Włącz się w kampanię Świat bez głodu! Róg nieobfitości. Kryzys żywnościowy w Somalii, Etiopii, Kenii i Dżibuti

Transkrypt

1 ISSN NR 34 grudzień 2011 Kurs na Kenię Czas na działania! Akcja lokalna zmiana globalna! Noblistki z krajów globalnego Południa Włącz się w kampanię Świat bez głodu! Róg nieobfitości. Kryzys żywnościowy w Somalii, Etiopii, Kenii i Dżibuti Bądź wolontariuszem! Zmieniaj świat i siebie!

2 Witajcie! Cieszymy się, że możemy oddać w Wasze ręce 34. numer magazynu Pomagamy. Kolejne wydanie zbiega się w czasie z końcem roku 2011, co jest wspaniałą okazją do podsumowań, ale przede wszystkim do noworocznych postanowień! Zamiast nie będę jadł/a słodyczy, czy będę się więcej uczyć proponujemy na przykład będę jeździł/a do szkoły na rowerze, będę zakręcać kran, gdy myję zęby, na godzinie wychowawczej wygłoszę referat o głodzie na świecie albo pojadę na wakacje pociągiem zamiast samolotem, zorganizuję w szkole akcję Studnia dla Południa. Wyobraźcie sobie, jak wiele mogłoby się zmienić, gdyby każdy/a uczeń/ nica w Waszej szkole, każdy/a z nas w Polsce i na świecie podjął/a choć jedno działanie na rzecz lepszego świata. Na stronach 8, 9 przeczytacie, co dla świata robią na co dzień wolontariusze/ki Polskiej Akcji Humanitarnej, a na stronach 4-7 znajdziecie wiele inspiracji i pomysłów, jak zaangażować się w różne akcje i kampanie. Dowiecie się też, co w mijającym roku robili uczniowie/nice szkół w Stawiszynie i Zielonej Górze możecie powtórzyć akcje w Waszej szkole. Czy Wam jako wolontariuszom/kom udało się coś zrobić? Jeśli tak, podzielcie się tym z nami. Na wolontariat nigdy nie jest za późno to może być kolejne świetne postanowienie noworoczne! Czekamy na wasze listy, pomysły, sugestie. Piszcie do nas! Ale przede wszystkim: działajcie! Postaramy się Was w tym wspierać. Olga Mijający rok jest Europejskim Rokiem Wolontariatu i Aktywności Obywatelskiej. W nowym roku pamiętajcie o ważnych datach: Dzień Dzieci-Żołnierzy Szacuje się, że ok. 300 tysięcy dzieci na całym świecie wbrew własnej woli bierze udział w konfliktach zbrojnych i wojnach. Od 1990 roku w działaniach wojennych zginęło ponad 1,6 mln dzieci. To dobry dzień, aby zainicjować kampanię Red Hand. Światowy Dzień Konsumenta W 1962 roku, podczas przemówienia w Kongresie Stanów Zjednoczonych dotyczącego projektu ustawy o ochronie praw konsumenta, J. F. Kennedy powiedział: Konsumenci to my wszyscy. Dowiedz się, jakie są twoje prawa i jakie instytucje zajmują się ich ochroną! Dzień Konsumenta to znakomita okazja do przyjrzenia się naszym zakupom. Co kupujemy? Czy na pewno jest to nam potrzebne? Jak nawyki konsumenckie oraz wybory, których dokonujemy w sklepach wpływają na środowisko naturalne i życie innych ludzi po drugiej stronie globu? C zy wiesz, że... Światowy Dzień Wody Czy wiesz, że ponad miliard ludzi na świecie cierpi z powodu braku dostępu do czystej wody pitnej? Ile litrów wody potrzeba do produkcji jednego samochodu lub 150 gramów hamburgera? Światowy Dzień Wody to odpowiedni moment, by uświadomić sobie, jak ważną rolę odgrywa woda w naszym życiu i dlaczego powinniśmy ją oszczędzać. Dzień Sprawiedliwego Handlu Tego dnia przypominamy, że w handlu najważniejszy jest człowiek, nie zysk. Sprawdź, czy w Twojej okolicy są sklepy oferujące artykuły Fair Trade! Porozmawiaj z właścicielem osiedlowego sklepu na temat możliwości wprowadzenia tego typu produktów do oferty. Działajcie razem na rzecz ruchu Sprawiedliwego Handlu! Rok szkolny 2011/2012 jest rokiem Szkoły z Pasją. Polska Akcja Humanitarna jest jedną z organizacji sygnatariuszy listu intencyjnego w sprawie zawiązania koalicji na rzecz wszechstronnego rozwoju uczniów/nic: Nasze działania i projekty są rekomendowane na stronie Wydawca: Polska Akcja Humanitarna Ul. Szpitalna 5/ Warszawa Tel: (22) wew. 229 Faks: (22) Redakcja: Olga Mielnikiewicz (olga.mielnikiewicz@pah.org.pl) Katarzyna Zwolak (katarzyna.zwolak@pah.org.pl) Anna Okińczyc (anna.okinczyc@pah.org.pl) Redakcja i korekta: Dawid Dziwosz Projekt, skład, łamanie: Krzysztof Kleszcz (krzysztof.kleszcz@gmail.com) Na okładce: Bartek Wrześniowski Haiti. Rok po katastrofie, 2010 r. oraz Jiri Renza Mary i Kinga podczas zajęć fotograficznych w ramach projektu Shootback. Kenia, 2011 r. Druk: Chromapres Projekt jest finansowany z grantu Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach projektu: (W)łącz się i działaj!

