Oznaczanie prędkości rozchodzenia się dźwięku dla kamienia naturalnego
|
|
- Natalia Osińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 TECHLGIE znaczanie prędkości rozchodzenia się dźwięku dla kamienia naturalnego Fot. I. Hager Fot. 1. Urządzenie PUDIT Plus do badań prędkości rozchodzenia się fali ultradźwiękowej oraz próbka o wymiarach normowych 50 x 75 x 300 mm Wraz z rozwojem technik pomiarowych nieniszczące metody badań materiałów budowlanych stają się coraz powszechniejszym i dostępniejszym narzędziem diagnostycznym. Pośród technik nieniszczących stosowanych do określania w sposób pośredni właściwości mechanicznych kamienia na szczególną uwagę zasługują techniki oparte na analizie prędkości rozchodzenia się fali ultradźwiękowej. W artykule omówiono sposób badań prędkości rozchodzenia się fali ultradźwię ko wej dla materiałów kamiennych według obowiązującej normy P-E 14579:005 Metody badań kamienia naturalnego. znaczanie prędkości rozchodzenia się dźwięku. W tekście przedstawiono podstawowe założenia tej normy dotyczące: wyboru aparatury pomiarowej, sposobu przygotowania próbek do badań i ich kształtu, sposobu przeprowadzania pomiarów prędkości rozchodzenia się dźwięku i szacowania na jej podstawie wartości wytrzymałości na ściskanie. Zastosowanie metody ultradźwiękowej Ultradźwięki to drgania mecha niczne o częstotliwości większej od granicy słyszalności ucha ludzkiego, to jest >0 khz, które mogą się rozchodzić w ośrod kach gazowych, ciekłych i stałych. Ultradźwięki, podobnie jak fale świetlne, rozchodzą się w postaci wiązek, ulegają odbiciu na granicy faz, załamaniu i ugięciu. W badaniach kamienia naturalnego sto suje się fale ultradźwiękowe o czę stotliwościach od 0 khz do około 150 khz [1]. Im wyższa jest częstotliwość drgań, tym dokładniejszy jest pomiar, lecz mniejsza energia impulsu i większe jego tłumienie. Z tego względu preferowane są głowice o wysokiej częstotliwości dla krótkich odcinków pomiarowych (poniżej 50 mm) i głowice o niskiej częstotliwości (od 10 khz do 40 khz) do dłuższych odcinków pomiarowych. Stosuje się zatem fale o możliwie największej często tliwości drgań, tak aby po przejściu przez badany element możliwe było odebranie wyraźnego sygnału o dostatecz nej energii. W praktyce stosowane są głowice o częstotliwości od 40 do 8 khz, które uważane są za uniwersalne i nadające się do większości zastosowań [1]. Ciała stałe charakteryzują się sprężystością objętościową i postaciową. Mogą się w nich rozchodzić fale podłużne L, czyli lokalne rozrzedzenia i zgęszcze nia, o prędkości CL, oraz fale poprzeczne T, o prędkości CT, gdzie przemieszczenia ośrodka odbywa ją się w kierunku prostopadłym do kierunku propagacji fal. W badaniach ultradźwiękowych mate 10 ŚWIAT KAMIEIA nr 67
2 riałów kamiennych określa się prędkość rozchodzenia się impulsów podłużnych, które generowane są przez elektroakustyczną głowicę nadawczą umieszczoną na powierzchni próbki badanego materiału. Po przejściu drogi o znanej długości impuls drgań jest przetwarzany na sygnał elektryczny za pomocą głowicy odbiorczej, a elektroniczne urządzenie określa czas przejścia impulsu. Znajomość czasu przejścia impul su między głowicą nadawczą i odbiorczą oraz drogi, jaką przebył, umożliwia wyznaczenie prędkości rozchodzenia się fal podłużnych. Podstawą stosowania metody ultradźwię ko wej w ciałach stałych jest zależność fizyczna pomiędzy prędkością rozchodzenia się impulsów podłużnej fali ultra dźwiękowej w ciele a właściwościami tego ciała stałego [4]. Istnieje wyraźna zależność między właściwościami mechanicznymi a prędkością fali rozprzestrzeniającej się w kamieniu [5, 6]. Przykładowe zależności między prędkością fali ultradźwiękowej a wytrzymałością na rozciąganie (ft) i ściskanie (fc) pokazuje rys. 1, przedstawiający badania granitów. Jak wyraźnie wynika z rys. 1, wraz ze wzrostem wytrzymałości na ściskanie rośnie prędkość ultradźwięków i maleje tłumienie, co jest spowodowane większą zwartością i niską porowatością materiału o wyższej wytrzymałości. Ta zależność stanowi podstawę dla wykorzystywania tej metody nieniszczącej do pośredniej oceny właściwości mechanicznych kamienia oraz innych materiałów konstrukcyjnych, jak na przykład beton cementowy. W przypadku naturalnych materiałów kamiennych prędkość ultradźwięków zawiera się w granicach poniżej,5 km/s do ponad 5,0 km/s [7]. Klasyfikację kamieni naturalnych według prędkości rozchodzenia się fali ultradźwiękowej zaproponowaną przez International Society for Rock Mechanics (ISRM) [7] przedstawia tabela 1. Badania mające na celu znalezienie zależności między właściwościami mechanicznymi kamienia (wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie, moduł sprężystości) 10 ft [MPa] ft=0.701e ( V) 10 fc [MPa] fc= V r =0.89 r = a V [m/s] V [m/s] Rys. 1. Zależność między prędkością fali ultradźwiękowej a wytrzymałością na rozciąganie (ft) i ściskanie (fc) granitów (Vasconcelos et al. [5]) a właściwościami fizycznymi (prędkością dźwięku, gęstością) przedstawiono m.in. w [5, 6]. Aparatura i badanie orma [1] precyzyjnie opisuje aparaturę badawczą, jaka powinna być stosowana do wykonania pomiarów, podając także szczegółowe wymagania prowadzenie pomiarów. Urządzenie składać się powinno z elektrycznego generatora impulsów, pary głowic wzmacniacza i elektronicznego miernika czasu, jaki upłynął od momentu wygenerowania impulsu przez głowicę nadawczą () do chwili dotarcia jej do głowicy odbiorczej (). Do pomiaru czasu stosować można oscyloskop z wyświetlaczem przedstawiającym przebieg impulsu w czasie lub miernik czasu z bezpośrednim odczytem cyfrowym. Stosowane urządzenie powinno umożliwiać pomiar czasu przejścia w próbce kalibracyjnej z dokładnością