RAPORT. 25 lat polskiego rolnictwa Bezpieczeństwo żywnościowe w Europie. IV Konferencja Nauka Biznes Rolnictwo Puławy, r.

Transkrypt

1 RAPORT 25 lat polskiego rolnictwa Bezpieczeństwo żywnościowe w Europie IV Konferencja Nauka Biznes Rolnictwo Puławy, r.

2 Raport 25 lat polskiego rolnictwa. Bezpieczeństwo żywnościowe w Europie Publikacja wydana pod szyldem Centrum Kompetencji Puławy Celem raportu jest podkreślenie znaczenia bezpieczeństwa żywnościowego w Polsce i Europie. Raport prezentuje proces przemian w polskim rolnictwie pod kątem ekonomicznym, produkcyjnym oraz eksportowym. Zmiany mają kontekst 25-lecia polskiej demokracji. Zawarta w opracowaniu Rolnicza Mapa Polski obrazuje zróżnicowanie ekonomiczne, technologiczne oraz konkurencyjność w zależności od regionu.

3 Redakcja naukowa Nadzór merytoryczny nad opracowaniem objął prof. dr hab. inż. Janusz Igras Dyrektor Naukowy w Instytucie Nowych Syntez Chemicznych w Puławach dr Zenon Pokojski prof. dr hab. Andrzej Kowalski prof. dr hab. Stanisław Krasowicz prof. dr hab. Jan Łabętowicz dr hab. Mariusz Matyka prof. dr hab. Zofia Spiak dr hab. Tadeusz Wijaszka profesor honorowy

4 Sektor produktów rolno - spożywczych dziś Rolnictwo to obecnie czwarty największy sektor gospodarki w Polsce. Tereny wiejskie zajmują 93% terytorium Polski, żyje na nich prawie 40% ludności. Eksport produktów rolno-spożywczych stanowi ponad 12% całkowitej wartości polskiego eksportu. W latach wartość polskiego eksportu rolno spożywczego zwiększyła się z mln do mln euro. Polska zajmuje ósme miejsce wśród najważniejszych eksporterów żywności w UE. Polska w UE: największy producent jabłek, wiśni, porzeczek, agrestu, malin, kapusty, marchwi i buraków, czwarty producent mleka, trzeci producent cukru i zbóż, jeden z największy producentów, przetwórców i eksporterów rzepaku. Polska na świecie: największy producent porzeczek, agrestu i malin, największy eksporter mrożonych owoców i zagęszczonych soków. Wzrasta liczba gospodarstw nowoczesnych, wykorzystujących innowacyjne technologie produkcji.

5 MLN PLN Bilans Wnioski handlu płynące zagranicznego z badań i raportu Polski Wejście Polski do Unii Europejskiej odmieniło krajowe rolnictwo. Znacznie wzrósł obrót handlu zagranicznego produktami rolnictwa i przemysłu spożywczego Wzrósł poziom wiedzy oraz chęć jej nabywania wśród przedsiębiorców rolnych Polski przedsiębiorca rolny z coraz większą odwagą zwraca się w kierunku rolnictwa precyzyjnego i zrównoważonego Istotnym punktem odniesienia na przyszłość jest rolnictwo towarowe tu kluczowe będą nowoczesne technologie oraz gospodarka nawozowa. -70 Przedsiębiorcy 000 rolni widzą potencjał we własnych markach produktów rolnych zadają jednak pytanie: jak ten potencjał wykorzystać? SALDO O tym, jak ważne są edukacja, analiza trendów, prognozowanie paliwa mineralne, tego, co smary wydarzy i materiały się pochodne w przyszłości i będzie miało wpływ na gospodarkę żywnościową, świadczą najnowsze prognozy WHO. chemikalia i produkty pokrewne surowce niejadalne z wyjątkiem paliw Szacuje się, że obecnie żyje na świecie około 7 mld osób. Do 2035 r. będzie żyło 8,6 mld ludzi, a w 2050 r. - 9,3 mld. Adekwatnie maszyny, ze wzrostem urządzenia liczby i sprzęt ludności transportowy wzrośnie zapotrzebowanie na żywność produkty oraz rolno-spożywcze zapewnienie każdemu człowiekowi bezpieczeństwa żywnościowego.

6 Polski przedsiębiorca rolny czuje się dobrze postrzegany przez społeczeństwo Wyniki wskazują na pozytywny trend, ale i konieczność poprawy wizerunku: Badani deklarują w większości, że postrzeganie zawodu rolnika i przedsiębiorcy rolnego poprawiło się od 1989 roku. Jednocześnie większość respondentów uważa, że zawód rolnika nigdy nie był szanowany i to się nie zmieniło.

7 ROLNICY 50 ha+ Wiedza o prowadzeniu gospodarstwa czerpana z Internetu Kujawy i Pomorze 53% Ziemie Zachodnie Zachodniopomorskie Lubuskie Dolnośląskie 32% Wielkopolska 45% Mazowieckie Łódzkie 34% Ziemie Wschodnie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Lubelskie 46% Śląsk Opolszczyzna 50% Świętokrzyskie Małopolskie Podkarpackie 11% Pytanie wieloodpowiedziowe, wspomagane lista odpowiedzi do wyboru

8 Rolnicza Mapa Polski

9 Unia Europejska motor zmian na lepsze Badani deklarują, że szczególnie dotacje dla rolnictwa z UE przyczyniły się w największym stopniu do pozytywnych zmian.

