dr hab. Małgorzata Guzik Wrocław, 7 stycznia 2019 r. Tel

Transkrypt

1 dr hab. Małgorzata Guzik Wrocław, 7 stycznia 2019 r. malgorzata.guzik@chem.uni.wroc.pl Tel RECENZJA PRACY DOKTORSKIEJ Pan mgr inż. Justyny CZAJKI pt. Synteza i charakterystyka fotofizyczna nieorganicznych luminoforów opartych o wolframiany i molibdeniany aktywowane wybranymi jonami lantanowców (III) Wykonanej na Wydziale Technologii Inżynierii Chemicznej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy Promotor: prof. dr hab. Stefan LIS Promotor pomocniczy: dr Agata SZCZESZAK Luminofory mają dziś ogromne znaczenie w nowoczesnych technologiach m.in. w elektronice i optoelektronice, gdzie stosowane są jako urządzenia oświetlające (LED light emitting diodes), wyświetlacze plazmowe (PDP, plasma display panels) czy w wyświetlacze z emisją polową (FED, field emission display). Rozwój tej dziedziny w ostatnich latach jest bardzo dynamiczny i imponujący. Szczególnie dużą popularnością wśród badaczy od kilkudziesięciu lat cieszą się związki wolframianów czy molibdenianów, bowiem są doskonałymi sieciami macierzystymi, w których łatwo jest osadzić jony ziem rzadkich, przez co stanowią wydajne materiały optyczne do różnych zastosowań, także w optoelektronice. Znane dotychczas związki wolframianów i molibdenianów dotowanych jonami ziem rzadkich znalazły zastosowanie jako luminofory, materiały laserowe oraz scyntylatory. Ich ogromną zaletą jest duża stabilność chemiczna i termiczna i efektywna wydajność luminescencji. Inną, ważną zaletą jest różnorodność odmian i struktur, które tworzą, co stanowi ogromny potencjał ich wykorzystania. Przeprowadzone liczne badania wykazały, także w przedstawionej mi do recenzji pracy doktorskiej, jak ogromny wpływ na właściwości spektroskopowe ma struktura krystaliczna. Do dalszych postępów nowoczesnych technologii niezbędne są przez cały czas badania podstawowe, które umożliwiają znalezienie i aplikacje nowych materiałów o coraz lepszych właściwościach optycznych, materiałów będących konkurencyjnymi dla znanych i obecnie stosowanych. Dlatego też tematyka pracy doktorskiej wpisuje się bardzo dobrze w nurt aktualnych badań dotyczących pozyskiwania nowych materiałów do zastosowań wielu dziedzinach, szczególnie w branży oświetleniowej. Praca doktorska Pani mgr inż. Justyny Czajki wykonana pod kierunkiem pana Prof. dr hab. Stefana Lisa oraz opieką naukową pani dr Agaty Szczeszak z Wydziału Chemii, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest poświęcona zsyntezowaniu i badaniom luminoforów nieorganicznych opartych o wolframiany i molibdeniany, domieszkowane wybranymi jonami lantanowców (III) oraz określeniu ich właściwości strukturalnych, morfologicznych i luminescencyjnych. Praca była wykonywana głównie na Wydziale Technologii Inżynierii 1

2 Chemicznej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy, a do realizacji badań luminescencyjnych Autorka korzystała z aparatury dostępnej na Wydziale Chemii, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Do otrzymania materiałów w formie nano i mikroproszków wykorzystano dwie metody syntezy: tj. wysokotemperaturową reakcję w ciele stałym oraz metodę hydrotermalną. Badaniami objętych było kilka typów matryc: wolframiany typu CaWO 4, ZnWO 4 oraz SrWO 4, a także podwójne wolframiany typu NaGd(WO 4 ) 2 i NaY(WO 4 ) 2, molibdeniany typu CaWO 4 oraz molibdenianowolframiany typu CaMoWO 4. Większość próbek domieszkowana była jonem Eu 3+, jedna