do ± 0,1 μs oraz zapewnić wyraźny odczyt początku impulsu generowanego przez głowicę nadawczą. Częstotliwość powtórzeń impulsu powinna być niska, aby uniknąć zakłóceń fali docierającej do głowicy odbiorczej. Częstotliwość dźwięku generowanego przez głowice nadawcze powinna mieścić się w zakresie od 0 do 150 khz, a ich rozmieszczenie powinno odpowiadać jednej z przedstawionych na rys. konfiguracji [1]. Mimo że maksymalna energia jest emitowana prostopadle do powierzchni Klasa Prędkość V km/s pis 1 <,5 Bardzo niska prędkość,5 3,5 iska prędkość 3 3,5-4,0 Średnia prędkość 4 4,0-5,0 Wysoka prędkość 5 >5,0 Bardzo wysoka prędkość Tabela 1. Klasyfikacja skał wg prędkości rozchodzenia się fali ultradźwiękowej wg ISRM [7] głowicy nadawczej, możliwe jest wykrycie impulsu przechodzącego przez kamień również w innym kierunku. Stąd też możliwe jest prowadzenie pomiarów nie tylko w sposób bezpośredni (rys. a), ale również częściowo bezpośredni (rys. b) oraz pośredni (nazywany również powierzchniowym rys. c). Brak współosiowości głowic w wypadku prowadzenia badań przy ich przeciwległym ustawieniu (rys. a) może być przyczyną niedo kładności szacowania prędkości propagacji ultradźwięków ze wzglę du na ukośny kierunek transmisji w odniesieniu do osi obu głowic, jednak norma [1] dopuszcza warunkowo takie ich ułożenie (rys. b). Badania ultradźwiękowe mogą być prowadzone przy użyciu urządzeń, które popularnie nazywane są defektoskopami lub betonoskopami. Przykładowy wygląd współczesnego urządzenia pozwalającego na realizację badań zgodnie z normami [1, ] przedstawia fot. 1. W celu zapewnienia dobrego kontaktu powierzchni głowicy z badanym materiałem oraz uniknięcia dużych strat energii impulsu ultradźwiękowego na skutek odbicia, głowice sprzę ga się z badanym b ŚWIAT KAMIEIA nr 67 11
3 TECHLGIE materiałem za pomocą środka sprzęgającego, jak np. żel, smar, płynne mydło, gliceryna, towot itp. Czynniki wpływające na pomiar prędkości dźwięku W materiałach kamiennych prędkość fal podłużnych zależy od ich budowy wewnętrznej, porowatości i obecności nieciągłości jam i kawern. Jeśli impuls ultradźwię kowy napotka na granicę nieciągłości powietrze kamień (pęknięcie, szczelina), napotyka na przeszkodę znacząco osłabiającą falę ultradźwiękową. Impuls docierający do głowicy odbiorczej ulega dyfrakcji na krawędzi nieciągłości, wydłużając czas przejścia fali w porównaniu do pomiaru prowadzonego w kamieniu bez szczelin i porów. Prędkość rozchodzenia się ultradźwięków w materiale kamiennym zależy w sposób istotny od jego wilgotności. Dla materiału wilgotnego może wzrosnąć nawet o 50% wartości oznaczanej na suchej próbce [1, 5]. Jest bardzo istotne prawidłowe określenie korelacji, która istnieje między wilgotnością a innymi właściwościami fizycznymi kamienia, m.in. prędkością fali ultradźwiękowej w przypadku prowadzenia oceny stanu materiału kamiennego w konstrukcji. W praktyce laboratoryjnej pomiary prowadzi się na próbkach materiału wysuszonego do stałej masy przed rozpoczęciem badań, eliminując w ten sposób wpływ stanu wilgotnościowego na uzyskany wynik [1]. Kolejnymi czynnikami wpływającymi na pomiar prędkości fali ultradźwiękowej w materiałach kamiennych są stosowane wymiary próbek do badań. ie należy stosować próbek o kształtach, w których minimalny poprzeczny wymiar jest mniejszy niż długość fali. Zakłada się dla głowicy o danej częstotliwości oraz prędkości fali ultradźwiękowej przyjmowanie próbek o wymiarach poprzecznych większych niż te podane w tabeli. a c Rys.. Ułożenie głowic ultradźwiękowych do oznaczania prędkości fali ultradźwiękowej, głowica nadawcza, głowica odbiorcza, a) sposób bezpośredni, b) częściowo bezpośredni, c) pośredni Częstotliwość głowicy khz Przygotowanie próbek do badań Sposób przygotowania i przechowywania próbek do badań laboratoryjnych prędkości rozchodzenia się fali ultra dźwięko wej określa norma P-E [1]. Przewiduje ona stosowanie próbek prostopadłościennych o wymiarach 50 x 75 x 300 mm. Do badań pobiera się co najmniej 6 próbek z jednorodnej partii materiału. Jeżeli kamień wykazuje naturalne płaszczyzny anizotropii (np. widoczne uwarstwienia, rozwarstwienia), próbki powinny być przygotowane tak, aby ich dłuższa oś była równoległa lub prostopadła do tych płaszczyzn. Sprawozdanie z badań powinno wyraźnie określać kierunek rozchodzenia się impulsu ultradźwiękowego podczas badania w stosunku do kierunku Prędkość (V) rozchodzenia się fali ultradźwiękowej (fala podłużna) V = 3,50 km/s V = 4,00 km/s V = 4,50 km/s ajmniejsze przyjęte poprzeczne wymiary próbek do badania [mm] Tabela. Wpływ wymiarów próbki na pomiar prędkości rozchodzenie się fali ultradźwiękowej [1] b przebiegu płaszczyzn uwarstwienia. Faktura powierzchni próbek powinna być piłowana lub drobno szlifowana; jeśli faktura jest bardzo szorstka i nierówna, należy ją wygładzić i wyrównać za pomocą szlifowania lub stosując szybko twardniejącą żywicę epoksydową. Do powierzchni nierównych można stosować specjalne głowice stożkowe umożliwiające punktowe przyłożenie głowicy. Głowice takie znaleźć można w ofercie handlowej większości producentów defektoskopów. Warto zwrócić uwagę, iż norma dotycząca badania prędkości rozchodzenia się fali dźwiękowej w kamieniu naturalnym [1] przewiduje przed rozpoczęciem badań suszenie próbek do stałej masy w temperaturze 70 (± 5) C, przyjmując, że osiągnięcie stałej masy oznacza stwierdzenie różnicy między dwoma kolejnymi ważeniami wykonanymi w ciągu 4 (± ) h nie większej niż 0,1% pierwszej z dwóch mas. 1 ŚWIAT KAMIEIA nr 67
