400 osób. 6. Ocena zagrożenia wybuchem. W budynku nie występują strefy i/lub pomieszczenia zagrożone wybuchem. Nie dopuszczalne jest lokalizowanie w budynku substancji niebezpiecznych pożarowo np. butli z gazami palnymi i toksycznymi bez przeprowadzonej oceny zagrożenia wybuchem. Magazynowanie w budynku butli i zbiorników ciśnieniowych na gazy niepalne podlega warunkom technicznym i ograniczeniom wskazanym przez UDT (wpływ na warunki techniczne związane z potencjalnym wybuchem fizycznym). 7. Podział na strefy pożarowe. Powierzchnia całego budynku nie mieści się w jednej strefie pożarowej. Budynek został podzielony na strefy pożarowe, których powierzchnie nie przekraczają dopuszczalnych wielkości tj. do 5000 m 2, określonych dla średniowysokiego (SW) budynku zaliczonego do kategorii ZL III + I zagrożenia ludzi. Obiekt podzielono na cztery główne strefy pożarowe. Główne strefy pożarowe w budynku stanowią: - SP 1 poziom 0,0 parter; - SP 2 poziom +4,5 I piętro; - SP 3 poziom +8,5 II piętro; - SP 4 poziom +12,5 i +16,5 III i IV piętro. Dwie klatki schodowe nie stykające się ze ścianami zewnętrznymi (osłonowymi) budynku obudowane są ścianami i stropami w klasie REI 60, zamykane drzwiami o klasie EI 30 CS oraz wyposażone w system z urządzeniami zapobiegającymi zadymieniu. Trzecia klatka schodowa jest także obudowana ścianami w klasie jak stropy budynku z drzwiami w klasie EI 30 CS oraz wyposażona w system grawitacyjnego oddymiania. Wejścia do pomieszczeń wydzielonych pożarowo zakwalifikowanych do kategorii PM oraz do szybów wind z holi, zamknięte są drzwiami w klasie EI 60 lub EI 30 odporności ogniowej. Przejścia instalacyjne przez elementy oddzieleń 4

5 przeciwpożarowych posiadają uszczelnienia w klasie EI 120 i EI 60 odporności ogniowej. Przejścia instalacji poprzez przepusty o średnicy powyżej 4 cm przez ściany i stropy, dla których wymagana jest co najmniej klasa odporności EI 60 lub REI 60, na poszczególnych poziomach zabezpieczone są certyfikowanymi przepustami i masami ogniochronnymi do klasy odporności ogniowej (EI) wymaganej dla tych elementów. Przewody wentylacyjne w miejscach przejść przez elementy oddzieleń przeciwpożarowych są wyposażone w certyfikowane klapy odcinające (o odporności równej, co najmniej odporności oddzielenia) lub alternatywnie prowadzone jako tranzytowe i odpowiednio obudowane. Szczegółowe wymagania podziału budynku na strefy pożarowe. a) Dylatacje dzielące budynek na strefy pożarowe stanowiące samodzielne budynki powinny spełniać wymagania jak dla ścian oddzielenia przeciwpożarowego. b) Ściana oddzielenia pożarowego powinna być samonośnym elementem budowlanym. c) Strop na którym posadowiono ścianę oddzielenia przeciwpożarowego powinien posiadać klasę odporności ogniowej co najmniej REI 120 lub R 120/EI 60. Ściany oddzielenia ppoż. powinny spełniać wymagania klasy odporności ogniowej co najmniej REI 120. d) Ściany oddzielenia przeciwpożarowego (dylatacje) powinny zostać wysunięte na co najmniej 0,3 m poza lico ściany zewnętrznej budynku, lub na całej wysokości ściany zewnętrznej należy zastosować pionowy pas z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 2 m i odporności ogniowej EI 60. Ściany oddzielenia ppoż. należy wyprowadzić ponad pokrycie dachu na wysokość co najmniej 0,3 m. e) Pomieszczenie stacji transformatorowej należy wydzielić ścianami oraz stropem o klasie odporności ogniowej co najmniej REI 120 oraz zamknąć drzwiami o odporności ogniowej co najmniej EI 60. f) Maszynownia wentylacyjna powinna być wydzielona ścianami i stropem o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 60 i zamknięta drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 30. g) Pomieszczenia w których zlokalizowano: maszynownie wentylacyjne systemu uniemożliwiającemu zadymienie, pompownię służącą do celów przeciwpożarowych, agregatu prądotwórczego i rozdzielni elektrycznej 5

6 zasilającej niezbędne podczas pożaru instalacje i urządzenia, powinny stanowić odrębne strefy pożarowe wydzielone ścianami i stropem REI 120 oraz zamknięte drzwiami o klasie co najmniej EI 60. h) W dachu części niższej powinny być zastosowane nie otwierane świetliki w klasie EI Klasa odporności pożarowej budynku oraz klasa odporności ogniowej i stopień rozprzestrzeniania ognia elementów budowlanych. Budynek zakwalifikowany do ZL III został zaprojektowany w B klasie odporności pożarowej, z elementów nie rozprzestrzeniających ognia (NRO). Główna konstrukcja nośna wykonana jest w klasie R 120, natomiast stropy posiadają klasę R120/EI 60 lub REI 120. Klasa odporności pożarowej budynku Klasa odporności ogniowej elementów budynku Główna nośna konstrukcja Konstrukcja dachu Strop 1) Ściana zewnętrzna 1),2) Ściana wewnętrzna 1) Przekrycie dachu 3) Obudowa poziomej drogi ewakuacyjnej B R 120 R 30 REI 60 EI 60 EI 30 E 30 EI 30 Oznaczenia w tabeli: R - nośność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą zasad ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku, E - szczelność ogniowa (w minutach), określona jw., I - izolacyjność ogniowa (w minutach), określona jw., (-) - nie stawia się wymagań. 1) Jeżeli przegroda jest częścią głównej konstrukcji nośnej, powinna spełniać także kryteria nośności ogniowej (R) odpowiednio do wymagań zawartych w kol. 2 i 3 dla danej klasy odporności pożarowej budynku. 2) Klasa odporności ogniowej dotyczy pasa międzykondygnacyjnego wraz z połączeniem ze stropem. 3) Wymagania nie dotyczą naświetli dachowych, świetlików, lukarn i okien połaciowych (z zastrzeżeniem 218), jeśli otwory w połaci dachowej nie zajmują więcej niż 20 % jej powierzchni. Zastosowano elementy budowlane nie rozprzestrzeniające ognia, nie kapiące i nie odpadające pod wpływem ognia (ewentualną izolację akustyczno-termiczną wykonać również z zachowaniem powyższych warunków). 6