z kompozycji jonem Tb 3+, a część przebadanych związków była współdomieszkowana wybranymi jonami lantanowców takimi jak: Tb 3+ /Eu 3+, Sm 3+ /Eu 3+, Dy 3+ /Eu 3+ czy Yb 3+ /Ho 3+. Przedstawiona mi do recenzji rozprawa doktorska napisana jest w sposób typowy dla tego typu opracowań, składa się mianowicie z: jasno zdefiniowanego celu pracy, wstępu teoretycznego, składającej się z pięciu podrozdziałów części doświadczalnej, gdzie Autorka umieściła opis syntezy materiałów i dyskusję wyników, wniosków, spisu aparatury, spisu literatury oraz streszczenia w języku polskim i angielskim. Dodatkowo Autorka zamieściła jeszcze na początku pracy wykaz stosowanych skrótów i symboli oraz na zakończenie spisy rysunków i tabel. Liczącą 194 strony pracę zamyka Dorobek naukowy Doktorantki wchodzący w zakres pracy doktorskiej. Warto zauważyć, że Autorka dysertacji zachowała właściwe proporcje pomiędzy poszczególnymi częściami rozprawy. Jako cel pracy doktorskiej Autorka wskazała zsyntezowanie materiałów różniących się składem matrycy, jak i jonów domieszkujących, będących emiterami światła widzialnego. Jednym z postawionych zadań było ustalenie odpowiednich warunków syntezy materiałów nieorganicznych o budowie zbliżonej do struktury szelitu oraz określenie wpływu zawartości i doboru jonu lantanowca (III) na intensywność luminescencji. Poprzez wybór odpowiednich metod syntezy oraz poznanie ich wpływu na właściwości strukturalne i spektroskopowe dążono do otrzymanie materiałów charakteryzujących się wysoką krystalicznością, niewielkim rozmiarem krystalitów oraz dużą homogenicznością. W zawierającej 34 strony części teoretycznej mgr inż. Justyna Czajka wprowadza czytelnika w świat luminoforów nieorganicznych, także opisując bardzo rzeczowo różne metody otrzymywania tychże materiałów oraz omawiając kolejno techniki wykorzystywane do przeprowadzenie charakterystyki strukturalnej i morfologicznej. Na podstawie precyzyjnego opisu zawartego w tej części pracy czytelnik łatwo może dowiedzieć się na czym polegają różnice w syntezie materiałów przy użyciu wysokotemperaturowej reakcji w ciele stałym, a metodą hydrotermalną, wytrącania i współstrącania z roztworu, metodą zol-żel czy syntezy w mikroemulsji. W dalszej części Autorka opisuje pierwiastki z grupy lantanowców oraz podstawy teoretyczne spektroskopii luminescencyjnej wprowadzając do widm emisji, wzbudzenia, mechanizmów wzbudzenia, teorii Judda-Ofelta, czasów życia luminescencji oraz wydajności kwantowej luminescencji. Część teoretyczną kończy podrozdział o kolorze luminescencji, chromatyczności i skorelowanej temperaturze barw. Zarówno wybór tych podstaw, podanie odpowiednich wzorów jak i źródeł literaturowych, pozwalających zrozumieć dalsze prezentowane w rozprawie badania bardzo dobrze świadczą o wiedzy Autorki. Jedyną rzeczą, na którą chciałabym zwrócić uwagę jako recenzent, to że Autorka mogła pokusić się o wydłużenie części teoretycznej o parę stron i przedstawić krótko dotychczasowy stan wiedzy na temat wolframianów i molibdenianów badanych przez naukowców na świecie w aspekcie badań pod kątem zastosowań jako luminofory. Ułatwiło by to czytelnikowi precyzyjne umiejscowienie w jakim punkcie 2