4 Zapewniając odpowiednie sprzężenie akustyczne pomiędzy powierzchnią próbki kamiennej i powierzchnią każdej z głowic pomiarowych za pomocą np. żelu lub gliceryny, wykonuje się kolejne odczyty czasu przejścia aż do uzyskania wartości minimalnej, świadczącej o zredukowaniu do minimum grubości środka sprzęgającego. Prędkość impulsu w przypadku pomiaru bezpośredniego i częściowo bezpośredniego należy obliczyć ze wzoru (1): X1 X X3 gdzie: (1) V prędkość fali ultradźwiękowej w km/s, L długość drogi w mm, T czas przejścia impulsu przez drogę L, w μs. W przypadku niektórych defektoskopów po wprowadzeniu do urządzenia danej dotyczącej długości drogi pomiarowej wynik pomiaru podawany jest bezpośrednio w postaci wartości prędkości fali ultradźwiękowej z jednostką m/s. Taką charakterystykę posiada m.in. urządzenie typu PUDIT Plus przedstawione na fot. 1. Prędkość impulsu ultradźwiękowego wg wytycznych [1] należy wyrazić z dokładnością do 0,01 km/s. W przypadku stosowania pomiaru pośredniego prędkość należy obliczyć na podstawie nachylenia linii powstałej przez naniesienie wyników serii pomiarów z głowicami w różnych odległościach od siebie, tak jak przedstawia to wykres na rys. 3. Pomiar pośredni oparty jest na realizacji pomiarów czasu przejścia fali ultradźwiękowej w przewidzianych odległościach x1, x,,xn, wzdłuż wybranej linii na badanej powierzchni kamienia. prędkość fali dźwiękowej a wytrzymałość na ściskanie orma P-E 14579:005 [1] nie podaje zależności korelacyjnej pomiędzy pomiarem prędkości fali ultradźwiękowej a wytrzymałością na ściskanie kamienia czas, µs X1 X X3 rozstaw głowic, mm Rys. 3. znaczanie prędkości impulsu w przypadku pomiaru pośredniego, głowica nadawcza, głowica odbiorcza, a objaśnienie w tekście naturalnego, jedynie powołuje się na normę P-E :005 []. W normie tej w załączniku C znajdziemy zalecenia ustalona na podstawie pomiaru prędkości dźwięku w MPa, V prędkość fali ultradźwiękowej w km/s. dotyczące procedur korelacyjnych (np. z wykorzystaniem odwiertów rdzeniowych). Jednak znalezienie zależności korelacyjnej pomiędzy wytrzymałością na ściskanie a prędkością fali ultradźwiękowej wymaga zapoznania się z zapisami kolejnej z norm poświęconych badaniom betonu, a dotyczącej oceny jego wytrzymałości na ściskanie na podstawie wyników badań nieniszczących P -E 13791:008 [3]. Szczegółowemu opisowi zależności między wartościami prędkości fali ultradźwiękowej a wytrzymałością na ściskanie przedstawiono m.in. w [4]. W metodzie zaproponowanej w normie P-E 13791:008 [3] ocenę wytrzymałości prowadzi się na podstawie przyjęcia krzywej bazowej, stanowiącej wykres równania kwadratowego o postaci () i jej skorygowanie poprzez przesunięcie o pewną wartość Df wynikającą z porównania krzywej z wynikami uzyskanymi w badaniach niszczących (rys. 3). ależy podkreślić, iż krzywa bazowa jest wynikiem doświadczalnych pomiarów prowadzonych dla betonów różnych klas, a nie dla kamienia naturalnego. Ponadto równanie to ma zakres stosowania jedynie dla materiałów o prędkościach impulsu z zakresu 4,0 4,8 km/s. W przypadku materiałów kamiennych uzyskiwane prędkości fali ultradźwiękowej znajdują się często poza zakresem 4,0 4,8 km/s (co, jak pokazano w [5, 6, 7] oraz na rys. 1, dotyczy licznej grupy materiałów kamiennych); konieczne jest wyznaczenie, na drodze doświadczalnej, innej niż przedstawiona w normie zależności korelacyjnej (przykładową zależność korelacyjną fc(v) przedstawia rys. 1[5]). Przypadek ten dotyczyć będzie również materiałów kamiennych uszkodzonych działaniem mrozu, środowisk agresywnych, temperatury pożarowej lub innych niekorzystnych warunków eksploatacji. Znalezienie właściwej zależności korelacyjnej stanowi f v =6,5V - 497,5V () istotny element procesu oceny właściwości gdzie: f v wytrzymałość na ściskanie materiału kamiennego. α ŚWIAT KAMIEIA nr 67 13
5 TECHLGIE Sprawozdanie z badania Sprawozdanie z badania prędkości fali ultradźwiękowej według normy P-E 14579:005 powinno zawierać następujące informacje: a) Informacje przekazane przez klienta zlecającego badania: nazwę dostawcy, nazwisko osoby lub nazwę instytucji pobierającej próbki 1 oraz petrograficzną i handlową nazwę kamienia, nazwę kraju oraz regionu wydobycia kamienia. W przypadku obecności płaszczyzny anizotropii jej kierunek powinien zostać wyraźnie oznaczony na każdej próbce dwiema równoległymi liniami. b) Informacje przygotowane przez laboratorium prowadzące badania: dane dotyczące numeru badania wg systemu umożliwiającego jego jednoznaczną identyfikację, numer, tytuł i datę wydania normy [1], nazwę i adres laboratorium wykonującego badania, nazwisko i adres zleceniodawcy, datę dostarczenia próbek do badania, datę przygotowania próbek do badania (jeśli to istotne) i datę badania, wymiary próbek do badań i ich liczebność. c) Dane dotyczące badania i stosowanego urządzenia pomiarowego: typ i producenta aparatury, dane dotyczące wymiarów powierzchni kontaktu głowic, naturalną częstotliwość impulsu głowic oraz inne specjalne charakterystyki stosowanego urządzenia. Ponadto w sprawozdaniu powinna się znaleźć informacja dotycząca ustawienia głowic i metody pomiaru (wraz z rysunkiem), faktura powierzchni kamienia i sposób przygotowania powierzchni kamienia w punktach badania (jeśli jest to istotne), zastosowane medium sprzęgające, orientacja kierunku rozchodzenia się impulsu względem ułożenia płaszczyzn anizotropii, zmierzona wartość długości drogi (dla pomiaru bezpośredniego i pomiaru częściowo bezpośredniego) z uwzględnieniem metody pomiaru, zmierzone wartości czasów przejścia oraz obliczone wartości prędkości impulsu wzdłuż każdej drogi, potwierdzenie niepewności pomiaru (jeśli to właściwe). Sprawozdanie powinno zawierać opis wszystkich odstępstw od zapisów zawartych w ww. normie wraz z uzasadnieniem tych odstępstw oraz uwagi. Sprawozdanie powinno zawierać podpisy i stanowiska osób