Opublikowane ostatnio zalecenia dla. Stanowisko zespołu konsultanta krajowego w dziedzinie medycyny ratunkowej
|
|
- Ludwika Kowalczyk
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 dr n. med. Przemysław Paciorek 1, prof. dr hab. Andrzej Basiński 1, prof. dr hab. Adam Nogalski 1, prof. dr hab. Leszek Brongel 1, dr n. med. Grzegorz Wit Jagielski 1, lek. Andrzej Szmit 1, lek. Jarosław Abramczyk 1, lek. Alina Łukasik 1, dr n. med. Grzegorz Michalak 1, dr n. med. Paweł Ziółkowski 1, lek. Janusz Sokołowski 1, lek. Jolanta Majer 1, lek. Joanna Bierawska 1, lek. Kazimierz Błoński 1, lek. Paweł Podsiadło 1, prof. dr hab. Jerzy Robert Ładny 2 1 konsultant wojewódzki w dziedzinie medycyny ratunkowej 2 konsultant krajowy w dziedzinie medycyny ratunkowej Stanowisko zespołu konsultanta krajowego w dziedzinie medycyny ratunkowej Leczenie pacjentów z OZW w okresie przedszpitalnym podsumowanie i komentarz do zaleceń dla ZRM Praca recenzowana Opublikowane ostatnio zalecenia dla zespołów ratownictwa medycznego dotyczące leczenia antyagregacyjnego pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym (ACS acute coronary syndrome), które jest wspólnym stanowiskiem ekspertów reprezentujących medycynę ratunkową i kardiologię, systematyzuje zasady postępowania w okresie przedszpitalnym (1). Stały postęp wiedzy oraz specyfika naszego kraju obejmująca dostępność leków, a także organizację systemu PRM i lecznictwa szpitalnego, uzasadniają zajęcie stanowiska wobec dotychczasowej praktyki klinicznej. Zadania zespołów ratownictwa medycznego nie ograniczają się do szybkiego postawienia wstępnego rozpoznania oraz zapewnienia sprawnego transportu pacjenta z ACS do szpitala. Lekarze oraz ratownicy medyczni wchodzący w skład zespołów ratunkowych odgrywają kluczową rolę w stratyfikacji ryzyka i we wstępnym procesie leczenia pacjentów z ACS (1). Leczenie oparte o schemat MONA (morfina, O tlen, nitrogliceryna oraz A kwas acetylosalicylowy), uzupełnione o heparynę oraz drugi lek antyagregacyjny, w praktyce stanowi podstawę terapii przedszpitalnej chorych z ACS. Podkreślenia wymaga konieczność indywidualnej analizy wskazań i przeciwwskazań do zastosowania każdego z elementów tego schematu. Postępowanie w ostrych zespołach wieńcowych Rozpoznanie zawału serca z przetrwałym uniesieniem odcinka ST (STEMI st elevation miocardial infarction), który najczęściej jest spowodowany całkowitym zamknięciem tętnicy wieńcowej, implikuje konieczność jak najszybszego udrożnienia zamkniętego naczynia. Preferowaną metodą reperfuzji jest pierwotna interwencja wieńcowa (ppci primary percutaneous coronary intervention) (2, 3). Wytyczne ESC (European Society of Cardiology) podkreślają, że postępowa- 31
2 32 nie przedszpitalne u pacjentów ze STEMI musi opierać się na regionalnych sieciach zaprojektowanych tak, aby umożliwić szybkie i skuteczne leczenie reperfuzyjne. Zespoły ambulansów ratunkowych muszą być odpowiednio przeszkolone i wyposażone, aby rozpoznać STEMI (w tym z zastosowaniem systemów teletransmisji EKG) oraz rozpocząć wstępne leczenie (2). O ile u chorych ze STEMI zaleca się pilne leczenie reperfuzyjne, to u pacjentów z NSTE-ACS (no st elevation acute coronary syndrome) wskazania oraz zalecane ramy czasowe diagnostyki i ewentualnego leczenia inwazyjnego zależą głównie od stratyfikacji ryzyka na podstawie wywiadu klinicznego, objawów podmiotowych, parametrów życiowych, innych objawów przedmiotowych i EKG. W związku z powyższym tylko część chorych z NSTE-ACS (chorzy bardzo wysokiego ryzyka) wymaga pilnego (w ciągu 2 godzin) wykonania koronarografii i zwykle PCI. Wskazaniem do takiego postępowania jest stwierdzenie co najmniej jednego z następujących czynników: niestabilny stan hemodynamiczny lub wstrząs kardiogenny, nawracający lub utrzymujący się ból w klatce piersiowej oporny na leczenie zachowawcze, zagrażające życiu zaburzenia rytmu serca lub zatrzymanie krążenia, powikłania mechaniczne ACS, ostra niewydolność serca, nawracające dynamiczne zmiany odcinka ST-T, zwłaszcza z przemijającym uniesieniem odcinka ST (4). W celu optymalizacji wyników leczenia pacjentów ze STEMI oraz NSTE-ACS stosowanie systemu teletransmisji EKG oraz telekonsultacji powinno być postępowaniem obowiązującym u wszystkich chorych z podejrzeniem ACS. Wykorzystanie możliwości konsultacyjnych ułatwia szybkie oraz, co niezwykle ważne, wspólne (lekarz lub ratownik z zespołu ratownictwa medycznego i lekarz przejmujący pacjenta do dalszego leczenia w szpitalu) postawienie rozpoznania, usprawniając logistykę przekazania pacjenta i zmniejszając wewnątrzszpitalne opóźnienie leczenia rewaskularyzacyjnego. Skuteczne wypełnienie wytycznych ESC, zalecające utworzenie regionalnych sieci umożliwiających szybkie i skuteczne leczenie reperfuzyjne pacjentów ze STEMI (2), wymaga pilnych działań w celu sprzężenia ośrodków kardiologii inwazyjnej z systemem ratownictwa medycznego w naszym kraju. Teletransmisje i telekonsultacje mogą stać się efektywnym zwornikiem systemu, ale konieczne są pilne uzgodnienia, które pozwolą na ujednolicenie procedur z wprowadzeniem zasady jednego centrum decyzyjnego dla zdefiniowanych obszarów. Ponadto przekazywanie pacjentów z ACS do poszczególnych ośrodków kardiologicznych powinno uwzględniać systemowo zdefiniowane poziomy priorytetu, uzależnione od możliwości diagnostycznych i terapeutycznych oraz aktualnej dostępności tych ośrodków. Ważną grupę pacjentów z ACS stanowią też chorzy, którzy po wykonaniu diagnostycznej koronarografii są kwalifikowani do pilnej operacji pomostowania aortalno- -wieńcowego (CABG coronary artery bypass grafting). W Polsce około 2% wszystkich pacjentów z zawałem serca poddawanych jest CABG w trakcie hospitalizacji z powodu ACS (5). Dlatego tam, gdzie jest to możliwe, należy rozważyć bezpośredni transport pacjentów najwyższego ryzyka (STE- MI i NSTE-ACS bardzo wysokiego ryzyka) do ośrodków dysponujących poza pracownią kardiologii inwazyjnej także oddziałem kardiochirurgii. Należy jednak podkreślić, że preferowanie transportu do tego rodzaju szpitali nie może odbywać się kosztem istotnego wydłużenia czasu do wdrożenia diagnostyki inwazyjnej. Leczenie antyagregacyjne w ostrych zespołach wieńcowych Do skutecznego hamowania agregacji płytek krwi konieczne jest zastosowanie podwójnej terapii przeciwpłytkowej (DAPT dual antiplatelet therapy), składającej się
3 z kwasu acetylosalicylowego (ASA acetylsalicylic acid) oraz inhibitora receptora P2Y12 zarówno u pacjentów ze STEMI, jak i NSTE-ACS (2-4). Zgodnie z aktualnymi wytycznymi zaleca się podanie doustnego szybko wchłanianego preparatu ASA w dawce nasycającej mg u wszystkich pacjentów z ACS bez przeciwwskazań, którzy dotychczas nie przyjmowali przewlekle ASA. W Polsce aktualnie stosowane są doustne inhibitory płytkowego receptora P2Y12: klopidogrel, prasugrel i tikagrelor. Preferowane w zaleceniach nowe inhibitory P2Y12 (prasugrel i tikagrelor) różnią się od klopidogrelu szybszym, silniejszym oraz bardziej jednolitym efektem antyagregacyjnym. Te właściwości przynoszą efekt w postaci lepszych wyników klinicznych przy zastosowaniu zarówno prasugrelu, jak i tikagreloru w porównaniu z klopidogrelem (6, 7). W przypadku rozpoczynania terapii inhibitorami receptora P2Y12 ważne jest, aby pamiętać o przeciwwskazaniach do stosowania leków z tej grupy zestawionych w tab. 1. U pacjentów, którzy wcześniej otrzymali dawkę nasycającą klopidogrelu, można bezpiecznie zmodyfikować leczenie przeciwpłytkowe i włączyć leczenie tikagrelorem (7), co nie jest zalecane w przypadku prasugrelu. U chorych ze STEMI zaleca się podanie inhibitora P2Y12 tak szybko, jak to możliwe: w momencie pierwszego kontaktu z systemem opieki medycznej klasa zaleceń I, poziom wiarygodności danych B (3). Preferowanymi inhibitorami receptora P2Y12 są tikagrelor (podawany w dawce nasycającej 180 mg, jeżeli nie ma przeciwwskazań do stosowania tego leku, a następnie w dawce podtrzymującej 90 mg 2 razy dziennie) oraz prasugrel (podawany w dawce nasycającej 60 mg, jeżeli nie ma przeciwwskazań do stosowania tego leku, a następnie w dawce podtrzymującej 10 mg dziennie). Obydwa leki u chorych ze STEMI posiadają równorzędne zalecenia klasa zaleceń I, poziom wiarygodności danych B (2, 3). r e k l a m a 33
4 34 U pacjentów z NSTE-ACS zaleca się rozpoczęcie DAPT tuż po ustaleniu rozpoznania NSTE-ACS, niezależnie od dalszej strategii postępowania. W szczególności dotyczy to chorych bardzo wysokiego ryzyka, którzy wymagają pilnej diagnostyki inwazyjnej i zazwyczaj PCI.W tej grupie chorych preferowanymi inhibitorami P2Y12 także są tikagrelor i prasugrel, które posiadają równorzędne zalecenia klasa zaleceń I, poziom wiarygodności danych B (4). Prasugrel w przypadku NSTE-ACS jest zalecany wyłącznie u pacjentów, którzy już są zakwalifikowani do PCI. Jednocześnie nie zaleca się wczesnego podawania prasugrelu pacjentom z nieznaną anatomią tętnic wieńcowych klasa zaleceń III, poziom wiarygodności danych B (4). Oznacza to, że u chorych z NSTE-ACS lek ten nie powinien być stosowany przed wykonaniem koronarografii, ani u chorych kwalifikowanych do leczenia zachowawczego. W praktyce uniemożliwia to stosowanie prasugrelu u pacjentów z NSTE-ACS na etapie przedszpitalnym. W NSTE-ACS, jeśli nie stwierdza się przeciwwskazań, tikagrelor w dawce nasycającej 180 mg i następnie 90 mg 2 razy dziennie jest zalecany u wszystkich pacjentów z umiarkowanym i wysokim ryzykiem zdarzeń niedokrwiennych bez względu na strategię leczenia, także u chorych leczonych zachowawczo. Co istotne, zalecenie to obejmuje także osoby, którym wcześniej podano klopidogrel (należy go odstawić w momencie rozpoczęcia terapii tikagrelorem). Oznacza to, że możliwe jest zastosowanie tikagreloru także u tych chorych z NSTE-ACS, u których nie powinno się stosować prasugrelu, tzn. u leczonych zachowawczo, u pacjentów przed koronarografią oraz u osób, które otrzymały dawkę nasycającą klopidogrelu (4). U pacjentów z ACS poddawanych CABG leczenie tikagrelorem prowadzi do redukcji ryzyka niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych, w tym liczby zgonów, w porównaniu do terapii klopidogrelem, jednocześnie nie zwiększając ryzyka wystąpienia poważnych krwawień związanych z CABG (8). Prasugrel, drugi z inhibitorów receptora P2Y12 preferowanych u pacjentów z ACS, w porównaniu z klopidogrelem zwiększa ryzyko wystąpienia krwawień związanych z CABG (6). Stąd, w przypadku rozpoczynania leczenia przeciwpłytkowego w warunkach przedszpitalnych, preferowany jest tikagrelor jako lek pierwszego wyboru u pacjentów z ACS, z których każdy potencjalnie może wymagać pilnej operacji kardiochirurgicznej. Zarówno u pacjentów ze STEMI, jaki i z NSTE-ACS klopidogrel w dawce nasycającej (600 mg, a następnie 75 mg raz dziennie) może być stosowany jedynie w przypadku braku dostępności lub obecności przeciwwskazań do stosowania prasugrelu lub tikagreloru klasa zaleceń I, poziom wiarygodności danych B (2-4). Klopidogrel jest jedynym inhibitorem receptora P2Y12, który można stosować łącznie z doustnymi antykoagulantami (acenokumarolem, apiksabanem, dabigatranem, rywaroksabanem czy warfaryną) oraz po przebytym krwotoku wewnątrzczaszkowym. Stosowanie tikagreloru lub prasugrelu w ramach potrójnej terapii jest niezalecane klasa zaleceń III, poziom wiarygodności danych C (4). Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2016 roku spośród inhibitorów receptora P2Y12 ratownicy medyczni samodzielnie (po teletransmisji EKG i konsultacji z lekarzem oceniającym zapis EKG) podawać mogą klopidogrel i tikagrelor, ale nie prasugrel. Chorzy ze STEMI w okresie okołozabiegowym oprócz DAPT (dual antiplatelet therapy podwójne leczenie przeciwpłytkowe) wymagają także leczenia przeciwkrzepliwego. Zgodnie z ww. rozporządzeniem spośród leków przeciwkrzepliwych zalecanych w STEMI ratownicy medyczni samodzielnie podawać mogą jedynie heparynę niefrakcjonowaną (w dawce jm/kg dożylnie) (9). Jeśli chodzi o heparynę (łac. Heparinum), to masa molowa jej cząsteczek mieści się w granicach g/mol. W wa-
5 Pierwszy kontakt medyczny Ból o charakterze wieńcowym Ocena funkcji życiowych (ciśnienie tętnicze, tętno, częstość oddechów) EKG, teletransmisja, telekonsultacja Wstępne rozpoznanie STEMI NSTE-ACS bardzo wysokiego ryzyka NSTE-ACS wysokiego, umiarkowanego lub niskiego ryzyka Ocena obecności przeciwwskazań do DAPT Przeciwwskazania do DAPT nieobecne Zastosowanie DAPT (podwójna terapia przeciwpłytkowa: ASA 300 mg + tikagrelor 180 mg) Przeciwwskazania do DAPT obecne Transport do oddziału ratunkowego lub szpitala bez 24-godzinnego dyżuru hemodynamicznego Transport do ośrodka z 24-godzinnym dyżurem hemodynamicznym Ryc. 1. Schemat postępowania przedszpitalnego u pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi opracowano na podstawie (1); DAPT podwójna terapia przeciwpłytkowa: ASA 300 mg + tikagrelor 180 mg, z wyjątkiem chorych na doustnym leczeniu przeciwkrzepliwym lub chorych po przebytym krwawieniu wewnątrzczaszkowym u tych chorych: ASA 300 mg + klopidogrel 600 mg; EKG elektrokardiogram; NSTE-ACS ostry zespół wieńcowy bez przetrwałego uniesienia odcinka ST (ang. non-st elevation acute coronary syndrome); STEMI zawał serca z przetrwałym uniesieniem odcinka ST (ang. ST-elevation myocardial infarction) 36 runkach fizjologicznych heparyna jest polianionem. Heparyna jest naturalnym czynnikiem zapobiegającym krzepnięciu krwi w naczyniach krwionośnych, działając hamująco na wszystkie jego etapy, głównie na fazę przejścia protrombiny w trombinę i jej działanie na fibrynogen. Heparyna aktywuje antytrombinę osoczowy czynnik hamujący działanie trombiny. Obniża także poziom cholesterolu i lipidów poprzez aktywację lipazy lipoproteinowej. W większych stężeniach może również hamować agregację trombocytów (płytek krwi) oraz ich adhezję (przyleganie do powierzchni) do ścian naczyń krwionośnych. Hepary-
6 na jest wyłapywana przez ściany naczynia i zwiększa ich ładunek ujemny, co utrudnia przyleganie trombocytów i zapobiega powstawaniu skrzepów przyściennych. Wytwarzana przez komórki tuczne, makrofagi i komórki śródbłonka naczyń, działa szybko, lecz krótkotrwale. Leczenie przeciwbólowe w ostrych zespołach wieńcowych Podstawowym lekiem przeciwbólowym stosowanym u pacjentów z ACS, a zwłaszcza z zawałem serca, jest morfina, która ma także działanie uspokajające i euforyzujące. Poprzez skuteczne zmniejszenie nasilenia bólu w klatce piersiowej oraz sedację pacjenta z ACS powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego oraz częstości akcji serca, poprawiając równowagę pomiędzy zapotrzebowaniem a ilością tlenu dostarczanego do komórek mięśnia sercowego. Potencjalny pozytywny wpływ na patofizjologię ACS, wysoka skuteczność w objawowym leczeniu bólu w klatce piersiowej, szeroka dostępność i wieloletnie doświadczenie w stosowaniu morfiny powodują, że lek ten jest powszechnie stosowany u chorych z ACS. Częstą praktyką jest podawanie morfiny chorym z ACS już na etapie przedszpitalnym, tak aby zredukować dolegliwości bólowe na czas transportu do szpitala, zanim wdrożone zostanie leczenie przyczynowe. Stosowanie morfiny stosunkowo często prowadzi jednak do występowania działań niepożądanych. Po podaniu tego leku obserwować można wystąpienie bradykardii, hipotensji oraz upośledzenie funkcji propulsywnej jelit, a niekiedy także depresję układu oddechowego. W przypadku wystąpienia wymiotów należy zanotować czas od przyjęcia leków do wystąpienia wymiotów i ewentualnie stwierdzaną obecność tabletek w ich treści. Decyzję co do podania dodatkowej dawki leków przeciwpłytkowych należy pozostawić lekarzowi w szpitalu przyjmującym pacjenta. Wyniki dostępnych badań dotyczących potencjalnych interakcji lekowych jednoznacznie wykazały negatywny wpływ morfiny na wchłanianie i działanie doustnych inhibitorów receptora P2Y12. Konsekwencje kliniczne tego faktu nie są jednoznaczne, chociaż istnieją badania wskazujące możliwy szkodliwy wpływ stosowania morfiny na śmiertelność i na rozmiar zawału u chorych z ACS (10-13). Wobec braku skutecznej alternatywy w leczeniu przeciwbólowym chorych z ACS morfina pojawia się jednak w kolejnych edycjach wytycznych ESC. W STEMI zaleca się stopniowe dawkowanie dożylnej morfiny celem złagodzenia bólu wyłącznie u chorych z nasilonymi dolegliwościami bólowymi w klatce piersiowej klasa zaleceń I, poziom wiarygodności danych C (2). Przy aktualnym poziomie wiedzy wydaje się, że stosowanie morfiny powinno być zarezerwowane tylko dla chorych rzeczywiście zgłaszających silne dolegliwości bólowe w klatce piersiowej lub prezentujących objawy ostrej niewydolności serca (np. duszność spoczynkową) (14). Uzasadnione wydaje się też stosowanie minimalnej skutecznej dawki celem ograniczenia liczby działań niepożądanych morfiny. Jednocześnie należy podkreślić, że stosowanie nieopioidowych leków przeciwzapalnych nie jest zalecane u chorych z ACS z uwagi na zwiększanie ryzyka występowania krwawień podczas jednoczasowego ich stosowania z DAPT (15). Podsumowanie System teletransmisji i telekonsultacji powinien być podstawą tworzenia regionalnych sieci umożliwiających szybkie i skuteczne leczenie reperfuzyjne pacjentów z ACS. W celu ujednolicenia postępowania terapeutycznego u pacjentów ze STEMI oraz NSTE-ACS bardzo wysokiego ryzyka po postawieniu wstępnej diagnozy i po telekonsultacji z lekarzem oddziału kardiologii, przy braku przeciwwskazań, należy podać doustnie tikagrelor w dawce nasycającej 180 mg oraz u pacjentów nieprzyjmujących wcześniej ASA należy podać doustnie dawkę nasycającą 300 mg ASA. 37
7 38 W obliczu braku jednoznacznych danych należy indywidualizować leczenie przeciwbólowe u chorych z ACS, stosowane w trakcie transportu do szpitala. Z uwagi na potencjalne interakcje z doustnymi lekami przeciwpłytkowymi należny zachowywać ostrożność w przypadku stosowania morfiny. Piśmiennictwo 1. Kubica J., Adamski P., Paciorek P. i wsp.: Anti-aggregation therapy in patients with acute coronary syndrome recommendations for medical emergency teams. Experts standpoint. Kardiologia Polska DOI: / KP.a JK. 2. Steg P.G., James S.K., Atar D. et al.: ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation. Task Force on the management of ST-segment elevation acute myocardial infarction of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J, 2012; 33, s Windecker S., Kolh P. et al.: 2014 ESC/EACTS Guidelines on myocardial revascularization: The Task Force on Myocardial Revascularization of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS). Eur Heart J, 2014, 35, s Roffi M., Patrono C., Collet J.P. et al.: 2015 ESC Guidelines for the management of acute coronary syndromes in patients presenting without persistent ST-segment elevation: Task Force for the Management of Acute Coronary Syndromes in Patients Presenting without Persistent ST-Segment Elevation of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J, 2016, 37, s Gierlotka M., Zdrojewski T., Wojtyniak B. et al.: Incidence, treatment, in-hospital mortality and one-year outcomes of acute myocardial infarction in Poland in nationwide AMI-PL database. Kardiol Pol, 2015, 73, s Wiviott S.D., Braunwald E., McCabe C.H. et al.: Prasugrel vs. clopidogrel in patients with acute coronary syndromes. N Engl J Med, 2007, 357, s Wallentin L., Becker R.C., Budaj A. et al.: Ticagrelor vs. clopidogrel in patients with acute coronary syndromes. N Engl J Med., 2009, 361, s Held C., Asenblad N., Bassand J.P. et al.: Ticagrelor versus clopidogrel in patients with acute coronary syndromes undergoing coronary artery bypass surgery: results from the PLATO (Platelet Inhibition and Patient Outcomes) trial. J Am Coll Cardiol, 2011, 57, s Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2016 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego. 10. Kubica J., Kubica A., Jilma B. et al.: Impact of morphine on antiplatelet effects of oral P2Y12 receptor inhibitors. Int J Cardiol, 2016, 215, s Kubica J., Adamski P., Ostrowska M. et al.: Morphine delays and attenuates ticagrelor exposure and action in patients with myocardial infarction: the randomized, double-blind, placebo-controlled IMPRESSION trial. Eur Heart J., 2016, 37, s Puymirat E., Lamhaut L., Bonnet N. et al.: Correlates of pre-hospital morphine use in ST- -elevation myocardial infarction patients and its association with in-hospital outcomes and long-term mortality: the FAST-MI (French Registry of Acute ST-elevation and non-st- -elevation Myocardial Infarction) programme. Eur Heart J, 2016, 37, s Meine T.J., Roe M.T., Chen A.Y. et al.: Association of intravenous morphine use and outcomes in acute coronary syndromes: results from the CRUSADE Quality Improvement Initiative. Am Heart J, 2005, 149, s Parodi G., Bellandi B., Xanthopoulou I. et al.: Morphine is associated with a delayed activity of oral antiplatelet agents in patients with ST-elevation acute myocardial infarction undergoing primary percutaneous coronary intervention. Circ Cardiovasc Interv, 2014, 8:e Iakobishvili Z., Cohen E., Garty M. et al.: Use of intravenous morphine for acute decompensated heart failure in patients with and without acute coronary syndromes. Acute Card Care, 2011, 13, s Abraham N.S., Hlatky M.A., Antman E.M. et al.: ACCF/ACG/AHA 2010 expert consensus document on the concomitant use of proton pump inhibitors and thienopyridines: a focused update of the ACCF/ACG/AHA 2008 expert consensus document on reducing the gastrointestinal risks of antiplatelet therapy and NSAID use. J Am Coll Cardiol, 2010, 56, s
Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach
Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach Andrzej Budaj Przewodniczący komisji Wytycznych i Szkolenia PTK Kierownik Kliniki Kardiologii CMKP,
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZECIWPŁYTKOWE I PRZECIWKRZEPLIWE. Dr n. med. Karolina Supeł
LECZENIE PRZECIWPŁYTKOWE I PRZECIWKRZEPLIWE Dr n. med. Karolina Supeł Skale oceny ryzyka stosowane do określenia optymalnego czasu prowadzenia podwójnej terapii przeciwpłytkowej PRECISE-DAPT DAPT OCENIANE
Bardziej szczegółowoCzy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe?
Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe? co można jeszcze poprawić? Grzegorz Opolski I Katedra i Klinika Kardiologii WUM Porównanie liczby ppci/mln mieszkańców w 37 krajach (dane za 2007 i
Bardziej szczegółowoPostępowanie w ostrych zespołach wieńcowych. wytyczne i praktyka
Postępowanie w ostrych zespołach wieńcowych wytyczne i praktyka Grzegorz Opolski I Katedra i Klinika Kardiologii WUM Śmiertelność Zmniejszenie śmiertelności w świeżym zawale serca w okresie 2003-2010 20%
Bardziej szczegółowoLeczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014
Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leki przeciwpłytkowe (ASA, clopidogrel) Leki przeciwzakrzepowe (heparyna, warfin, acenocumarol) Leki trombolityczne
Bardziej szczegółowoGrzegorz Opolski. Doświadczenia polskie w leczeniu chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi
Doświadczenia polskie w leczeniu chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi Grzegorz Opolski I Katedra i Klinika Kardiologii Akademii Medycznej w Warszawie Docelowy model leczenia OZW zasady systemu system
Bardziej szczegółowoGrzegorz Bojarski (Pracownia Kardiologii Inwazyjnej, Szpital Wojewódzki we Włocławku)
T. XXXIII Zeszyty Naukowe WSHE 2011 r. Grzegorz Bojarski (Pracownia Kardiologii Inwazyjnej, Szpital Wojewódzki we Włocławku) LECZENIE INWAZYJNE PACJENTÓW Z OSTRYM ZAWAŁEM SERCA Z UTRZYMUJĄCYM SIĘ UNIESIENIEM
Bardziej szczegółowoOstre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia
Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Janina Stępińska Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa o Abott Potencjalny konflikt interesów
Bardziej szczegółowoPrzypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA, 2006: 135 138 (przypadek 31) i 147 150 (przypadek 34) PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Bardziej szczegółowoWpływ badań klinicznych na jakość świadczeń w oddziale kardiologicznymdoświadczenia
Wpływ badań klinicznych na jakość świadczeń w oddziale kardiologicznymdoświadczenia własne Marek Bronisz, Eligiusz Patalas PSZOZ Szpital Powiatowy im. L. Błażka w Inowrocławiu Definicja Jakość opieki zdrowotnej,
Bardziej szczegółowoZawał serca jak przeżyć? Jak powinno wyglądać leczenie?
Akademia Dziennikarzy Medycznych KARDIOLOGIA 2017 Zawał serca jak przeżyć? Jak powinno wyglądać leczenie? Adam Witkowski Klinika Kardiologii i Angiologii Instytut Kardiologii w Warszawie 09.10.2017 Konflikt
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO W OSTRYCH ZESPOŁACH WIEŃCOWYCH
POSTĘPOWANIE ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO W OSTRYCH ZESPOŁACH WIEŃCOWYCH Krystyna Ziółkowska Akademia Pomorska w Słupsku Instytut Nauk o Zdrowiu Zakład Ratownictwa Medycznego Cel: próba odpowiedzi na
Bardziej szczegółowoW powyższym wykazie brakuje: Podania dożylnie amin presyjnych Podania leków przeciwpłytkowych poza aspiryną i przeciwzakrzepowych (heparyna) Zasady
Stanowisko Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego i Krajowego Nadzoru Specjalistycznego dotyczące standardów postępowania zespołów ratownictwa medycznego z pacjentem z podejrzeniem zawału
Bardziej szczegółowo5 Terapia. 5.1 Strategie terapeutyczne. 5 Terapia
5.1 Strategie terapeutyczne Standardy ESC obejmują najważniejsze zalecenia dotyczące NSTE-ACS w praktycznym stopniowanym schemacie. Podkreślają jednocześnie, że szczególne sytuacje wymagają odstępstw od
Bardziej szczegółowoPrzypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA 2006: 139 142 (przypadek 32); 143 146 (przypadek 33). PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Bardziej szczegółowoStosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń
Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym
Bardziej szczegółowoOstre Zespoły Wieńcowe jak walczyć o pacjenta? Maciej Lesiak, I Klinika Kardiologii Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu
Ostre Zespoły Wieńcowe jak walczyć o pacjenta? Maciej Lesiak, I Klinika Kardiologii Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu Ostre Zespoły Wieńcowe - OZW całkowite zatrzymanie przepływu
Bardziej szczegółowoLeczenie antyagregacyjne u pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym zalecenia dla zespołów ratownictwa medycznego. Stanowisko ekspertów
Kardiologia Polska 2017; 75, supl. V: 47 56; DOI: 10.5603/KP.2017.0142 ISSN 0022 9032 OPINIE, KONSENSUSY, STANOWISKA EKSPERTÓW / EXPERTS OPINIONS AND POSITION PAPERS Leczenie antyagregacyjne u pacjentów
Bardziej szczegółowoRóżne stenty dla różnych chorych w różnych sytuacjach klinicznych, co każdy lekarz wiedzieć powinien. Dominik Wretowski
Różne stenty dla różnych chorych w różnych sytuacjach klinicznych, co każdy lekarz wiedzieć powinien. Dominik Wretowski Dr Andreas Gruentzig (1939-1985) 23 lata po PCI Restenoza po 6 tygodniach Bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego
Bardziej szczegółowoTesty wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Bardziej szczegółowoChory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej
Trudni chorzy na sali operacyjnej Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej Anna Dylczyk-Sommer Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Gdański Uniwersytet Medyczny Deklaruję brak
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I dla STUDENTÓW III i IV ROKU STUDIÓW
PRZEWODNIK I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I dla STUDENTÓW III i IV ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU Ostre zespoły wieńcowe NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej
Bardziej szczegółowoPostępowanie z chorym przed i po implantacji leczonym doustnymi lekami p-zakrzepowymi
Postępowanie z chorym przed i po implantacji leczonym doustnymi lekami p-zakrzepowymi Dr hab.n.med.barbara Małecka Krakowski Szpital Specjalistyczny im.jana Pawła II 1 1. Leczenie przeciwzakrzepowe wiąże
Bardziej szczegółowoOPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA
OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA dr hab. med. Ewa Konduracka Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowski Szpital Specjalistyczny
Bardziej szczegółowoOpracował : Norbert Kaczmarek Robert Pietryszyn 2010
OZW - postępowanie przedszpitalne. Doświadczenia własne - Pogotowie Ratunkowe w Jeleniej Górze. Opracował : Norbert Kaczmarek Robert Pietryszyn 2010 OZW Definicja....... Ostre zespoły wieńcowe ( OZW )
Bardziej szczegółowoPrzywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu
Bardziej szczegółowoWytyczne ACC/AHA dla STEMI
Wytyczne ACC/AHA dla STEMI Podsumowanie wytyczne ACC/AHA postępowania z pacjentami z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI). Podsumowanie wytyczne ACC/AHA postępowania z pacjentami z zawałem serca
Bardziej szczegółowoWytyczne ESC Universal definition of myocardial infarction
Wytyczne ESC 2012 Universal definition of myocardial infarction 2012 - Acute Myocardial Infarction in patients presenting with ST-segment elevation (Management of) I K AT E D R A I K L I N I K A K A R
Bardziej szczegółowoZawał bez uniesienia ST -Postępowanie w ostrym okresie kiedy koronarografia i plastyka, jakie leki. Dominik Wretowski
Zawał bez uniesienia ST -Postępowanie w ostrym okresie kiedy koronarografia i plastyka, jakie leki Dominik Wretowski Postępowanie i agresywność leczenia w OZW-NSTEM powinny opierać się na wczesnej ocenie
Bardziej szczegółowoTerapia przeciwpłytkowa przed operacją kardiochirurgiczną stanowisko kardiologa i kardiochirurgów
Choroby Serca i Naczyń 2013, tom 10, nr 4, 215 219 F A R M A K O T E R A P I A C H O R Ó B U K Ł A D U K R Ą Ż E N I A Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Beata Wożakowska-Kapłon Terapia przeciwpłytkowa
Bardziej szczegółowoUdary mózgu w przebiegu migotania przedsionków
Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Dr hab. med. Adam Kobayashi INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII, WARSZAWA Pacjenci z AF cechują się w pięciokrotnie większym ryzykiem udaru niedokrwiennego
Bardziej szczegółowoTerapia klopidogrelem w badaniach klinicznych
praca poglądowa Hematologia 2014, tom 5, nr 3, 239 244 Copyright 2014 Via Medica ISSN 2081 0768 Terapia klopidogrelem w badaniach klinicznych The clopidogrel therapy in clinical trials Magdalena Kieszkowska
Bardziej szczegółowoAgnieszka Kołacz II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM w Lublinie
Postępowanie okołooperacyjne u pacjentów ze stentami wieńcowymi Agnieszka Kołacz II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM w Lublinie Implantacja stentu 5% pacjentów poddawanych jest operacji
Bardziej szczegółowoXXX lecie Inwazyjnego Leczenia Zawału Serca. ,,Czas to życie
XXX lecie Inwazyjnego Leczenia Zawału Serca,,Czas to życie Mariusz Gąsior III Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Opóźnienia czasowe -> Krytyczny moment leczenia
Bardziej szczegółowoNowe leki w terapii niewydolności serca.
Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej
Bardziej szczegółowoNowy model optymalnego doustnego leczenia przeciwpłytkowego pacjentów z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST w Polsce
W Polsce/In Poland Kardiologia Polska 2011; 69, 9: 986 994 ISSN 0022 9032 Nowy model optymalnego doustnego leczenia przeciwpłytkowego pacjentów z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST w Polsce New model
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoŻylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem?
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem? Żylna Choroba Zakrzepowo-Zatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny ny, interdyscyplinarny problem współczesnej medycyny Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) (Deep
Bardziej szczegółowoEpidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Bardziej szczegółowoKrwotok urazowy u chorego leczonego nowoczesnymi doustnymi antykoagulantami
Krwotok urazowy u chorego leczonego nowoczesnymi doustnymi antykoagulantami dr hab. n. med. Tomasz Łazowski I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Warszawski Uniwersytet Medyczny 2017 Dabigatran
Bardziej szczegółowoŚwieży zawał mięśnia sercowego.
Świeży zawał mięśnia sercowego. Każda komórka ludzkiego organizmu włączając w to komórki mięśnia sercowego (kardiomiocyty) potrzebują tlenu do normalnego funkcjonowania. Jednak czynność komórek zaczyna
Bardziej szczegółowoLeczenie przeciwzakrzepowe w ostrych zespołach wieńcowych historia i perspektywy
Leczenie przeciwzakrzepowe w ostrych zespołach wieńcowych historia i perspektywy Tomasz Pasierski Oddział Kardiologii i Chorób Wewnętrznych Międzyleski Szpital Specjalistyczny w Warszawie Rada Przejrzystości
Bardziej szczegółowoGdański Uniwersytet Medyczny I Katedra i Klinika Kardiologii
Gdański Uniwersytet Medyczny I Katedra i Klinika Kardiologii Kierownik: Prof. dr hab. med. Marcin Gruchała ul. Dębinki 7, 80-211 Gdańsk tel./fax (0 58) 346 12 01; tel. 349 25 00, 349 25 04 - sekretariat
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoMetodyka RCT, próba otwarta (osoby oceniające wystąpienie punktów końcowych nie znały przynależności chorych do grup); analiza ITT
Enoksaparyna i.v. w porównaniu z heparyną niefrakcjonowaną i.v. u chorych z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST poddawanych pierwotnej przezskórnej interwencji wieńcowej badanie ATOLL Omówienie artykułu:
Bardziej szczegółowoInhibitory enzymu konwertującego angiotensyny w prewencji ostrych zespołów wieńcowych
Inhibitory enzymu konwertującego angiotensyny w prewencji ostrych zespołów wieńcowych Od chwili wprowadzenia inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE-I) do lecznictwa szczególne zainteresowanie budzi zastosowanie
Bardziej szczegółowoAspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada
Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu Maciej Niewada PLAN Udar epidemia? Jak migotanie przedsionków wpływa na udar? Nowe leki przeciwkrzepliwe:
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Bardziej szczegółowoLeczenie przeciwpłytkowe przed i po zabiegach elektroterapii. dr Dariusz Górko, dr hab. n.med. Marcin Grabowski SPCSK, Warszawa
Leczenie przeciwpłytkowe przed i po zabiegach elektroterapii dr Dariusz Górko, dr hab. n.med. Marcin Grabowski SPCSK, Warszawa 1 Ryzyko krwawienia okołooperacyjnego 1. Zabiegi implantacji wszczepialnych
Bardziej szczegółowoProfilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012
Nowe wytyczne ESC/PTK w kardiologii Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012 Przemysław Trzeciak Częstochowa 11.12.2012 Umieralność z powodu chorób ukł. krążenia w latach
Bardziej szczegółowoOCENA RYZYKA OPERACYJNEGO U CHORYCH KARDIOLOGICZNYCH Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Kardiologicznej I Katedry Kardiologii i Kardiochirurgii UM w Łodzi Jak ocenić ryzyko i zakwalifikować chorego
Bardziej szczegółowoPostępowanie w OZW wytyczne z roku 2012, których nadal nie znamy
rat. med. Adam Stępka Wojewódzka Stacja atownictwa Medycznego w Łodzi Postępowanie w OZW wytyczne z roku 2012, których nadal nie znamy Praca recenzowana Ostre zespoły wieńcowe (ang. acute coronary syndrome
Bardziej szczegółowoNazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:
Bardziej szczegółowoStanowisko z dnia 03 czerwca 2011r. konsultanta krajowego w dziedzinie piel gniarstwa ratunkowego w sprawie transportu pacjentów z symptomatologi
Kraków 2011-06-03 Stanowisko z dnia 03 czerwca 2011r. konsultanta krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego w sprawie transportu pacjentów z symptomatologią: ostrego zespołu wieńcowego, udaru niedokrwiennego
Bardziej szczegółowoznieczulenie zewnątrzoponowe znieczulenie podpajęczynówkowe połączone znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe blokady nerwów obwodowych i
Leki przeciwkrzepliwe a anestezja regionalna Anestezja regionalna znieczulenie zewnątrzoponowe znieczulenie podpajęczynówkowe połączone znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe blokady nerwów obwodowych
Bardziej szczegółowoPrzezskórna interwencja wieńcowa u pacjentki przyjmującej doustne antykoagulanty niebędące antagonistami witaminy K
Kardiologia Polska 2016; 74, supl. III: 34 38; DOI: 10.5603/KP.2016.0077 ISSN 0022 9032 Opis przypadku / Case report Przezskórna interwencja wieńcowa u pacjentki przyjmującej doustne antykoagulanty niebędące
Bardziej szczegółowoBartosz Kopeć, Mateusz Sikora, Tomasz Sroczyński, Andrzej Pawlik Katedra i Zakład Fizjologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY / REVIEW PAPER Otrzymano/Submitted: 12.01.2018 Zaakceptowano/Accepted: 05.03.2018 Doustne leki przeciwkrzepliwe w profilaktyce wtórnej u pacjentów z ostrymi zespołami
Bardziej szczegółowoDOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U DZIECI W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U DZIECI W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Jak wynika z publikacji autorstwa zespołu ekspertów pod przewodnictwem
Bardziej szczegółowoDOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Sekterarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie i opieka nad chorym kierowanym do ablacji. lek. Janusz Śledź
Przygotowanie i opieka nad chorym kierowanym do ablacji lek. Janusz Śledź Kwalifikacja do EPS i ablacji Wnikliwa ocena EKG w czasie arytmii i w czasie rytmu zatokowego Badanie echokardiograficzne EKG m.