3 badań nad niedomieszkowanymi oraz aktywowanymi jonami lantanowców wolframianami i molibdenianami znajduje się obecnie światowa nauka. Opisanie dotychczasowych osiągnięć dla tych materiałów, pozwoliłoby łatwiej zrozumieć co już zostało zbadane, a co jeszcze trzeba ulepszyć. W rozdziale 3 Autorka przechodzi do części doświadczalnej, która zawiera zarówno opis użytych metod syntezy do przygotowania próbek, jak i metody, układy badawcze stosowane w niniejszej pracy. Rozdział ten robi bardzo dobre wrażenie, ze względu na to, że Pani Czajka sama wytwarzała szereg próbek, które następnie były dokładnie badane przy pomocy całej gamy metod charakteryzujących materiały nieorganiczne. Należy tu wspomnieć o badaniach strukturalnych z użyciem promieniowania rentgenowskiego, czy mikroskopii elektronowej (głównie skaningowej SEM, ale też i transmisyjnej TEM). Następnie zastosowano cały szereg metod spektroskopowych. Jak rozumiem wszystkie te badania były wykonywane przez Doktorantkę, co świadczy o Jej bardzo dobrych umiejętnościach eksperymentalnych, a także o umiejętności wykorzystania zdobytej wiedzy teoretycznej do poprawnej interpretacji otrzymanych wyników. Poziom edytorski pracy jest bardzo dobry, w szczególności imponują starannie wykonane rysunki, które są na ogół bardzo przejrzyste, pomimo prezentacji dużej ilości wyników. Dobrze opracowane wyniki, czytelne tabele świadczą o dużym zaangażowaniu Autorki w swoją pracę badawczą oraz o Jej dojrzałości naukowej, która przejawia się umiejętnościami zaprezentowania wyników swojej pracy w sposób interesujący i przekonywujący. Jednak w tym miejscu, pełniąc role recenzenta pragnę zwrócić uwagę, że według mnie w pracy zabrakło, zwłaszcza w części dotyczącej dyskusji wyników, diagramów energetycznych pokazujących zjawiska jakie są opisywane w pracy. Bez wątpienia ułatwiło by to czytelnikowi, zwłaszcza nie będącemu ekspertem w danej dziedzinie łatwiejsze zrozumienie przejść zachodzących pomiędzy stanami podstawowymi i wzbudzonymi, a także procesów transferowania energii. W końcowej części pracy autorka prezentuje wnioski, streszczenia w języku polskim i angielskim, oraz obszerny, dobrze dobrany spis literatury w postaci 184 pozycji, pokazujący, że Doktorantka dobrze zaznajomiona z literaturą w dziedzinie badań, które prowadziła. Praca przygotowana jest w sposób bardzo przemyślany, przejrzysty i staranny. Jest piękne wydana, co sprawia, że czyta się ją naprawdę z przyjemnością. Praktycznie nie ma w niej błędów edytorskich, napisana jest bardzo poprawnym fachowym językiem. Autorka nie ustrzegła się kilku błędów reakcyjnych, które jednakże nie miały wpływu na wartość poznawczą pracy. Jakkolwiek obowiązkiem recenzenta jest wskazanie ewentualnych potknięć czy kwestii dyskusyjnych. I tak: Zgodnie z nomenklaturą stosowaną w krystalografii grupy przestrzenne odpowiadające określonym układom krystalograficznym, jak również parametry komórek elementarnych tj. odległości translacyjne a, b, c, oraz kąty należy pisać czcionką pochyłą. Przy nazewnictwie grup przestrzennych istotne jest także zachowanie indeksów dolnych. I tak np. na str. 50 zamiast w przypadku struktury szelitowej i układu tetragonalnego powinno grupa przestrzenna powinna być zapisana (I4 1 /a) zamiast I41/a. Podobnie, na str. 64 w przypadku układu jednoskośnego dla ZnWO 4, powinno być P2/c a nie P2/c. Najpewniej ten błąd edytorski, który pojawił się w kilku miejscach przy opisie grup przestrzennych i parametrów komórki powstał na skutek nieuwagi Autorki, jednak ważne jest aby w przyszłości pamiętać o zastosowaniu przyjętej nomenklatury. Podobnie rzecz się ma z podawanymi przez Autorkę w tych miejscach wartościami liczbowymi parametrów a, b, c, oraz kątów i objętości komórki. Przyjęte jest podawanie 4 cyfr po przecinku i 5-tej w nawiasie, a przy objętościach nawet 2, natomiast pani Czajka zawsze podaje aż 6 cyfr po przecinku. Są to drobiazgi, jednak istotne. W tym miejscu odniosę się do pracy cytowanej przez Autorkę jako odnośnik [127] Cavalcante str. 856, gdzie zamieszczona jest Tabela 1 3

4 zestawiająca parametry komórki. Zwracam też uwagę na nazwiska autorów tej referencji, zapewne przez nieuwagę są lekko zmienione: jest Calvalcant i Sczanoski, a powinno być: L. S. Cavalcante, V. M. Longo, J. C. Sczancoski, M. A. P. Almeida, A. A. Batista, J. A. Varela, M. O. Orlandi, E. Longo and M. Siu Li CrystEngComm, 2012,14, Z kolei na str. 52 Autorka podaje promienie jonowe dla jonów Ca 2+ i Eu 3+ przy liczbie koordynacji 8 pisząc, że oba jony mają rozmiary zbliżone Ca Å i Eu Å, dlatego też trójwartościowe jony europu mogą zastępować jony wapnia(ii). Trzeba jednak zauważyć, że są to jony różniące się ładunkiem. Chciałbym zatem zapytać Autorkę o kompensację ładunku, czy mogłaby tą kwestię wyjaśnić. To samo pytanie dotyczy opisanych w dalszej części pracy układów z jonami Zn 2+ oraz Sr 2+. Pozostając jeszcze w tej samej tematyce, na str. 64 przy opisie struktury wolframianu cynku, zabrakło porównania promieni jonowych Zn 2+ do Eu 3+, ale także informacji, ze tego typu związki krystalizują w zupełnie innym typie struktury, wykazują one bowiem strukturę wolframitu, a nie szelitu jak CaWO 4 czy SrWO 4. Konsekwencji tego można zatem spodziewać się we właściwościach spektroskopowych. Ponadto, po podaniu parametrów komórki elementarnej brak też źródła, skąd zostały zaczerpnięte informacje. W pracy czasami pojawiają się niedoprecyzowania jak np. na str. 50 autorka pisze, że W początkowych doświadczeniach analiza strukturalna i morfologiczna pozwoliła dobrać optymalną temperaturę wypalania materiałów, która wyniosła 900 o C, jednak nie podaje jaki jest optymalny czas wygrzewania. Z analizy XRD można się domyślić, że czas ten wynosił 4 godziny. Co autorka ma na myśli pisząc używając określenia optymalną temperaturę wypalania materiałów czy próbki wygrzane w 1000 o C nie byłyby lepiej wykrystalizowane, a tym samym lepsze do badań? Zdanie na str. 53 pod rysunkiem 18 prezentującym obrazy SEM Analiza SEM ujawniła w badanych proszkach skłonność do aglomeracji cząstek [127] o nieregularnych kształtach zbliżonych do sferycznych jest niezbyt fortunnie sformułowane. Także użycie odnośnika 127, bowiem nie jest zrozumiale, dla których próbek obserwujemy skłonność do aglomeracji, czy dla tych przedstawionych w dysertacji czy w odnośniku 127. Na str. 54 autorka rozpoczyna omówienie właściwości luminescencyjnych prezentując najpierw widma wzbudzenia dla jonu Eu 3+ w matrycy CaWO 4 zawierającej różną ilość domieszki. Jednak Autorka nie podaje w jakiej temperaturze wygrzane były próbki poddane tym badaniom. Można się domyślać, ze w temperaturze 900 o C/4h. Taka informacja powinna być podana w opisie rysunków. Można ją znaleźć dopiero kilka stron dalej na str. 60, kiedy Autorka omawia diagramy chromatyczności sporządzone na podstawie widm emisji zarejestrowanych przy wzbudzeniu liniami wzb = 393 nm oraz wzb = 254 nm. Podobnie, nie ma precyzyjnej informacji w jakiej temperaturze przeprowadzano pomiary. Brak także informacji o technice w jaki sposób mierzone były próbki, czy proszek umieszczony był w rurkach ze szkła kwarcowego, czy też umieszczony w postaci warstwy na specjalnym holderze. Te informacje są bardzo ważne z punktu widzenia uwzględnienia zjawiska rozproszenia światła zachodzącego w trakcie pomiarów luminescencyjnych. Szkoda, że nie ma w tym miejscu diagramu poziomów energetycznych dla jonu Eu 3+ w matrycy wolframianowej, pokazującego jak nisko położony jest stan CT i jak mechanizmy transferu energii i luminescencji zachodzą przy zastosowaniu różnych dróg wzbudzenia: bądź poprzez pasmo CT, bądź bezpośrednio w wewnątrzkonfiguracyjne pasma f-f jonu Eu 3+. Rys. 20 przedstawia widma emisji jonu Eu 3+ zawierającej różną ilość domieszki aktywatora. Do tego rysunku miałabym kilka sugestii. Przede wszystkim mało różnorodna kolorystyka widm odpowiadających poszczególnym koncentracjom powoduje słabszą czytelność rysunku, także w przypadku kilku kolejnych rysunków. Poza tym wykresy leżą na osi x, co uniemożliwia obserwacje przejścia 5 D 0 7 F 0. Można domyślić się, że przy długości fali 535 nm widać bardzo mało intensywne przejście z poziomu 5 D 1, jednak nie jest ono odpowiednio opisane. Czy Autorka brała 4

5 pod uwagę możliwość wystąpienia w badanych układach zjawiska emisji z wyżej leżących poziomów 5 D J stanu wzbudzonego? W dalszej części pracy dowiedziałam się, że tak. Na str. 56. zdanie Po wzbudzeniu w zakresie pasma CT pochłonięta ze stanu CT energia zostaje efektywnie przeniesiona do jonu Eu 3+ na drodze bezpromienistej i w konsekwencji generowana jest emisja czerwonego światła odpowiadająca przejściom f-f elektronowym ( 5 D 0 7 F J ) jonu europu. Precyzyjniej interpretując za obserwacje barwy czerwonej odpowiedzialne jest intensywne pasmo odpowiadające przejściu 5 D 0 7 F 2 zlokalizowanemu przy ok. 617 nm. Autorka w dalszej części pracy pisze, że dla długości fali ~617 nm zaobserwowano najbardziej intensywne pasmo odpowiadające przejściu dipolowo-elektrycznemu 5 D 0 7 F 2 jonu Eu 3+, a jeszcze dalej przy interpretacji Rys. 24, że obserwowana barwa czerwona luminescencji jest związana z tym przejściem. Jednak wydaje mi się, że te informacje powinny powić się wcześniej, przy interpretacji Rys. 20. Na str. 56 Doktorantka pisze jeszcze, że większe stężenie domieszki wpływa na zmniejszenie I lum prawdopodobnie na skutek wygaszenia stężeniowego. Określenie wygaszenie stężeniowe pojawia się po raz pierwszy w tym miejscu. Szkoda, że we wstępie Autorka nie napisała kilku słów wyjaśnienia na czym polega to zjawisko. Str. 59 Tabela 2. Autorka prezentuje tu obliczone wartości wydajności kwantowej luminescencji. Chciałabym się dowiedzieć jak te wartości, szczególnie ta wynosząca dla próbki 5% odpowiednio 41.75% ma się do wydajności innych luminoforów wolframianowych aktywowanych jonem Eu 3+? Na rys. 27 przejście 5 D 0 7 F 0 nie jest opisane. Co prawda charakteryzuje się bardzo słabą intensywnością, ale jest widoczne na widmie przy ok. 580 nm. W tym miejscu pragnę podkreślić, że jest to bardzo ważne przejście elektronowe jonu Eu 3+, poddawane bardzo dokładnej analizie, szczególnie w niskiej temperaturze, gdy jon Eu 3+ używany jest jako sonda strukturalna. Przechodząc do widm emisji zarejestrowanych dla wolframianu cynku obserwuje się podniesienie linii bazowej przy dłuższych energiach, zaczynając od ok 675 nm? Proszę o Autorkę o odpowiedź z czego to wynika i czy nie ma wpływu na wyliczone współrzędne kolorów oraz jak przy wyznaczaniu zależności intensywności emisji od koncentracji aktywatora uwzględniono zjawisko rozproszenia? Czy zakres spektralny na widmach emisji branych do