odpowiedzialnych za badanie wraz z datą przygotowania opracowania. ależy zawrzeć w sprawozdaniu stwierdzenie, iż sprawozdanie nie powinno być częściowo powielane bez zgody pisemnej laboratorium badawczego. Podsumowanie W artykule przedstawiono metodę badania prędkości rozchodzenia się fali ultradźwiękowej według normy P-E :005 Metody badań kamienia naturalnego. znaczanie prędkości rozchodzenia się dźwięku [1] oraz sposób szacowania wytrzymałości na ściskanie na podstawie uzyskanych wyników pomiarów, które zgodnie z wytycznymi normy [1] powinny być prowadzone w zgodzie z normami dotyczącymi badań betonu: P-E :005 [] oraz P-E 13791:008 [3]. Warunkiem uzyskania na podstawie pomiarów ultradźwiękowych prawidłowej szacunkowej informacji dotyczącej wytrzymałości mechanicznej materiału jest wyznaczenie prawidłowej korelacji pomiędzy prędkością fali ultradźwiękowej (V) a wytrzymałością na ściskanie (fc). Stopień odwzorowania wytrzymałości na ściskanie na podstawie badań prędkości rozchodzenia się fali ultradźwiękowej dla kamienia naturalnego zależy od prawidłowości przyjętych założeń. W przypadku materiałów kamiennych, dla których uzyskiwane prędkości fali ultradźwiękowej znajdą się poza zakresem wyników pomiarów określonym przez normę [3], konieczne jest wyznaczenie na drodze doświadczalnej innej niż przedstawiona w normie zależności korelacyjnej. Przypadek ten dotyczy licznej grupy materiałów kamiennych, jak również materiałów, które zostały uszkodzone działaniem mrozu, wysokiej temperatury lub innych niekorzystnych warunków eksploatacji. Znalezienie zależności korelacyjnej jest istotnym elementem procesu oceny właściwości materiału kamiennego. Dr inż. Izabela Hager Politechnika Krakowska, Instytut Materiałów i Konstrukcji Budowlanych 1. Wg [1] laboratorium badawcze nie jest odpowiedzialne za pobieranie próbek z wyjątkiem przypadków, gdzie przeprowadzenie tej czynności jest wymagane. ormy [1] P-E 14579:005 Metody badań kamienia naturalnego. znaczanie prędkości rozchodzenia się dźwięku [] P-E :005 Badania betonu. Część 4. znaczenie prędkości fali ultradź więkowej [3] P-E 13791:008 cena wytrzymałości betonu na ściskanie w konstrukcjach i prefabrykowanych wyrobach betonowych Literatura [4] Drobiec Ł., Jasiński R., Piekarczyk A., Diagnostyka konstrukcji żelbetowych, t. 1, Metodologia, badania polowe, badania laboratoryjne betonu i stali, Wydawnictwo aukowe PW 010, str. 658 [5] Vasconcelos G., Lourenço P.B., Alves C.A.S., Pamplona J., Ultrasonic evaluation of the physical and mechanical properties of granites, Volume 48, Issue 5, September 008, str [6] Yasar E., Erdogan Y., Correlating sound velocity with the density, compressive strength and Young s modulus of carbonate rocks, International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences 41, 004, str [7] Rock Characterization, Testing And Monitoring: ISRM Suggested Methods, (ed) Pergamon Press, xford ŚWIAT KAMIEIA nr 67
4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)
Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)185 4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu
Bardziej szczegółowo4. Ultradźwięki Instrukcja
4. Ultradźwięki Instrukcja 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie właściwości fal ultradźwiękowych i ich wykorzystania w badaniach defektoskopowych. 2. Układ pomiarowy Układ pomiarowy składa się
Bardziej szczegółowoMetody badań kamienia naturalnego: Oznaczanie wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej
Metody badań kamienia naturalnego: Oznaczanie wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej 1. Zasady metody Zasada metody polega na stopniowym obciążaniu środka próbki do badania, ustawionej
Bardziej szczegółowoSpis treści. 2.1. Bezpośredni pomiar konstrukcji... 32 2.1.1. Metodyka pomiaru... 32 2.1.2. Zasada działania mierników automatycznych...
Księgarnia PWN: Łukasz Drobiec, Radosław Jasiński, Adam Piekarczyk - Diagnostyka konstrukcji żelbetowych. T. 1 Wprowadzenie............................... XI 1. Metodyka diagnostyki..........................
Bardziej szczegółowoZAKŁAD GEOMECHANIKI. BADANIA LABORATORYJNE -Właściwości fizyczne. gęstość porowatość nasiąkliwość KOMPLEKSOWE BADANIA WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ
KOMPLEKSOWE BADANIA WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ BADANIA LABORATORYJNE -Właściwości fizyczne gęstość porowatość nasiąkliwość ZAKŁAD GEOMECHANIKI POLSKA NORMA PN-EN 1936, październik 2001 METODY BADAŃ KAMIENIA NATURALNEGO
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wprowadzenie
Diagnostyka konstrukcji Ŝelbetowych : metodologia, badania polowe, badania laboratoryjne betonu i stali. T. 1 / Łukasz Drobiec, Radosław Jasiński, Adam Piekarczyk. Warszawa, 2010 Spis treści Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoBadanie ultradźwiękowe grubości elementów metalowych defektoskopem ultradźwiękowym
Badanie ultradźwiękowe grubości elementów metalowych defektoskopem ultradźwiękowym 1. Badania nieniszczące wprowadzenie Badania nieniszczące polegają na wykorzystaniu nieinwazyjnych metod badań (bez zniszczenia
Bardziej szczegółowoMetody lokalizacji wad konstrukcji betonowych metoda ultradźwiękowa (cz. I)
KONSTRUKCJE ELEMENTY MATERIAŁY Metody lokalizacji wad konstrukcji betonowych metoda ultradźwiękowa (cz. I) Dr inż. Łukasz Drobiec, dr inż. Radosław Jasiński, dr inż. Adam Piekarczyk, Politechnika Śląska,
Bardziej szczegółowo4.7 Pomiar prędkości dźwięku w metalach metodą echa ultradźwiękowego(f9)
198 Fale 4.7 Pomiar prędkości dźwięku w metalach metodą echa ultradźwiękowego(f9) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w wybranych metalach na podstawie pomiarów metodą echa ultradźwiękowego.
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA oprac. dr inż. Jarosław Filipiak Cel ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania statycznej
Bardziej szczegółowoKatedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki
Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Przedmiot: Badania nieniszczące metodami elektromagnetycznymi Numer Temat: Badanie materiałów kompozytowych z ćwiczenia: wykorzystaniem fal elektromagnetycznych
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej
LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metody
Bardziej szczegółowoKatedra Inżynierii Materiałów Budowlanych
Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych TEMAT PRACY: Badanie właściwości mechanicznych płyty "BEST" wykonanej z tworzywa sztucznego. ZLECENIODAWCY: Dropel Sp. z o.o. Bartosz Różański POSY REKLAMA Zlecenie
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ PROPAGACJI FAL ULTRADŹWIĘKOWYCH
Wpływ obróbki termicznej ziemniaków... Arkadiusz Ratajski, Andrzej Wesołowski Katedra InŜynierii Procesów Rolniczych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ
Bardziej szczegółowo3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW.
3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW. Przy rozchodzeniu się fal dźwiękowych może dochodzić do częściowego lub całkowitego odbicia oraz przenikania fali przez granice ośrodków. Przeszkody napotykane
Bardziej szczegółowoPL B1. INSTYTUT PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW TECHNIKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK, Warszawa, PL BUP 11/
PL 218778 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 218778 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 389634 (51) Int.Cl. G01N 29/24 (2006.01) G01N 29/07 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoCel zajęć laboratoryjnych Oznaczanie współczynnika nasiąkliwości kapilarnej wybranych kamieni naturalnych.
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Nr ćwiczenia: Metody badań kamienia naturalnego: Temat: Oznaczanie
Bardziej szczegółowoBadanie efektu Dopplera metodą fali ultradźwiękowej
Badanie efektu Dopplera metodą fali ultradźwiękowej Cele eksperymentu 1. Pomiar zmiany częstotliwości postrzeganej przez obserwatora w spoczynku w funkcji prędkości v źródła fali ultradźwiękowej. 2. Potwierdzenie
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI. ĆWICZENIE NR 1 Drgania układów mechanicznych
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR Drgania układów mechanicznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami układów drgających oraz metodami pomiaru i analizy drgań. W ramach
Bardziej szczegółowoTemat: kruszyw Oznaczanie kształtu ziarn. pomocą wskaźnika płaskości Norma: PN-EN 933-3:2012 Badania geometrycznych właściwości
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania geometrycznych właściwości Temat: kruszyw Oznaczanie kształtu
Bardziej szczegółowoDefektoskop ultradźwiękowy
Ćwiczenie nr 1 emat: Badanie rozszczepiania fali ultradźwiękowej. 1. Zapoznać się z instrukcją obsługi defektoskopu ultradźwiękowego na stanowisku pomiarowym.. Wyskalować defektoskop. 3. Obliczyć kąty
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła statyczna próba ściskania metali Numer ćwiczenia: 3 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowoCzłowiek najlepsza inwestycja FENIKS
FENIKS - długofalowy program odbudowy, popularyzacji i wspomagania fizyki w szkołach w celu rozwijania podstawowych kompetencji naukowo-technicznych, matematycznych i informatycznych uczniów Pracownia
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła próba rozciągania stali Numer ćwiczenia: 1 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowoDźwięk. Cechy dźwięku, natura światła
Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła Fale dźwiękowe (akustyczne) - podłużne fale mechaniczne rozchodzące się w ciałach stałych, cieczach i gazach. Zakres słyszalnej częstotliwości f: 20 Hz < f < 20 000
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko ucznia Data... Klasa...
Przygotowano za pomocą programu Ciekawa fizyka. Bank zadań Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011 strona 1 Imię i nazwisko ucznia Data...... Klasa... Zadanie 1. Częstotliwość
Bardziej szczegółowoTemat 2 (2 godziny) : Próba statyczna ściskania metali
Temat 2 (2 godziny) : Próba statyczna ściskania metali 2.1. Wstęp Próba statyczna ściskania jest podstawowym sposobem badania materiałów kruchych takich jak żeliwo czy beton, które mają znacznie lepsze
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów
Bardziej szczegółowoFal podłużna. Polaryzacja fali podłużnej
Fala dźwiękowa Podział fal Fala oznacza energię wypełniającą pewien obszar w przestrzeni. Wyróżniamy trzy główne rodzaje fal: Mechaniczne najbardziej znane, typowe przykłady to fale na wodzie czy fale
Bardziej szczegółowo5.1. Powstawanie i rozchodzenie się fal mechanicznych.
5. Fale mechaniczne 5.1. Powstawanie i rozchodzenie się fal mechanicznych. Ruch falowy jest zjawiskiem bardzo rozpowszechnionym w przyrodzie. Spotkałeś się z pewnością w życiu codziennym z takimi pojęciami
Bardziej szczegółowoFale akustyczne. Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość. ciśnienie atmosferyczne
Fale akustyczne Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość ciśnienie atmosferyczne Fale podłużne poprzeczne długość fali λ = v T T = 1/ f okres fali
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO CWICZENIA NR 4
INTUKCJA DO CWICZENIA N 4 A. Badanie wytrzymałości elementu betonowego metodą sklerometryczną Przyrządy pomiarowe 1. Młotek udarowy Do badań betonu użyty zostanie oryginalny klerometr CHMIDTA typu N produkcji
Bardziej szczegółowoWyboczenie ściskanego pręta
Wszelkie prawa zastrzeżone Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: 1. Wstęp Wyboczenie ściskanego pręta oprac. dr inż. Ludomir J. Jankowski Zagadnienie wyboczenia
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 165426 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 291751 (22) Data zgłoszenia: 18.09.1991 (51) IntCl5: G01H5/00 G01N
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ BUDOWNICTWA Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych Laboratorium Materiałów Budowlanych. Raport LMB 326/2012
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ BUDOWNICTWA Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych Laboratorium Materiałów Budowlanych Raport 326/2012 WDROŻENIE WYNIKÓW BADAŃ WYTRZYMAŁOŚCI BETONU NA ŚCISKANIE ORAZ GŁĘBOKOŚCI
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO CWICZENIA NR 5
INTRUKCJA DO CWICZENIA NR 5 Temat ćwiczenia: tatyczna próba ściskania materiałów kruchych Celem ćwiczenia jest wykonanie próby statycznego ściskania materiałów kruchych, na podstawie której można określić
Bardziej szczegółowoWidmo fal elektromagnetycznych
Czym są fale elektromagnetyczne? Widmo fal elektromagnetycznych dr inż. Romuald Kędzierski Podstawowe pojęcia związane z falami - przypomnienie pole falowe część przestrzeni objęta w danej chwili falą
Bardziej szczegółowoBEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO
Temat ćwiczenia: BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO 1. Wprowadzenie Ultradźwiękowy bezdotykowy czujnik położenia liniowego działa na zasadzie pomiaru czasu powrotu impulsu ultradźwiękowego,
Bardziej szczegółowoAby nie uszkodzić głowicy dźwiękowej, nie wolno stosować amplitudy większej niż 2000 mv.
