Tak się przywraca pamięć

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Tak się przywraca pamięć"

Transkrypt

1 Tak się przywraca pamięć Diana Tyszko Gdyby podobne wydawnictwa jak ''Zagłada Żydów'' istniały w Polsce wcześniej, dyskusje wokół książek Grossa czy ''Pokłosia'' byłyby znacznie mniej traumatyczne Dla wielu Europejczyków i Amerykanów Holocaust jest najważniejszym wydarzeniem XX wieku, definiującym to stulecie. Większość Polaków nie podziela tej opinii. Paradoksalnie, w kraju najbardziej naznaczonym przez Holocaust wiedza o nim nie jest tak szeroko rozpowszechniona i dostępna jak na Zachodzie. Wynika to m.in. z przebiegu najnowszej historii Polski.

2 Bezpośrednio po II wojnie światowej badania nad Holocaustem i stosunkami polsko żydowskimi w czasie niemieckiej okupacji rozwijały się w Polsce lepiej niż gdziekolwiek indziej. Już w lipcu 1944 r. powstała w Lublinie Żydowska Komisja Historyczna, powołana decyzją sformowanego właśnie Centralnego Komitetu Żydów w Polsce.. Przekształcona w 1947 r. w Żydowski Instytut Historyczny zgromadziła największą i najcenniejszą kolekcję źródeł do historii Holocaustu w tym unikalne Archiwum Ringelbluma. Do 1948 r. Komisja i ŻIH wydały ok. 40 książek i broszur. Ważne artykuły historyczne o Holocauście pojawiały się w blisko 70 żydowskich periodykach i gazetach, które ukazywały się wtedy w Polsce. Utrwalanie pamięci o Holocauście popierały ówczesne władze. W 1948 r. nakręcono w Polsce jeden z pierwszych filmów poświęconych Holocaustowi ''Ulicę Graniczną'' Aleksandra Forda. Badania nad zagładą Żydów nie ograniczały się do instytucji żydowskich. Czasopismo ''Dzieje Najnowsze'' opublikowało najobszerniejszą bibliografię poświęconą prześladowaniom Żydów przez Niemców, jaką można było znaleźć w wydawnictwach nieżydowskich. Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich (potem Hitlerowskich) w Polsce, założona w 1945 r., zamieściła w trzech numerach swego biuletynu serię ważnych artykułów poświęconych hitlerowskim obozom w Polsce i zagładzie getta warszawskiego. W materiałach zebranych i opublikowanych przez Komisję na użytek trybunału norymberskiego znalazło się wiele źródeł dotyczących zagłady Żydów. Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, powołana przez Sejm w 1947 r., roztoczyła opiekę nad byłymi obozami hitlerowskimi. W kwietniu 1948 r., w piątą rocznicę wybuchu powstania, odsłonięto w Warszawie pomnik Bohaterów Getta. Żydów nie ma W 1949 r. stalinowski reżim w Polsce dokonał jednak gwałtownej zmiany polityki wobec Żydów i pamięci Holocaustu. Wszystkie społeczne organizacje żydowskie poza jedną i cała prasa żydowska z wyjątkiem dwóch nadzorowanych przez komunistów tytułów zostały zlikwidowane. Wielu ocalałych z Holocaustu i większość żydowskich niekomunistycznych przywódców wyemigrowała. Totalitarne państwo nie tolerowało odmiennych poglądów i niezależnej opinii publicznej. Aparat przemocy kontrolował edukację, media, naukę i sztukę. Polscy intelektualiści współpracowali z władzami lub zostali zastraszeni i odizolowani od społeczeństwa. W 1956 r. terror zelżał, ok. 18 tys. polskich Żydów repatriowano z ZSRR i ''kwestia żydowska'' wróciła, także w wewnątrzpartyjnych intrygach. Władysław Gomułka, I sekretarz KC PZPR, szybko jednak przywrócił ''porządek''. Pod koniec lat 50. ok. 40 tys. Żydów wyjechało z Polski. Na początku następnej dekady o Żydach, w przyjazny czy wrogi sposób, właściwie się nie mówiło. Zarazem w podręcznikach szkolnych i publikacjach historycznych wprowadzono nową interpretację, która ukazywała Żydów jako jedną z wielu kategorii ofiar zbrodni nazistowskich. Zaczęto zacierać różnice między polskim i żydowskim doświadczeniem II wojny. Powstanie w getcie warszawskim stało się jedynym dopuszczalnym symbolem żydowskiego oporu. Zarazem akcentowano polską pomoc dla Żydów oraz rozwijano internacjonalistyczną i klasową interpretację, według której polska i żydowska lewica walczyły wspólnie przeciw międzynarodowej prawicy od hitlerowców po polskich faszystów. Niewiele osób traktowało tę interpretację poważnie, ale też rzadko usiłowano z nią walczyć i o ''kwestii żydowskiej'' najczęściej w ogóle nie dyskutowano.

3 Fragmenty ''Ulicy granicznej''. Wróciła ona w latach , gdy nacjonalizm i antysemityzm stały się ważnymi elementami rządzącej ideologii. Oficjalna propaganda nazwała teraz Żydów ''syjonistami'' i uczyniła z nich symbol antypolskiej działalności. Nowa narracja osadzona w endeckiej tradycji podkreślała żydowską demoralizację i bierność w obliczu okupanta, przypominała o judenratach i policji żydowskiej oraz podkreślała pomoc Polaków dla Żydów. ''Marzec utytłał polską świadomość mówił Adam Michnik w wywiadzie rzece ''Między Panem a Plebanem''. To wtedy skonstruowano ten szantaż, że każdy, kto twierdzi, iż w Polsce kiedykolwiek pojawił się ślad antysemityzmu, jest oszczercą, wrogiem polskości i polakożercą''. Po Marcu ''kwestia żydowska'' stała się tematem zakazanym. Ok. 15 tys. polskich Żydów i Polaków żydowskiego pochodzenia wyemigrowało. Społeczność żydowska w Polsce skurczyła się do mikroskopijnych rozmiarów, a jej instytucje przechodziły głęboki kryzys. Polskie podręczniki do historii wspominały Żydów rzadko, niemal wyłącznie w kontekście II wojny, gdzie przedstawiano ich wraz z innymi obywatelami Polski jako ofiary ''eksterminacyjnej polityki okupanta''. Holocaust i w dużym stopniu dzieje polskiej społeczności żydowskiej zostały wykluczone z historii Polski. Żydzi znowu zniknęli. Mirosław Mikołajczyk w swej ''Bibliografii dialogu chrześcijańsko żydowskiego za lata '' (1997) podaje, że w okresie ukazały się w Polsce 42 tytuły na temat owego dialogu. W kolejnej dekadzie było ich 29, choć w 1950 i 1956 r. nie ukazała się ani jedna publikacja. W latach 60. było ich 182, a w latach W latach 80. liczba ta wzrosła do 833 (622 tytuły opublikowano między rokiem 1986 a 1989). Później, w latach , było ich 1347, a pomiędzy 1996 a Cóż te liczby znaczą w kraju, w którym co roku ukazywały się dziesiątki tysięcy artykułów i tysiące książek? Znaczą, że przed 1980 r. o dialogu polsko żydowskim prawie nie pisano. ''Przegląd Historyczny'', jedno z najważniejszych polskich naukowych pism historycznych, zamieścił w latach jeden (!) artykuł pośrednio związany z historią Żydów. Debata Wielka zmiana nastąpiła w 1980 r. Aparat przemocy utracił całkowitą kontrolę nad publikacjami. W trakcie wypełniania historycznych ''białych plam'' wracano coraz częściej do historii Żydów. Ważną rolę w procesie przywracania polskiej pamięci historycznej odegrał ''Tygodnik Solidarność'', wydawany od 3 kwietnia 1981 r. w półmilionowym nakładzie. Od swych pierwszych numerów publikował artykuły także na tematy żydowskie. 4 grudnia 1981 r. ukazał się w ''TS'' duży tekst Krystyny Kersten ''Kielce 4 czerwca 1946 roku''. Omawiając pogrom kielecki, artykuł śmiało stawiał kwestię antysemityzmu w Polsce i rozważał możliwość komunistycznej prowokacji. Dla wielu, zwłaszcza młodszych, czytelników był prawdziwą rewelacją, lecz wpłynął na opinię publiczną w ograniczonym stopniu, gdyż kilka dni po jego opublikowaniu zaczął się w Polsce stan wojenny. Po pamiętnym 13 grudnia liczba publikacji na tematy żydowskie chwilowo spadła, ale rosnącego zainteresowania historią Żydów nie udało się zatrzymać. Idea dialogu polsko żydowskiego i chrześcijańsko żydowskiego miała już potężnego poplecznika w osobie Jana Pawła II. Od lat 70. warszawski Klub Inteligencji Katolickiej obchodził co roku Tydzień Kultury Żydowskiej. Polscy i zachodni historycy zorganizowali serię owocnych konferencji poświęconych tematyce polskożydowskiej: na Columbii (1983), w Oksfordzie (1984), na Brandeis University i na Uniwersytecie

