Zeszyty IR. nr 6. IR spółek z NewConnect i Catalyst. Podobieństwa i różnice w IR z drobnymi inwestorami i instytucjami.

Transkrypt

1 IR spółek z NewConnect i Catalyst. Podobieństwa i różnice w IR z drobnymi inwestorami i instytucjami. nr 6 24 czerwca 2015 Zeszyty IR Cena spokoju SPECYFIKA RELACJI EMITENTÓW OBLIGACJI Alternatywnie JAK WYRÓŻNIĆ SIĘ NA RYNKU NEWCONNECT Trafić w dziesiątkę WNIOSKI Z ANALIZY RÓŻNCH GRUP INWESTORÓW

2 Obligatariusze cenią święty spokój Nabywców papierów dłużnych interesują inne parametry finansowe niż akcjonariuszy. Choć z założenia wiążą się ze spółką na lata, cenią możliwość odsprzedaży obligacji na Catalyst EDUKACYJNIE: Rynkiem obligacji korporacyjnych wielu inwestorów indywidualnych zainteresowało się dopiero przy okazji mocno promowanego programu emisji PKN Orlen. Sądzimy, że papiery dłużne, emitowane przez bardzo rozpoznawalną i największą w kraju firmę o stabilnej pozycji finansowej, mogą być atrakcyjną formą inwestowania dla wszystkich, którzy rozważają mniej ryzykowne sposoby pomnażanie swoich oszczędności mówił wówczas Sławomir Jędrzejczyk, wiceprezes Orleny ds. finansowych. [FOT. WM] Z analiz spółki doradczej Nobili Partners wynika, że inwestujący w obligacje są przeciętnie jedną generację starsi od inwestujących w akcje. Mają z reguły ponad 45 lat i dość niski potencjał absorbowania ryzyka, choć sam fakt operowania na rynku papierów dłużnych wskazuje, że odkładanie pieniędzy na lokatach bankowych nie bardzo ich interesuje. Decyzje inwestycyjne podejmują jednak na podstawie czynników fundamentalnych, a nie np. na podstawie analizy technicznej wykorzystywanych na rynku akcji czy foreksie. To, że inwestujący w obligacje są spokojniejsi i mają inne podejście do ryzyka, diametralnie zmienia sposób prowadzenia relacji inwestorskich w stosunku do relacji z akcjonariuszami. Nowinki, takie jak media społecznościowe, nie są tak istotne jak wysłanie raportu rocznego do domu. Warte rozważania są też esemesowe lub owe przypominanie o okresowej wypłacie odsetek. Rachunki maklerskie są nieoprocentowane, a dzięki takiemu przypomnieniu obligatariusz może od razu przelać pieniądze choćby na konto oszczędnościowe. Zysk niby niewielki, ale To spółki nic nie kosztuje, a inwestor docenia, że spółka o nim myśli przekonuje Piotr Biernacki, uważa Piotr Biernacki z firmy Idea Craft, zajmującej się relacjami inwestorskimi. Poza aspektami technicznymi specjalista zwraca uwagę na język przekazu. Obligatariuszy mało interesuje przedterminowe otwarcie nowego zakładu czy gwałtowne zwiększanie udziałów w rynku. Prezentacje, biuletyny internetowe czy inne materiały dla obligatariuszy powinny koncentrować się na tym, czy spółka jest bezpieczna. A jest bezpieczna, jeśli ma zdrowy bilans i przepływy pieniężne. Rachunek wyników, czyli przychody i zysk, obligatariuszy interesuje znacznie mniej. To sytuacja odwrotna do akcjonariuszy. Dla nich liczy się sprzedaż i zysk, a w bilansie i cash flow szukają głównie potwierdzenia, że w rachunku wyników nie ma niespodzianek. Płynność w cenie Inwestorzy kupujący papiery dłużne akceptują związek ze spółką na kilka lat tyle, ile wynosi okres zapadalności obligacji. Nie znaczy to jednak, że w nagłej potrzebie nie chcieliby mieć możliwości ich spieniężenia. Dlatego ważnym elementem w relacjach z inwestorami staje się debiut emisji na giełdowym rynku Catalyst. Chodzi przy tym o drobny detal, którego spółki często nie doceniają - poczynienie starań, by od przydziału do wprowadzenia papierów na Catalyst minął możliwie najkrótszy czas. Poza samym wprowadzeniem obligacji na giełdę liczy się też ich płynność. Z jednej strony płynności nie da się zadekretować, ale z drugiej emitent ma pewne Obligacyjna specyfika Nowinki, takie jak media społecznościowe, nie są tak istotne jak np. wysłanie raportu rocznego na adres domowy Warto pomyśleć o wysyłaniu esemesem lub em przypomnień o wypłacie odsetek Przekaz należy skoncentrować na bezpieczeństwie inwestycji i płynności finansowej, a nie przychodach czy zyskach Zadbać o płynność obrotu na rynku wtórnym, w tym o to, by od przydziału obligacji do debiutu na Catalyst nie minęło zbyt dużo czasu możliwości wpływania na nią. Pomoże dom maklerski działający w charakterze animatora, ale nie tylko. Spółka ma całą paletę narzędzi wpływających na płynność obligacji, to np. nominał obligacji czy wielkość minimalnego zapisu w ofercie. Papiery o nominale 10 tys. zł będą mniej płynne niż te o mniejszej wartości. Minimalny zapis rzędu 50 czy 100 tys. zł też ogranicza grono inwestorów, a tym samym wpływa później na płynność. Zwiększa ją natomiast niezaspokojenie popytu w ofercie. Inwestorzy, którym nie udało się kupić obligacji bezpośrednio od spółki, przyjdą po nie na Catalyst. Ale redukcje zapisów rzędu proc. też nie są dobre. Inwestorzy czują się wtedy rozczarowani, że zamrozili pieniądze na okres oferty, a obligacji nie dostali wyjaśnia Joanna Siedlaczek z Nobili Partners. Kolejne emisje sprawdzianem Spółka o najzdrowszym bilansie i najbardziej poprawnych relacjach z obligatariuszami musi się przy tym liczyć z tym, że będą oni wyjątkowo apatyczni. I jak wskazują doświadczenia Marcina Chankego, który zajmował się relacjami inwestorskimi w Banku BPH i Banku Pocztowym, nie jest to tylko przypadłość inwestorów indywidualnych. Każdy z tych banków oferował bowiem swoje papiery wyłącznie instytucjom. Kontakty kończyły się właściwie po roadshow. Jeden z banków próbował wyjść do obligatariuszy z inicjatywą kontaktu. Nie było jednak odzewu. W trakcie rozmowy telefonicznej przedstawiciele funduszy mówili: wszystko wiemy, jest dobrze wspomina Marcin Chanke. Joanna Siedlaczek twierdzi, że aktywniejsi potrafią być drobni obligatariusze. Jej zdaniem, wynika to z tego, że nie zawsze umieją właściwie zinterpretować dane z raportu kwartalnego. Wystarczy natomiast plotka z forum internetowego, by wzbudzić ich zaniepokojenie co do kondycji spółki. Paradoksalnie jednak to, czy relacje inwestorskie spółka prowadzi właściwie, w przypadku obligacji łatwiej zweryfikować niż w przypadku akcji. Jeśli nie nastąpi dramatyczna zmiana kondycji finansowej, barometrem dotychczasowych relacji stają się kolejne emisje. Zresztą same mogą być elementem budowy relacji z inwestorami. W maju 2013 r. PCC Rokita wykupiła jedną serię papierów dłużnych miesiąc wcześniej, niż było to zapisane w warunkach emisji. Zgodnie z nimi musiała jednak zapłacić inwestorom premię wysokości 0,05 proc. wartości nominalnej skupowanych papierów. Przy emisji o wartości 15 mln zł uzbierało się łącznie 7,5 tys. zł. Może niewiele, ale miesiąc później te pieniądze zostałyby w kasie firmy. Przyspieszenie o miesiąc wykupu tych obligacji podyktowane jest przede wszystkim chęcią umożliwienia naszym obligatariuszom inwestycji w rozważaną przez nas kolejną emisję obligacji w ramach programu emisji, który kończy się już za niespełna dwa miesiące. Wierzę, że istotna część obligatariuszy, mając dostępne środki finansowe, wzięłaby pod uwagę ponowną inwestycję w nasze obligacje. Z tego więc powodu postanowiliśmy wypłacić premię za wcześniejszy wykup tłumaczył tę decyzję Rafał Zdon, wiceprezes PCC Rokita. Takie gesty są dobrze postrzegane. Inwestor dostaje pieniądze trochę przed terminem, nie jest stratny, ale do niczego się go nie zmusza komentuje Piotr Biernacki. Kamil Kosiński k.kosinski@pb.pl

3 IR na NewConnect warto zacząć od podstaw Najpierw baza, czyli obowiązki informacyjne, a później nadbudowa, czyli inne działania skierowane do inwestorów tak można streścić porady ekspertów dla spółek z małej giełdy BRONIĄ TYTUŁU: Strona internetowa zielonogórskiego LUG seryjnie zdobywa miano Złotej Strony Emitenta w konkursie, organizowanym przez Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych. Z raportu Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych, opublikowanego 19 czerwca 2015 r., wynika, że z 420 polskich emitentów z NewConnect aż 58 naruszyło obowiązujące regulacje, dotyczące terminu zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy, a 82 opublikowania sprawozdania finansowego za 2014 r. najpóźniej w dniu zwołania WZA. Sprawozdanie to w realiach małej giełdy jest jedynym publikowanym regularnie źródłem pogłębionej wiedzy o notowanych firmach. Bez tego trudno mówić o jakichkolwiek relacjach inwestorskich. Choć każda ze spółek wymienionych w raporcie SII naruszyła przepisy, to skala tych naruszeń jest różna, a wśród wymienionych podmiotów znaleźć można również takie spółki, które wbrew pozorom nie tylko generują dobre wyniki, ale także dobrze komunikują się z rynkiem. Dziwić zatem może, że dopuszczają się takich praktyk podkreślają autorzy raportu, którzy wierzą, że umieszczenie spółek w raporcie zmotywuje przynajmniej ich część do pozytywnych zmian w przyszłości. Ci, którzy zaspali z raportami, mogą się spodziewać od władz GPW kar czasowego zawieszenia obrotu. Dokładnie rok temu upomnienie otrzymało 20 emitentów, a po kilka-kilkanaście spółek ostrzeżenie dostaje regularnie w związku z przekroczeniem dopuszczalnego terminu na publikację raportu kwartalnego. W masie ponad 400 spółek nie jest to może dużo, ale takie komunikaty wpływają na postrzeganie całego rynku i paradoksalnie obniżają szanse na przebicie się tym, którzy sumiennie wywiązują się z obowiązków. Specyfika rynku Przy budowaniu relacji należy pamiętać o strukturze inwestorów, którzy są aktywni na NewConnect według danych GPW, w 2014 r. inwestorzy indywidualni wygenerowali 70 proc. obrotów, a instytucjonalni 23 proc. Ponadto istnieje specyficzna grupa inwestorów indywidualnych z nieco większymi portfelami, którzy uczestniczą w ofertach prywatnych i później są obecni w akcjonariacie, ale niekoniecznie są aktywni na rynku wtórnym. Fakt, że trzon rynku stanowią inwestorzy indywidualni, ma konsekwencje dla narzędzi komunikacji, które należy stosować. Mariusz Skowronek z agencji Tauber PR na pierwszym miejscu stawia stronę internetową. Dobrym przekaźnikiem są też media, więc z nimi warto budować relacje. W dalszej kolejności można pomyśleć o newsletterze czy spotkaniach mówi Mariusz Skowronek, który podkreśla jednak, że absolutną podstawą IR jest profesjonalne wypełnianie obowiązków informacyjnych. Zawartość raportów może być zróżnicowana, dlatego warto opracować pogłębione informacje i nie ograniczać się tylko do niezbędnego minimum podpowiada specjalista z Tauber PR. Złoty wzorzec Dla spółek z NewConnect wzorcem relacji inwestorskich może być spółka LUG, zielonogórski producent opraw oświetleniowych. W czerwcu 2015 r. firma zgarnęła trzecią z rzędu nagrodę w konkursie Złota Strona Emitenta w kategorii emitentów, notowanych na alternatywnym rynku. Strona internetowa to najważniejszy kanał komunikacji nie ma wątpliwości Marta Siekacz, odpowiedzialna w spółce za relacje inwestorskie. Staramy się też być obecni w mediach społecznościowych, bierzemy udział w konferencjach, jesteśmy aktywni na portalach, na których można zadawać pytania przedstawicielom spółek wymienia Marta Siekacz. Firma była też uczestnikiem Programu 10 na 10 komunikuj się skutecznie, projektu Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych, którego uczestnikiem mogą się stać emitenci, spełniający kryteria świadczące o stosowaniu najwyższych standardów w komunikacji z inwestorami indywidualnymi. Robimy to, bo czujemy się zobowiązani wobec akcjonariuszy czujemy się odpowiedzialni za powierzony nam kapitał i zaufanie, którym nas obdarzono wyjaśnia Marta Siekacz. Bez premii za staż W LUG dobre relacje zbudowano z myślą także o tym, by przenieść się na rynek główny GPW. Do tego jednak, ze względu na wciąż niewystarczającą kapitalizację, droga daleka. Ci, którzy mogą sobie na to pozwolić, wzmożenie w obszarze relacji inwestorskich przeżywają właśnie przy okazji transferu między parkietami zwłaszcza jeśli towarzyszy temu emisja akcji. Wtedy zwykle zatrudniana jest agencja PR/IR. Przy budowaniu relacji należy pamiętać o strukturze inwestorów, którzy są aktywni na NewConnect indywidualni w 2014 r. odpowiadali za 70 proc. obrotów, a instytucje za 23 proc. Strategię komunikacji stosujemy taką samą jak w przypadku spółek z dużej giełdy mówi Eliza Misiecka z agencji Genesis PR, firmy, która obsługiwała już kilku emitentów, przechodzących na rynek główny GPW. Jej zdaniem, tam, gdzie to możliwe, warto wykorzystać fakt, że NewConnect tworzono z myślą o innowacyjnych spółkach. Nowatorską koncepcję biznesu trzeba zaakcentować radzi Eliza Misiecka. Jeśli zmianie rynku notowań towarzyszy emisja, spółki raczej nie mogą jednak liczyć na premię za staż. Proces przebiega praktycznie tak samo jak pierwsza oferta publiczna przyznaje Eliza Misiecka. A to oznacza, że trzeba przedstawiać firmę tak, jakby rynek zupełnie jej nie znał. Na lepsze traktowanie mogą liczyć co najwyżej ci, którzy już będąc na NewConnect, przyciągnęli do akcjonariatu inwestorów instytucjonalnych. Twarzą w twarz Ci, którzy zostają na NewConnect, aktywizują się najczęściej przy okazji sięgania po kapitał. Przykładem jest spółka G-Energy, w której zarządzie pojawiła się doświadczona dziennikarka ma odpowiadać właśnie za obszar PR i IR. Jej pierwsze działania to współpraca z agencjami informacyjnymi po to, by zbudować zasięg i spróbować dotrzeć do mediów. Firma wzięła też udział w Targach Akcjonariat na majowej Konferencji WallStreet w Zakopanem. Pojawia się również na konferencjach branżowych (działa w branży odnawialnych źródeł energii), by tam spróbować znaleźć inwestorów, którzy już interesują się branżą i mają o niej choćby szczątkową wiedzę. Na Konferencji WallStreet, zorganizowanej dla inwestorów indywidualnych, pojawiło się też kilka innych spółek z NewConnect. Dla nich to bodaj jedyna okazja do zaprezentowania się szerszemu gronu inwestorów. Dobrym przekaźnikiem są też media, więc z nimi warto budować relacje. W dalszej kolejności można pomyśleć o newsletterze czy spotkaniach ASM Group po raz drugi brała udział w konferencji. Nasze stoisko było chętnie i licznie odwiedzane. Takie wydarzenia stwarzają okazję do bezpośredniego kontaktu, rozmowy i wymiany spostrzeżeń, opinii i poglądów. To pozwala nam wypracować taką formę komunikacji, która spełnia oczekiwania rynkowe i odpowiada na aktualne zapotrzebowanie relacjonuje Agnieszka Stasiak z działu relacji inwestorskich ASM Group, która zapowiada organizację cyklicznych spotkań przedstawicieli firmy z inwestorami. Co znamienne, żaden z ekspertów i przedstawicieli spółek nie wskazuje walnego zgromadzenia akcjonariuszy jako miejsca, które może być okazją do kontaktu z inwestorami indywidualnymi. Ci pojawiają się na WZA sporadycznie. W Polsce, także z powodu pasywności spółek, nie wytworzyliśmy jeszcze takiej praktyki i kultury, by walne - jak w wielu innych krajach - przyciągało setki inwestorów i było okazją do dyskusji. Inwestorzy tracą przez to gwarantowaną im prawem możliwość dostępu do informacji mówi Jarosław Dominiak, prezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych. Kamil Zatoński k.zatonski@pb.pl

4 Inwestor giełdowy niejedno ma imię Specjaliści od relacji inwestorskich podpowiadają, jakie praktyczne następstwa mają podobieństwa i różnice między inwestorami instytucjonalnymi a indywidualnymi PODOBIEŃSTWA 1Każdy inwestor ma te same prawa. Choć badania pokazują, że relacje inwestorskie z inwestorami indywidualnymi często traktowane są przez emitentów po macoszemu, to nigdy za wiele przypominania o tym, że każdy inwestor niezależnie od skali rzeczywistego lub potencjalnego zaangażowania kapitału ma to samo prawo do informacji, wynikające z przepisów prawa. Obie grupy inwestorów mają takie samo prawo do informacji. Powinny być więc tak samo traktowane i móc tak samo egzekwować swoje prawa podkreśla Grzegorz Uraziński, dyrektor działu relacji inwestorskich GPW. W praktyce powinno się to przekładać na otwarty dostęp do grupowych spotkań, np. poprzez wideokonferencje. Specjaliści nie są natomiast zgodni, czy do różnych grup inwestorów trzeba przemawiać tym samym językiem. My tego nie rozgraniczamy, bo zależy nam na równym dostępie do informacji. Staramy się, by nasz przekaz był możliwie prosty i zrozumiały mówi Marcin Lauer, szef zespołu relacji inwestorskich w Tauronie. Zwykle prezentacje dla instytucji są bardziej rozbudowane, a pewne aspekty prezentują w kilku ujęciach. Komunikaty prasowe do mediów (a więc pośrednio inwestorów indywidualnych) zawierają natoiast kluczowe informacje. Media otrzymują ekstrakt przyznaje Mariusz Skowronek z agencji Tauber PR. Nawet jeśli tak się dzieje, ważne, by prezentacje udostępniano wszystkim inwestorom np. poprzez umieszczenie ich na stronie internetowej. Jak wynika z badania Relacje inwestorskie w praktyce, przygotowanego na zlecenie Ministerstwa Skarbu Państwa, tylko co trzecia spółka stosowała tę praktykę. Prawie 40 proc. nie publikowało prezentacji w ogólnodostępnych źródłach, takich jak strona www. Mają one także więcej słabości, które można w prosty sposób nadrobić. Na stronach często brakuje podstawowych informacji. Warto, by inwestorzy mogli znaleźć kontakt do osoby odpowiedzialnej za relacje inwestorskie. Nie zawsze, szczególnie w małych spółkach, musi to być osoba oddelegowana do tej roli. Może to być dyrektor finansowy lub osoba z zarządu. Jeżeli emitent nie udowodni, że może na bieżąco odpowiadać na pytania akcjonariuszy i dostarczać im informacji, to nawet jeśli ma dobre perspektywy, osłabia pozycję na rynku kapitałowym, na której o uwagę inwestorów konkuruje z kilkuset polskimi spółkami mówi Grzegorz Uraziński. Materiały na stronie powinny być pisane prostym językiem, a nie eksperckim, skierowanym do finansistów. 2 Niejednorodność. Obie grupy inwestorów są podobnie niejednorodne. Mogą to być zarówno inwestorzy o nastawieniu krótko-, jak i długoterminowym, kierujący się przy podejmowaniu decyzji analizą techniczną, analizą fundamentalną czy algorytmami, z małym, średnim i dużym portfelem. W praktyce oznacza to konieczność prowadzenia relacji wielotorowo i bez odgórnych założeń dotyczących profilu inwestycyjnego akcjonariusza. Próba ich identyfikacji może spowodować, że ograniczymy przekaz do inwestorów instytucjonalnych, którzy są zwykle bardziej aktywni i rozpoznawalni, np. dzięki obecności na walnych zgromadzeniach i własnej inicjatywie. Drobni inwestorzy nie są tak aktywni jak profesjonalni uczestnicy rynku. Pytań z ich strony nie ma dużo. Nieporównywalnie więcej pada ich ze strony inwestorów instytucjonalnych, którzy sami często przyjeżdżają do siedziby spółki mówi Grzegorz Uraziński. 3Podatność na rynkowe mody i emocje. Czas porzucić myślenie schematami. Wbrew obiegowym opiniom jedna i druga grupa inwestorów kieruje się emocjami i modami na giełdzie twierdzi Wojciech Iwaniuk z agencji Inner Value. Zarządzający przy podejmowaniu decyzji zwracają uwagę np. na to, jak prezentuje się zarząd, RÓŻNICE 1Preferowane formy kontaktu. Eksperci zgodnie podkreślają, że z inwestorami instytucjonalnymi nie ma szans na zbudowanie relacji, jeśli nie będzie to oznaczać relacji bezpośrednich. Inwestor indywidualny siłą rzeczy wybiera kontakt pośredni wizytę na stronie internetowej, wysłanie a, rozmowę telefoniczną, zapisanie się na newsletter itp. Paradoksalnie, inwestorzy indywidualni, nawet jeżeli mają możliwość spotkania bezpośredniego z zarządem spółki, to często z niego nie korzystają mówi Wojciech Iwaniuk z Inner Value. Przedstawiciele agencji IR podkreślają, że inwestorzy indywidualni oczekują dobrych raportów, stałej komunikacji drogą elektoniczną i szybkiej odpowiedzi na pytania. Warto zachęcać ich też do większej aktywności, do czego okazją mogą być dni otwarte w spółkach, w czasie których można zwiedzić firmę i porozmawiać z członkami zarządu. Rozbieżność preferencji (co należy traktować jako regułę, od której bywają wyjątki) ma cały szereg konsekwencji dla narzędzi i kanałów komunikacji. więc warto przeszkolić menedżerów, by potrafili wypaść wiarygodnie i dobrze sprzedawali equity story mówi Mariusz Skowronek. Nie warto ulegać stereotypom i wierzyć, że inwestor instytucjonalny to inwestor stabilny, który ma mocne ręce i w czasie turbulencji zachowa zimną krew. Do sprzedaży akcji zarządzającego funduszem inwestycyjnym mogą zmusić np. umorzenia jednostek uczestnictwa. Może być wręcz odwrotnie detaliczny przez to, że nie jest skrępowany żadnymi regulacjami i ma większą elastyczność w podejmowaniu decyzji, może być bardziej lojalny, jeśli spółka przekona go, że warto być cierpliwym mówi Grzegorz Uraziński z GPW. Ale czas turbulencji to także zwykle czas wyjątkowego wzrostu zainteresowania ze strony inwestorów indywidualnych. Inwestorzy indywidualni mają zazwyczaj niewielkie, w małym stopniu zdywersyfikowane portfele i przy dynamicznych zmianach notowań (zwłaszcza spadkach) ich zainteresowanie zauważalnie wzrasta. Wtedy trzeba być szczególnie otwartym na kontakt i przygotować się na trudne pytania dodaje Marcin Lauer. 4Potrzeba konsekwencji w komunikacji. Obie grupy inwestorów bardzo lubią, gdy spółki konsekwentnie i cyklicznie podają pewne informacje. Zgubne dla spółek jest wycofywanie się z obranej drogi komunikacji i ograniczanie zakresu informacji uważa Wojciech Iwaniuk z Inner Value. Dotyczy to np. zaniedbania komunikacji po zamknięciu pierwszej oferty publicznej lub publicznej emisji obligacji. To błąd, bo stwarza wrażenie jednorazowego skoku na kasę. Spółka musi zadbać o to, by jej komunikacja była postrzegana jako przewidywalna. Wideokonferencje czy czaty z przedstawicielami zarządu powinny odbywać się 3-4 razy w roku i takiej częstotliwości należy się trzymać mówi Mariusz Skowronek. W przypadku inwestorów indywidualnych trzeba postawić na komunikację masową newslettery, konferencje, np. organizowane przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych, czaty itd. Trzeba też reagować na prośby o kontakt mówi Grzegorz Uraziński z GPW. Ważną rolę spełniają też media agencje, portale, gazety. Z nimi warto zbudować długoterminowe relacje, do czego najlepszą okazją jest pierwsza oferta publiczna akcji lub obligacji. Trzeba zabiegać o atencję, zwłaszcza jeśli jesteśmy małym podmiotem. Lepiej żeby to była przemyślana, długoterminowa strategia budowania relacji z mediami niż jednorazowa próba dotarcia do nich. Jeśli już nawiążemy kontakt, to jest to bardzo ważne także dla budowania marki, znajomości produktów i usług firmy mówi Grzegorz Uraziński. Pośrednikiem w komunikacji z inwestorami zwłaszcza indywidualnymi są media, dlatego warto być otwartym na kontakty z dziennikarzami lub je inicjować, by przekazać komentarz do wydarzeń ze spółki radzi Marcin Lauer, który dodaje, że nie bez znaczenia jest też rzecz tak prozaiczna, jak cierpliwość w podtrzymywaniu kontaktów i zrozumienie specyfiki pracy dziennikarzy. Tej cierpliwości wobec drobnych inwestorów trzeba mieć więcej. Inwestorzy indywidualni zadają specyficzne pytania mówi Marcin Lauer, a Grzegorz Uraziński dodaje, że te najczęstsze dotyczą dywidendy jej wysokości, terminu przyznania prawa itd. Odpowiedź zwykle dość łatwo znaleźć na stronie www w komunikatach, ale mimo wszystko inwestorzy często dzwonią i pytają mówi dyrektor z GPW. Eksperci nie mają wątpliwości, że kluczowa jest strona internetowa bez wątpienia główne źródło informacji o spółce. Strona powinna być przejrzysta, aktualna. Dobrze, gdyby była też w języku angielskim, by poszerzyć krąg ewentualnych inwestorów. Nie ma uniwersalnej recepty na dobrą stronę trzeba się poruszać w przedziale zamożności emitentów i mierzyć siły na zamiary. Lepsza skromniejsza, ale aktualna strona niż rozbudowana z przestarzałymi informacjami mówi Grzegorz Uraziński. Siły trzeba mierzyć na zamiary także w innych obszarach. Mniejsze spółki mają mniejsze zasoby, dlatego w ich przypadku zakres działań może być mniejszy ważne jednak, by choć raz w roku zorganizować webcast lub czat, na którym byłaby mowa o nowych inicjatywach i podsumowanie dotychczasowych osiągnięć. Ci, których stać na więcej, powinni powalczyć o zainteresowanie analityków. To wynosi spółkę na wyższy poziom. Chodzi nie tylko o samą wycenę, ale też to, co znajdzie się w raporcie jest to kompendium wiedzy dla inwestorów, sporządzone przez niezależny ośrodek. Mali emitenci powinni rozważyć możliwość płatnego researchu. Ważna jest też dystrybucja to, by raporty trafiły do najważniejszych serwisów, jak Bloomberg, czy mediów. 2Stopień profesjonalizacji i wyedukowania. Inwestorzy indywidualni bywają mniej wyedukowani i ze względu na to, że nie zajmują się inwestowaniem zawodowo, a więc tak jak zarządzający, zdarza im się błędnie interpretować informacje ze spółki. Edukacja powinna także dotyczyć najbardziej podstawowych informacji dotyczących funkcjonowania spółki. Pomocny może tu być CIĄG DALSZY NA STRONIE NASTĘPNEJ

5 Relacje inwestorskie CIĄG DALSZY ZE STRONY POPRZEDNIEJ tzw. factsheet, czyli zbiór najważniejszych danych o firmie. Jeżeli jest taka potrzeba, to publikujemy na stronie www komentarz do wydarzeń, które budzą największe emocje. W takich przypadkach z wyprzedzeniem przygotowujemy wyjaśnienia, które wysyłamy pocztą elektroniczną do zainteresowanych inwestorów mówi Marcin Lauer. Innymi narzędziami są FAQ (najczęściej zadawane pytania), kalkulatory (np. stopy zwrotu, stopy dywidendy), tabele ze wskaźnikami rynkowymi i interaktywne wykresy. 3Łatwość w identyfikacji. Inwestora indywidualnego trudniej zidentyfikować, co w wielu przypadkach służy za usprawiedliwienie niepodejmowania lub podejmowania w ograniczonym zakresie relacji z tą grupą akcjonariuszy. Według badania Relacje inwestorskie w praktyce co trzecia spółka w ogóle nie podejmuje działań, które pozwalają poznać inwestorów i ich oczekiwania. Mamy do czynienia z akcjonariuszem, który inwestuje pieniądze i one zagregowane na poziomie spółki zwłaszcza mniejszej mogą mieć podobną siłę mówi Grzegorz Uraziński z GPW, który dodaje, że podjęcie wysiłku w celu identyfikacji składu akcjonariatu i jego zmian może dać spółkom odpowiedź nie tylko na pytanie, które kanały komunikacji wykorzystywać, by trafić z przekazem (masowe czy bezpośrednie), ale mogą też stanowić wyjaśnienie niesatysfakcjonującej płynności obrotu. 4Podstawa decyzji inwestycyjnych. Większość inwestorów instytucjonalnych w podejmowaniu decyzji kieruje się własnymi analizami i wnioskami. Inwestorzy indywidualni częściej opierają się na sugestiach innych. W przypadku małych spółek może to oznaczać konieczność sięgnięcia po odpłatną ofertę analityczną. Warto rozważyć różne stawianie akcentów w przekazach, bo jak tłumaczy Wojciech Iwaniuk w jego ocenie drobni gracze podejmują decyzję bardziej w oparciu na potencjalne szanse spółki. Inwestorzy profesjonalni swoją analizę zaczynają z reguły od ryzyka mówi specjalista z Inner Value. Jego zdaniem, ryzyko ma też inny wymiar duzi inwestorzy finansowi doceniają spółki o stabilnych modelach biznesowych, które zarówno w biznesie, jak i komunikacji są przewidywalne. Inwestorzy indywidualni ze względu na inny profil ryzyka chętniej akceptują w komunikacji agresywne plany ekspansji. Kamil Zatoński k.zatonski@pb.pl 87 Partnerzy merytoryczni Partnerzy strategiczni Partnerzy Partnerzy domy maklerskie Partner medialny Partner wspierający Patronat medialny