Tematy powiązane Fale poprzeczne i podłużne, długość fali, amplituda, częstotliwość, przesunięcie fazowe, interferencja, prędkość dźwięku w powietrzu, głośność, prawo Webera-Fechnera. Podstawy Jeśli fala
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ Nr GLA-1130/13
ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH GRYFITLAB Spółka z o.o. ul. Prosta 2, Łozienica 72-100 Goleniów ul. Prosta 2, Łozienica 72-100 Goleniów Tel. 7-900-481 SPRAWOZDANIE Z BADAŃ Zleceniodawca: Producent: PAROC
Bardziej szczegółowoOCENA STANU FORM WILGOTNYCH I SUSZONYCH METODĄ ULTRADŹWIĘKOWĄ. J. Zych 1. Wydział Odlewnictwa Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie
SUSZONYCH METODĄ ULTRADŹWIĘKOWĄ J. Zych 1 Wydział Odlewnictwa Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie 1. Wprowadzenie Stan formy odlewniczej przygotowanej do zalewania to zespół cech, opisujących
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z FIZYKI Ć W I C Z E N I E N R 2 ULTRADZWIĘKOWE FALE STOJACE - WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FAL
Projekt Plan rozwoju Politechniki Częstochowskiej współfinansowany ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Numer Projektu: POKL.4.1.1--59/8 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII
Bardziej szczegółowoWykład FIZYKA I. 11. Fale mechaniczne. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak
Wykład FIZYKA I 11. Fale mechaniczne Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/fizyka1.html FALA Falą nazywamy każde rozprzestrzeniające
Bardziej szczegółowoWYTRZYMAŁOŚĆ RÓWNOWAŻNA FIBROBETONU NA ZGINANIE
Artykul zamieszczony w "Inżynierze budownictwa", styczeń 2008 r. Michał A. Glinicki dr hab. inż., Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Warszawa WYTRZYMAŁOŚĆ RÓWNOWAŻNA FIBROBETONU NA ZGINANIE 1.
Bardziej szczegółowoFale dźwiękowe. Jak człowiek ocenia natężenie bodźców słuchowych? dr inż. Romuald Kędzierski
Fale dźwiękowe Jak człowiek ocenia natężenie bodźców słuchowych? dr inż. Romuald Kędzierski Podstawowe cechy dźwięku Ze wzrostem częstotliwości rośnie wysokość dźwięku Dźwięk o barwie złożonej składa się
Bardziej szczegółowoFale dźwiękowe - ich właściwości i klasyfikacja ze względu na ich częstotliwość. dr inż. Romuald Kędzierski
Fale dźwiękowe - ich właściwości i klasyfikacja ze względu na ich częstotliwość dr inż. Romuald Kędzierski Czym jest dźwięk? Jest to wrażenie słuchowe, spowodowane falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku
Bardziej szczegółowoBadanie wytrzymałości elementu betonowego metodą sklerometryczną
Badanie wytrzymałości elementu betonowego metodą sklerometryczną 1. Badania nieniszczące wprowadzenie Przy określaniu wytrzymałości wykonanego z betonu elementu nie zawsze można się oprzeć na wynikach
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób badania przyczepności materiałów do podłoża i układ do badania przyczepności materiałów do podłoża
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 203822 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 358564 (51) Int.Cl. G01N 19/04 (2006.01) G01N 29/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoRodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów
Wykład VI Fale t t + Dt Rodzaje fal 1. Fale mechaniczne 2. Fale elektromagnetyczne 3. Fale materii dyfrakcja elektronów Fala podłużna v Przemieszczenia elementów spirali ( w prawo i w lewo) są równoległe
Bardziej szczegółowoAKUSTYKA. Matura 2007
Matura 007 AKUSTYKA Zadanie 3. Wózek (1 pkt) Wózek z nadajnikiem fal ultradźwiękowych, spoczywający w chwili t = 0, zaczyna oddalać się od nieruchomego odbiornika ruchem jednostajnie przyspieszonym. odbiornik
Bardziej szczegółowoLaboratorium Wytrzymałości Materiałów
Katedra Wytrzymałości Materiałów Instytut Mechaniki Budowli Wydział Inżynierii Lądowej Politechnika Krakowska Laboratorium Wytrzymałości Materiałów Praca zbiorowa pod redakcją S. Piechnika Skrypt dla studentów
Bardziej szczegółowoPodstawy defektoskopii ultradźwiękowej i magnetycznej
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ TRANSPORTU KATEDRA TRANSPORTU SZYNOWEGO LABORATORIUM DIAGNOSTYKI POJAZDÓW SZYNOWYCH ĆWICZENIE 13 Podstawy defektoskopii ultradźwiękowej i magnetycznej Katowice, 2009.10.01 1.
Bardziej szczegółowo- Strumień mocy, który wpływa do obszaru ograniczonego powierzchnią A ( z minusem wpływa z plusem wypływa)
37. Straty na histerezę. Sens fizyczny. Energia dostarczona do cewki ferromagnetykiem jest znacznie większa od energii otrzymanej. Energia ta jest tworzona w ferromagnetyku opisanym pętlą histerezy, stąd
Bardziej szczegółowoTEMAT: OBSERWACJA ZJAWISKA DUDNIEŃ FAL AKUSTYCZNYCH
TEMAT: OBSERWACJA ZJAWISKA DUDNIEŃ FAL AKUSTYCZNYCH Autor: Tomasz Kocur Podstawa programowa, III etap edukacyjny Cele kształcenia wymagania ogólne II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoBadanie roli pudła rezonansowego za pomocą konsoli pomiarowej CoachLab II
52 FOTON 99, Zima 27 Badanie roli pudła rezonansowego za pomocą konsoli pomiarowej CoachLab II Bogdan Bogacz Pracownia Technicznych Środków Nauczania Zakład Metodyki Nauczania i Metodologii Fizyki Instytut
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE METODY SKALOWANIA W ULTRADŹWIĘKOWEJ OCENIE WŁAŚCIWOŚCI BETONU ŻYWICZNEGO
ZASTOSOWANIE METODY SKALOWANIA W ULTRADŹWIĘKOWEJ OCENIE WŁAŚCIWOŚCI BETONU ŻYWICZNEGO Andrzej GARBACZ Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Lądowej 1. WPROWADZENIE Betony żywiczne PC ( z ang. Polymer
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ
POLITECHNIKA ŁÓDZKA ul. Żeromskiego 116 90-924 Łódź KATEDRA BUDOWNICTWA BETONOWEGO NIP: 727 002 18 95 REGON: 000001583 LABORATORIUM BADAWCZE MATERIAŁÓW I KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH Al. Politechniki 6 90-924
Bardziej szczegółowoD NAWIERZCHNIA CHODNIKÓW Z KOSTKI BETONOWEJ
D.08.02.02. NAWIERZCHNIA CHODNIKÓW Z KOSTKI BETONOWEJ 1. Wstęp 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej ST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru nawierzchni chodników z kostki brukowej dla zadania
Bardziej szczegółowoOpis ćwiczenia. Cel ćwiczenia Poznanie budowy i zrozumienie istoty pomiaru przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Henry ego Katera.