liczenia kolorów był taki sam? Na str. 69 Rys. 31 przedstawia obrazy SEM zarejestrowane dla wolframianu strontu aktywowanego jonem Eu 3+. Morfologia tych próbek w sposób znaczący różni się od obrazów przedstawionych dla CaWO 4. Skłonna jestem nawet stwierdzić, że ta próbka jest bardzo niehomogeniczna. Chciałabym prosić Autorkę o ustosunkowanie się do tej kwestii, oraz informacji, jak prezentuje się morfologia próbek z cynkiem, bowiem te obrazy nie zostały umieszczone w pracy. Odnosząc się do porównania trzech przebadanych układów z Ca, Zn i Sr, wydaje się trudnym wykonanie takiego porównania, bowiem wszystkie trzy matryce wykazują maksimum absorpcji pasma CT przy innych długościach fali. Kolejna uwaga, a raczej sugestia dotyczy syntezy metodą reakcji w ciele stałym wolframianów i molibdenianów. Jak zapewne Doktorantka wie trójtlenek molibdenu MoO 3 topi się w znacznie niższej temperaturze (795 C) niż trójtlenek wolframu WO 3 (powyżej 1473 C), dlatego też syntezując wolframiany i molibdeniany należy zastosować nieco inną procedurę. O ile w przypadku wolframianów nie jest to konieczne, to w przypadku molibdenianów, zaleca się aby syntezę rozpocząć w stosunkowo niskiej temperaturze ok. 550 C, właśnie ze względu na niską temperaturę topnienia MoO 3, przez co możliwa jest utrata masy spowodowana odparowaniem tego tlenku. Na str. 150 Autorka pisze, że Na Rys przedstawiono zdjęcia TEM otrzymane z użyciem transmisyjnego mikroskopu elektronowego i dalej, że na podstawie zdjęć określono rozmiar oraz kształt ziaren otrzymanych luminoforów. Pragnę zwrócić Autorce uwagę, że posługując się fachowym słownictwem z dziedziny mikroskopii elektronowej używamy słowa mikrografy, bądź obrazy SEM czy TEM. 5

6 Na str. 156 na Rys. 127 zaprezentowane zostały widma wzbudzenia próbek podwójnych wolframianów sodowo-gadolinowych i sodowo-itrowych współdomieszkowanych jonami Yb 3+ i Ho 3+. Brak tu jednak ważnej informacji przy jakiej długości fali monitorowano emisję. Na koniec chciałabym zapytać Autorkę dysertacji czym sugerowała się przy doborze takim, a nie innym współdomieszek zastosowanych zarówno w próbkach wolframianów wapnia, jak i podwójnych wolframianów sodowo-gadolinowych i sodowo-itrowych. Jeszcze mała uwaga odnośnie referencji. Spis literaturowy jest zrobiony bardzo starannie. Jednak chciałabym zwrócić uwagę na miejsce, w którym we wszystkich referencjach Autorka podaje datę ukazania się cytowanej publikacji. Ogólnie przyjęta jest zasada i tak jest stosowane w czasopismach, że zawsze po nazwiskach autorów, podawany jest tytuł publikacji, następnie nazwa czasopisma, numer woluminu, rok i na końcu strony. Jak wspomniałam już wcześniej, te drobne błędy i ewentualne kwestie dyskusyjne nie umniejszają wartości dysertacji, która oceniam bardzo wysoko. Autorka przebadała wnikliwie imponującą ilość materiału i otrzymane wyniki stanowią niezmiernie ważny wkład w dziedzinę. Postawione cele bez wątpienia zostały zrealizowane. W szczególności Autorka zoptymalizowała metodę syntezy wolframianów domieszkowanych wybranymi jonami lantanowców, co jest najważniejszym elementem w prowadzonych badaniach, bowiem od jakości badanego materiału zależą jego właściwości spektroskopowe i w konsekwencji otrzymane wyniki. Większość pracy poświęcona była badaniom CaWO 4, który jest bardzo ważnym luminoforem. Pragnę przypomnieć, że związek ten był pierwszym komercyjnym luminoforem rentgenowskim i jako jedyny luminofor pełnił swoją funkcję