7 Klatki schodowe zostały obudowane ścianami o klasie odporności ogniowej REI 60 lub R120/EI 60 i zamknięte drzwiami o klasie EI 30. Zostały zastosowane elementy budowlane posiadające potwierdzenie tej cechy certyfikatem zgodności, wydanym przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie. Izolacja termiczna ścian zewnętrznych posiada cechę nierozprzestrzeniającą ognia, potwierdzoną stosownym dokumentem. Poszczególne elementy budynku w klasie B odporności pożarowej muszą spełniać następujące wymagania klasy odporności ogniowej: - główna konstrukcja nośna R 120, NRO, - stropy nad kondygnacjach nadziemnych: R 120/EI 60, NRO, - pozostałe stropy REI 60 NRO, w tym klatek schodowych, - konstrukcja dachu R 30, NRO, - ściana zewnętrzna: EI 60, NRO (jeżeli ściana jest częścią głównej konstrukcji nośnej to winna odpowiadać klasie R 120/EI 60), - ściany i stropy klatek schodowych: REI 60, - biegi i spoczniki klatek schodowych: R 60, NRO, - ściany wewnętrzne obudowy poziomych dróg ewakuacyjnych i ściany oddzielające, pomieszczenia dydaktyczne itp.: EI 30, NRO (REI 120 lub R 120/EI 30 na kondygnacjach gdy obudowa stanowi część głównej konstrukcji nośnej), - obudowa/przeszklenie zabudowy atrium/patio A i B na III piętrze co najmniej w klasie EI 30, NRO, - pozostałe ściany wewnętrzne w ramach jednego pomieszczenia i dojścia przez do trzech pomieszczenia: bez wymagań dla klasy, NRO, - przekrycie dachu RE 30, NRO, - drzwi do klatek schodowych EI 30 CS* ), - drzwi do pomieszczeń w parterze na korytarzu ewakuacyjnym EI 30 CS* ), - windy na kondygnacjach zamykane drzwiami windowymi EI 30 C, - przejścia instalacyjne w ścianach i stropach szybu windowego w klasie EI 60. * ) CS funkcja samozamknięcia drzwi przeciwpożarowych po każdym otwarciu oraz funkcja dymoszczelności. Okładziny elewacyjne mocowane do ścian budynku w sposób uniemożliwiający ich odpadanie w pożarze (wysoka temperatura) w czasie krótszym niż 60 minut (warunek wynikający z klasa odporności ogniowej ściany zewnętrznej EI 60). W zakresie wystroju wnętrz dróg komunikacji ogólnej użyte zostały wyłącznie: - materiały, których produkty rozkładu termicznego nie są bardzo toksyczne i silnie dymiące, - wykładziny podłogowe i okładziny ścienne oraz stałe elementy wystroju i wyposażenia wnętrz, co najmniej trudno zapalne, - ewentualne sufity podwieszone i okładziny sufitowe, co najmniej niezapalne, nie kapiące i nie odpadające pod wpływem ognia. 7

8 Wg rozporządzenia MI i PN-EN materiały winny odpowiadać wymaganiom klas A1, A2, B oraz klas dodatkowych s0, s1 i d1, d0. Pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 200 osób dorosłych lub 100 dzieci, w których miejsca do siedzenia są ustawione w rzędach, powinny mieć fotele i inne siedzenia trudno zapalne odpowiadające wymaganiom Polskiej Normy dotyczącej oceny zapalności mebli tapicerowanych oraz niewydzielające produktów rozkładu i spalania, określonych jako bardzo toksyczne, zgodnie z Polską Normą dotyczącą badań wydzielania produktów toksycznych. Sufity podwieszone na drogach ewakuacyjnych (za wyjątkiem korytarza ewakuacyjnego na parterze) nad którymi prowadzone będą przewody elektroenergetyczne i inne instalacje z materiałów palnych powinny być wykonane w klasie EI 30, nie kapiące i nie odpadające pod wpływem ognia, oraz nie wydzielające toksycznych produktów rozkładu. Przestrzeń między sufitem podwieszonym i stropem powinna być podzielona na sektory o powierzchni nie większej niż 1000 m 2, a w korytarzach przegrodami co 50 m, wykonanymi z materiałów niepalnych. Podłogi podniesione o więcej niż 0,2 m ponad poziom stropu lub innego podłoża będą mieć: - niepalną konstrukcję nośną oraz co najmniej niezapalne płyty podłogi od strony przestrzeni podpodłogowej, mające klasę odporności ogniowej co najmniej REI 30, - przestrzeń podpodłogową podzieloną na sektory o powierzchni nie większej niż m 2 przegrodami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 30. Przewody i kable elektryczne oraz inne instalacje wykonane z materiałów palnych, prowadzone w przestrzeni podpodłogowej podłogi podniesionej i w przestrzeni ponad sufitami podwieszonymi, wykorzystywanej do wentylacji lub ogrzewania pomieszczenia, będą mieć osłonę lub obudowę o klasie odporności ogniowej co najmniej E I 30. Palne elementy wystroju wnętrz budynku, przez które lub obok których są prowadzone przewody ogrzewcze, wentylacyjne, dymowe lub spalinowe, powinny być zabezpieczone przed możliwością zapalenia lub zwęglenia. 9. Warunki ewakuacji. Zapewnienie bezpiecznej ewakuacji ludzi z budynku jest jednym z najważniejszych elementów ochrony przeciwpożarowej. Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu zapewniając jego ochronę przeciwpożarową obowiązany jest zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie lub na terenie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji oraz ustalić sposoby postępowania na wypadek pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Wymagania te można spełnić poprzez odpowiednie wykonanie i zabezpieczenie dróg ewakuacyjnych, zabronienie wykonywania określonych czynności oraz przyjęcie 8