ĆWICZENIE WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO Opis ćwiczenia Cel ćwiczenia Poznanie budowy i zrozumienie istoty pomiaru przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2015/2016 Kod: MIM-2-205-IS-n Punkty ECTS: 5. Kierunek: Inżynieria Materiałowa Specjalność: Inżynieria spajania
Nazwa modułu: Nieniszczące metody badań połączeń spajanych Rok akademicki: 2015/2016 Kod: MIM-2-205-IS-n Punkty ECTS: 5 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Inżynieria Materiałowa
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA METODĄ STRZAŁKI UGIĘCIA
Ćwiczenie 58 WYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA METODĄ STRZAŁKI UGIĘCIA 58.1. Wiadomości ogólne Pod działaniem sił zewnętrznych ciała stałe ulegają odkształceniom, czyli zmieniają kształt. Zmianę odległości między
Bardziej szczegółowoWyznaczanie modułu Younga metodą strzałki ugięcia
Ćwiczenie M12 Wyznaczanie modułu Younga metodą strzałki ugięcia M12.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie wartości modułu Younga różnych materiałów poprzez badanie strzałki ugięcia wykonanych
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 12 ISSN 1899-3230 Rok VI Warszawa Opole 2013 ANNA GERLE * JACEK PODWÓRNY ** Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoFale w przyrodzie - dźwięk
Fale w przyrodzie - dźwięk Fala Fala porusza się do przodu. Co dzieje się z cząsteczkami? Nie poruszają się razem z falą. Wykonują drganie i pozostają na swoich miejscach Ruch falowy nie powoduje transportu
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA LABORATORIUM Metrologia techniczna i systemy pomiarowe.
INSTRUKCJA LABORATORIUM Metrologia techniczna i systemy pomiarowe. MTiSP pomiary częstotliwości i przesunięcia fazowego MTiSP 003 Autor: dr inż. Piotr Wyciślok Strona 1 / 8 Cel Celem ćwiczenia jest wykorzystanie
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest badanie zjawiska Dopplera dla fal dźwiękowych oraz wykorzystanie tego zjawiska do wyznaczania prędkości dźwięku w powietrzu.
Efekt Dopplera Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest badanie zjawiska Dopplera dla fal dźwiękowych oraz wykorzystanie tego zjawiska do wyznaczania prędkości dźwięku w powietrzu. Wstęp Fale dźwiękowe Na czym
Bardziej szczegółowoWyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu
Imię i Nazwisko... Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Opracowanie: Piotr Wróbel 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu, metodą różnicy czasu przelotu. Drgania
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób wykrywania delaminacji w płytach włókno-cementowych i urządzenie do wykrywania delaminacji w płytach włókno-cementowych
PL 227043 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 227043 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 417777 (22) Data zgłoszenia: 30.06.2016 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoInstrukcja użytkownika FAKOPP TIMER DO POMIARU PRĘDKOŚCI FAL ULTRADŹWIĘKOWYCH.
Instrukcja użytkownika FAKOPP TIMER DO POMIARU PRĘDKOŚCI FAL ULTRADŹWIĘKOWYCH www.fakopp.com 1 Wstęp Prędkość ultradźwięków jest podstawowym parametrem nieniszczącego badania drzew, sadzonek, lasów, oklein,
Bardziej szczegółowoPOMIARY TŁUMIENIA I ABSORBCJI FAL ELEKTROMAGNETYCZNYCH
LŁ ELEKTRONIKI WAT POMIARY TŁUMIENIA I ABSORBCJI FAL ELEKTROMAGNETYCZNYCH dr inż. Leszek Nowosielski Wojskowa Akademia Techniczna Wydział Elektroniki Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej LŁ
Bardziej szczegółowoD Nawierzchnia z kostki kamiennej NAWIERZCHNIA Z PŁYT GRANITOWYCH
D-05.03.01a NAWIERZCHNIA Z PŁYT GRANITOWYCH 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej Szczegółowej Specyfikacji Technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z
Bardziej szczegółowoTechnika nagłaśniania
Technika nagłaśniania Pomiar parametrów akustycznych Sanner Tomasz Hoffmann Piotr Plan prezentacji Pomiar czasu pogłosu Pomiar rozkładu natężenia dźwięku Pomiar absorpcji Pomiar izolacyjności Czas Pogłosu
Bardziej szczegółowoMetody badań materiałów konstrukcyjnych
Wyznaczanie stałych materiałowych Nr ćwiczenia: 1 Wyznaczyć stałe materiałowe dla zadanych materiałów. Maszyna wytrzymałościowa INSTRON 3367. Stanowisko do badania wytrzymałości na skręcanie. Skalibrować
Bardziej szczegółowoBadania wytrzymałości betonu w konstrukcjach inżynierskich z uwzględnieniem normatywów europejskich
Badania wytrzymałości betonu w konstrukcjach inżynierskich z uwzględnieniem normatywów europejskich Dr Inż. Janusz Krentowski, prof. dr hab. inż. Rościsław Tribiłło, Katedra Mechaniki Konstrukcji, Politechnika
Bardziej szczegółowoRuch falowy. Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość. Częstotliwość i częstość kołowa MICHAŁ MARZANTOWICZ
Ruch falowy Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość Częstotliwość i częstość kołowa Opis ruchu falowego Równanie fali biegnącej (w dodatnim kierunku osi x) v x t f 2 2 2 2 2 x v t Równanie różniczkowe
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
INSTYTUT MASZYN I URZĄZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA O ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW TECH OLOGICZ A PRÓBA ZGI A IA Zasada wykonania próby. Próba polega
Bardziej szczegółowo( F ) I. Zagadnienia. II. Zadania
( F ) I. Zagadnienia 1. Rozchodzenie się fal akustycznych w układach biologicznych. 2. Wytwarzanie i detekcja fal akustycznych w ultrasonografii. 3. Budowa aparatu ultrasonograficznego metody obrazowania.
