OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Edukacja polonistyczna z metodyką 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Methodology of Polish Language and Its Education 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Przedszkolnej 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna 7. Poziom studiów II stopień 8. Rok studiów II rok 9. Semestr (zimowy lub letni) Semestr zimowy. Forma zajęć i liczba godzin godzin wykład, godzin ćwiczeń 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Dr Anna Jurek 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Brak wymagań 13. Cele przedmiotu: C-1 Wprowadzenie podstawowych pojęć z zakresu edukacji literackiej i językowej. C-2 Zapoznanie studentów z polskim systemem językowym i jego podsystemami. C-3 Przygotowanie studentów do kształcenia umiejętności mówienia i słuchania ze zrozumieniem. C-4 Przedstawienie przebiegu rozwoju umiejętności czytania i pisania w świetle najnowszych badań. C-5 Zaprezentowanie metod początkowej nauki czytania i pisania. Analiza ich przeznaczenia oraz wad i zalet. Zaprezentowanie współczesnych koncepcji nauczania czytania i pisania. C-6 Zapoznanie z metodami kształcenia umiejętności ortograficznych. C-7 Omówienie metod kształcenia sprawności czytania ze zrozumieniem oraz tworzenia tekstów. C-8 Przygotowanie studentów do kształcenia umiejętności dzieci do odbioru oraz interpretacji dzieł literackich oraz innych wytworów sztuki. C-9 Prezentacja i omówienie środków dydaktycznych wykorzystywanych w edukacji polonistycznej. 14. EK_03 Zakładane efekty kształcenia: potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę Symbole kierunkowych efektów kształcenia: K_U04

2 EK_04 EK_05 EK_06 EK_07 i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczną (dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą), korzystając z różnych źródeł i nowoczesnych technologii, potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych związanych z odpowiednimi etapami edukacyjnymi, potrafi pracować z uczniami, indywidualizować zadania i dostosowywać metody i treści do potrzeb i możliwości uczniów (w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) oraz zmian zachodzących w świecie i w nauce, ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ma przekonanie o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej, wykazuje cechy refleksyjnego praktyka K_U05 K_U07 K_U14 K_K Treści programowe: Znaczenie sprawnego posługiwania się językiem w mowie i piśmie w rozwoju każdej jednostki. Podstawowe pojęcia z zakresu wczesnoszkolnej edukacji literackiej i językowej. Struktura systemu językowego. Metody kształcenia u dzieci umiejętności mówienia i słuchania ze zrozumieniem. Przebieg rozwoju umiejętności czytania i pisania w świetle najnowszych badań. Przygotowanie dzieci do nauki czytania i pisania. Metody początkowej nauki czytania i pisania podział, charakterystyka, wady, zalety, przeznaczenie. Współczesne koncepcje nauczania czytania i pisania. Kształcenie sprawności systemowej: fonologicznej, leksykalnej, morfologicznej oraz składniowej. Kształcenie rozumienia związków logiczno-gramatycznych między wyrazami w zdaniu. Kształcenie sprawności czytania i pisania (w tym pisowni). Przykłady ćwiczeń w czytaniu analitycznym i syntetycznym. Ćwiczenia w czytaniu twórczym i krytycznym. Pisanie jako środek pomocny w utrwalaniu materiału leksykalnego i strukturalnego. Realizacja pisemna analitycznych i syntetycznych ćwiczeń w czytaniu. Pisanie jako sprawność prowadząca do samodzielnego tworzenia tekstu. Sprawdzanie i poprawa prac pisemnych. Wczesnoszkolna edukacja literacka. Kształcenie umiejętności odbioru przez dzieci dzieł literackich oraz innych wytworów sztuki. Przygotowanie uczniów do interpretacji tekstów literackich. Rozbudzanie wrażliwości estetycznej uczniów i zachęcanie ich do twórczej ekspresji wyrażanej za pomocą środków językowych oraz pozajęzykowych (ekspresji ruchowej, plastycznej, muzycznej). Różnorodność potrzeb edukacyjnych rozwijanie uzdolnień indywidualnych dziecka. Środki dydaktyczne wykorzystywane w edukacji polonistycznej. 16. Zalecana literatura (podręczniki)