9 określonych rozwiązań organizacyjnych obiektach, w tym przeszkolenie użytkowników. Dlatego, w obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest zabronione wykonywanie czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenienie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, a w szczególności: składowane materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji, ustawianie na klatkach schodowych jakichkolwiek przedmiotów utrudniających ewakuację, zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie oraz uniemożliwienie lub ograniczenie dostępu do wyjść ewakuacyjnych. W miejscach przeznaczonych na pobyt ludzi w budynkach, innych obiektach budowlanych i terenach należy zapewnić odpowiednie warunki ewakuacji. Odpowiednie warunki ewakuacji polegają w szczególności na zapewnieniu: - odpowiedniej ilości wyjść ewakuacyjnych, - odpowiedniej szerokości wyjść ewakuacyjnych, - dopuszczalnej długości dojść ewakuacyjnych, - dopuszczalnej długości przejść ewakuacyjnych, - bezpiecznej pożarowo obudowy i oddzieleń dróg ewakuacyjnych, - zabezpieczenia dróg ewakuacyjnych przed zadymieniem, - oznakowaniu i oświetleniu dróg ewakuacyjnych. Wyjścia ewakuacyjne powinny prowadzić bezpośrednio lub pośrednio na przestrzeń otwartą, do innej strefy pożarowej, np. obudowanej i zamkniętej odpowiednimi drzwiami klatki schodowej, bądź na poziome lub pionowe drogi komunikacji ogólnej, służące celom ewakuacyjnym. Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami. Szerokość wyjścia ewakuacyjnego (drzwi) należy dostosować do liczby osób mogących przebywać jednocześnie w pomieszczeniu, przyjmując 0,6 m szerokości wyjścia na każde 100 osób, lecz nie mniej niż 0,9 m w świetle. Ilość drzwi i ich odległość od siebie także uzależnia się od liczby osób. Minimalna wysokość drzwi 2,0 m. Drzwi z wyjścia z każdej klatki schodowej i dalej do wyjścia na zewnątrz o szerokości co najmniej równej szerokości biegu klatki schodowej. Skrzydła drzwi, stanowiących wyjście na drogę ewakuacyjną, nie mogą po ich całkowitym otwarciu, zmniejszać wymaganej szerokości tej drogi (uwzględnić należy klamki) oraz otwarcie drzwi usytuowanych obok siebie (np. pod kątem 90 0 ) nie mogą kolidować w zapewnieniu wymaganych parametrów przejść i wyjść. Długość przejścia w pomieszczeniu mierzona od najdalszego miejsca, w którym może przebywać człowiek, do wyjścia na drogę ewakuacyjną lub do innej strefy pożarowej albo na zewnątrz budynku, powinno być zapewnione w strefach pożarowych ZL 40 m, zaś w strefach pożarowych PM i technicznych o gęstości obciążenia ogniowego nieprzekraczającym 500 MJ/m m. Jeżeli z przewidywanego przeznaczenia pomieszczenia nie wynika jednocześnie sposób jego zagospodarowania (stosowane są otwarte przestrzenie do późniejszej aranżacji i podziału wewnętrznego), projektowana długość przejścia ewakuacyjnego nie może 9

10 być większa niż 80 % długości określonej 40 m tj. w rzeczywistości nie więcej niż 32 metry. Przejście takie nie powinno prowadzić łącznie przez więcej niż 3 pomieszczenia. Ponadto przejście takie musi być wyraźnie wytyczone i oddymiane oraz szczegółowo określone w wytycznych technicznych Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego. Szerokość przejścia ewakuacyjnego w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi, z zastrzeżeniami, należy obliczyć proporcjonalnie do liczby osób, do której ewakuacji ono służy, przyjmując co najmniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej niż 0,9 m, a w przypadkach przejścia służącego do ewakuacji do 3 osób nie mniej niż 0,8 m. Pomieszczenie powinno mieć co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne oddalone od siebie co najmniej o 5 m w przypadku gdy znajduje się w strefie pożarowej ZL oraz PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m 2, a ich powierzchnia przekracza 300 m 2, bądź liczba jednoczesnego przebywania w pomieszczeniu przekracza 50 osób np. sale audytoryjne. Długość dojść mierzy się wzdłuż osi drogi ewakuacyjnej, od wyjścia z pomieszczenia na tę drogę do wyjścia do innej strefy pożarowej lub na zewnątrz budynku lub do obudowanych i zamykanych drzwiami o klasie EI 30 klatek schodowych wyposażonych w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu. Dopuszczalna długość dojścia w zależności od rodzaju strefy pożarowej i ilości dojść wynosi: - ZL I 10 m przy jednym dojściu, 40 m przy większej ilości dojść, - ZL III 30 m (do 20 m po poziomej drodze) przy jednym dojściu, 60 m przy większej ilości dojść, - PM 60 m (do 20 m po poziomej drodze) przy jednym dojściu, 100 m przy większej ilości dojść, Obudowa poziomych dróg ewakuacyjnych powinna mieć klasę odporności ogniowej wymaganą dla ścian wewnętrznych, nie mniejszą jednak niż EI 30 (za wyjątkiem obudowy korytarzy ewakuacyjnych na parterze budynków prowadzących z klatek schodowych, dla których wymagana jest klasa REI 60 i/lub R120/EI 60). Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych powinna być proporcjonalna do liczby osób mogących przebywać jednocześnie na danej kondygnacji przyjmując co najmniej 0,6 m na 100 osób lecz nie mniej niż 1,4 m. Dopuszcza się zmniejszenie tej szerokości do 1,2 m, jeśli ta droga ewakuacyjna jest przeznaczona do ewakuacji nie więcej niż 20 osób. Wysokość drogi ewakuacyjnej powinna wynosić co najmniej 2,2 m, z dopuszczeniem lokalnych obniżeń do 2,0 m na odcinkach nie dłuższych niż 1,5 m. W budynku łączną szerokość użytkową biegów oraz łączną szerokość użytkową spoczników w klatkach schodowych, stanowiących drogę ewakuacyjną, oblicza się proporcjonalnie do liczby osób mogących przebywać równocześnie na kondygnacji, na której przewiduje się obecność największej ich liczby, przyjmując co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób. W budynku funkcjonują 3 klatki schodowe łączące parter z kolejnymi kondygnacjami. Klatki wydzielono na poziomie 0,0 wentylowanymi przedsionkami zamkniętymi obustronnie drzwiami w klasie EI 30 odporności 10