Bardziej szczegółowoOZW istotne elementy wywiadu chorobowego cd.
OZW istotne elementy wywiadu chorobowego cd. Jakość bólu charakter bólu; Jak można go określić, gdzie odczuwany jest dyskomfort? Promieniowanie Gdzie odczuwany jest ból? Gdzie ten ból bólu promieniuje?
Bardziej szczegółowoPrewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski
Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i El. Int. oraz Nad. Tęt. IK CMUJ Kraków piotrjankowski@interia.pl Gdańsk, 24
Bardziej szczegółowoWarszawa, r. Dr hab. n. med. Łukasz Szarpak Zakład Medycyny Ratunkowej I Wydział Lekarski Warszawski Uniwersytet Medyczny
Warszawa, 8.01.2018r. Dr hab. n. med. Łukasz Szarpak Zakład Medycyny Ratunkowej I Wydział Lekarski Warszawski Uniwersytet Medyczny Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Michała Czapli Powikłania w transportach
Bardziej szczegółowoUkład krzepnięcia a znieczulenia przewodowe
Układ krzepnięcia a znieczulenia przewodowe We wszystkich obecnie dyscyplinach zabiegowych obowiązuje standard profilaktyki przeciwzakrzepowej z zastosowaniem heparyn (zwłaszcza drobnocząsteczkowych).
Bardziej szczegółowoLeczenie przeciwpłytkowe u chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi i towarzyszącą cukrzycą
Choroby Serca i Naczyń 2016, tom 13, nr 6, 399 405 C H O R O B A W I E Ń C O W A Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Lech Poloński Leczenie przeciwpłytkowe u chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi i
Bardziej szczegółowoQP-CO/2.1; 2.2 QP-CO/6.1; 6.2; 6.3 POSTĘPOWANIE W PRZYPADKACH SZCZEGÓLNYCH
Strona 1 z 8 SPIS TREŚCI 1. Cel procedury...2 2. Przedmiot procedury...2 3. Zakres stosowania...2 4. Sposób postępowania...2 5. Odpowiedzialność i uprawnienia...6 6. Kontrola przebiegu procedury...6 7.
Bardziej szczegółowoFaza A badania Aggrastat to Zocor (A to Z)
Faza A badania Aggrastat to Zocor (A to Z) Enoksaparyna w porównaniu z ufhw leczeniu ostrych zespołów wieńcowych bez uniesienia odcinka ST (NSTE ACS) podawanych łącznie z Tirofibanem i Aspiryną Faza A
Bardziej szczegółowoAnestezjologia Ratownictwo Nauka Praktyka / Anaesthesiology Rescue Medicine Science Practice
57 Anestezjologia i Ratownictwo 2017; 11: 457-464 ARTYKUŁ POGLĄDOWY / REVIEW PAPER Otrzymano/Submitted: 27.06.2017 Zaakceptowano/Accepted: 25.09.2017 Akademia Medycyny Przedszpitalna farmakoterapia ostrych
Bardziej szczegółowoNitraty -nitrogliceryna
Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,
Bardziej szczegółowoSłowo wstępne. 0 Grupa odbiorcza 0 Dobór tematu 0 Bibliografia 0 Wytyczne ECS 0 Duży temat Take Home Messages
Słowo wstępne 0 Grupa odbiorcza 0 Dobór tematu 0 Bibliografia 0 Wytyczne ECS 0 Duży temat Take Home Messages Plan prezentacji Choroba niedokrwienna serca - definicja ChNS jest szerokim pojęciem, obejmującym
Bardziej szczegółowoZagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak
Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak Konsultant Krajowy w dziedzinie kardiologii Przyczyny zgonów w Polsce Choroby serca i udary, cukrzyca Nowotwory
Bardziej szczegółowoANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Efient 10 mg tabletki powlekane Efient 5 mg tabletki powlekane 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Efient 10 mg: Każda tabletka
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy doktorskiej. Lek. Krzysztofa Myrdy. W przedstawionej mi do recenzji rozprawie doktorskiej lek. Krzysztof Myrdy próbuje
Dr hab. n. med. Jacek Legutko, prof. UJ Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Instytut Kardiologii, II Klinika Kardiologii Ul. Kopernika 17,31-501 Kraków Tel.: 1242471 81, Fax: 124247184 E-mail: jacek.legutko@uj.edu.pl
Bardziej szczegółowoCo możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej.