3 Literatura podstawowa: Dymara B. (red.), Wczesnoszkolna edukacja literacka, Kraków Jurek A., Rozwój dziecka a metody nauczania czytania i pisania, Gdańsk Klus-Stańska D., Dagiel M. (red.), Edukacja polonistyczna na rozdrożach. Spotkania z językiem polskim w klasach I-III, Olsztyn Lenartowska K., Świętek W., Praca z tekstem w klasach I-III, Warszawa Malmquist E., Nauka czytania w szkole podstawowej, Warszawa Maurer A. (red.), Dźwięki mowy. Program kształtowania świadomości fonologicznej dla dzieci przedszkolnych i szkolnych, Kraków Mikołajczuk A., Puzynina J. (red.), Wiedza o języku polskim w zreformowanej szkole, Warszawa Więckowski R., Ćwiczenia słownikowo-frazeologiczne i syntaktyczne w klasach początkowych, Warszawa Literatura uzupełniająca: Awramiuk E., Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok Bałachowicz J., Kształtowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem, Warszawa Berthet D., Wprowadzenie do nauki pisania, Warszawa Bober-Pełzowska M., Rozwijanie mowy uczniów klas niższych, Warszawa Bokus B., Shugar G. (red.), Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia, nowe perspektywy, Gdańsk Brzezińska A., Czub T., Lutomski G., Smykowski B. (red.), Dziecko w zabawie i świecie języka, Poznań Crombie M., Różnorodność potrzeb edukacyjnych uczniów jako wyzwanie dla nauczyciela kształcenia początkowego, w: G. Reid, J. Wearmouth (red.), Dysleksja. Teoria i praktyka, Gdańsk Dudzik M. (red.), Kształcenie językowe w szkole. T. 5, Wrocław Frankiewicz W., Technika swobodnych tekstów jako metoda kształcenia myślenia twórczego, Warszawa Krasowicz-Kupis G., Rozwój świadomości językowej dziecka. Teoria i praktyka, Lublin Kujawski J. (red.), Rozwijanie aktywności twórczej uczniów klas początkowych, Warszawa Kuliczkowska K., W świecie prozy dla dzieci, Warszawa Kulpa J., Więckowski R., Metodyka nauczania języka polskiego w klasach początkowych, Warszawa, Kurczab H., Nauczanie integrujące języka polskiego w szkole ogólnokształcącej, Rzeszów Lenartowska K., Świętek W., Inspirowanie wypowiedzi pisemnych w klasach I-III, Warszawa Lenartowska K., Świętek W., Lektura w klasach I-III, Warszawa Małkowska-Zegadło H., Rozwój języka mówionego i pisanego uczniów w wieku 8-11 lat, Warszawa Michalewska M.T., Kisiel M. (red.), Problemy edukacji lingwistycznej. T. 1. Kształcenie języka ojczystego dziecka, Kraków Mnich M., Sprawność językowa dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków Mórawska Z., Wilkowa A., Kształcenie języka dziecka w klasach I-IV, Warszawa Patzerowa M., Lektura uczy, bawi, wychowuje. Poradnik dla nauczycieli kl. I-IV, Warszawa Pawłowska R., Metodyka ćwiczeń w czytaniu, Gdańsk Rocławska-Daniluk M., Rozwój sprawności syntetyzowania wyrazów z fonemów w grupie dzieci 6- letnich. Studium językoznawcze, Gdańsk Sochacka K., Rozwój umiejętności czytania, Białystok Szempruch J., Umiejętność czytania a osiągnięcia szkolne uczniów klas początkowych, Rzeszów Torneus M., Hedstrom G.-B., Lundberg I., Rozmowy o języku. Zabawy i ćwiczenia, Gdańsk Wierzbicki P., Ćwiczenia stylistyczne, Warszawa Więckowski R., Zapobieganie opóźnieniom w nauczaniu początkowym, Warszawa Winninger M.-L., Wprowadzenie do nauki czytania litery i dźwięki, Warszawa Wolny H., Zasada indywidualizacji w nauczaniu języka polskiego, Warszawa Wójtowiczowa J., O wychowaniu językowym. Zbiór artykułów dla rodziców i nauczycieli, Warszawa