11 ogniowej. Klatki schodowe posiadają minimalne szerokości biegów 1,5 m i spocznika 1,5 m w świetle. Konstrukcja biegów i spoczników posiada klasę R 60 odporności ogniowej. Wszystkie klatki schodowe obsługujące kondygnacje od parteru wzwyż do najwyższej kondygnacji, obudowane zostały ścianami w klasie REI 60 lub REI 120 i zamknięte drzwiami o klasie odporności ogniowej EI 30 oraz wyposażone są w samoczynne urządzenia oddymiające w postaci klap dymowych lub urządzenia zapobiegające zadymieniu. Wyjścia z klatek schodowych na poziomie parteru prowadzą poprzez drzwi o szerokości co najmniej 1,8 m. Długość przejść ewakuacyjnych w obrębie kondygnacji nadziemnych nie przekracza 40 m. Wszystkie ewakuacyjne klatki schodowe wykonane zostały jako wydzielone ścianami w klasie REI 60 i zamknięte drzwiami EI 30 odporności ogniowej. Dwie klatki wyposażono w urządzenia zapobiegające zadymieniu wg PN-EN, a trzecią w grawitacyjne oddymianie. Platforma przenośnka mechanicznego do transportu osób niepełnosprawnych nie może zmniejszać przepustowości dróg ewakuacyjnych. Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne otwierane na zewnątrz pomieszczeń: - przeznaczonych do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób, - przeznaczonych dla ponad 6 osób o ograniczonej zdolności poruszania się. Wymagany dostępny czas ewakuacji ze strefy najdalej oddalonej w budynku po poziomej i pionowej drodze ewakuacyjnej do bezpiecznego miejsca założono dla wartości nie większej niż 6 minut (dla średniej prędkości, ruchu osoby sprawnej po drodze poziomej i pionowej, o wartości od 0,6 1,2 m/s). Budynek zostanie wyposażony w oświetlenie awaryjne ewakuacyjne. Niezależnie od powyższego zastosowano oznakowanie ewakuacyjne wyjść i kierunków ewakuacji, odpowiadające wymaganiom normowym. Oznakowanie poziomych i pionowych dróg ewakuacyjnych oraz wyjść ewakuacyjnych, a także pomieszczeń, w których liczba osób mogących przebywać jednocześnie przekracza 50, należy wykonać znakami bezpieczeństwa i informacyjnymi (fosforyscencyjnymi) zgodnie z PN i warunkami technicznymi. Oznakowania to powinno być zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach: PN-92/N Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa, PN-92/N Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja, PN-N :1997 Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe oraz PN-N :1998 Znaki bezpieczeństwa. Zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i drogach pożarowych. W klatce schodowej KS 3 zaleca się zastosowanie aktywnego oświetlenia awaryjnego ewakuacyjnego lub wyposażenie zejścia z poziomu I piętra w specjalną barierką odcinającą drogę na poziom 0,0. Wszystkie elementy stałego wyposażenia i wystroju wnętrz w obrębie dróg ewakuacyjnych spełniają warunek, co najmniej trudno zapalnych. Sufity 11

12 podwieszane wykonane są z materiałów niepalnych, nie kapiących i nie odpadających pod wpływem ognia. W projektowanym obiekcie znajdują się sale wykładowe. Przy rozmieszczaniu siedzeń w salach należy, zgodnie z 262 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.), stosować się do zasad w nim określonych. 10. Instalacje użytkowe Instalacja elektryczna, oświetlenie awaryjne. W obiekcie zastosowano jeden wyłącznik prądu odcinające dopływ prądu do wszystkich obwodów w danej części obiektu z wyjątkiem obwodów, które zasilają urządzenia niezbędne w czasie pożaru. Decyzję o użyciu wyłącznika podejmuje dowodzący akcją. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu (przyciski sterujące przeciwpożarowymi wyłącznikami prądu) zlokalizowane są w pomieszczeniu monitoringu i ochrony (szatnia) na poziomie parteru. Instalację elektroenergetyczną zaprojektować zgodnie z warunkami technicznymi i Polskich Norm: PN-IEC Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Wyłącznik PWP powinien być oznakowany wg PN-92/N-01256/01. Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. Przeciwpożarowe wyłączniki prądu należy umieścić w pobliżu głównego wejścia do obiektu lub złącza i odpowiednio oznakować. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu musi obejmować swym obszarem wyłączenia co najmniej jedną strefę pożarową, albo kilka stref pożarowych, albo cały budynek. Wyłączniki przeciwpożarowe należy szczegółowo opisać, poprzez określenie obszaru wyłączenia (np. które strefy pożarowe lub kondygnacje są wyłączone). Sprzed wyłącznika przeciwpożarowego zasilane muszą być wszystkie urządzenia, które winne pracować podczas pożaru. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu powinien odciąć dopływ prądu do wszystkich obwodów, z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru. Przewody sterujące wyłączników wykonane są jako ognioodporne (PH 90). Lokalizacja i zakres działania wyłączników zostały czytelnie i trwale oznakowane, niezależnie od oznakowania zgodnego z PN. Zainstalowane w obiekcie zasilacze UPS, niezwiązane z instalacjami przeciwpożarowego zabezpieczenia obiektu, są wyposażone w przeciwpożarowe wyłączniki prądu zlokalizowane w pomieszczeniu monitoringu i ochrony. Pomieszczenia ruchu elektrycznego wydzielone są względem pomieszczeń przyległych, jak również względem siebie ścianami w klasie REI 120 odporności ogniowej. Zamknięcia stanowią drzwi EI 60, wyposażone w samozamykacze. Przejścia kabli przez ściany tych pomieszczeń posiadają przepusty przeciwpożarowe o odporności ogniowej równej odporności ogniowej oddzielenia. Szachty instalacji elektrycznych oddzielone są od poszczególnych kondygnacji w klasie EI 60 odporności ogniowej. Przejścia przez poszczególne ściany i stropy oddzieleń przeciwpożarowych posiadają uszczelnienia w klasie EI 120 odporności ogniowej. Szyby (szachty) kablowe powinny być podzielone na strefy pożarowe 12