4 Jagiellońskim (1986) oraz w Jerozolimie (1988), dokąd pojechało aż 80 polskich historyków. W 1984 r. grupa izraelskich uczonych odwiedziła Polskę, a w 1986 zaczęło się ukazywać pismo ''Polin. A Journal of Polish Jewish Studies'', w którego kolegium i radzie redakcyjnej znalazło się przeszło 20 polskich historyków. W 1985 r. zażartą dyskusję wywołał film Claude'a Lanzmanna ''Shoah'', w 1987 spierano się o artykuł Jana Błońskiego ''Biedni Polacy patrzą na getto'', a w 1989 wybuchł spór o klasztor Karmelitanek na obrzeżach obozu w Auschwitz. Reżim gen. Jaruzelskiego utrzymywał te dyskusje w ''bezpiecznych'' ryzach. Później uwagę większości Polaków zajął upadek komunizmu i budowa nowego porządku w Polsce. Historia Żydów znów zeszła na dalszy plan, choć tematy żydowskie nadal podejmowano i narastały spory. Tamę ''patriotycznych'' interpretacji, półprawd i milczenia przerwała w 2000 r. publikacja ''Sąsiadów'' Jana Tomasza Grossa (później także autora ''Strachu'' i współautora ''Złotych żniw''). Dyskusja wywołana przez tę książkę przybrała emocjonalny i chaotyczny charakter. Wygłaszano najskrajniejsze sądy i nie było autorytetów, które mogłyby choćby uporządkować tę największą po 1989 r. narodową debatę. Polacy nie byli na nią przygotowani nie tylko na skutek polityki historycznej władz komunistycznych. To prawda, że w latach 80. odrodził się ŻIH, a na uniwersytetach Warszawskim i Jagiellońskim podjęto studia nad historią Żydów w Polsce. Jednak nawet po 1989 r. nie było w Polsce jednostki naukowej, której badania koncentrowałyby się na Holocauście. Gorzej nie było zawodowo czynnego historyka, który mógłby powiedzieć o sobie: jestem historykiem Holocaustu. Sytuacja ta miała kolosalne konsekwencje. To, że niektórzy zachodni dziennikarze posługują się zwrotem ''polskie obozy koncentracyjne'', jest tylko małą ich częścią. Fragment dokumentu ''Shoah''. Zwrot Przełom nastąpił w lipcu 2003 r., kiedy to w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN stworzono Centrum Badań nad Zagładą Żydów pierwszą w Polsce jednostkę naukową zajmującą się wyłącznie studiami nad Holocaustem. W Centrum, kierowanym przez prof. Barbarę Engelking, spiritus movens całego przedsięwzięcia, znaleźli się uczeni reprezentujący różne dyscypliny naukowe. Centrum wydało ponad 20 książek, prowadzi wiele projektów badawczych i działalność edukacyjną. Ma stronę internetową ( na której znaleźć można m.in. wielką bazę danych dotyczących getta warszawskiego. Największym jednak osiągnięciem zespołu prof. Engelking jest powołanie do życia rocznika ''Zagłada Żydów''. Od 2005 r. do dziś ukazało się osiem tomów. Każdy z nich ma swój ważny temat wiodący. Zaczęło się, wraz z tomem pierwszym, od kwestii stosunków polsko żydowskich pod okupacją niemiecką. Tom zawierał m.in. artykuły poświęcone relacjom Żydów z polskim ruchem oporu. Zbliżony temat traktowanie ukrywających się Żydów przez zbrojne formacje polskiego podziemia w czasie II wojny powrócił jako główny w tomie siódmym (2011). Jego redaktorzy, zdając sobie sprawę, że jego treść może budzić protesty, uprzedzali: ''Przedmiotem opisu są wydarzenia krwawe i dramatyczne, niemieszczące się w głównym nurcie polskiej refleksji (...). Krytyków naszej działalności pisali nie uda się z pewnością przekonać, że naszym celem nie jest poszukiwanie sensacji, szarganie świętości, podkopywanie fundamentów narodowej wspólnoty (...). Niemniej wyjaśniamy, że w naszym

