XIV Międzynarodowe Targi Energetyki ENEX 2011 Kielce r.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "XIV Międzynarodowe Targi Energetyki ENEX 2011 Kielce 2.03.2011 r."

Transkrypt

1 XIV Międzynarodowe Targi Energetyki ENEX 2011 Doświadczenia z zakresu występujących barier i przeszkód w procesie rozwoju sektora biogazu pochodzenia rolniczego wynikające z działań projektu EU FARMAGAS Janusz Turski SITR

2 Plan prezentacji: 1. Krótki opis projektu 2. Bariery wynikające z uwarunkowań prawnych 3. Bariery wynikające z uwarunkowań biurokratycznych 4 Bariery wynikające z uwarunkowań finansowych 5. Ograniczenia związane z dostępem do wiedzy i informacji 6. Wnioski 2

3 KRÓTKI OPIS PROJEKTU: Projekt FARMAGAS - jest rozwinięciem wybranych działań wcześniej zakończonego projektu badawczego pn. AGROBIOGAS ( finansowanego przez VI Program Ramowy UE. Poprzedni projekt pn. AGROBIOGAS - dostarczył rolnikom informacji, wskazówek oraz baz danych nt. potencjału ukrytego w odpadach rolniczych, a także w biomasie pochodzenia rolniczego - z których można produkować biogaz. 3

4 KRÓTKI OPIS PROJEKTU: Cel projektu: Promocja i wsparcie rozwoju sektora biogazu w krajach o wysokim potencjale rolniczym poprzez przekazanie know-how oraz doświadczeń krajów UE, tj. kluczy do efektywnego wykorzystania rolniczych odpadów w gospodarstwach wiejskich. Głównymi krajami beneficjentami są: Węgry, Polska oraz Rumunia. 4

5 KRÓTKI OPIS PROJEKTU: P1: Koordynacja i zarządzanie projektem P5: Działania informacyjne dla Inteligent Energy Europe (IEE) 1. Tworzenie i aktualizacja wiadomości o projekcie dla systemów informacyjnych IEE. P2: Ocena, adaptacje i tłumaczenia materiałów oraz narzędzi z projektu AGROBIOGAS. Stworzenie strategii szkoleniowej oraz dystrybucji informacji. 1. Zebranie materiałów i narzędzi projektu AGROBIOGAS. 2. Ocena materiałów i narzędzi projektu AGROBIOGAS. Wskazanie braków i nieścisłości. 3. Aktualizacja materiałów i narzędzi projektu AGROBIOGAS oraz adaptacja/tłumaczenie na języki krajów beneficjentów 4. Stworzenie odpowiednich strategii szkoleń oraz dystrybucji informacji. 2. Opracowanie dodatkowych materiałów informacyjnych. P3: Szkolenia 3. Uczestniczenie w powszechnych wydarzeniach informacyjnych związanych z EACI (Executive Agency for Competitiveness & Innovation) lub innymi znaczącymi programami UE. 1. Wdrażanie narodowych kampanii informacyjnych P4: Rozpowszechnienie rezultatów projektu 2. Stworzenie i utrzymanie strony internetowej projektu FARMAGAS 3. Materiały informacyjne 4. Przygotowanie przyszłych działań informacyjnych 5

6 KRÓTKI OPIS PROJEKTU: Planowane rezultaty: Popularyzacja wiedzy, doświadczenia oraz know-how w nowych krajach nt. beztlenowej fermentacji wypracowanych w projekcie AGROBIOGAS Zwiększenie świadomości wśród rolników europejskich o potencjale płynącym z sektora biogazu Przekazanie wiedzy rolnikom oraz kluczowym grupom społ. mającym wpływ w wybranych krajach na promocję oraz rozwój sektora biogazu Zmierzenie się z głównymi przeszkodami i barierami natury formalnej stojącymi na drodze rozwoju produkcji biogazu Wzmocnienie istniejących kanałów promocji oraz sposobów szkoleń w zakresie produkcji biogazu w czasie trwania projektu, jak również po jego zakończeniu Wzmocnienie strategii prowadzącej do zwiększenia ilości inicjatyw w sektorze biogazu 6

7 KRÓTKI OPIS PROJEKTU: Materiały i Narzędzia oferowane przez projekt FARMAGAS: Symulator beztlenowej fermentacji z bazą substratów * Wytyczne Operacyjne * Zalecenia dotyczące wykorzystania osadu z AD jako bionawozu * Biogaz rolniczy - analiza sytuacji w kraju * Prezentacje i dokumenty szkoleniowe: - Symulator Beztlenowej Fermentacji - Symulator Beztlenowej Fermentacji - studium przypadku - Narzędzie Decyzji Inwestycyjnej - Ćwiczenia z Symulatora Beztlenowej Fermentacji 7

8 Bariery wynikające z uwarunkowań prawnych: Dotychczas, w Polsce w rozumieniu przepisów Ustawy z dn. 2 lipca 2004 roku, o Swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej (Dz. U. nr.155, poz.1095 z późn. zmianami) - nie można było prowadzić wytwarzania biogazu, ta działalność t a zastrzeżona była wyłącznie dla przedsiębiorstw energetycznych. 8

9 Bariery wynikające z uwarunkowań prawnych: Zgodnie z dotychczasowymi przepisami prawa krajowego, każdy kto zamierzał wykonywać działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu, przetwarzaniu, magazynowaniu, przesyłaniu, dystrybucji oraz obrocie paliwami lub energią, skraplaniu gazu ziemnego i re-gazyfikacji skroplonego gazu ziemnego, podlegającą koncesjonowaniu musi ubiegać się o wydanie koncesji. Osoba fizyczna, zgodnie z przepisami dotychczasowego Prawa energetycznego (PE) - nie mogła otrzymać koncesji na wytwarzanie energii oraz świadectwa pochodzenia. Rolnik prowadzący gospodarstwo rolne ma status osoby fizycznej. 9

10 Bariery wynikające z uwarunkowań prawnych: W ustawodawstwie krajowym brak było definicji normatywnej - biogazownia rolnicza. Ograniczenie rodzajów odpadów, które mogą być wykorzystywane do produkcji biogazu - określone w Rozp. Min. rodowiska z 14 listopada 2007 r., w sprawie procesu odzysku R102 (Dz. U. z dnia 7 grudnia 2007 r.) wydane na podstawie art. 13 ust. 2b Ustawy z dnia 27kwietnia 2001 r. o Odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 i Nr 88, poz. 587) - nie uwzględniają dopuszczenia tak istotnych odpadów, które mogą być substratem dla produkcji biogazu pochodzenia rolniczego jak: - gliceryny (odpadu przy produkcji biodiesla); - odpadów tłuszczowych rzeźni; - odpadów (pozostałości) przy produkcji karmy dla zwierząt. Przedmiotowe rozporządzenie weszło w życie w dniu 8 marca 2008 r. (po 3 miesiącach vacatio legis) i stało sie zgodnie z art. 87 Konstytucji RP prawem powszechnie obowiązującym. Zgodnie z prawem ustawodawca stwierdził, że odpadem są: - wytłoki i inne odpady z przetwórstwa produktów roślinnych (z wyłączeniem ); - wysłodki; - ciecze z beztlenowego rozkładu gnojowicy, odpadów roślinnych lub roślin; - przefermentowane odpady z beztlenowego rozkładu gnojowicy, odpadów roślinnych i zwierzęcych; - wytłoki, osady moszczowe i pofermentacyjne, wywary (niezawierające części mineralnych). 10

11 Bariery wynikające z uwarunkowań prawnych: Poważną barierą jest konieczność podporządkowania się dotychczasowym przepisom ustawy o Nawozach i nawożeniu, z dnia 10 lipca 2007 r. (Dz.U. Nr 147, poz. 1033) - w zakresie obowiązku zatwierdzanie przez Okręgowe Stacje Chemiczno-Rolnicze planów nawożenia, w których wykorzystane będą pozostałości pofermentacyjne pochodzące z biogazowni rolniczych. Brak jest rozszerzenia definicji nawozów naturalnych - o przetworzone i nieprzetworzone produkty powstałe w biogazowni rolniczej w procesie metanowej fermentacji biomasy. 11

12 Bariery wynikające z uwarunkowań prawnych: Produkcja biogazu nie została ujęta wprost w PKD w przepisach Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). W PKD, w treści sekcji D jest wpisane - wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodna, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych. Wytwarzanie biogazu z odchodów zwierzęcych i odpadów produkcji rolnej dotychczas nie znajduje się w spisie działalności działów specjalnych produkcji rolnej w ustawie o Podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez wpisania produkcji biogazu w spisie działalności działów specjalnych produkcji rolnej, określającego stosowne wymogi techniczne, rolnik nie może uzyskać zwolnienia od podatku dochodowego. 12

13 Bariery wynikające z uwarunkowań biurokratycznych: Prowadzący gospodarstwa rolne, zainteresowani inwestycjami w biogazownie, napotykają bariery, które są związane z koniecznością zadośćuczynienia wielu skomplikowanym wymogom proceduralno-administracyjnym. Dostęp do podejmowania tego rodzaju działalności, zastrzeżony jedynie dla tych osób fizycznych lub prawnych, które otrzymały promesy koncesyjne. Jedynie, w przypadku planu wybudowania biogazowni na własne potrzeby o pojemności zbiornika do 25 m3 procedura zwalnia rolnika indywidualnego z obowiązku uzyskiwania wielu uzgodnień administracyjnych i pozwoleń (włącznie z budowlanym). 13

14 Bariery wynikające z uwarunkowań biurokratycznych: Konieczność uzyskania pozwolenia na budowę - jej otrzymanie jest koniecznie, kiedy planowane prace dotyczą inwestycji na terenie pozbawionym miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Bardzo często, przed wystąpieniem z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę, niezbędna jest decyzja ustalająca warunki zabudowy. Konieczność uzgodnienia warunków zabudowy - wymaga opracowania projektu budowlanego, zgodnie z wymaganiami prawa budowlanego i odpowiednimi ekspertyzami (pożarowa, geodezyjna, bhp i higieniczno-sanitarna). 14

15 Bariery wynikające z uwarunkowań biurokratycznych: Konieczność przygotowania i złożenia wniosku o wydanie warunków środowiskowych jego poprawne wypełnienie wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu technologii. We wniosku, m/in powinien znajdować się szczegółowy opis inwestycji biogazowej. Chodzi m/in o uwzględnienie sposobu rozwiązania problemu zagospodarowania pulpy pofermentacyjnej. Potrzeba przeprowadzenia negocjacji w sprawie wydania decyzji o warunkach środowiskowych - wymaga najczęściej umiejętności przygotowania dodatkowych informacji o charakterze szczegółowym w relacjach z terenowymi organami i instytucjami państwowymi (wojewoda, wojewódzki inspektorem sanitarny). 15

16 Bariery wynikające z uwarunkowań biurokratycznych: Konieczność sporządzenia tzw. raportu oddziaływania na środowisko - rzadko kiedy przedsięwzięcie może zostać realizowane z ograniczeniem do prowadzenia tzw. karty informacyjnej. Konieczność złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia do operatora sieci energetycznych dla danej lokalizacji inwestycji (art. 7 ust. 8d ustawy PE). - Wniosek musi zawierać tytuł prawny oraz plan zabudowy obiektu, dane odnośnie instalacji, a zwłaszcza z zakresu charakterystyki technicznej planowanego generatora, przewidywaną wielkość produkcji energii elektrycznej.. Operator może wydać warunki związane z zawarciem umowy o przyłączenie do sieci energetycznych, ale po spełnieniu wymagania związanego z wykonaniem projektu przyłącza. 16

17 Bariery wynikające z uwarunkowań biurokratycznych: Rolnik- Inwestor, ma obowiązek zawiadomienia powiatowego inspektora nadzoru budowlanego o zamierzonym terminie rozpoczęcia budowy. Po wybudowaniu obiektu, jeszcze przed uruchomieniem produkcji, niezbędne jest formalne potwierdzenie godność warunków techniczno-eksploatacyjnych danej instalacji - z udziałem różnych inspekcji, jak np. nadzór budowlany, przeciwpożarowy, środowiskowy, sanitarny, energetyczny. Czynności te są warunkiem uzyskania administracyjnej zgody na oddania obiektu do użytkowania. 17

18 Bariery wynikające z uwarunkowań biurokratycznych: Zasady udzielania dofinansowania nie zostały ujednolicone i zależą najczęściej od rodzaju zadania oraz instytucji, która zajmuje się jego realizacją. Regionalne Programy Operacyjne (RPO) - stworzone są odrębnie dla każdego województwa i w całości współfinansowane są z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W ramach programu realizowanych jest wiele priorytetów, które ustalane są indywidualnie dla województw. Priorytety dla dofinansowania ze źródeł Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). są z kolei ustalane/zmieniane corocznie. 18

19 Bariery wynikające z uwarunkowań finansowych: Brak wprowadzenia ulg podatkowych dla inwestujących w biogazownie i dla korzystających z zastosowania biogazu. Chodzi tu o: - zwolnienie z podatku dochodowego,; - zharmonizowanie z prawodawstwem UE podatku VAT na materiały, urządzenia i systemy ekologiczne; - wprowadzenie ulg podatkowych dla przemysłu i innych instytucji inwestujących w badania naukowe; - wprowadzenie i utrzymanie minimalnego (dopuszczonego regulacjami prawnymi UE) poziomu stawki podatku akcyzowego na biogaz. 19

20 Bariery wynikające z uwarunkowań finansowych: Oferta jaką stwarza uruchomienie przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (lipiec 2010 r) naboru wniosków w ramach programu priorytetowego System Zielonych Inwestycji część 2) Biogazownie rolnicze - zależy jednakże od wielkości wpływów pochodzących ze sprzedaży przez Polskę jednostek przyznanej emisji (Assigned Amount Units; AAU) w ramach handlu jednostkami AAU prowadzonego na podstawie art. 17 Protokołu z Kioto. 20

21 Ograniczenia związane z dostępem do wiedzy i informacji: Zdecydowana większość rolników nie zapoznała się jeszcze dokładnie z znowelizowanymi przepisami Ustawy PE; zawierającej m/in zapisy definicji - biogazu rolniczego /art. 3 pkt. 20a Ustawy PE/. Nowe brzmienie definicji paliw gazowych (art. 3 pkt. 3a): paliwa gazowe gaz ziemny wysokometanowy lub zaazotowany, w tym skroplony gaz ziemny oraz propan-butan lub inne rodzaje gazu palnego, dostarczane za pomocą sieci gazowej, a także biogaz rolniczy, niezależnie od ich przeznaczenia. Ci, którzy to uczynili, mają dalej poważne trudności interpretacyjne Często inicjatywy potencjalnych inwestorów indywidualnych, napotykają na brak wsparcia o charakterze konsultacji - już w fazie początkowej planowania przedsięwzięcia. 21

22 Ograniczenia związane z dostępem do wiedzy i informacji: Jedynie nieliczni rolnicy potencjalni inwestorzy, są poinformowania z zakresu najnowszych zmian w prawodawstwie krajowym, dotyczących możliwości wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego. Także, tylko nieliczni, są poinformowani o możliwości dokonania wpisu do rejestru przedsiębiorstw energetycznych, zajmujących się wytwarzaniem biogazu. Oganem prowadzącym rejestr dla rolników w myśl zapisów ustawy PE - jest prezes Agencji Rynku Rolnego (ARR), zwanym odtąd organem rejestrowym. 22

23 Ograniczenia związane z dostępem do wiedzy i informacji: Niewielu rolników potencjalnych inwestorów posiada wiedzę z zakresu założeń rządowego dokumentu pn. Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach opracowanego wspólnie przez Min. Gospodarki i Min. Rolnictwa i Rozwoju Wsi /w dn. 3 lipca 2010 r, przyjętego przez Radę Ministrów Rządu RP/. Podobnie, sytuacja wygląda ze znajomością koncepcji i zapisów Programu Działań Wykonawczy na lata , stanowiącego załącznik (Nr.3) do dokumentu Polityka energetyczna Polski do roku

24 Ograniczenia związane z dostępem do wiedzy i informacji: Na poziomie lokalnym i regionalnym, brakuje przygotowanych poradników inwestorskich, w tym szczegółowego opisu i interpretacji procedur, informacji o substratach, procesach i technologiach oraz kosztów referencyjnych i kalkulatorów. W porównaniu z innymi krajami, które charakteryzuje dynamiczny rozwój biogazowni, - w Polsce brak jest dostatecznej ilości profesjonalnie przygotowanych firm projektujących i zdolnych do budowy zróżnicowanych typów instalacji biogazowych. 24

25 Ograniczenia związane z dostępem do wiedzy i informacji: W zakresie zasad i sposobów możliwego dofinansowania projektów dotyczących wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych, w miejscowościach o liczbie mieszkańców nie przekraczającej 5 tys. - w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata PROW ma na celu wspieranie rozwoju obszarów wiejskich przy pomocy funduszy z Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich. W PROW, określone zostały priorytetowe kierunki wsparcia obszarów wiejskich. W ramach nich zdefiniowano 4 osie. Dzięki dwóm z nich można uzyskać pomoc w finansowaniu inwestycji jaką jest biogazownia. 25

26 Wnioski: Polska zajmuje w UE odległe miejsce w produkcji biogazu w przeliczeniu na 1 mieszkańca, tj. pod koniec drugiej dziesiątki. Do końca 2010 roku, wybudowano w naszym kraju zaledwie kilka biogazowni rolniczych, wyposażonych w system produkcji biogazu, a następnie przetwarzających go na energię elektryczną i cieplną. Przyczyna dotychczasowego braku dynamicznego rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce, tkwiła głównie w niekorzystnych uwarunkowaniach prawnych, a także w braku dostatecznej promocji tego kierunku produkcji przez organy i instytucje państwowe. 26

27 Wnioski: Pomimo niewątpliwie rosnącego wsparcia elit politycznych i decydentów dla rozwoju sektora biogazu pochodzenia rolniczego - wciąż istnieje szereg barier i przeszkód w dynamicznym rozwoju tego sektora. W szczególności chodzi o ten zakres uregulowań, który wyznacza procedury prawno-administracyjne związane z wdrażaniem technologii i lokalizacją instalacji wykorzystujących OZE. Wydaje się,że konieczne staje się wprowadzenie zmian w Ustawie. o Gospodarce nieruchomościami oraz w Ustawie o Planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - określających, że biogazownie rolnicze są inwestycjami celu publicznego. 27

28 Wnioski: Dotychczas, istotnym czynnikiem społecznym spowalniającym rozwój biogazowni rolniczych był brak dostatecznej wiedzy o procesach i technologiach wytwarzania i zagospodarowania wytworzonego biogazu, a także o procedurach postępowania przy lokalizacji inwestycji, dostępie do technologii i źródeł finansowania, jak i z braku znajomości problematyki w administracji publicznej. Nie ma pewności, czy zostanie w pełni zrealizowana zapowiedź ze strony gremiów polityczno-rządowych, że w latach , we współpracy z samorządem lokalnym zostanie przeprowadzona ogólnopolska kampania informacyjna, poświęcona przekazaniu klarownej informacji na temat korzyści wynikających z inwestycje w biogazownie rolnicze. 28

29 Wnioski: W warunkach krajowych, Biogazownie - to ciągle nowość, a to oznacza, że technologie są stosunkowo mało znane lub wymagają zakupu z zagranicy. Jeśli jednak rynek się rozwinie, to w kraju powinny powstać zdecydowanie tańsze technologie i instalacje w porównaniu z kosztami obecnie dostępnych projektów.. Nie dość, że istnieje brak dostatecznej ilości instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego - to jednocześnie, brak jest technicznych warunków przyłączenia powstających lub planowanych instalacji do sieci dystrybucyjnej gazowej. 29

30 Wnioski: Duże nadzieje wśród rolników budzi zapowiedź Ministra Gospodarki /poł r./ dotycząca sporządzenia Przewodnika dla inwestorów, który adresowany ma być do zainteresowanych budową i uruchomieniem biogazowni rolniczych. Jego przygotowanie zlecone zostało Instytutowi Energetyki Odnawialnej. W jego materiale znaleźć będzie można m.in. typowe projekty biogazowni. Ponadto, zawarte będą użyteczne informacje jak: - kryteria wyboru lokalizacji pod inwestycje biogazowni, - wariantowe wyliczenia opłacalności inwestycji w zależności od rodzaju substratów do produkcji biogazu, - wskazanie potencjalnych źródeł finansowania, - identyfikacja podstawowych zagrożeń dla procesu inwestycyjnego i możliwości ograniczenia ryzyka na etapie eksploatacji urządzeń do wytwarzania biogazu, - podstawy zarządzania środowiskowego; wykaz instytucji i kontaktów przydatnych dla inwestorów. 30

31 Wnioski: Wysokie koszty inwestycji w produkcję biogazu rolniczego wymagają zaangażowania dodatkowych działań efektywnie wspierających indywidualnych producentów rolnych. Należałoby pilnie podjąć decyzje o znaczeniu strategicznym, na najwyższych szczeblach rządowych, w zakresie wyboru skuteczniejszych niż dotychczas sposobów systemowego wsparcia rozwoju dwóch modeli tworzenia biogazowni rolniczych w Polsce: - Biogazownie scentralizowane oparte na partnerstwie publiczno-prywatnym: wielu zainteresowanych inwestycjami w biogazownie rolnicze: rolnicy, grupy producenckie, gminy, zakłady przemysłu spożywczego, dostawcy technologii i inne - Biogazownie indywidualne: wykorzystujące własny surowiec i produkujące głównie na potrzeby własne. 31

32 Dziękuję Państwu za uwagę Janusz Turski Zarząd Główny SITR Ul. Czackiego 3/ Warszawa 32

FARMAGAS Produkcja biogazu z odpadów rolniczych na terenach europejskich gospodarstw wiejskich

FARMAGAS Produkcja biogazu z odpadów rolniczych na terenach europejskich gospodarstw wiejskich Dzień Informacyjny IEE Warszawa, 15 lutego 2011 (KAPE S.A.) FARMAGAS Produkcja biogazu z odpadów rolniczych na terenach europejskich gospodarstw wiejskich Dzień Informacyjny IEE Warszawa, 15 lutego 2011

Bardziej szczegółowo

BIOGAZOWNIA JAKO ELEMENT GOSPODARKI ODPADAMI- ASPEKTY PRAKTYCZNE. Poznao 22.11.2011

BIOGAZOWNIA JAKO ELEMENT GOSPODARKI ODPADAMI- ASPEKTY PRAKTYCZNE. Poznao 22.11.2011 BIOGAZOWNIA JAKO ELEMENT GOSPODARKI ODPADAMI- ASPEKTY PRAKTYCZNE Poznao 22.11.2011 Fermentacja anaerobowa 2 SKŁAD BIOGAZU 3 BIOGAZ WYSYPISKOWY WARUNKI DLA SAMOISTNEGO POWSTAWANIA BIOGAZU 4 Biogazownia

Bardziej szczegółowo

EVERCON sp. z o.o. ul. 3 Maja 22, 35-030 Rzeszów tel. 17/8594575, www.evercon.pl evercon@evercon.pl BIOGAZOWNIE 2011 ROK

EVERCON sp. z o.o. ul. 3 Maja 22, 35-030 Rzeszów tel. 17/8594575, www.evercon.pl evercon@evercon.pl BIOGAZOWNIE 2011 ROK ul. 3 Maja 22, 35-030 Rzeszów tel. 17/8594575, www.evercon.pl evercon@evercon.pl BIOGAZOWNIE 2011 ROK Uwarunkowania prawne. Rozwój odnawialnych źródeł energii stanowi strategiczny cel polskiej energetyki.

Bardziej szczegółowo

Nowe zapisy w Prawie Energetycznym dotyczące biogazu rolniczego

Nowe zapisy w Prawie Energetycznym dotyczące biogazu rolniczego Nowe zapisy w Prawie Energetycznym dotyczące biogazu rolniczego Ewa Gańko Instytut Paliw i Energii Odnawialnej Warszawa, 22.04.2010 r. Plan prezentacji Definicja biogazu Odbiór biogazu przez operatora

Bardziej szczegółowo

SZANSA ROZWOJU MAŁYCH BIOGAZOWNI ROLNICZYCH W POLSCE Z PERSPEKTYWY DOKONANIA INWESTYCJI PRZEZ ROLNIKÓW INDYWIDUALNYCH

SZANSA ROZWOJU MAŁYCH BIOGAZOWNI ROLNICZYCH W POLSCE Z PERSPEKTYWY DOKONANIA INWESTYCJI PRZEZ ROLNIKÓW INDYWIDUALNYCH SZANSA ROZWOJU MAŁYCH BIOGAZOWNI ROLNICZYCH W POLSCE Z PERSPEKTYWY DOKONANIA INWESTYCJI PRZEZ ROLNIKÓW INDYWIDUALNYCH Wiktor Szmulewicz Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Warszawa, 26 stycznia 2010 BEZPOŚREDNIE

Bardziej szczegółowo

Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza

Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl Biomasa Stałe i ciekłe substancje

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ZAGADNIENIA PRAWNE PROCESU INWESTYCYJNEGO W PROJEKTACH BIOGAZOWYCH ROBERT MIKULSKI

WYBRANE ZAGADNIENIA PRAWNE PROCESU INWESTYCYJNEGO W PROJEKTACH BIOGAZOWYCH ROBERT MIKULSKI WYBRANE ZAGADNIENIA PRAWNE PROCESU INWESTYCYJNEGO W PROJEKTACH BIOGAZOWYCH ROBERT MIKULSKI KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH STOPCZYK & MIKULSKI Warszawa, 10 maja 2010r. PODSTAWY PRAWNE MIĘDZYNARODOWE I WSPÓLNOTOWE

Bardziej szczegółowo

Nowe zapisy w prawie energetycznym dotyczące biogazowni i biogazu rolniczego

Nowe zapisy w prawie energetycznym dotyczące biogazowni i biogazu rolniczego Nowe zapisy w prawie energetycznym dotyczące biogazowni i biogazu rolniczego Autor: dr Bartłomiej Nowak 1 Przyjęty na szczycie w Brukseli w 2008 roku pakiet klimatyczno-energetyczny zakłada odejścia od

Bardziej szczegółowo

Stan energetyki odnawialnej w Polsce. Polityka Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie OZE

Stan energetyki odnawialnej w Polsce. Polityka Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie OZE Stan energetyki odnawialnej w Polsce. Polityka Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie OZE Paweł Sulima Wydział Energii Odnawialnych i Biopaliw Departament Rynków Rolnych XI Giełda kooperacyjna

Bardziej szczegółowo

Opłacalność produkcji biogazu w Polsce. Magdalena Rogulska

Opłacalność produkcji biogazu w Polsce. Magdalena Rogulska Opłacalność produkcji biogazu w Polsce Magdalena Rogulska Możliwości wykorzystania biogazu/ biometanu Produkcja energii elektrycznej i ciepła Dotychczasowy kierunek wykorzystania w PL Sieć dystrybucyjna

Bardziej szczegółowo

Wymogi proceduralne dla uzyskania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej z elektrowni fotowoltaicznej

Wymogi proceduralne dla uzyskania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej z elektrowni fotowoltaicznej Wymogi proceduralne dla uzyskania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej z elektrowni fotowoltaicznej Urząd Regulacji Energetyki Starszy Specjalista Waldemar Kozłowski Konferencja Europejskie Słoneczne

Bardziej szczegółowo

STAN OBECNY I PERSPEKTYWY ROZWOJU BIOGAZOWNI ROLNICZYCH W POLSCE

STAN OBECNY I PERSPEKTYWY ROZWOJU BIOGAZOWNI ROLNICZYCH W POLSCE STAN OBECNY I PERSPEKTYWY ROZWOJU BIOGAZOWNI ROLNICZYCH W POLSCE Michał Ćwil Polska Grupa Biogazowa Targi Poleko Poznań, 2009 Agenda Prezentacji Stan obecny wykorzystania biogazu i perspektywy rozwoju

Bardziej szczegółowo

Biogazownie rolnicze w działaniach Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Elżbieta Czerwiakowska-Bojko Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Biogazownie rolnicze w działaniach Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Elżbieta Czerwiakowska-Bojko Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Biogazownie rolnicze w działaniach Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Elżbieta Czerwiakowska-Bojko Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1 Gdańsk, 10.05.2010 r. Polityka Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w

Bardziej szczegółowo

Systemy wsparcia wytwarzania biogazu rolniczego i energii elektrycznej w źródłach odnawialnych i kogeneracji w Polsce

Systemy wsparcia wytwarzania biogazu rolniczego i energii elektrycznej w źródłach odnawialnych i kogeneracji w Polsce Systemy wsparcia wytwarzania biogazu rolniczego i energii elektrycznej w źródłach odnawialnych i kogeneracji w Polsce Departament Przedsiębiorstw Energetycznych Warszawa 2011 Zawartość prezentacji 1. Podstawa

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE Czym jest biogaz? Roztwór gazowy będący produktem fermentacji beztlenowej, składający się głównie z metanu (~60%) i dwutlenku węgla

Bardziej szczegółowo

Biogazownie Rolnicze w Polsce

Biogazownie Rolnicze w Polsce 1 Biogazownie Rolnicze w Polsce Biogazownia co to jest? Dyrektywa 2003/30/UE definiuje biogaz: paliwo gazowe produkowane z biomasy i/lub ulegającej biodegradacji części odpadów, które może być oczyszczone

Bardziej szczegółowo

Mariusz Ryndziewicz Centrum Doradczo-Inwestycyjne CeDIR

Mariusz Ryndziewicz Centrum Doradczo-Inwestycyjne CeDIR Mariusz Ryndziewicz Centrum Doradczo-Inwestycyjne CeDIR Energia odnawialna szansą na rozwój w północno-zachodnim regionie Polski, Lokalna strategia ekoenergetyczna jak oferta inwestycyjna gminy/ powiatu

Bardziej szczegółowo

Klastry energii rozwój energetyki rozproszonej. Białystok, 30 marca 2017 r.

Klastry energii rozwój energetyki rozproszonej. Białystok, 30 marca 2017 r. Klastry energii rozwój energetyki rozproszonej Białystok, 30 marca 2017 r. Cechy OZE Plusy Korzyści generacji rozproszonych Niska lub zerowa emisja Wykorzystanie lokalnych surowców (biogazownie) Przetwarzanie

Bardziej szczegółowo

Obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w sektorze energetyki

Obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w sektorze energetyki Obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w sektorze energetyki Zachodni Oddział Terenowy URE z siedzibą w Poznaniu Prezentacja przygotowana na podstawie materiałów zgromadzonych w Urzędzie

Bardziej szczegółowo

Inteligentna Energia Europa Konkurs w 2012 r.

Inteligentna Energia Europa Konkurs w 2012 r. Inteligentna Energia Europa Konkurs w 2012 r. Antonina Kaniszewska Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Budżet na 2012 r. > 67 milionów (+ 5 milionów ) wsparcie

Bardziej szczegółowo

Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych

Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych VI Targi Energii Marek Kulesa dyrektor biura TOE Jachranka, 22.10.2009 r. 1. Wprowadzenie 2. Uwarunkowania handlu energią elektryczną

Bardziej szczegółowo

Przyłączanie podmiotów do sieci elektroenergetycznej

Przyłączanie podmiotów do sieci elektroenergetycznej Przyłączanie podmiotów do sieci elektroenergetycznej Zachodni Oddział Terenowy Urzędu Regulacji Energetyki z siedzibą w Poznaniu Prezentacja przygotowana na podstawie materiałów zgromadzonych w Urzędzie

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE Czym jest biogaz? Roztwór gazowy będący produktem fermentacji beztlenowej, składający się głównie z metanu (~60%) i dwutlenku węgla

Bardziej szczegółowo

Warsztaty szkoleniowo - informacyjne Biogazownia przemyślany wybór Kielce, 4 marca 2014 r. Andrzej Kassenberg

Warsztaty szkoleniowo - informacyjne Biogazownia przemyślany wybór Kielce, 4 marca 2014 r. Andrzej Kassenberg Warsztaty szkoleniowo - informacyjne Biogazownia przemyślany wybór Kielce, 4 marca 2014 r. Andrzej Kassenberg Biała Księga UE - Ramy polityki w zakresie klimatu i energii do roku 2030 redukcja o 40% gazów

Bardziej szczegółowo

CeDIR Sp. z o. o. BIOGAZOWNIE ROLNICZE

CeDIR Sp. z o. o. BIOGAZOWNIE ROLNICZE BIOGAZOWNIE ROLNICZE ZAKRES TEMATYCZNY 1. Uwarunkowania prawno-ekonomiczne budowy biogazowni w Polsce 2. Bariery rozwoju biogazowni 3. Stan obecny rozwoju biogazowni i najbliższe perspektywy 4. Preferowane

Bardziej szczegółowo

OBR NEMO SP. Z O.O. - WPROWADZENIE. Adrian Chudy Ośrodek Badawczo Rozwojowy Nemo Sp. z o.o.

OBR NEMO SP. Z O.O. - WPROWADZENIE. Adrian Chudy Ośrodek Badawczo Rozwojowy Nemo Sp. z o.o. OBR NEMO SP. Z O.O. - WPROWADZENIE Adrian Chudy Ośrodek Badawczo Rozwojowy Nemo Sp. z o.o. OBR NEMO KIM JESTEŚMY Misją firmy jest stymulowanie postępu technicznego i technologicznego z zakresu Odnawialnych

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia prawne procesu inwestycyjnego w projektach biogazowych

Zagadnienia prawne procesu inwestycyjnego w projektach biogazowych Zagadnienia prawne procesu inwestycyjnego w projektach biogazowych Dzięki uprzejmości organizatorów i prelegentów Konferencji Zielona Energia. Biogaz- aspekty prawne, finansowe i techniczne przedstawiamy

Bardziej szczegółowo

POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM DEPARTAMENT ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZASOBÓW NATURALNYCH POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM Anna Grapatyn-Korzeniowska Gdańsk, 16 marca 2010

Bardziej szczegółowo

POLSKA IZBA GOSPODARCZA ENERGII ODNAWIALNEJ POLSKA GRUPA BIOGAZOWA. Paweł Danilczuk

POLSKA IZBA GOSPODARCZA ENERGII ODNAWIALNEJ POLSKA GRUPA BIOGAZOWA. Paweł Danilczuk KRAKÓW 09.06.2014 POLSKA IZBA GOSPODARCZA ENERGII ODNAWIALNEJ POLSKA GRUPA BIOGAZOWA Paweł Danilczuk Plan prezentacji 1. Surowce i substraty do wytwarzania biogazu rolniczego. 2. Biogazownia rolnicza elementy

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo energetyczne w Państwa gminie. KLASTRY ENERGII. Katarzyna Tarnopolska Specjalista ds. pozyskiwania funduszy r.

Bezpieczeństwo energetyczne w Państwa gminie. KLASTRY ENERGII. Katarzyna Tarnopolska Specjalista ds. pozyskiwania funduszy r. Bezpieczeństwo energetyczne w Państwa gminie. KLASTRY ENERGII Katarzyna Tarnopolska Specjalista ds. pozyskiwania funduszy 16.10.2017r. OLSZTYN KLASTRY ENERGII Podstawa prawna ustawa z dnia 20 maja 2015

Bardziej szczegółowo

Energia ukryta w biomasie

Energia ukryta w biomasie Energia ukryta w biomasie Przygotowała dr Anna Twarowska Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii 30-31 marzec 2016, Kielce Biomasa w Polsce uznana jest za odnawialne źródło energii o największych

Bardziej szczegółowo

System Certyfikacji OZE

System Certyfikacji OZE System Certyfikacji OZE Mirosław Kaczmarek miroslaw.kaczmarek@ure.gov.pl III FORUM EKOENERGETYCZNE Fundacja Na Rzecz Rozwoju Ekoenergetyki Zielony Feniks Polkowice, 16-17 września 2011 r. PAKIET KLIMATYCZNO

Bardziej szczegółowo

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE BARIERY DLA ROZWOJU BIOGAZOWNI UTYLIZUJĄCYCH ZMIESZANY STRUMIEŃ ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE SUBSTRATÓW W PROJEKCIE USTAWY O OZE Michał Ćwil Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej

Bardziej szczegółowo

Przykłady realizacji inwestycji w odnawialne źródła energii

Przykłady realizacji inwestycji w odnawialne źródła energii Przykłady realizacji inwestycji w odnawialne źródła energii Tomasz Lis Sp. z o.o. Plan prezentacji Inwestycje w energię odnawialną: szanse i zagroŝenia, Proces inwestowania, Uwarunkowania prawne, Energia

Bardziej szczegółowo

16.02.2012 Poznań, MTP, Okrąg y Stó Rolniczy

16.02.2012 Poznań, MTP, Okrąg y Stó Rolniczy 16.02.2012 Poznań, MTP, Okrąg y Stó Rolniczy 2 Wzrost cen energii w okresie 2005-2010 maksymalny możliwy z powodu OZE vs średni rzeczywisty dokonany przez spó ki obrotu dane: PIGEO na podstawie ARE i URE

Bardziej szczegółowo

Czym jest SIR? Cele szczegółowe SIR:

Czym jest SIR? Cele szczegółowe SIR: Czym jest SIR? Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich funkcjonuje w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (podsieć KSOW) i ma charakter otwarty. Uczestnikami Sieci mogą być wszystkie

Bardziej szczegółowo

Zasady koncesjonowania odnawialnych źródełenergii i kogeneracji rola i zadania Prezesa URE

Zasady koncesjonowania odnawialnych źródełenergii i kogeneracji rola i zadania Prezesa URE Zasady koncesjonowania odnawialnych źródełenergii i kogeneracji rola i zadania Prezesa URE dr Zdzisław Muras Departament Przedsiębiorstw Energetycznych Warszawa 2009 Zawartość prezentacji 1. Podstawy prawne

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu

Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Ochrony Środowiska Katowice, 31 marca 2015 r. STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ŚLĄSKIE

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania instalacji prosumenckich

Źródła finansowania instalacji prosumenckich Źródła finansowania instalacji prosumenckich Seminarium: Więcej niż energia obywatelska energetyka odnawialna dla Lubelszczyzny Monika Mulier-Gogół Departament Gospodarki i Współpracy Zagranicznej Oddział

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM. Marek Palonka Mazowiecka Agencja Energetyczna

MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM. Marek Palonka Mazowiecka Agencja Energetyczna MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM Marek Palonka Mazowiecka Agencja Energetyczna Fakty o Mazowszu 2 Fakty o Mazowszu największy region w Polsce -35579 km 2 ponad 5 milionów

Bardziej szczegółowo

Klastry energii. Doradztwo energetyczne Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze

Klastry energii. Doradztwo energetyczne Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze Klastry energii Doradztwo energetyczne Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych

Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych Mateusz Malinowski Anna Krakowiak-Bal Kraków, kwiecień 2014 r. Rządowe plany rozwoju biogazowni

Bardziej szczegółowo

PROJEKT BIOGAZOWNI W CUKROWNI P&L GLINOJECK S.A.

PROJEKT BIOGAZOWNI W CUKROWNI P&L GLINOJECK S.A. PROJEKT BIOGAZOWNI W CUKROWNI P&L GLINOJECK S.A. Józef Klimaszewski CEL Celem inwestycji jest obniżenie kosztów energii w Cukrowni przez produkcję biogazu z wysłodków, odłamków buraczanych oraz liści poprzez:

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KONKURSU. o dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Poznaniu. przedsięwzięć realizowanych w ramach. Programu Priorytetowego NFOŚiGW p.t.

REGULAMIN KONKURSU. o dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Poznaniu. przedsięwzięć realizowanych w ramach. Programu Priorytetowego NFOŚiGW p.t. REGULAMIN KONKURSU o dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Poznaniu przedsięwzięć realizowanych w ramach Programu Priorytetowego NFOŚiGW p.t.: Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii

Bardziej szczegółowo

Programy działao dla jednostek samorządu terytorialnego (JST)

Programy działao dla jednostek samorządu terytorialnego (JST) Programy działao dla jednostek samorządu terytorialnego (JST) Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska PROJEKT NR POIG.01.01.01-00-005/08 TYTUŁ PROJEKTU: Strategia rozwoju energetyki na Dolnym Śląsku metodami foresightowymi

Bardziej szczegółowo

Rzeszów, 4 grudnia 2013r.

Rzeszów, 4 grudnia 2013r. Rzeszów, 4 grudnia 2013r. W Polsce funkcjonuje 16 wojewódzkich funduszy ochrony środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. NFOŚiGW oraz wojewódzkie fundusze łączy wspólny

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA WYBORU OPERACJI (TRYB KONKURSOWY) WRAZ Z UZASADNIENIEM w ramach przedsięwzięcia:

KRYTERIA WYBORU OPERACJI (TRYB KONKURSOWY) WRAZ Z UZASADNIENIEM w ramach przedsięwzięcia: Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie Załącznik nr 2 do ogłoszenia o naborze wniosków K/2/2016 KRYTERIA WYBORU OPERACJI (TRYB KONKURSOWY) WRAZ

Bardziej szczegółowo

Zapraszamy Państwa do zapoznania się z najnowszymi wiadomościami z rynku biogazu.

Zapraszamy Państwa do zapoznania się z najnowszymi wiadomościami z rynku biogazu. Zapraszamy Państwa do zapoznania się z najnowszymi wiadomościami z rynku biogazu. Miłej lektury życzy zespół ds. wykorzystania biogazu Instytutu Energetyki Odnawialnej: www.ieo.pl Lista tematów: - Przewodnik

Bardziej szczegółowo

UWARUNKOWANIA PRAWNE ROZWOJU BIOGAZU

UWARUNKOWANIA PRAWNE ROZWOJU BIOGAZU UWARUNKOWANIA PRAWNE ROZWOJU BIOGAZU Według przepisów prawa UE i Polski inż. Bartłomiej Asztemborski basztemborski@kape.gov.pl dr inż. Ryszard Wnuk Zmień odpady na zysk - Biogazownia w Twojej gminie Rozwój

Bardziej szczegółowo

Piotr Kukla. Katowice 28.08.2013r.

Piotr Kukla. Katowice 28.08.2013r. Omówienie zasad składania wniosku w zakresie ogłoszonego konkursu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej konkursu w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura Środowisko 2007-2013,

Bardziej szczegółowo

Szkolenie dla doradców rolnych

Szkolenie dla doradców rolnych Szansą dla rolnictwa i środowiska - ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna Piła Płotki, 10-14 grudnia 2012 r. Szkolenie dla doradców rolnych Inwestycje biogazowe Arkadiusz Wojciechowski Wikana Bioenergia

Bardziej szczegółowo

Wsparcie Odnawialnych Źródeł Energii

Wsparcie Odnawialnych Źródeł Energii Wsparcie Odnawialnych Źródeł Energii mgr inż. Robert Niewadzik główny specjalista Północno Zachodniego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki w Szczecinie Szczecin, 2012 2020 = 3 x 20% Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Klastry Energii. Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o. Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Poznań, 25 kwietnia 2017 r.

Klastry Energii. Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o. Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Poznań, 25 kwietnia 2017 r. Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Klastry Energii Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Poznań, 25 kwietnia 2017 r. Plan

Bardziej szczegółowo

Forum Gospodarki Niskoemisyjnej Warszawa, dnia 19 kwietnia 2013 r. Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW

Forum Gospodarki Niskoemisyjnej Warszawa, dnia 19 kwietnia 2013 r. Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW Mechanizmy wsparcia gospodarki niskoemisyjnej dotychczasowe doświadczenia i nowa perspektywa finansowa (wprowadzenie do dyskusji na IV sesji panelowej) Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW Forum

Bardziej szczegółowo

Plany gospodarki niskoemisyjnej

Plany gospodarki niskoemisyjnej Plany gospodarki niskoemisyjnej Beneficjenci: gminy oraz ich grupy (związki, stowarzyszenia, porozumienia) Termin naboru: 02.09.2013 31.10.2013 Budżet konkursu: 10,0 mln PLN Dofinansowanie: dotacja w wysokości

Bardziej szczegółowo

ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego

Bardziej szczegółowo

Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia,

Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i

Bardziej szczegółowo

Standard Planu Gospodarki Niskoemisyjnej

Standard Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Standard Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Piotr Kukla FEWE - Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii ul. Rymera 3/4, 40-048 Katowice tel./fax +48 32/203-51-14 e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Bardziej szczegółowo

ZałoŜenia strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim

ZałoŜenia strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim ZałoŜenia strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim Marian Magdziarz WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE Powierzchnia 9.412 km² Ludność - 1.055,7 tys Stolica Opole ok. 130 tys. mieszkańców

Bardziej szczegółowo

Prawo ochrony środowiska w planowaniu energetycznym

Prawo ochrony środowiska w planowaniu energetycznym Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Prawo ochrony środowiska w planowaniu energetycznym Gdańsk, 08 lipca

Bardziej szczegółowo

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO Strategia Działania dotyczące energetyki są zgodne z załoŝeniami odnowionej Strategii Lizbońskiej UE i Narodowej Strategii Spójności

Bardziej szczegółowo

Paneuropejskie badanie dotyczące spraw pozwoleń i finansowania projektów biogazowych

Paneuropejskie badanie dotyczące spraw pozwoleń i finansowania projektów biogazowych Inteligentna Energia dla Europy Projekt BiogasIN Paneuropejskie badanie dotyczące spraw pozwoleń i finansowania projektów biogazowych Kwestionariusz dla dostawców urządzeń, projektantów, inwestorów i operatorów

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKA AGENCJA ENERGETYCZNA DARIUSZ CIARKOWSKI

MAZOWIECKA AGENCJA ENERGETYCZNA DARIUSZ CIARKOWSKI MAZOWIECKA AGENCJA ENERGETYCZNA DARIUSZ CIARKOWSKI Warszawa 30.09.2011 Regionalna agencja energetyczna ( geneza ) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa mówi, że prowadzi on politykę

Bardziej szczegółowo

DOFINANSOWANIE NA ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Wsparcie dla mieszkańców

DOFINANSOWANIE NA ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Wsparcie dla mieszkańców DOFINANSOWANIE NA ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Wsparcie dla mieszkańców ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII (OZE) (1) Energia ze źródeł odnawialnych oznacza energię pochodzącą z naturalnych, powtarzających się procesów

Bardziej szczegółowo

ENERGIA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH 2007-2013

ENERGIA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH 2007-2013 ENERGIA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH 2007-2013 Jacek Woźniak Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej UMWM Kraków, 15 maja 2008 r. 2 Programy operacyjne Realizacja wspieranego projektu Poprawa efektywności

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Sobótka. Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. Specjalista ds. energii odnawialnej. k.sobotka@mae.mazovia.pl www.mae.mazovia.

Katarzyna Sobótka. Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. Specjalista ds. energii odnawialnej. k.sobotka@mae.mazovia.pl www.mae.mazovia. Biogaz rolniczy produkcja i wykorzystanie Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl www.mae.mazovia.pl Cele Mazowieckiej

Bardziej szczegółowo

Rolniczy handel detaliczny - wymagania prawne. Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Rolniczy handel detaliczny - wymagania prawne. Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rolniczy handel detaliczny - wymagania prawne Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rolniczy handel detaliczny - ustawa Ustawa z dnia 16 listopada 2016

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM

MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM MOŻLIWOŚCI SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO W ROZWOJU REGIONALNYM Dr inż. Anna Żornaczuk-Łuba Zastępca dyrektora Departamentu Leśnictwa i Ochrony Przyrody Ministerstwo Środowiska Polanica Zdrój 23 maja 2014 r.

Bardziej szczegółowo

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Józefowa. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Józefowa. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. . Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Józefowa Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Plan Gospodarki Niskoemisyjnej integruje dotychczasowe zadania Jednostek Samorządu

Bardziej szczegółowo

Pozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych

Pozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych Pozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych Dr inż. Lech Magrel Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku Białystok, 12 listopad 2012 r. Definicja biomasy w aktach prawnych Stałe lub ciekłe substancje

Bardziej szczegółowo

Klastry energii Warszawa r.

Klastry energii Warszawa r. Klastry energii Warszawa 07.09.2016 r. Plan prezentacji Podstawa programowa projekt strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju Klastry definicja Cele i obszary działań Zasady funkcjonowania Projekt strategii

Bardziej szczegółowo

REALIZACJA INWESTYCJI ŚRODOWISKOWYCH W FORMULE PPP

REALIZACJA INWESTYCJI ŚRODOWISKOWYCH W FORMULE PPP REALIZACJA INWESTYCJI ŚRODOWISKOWYCH W FORMULE PPP Podstawy prawne PPP w Polsce USTAWA z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2009 r., Nr 19, poz. 100 z późn. zm.) USTAWA

Bardziej szczegółowo

Małoskalowe technologie odnawialnych źródeł energii systemy wsparcia i promocji w ustawie OZE

Małoskalowe technologie odnawialnych źródeł energii systemy wsparcia i promocji w ustawie OZE Małoskalowe technologie odnawialnych źródeł energii systemy wsparcia i promocji w ustawie OZE VI Forum Przemysłu Energetyki Słonecznej 13-14.05.2013 r., Toruń 2 Małoskalowe technologie odnawialnych źródeł

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (SOPZ)

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (SOPZ) Załącznik nr 1 do zaproszenia do złożenia oferty SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (SOPZ) na opracowanie dokumentu pn. Katalog wydatków kwalifikowalnych i niekwalifikowalnych dla Działania 3.3 Poprawa

Bardziej szczegółowo

Elektrociepłownia opalana biogazem rolniczym - nowe odnawialne źródło energii

Elektrociepłownia opalana biogazem rolniczym - nowe odnawialne źródło energii Elektrociepłownia opalana biogazem rolniczym - nowe odnawialne źródło energii Marzena Grzelec, radca prawny, Chadbourne&Parke Ustawa z dnia 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz

Bardziej szczegółowo

Finansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko

Finansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko Głównym celem tego programu jest wzrost atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa,

Bardziej szczegółowo

Kryteria wyboru operacji (tryb konkursowy) wraz z uzasadnieniem

Kryteria wyboru operacji (tryb konkursowy) wraz z uzasadnieniem Kryteria wyboru operacji (tryb konkursowy) wraz z uzasadnieniem Przedsięwzięcie: Tworzenie infrastruktury na potrzeby produkcji, przetwórstwa, sprzedaży, dystrybucji i promocji produktów lokalnych L.P.

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA PRAWNE W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA W ASPEKCIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ENERGIA BIOMASY. 07.11.2013 r.

ZAGADNIENIA PRAWNE W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA W ASPEKCIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ENERGIA BIOMASY. 07.11.2013 r. ZAGADNIENIA PRAWNE W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA W ASPEKCIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ENERGIA BIOMASY 07.11.2013 r. Zamiast wprowadzenia podsumowanie OŹE Dlaczego? Przyczyny: filozoficzno etyczne naukowe

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... O autorce...

Spis treści. Wykaz skrótów... O autorce... Wykaz skrótów... O autorce... Wstęp... XI XVII XIX Rozdział I. Przedsięwzięcia OZE... 1 1. Podstawy prawne i geneza OZE regulacje unijne... 1 2. Katalog odnawialnych źródeł energii... 2 3. Etapy procesu

Bardziej szczegółowo

PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE GMINY WOŹNIKI NA LATA 2012-2030

PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE GMINY WOŹNIKI NA LATA 2012-2030 05. Paliwa gazowe 5.1. Wprowadzenie... 1 5.2. Zapotrzebowanie na gaz ziemny - stan istniejący... 2 5.3. Przewidywane zmiany... 3 5.4. Niekonwencjonalne paliwa gazowe... 5 5.1. Wprowadzenie W otoczeniu

Bardziej szczegółowo

Priorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich. Analiza SWOT

Priorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich. Analiza SWOT 72 Priorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich Analiza SWOT MOCNE STRONY 1. Możliwość rozwoju produkcji żywności wysokiej jakości. 2. Korzystna struktura wielkości gospodarstw. 3. Korzystne warunki przyrodnicze

Bardziej szczegółowo

Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) w Polsce koncepcja, rola i zadania poszczególnych instytucji oraz partnerów sieci

Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) w Polsce koncepcja, rola i zadania poszczególnych instytucji oraz partnerów sieci Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Materiał opracowany przez Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Mazowiecki Ośrodek Badawczy

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 6/2016 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 17 marca 2016 r.

Uchwała Nr 6/2016 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 17 marca 2016 r. Uchwała Nr 6/2016 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 17 marca 2016 r. zmieniająca uchwałę w sprawie zatwierdzenia Kryteriów wyboru projektów

Bardziej szczegółowo

Oś Priorytetowa V. Gospodarka niskoemisyjna. Działanie 5.1 Energetyka oparta na odnawialnych źródłach energii

Oś Priorytetowa V. Gospodarka niskoemisyjna. Działanie 5.1 Energetyka oparta na odnawialnych źródłach energii Oś Priorytetowa V. Gospodarka niskoemisyjna Działanie 5.1 Energetyka oparta na odnawialnych źródłach energii Projekty dotyczące wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych oraz rozwoju infrastruktury wytwórczej

Bardziej szczegółowo

BGE S.A. Wisła, Wrzesień 2010

BGE S.A. Wisła, Wrzesień 2010 BGE S.A. Wisła, Wrzesień 2010 Spis treści 1. 2. 3. 4. 5. Historia spółki Władze spółki Akcjonariat Otoczenie rynkowe spółki Strategia Spółki 7. Prognozy finansowe Emisja i cel emisji 8. Kontakt 6. 1. Historia

Bardziej szczegółowo

PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020

PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020 PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020 Dr inż. Dariusz Nieć Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Warszawa 28 stycznia 2015

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ENERGETYCZNA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM

POLITYKA ENERGETYCZNA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM POLITYKA ENERGETYCZNA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM Urząd Marszałkowski w Łodzi POLITYKA ENERGETYCZNA PLAN PREZENTACJI 1. Planowanie energetyczne w gminie 2. Polityka energetyczna państwa 3. Udział samorządu

Bardziej szczegółowo

Poprawa stanu środowiska poprzez wykorzystanie możliwości zagospodarowania odpadów na Dolnym Śląsku. Mariusz Żebrowski Agnieszka Król Beata Biega

Poprawa stanu środowiska poprzez wykorzystanie możliwości zagospodarowania odpadów na Dolnym Śląsku. Mariusz Żebrowski Agnieszka Król Beata Biega Poprawa stanu środowiska poprzez wykorzystanie możliwości zagospodarowania odpadów na Dolnym Śląsku Mariusz Żebrowski Agnieszka Król Beata Biega KILKA SŁÓW O NAS Mariusz Żebrowski Doradca dla Esperotia

Bardziej szczegółowo

Wsparcie inwestycji pro-środowiskowych dla MŚP w sektorze rolno-spożywczym, system wsparcia zielonych inwestycji

Wsparcie inwestycji pro-środowiskowych dla MŚP w sektorze rolno-spożywczym, system wsparcia zielonych inwestycji Wsparcie inwestycji pro-środowiskowych dla MŚP w sektorze rolno-spożywczym, system wsparcia zielonych inwestycji Ryszard Ochwat Pełnomocnik Zarządu ds. wdrażania PO IiŚ Międzynarodowe Targi Polagra Food

Bardziej szczegółowo

Więcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU. www.asm-poland.com.pl

Więcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU. www.asm-poland.com.pl Więcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU www.asm-poland.com.pl Więcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE

Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE Gdańsk, 14

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet 1. Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich 1a. Zwiększenie innowacyjności i bazy wiedzy na obszarach

Bardziej szczegółowo

Finansowanie modernizacji i rozwoju systemów ciepłowniczych

Finansowanie modernizacji i rozwoju systemów ciepłowniczych FUNDUSZ UNIA EUROPEJSKA SPÓJNOŚCI Finansowanie modernizacji i rozwoju systemów ciepłowniczych Podtytuł prezentacji Anna Pekar Zastępca Dyrektora Departament Ochrony Klimatu Styczeń 2013, Lublin Narodowy

Bardziej szczegółowo

Biogazownia rolnicza sposobem na podwyższenie rentowności gorzelni rolniczej

Biogazownia rolnicza sposobem na podwyższenie rentowności gorzelni rolniczej Biogazownia rolnicza sposobem na podwyższenie rentowności gorzelni rolniczej 29-11-2011 plan prezentacji Opis technologii biogazowej Korzyści z prowadzenia biogazowni Prezentacja działalności Biogaz Zeneris

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie energii z odnawialnych źródeł na Dolnym Śląsku, odzysk energii z odpadów w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii

Wykorzystanie energii z odnawialnych źródeł na Dolnym Śląsku, odzysk energii z odpadów w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii Wykorzystanie energii z odnawialnych źródeł na Dolnym Śląsku, odzysk energii z odpadów w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii Paweł Karpiński Pełnomocnik Marszałka ds. Odnawialnych Źródeł Energii

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi po 1 stycznia 2016 roku

Odnawialne źródła energii wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi po 1 stycznia 2016 roku dr inż. Tadeusz Żaba DYREKTOR PRODUKCJI Odnawialne źródła energii wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi po 1 stycznia 2016 roku Przedsiębiorstwa sektora komunalnego jako

Bardziej szczegółowo

Program Inteligentna Energia Europa. Antonina Kaniszewska Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Program Inteligentna Energia Europa. Antonina Kaniszewska Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Program Inteligentna Energia Europa Antonina Kaniszewska Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Inteligentna Energia Europa > Wspiera politykę Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Marek Kulesa dyrektor biura TOE

Marek Kulesa dyrektor biura TOE MODELE BIZNESOWE ENERGETYKI ROZPROSZONEJ OPARTE NA ZNOWELIZOWANYCH USTAWACH ENERGETYCZNYCH Telekomunikacja-Internet-Media-Elektronika 5 Forum Smart Grids & Telekomunikacja Marek Kulesa dyrektor biura TOE

Bardziej szczegółowo

Klastry energii. Andrzej Kaźmierski Dyrektor Departament Energii Odnawialnej

Klastry energii. Andrzej Kaźmierski Dyrektor Departament Energii Odnawialnej Klastry energii Andrzej Kaźmierski Dyrektor Departament Energii Odnawialnej 1 Energetyka rozproszona - jako element sektora energetycznego w Polsce Sektor energetyczny Energetyka systemowa Energetyki rozproszona

Bardziej szczegółowo