13 szczelnymi grodziami przeciwpożarowymi. Przewody te powinny mieć odporność ogniową co najmniej EI 60 i powinny być rozmieszczone co 3 kondygnacje lub w odległości nie przekraczającej 9 m (drzwi do szachów kablowych EI 60). Szyby i szachty pozostałych instalacji obudowane są ścianami w klasie EI 60. Przejścia instalacji poprzez przepusty o średnicy powyżej 4 cm przez ściany i stropy, dla których wymagana jest klasa odporności EI 60 lub REI 60, na poszczególnych poziomach zabezpieczone są certyfikowanymi masami ogniochronnymi również do klasy EI 60. Elementy wykonawcze instalacji bezpieczeństwa /np. wentylatory oddymiające, oprawy oświetlenia awaryjnego, elektryczne napędy klap przeciwpożarowych odcinających, pompy elektryczne w pompowniach przeciwpożarowych/ mogą znajdować się w strefie objętej pożarem lub poza nią. Kable zasilające powyższe urządzenia muszą posiadać odporność ogniową wymaganą na czas pracy tych urządzeń lub odpowiednią obudowę (być prowadzone w ognioodpornych obudowach). Przewody i kable wraz z zamocowaniami (zespoły kablowe) stosowane w systemach zasilania i sterowania urządzeniami służącymi ochronie przeciwpożarowej powinny zapewniać ciągłość dostawy energii elektrycznej w warunkach pożaru przez wymagany czas działania urządzenia przeciwpożarowego. W obiekcie zaprojektowano zgodnie z wymaganiami normy PN-EN-1838 oraz PN- EN następujące instalacje oświetlenia awaryjnego: - oświetlenie zapasowe w pomieszczeniu monitoringu i ochrony jedna oprawa oświetlenia nocnego zasilana z centralnej baterii, - oświetlenie dróg ewakuacyjnych: w korytarzach, w holach, na klatkach schodowych, w sanitariatach natężenie oświetlenia na drodze ewakuacyjnej o szerokości do 2 m nie mniejsze niż 5 lx przy podłodze, drogi ewakuacyjne szersze niż 2 m traktowane są jak kilka dróg ewakuacyjnych; oprawy ewakuacyjne są zainstalowane przy każdych drzwiach wyjściowych oraz w miejscach potencjalnie niebezpiecznych (schody, miejsca zmiany poziomu i kierunku drogi ewakuacyjnej, miejsca za wyjściami ewakuacyjnymi na zewnątrz obiektu) i tam, gdzie znajdują się urządzenia bezpieczeństwa (hydranty, przyciski pożarowe SSP itp.), - podświetlone znaki ewakuacyjne i oświetlenie kierunkowe przy wszystkich drzwiach ewakuacyjnych i na drogach ewakuacyjnych tak, aby w każdym miejscu drogi ewakuacyjnej był widoczny co najmniej jeden znak ewakuacyjny, - w dużych salach wykładowych zastosowano oświetlenie przeszkodowe, oświetlające schody i pochylnie, - jeżeli dane pomieszczenie może być użytkowane również przy zgaszonym oświetleniu podstawowym, to konieczne jest zastosowanie w nim oświetlenia 13

14 przeszkodowego, zasilanego napięciem bezpiecznym, służącym uwidocznieniu przeszkód wynikających z układu budynku/pomieszczenia, drogi komunikacyjnej lub sposobu użytkowania, a także podświetlane znaki wskazujące kierunki ewakuacji. Oświetlenie awaryjne ewakuacyjne zapewnione jest przy pomocy opraw świetlówkowych wyposażonych we własne źródła zasilania o czasie pracy nie krótszym niż 1 godziny. Natężenie oświetlenia na drodze ewakuacyjnej nie powinno być mniejsze niż 1 lx. Natężenie oświetlenia ewakuacyjnego w strefie otwartej (zapobiegającego panice), tj. pomieszczeniach, nie powinno być mniejsze niż 0,5 lx na poziomie podłogi, na niezabudowanym polu czynnym strefy otwartej, z wyjątkiem wyodrębnionego przez wyłączenie z tej strefy obwodowego pasa o szerokości 0,5 m. Na drodze ewakuacyjnej oraz w strefie otwartej 50 % wymaganego natężenia oświetlenia powinno być wytworzone w ciągu 5 s, a pełny poziom natężenia oświetlenia w ciągu 60 s. Oprawy oświetlenia awaryjnego są automatycznie przełączane, w przypadku zaniku zasilania podstawowego, na zasilanie z własnej baterii. Aby osiągnąć wymaganą widoczność opraw należy je montować nad wszystkimi wyjściami awaryjnymi i wzdłuż dróg ewakuacyjnych, co najmniej na wysokości 2 m od podłogi. Oprawy oświetlenia ewakuacyjnego powinny odpowiadać normie PN-EN :2001 Dział 22: Oprawy oświetlenia awaryjnego. Oprawy oświetlenia ewakuacyjnego muszą być w pobliżu każdych drzwi wyjściowych oraz tam, gdzie jest to nieodzowne dla uwidocznienia miejsc potencjalnie niebezpiecznych, oraz tam, gdzie są zamontowane sprzęt i urządzenia bezpieczeństwa. Do miejsc, które są ważne i szczególnie należy je oświetlić zalicza się: - każde drzwi wyjściowe używane w czasie awarii, - schody, które należy oświetlić w taki sposób, aby każdy stopień był bezpośrednio oświetlony oraz spoczniki schodów, - miejsca zmiany poziomu drogi ewakuacyjnej, - miejsca w pobliżu wyjść ewakuacyjnych i znaków bezpieczeństwa, - miejsca przy każdej zmianie kierunku drogi ewakuacyjnej, - miejsca na skrzyżowaniu dróg ewakuacyjnych i korytarzy, - miejsca poza i w pobliżu ostatniego wyjścia, - miejsca w pobliżu każdego urządzenia przeciwpożarowego (np. samoczynne urządzenia oddymiające, hydranty i zawory hydrantowe, przeciwpożarowe klapy odcinające w instalacji wentylacyjnoklimatyzacyjnej, sterowane drzwi). Wszystkie oprawy oświetlenia awaryjnego objęte są systemem indywidualnego (w pełni adresowalnego) monitorowania ich stanu technicznego i awaria tego oświetlenia jest natychmiast sygnalizowana w pomieszczeniu nadzoru budynku (z BMS-em) ze stałą obsługą (pomieszczenie monitoringu i ochrony). 14

15 10.2 Instalacja odgromowa. Obiekt wymaga ochrony przed skutkami wyładowań atmosferycznych instalacją odgromową zaprojektowaną zgodnie z warunkami technicznymi normy PN-IEC l Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne oraz normy PN-EN (część 1, 2, 3 i 4) Ochrona odgromowa Instalacja wentylacji i klimatyzacji. Kanały instalacji mechanicznej w budynku są wykonane z materiałów niepalnych w wymaganej klasie ES wynikającej z warunków technicznych. W przejściach tranzytowych przez elementy oddzieleń przeciwpożarowych kanały wentylacji bytowej wyposażone są w klapy odcinające o odporności równej wartości oddzielenia lub alternatywnie obudowane w tej samej klasie odporności na całej swojej długości przebiegu przez inną strefę pożarową. Jako otuliny przewodów wentylacji i klimatyzacji zastosowano wyłącznie materiały posiadające cechę nierozprzestrzeniających ognia (NRO). Maszynownie wentylacyjne i klimatyzacyjne, za wyjątkiem maszynowni umieszczonych na dachu budynku, powinny być wydzielone ścianami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 120 i zamknięte drzwiami o odporności ogniowej EI 60. W przypadkach, kiedy pomieszczenie maszynowni wentylacyjnej będzie służyło równocześnie jako maszynownia do celów przeciwpożarowych wtedy ta maszynownia powinna stanowić odrębną strefę pożarową z oddzieleniami o klasie REI 120, a zastosowane rozwiązania powinny zapewnić spełnienie wymagań stawianym równo dla obydwu funkcji Instalacja grzewcza. Instalacje powinny zostać zaprojektowane w sposób ograniczający możliwość powstania i rozprzestrzeniania się pożaru. Jako izolacje termiczne dopuszcza się wyłącznie rozwiązania, które zapewnią nierozprzestrzenianie ognia. Przepusty instalacyjne poprzez elementy oddzielenia przeciwpożarowego powinny posiadać klasę odporności ogniowej przenikanego elementu. Odstępstwa od tej zasady dotyczą wyłącznie pojedynczych instalacji wodnych, kanalizacyjnych i ogrzewczych, wprowadzanych do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Przepusty o średnicy powyżej 4 cm we wszystkich ścianach i stropach, dla których wymagana jest klasa co najmniej EI 60 (pomimo iż nie będą pełnić funkcji oddzielenia przeciwpożarowego), również muszą mieć odporność ogniową (EI) przenikanego elementu. Zastosowane rozwiązania muszą być wykonane w sposób zgodny z warunkami, zawartymi w certyfikatach zgodności, dopuszczającymi wybrany system zabezpieczenia do stosowania w ochronie przeciwpożarowej. 15

16 10.5 Przewody spalinowe i dymowe. Przewody spalinowe i dymowe muszą być wykonane z materiałów niepalnych. Przewody lub obudowa przewodów spalinowych i dymowych powinny spełniać wymagania określonej w Polskiej Normie dotyczącej badań ogniowych małych kominów (PN-93/B Badania ogniowe. Małe kominy. Badania w podwyższonych temperaturach). Dopuszcza się wykonanie obudowy ww. przewodów z cegły pełnej grubości 12 cm, murowanej na zaprawie cementowowapiennej z zewnętrznym tynkiem lub spoinowaniem. Wszystkie ww. instalacje, w tym instalacja ściekowo-kanalizacyjna muszą być przedmiotem odrębnych projektów wykonawczych uzgodnionych z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych. 11. Dobór urządzeń przeciwpożarowych. Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie budowlanym musi być dostosowany do wymagań wynikających z przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej i przyjętego scenariusza rozwoju zdarzeń w czasie pożaru. Na podstawie przyjętego scenariusza należy opracować matryce sterowań wszystkimi urządzeniami i instalacjami zainstalowanymi w budynku. Według aktualnie obowiązujących wymagań w Polsce tj. rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 109, poz. 719) nie ma formalnego obowiązku wyposażenia budynku WMBiN w stałe urządzenia gaśnicze, system sygnalizacji pożarowej i dźwiękowy system ostrzegawczy, jednakże takie systemy przewidziano do zainstalowania w obiekcie. Zgodnie z przepisami i przyjętym przez Władze uczelni standardem bezpieczeństwa, projektowany obiekt zabezpieczony jest za pomocą następujących urządzeń i systemów wchodzących w skład tzw. ochrony czynnej: 1) Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa, hydranty wewnętrzne 25, 33 i 52. 2) Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru, sieć wodociągowa z hydrantami DN 80, pompy w hydroforni/pompowni przeciwpożarowej. 3) Oświetlenie awaryjne ewakuacyjne, kierunkowe, przeszkodowe, stref dużego ryzyka oraz oświetlenie zewnętrzne obiektu. 4) Przeciwpożarowe wyłączniki prądu, dodatkowe gwarantowane źródła zasilania w energię elektryczną np. UPS lub inne. 5) Gaśnice, agregaty gaśnicze, koce gaśnicze, lekki sprzęt burzący. 6) Instalacja systemu sygnalizacji pożaru (SSP). 7) Stałe urządzenia gaśnicze wodne, mgłowe lub gazowe - Inwestor nie zakłada konieczności instalowania w budynku np. stałych samoczynnych urządzeń gaśniczych wodnych lub gazowych. 8) Dźwiękowy system ostrzegawczy (DSO). 9) System wentylacji pożarowej, urządzenia oddymiające, urządzenia zapobiegające zadymieniu, klapy dymowe, kurtyny dymowe, klapy odcinające, urządzenia systemu wentylacji pożarowej powinny mieć zasilanie w energię 16