5 przekonaniu sprawy te (...) powinny stać się przedmiotem pogłębionych badań i dyskusji, bez powielania stereotypów i uproszczeń, ale też bez taryfy ulgowej''. Znakomity tom piąty (2009) zajmował się postawą Kościoła katolickiego wobec Holocaustu. Czytało się go jednym tchem, a materiał historyczny był tak mocno związany ze sprawami dzisiejszymi, iż właściwie w równej mierze co spraw II wojny dotyczył obecnej kondycji Kościoła. Kilka tekstów (pro i contra!) wybitnych i znanych autorów poświęcono sporowi wokół postępowania Piusa XII i jego beatyfikacji. Główne tematy kolejnych roczników to kolaboracja i rozliczenia powojenne (tom drugi, 2006; zawiera on m.in. analizę donosów i prasy gadzinowej), zagłada Żydów na prowincji (tom trzeci, 2007; przedstawia on także dzieje małych gett, rzadko opisywane przez historyków). Tom czwarty (2008), czasami przerażający, koncentrował się na kwestii pomocy Żydom; autorzy, jak napisał jeden z recenzentów, przeciwstawili się trywializacji dyskusji o Sprawiedliwych oraz wykorzystywaniu jej w rywalizacji na martyrologie. Intrygujący był temat wiodący tomu szóstego (2010) problem nadużyć w badaniach naukowych nad doświadczeniem Zagłady oraz etyczne i estetyczne ''wykroczenia'' przy przedstawianiu Holocaustu w literaturze i sztuce. Jacek Leociak pisał w nim o jego ''makdonaldyzacji'' i komercjalizacji. Przedstawienia Zagłady stwierdzał ''rozpięte są między biegunem trywializacji i kiczu z jednej strony a biegunem sublimacji i sakralizacji z drugiej''; w obu przypadkach ''doświadczenie Zagłady zostaje wypchnięte poza obszar tego, co realne''. Wreszcie tom ósmy, wydany ostatnio, poświęcony jest w dużej mierze 70. rocznicy rozpoczęcia przez nazistów masowej eksterminacji Żydów europejskich. Kolejne tomy dzielone są na działy o różnym profilu, jak ''Studia'', ''Materiały'', ''Z warsztatów badawczych'', ''Punkty widzenia'', omówienia, recenzje czy curiosa. Wśród autorów występują wyraźnie pracownicy Centrum, ale widać, że redakcja (Barbara Engelking, Jan Grabowski, Jacek Leociak, Alina Skibińska i redaktor naczelny Dariusz Libionka; sekretariat redakcji Jakub Petelewicz, Agnieszka Haska) stara się dopuszczać do głosu młodych badaczy. Z numeru na numer rośnie udział autorów niepolskich i rocznik coraz lepiej wpisuje się w kontekst międzynarodowych badań nad Holocaustem, udostępnia też ich wyniki polskim czytelnikom. Nie ma rzeczy doskonałych, więc i ''Zagłada Żydów'' ma swoje słabe strony. Obok artykułów znakomitych można znaleźć i gorsze. Niektórzy polscy autorzy zdają się nie śledzić obcej literatury przedmiotu. Tłumaczenie tekstów obcych mogłoby być lepsze. Ważne jest, by to wielkie dokonanie, jakim jest osiem tomów ''Zagłady'', trafiło do niepolskich naukowców. Dobrze, że ukazał się w 2008 r. po angielsku wybór tekstów z pierwszych trzech roczników (''Holocaust. Studies and Materials. Journal of the Polish Center for Holocaust Research'') i w ślad za nim dwa lata później kolejny taki wybór. Byłoby jeszcze lepiej, gdyby publikowano angielskie wersje poszczególnych tomów, przynajmniej w internecie. Na świecie ukazuje się ok. 20 periodyków naukowych poświęconych Holocaustowi. ''Zagłada Żydów'' nie ustępuje żadnemu z nich. Gdyby podobne inicjatywy wydawnicze istniały w Polsce wcześniej, stosunki polsko żydowskie dzisiaj wyglądałyby inaczej, a dyskusje wokół książek Grossa czy filmu ''Pokłosie'' byłyby mniej traumatyczne. Gdyby do tych inicjatyw mieli dostęp obcokrajowcy, nie pisaliby o ''polskich obozach koncentracyjnych'' i lepiej rozumieliby okrutną złożoność wydarzeń wojennych w Polsce. ''Zagłada Żydów'', ważny krok na

6 drodze ku przywróceniu utraconej pamięci, powinna być priorytetowym projektem polskiej humanistyki. *Piotr Wróbel profesor historii na University of Toronto ''Jak Polska długa i szeroka'' - wywiad z Barbarą Engelking. ''Nie nad rzekami Babilonu'' - fragmenty rozmów z Elżbietą Janicką, Sylwią Chutnik, Barbarą Engelking i Dariusz Libionka podczas XV Dni Książki Żydowskiej ''Midrasza''.

musimy zatem wiedzieć policzyć dokładnie zawołać po imieniu opatrzyć na drogę Zbigniew Herbert

musimy zatem wiedzieć policzyć dokładnie zawołać po imieniu opatrzyć na drogę Zbigniew Herbert IDEA Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego służy pogłębieniu refleksji nad polskim doświadczeniem konfrontacji z dwoma totalitaryzmami nazistowskim i komunistycznym. Został powołany

Bardziej szczegółowo

Antony Polonsky. Stosunki polsko-żydowskie od 1984 roku: Refleksje uczestnika

Antony Polonsky. Stosunki polsko-żydowskie od 1984 roku: Refleksje uczestnika Antony Polonsky Stosunki polsko-żydowskie od 1984 roku: Refleksje uczestnika Stosunki polsko-żydowskie od 1984 roku: Refleksje uczestnika Antony Polonsky Stosunki polsko-żydowskie od 1984 roku: Refleksje

Bardziej szczegółowo

AKCJA SPOŁECZNO-EDUKACYJNA ŻONKILE 19 IV 1943 ROCZNICA POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM

AKCJA SPOŁECZNO-EDUKACYJNA ŻONKILE 19 IV 1943 ROCZNICA POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM 19 IV 1943 ROCZNICA POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM GETTO WARSZAWSKIE I POWSTANIE W GETCIE WARSZAWSKIM Utworzenie getta: W 1940 r. Niemcy ogrodzili murem część centrum Warszawy i stłoczyli tam prawie pół

Bardziej szczegółowo

ANTYSEMITYZM, HOLOKAUST, AUSCHWITZ

ANTYSEMITYZM, HOLOKAUST, AUSCHWITZ ANTYSEMITYZM, HOLOKAUST, AUSCHWITZ W BADANIACH SPOŁECZNYCH pod redakcją Marka Kuci Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego ANTYSEMITYZM, HOLOKAUST, AUSCHWITZ ANTYSEMITYZM, HOLOKAUST, AUSCHWITZ Seria:

Bardziej szczegółowo

Andrzej Paczkowski. Matura: rok szkolny 1954/1955

Andrzej Paczkowski. Matura: rok szkolny 1954/1955 Andrzej Paczkowski Matura: rok szkolny 1954/1955 Przed schroniskiem na Hali Gąsiennicowej Andrzej Paczkowski (ur. 1 października 1938 w Krasnymstawie) polski historyk, naukowiec, wykładowca akademicki,

Bardziej szczegółowo

GRUPA A. a) odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. do wybuchu powstania warszawskiego.

GRUPA A. a) odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. do wybuchu powstania warszawskiego. Sprawdzian nr 6 Rozdział VI. II wojna światowa GRUPA A 1. Oblicz, ile lat minęło od: odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. do wybuchu powstania warszawskiego. 6 zakończenia I wojny światowej

Bardziej szczegółowo

Koło historyczne 1abc

Koło historyczne 1abc Koło historyczne 1abc Autor: A.Snella 17.09.2015. Zmieniony 05.10.2016.,,Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku, teraźniejszości ani prawa do przyszłości.'' JÓZEF

Bardziej szczegółowo

TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES

TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES POLISH ACADEMY OF SCIENCES BRANCH IN LUBLIN COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES Volume IX Lublin 2012 POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ

Bardziej szczegółowo

POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE

POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE "PRZED 75 LATY, 27 WRZEŚNIA 1939 R., ROZPOCZĘTO TWORZENIE STRUKTUR POLSKIEGO PAŃSTWA PODZIEMNEGO. BYŁO ONO FENOMENEM NA SKALĘ ŚWIATOWĄ. TAJNE STRUKTURY PAŃSTWA POLSKIEGO, PODLEGŁE

Bardziej szczegółowo

Wykładowcy IX Międzynarodowej Szkoły Letniej Nauczanie o Holokauście Centrum Badań Holokaustu, Uniwersytet Jagielloński Kraków 1-7 lipca 2014

Wykładowcy IX Międzynarodowej Szkoły Letniej Nauczanie o Holokauście Centrum Badań Holokaustu, Uniwersytet Jagielloński Kraków 1-7 lipca 2014 Wykładowcy IX Międzynarodowej Szkoły Letniej Nauczanie o Holokauście Centrum Badań Holokaustu, Uniwersytet Jagielloński Kraków 1-7 lipca 2014 Album wykonała: Ewelina Malik Pan prof. dr hab. Zdzisław Mach

Bardziej szczegółowo

I Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Lubelszczyźnie

I Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Lubelszczyźnie I Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Lubelszczyźnie 27-28, 30-31 stycznia, 1 lutego 2019 r. Pod patronatem Marszałka Województwa Lubelskiego Jarosława Stawiarskiego 27, 30-31

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z historii do klasy I dopuszczający

Wymagania edukacyjne z historii do klasy I dopuszczający Wymagania edukacyjne z historii do klasy I dopuszczający wymagania w zakresie wiadomości omawia najważniejsze postanowienia i konsekwencje traktatu wersalskiego definiuje pojęcie totalitaryzmu omawia główne

Bardziej szczegółowo

PROJEKT EDUKACYJNY MELITSER JIDN JOM KIPPUR PAMIĘC O ŻYDACH Z MIELCA. Realizowany w. Zespole Szkół Technicznych. w Mielcu

PROJEKT EDUKACYJNY MELITSER JIDN JOM KIPPUR PAMIĘC O ŻYDACH Z MIELCA. Realizowany w. Zespole Szkół Technicznych. w Mielcu PROJEKT EDUKACYJNY MELITSER JIDN JOM KIPPUR PAMIĘC O ŻYDACH Z MIELCA Realizowany w Zespole Szkół Technicznych w Mielcu MIELEC, 2014 NASZE DZIAŁANIA W RAMACH PROEJKTU MELITSER JIDN JOM KIPPUR (PAMIĘĆ O

Bardziej szczegółowo

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Motyw kata. Na podstawie wybranych utworów literackich

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Motyw kata. Na podstawie wybranych utworów literackich Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl Wypracowania Motyw kata Na podstawie wybranych utworów literackich Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by wiedza24h.pl

Bardziej szczegółowo

Auschwitz historia, pamięć i edukacja Nauczanie o Holokauście w autentycznym miejscu pamięci

Auschwitz historia, pamięć i edukacja Nauczanie o Holokauście w autentycznym miejscu pamięci DZIEŃ PIERWSZY Auschwitz historia, pamięć i edukacja Nauczanie o Holokauście w autentycznym miejscu pamięci Europejskie seminarium dla nauczycieli Kraków Auschwitz-Birkenau 7-13 października 2007 Niedziela,

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 2015 ROKU

HARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 2015 ROKU HARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 05 ROKU STYCZEŃ 70 rocznica wyzwolenia hitlerowskiego obozu w Płaszowie 5.0 teren byłego obozu w Płaszowie Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI HISTORII DLA UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ

SCENARIUSZ LEKCJI HISTORII DLA UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ Parys J., Scenariusz lekcji historii dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej nt.: Początek końca... Los ludności żydowskiej w pierwszych miesiącach niemieckiej okupacji Tarnowa w: Tarnowskie Studia Historyczne,

Bardziej szczegółowo

Dostarczenie uczniom wiedzy na temat kultury żydowskiej Przekazanie wiedzy na temat Holocaustu

Dostarczenie uczniom wiedzy na temat kultury żydowskiej Przekazanie wiedzy na temat Holocaustu Dostarczenie uczniom wiedzy na temat kultury żydowskiej Przekazanie wiedzy na temat Holocaustu Uczestniczyliśmy w dodatkowych zajęciach na temat historii i kultury Żydów. Wzięliśmy udział w obchodach Międzynarodowego

Bardziej szczegółowo

Na krawędzi pamięci rzecz o zagładzie kutnowskich Żydów

Na krawędzi pamięci rzecz o zagładzie kutnowskich Żydów Patronat Honorowy: Na krawędzi pamięci rzecz o zagładzie kutnowskich Żydów Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej zaprasza na obchody, upamiętniające 75. rocznicę utworzenia przez Niemców w Kutnie, getta

Bardziej szczegółowo

1. Publikacje książkowe. * Działalność Polskich Związków Zawodowych w ŚFZZ , Warszawa 1986; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, s.

1. Publikacje książkowe. * Działalność Polskich Związków Zawodowych w ŚFZZ , Warszawa 1986; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, s. 1. Publikacje książkowe * Działalność Polskich Związków Zawodowych w ŚFZZ 1945-1957, Warszawa 1986; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, s. 142, * Światowa Federacja Związków Zawodowych 1945-1985,

Bardziej szczegółowo

Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum OKUPACJA NIEMIECKA ZIEM POLSKICH

Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum OKUPACJA NIEMIECKA ZIEM POLSKICH Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum OKUPACJA NIEMIECKA ZIEM POLSKICH Wykorzystanie programu multimedialnego Historia Świata i Polski 1914-1948, Wojny światowe mgr Maria Kosterkiewicz Gimnazjum nr 12

Bardziej szczegółowo

Seria Współczesne Społeczeństwo Polskie wobec Przeszłości tom VI

Seria Współczesne Społeczeństwo Polskie wobec Przeszłości tom VI Warszawa 2013 Seria Współczesne Społeczeństwo Polskie wobec Przeszłości tom VI Redaktor naukowy serii: prof. dr hab. Andrzej Szpociński Recenzent: dr hab. prof. UW Jerzy Bartkowski Redaktor prowadząca:

Bardziej szczegółowo

Uczestnicy VII Międzynarodowej Szkoły Letniej Nauczanie o Holokauście Uniwersytet Jagielloński, 2-8 lipca 2012

Uczestnicy VII Międzynarodowej Szkoły Letniej Nauczanie o Holokauście Uniwersytet Jagielloński, 2-8 lipca 2012 Uczestnicy VII Międzynarodowej Szkoły Letniej Nauczanie o Holokauście Uniwersytet Jagielloński, 2-8 lipca 2012 Wykłady i warsztaty, Zamek w Przegorzałach Fot. 1 Fot. 2 Praca podczas warsztatów. Fot. 3

Bardziej szczegółowo

CZEGO NIE MOGLIŚMY WYKRZYCZEĆ ŚWIATU

CZEGO NIE MOGLIŚMY WYKRZYCZEĆ ŚWIATU DZIAŁANIA EDUKACYJNE WOKÓŁ WYSTAWY STAŁEJ CZEGO NIE MOGLIŚMY WYKRZYCZEĆ ŚWIATU WWW.ONEGSZABAT.ORG WWW.JHI.PL DZIAŁANIA EDUKACYJNE WOKÓŁ WYSTAWY STAŁEJ 1. CZĘŚĆ Oprowadzanie po wystawie Czego nie mogliśmy

Bardziej szczegółowo

Uwagi dydaktyczne. Powojnie: historia społeczności żydowskiej w Polsce po 1945 roku materiały edukacyjne. WSTĘP uwagi dydaktyczne

Uwagi dydaktyczne. Powojnie: historia społeczności żydowskiej w Polsce po 1945 roku materiały edukacyjne. WSTĘP uwagi dydaktyczne Uwagi dydaktyczne Robert Szuchta Oddajemy w Państwa ręce pakiet edukacyjny poświęcony powojennym dziejom polskich Żydów. Przygotowali go edukatorzy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w ramach muzealnych

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału. kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/

Rozkład materiału. kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/ Rozkład materiału kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/ Lp. Temat jednostki lekcyjnej Zagadnienia 1. I wojna światowa geneza, przebieg, skutki Proponowana Scenariusz lekcji liczba godzin str.

Bardziej szczegółowo

TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES

TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES POLISH ACADEMY OF SCIENCES BRANCH IN LUBLIN TEKA COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES Volume VIII Lublin 2011 POLSKA AKADEMIA

Bardziej szczegółowo

Opublikowane scenariusze zajęć:

Opublikowane scenariusze zajęć: mgr Magdalena Tomczyk nauczyciel dyplomowany historii, wiedzy o społeczeństwie oraz wychowania do życia w rodzinie w Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie. Naukowo zajmuje się historią XIX i

Bardziej szczegółowo

Wykładowcy VII Międzynarodowej Szkoły Letniej Nauczanie o Holokauście Centrum Badań Holokaustu, Uniwersytet Jagielloński 2-8 lipca 2012

Wykładowcy VII Międzynarodowej Szkoły Letniej Nauczanie o Holokauście Centrum Badań Holokaustu, Uniwersytet Jagielloński 2-8 lipca 2012 Wykładowcy VII Międzynarodowej Szkoły Letniej Nauczanie o Holokauście Centrum Badań Holokaustu, Uniwersytet Jagielloński 2-8 lipca 2012 Fot. 1 Pan Prof. dr hab. Zdzisław Mach Dyrektor Instytutu Europeistyki

Bardziej szczegółowo

WSPÓLNA PRZESZŁOŚĆ. Ukraińcy i Polacy jako ofiary terroru komunistycznego

WSPÓLNA PRZESZŁOŚĆ. Ukraińcy i Polacy jako ofiary terroru komunistycznego KONFERENCJA NAUKOWO-PRAKTYCZNA w 75 rocznicę Zbrodni Katyńskiej WSPÓLNA PRZESZŁOŚĆ. Ukraińcy i Polacy jako ofiary terroru komunistycznego P R O G R A M Kijów, 25 marca 2015 roku 1 ORGANIZATORZY KONFERENCJI:

Bardziej szczegółowo

Marzec 68: karykatura antysemicka

Marzec 68: karykatura antysemicka Powojnie: historia społeczności żydowskiej w Polsce po 1945 roku materiały edukacyjne MATERIAŁ DLA NAUCZYCIELKI/NAUCZYCIELA Marzec 68: karykatura antysemicka Autor: dr Mariusz Jastrząb Etap edukacyjny:

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne dla uczniów klasy VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo

Wymagania edukacyjne dla uczniów klasy VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo Wymagania edukacyjne dla uczniów klasy VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo Dopuszczający -Posługuje się następującymi pojęciami: rewolucja przemysłowa, romantyzm, pozytywizm,

Bardziej szczegółowo

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Hanna Krall. Zdążyć przed Panem Bogiem

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Hanna Krall. Zdążyć przed Panem Bogiem Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl Wypracowania Hanna Krall Zdążyć przed Panem Bogiem Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by wiedza24h.pl Wszelkie prawa

Bardziej szczegółowo

Przykłady błędów w komunikatach prasowych dotyczących badań sondażowych. Etyka dziennikarska czy niewiedza?

Przykłady błędów w komunikatach prasowych dotyczących badań sondażowych. Etyka dziennikarska czy niewiedza? Przykłady błędów w komunikatach prasowych dotyczących badań sondażowych Etyka dziennikarska czy niewiedza? Co jest niezbędne? podstawowe informacje o sondażu Na podstawie: artykułu Zasady prezentacji

Bardziej szczegółowo

Bohaterowie są wśród nas. Dziewczyna z murala bohaterką września

Bohaterowie są wśród nas. Dziewczyna z murala bohaterką września 06-09-19 1/5 z murala bohaterką września 27.09.2018 16:01 Katarzyna Zielińska / BPKSiT kategoria: Sto lat niepodległości Halina Kłąb Szwarc, słynna agentka AK, została kolejną bohaterką projektu 12 Bohaterów

Bardziej szczegółowo

Wiedza o powstaniu w getcie warszawskim i jego znaczenie

Wiedza o powstaniu w getcie warszawskim i jego znaczenie KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 49/2018 Wiedza o powstaniu w getcie warszawskim i jego znaczenie Kwiecień 2018 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą. Wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 2016 ROKU

HARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 2016 ROKU HARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 06 ROKU STYCZEŃ 7 rocznica wyzwolenia hitlerowskiego obozu w Płaszowie 5.0.06 r. teren byłego obozu w Płaszowie Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów

Bardziej szczegółowo

STUDIA CHOREOLOGICA. Vol. XI ORGAN POLSKIEGO FORUM CHOREOLOGICZNEGO

STUDIA CHOREOLOGICA. Vol. XI ORGAN POLSKIEGO FORUM CHOREOLOGICZNEGO STUDIA CHOREOLOGICA ORGAN POLSKIEGO FORUM CHOREOLOGICZNEGO Vol. XI Poznań 2010 Redaktor Roderyk Lange Asystent redaktora Urszula Loba-Wilgocka Polskie Forum Choreologiczne, Poznań 2010 ISSN 1508-1354 Polskie

Bardziej szczegółowo

70. rocznica zakończenia II Wojny Światowej

70. rocznica zakończenia II Wojny Światowej 70. rocznica zakończenia II Wojny Światowej, 11/05/2015 13:45, autor: Redakcja Bielawa Podobnie jak w całym kraju, tak i w Bielawie, 8 maja odbyły się obchody upamiętniające 70. rocznicę zakończenia II

Bardziej szczegółowo

Pamięć dla przyszłości. Krótka historia

Pamięć dla przyszłości. Krótka historia Pamięć dla przyszłości Krótka historia Dzień Pamięci o Holokauście Do szkół ten Dzień został wprowadzony przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w 2004 roku, w ramach inicjatywy Rady Europy Nauczanie

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie merytoryczne z działalności Fundacji Państwo Prawa w 2017 roku

Sprawozdanie merytoryczne z działalności Fundacji Państwo Prawa w 2017 roku Sprawozdanie merytoryczne z działalności Fundacji Państwo Prawa w 2017 roku Sprawozdanie merytoryczne z działalności Fundacji Państwo Prawa w 2017 roku I. DANE REJESTROWE Fundacja Państwo Prawa, z siedzibą

Bardziej szczegółowo

Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN

Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN Źródło: http://pamiec.pl/pa/kalendarium-1/14061,2-sierpnia-1940-roku-sformowano-slynny-polski-dywizjon-mysliwski-303-sluzacy-w -n.html Wygenerowano: Piątek, 2 września

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ LUDZIE I WYDARZENIA W HISTORII POLSKI XX WIEKU BS/194/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, GRUDZIEŃ 99

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ LUDZIE I WYDARZENIA W HISTORII POLSKI XX WIEKU BS/194/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, GRUDZIEŃ 99 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:

Bardziej szczegółowo

Dzień Judaizmu w Chmielniku. Dzień Judaizmu w Chmielniku stycznia 2018

Dzień Judaizmu w Chmielniku. Dzień Judaizmu w Chmielniku stycznia 2018 Dzień Judaizmu w Chmielniku 1 16 stycznia 2018 Dzień Judaizmu w Chmielniku Pokój! Pokój dalekim i bliskim! to hasło tegorocznego Dnia Judaizmu. W Ośrodku Tekst pochodzi ze strony www.sejmik-kielce.pl Dzień

Bardziej szczegółowo

RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE

RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2009 P A P I E R RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2009 P A P I E R Piotr Dobrołęcki współpraca: Tomasz Nowak, Daria Kaszyńska-Dobrołęcka BibliotekaAnaliz Warszawa 2009 Copyright by Piotr

Bardziej szczegółowo

, , LAT PO POGROMIE KIELECKIM WARSZAWA, LIPIEC 96

, , LAT PO POGROMIE KIELECKIM WARSZAWA, LIPIEC 96 CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Z DZIEJÓW KARTOGRAFII Tom XIX CZTERDZIESTOLECIE ZESPOŁU HISTORII KARTOGRAFII PRZY INSTYTUCIE HISTORII NAUKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK

Z DZIEJÓW KARTOGRAFII Tom XIX CZTERDZIESTOLECIE ZESPOŁU HISTORII KARTOGRAFII PRZY INSTYTUCIE HISTORII NAUKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK Z DZIEJÓW KARTOGRAFII Tom XIX CZTERDZIESTOLECIE ZESPOŁU HISTORII KARTOGRAFII PRZY INSTYTUCIE HISTORII NAUKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK Polish Academy of Sciences Institute of the History of Science Team for

Bardziej szczegółowo

recenzja Praca poznańskiego badacza przypomina i odtwarza debaty poświęcone Polityka niepamięci

recenzja Praca poznańskiego badacza przypomina i odtwarza debaty poświęcone Polityka niepamięci Polityka Łukasz Dulęba nie Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polityka niepamięci Od «Shoah» do «Strachu». Spory o polsko-żydowską przeszłość i pamięć w debatach publicznych Piotr Forecki Poznań

Bardziej szczegółowo

ŚWIADOMOŚĆ ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZYSZŁOŚĆ MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA EDUKACYJNA PAŃSTWOWE MUZEUM AUSCHWITZ-BIRKENAU 4-5 LIPCA 2017.

ŚWIADOMOŚĆ ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZYSZŁOŚĆ MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA EDUKACYJNA PAŃSTWOWE MUZEUM AUSCHWITZ-BIRKENAU 4-5 LIPCA 2017. ŚWIADOMOŚĆ ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZYSZŁOŚĆ MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA EDUKACYJNA PAŃSTWOWE MUZEUM AUSCHWITZ-BIRKENAU 4-5 LIPCA 2017 wersja robocza Założenie konferencji: Wiedza, którą otrzymaliśmy od Świadków

Bardziej szczegółowo

ZADANIA DO SPRAWDZIANU

ZADANIA DO SPRAWDZIANU ZADANIA DO SPRAWDZIANU 1. Do daty dopisz wydarzenie: a) 1 IX 1939 r. wybuch II wojny światowej (agresja niemiecka na Polskę) b) 17 IX 1939 r. agresja radziecka na Polskę c) 28 IX 1939 r. kapitulacja Warszawy

Bardziej szczegółowo

, , WPŁYW MASS MEDIÓW NA POZIOM WIEDZY SPOŁECZEŃSTWA:!" WARSZAWA, SIERPIEŃ 96

, , WPŁYW MASS MEDIÓW NA POZIOM WIEDZY SPOŁECZEŃSTWA:! WARSZAWA, SIERPIEŃ 96 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 0 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA A, SKR. PT.2 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-0 - 89 INTERNET:

Bardziej szczegółowo

Narodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych - 14 czerwca

Narodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych - 14 czerwca Narodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych - 14 czerwca Zespół Szkół Zawodowych im. R. Mielczarskiego w Katowicach 40-870 Katowice, al. B. Krzywoustego 13 e-mail:

Bardziej szczegółowo

Bibliografie literackie online. oprac. dr Aneta Drabek

Bibliografie literackie online. oprac. dr Aneta Drabek Bibliografie literackie online oprac. dr Aneta Drabek Polska Bibliografia Literacka online Polska Bibliografia Literacka jest (z założenia) bieżącą bibliografia literacką. Ukazuje się od 1954 r., kiedy

Bardziej szczegółowo

1 Symbolika Auschwitz na tle sporów wokół muzeum Łukasz Razowski

1 Symbolika Auschwitz na tle sporów wokół muzeum Łukasz Razowski 1 2 Spis treści Wstęp 6 Rozdział I: Historia sporów o symbole religijne w byłym obozie Auschwitz 14 1.1. Kalendarium sporów wokół byłego obozu Auschwitz-Birkenau 14 1.2. Wizyta papieża Jana Pawła II w

Bardziej szczegółowo

Rozliczanie totalitarnej przeszłości: zbrodnie, kolaboracja i symbole przeszłości. redakcja Andrzej Paczkowski

Rozliczanie totalitarnej przeszłości: zbrodnie, kolaboracja i symbole przeszłości. redakcja Andrzej Paczkowski Rozliczanie totalitarnej przeszłości: zbrodnie, kolaboracja i symbole przeszłości redakcja Andrzej Paczkowski Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk Warszawa 2017 Kara-pamiec-polityka 2.indb

Bardziej szczegółowo

Korekta językowa Magdalena Rokicka (język polski) Weronika Mincer (język angielski)

Korekta językowa Magdalena Rokicka (język polski) Weronika Mincer (język angielski) OFICYNA WYDAWNICZA SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE WARSZAWA 2016 Rada Naukowa prof. Christina Ciecierski (Northeastern Illinois University) prof. Piotr Jaworski (Edinburgh Napier University Business

Bardziej szczegółowo

Oferta dla nauczycieli i studentów w roku szkolnym 2015/2016

Oferta dla nauczycieli i studentów w roku szkolnym 2015/2016 Oferta dla nauczycieli i studentów w roku szkolnym 2015/2016 Jak uczyć o polskim podziemiu niepodległościowym? W przededniu obchodzonego po raz szósty Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych zapraszamy

Bardziej szczegółowo

Wtorek, 6 III 2018 r. Krzyżowa jako doświadczenie odpowiedzialności obywatelskiej

Wtorek, 6 III 2018 r. Krzyżowa jako doświadczenie odpowiedzialności obywatelskiej Odwaga i odpowiedzialność: europejskie doświadczenie oporu. Wnioski dla społeczeństwa obywatelskiego Szkoła zimowa Fundacji Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego. Krzyżowa, 5-9 III 2018 r. Szkoła zimowa

Bardziej szczegółowo

Ewa Kurek: Gdyby to Żydzi mieli ratować Polaków, to nie ocalałby ani jeden Polak Paweł Kopeć

Ewa Kurek: Gdyby to Żydzi mieli ratować Polaków, to nie ocalałby ani jeden Polak Paweł Kopeć Żydzi Ewa Kurek: Gdyby to Żydzi mieli ratować Polaków, to nie ocalałby ani jeden Polak Paweł Kopeć Spotkanie z dr Ewą Kurek w Krakowie. (Paweł Kopeć) 1 ZDJĘCIE 36 - Od początku lat 90. Żydów w Polsce nosi

Bardziej szczegółowo

Antoni Guzik. Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży

Antoni Guzik. Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży Antoni Guzik Antoni Guzik Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży Docent Antoni Guzik urodził się 7 kwietnia 1925 r. w Izydorówce, w dawnym województwie stanisławowskim. Szkołę

Bardziej szczegółowo

Harmonogram posiedzeń Zarządu SNPL

Harmonogram posiedzeń Zarządu SNPL Harmonogram posiedzeń Zarządu SNPL (maj 2019 kwiecień 2020) Posiedzenie nr 57 (15 maja 2019 r.) 2. Zatwierdzenie protokołu z posiedzenia Zarządu SNPL nr 56 (KMŁ). 3. Zatwierdzenie protokołu walnego zebrania

Bardziej szczegółowo

12 maja 1981 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych Solidarność.

12 maja 1981 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych Solidarność. Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN Źródło: http://pamiec.pl/pa/kalendarium-1/12082,12-maja-1981-roku-sad-zarejestrowal-nszz-solidarnosc-rolnikow-indywidualnyc h.html Wygenerowano: Poniedziałek, 5 września

Bardziej szczegółowo

Zajęcia dla młodzieży i dorosłych w Eschborn i Chemnitz.

