Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki"

Transkrypt

1 Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 2017/2018 dr inż. Sebastian Korczak

2 Wykład 11 Algebra schematów blokowych. Regulatory automatyczne i sterowanie. Licencja: tylko do edukacyjnego użytku studentów Politechniki Warszawskiej TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 2

3 Algebra schematów blokowych TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 3

4 Algebra schematów blokowych transmitancja X G Y TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 4

5 Algebra schematów blokowych węzeł informacyjny X TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 5

6 Algebra schematów blokowych węzeł informacyjny X X X TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 6

7 Algebra schematów blokowych węzeł informacyjny X X X X Jedno wejście, wiele wyjść TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 7

8 Algebra schematów blokowych węzeł sumacyjny A B TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 8

9 Algebra schematów blokowych węzeł sumacyjny A AB B TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 9

10 Algebra schematów blokowych węzeł sumacyjny C A B AB-C Wiele wejść, jedno wyjście TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 10

11 Algebra schematów blokowych połączenie szeregowe x y x y G 1 G 2 G R TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 11

12 Algebra schematów blokowych połączenie szeregowe x y x y G 1 G 2 G R G R =G 1 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 12

13 Algebra schematów blokowych połączenie równoległe x y x y G 1 G R G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 13

14 Algebra schematów blokowych połączenie równoległe x y x y G 1 G R - G 2 G R =G 1 - G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 14

15 Algebra schematów blokowych połączenie równoległe x - y x y G 1 G R - G 2 G R = - G 1 - G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 15

16 Algebra schematów blokowych połączenie równoległe G 3 x - y x y G 1 G R G 2 G R = - G 1 G 2 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 16

17 Algebra schematów blokowych połączenie ze sprzężeniem zwrotnym x y x y G 1 G R G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 17

18 Algebra schematów blokowych połączenie ze sprzężeniem zwrotnym x y x y G 1 G R G 2 G R = G 1 1G 1 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 18

19 Algebra schematów blokowych połączenie ze sprzężeniem zwrotnym x y x y G 1 G R G 2 G R = G 1 1 G 1 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 19

20 Algebra schematów blokowych połączenie ze sprzężeniem zwrotnym x y x y G 1 G R G 2 G R = G 1 1 G 1 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 20

21 Przykład 1 x G 1 y G 4 G 2 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 21

22 Przykład 1 x G 1 y G 4 G 3 G 2 G A = G 2 1G 2 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 22

23 Przykład 1 G A = G 2 1G 2 G 3 x G 1 y G 4 G 2 G A G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 23

24 Przykład 1 G A = G 2 1G 2 G 3 x G 1 y G 4 G 2 G A G B =G A G 4 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 24

25 Przykład 1 G A = G 2 1G 2 G 3 G B =G A G 4 x G 1 y G 4 G 3 G 2 G A = G 2 1G 2 G 3 G B TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 25

26 Przykład 1 G A = G 2 1G 2 G 3 G B =G A G 4 X G 1 Y G 4 G 3 G 2 G A = G 2 G B 1G 2 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 26

27 Przykład 1 G R = Y X = G 1 1G 1 G B G A = G 2 1G 2 G 3 G B =G A G 4 X G 1 Y G 4 G 3 G 2 G A = G 2 G B 1G 2 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 27

28 Przykład 1 G A = G 2 1G 2 G 3 G B =G A G 4 X G 1 Y G 4 G R = Y X = G 1 G 2 1G 1 G B G A = G 2 G B =G A G1G 4 2 G 3 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 28

29 Przykład 2 x G 1 G 4 y G 3 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 29

30 Przykład 2 x G 1 G 4 y G 3 G 2 problem krzyżujących się linii (ale nie połączonych) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 30

31 Algebra schematów blokowych zmiana kolejności węzłów informacyjnych X TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 31

32 Algebra schematów blokowych zmiana kolejności węzłów informacyjnych X X TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 32

33 Przykład 2 x G 1 G 4 y G 3 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 33

34 Przykład 2 x G 1 G 4 y G 3 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 34

35 Przykład 2 x G 1 G 4 y G 3 G 2 G A =G 2 G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 35

36 Przykład 2 G A =G 2 G 3 x G 1 G 4 y G 3 G A G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 36

37 Przykład 2 G A =G 2 G 3 x G 1 G 4 y G 3 G A G 2 G B = G 1 1 G 1 G A TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 37

38 Przykład 2 G A =G 2 G 3 G B = G 1 1 G 1 G A x G 1 G B G 4 y G 3 G A G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 38

39 Przykład 2 G A =G 2 G 3 G B = G 1 1 G 1 G A x G 1 GG B B G 4 y G 3 G A G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 39

40 G A =G 2 G 3 Przykład 2 G B = G 1 1 G 1 G A x G 1 G 4 GG B B 1 y G 3 G A G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 40

41 G A =G 2 G 3 Przykład 2 G B = G 1 1 G 1 G A x G 3 G 1 GG B B G A G 2 G 4 1 y G C = G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 41

42 G A =G 2 G 3 Przykład 2 G B = G 1 1 G 1 G A G C = G 4 1 x G 1 G 4 y GG B B G C 1 G 3 G A G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 42

43 G A =G 2 G 3 Przykład 2 G B = G 1 1 G 1 G A G C = G 4 1 x y G B G C G R = Y X =G BG C TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 43

44 G A =G 2 G 3 Przykład 2 G B = G 1 1 G 1 G A G C = G 4 1 x G 3 G 1 G B G A G 2 G 4 G R = Y X =G BG C 1 G C y TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 44

45 Przykład 3 x 1 / (s1) y 5k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 45

46 Algebra schematów blokowych przeniesienie węzła sumacyjnego za blok transmitancji X G Y A TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 46

47 Algebra schematów blokowych przeniesienie węzła sumacyjnego za blok transmitancji X G Y A Y=(XA)G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 47

48 Algebra schematów blokowych przeniesienie węzła sumacyjnego za blok transmitancji X G Y A Y=(XA)G Y=XGAG TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 48

49 Algebra schematów blokowych przeniesienie węzła sumacyjnego za blok transmitancji X G Y G Y=(XA)G Y=XGAG A TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 49

50 Algebra schematów blokowych przeniesienie węzła sumacyjnego za blok transmitancji X A G Y X G G Y A Y=(XA)G Y=XGAG TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 50

51 Algebra schematów blokowych zmiana kolejności węzłów sumacyjnych Przykład 1 A - A B C C B TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 51

52 Algebra schematów blokowych zmiana kolejności węzłów sumacyjnych Przykład 1 A - A - B C C B TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 52

53 Algebra schematów blokowych zmiana kolejności węzłów sumacyjnych Przykład 2 - UWAGA NA ZNAKI! A - - A B C C B TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 53

54 Algebra schematów blokowych zmiana kolejności węzłów sumacyjnych Przykład 2 - UWAGA NA ZNAKI! A - - A - B C C B TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 54

55 Przykład 3 x 1 / (s1) y 5k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 55

56 Przykład 3 x 1 / (s1) y 5k x 1 / (s1) y 1 / (s1) 5k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 56

57 Przykład 3 x 1 / (s1) y 1 / (s1) 5k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 57

58 Przykład 3 x 1 / (s1) y 1 / (s1) 5k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 58

59 Przykład 3 x 1 1 / (s1) 1 y 1 / (s1) 5k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 59

60 Przykład 4 3s x 10 y 2/(s1) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 60

61 Przykład 4 3s x 10 y 2/(s1) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 61

62 Przykład 4 3s-1 x 10 y 2/(s1) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 62

63 Przykład 4 x 10 y 2/(s1) 3s TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 63

64 Przykład 4 x 10 y 2/(s1) 3s TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 64

65 Algebra schematów blokowych zmiana kolejności bloku transmitancji i węzła informacyjnego G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 65

66 Algebra schematów blokowych zmiana kolejności bloku transmitancji i węzła informacyjnego G G G TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 66

67 Przykład 4 x 10 y 2/(s1) 3s TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 67

68 Przykład 4 10 x 10 y 2/(s1) 3s TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 68

69 Przykład 4 10 x 10 y 2/(s1) 3s s 1 s TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 69

70 Przykład 4 10 x 2/(s1) 3s s1 3 s 1 y TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 70

71 Przykład 4 10 x 2/(s1) 3s s 1 s1 y TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 71

72 Przykład 4 10 x s 1 s1 y s 1 s1 2/(s1) 3s TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 72

73 Przykład 4 10 x y 2/(s1) 3s s 2 22s17 s s 1 s TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 73

74 Regulatory automatyczne i sterowanie TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 74

75 Sterowanie w zamkniętej pętli pożądane wyjście obiektu y d (t) - błąd sterowania e(t) REGULATOR sygnał sterujący u(t)=x(t) wejście obiektu OBIEKT y(t) wyjście obiektu TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 75

76 Sterowanie w zamkniętej pętli błąd sterowania e(t) REGULATOR sygnał sterujący u(t) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 76

77 Podstawowe regulatory dwustanowy trójstanowy Proporcjonalny (P) Całkujący (I) Różniczkujący (D) Proporcjonalno-całkująco-różniczkujący (PID) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 77

78 Regulator dwustanowy wyjście wejście TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 78

79 Regulator dwustanowy wyjście wyjście wejście wejście TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 79

80 Regulator dwustanowy wyjście wyjście wejście wejście wyjście rzeczywisty (z histerezą, ze strefą nieczułości) wejście TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 80

81 Regulator dwustanowy Rzeczywisty (z histerezą, ze strefą nieczułości) u(t) błąd sterowania e(t) u max e 0 e 0 e(t) sygnał sterujący u(t) u min { u max, jeżeli e>e 0 u(t)= u min, jeżeli e< e 0 bez zmian, w pozostałych przypadkach} e o - histereza konstrukcyjna lub programowalna TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 81

82 Regulator trójstanowy wyjście wejście TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 82

83 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) pojazd na płaskim podłożu m masa pojazdu, f(t) siła napędowa, d(t)=c*v(t) opór powietrza, v(t) prędkość pojazdu m dv(t ) = f (t) d (t) dt G= V F = 1 msc TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 83

84 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) pojazd na płaskim podłożu m masa pojazdu, f(t) siła napędowa, d(t)=c*v(t) opór powietrza, v(t) prędkość pojazdu m dv(t ) = f (t) d (t) dt G= V F = 1 msc Prędkość zadana v d (t) - Błąd prędkości e(t) REGULATOR Siła napędowa f (t) POJAZD Prędkość zmierzona v (t) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 84

85 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) zadana prędkość siła napędowa zmierzona prędkość V d - E REGULATOR P G P = k F POJAZD G = 1/(msc) V TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 85

86 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) zadana prędkość siła napędowa zmierzona prędkość V d - E REGULATOR P G P = k F POJAZD G = 1/(msc) V G Z = G PG 1G P G G Z = k m sck TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 86

87 V d zadana prędkość Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) G R = k m sck V prędkość zmierzona wejście: v d (t)=v 0 1(t) Transformata wejścia: V d =v 0 1 s TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 87

88 V d zadana prędkość Przykład 1 G R = k m sck V prędkość zmierzona wejście: v d (t)=v 0 1(t) Transformata wejścia: V d =v 0 1 s wyjście: V (s )=V d (s )G Z (s )= Sterowanie prędkością (tempomat) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 88

89 V d zadana prędkość Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) G R = k m sck V prędkość zmierzona wejście: v d (t)=v 0 1(t) Transformata wejścia: V d =v 0 1 s wyjście: V (s )=V d (s )G Z (s )= v 0 k s (m sck ) = v k 0 ck ck m s ( s ck m ) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 89

90 V d zadana prędkość Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) G R = k m sck V prędkość zmierzona wejście: v d (t)=v 0 1(t) Transformata wejścia: V d =v 0 1 s wyjście: V (s )=V d (s )G Z (s )= v 0 k s (m sck ) = v k 0 ck ck m s ( s ck m ) v (t )= v 0 k ck ( 1 exp ( ck m t )) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 90

91 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) v (t )=v 0 k ( ck 1 exp ( ck m t )) v 0 v 0 k ck v d (t ) v (t ) T= m ck [ kg Ns/m =s ] T t TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 91

92 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) v (t )=v 0 k ( ck 1 exp ( ck m t )) v 0 dla k 2 >k 1 dla k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 92 t

93 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) v (t )=v 0 k ( ck 1 exp ( ck m t )) teoretyczna dla k 3 k 2 v 0 dla k 2 >k 1 dla k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 93 t

94 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) v (t )=v 0 k ( ck 1 exp ( ck m t )) teoretyczna v 0 dla k 3 k 2 dla k 2 >k 1 dla k 1 rzeczywista dla ograniczenia maksymalnej siły napędowej TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 94 t

95 Przykład 1 siła napędowa f (t) Sterowanie prędkością (tempomat) dla k 2 >k 1 dla k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 95 t

96 Przykład 1 siła napędowa f (t) Sterowanie prędkością (tempomat) teoretyczna dla k 3 k 2 dla k 2 >k 1 dla k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 96 t

97 Przykład 1 siła napędowa f (t) Sterowanie prędkością (tempomat) teoretyczna dla k 3 k 2 f max rzeczywista dla k 2 >k 1 dla k TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 97 t

98 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) UWAGA! ograniczenia wartości sygnałów = układ nieliniowy = model liniowy (opis z użyciem transmitancji) nie jest prawdziwy, ale można go stosować z ograniczeniami TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 98

99 G Z = Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) k m sck, G k Z( jω)= mj ωck TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 99

100 G Z = Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) k m sck, G k Z( jω)= mj ωck P(ω)= k (ck ) m 2 ω 2 (ck ) 2, Q (ω)= k mω m 2 ω 2 (ck ) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 100

101 G Z = Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) k m sck, G k Z( jω)= mj ωck P(ω)= k (ck ) m 2 ω 2 (ck ) 2, Q (ω)= k mω m 2 ω 2 (ck ) 2 dla k >0 Q(ω) 0 ω= k 2(c k) ω=0 k ck P(ω) k 2(c k) ω=(ck)/m TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 101

102 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) A(ω)= P 2 Q 2 = k / m 2 ω 2 ck L(ω)=20 log A(ω)=20log k 20log m 2 ω 2 (ck) 2 φ (ω)=arctan Q P =arctan ( m ω ck ) ck m ω [rad/s] φ (ω ) [rad] ck m ω [rad/s] L(ω) [db] 20dB/dek π 4 20 log k 20 log ck π TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 102

103 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) PODSUMOWANIE regulator proporcjonalny element inercyjny I rzędu stały błąd w stanie ustalonym zwiększenie wzmocnienia regulatora = spadek błędu stanu ustalonego i spadek czasu narastania ograniczenie maksymalnej wartości sygnału sterującego = ograniczenie minimalnego czasu narastania ograniczenia sygnałów = układ jest nieliniowy TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 103

104 Przykład 1 Sterowanie prędkością (tempomat) PODSUMOWANIE regulator proporcjonalny element inercyjny I rzędu stały błąd w stanie ustalonym zwiększenie wzmocnienia regulatora = spadek błędu stanu ustalonego i spadek czasu narastania ograniczenie maksymalnej wartości sygnału sterującego = ograniczenie minimalnego czasu narastania ograniczenia sygnałów = układ jest nieliniowy układy nieliniowe stosujemy opis równaniami stanu (wykład 15) i symulacje numeryczne TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 104

105 Ograniczenie wartości sygnałów (saturacja) wyjście wejście TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 105

106 Strefa nieczułości wyjście wejście TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 106

107 Przykład 2 Sterowanie poziomem wody x 1 (t) h(t) x 1 (t)[m 3 /s] - dopły wody (sterowany) x 2 (t) x 2 (t )[m 3 /s] - odpływ wody (niesterowany, nie mierzony) v (t )[m 3 ] - objętość wody w zbiorniku h(t)[m] - poziom wody w zbiorniku A [m 2 ] - pole powierzchni przekroju zbiornika prostopadłościennego TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 107

108 Przykład 2 Sterowanie poziomem wody x 1 (t) h(t) x 1 (t)[m 3 /s] - dopły wody (sterowany) x 2 (t) x 2 (t )[m 3 /s] - odpływ wody (niesterowany, nie mierzony) v (t )[m 3 ] - objętość wody w zbiorniku h(t)[m] - poziom wody w zbiorniku A [m 2 ] - pole powierzchni przekroju zbiornika prostopadłościennego dv(t ) =x dt 1 (t) x 2 (t ) A dh(t ) =x dt 1 (t ) x 2 (t) TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 108

109 Przykład 2 Sterowanie poziomem wody x 1 (t) h(t) x 1 (t)[m 3 /s] - dopły wody (sterowany) x 2 (t) x 2 (t )[m 3 /s] - odpływ wody (niesterowany, nie mierzony) v (t )[m 3 ] - objętość wody w zbiorniku h(t)[m] - poziom wody w zbiorniku A [m 2 ] - pole powierzchni przekroju zbiornika prostopadłościennego dv(t ) =x dt 1 (t) x 2 (t ) A dh(t ) =x dt 1 (t ) x 2 (t) G= H X 1 X 2 = 1 A s TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 109

110 Przykład 2 Sterowanie poziomem wody dopływ wody X 1 - ZBIORNIK G = 1/(As) zmierzony poziom wody H odpływ wody X TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 110

111 Przykład 2 Sterowanie poziomem wody zadany poziom wody H d - E REGULATOR dopływ wody X 1 - ZBIORNIK G = 1/(As) zmierzony poziom wody H odpływ wody X TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 111

112 Przykład 2 Sterowanie poziomem wody zadany poziom wody H d - E REGULATOR dopływ wody X 1 - ZBIORNIK G = 1/(As) zmierzony poziom wody H odpływ wody X 2 Proponowane regulatory: idealny dwustanowy dwustanowy z histerezą proporcjonalny TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 112

113 Przykład 2 Sterowanie poziomem wody regulator idealny dwustanowy hd(t) h(t) x1(t) x2(t) ,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0 20,0 czas TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 113

114 Przykład 2 Sterowanie poziomem wody regulator dwustanowy z histerezą hd(t) h(t) x1(t) x2(t) ,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0 20,0 czas TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 114

115 Przykład 2 Sterowanie poziomem wody regulator proporcjonalny (małe wzmocnienie k P ) hd(t) h(t) x1(t) x2(t) ,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0 20,0 czas TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 115

116 Przykład 2 Sterowanie poziomem wody regulator proporcjonalny (duże wzmocnienie k P ) hd(t) h(t) x1(t) x2(t) ,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0 20,0 czas TMiPA, Wykład 11, Sebastian Korczak, tylko do użytku edukacyjnego studentów PW 116

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ eoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 2016/2017

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 206/207

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 207/208

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 207/208

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 2017/2018

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 2017/2018

Bardziej szczegółowo

PAiTM. materiały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie prowadzący: mgr inż.

PAiTM. materiały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie prowadzący: mgr inż. PAiTM materiały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie prowadzący: mgr inż. Sebastian Korczak Poniższe materiały tylko dla studentów uczęszczających na zajęcia.