17 elektryczną o podwyższonej niezawodności działania, w tym przewody elektryczne i zespoły kablowe muszą mieć odpowiednią odporność ogniową. 10) Telewizja/monitoring wewnętrzny i system kontroli dostępu itp. 11) Integracja i wizualizacja systemów. 12) System zarządzania bezpieczeństwem (BMS), zlokalizowany w bezpiecznym pomieszczeniu wydzielonym pożarowo np. w klasie REI 120 i 3 godzinnym zapasowym oświetleniem. Za jej pomocą powyższych urządzeń i systemów ochrony czynnej można zrealizować między innymi następujące funkcje: wykrycie pożaru, powiadomienie jednostek ochrony przeciwpożarowej o zdarzeniu, wydzielenie stref pożarowych i ograniczenie przestrzeni objętej pożarem, powiadomienie osób przebywających w obiekcie i w strefie pożarowej o pożarze, określenie zasad i procedur bezpiecznej ewakuacji, uruchomienie urządzeń ograniczających skutki pożarów, uruchomienie środków zwalczania pożaru itd. Praca wszystkich elementów wpływających na bezpieczeństwo w obiekcie powinna być monitorowana przez odpowiedni system zarządzania z możliwością wizualizacji. Ponadto warunkiem dopuszczenia do użytkowania systemów, urządzeń i instalacji związanych z bezpieczeństwem w obiekcie jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego systemu, urządzenia lub instalacji prób i badań, potwierdzających prawidłowość ich działania. Każdy element systemu bezpieczeństwa musi posiadać stosowne potwierdzenie możliwości zastosowania go na terenie Polski. Przyjęty scenariusz ewakuacyjny w budynku ewakuacja tylko z kondygnacji (strefy pożarowej) lub kondygnacjach na których powstał pożar. Z pomieszczeń budynków będzie zapewniona możliwość ewakuacji do sąsiedniej strefy pożarowej lub na zewnątrz budynku, bezpośrednio albo drogami ewakuacyjnymi. Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne zamykane drzwiami, które po ich całkowitym otwarciu nie zawężają szerokości drogi ewakuacyjnej (minimum 1,4 m). Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z budynku na parterze otwierane na zewnątrz o szerokości nie mniejszej niż 1,2 m. Drzwi wieloskrzydłowe ewakuacyjne będą mieć co najmniej jedno, nie blokowane skrzydło o szerokości 0,9 m. Szerokość skrzydła drzwi wahadłowych dla celów ewakuacji: 0,9 m dla drzwi jednoskrzydłowych i 0,6 m dla drzwi dwuskrzydłowych (przy czym oba skrzydła drzwi dwuskrzydłowych tej samej szerokości) System sygnalizacji pożarowej. Nie zachodzi konieczność obligatoryjnego zastosowania sygnalizacji alarmu pożarowego (SSP), odpowiednio monitorowanego i dostosowanego do przekazywania informacji o pożarze i podłączonego do jednostki stosownej PSP w Poznaniu. Budynek będzie jednak wyposażony w instalację alarmującą na wypadek pożaru zintegrowaną z instalacją dostępu i przeciwwłamaniową itp. oraz z BMS (zintegrowany system zarządzania bezpieczeństwem); podstawą zastosowania SSP w budynku jest przyjęty, przez Władze uczelni, standard bezpieczeństwa dla nowoprojektowanych i realizowanych budynków dydaktycznych na terenie Politechniki Poznańskiej. Obowiązek założenia i odpowiedniego połączenia 17

18 urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych dla obiektów, w tym dla projektowanego obiektu dydaktycznego określa art. 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147 poz. 1229, ze zm.). Zgodnie z wymienionym artykułem ustawy właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, obowiązany do założenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych, zobowiązany jest połączyć te urządzenia z najbliższą komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej, o ile w tym budynku, obiekcie lub na terenie nie działa jego własna jednostka ratownicza. Sposób połączenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych systemu sygnalizacji pożarowej właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu jest obowiązany uzgodnić z właściwym terenowo komendantem Państwowej Straży Pożarnej ( 27 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów). System sygnalizacji pożaru powinien zapewnić pełną ochronę obiektu. Oznacza to, że chronione powinny być wszystkie pomieszczenia w budynku. Powinno zastosować się instalację adresowalną, pętlową gwarantującą wysoką niezawodność i jakość funkcjonowania, pracującą w układzie dialogowym. System SP powinien sterować urządzeniami wykonawczymi, a w szczególności nadciśnieniowym systemem zapobiegania zadymieniu klatek schodowych i dźwigów, przedsionków przeciwpożarowych, holu głównego i korytarzy na parterze oraz wyciągiem mechanicznym odprowadzającym powietrze (uniemożliwiającym zwiększenie ciśnienie ponad dopuszczalne granice), wyłączaniem wentylacji mechanicznej i klimatyzacji, zamykaniem wyposażonych w siłowniki elektryczne klap przeciwpożarowych w przewodach wentylacyjnych, dźwiękowym systemem ostrzegawczym, sprowadzaniem dźwigów na parter itd. SSP powinien być zgodny z PN-E Systemy sygnalizacji pożarowej. Projektowanie, zakładanie, odbiór, eksploatacja i konserwacja instalacji. Wszystkie podstawowe elementy instalacji (czujki, elementy sterujące i wyjściowe, centrala sygnalizacji, zasilacze, ręczne ostrzegacze pożarowe, zwalniacze, sterowniki, siłowniki), powinny posiadać certyfikaty zgodności. Instalację SSP może projektować uprawniony projektant legitymujący się między innymi dyplomem ukończenia specjalistycznego kursu organizowanego przez Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Pożarnictwa. Budynek został wyposażony w system sygnalizacji pożarowej (SSP), w skład którego wchodzą: - optyczne czujki dymu pod sufitami podwieszonymi, - optyczne czujki dymu nad sufitami podwieszanymi, - wielosensorowe czujki optyczne w klasie pożaru testowego od TF1 do TF4, - ręczne ostrzegacze pożarowe, - liniowe czujki dymu montowane pod kopułami obu atrium/patio na ostatniej kondygnacji. 18

19 System sygnalizacji pożarowej zapewnia w szczególności: - wczesne wykrycie pożaru i wskazanie miejsca jego powstania, - powiadomienie Komendy Miejskiej PSP o zaistniałym pożarze, - automatyczne sterowanie urządzeniami przeciwpożarowymi (automatyka drzwi ewakuacyjnych, instalacja wentylacji pożarowej itd.), - sterowanie wentylacją bytową i oddymiającą, - sterowanie windami, - wskazywanie stanu pracy urządzeń i instalacji, w tym także sygnalizację akustyczną stanu alarmu I-go i II-do stopnia. Scenariusze rozwoju zdarzeń w czasie pożaru. Szczegółowy scenariusz rozwoju zdarzeń w czasie pożaru powinien zawierać: - podstawowy opis budynku i jego otoczenia, - dokładny opis sposobu użytkowania budynku, liczby przebywających w nim osób, procesów technologicznych występujących w budynku oraz składowanych w nim materiałów, - opis wszystkich podstawowych substancji palnych znajdujących się w budynku, - opis najważniejszych możliwych źródeł zapłonu, - prawdopodobny przebieg pożaru, w tym: czas jego trwania, występujące zjawiska termiczne, przypuszczalny poziom zadymienia, rodzaje substancji, które mogą się wydzielać oraz potencjalne straty, - zagrożenia ewentualnymi wybuchami na ww. zasadach, - wytyczenie dróg ewakuacyjnych (poziomych i pionowych), - sposoby zabezpieczeń pasywnych i technicznych, które przeciwdziałają wystąpieniu pożaru lub wybuchu oraz minimalizują ich skutki, - analizę ryzyka, która określa czy ryzyko wystąpienia opisanego wcześniej pożaru oraz poziom potencjalnych strat jest akceptowalny zarówno przez prawo jak i ubezpieczyciela, a także przez użytkowników/władze Uczelni (jeśli nie, to należy, albo zredukować przyczyny wystąpienia pożaru, albo jego skutki, czyli wyeliminować potencjalne źródła zapłonu i materiały palne, wzmocnić zabezpieczenia), - analizę ryzyka wpływu zjawiska pożaru na otoczenie zewnętrzne, tj. na sąsiednie obiekty budowlane oraz na środowisko naturalne. Głównym celem tworzenia ramowych scenariuszy rozwoju zdarzeń w czasie pożaru nie jest szczegółowy opis przebiegu pożaru w obiekcie lub strefie pożarowej, ale wyznaczenie algorytmów działania systemów zabezpieczeń przeciwpożarowych i pozostałych systemów technicznych, zapewniających optymalny poziom bezpieczeństwa pożarowego tj. polega na wykonaniu opracowania które daje odpowiedź/reakcję obiektu na wypadek pożaru krok po kroku. Na potrzeby 19

20 opracowania dokonano ogólnej analizy charakterystycznych grup pożarów, tj. pożarów w poszczególnych strefach pożarowych, ważnych dla bezpieczeństwa w pomieszczeniach, w holach i korytarzach, w klatkach schodowych itd. Przeprowadzona analiza nie wyczerpuje wszystkich możliwych reakcji systemów przeciwpożarowych i systemów technicznych, których stan pracy ma istotny wpływ na poziom bezpieczeństwa w czasie pożaru. Każdy pożar w budynku może powodować zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi i/lub straty materialne. W związku z powyższym koncepcja zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektu musi zawierać odpowiednie algorytmy współdziałania systemów technicznych (przeciwpożarowych i bytowych oraz technologicznych) ściśle uzależnione od możliwych scenariuszy pożarowych, które mogą wystąpić w budynku lub określonej strefie pożarowej. Ze względu na celowość lub/i konieczność wynikającą z przepisów prawa wyposażenia obiektu w różnego rodzaju zabezpieczenia bardzo ważna jest ich poprawna praca oraz ich współpraca. Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie musi być dostosowany do wymagań wynikających z przyjętego scenariusza rozwoju zdarzeń w czasie pożaru. Taki scenariusz jest pewną idealizacją rzeczywistych pożarów, które mogą wystąpić w budynku. Podstawowymi parametrami pożaru są: szybkość wydzielania ciepła, wielkość pożaru, emisja składników toksycznych i dymu. Opracowanie scenariusza rozwoju zdarzeń dla konkretnego obiektu jest związane z koncepcją ochrony przeciwpożarowej. Dlatego scenariusz uwzględnia między innymi przebiegi w czasie i przestrzeni spodziewanych pożarów, współdziałanie dobranych zabezpieczeń przeciwpożarowych, reakcji użytkowników obiektu, działania jednostek ratowniczo gaśniczych itp. Przy opracowywaniu scenariusza wykorzystywać należy przepisy, wytyczne, zasady wiedzy technicznej i przykłady i wnioski z rzeczywistych pożarów oraz metody modelowania komputerowego, a także procedury obowiązujące przy organizacji imprez masowych. Podstawowe parametry dla opracowania scenariusza to: rodzaj spodziewanego pożaru, miejsce jego wystąpienia, szczególne zagrożenia pożarowe, czynniki wpływające na pożar, zachowanie się użytkowników obiektu, przewidywany rozwój pożaru, współpraca urządzeń i systemów zabezpieczających. Na podstawie tych parametrów układa się algorytmy działania, które są podstawą do konstruowania matryc (schematów) sterowań systemów zabezpieczeń. Urządzeniem sterującym całym procesem powinna być centrala systemu sygnalizacji pożaru (SSP). Dla obiektu opracowany jest scenariusz sterowania urządzeniami na wypadek powstania pożaru i odpowiednie matryce sterowań (w branży słaboprądowej). Ewentualne założenia do scenariusza powinny uwzględniać symulację komputerową opracowaną przez podmiot o odpowiednich kompetencjach np. wykonany na etapie projektu wykonawczego garażu zamkniętego z wentylacją strumieniową. Dane szczegółowe zawarte są w odpowiednich projektach branżowych PB, a także będą zawarte w stosownych projektach wykonawczych uzgodnionych przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciw-pożarowych. Dla budynku jest opracowana częściowa dokumentacja symulująca komputerowo rozwój pożaru i rozprzestrzenianie się dymu 20