Zajęcia dla młodzieży i dorosłych w Eschborn i Chemnitz. Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN Źródło: http://pamiec.pl/pa/edukacja/projekty-edukacyjne/ogolnopolskie/program-polonijny/11476,zajecia-dla-mlodziezy-i-doroslych -w-eschborn-i-chemnitz.html Wygenerowano:

Bardziej szczegółowo

Fot. 1 Stacja Radegast obecnie oddział Muzeum Tradycji Niepodległościowych

Fot. 1 Stacja Radegast obecnie oddział Muzeum Tradycji Niepodległościowych STACJA RADEGAST Na początku października otrzymaliśmy zaproszenie do wzięcia udziału w spotkaniu organizowanym przez Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, upamiętniającym 75 rocznicę deportacji Żydów

Bardziej szczegółowo

Warszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 11/2015 AUSCHWITZ-BIRKENAU W PAMIĘCI ZBIOROWEJ

Warszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 11/2015 AUSCHWITZ-BIRKENAU W PAMIĘCI ZBIOROWEJ Warszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 11/2015 AUSCHWITZ-BIRKENAU W PAMIĘCI ZBIOROWEJ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum

Bardziej szczegółowo

OBRAZ II WOJNY ŚWIATOWEJ W PAMIĘCI

OBRAZ II WOJNY ŚWIATOWEJ W PAMIĘCI OBRAZ II WOJNY ŚWIATOWEJ W PAMIĘCI POLAKÓW Warszawa, luty 2000 Największy odsetek Polaków 30% badanych postrzega historię naszego kraju w okresie II wojny światowej jako czas ogólnoludzkiej tragedii i

Bardziej szczegółowo

MAGDALENA GRABOWSKA. Zerwana genealogia. Działalność społeczna i polityczna kobiet po 1945 roku a współczesny polski ruch kobiecy

MAGDALENA GRABOWSKA. Zerwana genealogia. Działalność społeczna i polityczna kobiet po 1945 roku a współczesny polski ruch kobiecy Zerwana genealogia MAGDALENA GRABOWSKA Zerwana genealogia Działalność społeczna i polityczna kobiet po 1945 roku a współczesny polski ruch kobiecy Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2018 Recenzja: dr

Bardziej szczegółowo

Czas Cele Temat Metody Materiały

Czas Cele Temat Metody Materiały Aleksandra Kalisz, Instytut Historii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Konspekt dnia studyjnego w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau "Dyskryminacja, prześladowanie,

Bardziej szczegółowo

Praca w narodowosocjalistycznych gettach

Praca w narodowosocjalistycznych gettach Praca w narodowosocjalistycznych gettach Deutsches Historisches Institut & Żydowski Instytut Historyczny Termin: 3 i 4 grudnia 2010 r. Ofiarą narodowosocjalistycznej polityki ekspansji i eksterminacji

Bardziej szczegółowo

Fundacja Pro Memoria Problemy współczesności

Fundacja Pro Memoria Problemy współczesności Problemy współczesności Obecnie przeżywamy okres, w którym ludzkość znalazła się w stadium dotychczas nieznanych, wielkich problemów cywilizacyjnych. Jesteśmy świadkami nagromadzenia się przeróżnych trudności,

Bardziej szczegółowo

1. Wymień państwa,,trójporozumienia...

1. Wymień państwa,,trójporozumienia... 1. Wymień państwa,,trójporozumienia... 2. Dlaczego konflikt 1914-1918 nazwano I wojną światową? Jaki był charakter walk i rodzaje zastosowanej broni? 3. Wymień państwa powstałe po I wojnie światowej. 4.Kiedy

Bardziej szczegółowo

Regulamin Działalności Wydawniczej Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

Regulamin Działalności Wydawniczej Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Regulamin Działalności Wydawniczej Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej 1 1. Wydawnictwo PSW im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej jest jednostką organizacyjną

Bardziej szczegółowo

Bibliografie literackie online. oprac. dr Aneta Drabek

Bibliografie literackie online. oprac. dr Aneta Drabek Bibliografie literackie online oprac. dr Aneta Drabek Polska Bibliografia Literacka online Polska Bibliografia Literacka jest (z założenia) bieżącą bibliografia literacką. Ukazuje się od 1954 r., kiedy

Bardziej szczegółowo

Obchody 73. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto

Obchody 73. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto 20-09-17 1/10 Litzmannstadt Getto 29.08.2017 16:38 Agnieszka Łuczak / BPKSiT kategoria: Tożsamość i tradycja Miasto Modlitwy za zmarłych, którzy zginęli w getcie i obozach zagłady, a następnie Marsz Pamięci

Bardziej szczegółowo

Dorota Sokołowska nagrodzona w konkursie na "Audycję Historyczną Roku Instytutu Pamięci Narodowej"

Dorota Sokołowska nagrodzona w konkursie na Audycję Historyczną Roku Instytutu Pamięci Narodowej Dorota Sokołowska nagrodzona w konkursie na "Audycję Historyczną Roku Instytutu Pamięci Narodowej" Dorota Sokołowska dostała nagrodę w konkursie na "Audycję Historyczną Roku Instytutu Pamięci Narodowej"

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR LXXV/848/10 RADY MIASTA OŚWIĘCIM. z dnia 27 października 2010 r.

UCHWAŁA NR LXXV/848/10 RADY MIASTA OŚWIĘCIM. z dnia 27 października 2010 r. UCHWAŁA NR LXXV/848/10 RADY MIASTA OŚWIĘCIM z dnia 27 października 2010 r. w sprawie organizacji na terenie miasta Oświęcim obchodów świąt narodowych oraz innych rocznic i świąt. Na podstawie art. 18 ust.

Bardziej szczegółowo

Dofinansowanie projektów w ramach Programu Europa dla Obywateli na rok 2017

Dofinansowanie projektów w ramach Programu Europa dla Obywateli na rok 2017 Dofinansowanie projektów w ramach Programu Europa dla Obywateli na rok 2017 2017-01-05 Program Europa dla Obywateli ma na celu wspieranie aktywności obywateli Unii Europejskiej oraz pomoc w realizacji

Bardziej szczegółowo

MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH

MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH DZIAŁ EDUKACJI OFERTA ZAJĘĆ DLA SZKÓŁ NA ROK SZKOLNY 2013/2014 OFERTA EDUKACYJNA NA ROK SZKOLNY 2013/2014 EDUKACJA KOMPLEKSOWA Przybliżamy 1000 lat historii Żydów na ziemiach

Bardziej szczegółowo

Punktacja publikacji naukowych

Punktacja publikacji naukowych Punktacja publikacji naukowych Uwagi ogólne Przedstawiona punktacja dotyczy nauk humanistycznych i społecznych. Informacje przygotowano na podstawie Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Bardziej szczegółowo

Rada Wydziału Pedagogicznego 16 listopada 2010 r. Publikuj albo giń! Publish or perish. A. Tylikowska

Rada Wydziału Pedagogicznego 16 listopada 2010 r. Publikuj albo giń! Publish or perish. A. Tylikowska Rada Wydziału Pedagogicznego 16 listopada 2010 r. Publikuj albo giń! Publish or perish A. Tylikowska Plan Wstęp wyniki Kategoryzacji jednostek Omówienie Ankiety jednostki Porównanie wyników kategoryzacji

Bardziej szczegółowo

Józef Piłsudski i niepodległa Polska

Józef Piłsudski i niepodległa Polska Józef Piłsudski i niepodległa Polska historii dla klasy 4 szkoły podstawowej z wykorzystaniem metody portfolio i plakatu Opracowanie: Wiesława Surdyk-Fertsch Czas realizacji: 45 minut Cele lekcji Uczeń:

Bardziej szczegółowo

Współczesne postawy Polaków wobec ludności żydowskiej oraz ich źródła

Współczesne postawy Polaków wobec ludności żydowskiej oraz ich źródła Współczesne postawy Polaków wobec ludności żydowskiej oraz ich źródła Anna Łągwa Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno Socjologiczny anna.lagwa86@gmail.com O autorce Anna Łągwa - studentka II stopnia

Bardziej szczegółowo

Uczę się języka wroga

Uczę się języka wroga Filmy wskazane w scenariuszu dostępne są na kanale YouTube projektu SiecTolerancji http://tnij.org/jragzgk Paweł Kwiecień, konsultacja metodologiczna: Magdalena Tulska-Budziak 45 minut Stowarzyszenie Kuturalno-Edukacyjno-

Bardziej szczegółowo

Ewa Stasiak-Jazukiewicz Marta Jas-Koziarkiewicz

Ewa Stasiak-Jazukiewicz Marta Jas-Koziarkiewicz Ewa Stasiak-Jazukiewicz Marta Jas-Koziarkiewicz 2 Metodologia badań Metoda badawcza: Indywidualny wywiad pogłębiony (IDI) między 4 a 16 sierpnia 2010 roku zrealizowano 12 wywiadów z przedstawicielami środowiska

Bardziej szczegółowo

Materiały nadesłane przez szkoły biorące udział w programie edukacyjnym Przywróćmy Pamięć 2005/2006

Materiały nadesłane przez szkoły biorące udział w programie edukacyjnym Przywróćmy Pamięć 2005/2006 Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Chełmie PROJEKT: Cały świat to jeden wielki Chełm Realizacja projektu Cały świat to jeden wielki Chełm - marzec 2006 Mamy za sobą kolejny etap realizacji projektu.

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY

Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY Nie zna pojęć: faszyzm, zimna wojna, stan wojenny, demokracja. Nie potrafi wymienić

Bardziej szczegółowo

Z Wielkopolski do Jerozolimy. Polacy, Żydzi wczoraj i dziś. 10 grudnia 2011 r. Forum Synagoga w Ostrowie Wielkopolskim, ul.

Z Wielkopolski do Jerozolimy. Polacy, Żydzi wczoraj i dziś. 10 grudnia 2011 r. Forum Synagoga w Ostrowie Wielkopolskim, ul. Z Wielkopolski do Jerozolimy. Polacy, Żydzi wczoraj i dziś 10 grudnia 2011 r. Forum Synagoga w Ostrowie Wielkopolskim, ul. Raszkowska 21 Cele: prezentacja komponentów projektu " Zachować pamięć. Historia

Bardziej szczegółowo

Demografia społeczności żydowskiej w Polsce po Zagładzie

Demografia społeczności żydowskiej w Polsce po Zagładzie Powojnie: historia społeczności żydowskiej w Polsce po 1945 roku materiały edukacyjne MATERIAŁ DLA NAUCZYCIELKI/NAUCZYCIELA Autor: Piotr Kowalik Etap edukacyjny: VIII klasa szkoły podstawowej Czas trwania:

Bardziej szczegółowo

Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form

Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form Nasze zajęcia w ramach Szkoły Dialogu odbyły się 27 i 28 kwietnia oraz 26 i 27 maja. Nauczyły nas one sporo

Bardziej szczegółowo

IV Ogólnopolskie Sympozjum Doktorantów Socjologii Meandry Metodologii Lublin, 9-10 kwietnia 2019 r.

IV Ogólnopolskie Sympozjum Doktorantów Socjologii Meandry Metodologii Lublin, 9-10 kwietnia 2019 r. IV Ogólnopolskie Sympozjum Doktorantów Socjologii Meandry Metodologii Lublin, 9-10 kwietnia 2019 r. IDEA SYMPOZJUM Prace badawcze podejmowane przez doktorantów stanowią dziś bardzo ważną część prowadzonych

Bardziej szczegółowo

Dr Barbara Klassa Zakład Metodologii Historii i Historii Historiografii Instytut Historii Uniwersytet Gdański

Dr Barbara Klassa Zakład Metodologii Historii i Historii Historiografii Instytut Historii Uniwersytet Gdański Dr Barbara Klassa Zakład Metodologii Historii i Historii Historiografii Instytut Historii Uniwersytet Gdański 1. Przedmiot: Historia historiografii Rok: IV Semestr: VII Studia: stacjonarne 2. Ilość godzin:

Bardziej szczegółowo

Gdynia uczciła pamięć ofiar zbrodni katyńskiej

Gdynia uczciła pamięć ofiar zbrodni katyńskiej Gdynia uczciła pamięć ofiar zbrodni katyńskiej Wiosną 1940 roku, decyzją władz ZSRR, rozstrzelano około 22 tysięcy polskich obywateli przetrzymywanych w obozach i więzieniach na terenie Związku Sowieckiego.

Bardziej szczegółowo

Konferencja naukowa Na stos rzuciliśmy nasz życia los W setną rocznicę Niepodległości Polski Kielce, 8 9 listopada 2018

Konferencja naukowa Na stos rzuciliśmy nasz życia los W setną rocznicę Niepodległości Polski Kielce, 8 9 listopada 2018 Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/konferencje-i-wyklady/4009,konferencja-naukowa-na-stos-rzucilismy-nasz-zycia-l os-w-setna-rocznice-niepodleg.html 2019-07-28, 09:10 Konferencja naukowa Na

Bardziej szczegółowo

O kampanii Szkoła bez przemocy

O kampanii Szkoła bez przemocy O kampanii Szkoła bez przemocy Kampania społeczna Szkoła bez przemocy jest realizowana od kwietnia 2006 roku. Punktem wyjścia dla prowadzonych działań stały się wyniki ogólnopolskiego badania opinii publicznej

Bardziej szczegółowo

Miejski projekt edukacyjny: Narodowe Święto Niepodległości

Miejski projekt edukacyjny: Narodowe Święto Niepodległości Miejski projekt edukacyjny: Narodowe Święto Niepodległości REGULAMIN Miejskiego Konkursu na Program Edukacyjny Szkoły z zakresu Wychowania Patriotycznego Drogi Tarnowian do niepodległości w związku z 3-letnim

Bardziej szczegółowo

19 KWIETNIA ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM

19 KWIETNIA ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM 19 KWIETNIA ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM 19 kwietnia 1943 roku wybuchło powstanie w getcie warszawskim. Było największym zbrojnym zrywem Żydów podczas II wojny światowej, a także jednym

Bardziej szczegółowo

Wydawnictwa Instytutu Pamięci Narodowej w zbiorach. Przeczytaj

Wydawnictwa Instytutu Pamięci Narodowej w zbiorach. Przeczytaj Wydawnictwa Instytutu Pamięci Narodowej w zbiorach (wybrane nabytki marzec 2017) Przeczytaj Kalisz, Michał, Rączy, Elżbieta. Dzieje społeczności żydowskiej powiatu gorlickiego podczas okupacji niemieckiej

Bardziej szczegółowo

Scenariusz warsztatów dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych

Scenariusz warsztatów dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Scenariusz warsztatów dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Czas trwania: 90 minut Grupa docelowa: uczniowie szkół ponadgimnazjalnych (15-30 osób) Scenariusz warsztatów realizowany jest w oparciu o projekcję

Bardziej szczegółowo

Pamiętamy! 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Pamiętamy! 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych Pamiętamy! 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" ma być wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie nr 3/2016 Prezydenta Miasta Starachowice z dnia 4 I 2016 r. w sprawie organizowania obchodów rocznic, uroczystości i świąt państwowych.

Zarządzenie nr 3/2016 Prezydenta Miasta Starachowice z dnia 4 I 2016 r. w sprawie organizowania obchodów rocznic, uroczystości i świąt państwowych. Zarządzenie nr 3/2016 Prezydenta Miasta Starachowice z dnia 4 I 2016 r. w sprawie organizowania obchodów rocznic, uroczystości i świąt państwowych. Na podstawie art. 33 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym

Bardziej szczegółowo