Bardziej szczegółowo

Automatyzacja. Ćwiczenie 9. Transformata Laplace a sygnałów w układach automatycznej regulacji

Automatyzacja. Ćwiczenie 9. Transformata Laplace a sygnałów w układach automatycznej regulacji Automatyzacja Ćwiczenie 9 Transformata Laplace a sygnałów w układach automatycznej regulacji Rodzaje elementów w układach automatyki Blok: prostokąt ze strzałkami reprezentującymi jego sygnał wejściowy

Bardziej szczegółowo

Sposoby modelowania układów dynamicznych. Pytania

Sposoby modelowania układów dynamicznych. Pytania Sposoby modelowania układów dynamicznych Co to jest model dynamiczny? PAScz4 Modelowanie, analiza i synteza układów automatyki samochodowej równania różniczkowe, różnicowe, równania równowagi sił, momentów,

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 4 - algebra schematów blokowych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 4 - algebra schematów blokowych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 4 - algebra schematów blokowych Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Wstęp Schemat blokowy Schemat blokowy (strukturalny): przedstawia wzajemne powiązania pomiędzy poszczególnymi zespołami

Bardziej szczegółowo

SIMATIC S Regulator PID w sterowaniu procesami. dr inż. Damian Cetnarowicz. Plan wykładu. I n t e l i g e n t n e s y s t e m y z e

SIMATIC S Regulator PID w sterowaniu procesami. dr inż. Damian Cetnarowicz. Plan wykładu. I n t e l i g e n t n e s y s t e m y z e Plan wykładu I n t e l i g e n t n e s y s t e m y z e s p r zężeniem wizyjnym wykład 6 Sterownik PID o Wprowadzenie o Wiadomości podstawowe o Implementacja w S7-1200 SIMATIC S7-1200 Regulator PID w sterowaniu

Bardziej szczegółowo

Automatyka i robotyka ETP2005L. Laboratorium semestr zimowy

Automatyka i robotyka ETP2005L. Laboratorium semestr zimowy Automatyka i robotyka ETP2005L Laboratorium semestr zimowy 2017-2018 Liniowe człony automatyki x(t) wymuszenie CZŁON (element) OBIEKT AUTOMATYKI y(t) odpowiedź Modelowanie matematyczne obiektów automatyki

Bardziej szczegółowo

Automatyka i robotyka

Automatyka i robotyka Automatyka i robotyka Wykład 5 - Stabilność układów dynamicznych Wojciech Paszke Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych, Uniwersytet Zielonogórski 1 z 43 Plan wykładu Wprowadzenie Stabilność modeli

Bardziej szczegółowo

Technika regulacji automatycznej

Technika regulacji automatycznej Technika regulacji automatycznej Wykład 2 Wojciech Paszke Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych, Uniwersytet Zielonogórski 1 z 56 Plan wykładu Schematy strukturalne Podstawowe operacje na schematach

Bardziej szczegółowo

1. Opis teoretyczny regulatora i obiektu z opóźnieniem.

1. Opis teoretyczny regulatora i obiektu z opóźnieniem. Laboratorium Podstaw Inżynierii Sterowania Ćwiczenie:. Opis teoretyczny regulatora i obiektu z opóźnieniem. W regulacji dwupołożeniowej sygnał sterujący przyjmuje dwie wartości: pełne załączenie i wyłączenie...

Bardziej szczegółowo

Automatyka i sterowania

Automatyka i sterowania Automatyka i sterowania Układy regulacji Regulacja i sterowanie Przykłady regulacji i sterowania Funkcje realizowane przez automatykę: regulacja sterowanie zabezpieczenie optymalizacja Automatyka i sterowanie

Bardziej szczegółowo

1. Regulatory ciągłe liniowe.

1. Regulatory ciągłe liniowe. Laboratorium Podstaw Inżynierii Sterowania Ćwiczenie: Regulacja ciągła PID 1. Regulatory ciągłe liniowe. Zadaniem regulatora w układzie regulacji automatycznej jest wytworzenie sygnału sterującego u(t),

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw udowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 2016/2017

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 6 - Miejsce i rola regulatora w układzie regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 6 - Miejsce i rola regulatora w układzie regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 6 - Miejsce i rola regulatora w układzie regulacji Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Regulacja zadajnik regulator sygnał sterujący (sterowanie) zespół wykonawczy przetwornik pomiarowy

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 4 - algebra schematów blokowych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 4 - algebra schematów blokowych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 4 - algebra schematów blokowych Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Wstęp Schemat blokowy Schemat blokowy (strukturalny): przedstawia wzajemne powiązania pomiędzy poszczególnymi zespołami

Bardziej szczegółowo

Transmitancje układów ciągłych

Transmitancje układów ciągłych Transmitancja operatorowa, podstawowe człony liniowe Transmitancja operatorowa (funkcja przejścia, G(s)) stosunek transformaty Laplace'a sygnału wyjściowego do transformaty Laplace'a sygnału wejściowego

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki. Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI

Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki. Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI 12. Regulacja dwu- i trójpołożeniowa (wg. Holejko, Kościelny: Automatyka procesów ciągłych)

Bardziej szczegółowo

Przekształcanie schematów blokowych. Podczas ćwiczenia poruszane będą następujące zagadnienia:

Przekształcanie schematów blokowych. Podczas ćwiczenia poruszane będą następujące zagadnienia: Warszawa 2017 1 Cel ćwiczenia rachunkowego Podczas ćwiczenia poruszane będą następujące zagadnienia: zasady budowy schematów blokowych układów regulacji automatycznej na podstawie równań operatorowych;

Bardziej szczegółowo

Rys. 1 Otwarty układ regulacji

Rys. 1 Otwarty układ regulacji Automatyka zajmuje się sterowaniem, czyli celowym oddziaływaniem na obiekt, w taki sposób, aby uzyskać jego pożądane właściwości. Sterowanie często nazywa się regulacją. y zd wartość zadana u sygnał sterujący

Bardziej szczegółowo

Regulacja dwupołożeniowa.