3 POLECAMY Chcesz działać, ale nie wiesz jak zacząć? Koniecznie tu zajrzyj! Strona tworzona jest przez młodych ludzi dla swoich rówieśników/czek, zarówno tych, którzy są już społecznie zaangażowani, jak i tych, którzy taką przygodę dopiero chcą rozpocząć. Znajdziesz tu porady jak przeprowadzić daną inicjatywę i przykłady sprawdzonych działań, oraz pomysły pionierskie, które nie były wcześniej realizowane. Nieważne, czy chcesz zorganizować pokaz filmowy czy też zrobić wywiad z ważną osobistością. Dzięki działasz.pl dowiesz się, jak przeprowadzić każdą akcję. Chcesz rozwinąć zainteresowania, zdobyć doświadczenie w nowych dziedzinach, poznać języki obce i zasmakować innej kultury? A może masz pomysł na lokalne działania z udziałem ludzi z całego świata? Jeśli tak, odwiedź stronę programu Młodzież w działaniu! Dowiesz się jak zorganizować wymianę międzynarodową lub wyjechać na wolontariat europejski i działać aktywnie na rzecz sprawiedliwszego świata poza granicami kraju. Szukasz informacji o inicjatywach obywatelskich w Polsce? Ciekawią Cię nowości z sektora pozarządowego? Interesujesz się życiem społecznym w kraju? A może szukasz ciekawych wydarzeń, w których możesz wziąć udział? Wejdź koniecznie na stronę ngo.pl. To największy portal zajmujący się tematyką społeczeństwa obywatelskiego, który na bieżąco informuje o tym, co dzieje się w trzecim sektorze, inicjuje dyskusje na ważne tematy i promuje ciekawe wydarzenia. Torba z dętek? Fotel z korka? Buty z pasów bezpieczeństwa? Brzmi nierealnie, wygląda niebanalnie i jest ekologiczne! Na stronie znajdziesz tysiące pomysłów, jak wykorzystać pozornie bezużyteczne przedmioty: stare butelki, zużyte bilety czy puszki po farbie zamienić je w zjawiskowe meble, klosze, a nawet ubrania! Uwaga: strona mocno pobudza kreatywność! Odtąd zanim coś wyrzucisz, trzy razy zastanowisz się, co można z tego zrobić! A wszystko w duchu zasady 3R, czyli: Reduce, Reuse i Recycle! Jeśli używasz Internetu, interesuje Cię los ludzi na świecie, ale do tej pory miałaś/-eś wrażenie, że niewiele możesz zrobić na rzecz innych, ta strona jest właśnie dla Ciebie! Mechanizm jej działania jest bardzo prosty. Co jakiś czas na stronie pojawiają się petycje skierowane do przywódców politycznych. Możesz się pod nimi podpisać, popierając tym samym proponowane rozwiązanie problematycznej kwestii. Dzięki masowym podpisom ludzi z całego świata, społeczności Avaaz udało się powstrzymać wiele ustaw, które znacząco wpłynęłyby na pogorszenie losu ludzi na całym świecie. Wejdź na stronę i dowiedz się o inicjatywach avaaz więcej. To naprawdę działa! Mówi się, że obecny świat to globalna wioska. Jeśli tak, to czy mieszkańcy globalnego Południa są naszymi sąsiadami? Takie pytanie zadali sobie twórcy serwisu kiva.org, który wspiera mikrokredyty na całym świecie. Na stronie internetowej Kiva możesz poznać konkretnych ludzi, ich rodziny, plany biznesowe, wysokość oczekiwanej mikropożyczki, jej przeznaczenie oraz termin spłaty. Możesz wybrać komu pożyczysz pieniądze. Codzienne aktualizacje przedstawiają procent spłaty, a zwrócone pieniądze możesz wyjąć lub ulokować w kolejnej pożyczce. Jeśli planujesz szkolną zbiórkę na szczytny cel, zajrzyj koniecznie na stronę kiva.org! 3

4 Jak zapewne wszyscy słyszeliście, rok 2011 decyzją Rady Unii Europejskiej został ogłoszony Rokiem Wolontariatu. Jego hasło przewodnie brzmi Bądź wolontariuszem! Zmieniaj świat i siebie! Czy wszyscy wiemy, co to jest wolontariat? W Waszej szkole z pewnością działa Klub Wolontariatu, który zajmuje się organizowaniem różnych akcji, więc tylko przypomnijmy: wolontariat to bezpłatne, świadome wykonywanie działań na rzecz osób, które znajdują się poza kręgiem naszej rodziny, znajomych czy przyjaciół. W takie działania można angażować się w szkole, ale również poza szkołą, włączając się w działania organizacji pozarządowej. Organizacja pozarządowa, inaczej nazywana NGO (ang. Nongovernmental Organization), to tzw. Trzeci Sektor poza sektorem rządowym (ministerstwa, urzędy państwowe) i sektorem prywatnym (firmy, przedsiębiorstwa). Organizacje pozarządowe przybierają formę stowarzyszeń, fundacji, organizacji społecznych. Zarówno stowarzyszenia, jak i fundacje działają w dużej mierze dzięki pracy wolontariuszy/ ek. Wsparciem dla NGO-sów są też darowizny przekazywane przez osoby popierające organizację oraz granty od równych instytucji ( np. Komisji Europejskiej) na realizację projektów, czyli kilkumiesięcznych (rzadziej kilkuletnich) przedsięwzięć, które mają określony cel i rezultaty. Zanim napiszemy gdzie można znaleźć organizację, w której działania możecie się zaangażować, kilka słów o tym, dlaczego warto to zrobić i czego można się nauczyć na konkretnym przykładzie. Załóżmy, że jesteście grupą uczniów/nic II klasy gimnazjum, i właśnie dowiedzieliście się, że w rogu Afryki panuje klęska głodu. Oglądając wstrząsające programy w telewizji myślicie: chcę coś zrobić dla moich rówieśników! Jakie są Wasze kolejne kroki? 1. Idziesz do wychowawcy/opiekuna Szkolnego Klubu Wolontariatu, by podzielić się chęcią działania. Takie działania nazywamy rzecznictwem znaczy to występowanie w imieniu kogoś lub czegoś. Można być swoim własnym rzecznikiem, rzecznikiem grupy, której się jest członkiem, ale można też wypowiadać się w imieniu innych (np. słabszych, niepełnosprawnych, niepełnoletnich). 2. Wspólnie z wychowawcą/czynią zastanawiacie się, w jaki sposób możecie przyczynić się do poprawy sytuacji w Afryce Wschodniej. Planujecie imprezę jak przyciągnąć dużą publiczność? Ten etap nazywamy planowaniem projektu. Projekt działanie szkoły na rzecz Afryki ma skalę dostosowaną do Waszych możliwości, jednak jest pierwszym krokiem do nabycia umiejętności niezbędnej na rynku pracy. W każdej firmie czy urzędzie realizuje się projekty, które najpierw trzeba zaplanować, np. projekt wdrażania systemu informatycznego, wdrażania Prezentacja strojów EKO z surowców wtórnych w Liceum Plastycznym im. C. Brancusi w Szczecinie. 4