Bardziej szczegółowoWZMACNIACZ OPERACYJNY
1. OPIS WKŁADKI DA 01A WZMACNIACZ OPERACYJNY Wkładka DA01A zawiera wzmacniacz operacyjny A 71 oraz zestaw zacisków, które umożliwiają dołączenie elementów zewnętrznych: rezystorów, kondensatorów i zwór.
Bardziej szczegółowoSystemy Ochrony Powietrza Ćwiczenia Laboratoryjne
POLITECHNIKA POZNAŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA PROWADZĄCY: mgr inż. Łukasz Amanowicz Systemy Ochrony Powietrza Ćwiczenia Laboratoryjne 3 TEMAT ĆWICZENIA: Badanie składu pyłu za pomocą mikroskopu
Bardziej szczegółowoLIGA klasa 2 - styczeń 2017
LIGA klasa 2 - styczeń 2017 MAŁGORZATA IECUCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUA A 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub, jeśli jest A. Głośność dźwięku jest zależna od
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1 STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA METALI - UPROSZCZONA. 1. Protokół próby rozciągania Rodzaj badanego materiału. 1.2.
Ocena Laboratorium Dydaktyczne Zakład Wytrzymałości Materiałów, W2/Z7 Dzień i godzina ćw. Imię i Nazwisko ĆWICZENIE 1 STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA METALI - UPROSZCZONA 1. Protokół próby rozciągania 1.1.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 25: Interferencja fal akustycznych
Wydział PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwisko 1. 2. Temat: Rok Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wykonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 25: Interferencja
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA SKRĘCANIA
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: Wprowadzenie STATYCZNA PRÓBA SKRĘCANIA Opracowała: mgr inż. Magdalena Bartkowiak-Jowsa Skręcanie pręta występuje w przypadku
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ
POLITECHNIKA ŁÓDZKA ul. Żeromskiego 116 90-924 Łódź KATEDRA BUDOWNICTWA BETONOWEGO NIP: 727 002 18 95 REGON: 000001583 LABORATORIUM BADAWCZE MATERIAŁÓW I KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH Al. Politechniki 6 90-924
Bardziej szczegółowoPOMIAR PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ REZONANSU I METODĄ SKŁADANIA DRGAŃ WZAJEMNIE PROSTOPADŁYCH
Ćwiczenie 5 POMIR PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ REZONNSU I METODĄ SKŁDNI DRGŃ WZJEMNIE PROSTOPDŁYCH 5.. Wiadomości ogólne 5... Pomiar prędkości dźwięku metodą rezonansu Wyznaczanie prędkości dźwięku metodą
Bardziej szczegółowoDoświadczalne wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu
Doświadczalne wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Autorzy: Kamil Ćwintal, Adam Tużnik, Klaudia Bernat, Paweł Safiański uczniowie klasy I LO w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. Edwarda Szylki w
Bardziej szczegółowoTemat 1 (2 godziny): Próba statyczna rozciągania metali
Temat 1 (2 godziny): Próba statyczna rozciągania metali 1.1. Wstęp Próba statyczna rozciągania jest podstawowym rodzajem badania metali, mających zastosowanie w technice i pozwala na określenie własności
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA PODŁOŻA POD POSADZKI
SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA PODŁOŻA POD POSADZKI 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 15 WYZNACZANIE (K IC )
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Imię i Nazwisko... WYDZIAŁ MECHANICZNY Wydzia ł... Wydziałowy Zakład Wytrzymałości Materiałów Rok... Grupa... Laboratorium Wytrzymałości Materiałów Data ćwiczenia... ĆWICZENIE 15
Bardziej szczegółowoKrzysztof Łapsa Wyznaczenie prędkości fal ultradźwiękowych metodami interferencyjnymi
Krzysztof Łapsa Wyznaczenie prędkości fal ultradźwiękowych metodami interferencyjnymi Cele ćwiczenia Praktyczne zapoznanie się ze zjawiskiem interferencji fal akustycznych Wyznaczenie prędkości fal ultradźwiękowych
Bardziej szczegółowoMechanika i wytrzymałość materiałów instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego
Mechanika i wytrzymałość materiałów instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego Cel ćwiczenia STATYCZNA PRÓBA ŚCISKANIA autor: dr inż. Marta Kozuń, dr inż. Ludomir Jankowski 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania
Bardziej szczegółowoWarunki uzyskania oceny wyższej niż przewidywana ocena końcowa.
NAUCZYCIEL FIZYKI mgr Beata Wasiak KARTY INFORMACYJNE Z FIZYKI DLA POSZCZEGÓLNYCH KLAS GIMNAZJUM KLASA I semestr I DZIAŁ I: KINEMATYKA 1. Pomiary w fizyce. Umiejętność dokonywania pomiarów: długości, masy,
Bardziej szczegółowoWytrzymałość Materiałów
Wytrzymałość Materiałów Rozciąganie/ ściskanie prętów prostych Naprężenia i odkształcenia, statyczna próba rozciągania i ściskania, właściwości mechaniczne, projektowanie elementów obciążonych osiowo.
Bardziej szczegółowoBADANIE PODŁUŻNYCH FAL DŹWIĘKOWYCH W PRĘTACH
Ćwiczenie 4 BADANIE PODŁUŻNYCH FAL DŹWIĘKOWYCH W PRĘTACH 4.1. Wiadomości ogólne 4.1.1. Równanie podłużnej fali dźwiękowej i jej prędkość w prętach Rozważmy pręt o powierzchni A kołowego przekroju poprzecznego.
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ EKOLOGII LABORATORIUM FIZYCZNE
W S E i Z W WARSZAWIE WYDZIAŁ EKOLOGII LABORATORIUM FIZYCZNE Ćwiczenie Nr 2 Temat: WYZNACZNIE CZĘSTOŚCI DRGAŃ WIDEŁEK STROIKOWYCH METODĄ REZONANSU Warszawa 2009 1 WYZNACZANIE PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU ZA POMOCĄ
Bardziej szczegółowoPLAN KONSPEKT. do przeprowadzenia zajęć z przedmiotu. Wprowadzenie do pomiarów systemów transmisyjnych
PLAN KONSPEKT do przeprowadzenia zajęć z przedmiotu Wprowadzenie do pomiarów systemów transmisyjnych TEMAT: Pomiary systemów transmisyjnych CEL: Zapoznanie uczniów z podstawami pomiarów systemów transmisyjnych.
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
Bardziej szczegółowo