Regulacja dwupołożeniowa. Politechnika Krakowska Wydział Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej Zakład eorii Sterowania Regulacja dwupołożeniowa. Kraków Zakład eorii Sterowania (E ) Regulacja dwupołożeniowa opis ćwiczenia.. Opis

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z podstaw automatyki

Laboratorium z podstaw automatyki Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Laboratorium z podstaw automatyki Dobór parametrów układu regulacji, Identyfikacja parametrów obiektów dynamicznych Kierunek studiów: Transport, Stacjonarne

Bardziej szczegółowo

PRZEMYSŁOWE UKŁADY STEROWANIA PID. Wykład 5 i 6. Michał Grochowski, dr inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania

PRZEMYSŁOWE UKŁADY STEROWANIA PID. Wykład 5 i 6. Michał Grochowski, dr inż. Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki PRZEMYSŁOWE UKŁADY STEROWANIA PID Wykład 5 i 6 Michał Grochowski, dr inż. Studia I stopnia inżynierskie, Semestr IV Charakterystyki częstotliwościowe

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 4 - algebra schematów blokowych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 4 - algebra schematów blokowych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 4 - algebra schematów blokowych Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Wstęp Schemat blokowy Schemat blokowy (strukturalny): przedstawia wzajemne powiązania pomiędzy poszczególnymi zespołami

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki. Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI

Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki. Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI 12. Regulacja dwu- i trójpołożeniowa (wg. Holejko, Kościelny: Automatyka procesów ciągłych)

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechatronika Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium Automatyka Automatics Forma studiów: studia stacjonarne Poziom kwalifikacji: I stopnia Liczba

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw udowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 2017/2018

Bardziej szczegółowo

Tematyka egzaminu z Podstaw sterowania

Tematyka egzaminu z Podstaw sterowania Tematyka egzaminu z Podstaw sterowania Rafał Trójniak 6 września 2009 Spis treści 1 Rozwiązane tematy 1 1.1 Napisać równanie różniczkowe dla zbiornika z odpływem grawitacyjnym...............................

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 3 - charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 3 - charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 3 - charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 część 1: Charakterystyki częstotliwościowe Wstęp Charakterystyki częstotliwościowe

Bardziej szczegółowo

Badanie wpływu parametrów korektora na własności dynamiczne układu regulacji automatycznej Ćwiczenia Laboratoryjne Podstawy Automatyki i Automatyzacji

Badanie wpływu parametrów korektora na własności dynamiczne układu regulacji automatycznej Ćwiczenia Laboratoryjne Podstawy Automatyki i Automatyzacji WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA im. Jarosława Dąbrowskiego Badanie wpływu parametrów korektora na własności dynamiczne układu regulacji Ćwiczenia Laboratoryjne Podstawy Automatyki i Automatyzacji mgr inż.

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ SAMOCHODÓW I MASZYN ROBOCZYCH Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ SAMOCHODÓW I MASZYN ROBOCZYCH Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ SAMOCHODÓW I MASZYN ROBOCZYCH Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Laboratorium podstaw automatyki i teorii maszyn Instrukcja do ćwiczenia A-3 Badanie układu

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 3 - Charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 3 - Charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 3 -, podstawowe człony dynamiczne Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2019 Wstęp określają zachowanie się elementu (układu) pod wpływem ciągłych sinusoidalnych sygnałów wejściowych. W analizie

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA Regulacja PID, badanie stabilności układów automatyki

INSTRUKCJA Regulacja PID, badanie stabilności układów automatyki Opracowano na podstawie: INSTRUKCJA Regulacja PID, badanie stabilności układów automatyki 1. Kaczorek T.: Teoria sterowania, PWN, Warszawa 1977. 2. Węgrzyn S.: Podstawy automatyki, PWN, Warszawa 1980 3.

Bardziej szczegółowo

Automatyka i robotyka

Automatyka i robotyka Automatyka i robotyka Wykład 6 - Odpowiedź częstotliwościowa Wojciech Paszke Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych, Uniwersytet Zielonogórski 1 z 37 Plan wykładu Wprowadzenie Podstawowe człony

Bardziej szczegółowo

PAiTM - zima 2014/2015

PAiTM - zima 2014/2015 PAiTM - zima 204/205 Wyznaczanie przyspieszeń mechanizmu płaskiego metodą planu przyspieszeń (metoda wykreślna) Dane: geometria mechanizmu (wymiary elementów, ich położenie i orientacja) oraz stała prędkość

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 3 - charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 3 - charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 3 - charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 cz.1: Charakterystyki częstotliwościowe Wstęp Charakterystyki częstotliwościowe

Bardziej szczegółowo

Automatyka i robotyka

Automatyka i robotyka Automatyka i robotyka Wykład 8 - Regulator PID Wojciech Paszke Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych, Uniwersytet Zielonogórski 1 z 29 Plan wykładu regulator PID 2 z 29 Kompensator wyprzedzająco-opóźniający

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczenia 6 REGULACJA TRÓJPOŁOŻENIOWA

Instrukcja do ćwiczenia 6 REGULACJA TRÓJPOŁOŻENIOWA Instrukcja do ćwiczenia 6 REGULACJA TRÓJPOŁOŻENIOWA Cel ćwiczenia: dobór nastaw regulatora, analiza układu regulacji trójpołożeniowej, określenie jakości regulacji trójpołożeniowej w układzie bez zakłóceń

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Wstęp Stabilność O układzie możemy mówić, że jest stabilny gdy układ ten wytrącony ze stanu równowagi

Bardziej szczegółowo

1. POJĘCIA PODSTAWOWE I RODZAJE UKŁADÓW AUTOMATYKI

1. POJĘCIA PODSTAWOWE I RODZAJE UKŁADÓW AUTOMATYKI Podstawy automatyki / Józef Lisowski. Gdynia, 2015 Spis treści PRZEDMOWA 9 WSTĘP 11 1. POJĘCIA PODSTAWOWE I RODZAJE UKŁADÓW AUTOMATYKI 17 1.1. Automatyka, sterowanie i regulacja 17 1.2. Obiekt regulacji

Bardziej szczegółowo

Obiekt. Obiekt sterowania obiekt, który realizuje proces (zaplanowany).

Obiekt. Obiekt sterowania obiekt, który realizuje proces (zaplanowany). SWB - Systemy wbudowane w układach sterowania - wykład 13 asz 1 Obiekt sterowania Wejście Obiekt Wyjście Obiekt sterowania obiekt, który realizuje proces (zaplanowany). Fizyczny obiekt (proces, urządzenie)

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: ENERGETYKA Rodzaj przedmiotu: kierunkowy ogólny Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Zapoznanie studentów z własnościami

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacz operacyjny

Wzmacniacz operacyjny parametry i zastosowania Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego (klasyka: Fairchild ua702) 1965 Wzmacniacze

Bardziej szczegółowo

Katedra Automatyzacji Laboratorium Podstaw Automatyzacji Produkcji Laboratorium Podstaw Automatyzacji

Katedra Automatyzacji Laboratorium Podstaw Automatyzacji Produkcji Laboratorium Podstaw Automatyzacji Katedra Automatyzacji Laboratorium Podstaw Automatyzacji Produkcji Laboratorium Podstaw Automatyzacji Opracowanie: mgr inż. Krystian Łygas, inż. Wojciech Danilczuk Na podstawie materiałów Prof. dr hab.

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 3 - charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 3 - charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 3 - charakterystyki częstotliwościowe, podstawowe człony dynamiczne Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 cz.1: Charakterystyki częstotliwościowe Wstęp Charakterystyki częstotliwościowe

Bardziej szczegółowo

Dobór parametrów regulatora - symulacja komputerowa. Najprostszy układ automatycznej regulacji można przedstawić za pomocą

Dobór parametrów regulatora - symulacja komputerowa. Najprostszy układ automatycznej regulacji można przedstawić za pomocą Politechnika Świętokrzyska Wydział Mechatroniki i Budowy Maszyn Centrum Laserowych Technologii Metali PŚk i PAN Zakład Informatyki i Robotyki Przedmiot:Podstawy Automatyzacji - laboratorium, rok I, sem.

Bardziej szczegółowo

Laboratorium nr 3. Projektowanie układów automatyki z wykorzystaniem Matlaba i Simulinka

Laboratorium nr 3. Projektowanie układów automatyki z wykorzystaniem Matlaba i Simulinka Laboratorium nr 3. Cele ćwiczenia Projektowanie układów automatyki z wykorzystaniem Matlaba i Simulinka poznanie sposobów tworzenia liniowych modeli układów automatyki, zmiana postaci modeli, tworzenie

Bardziej szczegółowo

Automatyka i sterowanie w gazownictwie. Regulatory w układach regulacji

Automatyka i sterowanie w gazownictwie. Regulatory w układach regulacji Automatyka i sterowanie w gazownictwie Regulatory w układach regulacji Wykładowca : dr inż. Iwona Oprzędkiewicz Nazwa wydziału: WIMiR Nazwa katedry: Katedra Automatyzacji Procesów AGH Ogólne zasady projektowania

Bardziej szczegółowo

Układ regulacji ze sprzężeniem zwrotnym: - układ regulacji kaskadowej - układ regulacji stosunku

Układ regulacji ze sprzężeniem zwrotnym: - układ regulacji kaskadowej - układ regulacji stosunku Układ regulacji ze sprzężeniem zwrotnym: - układ regulacji kaskadowej - układ regulacji stosunku Przemysłowe Układy Sterowania PID Opracowanie: dr inż. Tomasz Rutkowski Katedra Inżynierii Systemów Sterowania

Bardziej szczegółowo

Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc

Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc Wykład w ramach przedmiotu: Sterowniki programowalne Opracował na podstawie dokumentacji GE Fanuc dr inż. Jarosław Tarnawski Cel wykładu Przypomnienie

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Automatyka zastosowania, metody i narzędzia, perspektywy Synteza systemów sterowania z wykorzystaniem regulatorów

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2018 Wstęp Stabilność O układzie możemy mówić, że jest stabilny jeżeli jego odpowiedź na wymuszenie (zakłócenie)

Bardziej szczegółowo

Realizacja regulatorów analogowych za pomocą wzmacniaczy operacyjnych. Instytut Automatyki PŁ

Realizacja regulatorów analogowych za pomocą wzmacniaczy operacyjnych. Instytut Automatyki PŁ ealizacja regulatorów analogowych za pomocą wzmacniaczy operacyjnych W6-7/ Podstawowe układy pracy wzmacniacza operacyjnego Prezentowane schematy podstawowych układów ze wzmacniaczem operacyjnym zostały

Bardziej szczegółowo

Automatyka przemysłowa i sterowniki PLC Kod przedmiotu

Automatyka przemysłowa i sterowniki PLC Kod przedmiotu Automatyka przemysłowa i sterowniki PLC - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Automatyka przemysłowa i sterowniki PLC Kod przedmiotu 06.2-WE-EP-APiSPLC Wydział Kierunek Wydział Informatyki,

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z podstaw automatyki

Laboratorium z podstaw automatyki Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Laboratorium z podstaw automatyki Analiza stabilności, dobór układów i parametrów regulacji, identyfikacja obiektów Kierunek studiów: Transport, Stacjonarne

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 1 Odpowiedzi czasowe układów dynamicznych

Ćwiczenie nr 1 Odpowiedzi czasowe układów dynamicznych Ćwiczenie nr 1 Odpowiedzi czasowe układów dynamicznych 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z metodą wyznaczania odpowiedzi skokowych oraz impulsowych podstawowych obiektów regulacji.

Bardziej szczegółowo

Technika regulacji automatycznej

Technika regulacji automatycznej Technika regulacji automatycznej Wykład 3 Wojciech Paszke Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych, Uniwersytet Zielonogórski 1 z 32 Plan wykładu Wprowadzenie Układ pierwszego rzędu Układ drugiego

Bardziej szczegółowo

Instrukcja nr 6. Wzmacniacz operacyjny i jego aplikacje. AGH Zespół Mikroelektroniki Układy Elektroniczne J. Ostrowski, P. Dorosz Lab 6.

Instrukcja nr 6. Wzmacniacz operacyjny i jego aplikacje. AGH Zespół Mikroelektroniki Układy Elektroniczne J. Ostrowski, P. Dorosz Lab 6. Instrukcja nr 6 Wzmacniacz operacyjny i jego aplikacje AGH Zespół Mikroelektroniki Układy Elektroniczne J. Ostrowski, P. Dorosz Lab 6.1 Wzmacniacz operacyjny Wzmacniaczem operacyjnym nazywamy różnicowy

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacz operacyjny zastosowania liniowe. Wrocław 2009

Wzmacniacz operacyjny zastosowania liniowe. Wrocław 2009 Wzmacniacz operacyjny zastosowania linio Wrocław 009 wzmocnienie różnico Pole wzmocnienia 3dB częstotliwość graniczna k D [db] -3dB 0dB/dek 0 db f ca f T Tłumienie sygnału wspólnego - OT ins M[ V / V ]

Bardziej szczegółowo

Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc

Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc Wykład w ramach przedmiotu: Sterowniki programowalne Opracował na podstawie dokumentacji GE Fanuc dr inż. Jarosław Tarnawski Cel wykładu Przypomnienie

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 5 - stabilność liniowych układów dynamicznych Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Wstęp Stabilność - definicja 1 O układzie możemy mówić, że jest stabilny gdy wytrącony ze stanu równowagi

Bardziej szczegółowo

Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki. Badanie układu regulacji poziomu cieczy

Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki. Badanie układu regulacji poziomu cieczy Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki ĆWICZENIE Nr. 6 Badanie układu regulacji poziomu cieczy Laboratorium z przedmiotu: PODSTAWY AUTOMATYKI 2 Kod: ES1C400 031 Opracowanie:

Bardziej szczegółowo

Automatyka i Regulacja Automatyczna SEIwE- sem.4

Automatyka i Regulacja Automatyczna SEIwE- sem.4 Automatyka i Regulacja Automatyczna SEIwE- sem.4 Wykład 30/24h ( Lab.15/12h ) dr inż. Jan Deskur tel. 061665-2735(PP), 061 8776135 (dom) Jan.Deskur@put.poznan.pl (www.put.poznan.pl\~jan.deskur) Zakład

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK

KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Ewa Wachowicz, Piotr Grudziński Katedra Automatyki, Politechnika Koszalińska Streszczenie. W pracy

Bardziej szczegółowo

REGULATORY W UKŁADACH REGULACJI AUTOMATYCZNEJ

REGULATORY W UKŁADACH REGULACJI AUTOMATYCZNEJ REGULATORY W UKŁADACH REGULACJI AUTOMATYCZNEJ 1 1. Zadania regulatorów w układach regulacji automatycznej Do podstawowych zadań regulatorów w układach regulacji automatycznej należą: porównywanie wartości

Bardziej szczegółowo

Rys 1 Schemat modelu masa- sprężyna- tłumik

Rys 1 Schemat modelu masa- sprężyna- tłumik Rys 1 Schemat modelu masa- sprężyna- tłumik gdzie: m-masa bloczka [kg], ẏ prędkośćbloczka [ m s ]. 3. W kolejnym energię potencjalną: gdzie: y- przemieszczenie bloczka [m], k- stała sprężystości, [N/m].

Bardziej szczegółowo

1. Rejestracja odpowiedzi skokowej obiektu rzeczywistego i wyznaczenie podstawowych parametrów dynamicznych obiektu

1. Rejestracja odpowiedzi skokowej obiektu rzeczywistego i wyznaczenie podstawowych parametrów dynamicznych obiektu Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z metodami badania i analitycznego wyznaczania parametrów dynamicznych rzeczywistego obiektu regulacji (identyfikacji obiektu regulacji) na przykładzie mikrotermostatu oraz

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Podstawy Automatyki

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Podstawy Automatyki Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Podsta Automatyki Transmitancja operatorowa i widmowa systemu, znajdowanie odpowiedzi w dziedzinie s i w

Bardziej szczegółowo

4. Właściwości eksploatacyjne układów regulacji Wprowadzenie. Hs () Ys () Ws () Es () Go () s. Vs ()

4. Właściwości eksploatacyjne układów regulacji Wprowadzenie. Hs () Ys () Ws () Es () Go () s. Vs () 4. Właściwości eksploatacyjne układów regulacji 4.1. Wprowadzenie Zu () s Zy ( s ) Ws () Es () Gr () s Us () Go () s Ys () Vs () Hs () Rys. 4.1. Schemat blokowy układu regulacji z funkcjami przejścia 1

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki Zbiór zadań dla studentów II roku AiR oraz MiBM

Podstawy Automatyki Zbiór zadań dla studentów II roku AiR oraz MiBM Aademia GórniczoHutnicza im. St. Staszica w Kraowie Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyi Katedra Automatyzacji Procesów Podstawy Automatyi Zbiór zadań dla studentów II rou AiR oraz MiBM Tomasz Łuomsi

Bardziej szczegółowo

WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH

WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH POLITECHNIKA WARSZAWSKA Instytut Radioelektroniki Zakład Radiokomunikacji WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE Semestr III LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH Ćwiczenie Temat: Badanie wzmacniacza operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z automatyki

Laboratorium z automatyki Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Laboratorium z automatyki Algebra schematów blokowych, wyznaczanie odpowiedzi obiektu na sygnał zadany, charakterystyki częstotliwościowe Kierunek studiów:

Bardziej szczegółowo

Temat ćwiczenia: Wyznaczanie charakterystyk częstotliwościowych podstawowych członów dynamicznych realizowanych za pomocą wzmacniacza operacyjnego

Temat ćwiczenia: Wyznaczanie charakterystyk częstotliwościowych podstawowych członów dynamicznych realizowanych za pomocą wzmacniacza operacyjnego Automatyka i pomiar wielkości fizykochemicznych ĆWICZENIE NR 3 Temat ćwiczenia: Wyznaczanie charakterystyk częstotliwościowych podstawowych członów dynamicznych realizowanych za pomocą wzmacniacza operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Regulatory o działaniu ciągłym P, I, PI, PD, PID

Regulatory o działaniu ciągłym P, I, PI, PD, PID Regulatory o działaniu ciągłym P, I, PI, PD, PID Regulatory o działaniu ciągłym (analogowym) zmieniają wartość wielkości sterującej obiektem w sposób ciągły, tzn. wielkość ta może przyjmować wszystkie

Bardziej szczegółowo

Analityczne metody detekcji uszkodzeń

Analityczne metody detekcji uszkodzeń Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Universytet Zielonogórski Wykład 5 Model procesu Rozważmy czasowo-dyskretny model liniowy gdzie: k dyskretny czas, x(k) R n wektor stanu, x(k + 1) = Ax(k)

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA AUTOMATYKI I ELEKTRONIKI. Badanie układu regulacji dwustawnej

WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA AUTOMATYKI I ELEKTRONIKI. Badanie układu regulacji dwustawnej POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ATOMATYKI I ELEKTRONIKI ĆWICZENIE Nr 8 Badanie układu regulacji dwustawnej Dobór nastaw regulatora dwustawnego Laboratorium z przedmiotu: ATOMATYKA

Bardziej szczegółowo

Sterowanie w programie ADAMS regulator PID. Przemysław Sperzyński

Sterowanie w programie ADAMS regulator PID. Przemysław Sperzyński Sterowanie w programie ADAMS regulator PID Przemysław Sperzyński Schemat regulatora K p e t e t = u zad t u akt (t) M = K p e t + K i e t + K d de(t) u zad uakt M K i e t K d de t Uchyb regulacji człony

Bardziej szczegółowo

Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej

Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Podstawy inżynierii sterowania Ćwiczenia laboratoryjne Laboratorium 3: Regulacja ciągła dr inż. Dominika Gołuńska dr inż. Szymon Łukasik 1. Regulatory ciągłe liniowe.