przez 75 lat. Przez długi czas stanowił standard, wedle którego określano własności nowych luminoforów. Z kolei w roku 1961 aktywowany jonem Nd 3+ został zastosowany jako pierwszy laser aktywowany jonem lantanowca. Również dla tej matrycy aktywowanej jonami Yb 3+, Er 3+ Auzel w 1966 r. po raz pierwszy wykazał emisję w zakresie widzialnym wskutek wzbudzenia w zakresie podczerwieni tzw. proces konwersji w górę (z ang. up-conversion). Niezmiernie ważne jest dążenie do ulepszenia tego materiału. Niemniej jednak pozostałe matryce przebadane w dysertacji są także bardzo istotne i znajdują zastosowania aplikacyjne. Autorka skrupulatnie przebadała całe serie otrzymanych układów i określiła barwę emisji w zależności od kompozycji związków oraz linii wzbudzenia. Dzięki wykazaniu możliwości generowania luminescencji o określonych barwach i wyznaczeniu skorelowanej temperatury barw, według Autorki można wyciągnąć wniosek, że otrzymane materiały będą mogły znaleźć zastosowania przy projektowaniu nowych źródeł światła. Wyniki ujęte w dysertacji zostały opublikowane w dwóch renomowanych czasopismach naukowych z zakresu spektroskopii, badań strukturalnych oraz chemii materiałowej z Listy Filadelfijskiej. Mgr inż. Justyna Czajka w jednej z prac (opublikowanej w Optical Materials) występuje jako pierwszy autor, a w drugiej (opublikowanej w Journal of Rare Earth) jako drugi. Ponadto Pani mgr inż. Justyna Czajka była autorką artykułu Czym są luminofory? Podstawowe informacje dotyczące luminoforów., które ukazało się w Opracowaniu zawierającym recenzowane prace naukowe Młodych Naukowców współpracujących z CreativeTime, którzy wzięli udział w Konferencji Młodych Naukowców nt. Wpływ Młodych Naukowców na Osiągnięcia Polskiej Nauki - VIII edycja - Poznań i Gdańsk Pani mgr inż. Czajka jest także pierwszym autorem artykułu Synteza i właściwości luminescencyjne układów CaWO 4 6

7 domieszkowanych jonami lantanowców, Nowe trendy w naukach przyrodniczych opublikowanego w monografii, która zawiera prace naukowe Młodych Naukowców, współpracujących z CreativeTime. Doktorantka była także współautorem 7 prezentacji plakatowych na konferencjach krajowych i zagranicznych, z czego 6 prezentowała osobiście. Jest więc osobą zaangażowaną w rozpowszechnianie swoich wyników oraz zdobytej wiedzy.. Podsumowując, po szczegółowej analizie przedstawionej pracy doktorskiej pani mgr inż. Justyny Czajki stwierdzam, że w świetle Ustawy z dnia 14 marca 2003 r. O stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, Dz.U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595; z 2005 r. Nr 164 poz. 1365, a zwłaszcza Art. 13 pkt. 1, który brzmi Rozprawa doktorska, przygotowana pod opieką promotora, powinna stanowić oryginalne rozwiązanie problemu naukowego lub artystycznego oraz wykazywać ogólną wiedzę teoretyczną kandydata w danej dyscyplinie naukowej lub artystycznej, a także umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej lub artystycznej praca doktorska mgr inż. Justyny Czajki pt. Synteza i charakterystyka fotofizyczna nieorganicznych luminoforów opartych o wolframiany i molibdeniany aktywowane wybranymi jonami lantanowców (III) spełnia wymogi ustawowe i może być przedstawiona do publicznej obrony. Biorąc pod uwagę szeroki zakres wykonanych badań, trudność tematu i rezultaty uzyskane podczas prowadzenia badań wnoszę do Rady Naukowej Wydziału Technologii Inżynierii Chemicznej o wyróżnienie recenzowanej przeze mnie rozprawy. 7