5 nowych biletów komunikacji miejskiej, czy wdrażania nowego pracownika (to również jest projekt!). 3. Decydujecie się na konkretne działania, np. wiecie, że PAH rozpoczęła zbiórkę na rzecz Afryki. Zaglądacie na stronę PAH, żeby dowiedzieć się, jakie działania może podjąć szkoła, by zaangażować się w akcję. Nawiązujecie kontakt z PAH. Nawet jeśli to wychowawca/czyni napisze do nas maila, a nie Ty osobiście, możecie go poprosić, by następnym razem pozwolił Wam uczestniczyć w pisaniu takiej wiadomości. Z pewnością jest to umiejętność, która przyda Wam się w przyszłości, gdy będziecie realizować działania na większą skalę! 4. Zamówiliście gadżety, które będziecie sprzedawać podczas imprezy szkolnej, a zebrane pieniądze przekażecie PAH. Organizujecie imprezę. Takie działania nazywamy realizacją projektu, którą zazwyczaj zajmuje się zespół osób. Dzięki tym działaniom zorientujecie się, jaka rola najbardziej Wam odpowiada: sekretarza zespołu, organizatora, a może wolicie, gdy ktoś inny wydaje polecenia? Nauczycie się również pracować według harmonogramu: jakie działania trzeba zakończyć, by móc rozpocząć kolejne? Zaczynając od projektów w Waszej skali możecie dojść do zarządzania i realizowania projektów wartych miliony euro, jakie realizujemy w PAH. 5. Uff, już po imprezie. Było sporo stresu, ale się opłacało! Teraz należy rozliczyć sprzedane gadżety, napisać sprawozdanie i załączyć zdjęcia z akcji. Porozmawiajcie z wychowawcą/czynią, by powierzył Wam te działania dzięki temu nauczycie się kolejnego etapu realizacji projektu, czyli raportowania. Pierwszy projekt za Wami! Działając wspólnie z nauczycielem/ką, na pewno wiele się nauczyliście. Podczas realizacji kolejnych będziecie już bardziej samodzielni. Czy to doświadczenie zachęciło Was do działania na większą skalę? Jeśli tak zachęcamy do nawiązania kontaktu z organizacjami pozarządowymi, działającymi w Waszym regionie! Możecie zaangażować się indywidualnie lub całą grupą, a nawet po ustaleniu sprawy z wychowawcami i dyrekcją włączyć całą szkołę w działania organizacji! W Polsce jest zarejestrowanych 12 tys. fundacji i 87 tys. stowarzyszeń, w tym 16 tys. Ochotniczych Straży Pożarnych (dane z portalu NGO.pl) Jak jednak wybrać organizację, która będzie Wam najbardziej odpowiadać? Wśród organizacji pozarządowych poszukajcie takiej, która dokładnie wpisze się w Wasze zainteresowania. Zajmują się one różnymi rzeczami: ekonomią, ochroną środowiska, ochroną praw pacjenta, konsumenta, działają na rzecz krzewienia kultury albo prowadzą działalność dobroczynną (np. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy czy PAH oraz wiele innych). Inne propagują kulturę rowerową albo wspierają młode talenty ta lista nie wyczerpuje możliwości! Baza wszystkich organizacji pozarządowych w Polsce znajduje się na portalu www. NGO.pl, warto tam poszperać! Pamiętajcie, że wolontariat nie polega jedynie na zbiórce pieniędzy, nakrętek czy surowców wtórnych. Wolontariat to wewnętrzne nastawienie na działanie dla innych, działanie, które poprawi sytuację konkretnych osób czy regionu okolicznego lasu, który jest zasypywany nielegalnie wywożonymi śmieciami, lub odległej Afryki Wschodniej. Wolontariat to również budzenie świadomości. O takich akcjach realizowanych i inicjowanych przez szkoły i indywidualne osoby przeczytacie w tym numerze Pomagamy. Ania Okińczyc Anna.okinczyc@pah.org.pl Happening Fair trade niech handel będzie sprawiedliwy zorganizowany przez Gimnazjum nr 2 oraz Akademicki Zespół Szkół Ogólnokształcących w Chorzowie. Fot. Andrzej Noga 5

6 Czas na działania! Akcja lokalna zmiana globalna! Poznajcie przykłady udanych, trwałych i skutecznych działań i akcji, które zorganizowali uczniowie i uczennice pięciu szkół uczestniczących w programach Szkoła Globalna działa lokalnie! oraz Szkoła Humanitarna. Akcje skierowane były do instytucji, organizacji i firm, a także mieszkańców/nek danych miejscowości. Zespół Szkół w Stawiszynie koło Konina zrealizował projekt Woda towar luksusowy Cel projektu: uczniowie/nice dowiadują się, jak ważna jest woda i racjonalne korzystanie z jej zasobów oraz angażują się w działania na rzecz zapewnienia dostępu do wody wszystkim ludziom na świecie. Co się działo: Uczniowie/nice utworzyli Klub Szkoły Humanitarnej i zbierali informacje na temat problematyki wodnej. Na ich podstawie sporządzili ankietę, która miała zbadać, czy ich koleżanki i koledzy czują się współodpowiedzialni za sprawy globalne. Chcąc zwiększyć wiedzę swoich rówieśników/czek na temat dostępu do wody na świecie, Klub przygotował dwie prezentacje multimedialne: Problem wody na świecie; Dlaczego mamy oszczędzać wodę? Klub włączył się w obchody Światowego Dnia Wody (22 marca), organizując w szkole akcję plakatową poruszającą problemy dostępu do wody w wybranych rejonach świata oraz w kampanię Studnia dla Południa podczas której sprzedawano na terenie szkoły opaski i kropelki. 6 Ostatnim etapem było pogłębienie wiedzy członków Klubu na temat wody badali, w jaki sposób woda dostarczana jest do naszych domów, w jaki sposób oczyszczana i jak wygląda cały ten proces. Uczniowie/ nice odwiedzili miejskie przedsiębiorstwo wodociągów oraz oczyszczalnię ścieków, następnie zaś badali samodzielnie, ile wody zużywa codziennie każdy z członków ich rodzin. Podsumowaniem projektu był sejmik uczniowski. Na jego obrady zaproszono przedstawicieli lokalnego samorządu oraz Polskiej Akcji Humanitarnej. Podczas sejmiku klasy prezentowano plakaty przedstawiające wizję globalnego obywatela, zaś członkowie/inie Klubu omawiali wyniki ankiety przeprowadzonej na początku projektu. Dzięki udziałowi w projekcie Woda towar luksusowy młodzież zbadała ile wody zużywa przeciętny mieszkaniec/nka Stawiszyna, i podjęła decyzję o staranniejszym i bardziej racjonalnym korzystaniu z bogactwa naturalnego, jakim jest woda. Na podstawie relacji opracowanej przez Anitę Krzyżaniak i Agnieszkę Roszak-Janowską, koordynatorki projektu Szkoła Humanitarna w Zespole Szkół w Stawiszynie w roku szkolnym 2010/2011