Bardziej szczegółowo

Elementy układu automatycznej regulacji (UAR)

Elementy układu automatycznej regulacji (UAR) 1 Elementy układu automatycznej regulacji (UAR) Wprowadzenie W naszej szkole, specjalizacją w klasie elektronicznej jest automatyka przemysłowa. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie czytelnikom

Bardziej szczegółowo

Automatyka i Regulacja Automatyczna Laboratorium Zagadnienia Seria II

Automatyka i Regulacja Automatyczna Laboratorium Zagadnienia Seria II Automatyka i Regulacja Automatyczna Laboratorium Zagadnienia Seria II Zagadnienia na ocenę 3.0 1. Podaj transmitancję oraz naszkicuj teoretyczną odpowiedź skokową układu całkującego z inercją 1-go rzędu.

Bardziej szczegółowo

Podstawy automatyki. Energetyka Sem. V Wykład 1. Sem /17 Hossein Ghaemi

Podstawy automatyki. Energetyka Sem. V Wykład 1. Sem /17 Hossein Ghaemi Podstawy automatyki Energetyka Sem. V Wykład 1 Sem. 1-2016/17 Hossein Ghaemi Hossein Ghaemi Katedra Automatyki i Energetyki Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechnika Gdańska pok. 222A WOiO Tel.:

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY AUTOMATYKI I MIERNICTWA PRZEMYSŁOWEGO Laboratorium 3 Regulatory PID i ich strojenie, Regulacja dwupołożeniowa

PODSTAWY AUTOMATYKI I MIERNICTWA PRZEMYSŁOWEGO Laboratorium 3 Regulatory PID i ich strojenie, Regulacja dwupołożeniowa Rok akademicki 2015/2016 Semestr letni PODSTAWY AUTOMATYKI I MIERNICTWA PRZEMYSŁOWEGO Laboratorium 3 Regulatory PID i ich strojenie, Regulacja dwupołożeniowa Wstęp teoretyczny: W układzie regulacji określa

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki. Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI

Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki. Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI 1. Dobór rodzaju i nastaw regulatorów PID Rodzaje regulatorów 2 Regulatory dwustawne (2P)

Bardziej szczegółowo

REGULACJA DWUPOŁOŻENIOWA

REGULACJA DWUPOŁOŻENIOWA Ćwiczenie REGULACJA DWUPOŁOŻENIOWA 1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie z budową, właściwościami regulacyjnymi i działaniem dwupołożeniowych (dwustanowych) układów regulacji. W szczególności

Bardziej szczegółowo

Teoria maszyn i podstawy automatyki ćwiczenia projektowe Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych

Teoria maszyn i podstawy automatyki ćwiczenia projektowe Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych grupa 1 (poniedziałek, 8-10, s. 2.19, mgr inż. M. Bieliński) grupa 2 (poniedziałek, 8-10, s. 2.19, mgr inż. R. Nowak) grupa 7 (poniedziałek, 17-19, s. 2.19, mgr inż. M. Bieliński) grupa 8 (poniedziałek,

Bardziej szczegółowo

Z-ZIP-103z Podstawy automatyzacji Basics of automation

Z-ZIP-103z Podstawy automatyzacji Basics of automation KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 01/013 Z-ZIP-103z Podstawy automatyzacji Basics of automation A. USYTUOWANIE MODUŁU

Bardziej szczegółowo

Teoria sterowania - studia niestacjonarne AiR 2 stopień

Teoria sterowania - studia niestacjonarne AiR 2 stopień Teoria sterowania - studia niestacjonarne AiR stopień Kazimierz Duzinkiewicz, dr hab. Inż. Katedra Inżynerii Systemów Sterowania Wykład 4-06/07 Transmitancja widmowa i charakterystyki częstotliwościowe

Bardziej szczegółowo

Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów

Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów Wykład 4 - Model silnika elektrycznego prądu stałego z magnesem trwałym Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Wstęp Silniki elektryczne prądu stałego są bardzo często stosowanymi elementami wykonawczymi

Bardziej szczegółowo

Kompensator PID. 1 sω z 1 ω. G cm. aby nie zmienić częstotliwości odcięcia f L. =G c0. s =G cm. G c. f c. /10=500 Hz aby nie zmniejszyć zapasu fazy

Kompensator PID. 1 sω z 1 ω. G cm. aby nie zmienić częstotliwości odcięcia f L. =G c0. s =G cm. G c. f c. /10=500 Hz aby nie zmniejszyć zapasu fazy Kompensator PID G c s =G cm sω z ω L s s ω p G cm =G c0 aby nie zmienić częstotliwości odcięcia f L f c /0=500 Hz aby nie zmniejszyć zapasu fazy Łukasz Starzak, Sterowanie przekształtników elektronicznych,

Bardziej szczegółowo

STEROWANIE MASZYN I URZĄDZEŃ I. Laboratorium. 8. Układy ciągłe. Regulator PID

STEROWANIE MASZYN I URZĄDZEŃ I. Laboratorium. 8. Układy ciągłe. Regulator PID STEROWANIE MASZYN I URZĄDZEŃ I Laboratorium 8. Układy ciągłe. Regulator PID Opracował: dr hab. inż. Cezary Orlikowski Instytut Politechniczny 1 Blok funkcyjny regulatora PID przedstawiono na rys.1. Opis

Bardziej szczegółowo

Podstawowe człony dynamiczne

Podstawowe człony dynamiczne . Człon proporcjonalny 2. Człony całkujący idealny 3. Człon inercyjny Podstawowe człony dynamiczne charakterystyki czasowe = = = + 4. Człony całkujący rzeczywisty () = + 5. Człon różniczkujący rzeczywisty

Bardziej szczegółowo

Podstawowe człony dynamiczne. dr hab. inż. Krzysztof Patan

Podstawowe człony dynamiczne. dr hab. inż. Krzysztof Patan Podstawowe człony dynamiczne dr hab. inż. Krzysztof Patan Człon proporcjonalny Równanie w dziedzinie czasu Transmitancja y(t) = Ku(t) Y (s) = KU(s) G(s) = Y (s) U(S) = K Transmiancja widmowa G(s) = K G(jω)

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE

CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE Do opisu członów i układów automatyki stosuje się, oprócz transmitancji operatorowej (), tzw. transmitancję widmową. Transmitancję widmową () wyznaczyć można na podstawie

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający

Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości wzmacniaczy operacyjnych i ich podstawowych

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 7 - obiekty regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 7 - obiekty regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 7 - obiekty regulacji Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2018 Obiekty regulacji Obiekt regulacji Obiektem regulacji nazywamy proces technologiczny podlegający oddziaływaniu zakłóceń, zachodzący

Bardziej szczegółowo