10 Nowoczesne technologie klucz do sukcesu Badani uważają, że tym co obecnie najbardziej wpływa na jakość gospodarowania w rolnictwie, są nowoczesne technologie maszynowe wspomagające produkcję rolną.

11 Nowoczesne technologie w Polsce

12 Polscy przedsiębiorcy rolni uważają swoje produkty za konkurencyjne Przedsiębiorcy rolni wyraźnie stwierdzają, że polskie produkty rolne są konkurencyjne wobec tych powstających w innych krajach UE. Na polskiej wsi widoczne jest przekonanie o wysokiej wartości tego, co jest na niej produkowane. Jednocześnie nie ma instrumentów zewnętrznych, które wspomagałyby praktycznie i masowo budowę lokalnych marek i proces ich promowania na zagranicznych rynkach. Nie

13 Podział i zróżnicowanie polskich rolników Podział Rolnictwo to biznes Podążający za innymi Przede wszystkim jakość Internetowi Tradycjonaliści Kluczowe wyróżniki - Umiejętności biznesowe są równie ważne jak wiedza na temat uprawy. - Posiadanie nowoczesnych maszyn świadczy o sukcesie i prestiżu gospodarza. - Właściciel ma opracowany plan rozwoju gospodarstwa. - Poszukiwanie zagranicznych inspiracji do rozwoju swojego przedsiębiorstwa. - Przekonanie do nowinek, jeśli sprawdziły się już u innego przedsiębiorcy. - Współpraca z sąsiadami może przynieść obopólne korzyści. - Cena jest czynnikiem drugorzędnym wobec jakości przy wyborze środków do produkcji. - Przy wyborze nawozu mineralnego bardziej niż cena liczy się wielkość granul, odporność na zbrylanie, zawartość czystego składnika. - Internet stanowi źródło pozyskiwania wiedzy i jest platformą wymiany doświadczeń. - Internet stanowi źródło najbardziej aktualnych informacji rolniczych. - Posługują się sprawdzonymi od lat metodami; nie lubią nowinek. - Produkują chałupniczo, chcąc zaspokoić głównie potrzeby własne i rodziny. - Nie chcą zmian, nawet jeśli mogłyby przynieść obietnicę podniesienia standardu życia. - Nie są zorientowani na przyszły rozwój. Źródło: opracowano na podstawie: Raport z badań, Opis sytuacji ZAP na rynku polskim, ABM, Puławy-Warszawa 2012.

14 Wnioski płynące z badań i raportu Wejście Polski do Unii Europejskiej odmieniło krajowe rolnictwo. Wzrósł obrót handlu zagranicznego produktami rolnictwa i przemysłu spożywczego. Wzrósł poziom wiedzy oraz chęć jej nabywania wśród przedsiębiorców rolnych. Polski przedsiębiorca rolny z coraz większą odwagą zwraca się w kierunku rolnictwa precyzyjnego i zrównoważonego. Istotnym punktem odniesienia na przyszłość jest rolnictwo towarowe tu kluczowe będą nowoczesne technologie oraz gospodarka nawozowa. Przedsiębiorcy rolni widzą potencjał we własnych markach produktów rolnych zadają jednak pytanie: jak ten potencjał wykorzystać? Szacuje się, że obecnie żyje na świecie około 7 mld osób. Do 2035 r. będzie żyło 8,6 mld ludzi, a w 2050 r. - 9,3 mld. Wzrośnie zatem zapotrzebowanie na żywność oraz zapewnienie każdemu człowiekowi bezpieczeństwa żywnościowego.

15 Wzrost znaczenia doradztwa rolniczego Jego główną funkcją jest edukowanie i informowanie. System doradztwa nie może opierać swojej budowy pod środki unijne. W oparciu o nie powinien dawać wsparcie intelektualne polskich przedsiębiorców rolnych. Doradztwo rolnicze nie może funkcjonować w oderwaniu od wiedzy i informacji rolniczej oraz biznesowego modelu obsługi rolników. Współdziałanie z nim jest konieczne. Żeby podnieść poziom doradztwa, potrzeba mechanizmu wymuszającego na doradcach korzystanie z osiągnięć nauki. Rolnicy powinni wpływać na program doradztwa, a także oceniać efekty końcowe. W Polsce jest miejsce dla doradztwa publicznego, prywatnego, prywatno publicznego.

16 Najważniejsze wyzwania polskiego rolnictwa Podnoszenie konkurencyjności produktów rolno - spożywczych Podnoszenie poziomu bezpieczeństwa żywnościowego Podnoszenie jakości produktów żywnościowych Ochrona środowiska Rozwój obszarów wiejskich

17 Centrum Kompetencji w Puławach Misją CK Puławy jest promowanie modelu nowoczesnego przedsiębiorcy rolnego oraz dostarczanie wymiernych korzyści wszystkim uczestnikom rynku rolnego. CK Puławy powstało w 2011 r. To pierwszy polski think-tank rolniczy, który skupia w sobie trzy różne punkty widzenia: - wrażliwość i doświadczenie przedsiębiorców rolnych, - know - how producentów środków produkcji, - wiedzę i wizję instytucji naukowych zajmujących się tematyką AGRO. To instytucja, która stanowi dziś prężną platformę dla współpracy nauki i biznesu w rolnictwie. To nowoczesny ośrodek współpracy, a przede wszystkim wymiany informacji i doświadczeń dla rolników, doradców, instytucji nauki oraz szeroko rozumianego biznesu.

18