Adam Sokal Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Kardio-Med Silesia Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej. AF i udar U ok. 1 z 3 chorych
Bardziej szczegółowoLECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2
załącznik nr 11 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Bardziej szczegółowomgr Michał Czapla Tytuł pracy doktorskiej:
mgr Michał Czapla Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Wydział Nauk o Zdrowi, Katedra Zdrowia Publicznego, Zakład Organizacji i Zarządzania asystent Tytuł pracy doktorskiej: Powikłania
Bardziej szczegółowoDOBRE PRAKTYKI POSTĘPOWANIA DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH I ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Z PACJENTEM Z PODEJRZENIEM UDARU MÓZGU
DOBRE PRAKTYKI POSTĘPOWANIA DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH I ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Z PACJENTEM Z PODEJRZENIEM UDARU MÓZGU Konsultant krajowy w dziedzinie neurologii prof. dr hab. n. med. Danuta Ryglewicz
Bardziej szczegółowoANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Prasugrel Mylan 5 mg tabletki powlekane Prasugrel Mylan 10 mg tabletki powlekane 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Prasugrel Mylan
Bardziej szczegółowoMarcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoE. Czy uważa Pan/i, że powrót do domu jest związany z dodatkowymi zagrożeniami? a. Tak b. Chyba tak c. Nie jestem pewien d. Nie
SKALA GOTOWOŚCI DO WYPISU ZE SZPITALA U PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO The Readiness for Hospital Discharge After Myocardial Infarction Scale (RHDS MIS) Autor: Aldona Kubica Kwestionariusz dla pacjentów
Bardziej szczegółowoKardiomiopatia takotsubo. Jak duży problem u pacjenta z cukrzycą? Prezentacja przypadku.
Małgorzata Zalewska-Adamiec Kardiomiopatia takotsubo. Jak duży problem u pacjenta z cukrzycą? Prezentacja przypadku. Klinika Kardiologii Inwazyjnej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Kierownik Kliniki:
Bardziej szczegółowoRenata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie
Renata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie Jednym z najczęstszych powodów braku satysfakcji pacjenta po przeprowadzonym zabiegu jest ból pooperacyjny 1... 1. Nakahashi
Bardziej szczegółowoKomentarz. Zaskakująca ewolucja preferencji leczenia przeciwpłytkowego z perspektywy przełomu 2017 i 2018 roku
Choroby Serca i Naczyń 2017, tom 14, nr 5, 321 326 F A R M A K O T E R A P I A C H O R Ó B U K Ł A D U K R Ą Ż E N I A Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Beata Wożakowska-Kapłon Komentarz. Zaskakująca
Bardziej szczegółowoDOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Sekterarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko
Bardziej szczegółowoAutor: Aldona Kubica. Kwestionariusz dla pacjentów po zawale serca leczonych angioplastyka wieńcową. Wersja 1
SKALA GOTOWOŚCI DO WYPISU ZE SZPITALA U PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO The Readiness for Hospital Discharge After Myocardial Infarction Scale (RHDS MIS) Autor: Aldona Kubica Kwestionariusz dla pacjentów
Bardziej szczegółowoStefan Grajek, Anna Olasińska. Streszczenie GŁOS EKSPERTA
GŁOS EKSPERTA Varia Medica 2018 tom 2, nr 4, strony 304 314 Copyright 2018 Via Medica ISSN 2544-4212 Wczesne leczenie tikagrelorem (przed koronarografią) u chorych z ostrym zespołem wieńcowym: zawałem
Bardziej szczegółowoPrewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
Prewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Innowacje w kardiologii, Warszawa, 17 maja 2012 Potencjalny konflikt interesów NIE ZGŁASZAM
Bardziej szczegółowoCIBA-GEIGY Sintrom 4
CIBA-GEIGY Sintrom 4 Sintrom 4 Substancja czynna: 3-[a-(4-nitrofenylo-)-0- -acetyloetylo]-4-hydroksykumaryna /=acenocoumarol/. Tabletki 4 mg. Sintrom działa szybko i jest wydalany w krótkim okresie czasu.
Bardziej szczegółowoMigotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii
Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia
Bardziej szczegółowoOd prewencji do ablacji: nowoczesne leczenie migotania przedsionków - zmiany w stosunku do wcześniejszych wytycznych wg ESC, cz.
Od prewencji do ablacji: nowoczesne leczenie migotania przedsionków - zmiany w stosunku do wcześniejszych wytycznych wg ESC, cz. II Nowoczesne leczenie pacjenta z migotaniem przedsionków to złożony proces.
Bardziej szczegółowoKażda tabletka zawiera 5 mg prasugrelu (w postaci chlorowodorku). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: każda tabletka zawiera 2,7 mg laktozy.
PLLLY00562/01/2016 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Efient 5 mg tabletki powlekane 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda tabletka zawiera 5 mg prasugrelu (w postaci chlorowodorku). Substancja pomocnicza o
Bardziej szczegółowoAktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę.
Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę. Aneks III Poprawki do odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Ostre zespoły wieńcowe 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej
Bardziej szczegółowoFrakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca
Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Zbigniew Gugnowski GRK Giżycko 2014 Opracowano na podstawie: Wytycznych ESC dotyczących rozpoznania oraz
Bardziej szczegółowoKtórzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej
Którzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej D. Payen i E. Gayat Critical Care, listopad 2006r. Opracowała: lek. Paulina Kołat Cewnik do tętnicy płucnej PAC, Pulmonary
Bardziej szczegółowoNowoczesne technologie w słuŝbie zdrowia, telemedycyna w kardiologii.
Nowoczesne technologie w słuŝbie zdrowia, telemedycyna w kardiologii. Klinika Rehabilitacji Kardiologicznej i Elektrokardiologi Nieinwazyjnej Instytut Kardiologii Warszawa - Anin Ryszard Piotrowicz Komitet
Bardziej szczegółowoDostęp promieniowy u pacjentów leczonych inwazyjnie z powodu ostrych zespołów wieńcowych
66 Dostęp promieniowy u pacjentów leczonych inwazyjnie z powodu ostrych zespołów wieńcowych Dostęp promieniowy u pacjentów leczonych inwazyjnie z powodu ostrych zespołów wieńcowych Radial approach for
Bardziej szczegółowoMetoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia
Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia Metoksyfluran nowy-stary środek Stosowany w Australii i Nowej Zelandii od 40 lat jako środek p- bólowy Zarejestrowany we wszystkich krajach Europejskich w
Bardziej szczegółowoDepartment of Emergency Medicine, Charité, University Medicine Berlin, Campus Benjamin Franklin, Berlin, Germany c
Wstępne postępowanie w ostrych zespołach wieńcowych Nikolaos I. Nikolaou a, *, Hans-Richard Arntz b, Abdelouahab Bellou c, Farzin Beygui d, Leo L. Bossaert e, Alain Cariou f a Cardiology Department, Konstantopouleio
Bardziej szczegółowo