7 Wszystkie 4 szkoły zrezygnowały z korzystania ze zwykłego papieru na rzecz papieru pochodzącego z recyklingu. W organizację akcji zaangażowali się nie tylko uczniowie/nice, ale też nauczyciele/ki, pomagający zbierać podpisy pod petycjami. Petycje dotyczyły trzech kwestii: stojaków rowerowych pod szkołami - zebrano 857 podpisów, budowy ścieżek rowerowych w Zielonej Górze 648 podpisów, wprowadzenia papieru z odzysku do szkół i instytucji zielonogórskich 909 podpisów. Razem zebrano 2414 podpisów. 24 czerwca 2011 r., wspólnie z prezesem stowarzyszenia Rowerem do Przodu, organizatorzy akcji złożyli petycje na ręce Przewodniczącego Rady Miasta Zielona Góra. Przewodniczący zobowiązał się do dostarczenia petycji do Komisji Radnych oraz Prezydenta Miasta Zielona Góra. W Zielonej Górze V Liceum Ogólnokształcące im. K. Kieślowskiego, Gimnazjum nr 1, Gim- nazjum nr 3 im. J. Chełmońskiego, Gimnazjum nr 7 im. UNICEF realizowały akcję lokalną, polegającą na zainicjowaniu Masy Krytycznej, czyli przejazdu rowerami po ulicach miasta w celu zwrócenia uwagi mieszkańców/nek na potrzebę promowania bardziej ekologicznych środków transportu. Dzięki temu przejazdowi ograniczona została emisja gazów cieplarnianych, co przyczynia się do poprawy sytuacji życiowej mieszkańców/nek globalnego Południa. W masie krytycznej wzięło udział 550 rowerzystów/ek, z czego około 145 uczniów/nic ze szkół globalnych. Trasa miała długość ok. 10 km. Organizatorzy akcji uzyskali zapewnienie, że przed wszystkimi szkołami zielonogórskimi pojawią się stojaki na rowery. Uczestnicy masy krytycznej przeciw zmianom klimatycznym w Zielonej Górze. Fot. Bolesław Polarczyk W akcję zaangażowały się liczne instytucje: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, który udostępnił salę spotkań, Samorządowy Ośrodek Doskonalenia i Doradztwa, który udzielił swego patronatu, przedstawiciel Urzędu Miasta Zielona Góra, wiceprzewodniczący Rady Miejskiej, Komenda Policji, deputowany do Parlamentu Europejskiego, Stowarzyszenie Rowerem do Przodu, Gazeta Lubuska, Radio Zielona Góra, Radio Zachód, Gazeta Wyborcza, Internetowa Zielona Góra oraz firma Orfi, która wykonała nadruki na koszulkach. Na podstawie informacji przygotowanej przez Radosława Grązkę, koordynatora projektu Szkoła globalna działa lokalnie w Zielonej Górze Jeśli zainspirowały Was akcje naszych szkół, przeprowadźcie podobne i podzielcie się swoimi doświadczeniami! Trafna, ponieważ jej cele i sposób realizacji odpowiadają konkretnemu problemowi, który chcemy rozwiązać. Trafnie rozpoznano problem i wybrano najlepszy sposób, by go rozwiązać. Skuteczna akcja wykorzystuje najbardziej odpowiednie metody do zakładanych celów. Przesłanie skutecznej akcji powinno dotrzeć do szerokiego grona osób i instytucji. Trwała, bo angażuje wiele instytucji i organizacji. Wyniki akcji powinny procentować długo po jej zakończeniu, prowadząc do stopniowej zmiany nawyków. Pamiętajcie, dobre akcje to akcje trafne, skuteczne i trwałe. 7

8 Monika Rożen wolontariuszka w Dziale Komunikacji od 3 lat, pomaga w administrowaniu stroną internetową PAH i w organizacji różnych festiwali, jak Przystanek Woodstock, Slot Art. 1. Staram się ograniczać konsumpcję, tzn. zanim coś kupię, zastanawiam się dwa razy, czy na pewno tego potrzebuję. Łatwo stracić zdrowy rozsądek, kiedy z każdej strony atakują reklamy, ale chwila refleksji pozwala uniknąć marnotrawstwa, a przy okazji zaoszczędzić pieniądze. 2. Dbam o środowisko: gaszę światło, zakręcam wodę, segreguję śmieci, bo uważam, że człowiek jest odpowiedzialny za miejsce, w którym żyje. Jest wiele prostych sposobów, aby uczynić je czystszym i przyjemniejszym. Poza tym mam świadomość, że zasoby naturalne są ograniczone i kiedyś się skończą. Ziemia nie jest tylko dla mnie, więc nie biorę więcej niż potrzebuję. 3. Regularne wspieram niewielką kwotą wybraną organizację pozarządową. W ten sposób wyrażam swoje poparcie dla jej misji i celów działania. Nawet drobne sumy są ważne. Nie mam nic przeciwko wykorzystaniu tych pieniędzy na pokrycie kosztów administracyjnych. Trudno jest naprawiać świat, jeśli nie ma za co kupić długopisów, papieru do drukarki czy opłacić Internetu. 8 Łukasz Bartosik wolontariusz PAH od 4,5 roku. Zajmuje się programem GLEN w Dziale Edukacji oraz koordynacją projektu EVS i wolontariuszy w biurze toruńskim PAH 1. Na zakupy zawsze idę z plecakiem, by nie używać foliowych toreb, które długo się rozkładają. 2. Dojeżdżam do pracy i na uczelnię autobusem lub tramwajem (zamiast autem), ponieważ dzięki temu do atmosfery emituje się mniej CO2. 3. Staram się drukować wszystko dwustronnie, dzięki czemu zużywam mniej papieru i pośrednio ograniczam wycinkę lasów. 4. Często jeżdżę na rowerze, bo to ekologiczne i zdrowe. A poza tym daje dużo frajdy. 5. Oglądam dużo filmów dokumentalnych, ponieważ chcę wiedzieć jak najwięcej o tym, co dzieje się w innych rejonach świata. 6. Przygotowuję i prowadzę w szkołach prezentacje na temat Kenii i globalnych współzależności, aby jak najwięcej osób dowiedziało się, że mamy wpływ na życie ludzi nawet w najodleglejszych rejonach świata.

9 MONIKA ŁUKASZ SYLWIA Sylwia Tołczyk wolontariuszka PAH od od 4,5 roku Jak zostałam wolontariuszką: Zostałam wolontariuszką dzięki szkoleniu zorganizowanemu w ramach sieci trenerów-wolontariuszy. Projekt miał na celu przygotowanie studentów/tek do prowadzenia zajęć w szkołach na temat różnych problemów humanitarnych i rozwojowych oraz stworzenie grupy osób, które podejmowałyby się wprowadzania w ten sposób ważnych, dotyczących nas wszystkich zagadnień do edukacji dzieci i młodzieży. Choć projekt już się zakończył, pozostałam wolontariuszką Działu Edukacji. Czym się zajmuję, kiedy nie jestem wolontariuszką PAH: Studiuję na Wydziale Psychologii UW moją specjalizacją jest pomoc psychologiczna dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością. Wcześniej skończyłam pedagogikę. Pracuję również w gminnej świetlicy środowiskowej. Moje zadania jako wolontariuszki: Opiekuję się Biblioteką Edukacyjną PAH. Zaczęłam od uporządkowania księgozbioru, podzieliłam wszystko na kategorie tematyczne, nadałam sygnatury, wprowadziłam pozycje do programu bibliotecznego. Obecnie w naszych zbiorach mamy blisko 1000 pozycji książek, filmów DVD, płyt CD i czasopism. Największa część pracy związanej z Biblioteką jest już za mną teraz dbam o porządek w zbiorach i uzupełniam je o nowe pozycje. Oprócz tego pomagam przy projektach reali zowanych przez Dział Edukacji: Studnia dla Południa i Akcja Edukacja. Zajmuję się również wysyłką materiałów edukacyjnych, obsługą skrzynki mailowej i wystawianiem zaświadczeń. Historia z mojego wolontariatu: Prowadziłam warsztaty dotyczące dostępu do wody pitnej w jednym z warszawskich gimnazjów. Spodziewałam się małego zainteresowania dzieciaki z gimnazjum są dość wymagające. Zaskoczyło mnie, jak bardzo temat je wciągnął, jak dużo już o nim wiedziały. Rzeczywiście były wymagające, ale w pełni uczestniczyły w warsztatach, chciały wiedzieć więcej, dopytywały. Interesowały się tym, co mogą robić na co dzień, by oszczędzać wodę i pomagać osobom, którym jej brakuje. Oprócz zabawnych propozycji, wymieniały mądre i cenne rozwiązania. Dlaczego wolontariat: Bardzo cenię Polską Akcję Humanitarną za podejmowane przez nią działania i postawę wobec osób, którym pomoc jest udzielana. Chcę chociaż w niewielkim stopniu przyczynić się do realizacji ideałów organizacji zmniejszania cierpienia na świecie, czynienia go lepszym. Ponadto interesuję się zagadnieniami edukacji humanitarnej i rozwojowej. To bliskie mi tematy, bo chciałabym pracować jako psycholożka i pedagożka. Wolontariat i moje studia świetnie się dopełniają. 9

10 NOBLISTKI Z KRAJÓW GLOBALNEGO POŁUDNIA Leymah Gbowee, Tawakkul Karman, Ellen Johnson-Sirleaf laureatkami Pokojowej Nagrody Nobla Ellen Johnson-Sirleaf jest Liberyjką, pierwszą kobietą pełniącą urząd prezydenta w krajach afrykańskich, zasłużoną w procesie odbudowy kraju po długoletnim konflikcie. Jej rodaczka, Leymah Gbowee, która w szczególny sposób działała na rzecz pokoju w czasie liberyjskiej wojny domowej, dziś przewodniczy organizacji Women Peace and Security Network Africa. Tawakkul Karman walczy o prawa człowieka i demokrację jako dziennikarka w Jemenie. Te trzy niezwykłe, odważne osoby zostały wyróżnione przez Komitet Noblowski, ponieważ podjęły wolną od przemocy walkę o bezpieczeństwo kobiet i ich prawo do pełnego udziału w procesie budowania pokoju na świecie. Laureatki dołączyły do grona 12 kobiet (spośród 97 nagrodzonych), które otrzymały Pokojową Nagrodę Nobla od daty jej ustanowienia w 1901 roku. Ostatnią z nich była Kenijka Wangari Matthai, nagrodzona w 2004 roku za działania na rzecz pokoju, demokracji i zrównoważonego rozwoju. Komitet ma nadzieję, że wyróżnienie przyczyni się do zwalczania dyskryminacji i rozpowszechnienia praw przysługujących kobietom, a także zwróci uwagę na ich rolę w życiu publicznym. Leymah Gbowee Leymah już jako nastolatka pracowała w Monrowii, gdzie opiekowała się ofiarami wojny domowej i dziećmi-żołnierzami. W 2002 roku zorganizowała łączący chrześcijanki i muzułmanki Masowy Ruch Kobiet Liberii na rzecz Pokoju, którego działania przyczyniły się do podpisania porozumienia kończącego wojnę. Ubrane na biało kobiety modliły się o pokój, śpiewały i protestowały w milczeniu. Leymah Gbowee założyła także Women in Peacebuilding Program (WIPNET)/West African Network for Peacebuilding (WANEP). Brała udział w pracach Komisji na rzecz Prawdy i Pojednania po ustąpieniu prezydenta Taylora. Obecnie kieruje organizacją Women Peace and Security Network Africa, która aktywizuje i wspiera kobiety z krajów Afryki Zachodniej w procesie pokojowego rozwiązywania konfliktów. W swojej autobiografii Mighty Be Our Powers: How Sisterhood, Prayer and Sex Changed a Nation at War napisała o kobietach zaangażowanych na rzecz pokoju: Znalazłyśmy w sobie siłę moralną, wytrwałość i odwagę, by przeciwstawić się wojnie i przywrócić właściwy bieg spraw w naszym kraju. 10

11 nowego reżimu, czego konsekwencją była kara więzienia i konieczność opuszczenia kraju. Powróciwszy do ojczyzny, wzięła udział w wyborach prezydenckich w 1996 roku. Mimo przegranej kandydowała ponownie i od 2005 roku pełni funkcję prezydenta Liberii. Ubiega się o reelekcję. Tawakkul Karman Jest pierwszą Arabką, która otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla. Od wielu lat walczy o prawa człowieka, pracując jako dziennikarka, organizując protesty i demonstracje. Po ukończeniu studiów psychologicznych Na uniwersytecie w Sanie publikowała antyrządowe artykuły w Internecie i zabiegała o wolność prasy w Jemenie. Pokojowa Nagroda Nobla w roku 2011 przyznana została po raz 92. W 110-letniej historii Nagrody laureatkami zostało 15 kobiet. Do tej pory nagrodzono łącznie osoby. 124 Ellen Johnson-Sirleaf Jest pierwszą kobietą w Afryce, która objęła urząd prezydenta. Jako osoba odważna, wytrwała i energiczna i zyskała przydomek Żelaznej Damy. Ellen Johnson- -Sirleaf ma duże zasługi w odbudowie Liberii po zakończeniu okrutnej, trwającej czternaście lat wojny domowej. Zdecydowanie walczy o prawa kobiet, podkreślając ich kompetencje i znaczenie w życiu publicznym. Po przewrocie wojskowym w 1980 roku wystąpiła przeciw polityce gospodarczej i represjom W lutym tego roku, podczas demonstracji w stolicy kraju, w których z rąk sił rządowych zginęły dziesiątki osób, jej wypowiedzi postrzegano jako głos protestujących. Tawakkul Karman jest założycielką i przewodniczącą organizacji Dziennikarki bez barier, broniącej wolności słowa i prawa do sprzeciwu. Podejmuje starania o przywrócenie wolności osobom demonstrującym i więzionym ze względu na poglądy. Interweniuje, gdy władze łamią prawa mieszkańców/nek wiosek. Sylwia Tołczyk sylwia.tolczyk@pah.org.pl Źródła:

12 PIŁKA NOŻNA RZĄDZI W Kenii wszystko kręci się wokół piłki nożnej, nawet jeśli jest to nauczanie fotografii bądź filmu. Siedzimy w ogródku kawiarnianym w jednej z dzielnic Nairobi. Wszyscy wpatrzeni są w telewizor. Fani Arsenalu, który przegrywa 8:2, są bliscy płaczu; ci, którzy kibicują Manchesterowi United, są w siódmym niebie. Jeśli piłka nożna nigdy cię nie interesowała, to przyjazd do Kenii z pewnością to zmieni. Tutaj wszystko kręci się wokół niej. Jako wolontariusze GLEN (Global Learning European Network) przyjechaliśmy uczyć dzieci filmu i fotografii w ramach programu Shootback, i piłka nożna towarzyszyła nam przez cały czas. Z resztą nic dziwnego. Program Shootback jest częścią ośrodka MYSA (Mathare Youth Sport Association), który zrzesza ponad zawodników w różnych ligach, zarówno męskich, jak i żeńskich. Stowarzyszenie, które wytrenowało Rozgrywki ligi dziewczęcej na stadionie miejskim w Nairobi. Zespół MYSA w ciemnych koszulkach. Fot. David Wischerhoff, wolontariusz GLEN. wielu pierwszoligowych kenijskich zawodników/czek, zajmuje się ponadto organizowaniem zajęć z trenerami piłki nożnej dla osób z niepełnosprawnością i od 15 lat prowadzi kursy artystyczne, między innymi nauki tańca, fotografii oraz gry na bębnach. Wszystkie te zajęcia skierowane są do młodzieży ze slumsów, czyli najbiedniejszych dzielnic Nairobi, w których żyje szacunkowo ok. 60% mieszkańców/ nek stolicy Kenii. Program Shootback jest prowadzony właśnie w tych dzielnicach, a zajęcia odbywają się w poszczególnych ośrodkach MYSA. Jeśli dostępny jest działający sprzęt fotograficzny lub filmowy, wolontariusze/ki GLEN uczą młodzież, w jaki sposób go obsługiwać i wykorzystywać. Zajęcia mogą więc polegać na swego rodzaju polowaniach dzieci mają za zadanie sfotografowanie konkretnych przedmiotów, kolorów, kształtów czy emocji bądź też na grach z fotografią, których celem jest pokazanie różnic pomiędzy fotografią artystyczną a reportażową oraz wprowadzenie w tajniki kompozycji i kadrowania. 12

13 Jak prowadzić zajęcia z fotografii, jeśli nie masz aparatów fotograficznych. Autorem zdjęcia jest jedno z dzieci uczestniczących w projekcie Shootback. Najważniejszym zadaniem wolontariusza/ki GLEN poza uczestnictwem w działaniach organizacji, które często mają zupełnie inne od europejskiego tempo i dynamikę funkcjonowania jest zbieranie informacji. O czym? Najogólniej mówiąc o życiu w kraju, w którym odbywa się staż. Po powrocie do domu musimy przekazać swoją wiedzę dalej, pomóc w zwalczaniu niesprawiedliwych stereotypów. Musimy wytłumaczyć, że owszem, ludzie w slumsach mieszkają w domach z blachy falistej i mają problem z dostępem do wody, ale mimo to każdy mieszkaniec/ka posiada telefon komórkowy, a obowiązkowym sprzętem domowym jest telewizor. W prywatnych autobusach zgłębisz wszystkie najnowsze hity kenijskiej listy przebojów; mało kto wie, gdzie leży Polska, ale w zamian za to każdy zna wyniki ostatnich rozgrywek Ligi Mistrzów. Kinga Krzemińska przebywała w Kenii w ramach programu GLEN w okresie od lipca do października 2011 roku w organizacji kenijskiej MYSA i realizowała projekt Shootback. Kinga Krzemińska Zobaczcie blog Kingi, Jirego i Davida, dwóch pozostałych stażystów programu Shootback, dokumentujący ich pobyt w Kenii. 13

14 Fundacji Polska Afryka Wschodnia, otwarto właśnie nową pracownię chemiczną. Ale taka pomoc ze strony organizacji z Zachodu to miecz obosieczny tłumaczy Peter nazywamy to tutaj efektem Mzungu 1. Z jednej strony umożliwia ona lepsze standardy nauki, ale z drugiej rodzice przestają płacić czesne (miesięczna opłata to równowartość około 35 PLN), bo wydaje im się, że skoro szkoła ma nową pracownię czy podręczniki, to jest wystarczająco bogata i nie potrzebuje dodatkowych pieniędzy. A gdy rodzice nie płacą, dzieci przestają przychodzić do szkoły. Pieniędzy zdecydowanie brakuje, jak w każdej placówce Kocham uczyć, to po prostu jest we mnie Peter Wakhisi jest bardzo zajętym człowiekiem. Zanim zdążę zadać pierwsze pytanie, jego telefon dzwoni dwa razy. Peter uśmiecha się, odbiera, szybko ustala coś w suahili i odkłada telefon. Ukończył wydział nauk ścisłych na Uniwersytecie Nairobi i od ponad 10 lat jest nauczycielem. Na szczęście w Kenii nie trzeba kończyć obowiązkowych kursów dla pedagogów. Pytam: dlaczego na szczęście? Peter, śmiejąc się, tłumaczy: Bo wtedy w ogóle nie mielibyśmy już nauczycieli. Taki kurs trwa dwa lata i kosztuje szylingów (równowartość PLN). Przeciętny nauczyciel zarabia miesięcznie szylingów (około 300 PLN). Nikogo na coś takiego po prostu nie stać. Od kilku lat Peter pełni funkcję dyrektora prywatnej szkoły znajdującej się w Kawangware, jednej ze slumsowych dzielnic Nairobi, stolicy Kenii. Jej nazwa Rise & Shine Academy trafnie oddaje znaczenie tej placówki dla całej okolicy. Na tle domów z blachy falistej i błąkających się po ubitych drogach kóz i owiec jest miejscem schludnym i nowoczesnym, zupełnie innym od wszystkiego wokół. W szkole, dzięki wsparciu W szkole jest nakaz szanowania wody - po posiłku każde dziecko może wypić kubek wody, toalety są spłukiwanie dwa razy dziennie. Znów dzwoni telefon, ale tym razem Peter nie odbiera. Największym wyzwaniem Peter, który od lat współpracuje z zachodnimi organizacjami, wie doskonale, że nie ma problemów, są tylko wyzwania jest ustalenie budżetu na pensje nauczycieli i na wodę. Peter Wakhisi, dyrektor prywatnej szkoły Rise & Shine Academy w dzielnicy Kawangware w Nairobi. Fot K.Krzemińska Dla 230 uczniów/nic, którzy uczęszczają do Rise & Shine Academy, miesięcznie potrzeba około 24 ton wody, co oznacza wydatek rzędu szylingów (250 PLN). Kenijczycy rzadko kiedy są punktualni, a ich życie wydaje się funkcjonować na wariackich papierach; gdy jednak przychodzi do rozmów o kosztach utrzymania, okazują się niezwykle precyzyjni. Peter wszystkie liczby wymienia z pamięci. Nic dziwnego te 24 tony wody są bardzo dokładnie wyliczone. W szkole jest nakaz szanowania wody tłumaczy 1. Mzungu w języku suahili oznacza osobę o innym niż czarny kolorze skóry.

15 Jak wygląda system szkolnictwa w Kenii? Szkoła podstawowa trwa 8 lat, szkoła średnia 4. Na koniec szkoły podstawowej jest egzamin z pięciu przedmiotów a na koniec szkoły średniej - matura z siedmiu przedmiotów: angielski, suahili i matematyka, wybrane dwa przedmioty ścisłe, jeden humanistyczny i jeden praktyczny/techniczny. W trakcie roku szkolnego nie ma klasówek, ale każdy trymestr (rok szkolny podzielony jest ma trzy części) kończy się sprawdzianami ze wszystkich przedmiotów. Wyniki egzaminów wyrażane są za pomocą liter od A do E (A - najwyższa, E-najniższa). Nauka jest bezpłatna (od 2003 r. w szkole podstawowej, od 2008 r. w szkole średniej). Rodzice pokrywają koszty mundurków (obowiązkowe) oraz wyżywienia. Gdy dziecko uczęszcza do szkoły z internatem (co jest dość powszechne), rodzice opłacają także koszty mieszkania. W Kenii jest siedem uniwersytetów, z których dwa największe znajdują się Nairobi (University of Nairobi i Kenyatta University). Peter po posiłku każde dziecko może wypić kubek wody, toalety są spłukiwanie dwa razy dziennie, zaś pracownia chemiczna ma dwa baniaki, które są przeznaczone wyłącznie dla niej. Pytam, z jakimi jeszcze wyzwaniami oprócz finansowych boryka się dyrektor szkoły. Peter nie zastanawia się długo: Przeprowadzki. W slumsach, mimo tego, że są to najbiedniejsze dzielnice, trzeba płacić czynsz. Ludzie nie mają pieniędzy albo nie chcą ich wydawać na opłaty, dlatego przeprowadzają się co kilka miesięcy do innej części miasta, wystarczająco daleko, by właściciele poprzednich domów nie mogli znaleźć dłużników. Ich dzieci nie mogą już chodzić do Uczniowie Rise & Shine Academy oglądający film przyrodniczy podczas festiwalu nauki zorganizowanego przez Fundację Polska- Afryka Wschodnia. tej samej szkoły. Muszą uczęszczać do nowej. Uczniowie pojawiają się zatem i znikają, i nic nie można z tym zrobić. Podobny problem tyle tylko, że spowodowany niskimi pensjami, a nie przeprowadzkami dotyczy nauczycieli. Zdarza się, że w ciągu roku szkolnego jednego przedmiotu uczy trzech różnych pedagogów. Zmieniają się co trymestr. W Kenii rok szkolny dzieli się na trzy okresy przerywane miesięcznymi wakacjami w grudniu, kwietniu i sierpniu. Nie ma jednak czego zazdrościć. Jedyny wolny dzień to niedziela, a lekcje trwają przeciętnie od 7:30 do 17. Natomiast jeśli jesteś uczniem/nicą dwóch ostatnich klas szkoły podstawowej, która w Kenii trwa 8 lat, uczysz się również w wakacje. W niektórych szkołach dla uczniów 7 i 8 klasy zarezerwowane są internaty, bo mimo tego, że mieszkasz w tym samym mieście co twoi rodzice, nie masz szansy ich widywać. Pytam, czy Peter zamierza otworzyć taki internat. Nie. Na razie mamy podstawówkę i liceum, ale moim marzeniem jest założenie uniwersytetu, którego dyplom umożliwiałby im zdobycie dobrej pracy. Takiej jak twoja? dopytuję Petera i natychmiast orientuję się, że mógł to pytanie wziąć za ironiczną uwagę. Peter jednak wybucha śmiechem: Nie, nie, moja praca nie jest dobra; gdyby moja żona nie pracowała, nasza rodzina nie miałaby z czego żyć. Więc dlaczego tu jesteś?. Peter, wciąż roześmiany, odpowiada: Bo kocham uczyć, to po prostu jest we mnie. Wywiad przeprowadziła Kinga Krzemińska wolontariuszka PAH, która odbyła staż GLEN w Nairobi w organizacji MYSA

16 Wielbłąd przy jednym z punktów ujęć wody w stanie Puntland. Fot. Rafał Hechmann Erytrea Dżibuti Etiopia Somalia Róg nieobfitości. Kryzys żywnościowy w Somalii, Etiopii, Kenii i Dżibuti Kenia W 2011 r. państwa Rogu Afryki (Somalia, Etiopia, Kenia, Dżibuti) zostały dotknięte największą od ponad 60 lat klęską suszy. Brak opadów na przestrzeni roku spowodował dramatyczne ograniczenie dostępu do wody pitnej, słabe plony oraz wyjałowienie pastwisk, skutkując masowym wymieraniem zwierząt hodowlanych i całkowitym wyczerpaniem zasobów żywnościowych miejscowej ludności. Sytuację pogorszył jeszcze wzrost cen żywności wynikający ze światowego kryzysu oraz konflikt zbrojny w Somalii. Somalia W Rogu Afryki pomocy żywnościowej potrzebuje już ponad 13 mln osób. W najgorszej sytuacji są mieszkańcy/ki południowej i centralnej Somalii. Nie tylko dlatego, że deficyt żywności jest tam największy (20 lipca br. ONZ ogłosiła w południowej Somalii klęskę głodu), ale również z tego powodu, że szanse na efektywną pomoc społeczności międzynarodowej są bardzo ograniczone. W Somalii trwa konflikt zbrojny pomiędzy fundamentalistycznymi bojówkami Al-Shabaab a wojskami rządowymi. Bojówki Al-Shabaab, które sprawują kontrolę nad dużymi obszarami centralnej i południowej części kraju, nie zgadzają się na działalność organizacji humanitarnych, pozbawiając pomocy miliony osób. Wiele ofiar klęski głodu zostało tym samym zmuszonych do opuszczenia swoich domów w poszukiwaniu pożywienia. Niedawne (sierpień 2011 r.) wycofanie się islamskich bojówek Al-Shabaab z Mogadiszu umożliwiło organizacjom pomocowym dostęp do stolicy. Do miasta w poszukiwaniu pożywienia zaczęły napływać tysiące osób; od wielu miesięcy podobne fale uchodźców/czyń kierują się do północnej Somalii (stan Puntland), Etiopii (obóz Dolo Ado), Kenii (obóz Dadaab) oraz Dżibuti. 16

17 Nowo-przybyli uchodźcy/czynie w obozie w Garowe, stolicy stanu Puntland. Fot. Rafał Hechmann Co robimy dla Somalii? Polska Akcja Humanitarna otworzyła we wrześniu 2011 r. stałą misję w Garowe. Rozpoczynamy działania w sektorze wodno-sanitarnym, budując studnie głębinowe wraz z systemem dystrybucji wody. Planujemy również działania z zakresu dożywiania, skierowane głównie do kobiet i dzieci. Budowa studni nie tylko umożliwi dostęp do wody w najbliższej przyszłości, ale pomoże również zapobiec przekształcaniu się kolejnych suszy w katastrofy humanitarne. Jest to zatem pomoc długofalowa: pomaga wyjść z obecnego kryzysu i zapobiega następnym. W Rogu Afryki, gdzie ludzie umierają z głodu nie tylko wtedy, gdy ogłaszana jest klęska żywiołowa, potrzeba długoterminowych działań całej społeczności międzynarodowej jest szczególnie widoczna. Puntland Jednym z regionów Somalii, gdzie nie są prowadzone walki i można dotrzeć z pomocą jest autonomiczny stan Puntland w północnej części kraju. Puntland to głównie pustynia. Jedyną aktywnością rolniczą jest tutaj hodowla zwierząt (kóz, owiec i wielbłądów), które stanowią zarówno pożywienie dla miejscowej ludności, jak i główne źródło dochodu. Za pieniądze uzyskane ze sprzedaży nowo odchowanej części stad pasterze kupują zazwyczaj inne artykuły żywnościowe, z których większość, ze względu na niedogodne warunki produkcji, jest do Puntland importowana. Mleko zwierząt stanowi również główne źródło białka i składników odżywczych dla dzieci. Obecnie sytuacja żywnościowa w większej części stanu Puntland określana jest jako alarmowa, bliska klęski głodowej. Oprócz ludności miejscowej w Puntland przebywa ponad 100 tys. uchodźców/czyń wewnętrznych, pochodzących głównie z centralnej i południowej Somalii. Uchodźcy/czynie gromadzą się w obozach na przedmieściach miast Garowe, Bossaso i Gaalkacyo. W stolicy stanu, Garowe, znajduje się 14 obozów, w których żyją oni w dramatycznych warunkach. Zarówno miejscowe władze stanu Puntland, jak i pracownicy sektora humanitarnego i rozwojowego za najważniejszą potrzebę miejscowej ludności oraz uchodźców uważają dostęp do wody. W Puntland na około 4 mln mieszkańców przypada 45 studni. Rafał Hechmann rafal.hechmann@pah.org.pl 17

18 Kobiety uprawiające ogródki warzywne w ramach projektu rolniczego prowadzonego przez PAH, Sudan Południowy 2010 r. Fot. Anna Bedyńska Włącz się w kampanię Świat bez głodu! W ubiegłym roku rozpoczęliśmy kampanię Świat bez głodu. Jej celem jest zwiększenie świadomości polskiego społeczeństwa na temat problemu głodu i niedożywienia na świecie. Problem staje się coraz pilniejszy, ponieważ z roku na rok przybywa ludzi cierpiących z powodu braku żywności. Obecnie szacuje się, że jest to 925 mln ludzi. Niestety prognozy nie są optymistyczne. W ostatnim czasie, na skutek katastrof naturalnych (tsunami, susz, powodzi itp.), a także w wyniku wzrostu cen w 2008 roku, liczba niedożywionych i głodnych osób wzrosła. Szacuje sie, że tylko w 2011 roku liczba ta wzrośnie o kolejne 44 mln ludzi. Przyczyn głodu jest wiele: zmiany klimatu, kataklizmy, wzrosty cen, zmiana nawyków żywieniowych czy produkcja biopaliw. Społeczeństwa zachodnie, które stosunkowo dobrze zarabiają, zjadają większe ilości mięsa, ryb i nabiału, zaś mniej produktów zbożowych. Taka zachodnia dieta wiąże się z o wiele większym zużyciem zasobów naturalnych, np. wody, oraz powoduje zwiększenie emisji CO2 do atmosfery. Wzrost cen sprawia, że coraz większej liczby osób nie stać na zakup podstawowych produktów żywieniowych. W gospodarstwie, w którym trzy czwarte dochodów przeznacza się na jedzenie, nawet minimalny wzrost cen sprawia, że ludzie zaczynają cierpieć z powodu głodu. Ten problem dotyka przede wszystkim mieszkańców krajów ubogich. W ramach kampanii zapraszamy uczniów i nauczycieli do podjęcia akcji Traktor dla Malual-Chat. Wesprzyjcie razem z nami mieszkańców wioski Malual-Chat w Sudanie Południowym (hrabstwo Bor, stan Jonglei) w budowaniu nad brzegiem Nilu farmy, na której gospodarować będzie 50 rolników. Obecnie chcemy wyposażyć farmę w traktor. Jego zakup pozwoli rolnikom z Malual-Chat na zwiększenie powierzchni upraw oraz umożliwi im produkcję żywności na szerszą skalę. Będzie on także służył jako środek transportu, niezbędny do sprzedaży produktów na lokalnym rynku. 18

19 Kobiety uprawiające ogródki warzywne w ramach projektu rolniczego prowadzonego przez PAH, Sudan Południowy 2010 r. Fot. Anna Bedyńska Zaproponujcie nauczycielom/kom przeprowadzenie lekcji z tematyki związanej z kampanią i wykorzystajcie materiały edukacyjne, które znajdziecie na naszej stronie. Zamówcie plakaty na naszej stronie internetowej i rozwieście je w szkole. Poproście nauczyciela/kę, aby zamówił/a gadżety (zielone opaski) na sprzedaż. Dochód ze sprzedaży przeznaczymy na projekty w Sudanie Południowym. Podzielcie się z nami swoimi dokonaniami! Czekamy na opinie i relacje z waszych działań. Najciekawsze z nich opublikujemy na naszej stronie i w kolejnym numerze Pomagamy. Zajrzyjcie na stronę znajdziecie tam dokładne informacje w zakładce strefa nauczyciela. Zapraszamy do budowania wspólnie z nami Świata bez głodu. 19

20 Byli żołnierze podczas kursów nauki czytania i pisania. Sudan Południowy, 2011 r. Fot. Bart Pogoda. Czerwona dłoń dla Dzieci-Żołnierzy Czy zastanawialiście się kiedykolwiek, ile wojen i konfliktów toczy się w tej chwili na całym świecie? Czy wiecie, że w walkach obok dorosłych biorą udział dzieci, także dziewczynki, które stanowią aż 40% dzieci-żołnierzy? Zamiast uczyć się i bawić, zmuszone są zabijać i przyglądać się potwornościom wojny. Szacuje się, że w krajach takich jak Birma (gdzie władza oficjalnie wciela dzieci do armii), Somalia, Demokratyczna Republika Konga, Uganda, Kolumbia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Irak, Izrael i palestyńskie terytoria okupowane, Nepal, Filipiny, Sri Lanka, Indie, Indonezja, Afganistan, Gwinea, Burundi czy wreszcie Sudan w sumie wykorzystywanych jest w różny sposób około 300 tys. dzieci. Militarne grupy przestępcze, zbrojne ugrupowana opozycyjne i oficjalne siły zbrojne państw wykorzystują dzieci jako żywe tarcze, kurierów, zwiadowców bądź do zaminowywania terenu. Niektóre z nich nie mają nawet ukończonych 10 lat. Współcześnie większość dzieci-żołnierzy werbowana jest pod przymusem; są zastraszane, grozi się ich rodzinom, szantażuje uprowadzeniem. Wystraszonymi nieletnimi łatwo jest manipulować. Często praktykuje się podawanie im narkotyków, które mają za zadanie zwiększyć ich posłuszeństwo oraz uśmierzyć strach i ból. Dziewczynki zmuszane są do prostytucji. Czasem dzieci przyłączają się do grup zbrojnych dobrowolnie, ponieważ ich rodziny żyją w potwornej nędzy lub dlatego, że same są bezdomne i szukają jedzenia, schronienia i bezpieczeństwa. Niekiedy próbują zbiec, ale złapane na próbie ucieczki są zabijane lub torturowane. Tym, którym udaje się uciec, bardzo trudno pomóc. Konsekwencje bycia dzieckiem-żołnierzem są ogromne zarówno dla samego dziecka, jak i dla rodzin i całego społeczeństwa. Obarczone traumatycznymi przeżyciami, cierpią także na skutek fizycznych obrażeń oraz chorób przenoszonych drogą płciową (HIV/AIDS). Niełatwo im odnaleźć się ponownie w społeczności, zaakceptować reguły i zasady życia inne niż w obozie wojskowym. Ich powrót do normalności jest procesem bardzo skomplikowanym i żmudnym. 20