4 1997. Żuchowska W., Oswajanie ze sztuką słowa. Początki edukacji literackiej, Warszawa Żurakowski B., W świecie poezji dla dzieci, Warszawa Żytko M. (red.), Kształcenie zintegrowane. Problemy teorii i praktyki, Warszawa Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: ćwiczenia: praca kontrolna, kolokwium na ocenę. Praca kontrolna Ocena umiejętności tworzenia tekstu pisanego na wybrany temat z zakresu wczesnoszkolnej edukacji językowo-kulturowej lub literacko-kulturowej z wykorzystaniem literatury naukowej. Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student potrafi napisać oryginalną, samodzielną, starannie przemyślaną, spójną i całkowicie poprawną pod względem merytorycznym, językowym i formalnym pracę z zakresu wczesnoszkolnej edukacji polonistycznej, wykazując się znajomością różnorodnych kontekstów, samodzielnością i dojrzałością sądów oceniających i wartościujących oraz umiejętnością świadomego wyboru literatury naukowej, dokonywania zestawień i porównań, wnioskowania, uogólniania, selekcjonowania, przetwarzania i syntetyzowania wiedzy; - ocena dobra student potrafi napisać samodzielną, spójną i zasadniczo poprawną pod względem merytorycznym, językowym i formalnym pracę z zakresu wczesnoszkolnej edukacji polonistycznej, wykazując się umiejętnością celowego wyboru literatury naukowej, dokonywania zestawień i porównań, wnioskowania, selekcjonowania, przetwarzania i syntetyzowania wiedzy; - ocena dostateczna - student potrafi napisać pracę na wybrany temat, choć w sposób niepełny, schematyczny, uproszczony i ubogi, wykazując się umiejętnością odwoływania się do wskazanej literatury naukowej, komentowania (a nie tylko streszczania) oraz wyciągania wniosków; - ocena niedostateczna student nie potrafi napisać spójnej pracy na wybrany temat na podstawie wskazanej literatury. Kolokwium: Ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu wczesnoszkolnej edukacji polonistycznej z metodyką. Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu wczesnoszkolnej edukacji polonistycznej z metodyką, opanował umiejętność planowania, organizowania, realizacji i modyfikacji procesu edukacji językowo-kulturowej oraz literacko-kulturowej, potrafi dokonywać świadomych wyborów odpowiednich metod kształcenia z uwzględnieniem różnic indywidualnych między uczniami; - ocena dobra student ma wystarczającą wiedzę z zakresu z zakresu wczesnoszkolnej edukacji polonistycznej z metodyką, opanował umiejętność planowania, organizowania, realizacji i modyfikacji procesu edukacji językowo-kulturowej oraz literacko-kulturowej, potrafi dokonywać świadomych wyborów odpowiednich metod kształcenia z uwzględnieniem różnic indywidualnych między uczniami; - ocena dostateczna - student ma podstawową wiedzę z zakresu z zakresu wczesnoszkolnej edukacji polonistycznej z metodyką, opanował na dostatecznym poziomie umiejętność planowania, organizowania, realizacji i modyfikacji procesu edukacji językowo-kulturowej oraz literacko-kulturowej, zna podstawowe metody kształcenia, ich przeznaczenie oraz wady i zalety; - ocena niedostateczna - student nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu wczesnoszkolnej edukacji polonistycznej z metodyką, by poprawnie planować, organizować, realizować i modyfikować proces kształcenia. 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta

5 Forma aktywności studenta Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - ćwiczenia - wykład Praca własna studenta - przygotowanie do zajęć - czytanie wskazanej literatury - przygotowanie do kolokwium - przygotowanie pracy kontrolnej Suma godzin 75 Liczba punktów ECTS 3 Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności