PLANOWANIE OBS UGI LOGISTYCZNEJ PRZEDSI WZI BUDOWLANYCH

Transkrypt

1 PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 89 Transport 2013 Marianna Jacyna Wydzia Transportu, Politechnika Warszawska Tomasz Wojtkiewicz WACETOB Sp. z o.o. Jolanta ak Wydzia Transportu, Politechnika Warszawska PLANOWANIE OBSUGI LOGISTYCZNEJ PRZEDSIWZI BUDOWLANYCH Rkopis dostarczono, kwiecie 2013 Streszczenie: W artykule przedstawiono wybrane aspekty obsugi logistycznej przedsiwzi budowlanych. Proces budowlany zdefiniowano jako przedsiwzicie inwestycyjne wymagajce koordynacji rónorodnych dziaa. Opisano czynniki wpywajce na terminowo realizacji procesu budowlanego. Wskazano, e decyzje dotyczce sposobu obsugi logistycznej przedsiwzicia wpywaj na czas, koszty oraz jako obiektów i robót budowlanych. Zdefiniowano harmonogram jako narzdzie wspomagajce planowanie realizacji procesu budowlanego. Brak odpowiednich harmonogramów negatywnie wpywa na terminowo dostaw materiaów na plac budowy realizowanego przedsiwzicia. Sowa kluczowe: transport, proces budowlany, harmonogram, obsuga logistyczna inwestycji budowlanych 1. WPROWADZENIE Proces budowlany jako przedsiwzicie inwestycyjne wymaga precyzyjnej koordynacji rónorodnych dziaa, w tym równie o charakterze logistycznym. Wród specyficznych cech przypisywanych budownictwu naley wymieni: indywidualny charakter budowy, czsto wystpujce rozproszenie budowli realizowanych w terenie, zaleno realizacji od warunków atmosferycznych,

2 36 Marianna Jacyna, Tomasz Wojtkiewicz, Jolanta ak póne uzyskiwanie efektów wynikajcych z wybudowania obiektów, znaczne wymiary i dua masa obiektów budowlanych, dugi okres eksploatacji obiektów budowlanych, losowy charakter czasu wykonywania procesów budowlanych. Ogólnie przedsiwzicie budowlane (proces inwestycyjny) mona zdefiniowa jako [1], [2], [4] cig czynnoci, których zrealizowanie powoduje osignicie okrelonego celu, np. wybudowanie lub modernizacja obiektu infrastrukturalnego. Zatem przedsiwzicie budowlane to sekwencja czynnoci, które naley wykona z wykorzystaniem rónych zasobów, aby osign zamierzony cel. Na ogó wyrónia si dwa rodzaje zasobów: zasoby czynne (rodki techniczne) maj okrelone moliwoci dziaania i nie ulegaj zuyciu w procesie realizacji operacji (np. maszyny, urzdzenia, zespoy ludzi itp.); zasoby bierne (zasoby materialne) zuywaj si podczas realizacji operacji w wyniku zastosowania zasobów czynnych (np. paliwa, surowce materialne, prefabrykaty); Opracowujc plan obsugi logistycznej przedsiwzicia budowlanego, naley pamita, e obejmuje ono swym zakresem szereg zoonych procesów, które charakteryzuje znaczna pracochonno oraz zmienno warunków ich wykonania [1], [2], [8]. Budowa, bd modernizacja obiektów budowlanych zwaszcza w gstej zabudowie miejskiej, wie si zazwyczaj z koniecznoci wyczenia z eksploatacji pewnych fragmentów sieci transportowej lub przynajmniej ograniczenia ich przepustowoci. Istotne jest zatem racjonalne zaplanowanie przeprowadzonych prac inwestycyjnych, aby zminimalizowa udzia kolizji ruchowych przy dysponowanym potencjale rodków technicznych i zasobów materialnych oraz wielkociach nakadów finansowych. Naley przy tym pamita, e du rol odgrywa równie wydajno zastosowanych rodków technicznych. Ogólnie wydajno rodka technicznego to ilo pracy, jak ten rodek jest w stanie wykona w okrelonej jednostce czasu. Rozrónia si wydajno [1], [2], [7], [8]: teoretyczn (konstrukcyjn) maksymalna wydajno, jak rodek moe uzyska w idealnych warunkach eksploatacji; techniczn wydajno, jak rodek moe uzyska w konkretnych warunkach eksploatacji przy zachowaniu cigoci pracy; praktyczn (eksploatacyjn) wydajno, jak rodek moe uzyska w konkretnych warunkach eksploatacji, przy uwzgldnieniu wystpujcych przerw w pracy. Prace budowlane o charakterze punktowym cechuj si zwartym frontem robót, tzn. poszczególne procesy technologiczne realizowane s na ograniczonej przestrzeni, co w istotny sposób ogranicza liczb jednoczenie wykonywanych operacji. Równie liczba stosowanych rodków technicznych musi by dostosowana do istniejcych warunków przestrzennych, a ich wykorzystanie jest nierównomierne. Dlatego wane jest waciwe zaplanowanie caego przedsiwzicia [8], [9]. Opracowanie planu realizacji procesu budowlanego powinno zawiera m.in.: ogóln koncepcj realizacji procesów technologicznych przedsiwzicia; rodzaj i objto realizowanych operacji; technologi wykonania poszczególnych operacji; dobór odpowiednich rodków technicznych do realizacji operacji;

3 Planowanie obsugi logistycznej przedsiwzi budowlanych 37 podzia obiektu na stanowiska robocze i fronty pracy; szczegóowy harmonogram realizacji operacji; charakterystyczne etapy realizacji przedsiwzicia. Biorc pod uwag powysze mona stwierdzi, e waciw realizacj przedsiwzicia budowlanego warunkuje odpowiednia organizacja pracy, okrelajca sekwencj wykonania poszczególnych operacji technologicznych. 2. CZYNNIKI WPYWAJCE NA TERMINOWO REALIZACJI PROCESU BUDOWLANEGO Przyczyn generujcych opónienia w realizacji prac zgodnie z wyznaczonym harmonogramem jest bardzo duo. W literaturze spotykamy róne sposoby klasyfikacji problemów wystpujcych w przedsiwziciach budowlanych [3], [4], [6], [7], [8], [9]. Wród najczciej wymienianych wyrónia si: wejcia; na przykad praca ludzka, materiay itp., rodowisko wewntrzne; midzy innymi zarzdzanie i nadzór itp., wyjcia; na przykad produkty, na które oddziauj czynniki zewntrzne takie jak sytuacja ekonomiczna, warunki klimatyczne, wpyw zwizków zawodowych, które generuj zakócenia. W tablicy 1 dokonano podziau problemów wystpujcych w przedsiwziciach budowlanych ze wzgldu na stron odpowiedzialn za ich wystpienie oraz ich znaczenie dla pomylnej realizacji zadania, ze wskazaniem tych, w których wystpuje transport. Podzia problemów wystpujcych w przedsiwziciach budowlanych Tablica 1 Rodzaj problemów Zalene od decydenta Strona odpowiedzialn a za zakócenia Problem Problem dotyczcy transportu Inwestor brak rodków finansowych, brak Projektant bdy w dokumentacji, niepotrzebne dostawy, zmiany w rozwizaniach konstrukcyjnych i materiaowych, Dostawca brak materiaów w magazynie, niedostarczanie towaru na czas, niespenianie jakoci zamówie, kopoty z realizacj nietypowego zamówienia, brak specjalistycznego sprztu, dostawy niezgodne z harmonogramami, dostawy niezgodne z zamówieniem, nieelastyczne dostawy, sprowadzanie specjalistycznego sprztu,

4 38 Marianna Jacyna, Tomasz Wojtkiewicz, Jolanta ak Rodzaj problemów Strona odpowiedzialn a za zakócenia Wykonawca Niezalene od decydenta ródo: opracowanie wasne Problem bdne zamówienia, brak towaru na czas, towar zej jakoci, brak rodków finansowych, brak specjalistycznego sprztu, nieprzestrzeganie przepisów BHP, brak zaplecza budowy, le wykorzystywane maszyny, podejmowanie bdnych decyzji w zamówieniach i inne, warunki atmosferyczne, awarie maszyn, przerwy w dopywie prdu, nieprzewidywanie zmian cen, strajki pracowników. Problem dotyczcy transportu niepotrzebne dostawy, nie zachowanie JIT w dostawach, ponowienie dostaw, sprowadzanie specjalistycznego sprztu, brak miejsca postoju dla pojazdów, puste przebiegi i inne, Jak wynika z danych przedstawionych w tablicy 1 istotne znaczenie dla wykonawcy stanowi kwestie zwizane z opracowaniem strategii zaopatrzenia w materiay. Natomiast jako gówne przyczyny generujce najwicej opónie podczas realizacji procesu budowlanego mona wymieni [7], [9]: 1. Przygotowanie procesu robót budowlanych w tym zorganizowanie zaplecza budowy. 2. Czynnik ludzki. 3. Jako wykonywanych prac. 4. Zaplecze maszynowe i narzdziowe. 5. Zmiany w dokumentacji projektowej. 6. Warunki atmosferyczne. 7. Materiay budowlane. Pierwszy obszar przyczyn dotyczy pocztkowego etapu procesu budowlanego a mianowicie terminowego rozpoczcia budowy. Aby maszyny mogy wej na plac budowy we wczeniej okrelonym terminie realizacji prac budowlanych naley min.: zorganizowa zaplecze budowy, ogrodzi plac budowy, opracowa program zapotrzebowania na materiay budowlane i ludzi odpowiednich specjalnoci, sprzt budowlany, drobne narzdzia oraz sporzdzi harmonogram realizacji prac. W niektórych przypadkach, na etapie przygotowa do realizacji prac, naley uwzgldni potencjalne problemy z dostaw nietypowych materiaów. Istotnym ródem potencjalnego opónienia prac w stosunku do planowanego w harmonogramie terminu jest czynnik ludzki. Podczas wykonywania prac budowlanych naley na bieco kontrolowa tempo i jako wykonywanych prac budowlanych przez pracowników firmy jak równie zewntrzne firmy podwykonawcze. Innym problemem wystpujcym podczas realizacji robót budowlanych s uszkodzenia oraz awarie maszyn i narzdzi. Kada awaria sprztu jest kopotliwa i powoduje ryzyko powstania opónie. Gdy uszkodzony zosta drobny sprzt i narzdzia s one zazwyczaj naprawiane, lub kupowane nowe. Natomiast gdy awarii ulega wiodca maszyna budowlana niezbdna do prowadzenia gównych robót np. uraw wieowy, wie si to

5 Planowanie obsugi logistycznej przedsiwzi budowlanych 39 z przestojem w pracy, co zaburza harmonogram budowlany, a w konsekwencji generuje dodatkowe koszty, jak równie dezorganizuje dziaania o charakterze logistycznym. Kolejnym zagroeniem, mogcym generowa znaczne koszty i zakóca efektywne zarzdzanie w tym m.in. logistyczne, s zmiany projektowe wprowadzane w trakcie realizacji przedsiwzicia. Mog wynika one z koniecznoci obnienia kosztów realizacji prac budowlanych, zastosowania alternatywnych, taszych rozwiza konstrukcyjnych lub uatwiajcych proces realizacji prac, bd zmiany pierwotnych zamysów inwestora. Zmiany w dokumentacji projektowej wprowadzane w toku realizacji projektu s kopotliwe szczególnie w sytuacji, gdy informacje zbyt póno docieraj na plac budowy. W przypadku gdy zmiana jest istotna np. dotyczy przeznaczenia budynku bd jego czci, wynika z bdu lub braku w projekcie rozwizania dla danego elementu, a dodatkowo wystpuje zaburzony przepyw informacji i dokumentów - skutki takiego zaniedbania mog by kosztowne (budet, termin). Wszelkie istotne zmiany w znaczcy sposób opóniaj prowadzenie zaplanowanej inwestycji - kade nowe rozwizanie musi zosta skonsultowane z projektantem, a czasami ca grup projektantów branowych. Strefa klimatyczna Polski charakteryzuje si du zmiennoci pogody. Okresowe niskie temperatury, intensywne opady, silne wiatry uniemoliwiaj prowadzenie wielu robót budowlanych. Intensywne oddziaywanie czynników atmosferycznych moe spowodowa wstrzymanie realizacji prac budowlanych, powstawanie opónie i konieczno nadrobienia prac wynikajcych z harmonogramu, w póniejszym terminie. Powoduje to wiele problemów organizacyjnych oraz zakóca dziaania o charakterze logistycznym (konieczno pracy w dodatkowym wymiarze, nakadanie si pracy brygad o rónych specjalnociach). Ostatnim cho nie mniej wanym problemem w organizowaniu procesu budowlanego s zagadnienia logistyczne dotyczce zakupu i dostaw materiaów, w szczególnoci tych, które stanowi najwikszy udzia w kosztach budowania. Wahania cen materiaów budowlanych stanowi istotne, potencjalne ródo zagroenia zmiany zaplanowanego przez inwestora i wykonawc kosztu. Znajomo kosztów zakupu materiaów budowlanych pozwala na podejmowanie racjonalnych decyzji dotyczcych zakupu materiaów z wyprzedzeniem. Przez cay czas realizacji inwestycji, z odpowiednim wyprzedzeniem naley przewidywa zapotrzebowanie materiaowe. Zagroenie zwizane z procesem realizacji inwestycji wie si równie z opónieniami dostaw materiaów. Decyzje dotyczce sposobu obsugi logistycznej przedsiwzicia wpywaj na czas, koszty oraz jako obiektów i robót budowlanych. Jedna z metod niedopuszczajca do niekontrolowanych opónie w procesie transportowym wynika z niestosowania odpowiednich harmonogramów. 3. HARMONOGRAM JAKO METODA WACIWEGO PLANOWANIA REALIZACJI PROCESU BUDOWLANEGO Podstawowym narzdziem umoliwiajcym waciwe planowanie organizacji pracy s harmonogramy realizacji przedsiwzicia [1]. Przedstawiaj one (zazwyczaj w postaci

6 40 Marianna Jacyna, Tomasz Wojtkiewicz, Jolanta ak graficznej) plan realizacji poszczególnych operacji w czasie, oraz okrelaj zapotrzebowanie na poszczególne rodki techniczne i zasoby materialne. Prawidowo wykonany harmonogram powinien zawiera odpowiedzi na trzy pytania [2], [5] kto/co (jaki rodek techniczny), co robi (jak operacj wykonuje) oraz kiedy (w jakim czasie). Zakadamy wic, e harmonogram realizacji przedsiwzicia jest znany wówczas, gdy znane s odpowiedzi na powysze pytania dla wszystkich operacji technologicznych. W przypadku, gdy poszczególne operacje procesów technologicznych przedsiwzicia realizowane s w rónych miejscach, harmonogram powinien równie zawiera odpowied na pytanie gdzie (w którym miejscu realizowana jest operacja). Zakres oraz dokadno informacji przedstawionych w harmonogramie zaley od celu planowania przedsiwzicia. W infrastrukturalnych przedsiwziciach budowlanych rozrónia si nastpujce rodzaje harmonogramów [1]: dyrektywne, ogólne, szczegóowe, zapotrzebowania na zasoby, zatrudnienia ludzi i maszyn, zuycia zasobów materialnych, finansowe. Konstruujc harmonogram przedsiwzicia budowlanego (procesu budowlanego) zakadamy, e skada si on z szeregu elementarnych procesów technologicznych, powizanych relacj poprzedzania. Poszczególne zadania (procesy technologiczne) wykonywane w trakcie realizacji przedsiwzicia, skadaj si z czynnoci, które nazywamy elementarnymi operacjami procesów technologicznych przedsiwzicia budowlanego, lub krótko: operacjami. Zakadamy ponadto, e operacje powizane s midzy sob zalenoci poprzedzania, implikujc ich uporzdkowanie w sensie technologicznym. Rozpoczcie jednej operacji uwarunkowane jest zakoczeniem wszystkich operacji poprzedzajcych, oraz wyznacza najwczeniejszy moment rozpoczcia wszystkich operacji nastpujcych po niej. Operacje powizane relacj poprzedzania stanowi struktur technologiczn przedsiwzicia budowlanego. Dla potrzeb formuowania zada optymalizacyjnych wyznaczania harmonogramów realizacji operacji elementarnych procesów technologicznych, naley zbiór operacji elementarnych procesów technologicznych przedsiwzicia budowlanego przedstawia w postaci grafu zorientowanego [1], [5] o ustalonej interpretacji uków oraz wierzchoków grafu. Graf odwzorowujcy operacje procesów technologicznych przedsiwzicia budowlanego definiujemy jako uporzdkowan trójk, postaci: G W, L,R (1) gdzie: W zbiór numerów wierzchoków grafu G; kady wierzchoek grafu ilustruje fakt rozpoczcia lub zakoczenia realizacji elementarnych operacji skadajcych si na procesy technologiczne; L zbiór uków grafu G; kady uk grafu ilustruje operacj elementarnego procesu technologicznego;

7 Planowanie obsugi logistycznej przedsiwzi budowlanych 41 R zadane odwzorowanie przeprowadzajce iloczyn kartezjaski WLW na zbiór {0,1}, tj. R : W LW 0, 1 (2) Odwzorowanie R interpretowane jest jako istnienie lub nie, uku miedzy wierzchokami grafu. Przedstawienie zbioru operacji elementarnych procesów technologicznych przedsiwzicia budowlanego w postaci grafu implikuje nastpujce wnioski: kady uk grafu zawiera si dokadnie midzy dwoma wierzchokami grafu; w grafie mona wyróni dokadnie jeden wierzchoek o zerowym stopniu wejciowym i dokadnie jeden wierzchoek o zerowym stopniu wyjciowym; graf posiada, wasnoci asymetrycznoci i acyklicznoci (w sensie dróg). Na rysunku 1 przedstawiono przykadowy graf technologiczny ilustrujcy przedsiwzicie budowlane B8 B11 B1 B2 B3 B4 B5 B7 B6 B9 B10 B12 B13 B14 B16 B18 B19 B20 B21 B23 B15 B17 B22 Rys. 1. Przykadowy graf technologiczny ilustrujcy przedsiwzicie budowlane ródo: opracowanie wasne Poniewa zbiór operacji elementarnych procesów technologicznych jest zbiorem czciowo uporzdkowanym, mona konstruowa róne grafy realizacji przedsiwzicia budowlanego. Grafy te nazywamy alternatywnymi grafami technologicznymi i oznacza G(f) [2]. Naley zauway, e liczba operacji elementarnych procesów technologicznych przedsiwzicia budowlanego jest niezmienna zmienia si tylko pozycja poszczególnych operacji w alternatywnych grafach technologicznych G(f) odwzorowujcych przedsiwzicie inwestycyjne. Przyjmujemy wic zaoenie, e parametry operacji elementarnych procesów technologicznych s stae w rónych grafach alternatywnych. Analizujc zadanie wyznaczenia optymalnej organizacji dziaa w procesie budowlanym przyjmujemy zatem zaoenie, e mamy dane: zbiór K, operacji elementarnych procesów technologicznych przedsiwzicia budowlanego, zbiór F, dysponowanych typów rodków technicznych, charakterystyki techniczno technologiczne posiadanego sprztu.

8 42 Marianna Jacyna, Tomasz Wojtkiewicz, Jolanta ak Rozwizanie zadania wyznaczenia organizacji operacji budowlanych skada si z dwóch etapów, w których zrealizowane s nastpujce czynnoci: Sformuowania dla kadego f-tego alternatywnego grafu technologicznego przedsiwzicia zadania optymalizacyjnego oraz wyznaczenia dla niego * * * H f,k tt' f,k, U f,k, tj. zestawów rodków harmonogramu optymalnego technicznych stosowanych do realizacji operacji procesów technologicznych, oraz wyznaczenia momentów rozpoczcia realizacji poszczególnych operacji. * Wybór grafu G f, sporód wszystkich alternatywnych grafów technologicznych ilustrujcych dane przedsiwzicie, dla których wyznaczony wczeniej optymalny * * * * harmonogram tj. H f,k tt' f,k, U f,k, H f,k, uzyska najlepsz ocen. W przypadku gdy kryterium jest czas realizacji przedsiwzicia jako rónica midzy momentem zakoczenia realizacji operacji procesów technologicznych przedsiwzicia * budowlanego T f,k, a momentem rozpoczcia T0 f,k, wyznaczony moe by z nastpujcej zalenoci: T0 * tt U f,k, ' f,k, f,k T ( f,k) T 0( f,k) (3) gdzie: f,k - chwila rozpoczcia najwczeniej realizowanej operacji, * T f,k - chwila zakoczenia operacji najpóniej zrealizowanej. U f,k - wektor przedstawiajcy numery zestawów rodków technicznych stosowanych do realizacji przedsiwzicia zilustrowanego f-tym grafem, tt ' f,k- moment realizacji operacji (k,f), Zatem czas realizacji przedsiwzicia budowlanego mona przedstawi nastpujco: f,h, tt ' f,h, U f,h max t ' f,k,h f,k,h min t ' f,k,h (4) kk Przyjmujemy zatem, e graf G (pocztkowy) odwzorowuje operacje elementarnych procesów technologicznych przedsiwzicia z uwzgldnieniem technologicznego ich nastpstwa. Technologiczne nastpstwo operacji jest konsekwencj wczeniej okrelonej, na elementarnych procesach technologicznych, relacji poprzedzania. Z relacji poprzedzania operacji elementarnych procesów technologicznych wynika kolejno realizacji tych operacji. Wykonanie kadej operacji technologicznej uwarunkowane jest stosowaniem do jej realizacji odpowiednich zestawów rodków technicznych (pojcie odpowiednich oznacza liczb rodków technicznych poszczególnych typów, moliwych do stosowania do realizacji tej operacji). Dla modelowania transportowych procesów technologicznych niezbdna jest znajomo szczegóowych charakterystyk opisanych na operacjach procesów technologicznych przedsiwzicia budowlanego, jak te znajomo charakterystyk globalnych dla caego przedsiwzicia. Znajomo zapisu analitycznego tych charakterystyk pozwala na kk

9 Planowanie obsugi logistycznej przedsiwzi budowlanych 43 algebraiczny zapis funkcji kryterium oraz ogranicze dla zada optymalizacyjnych zarówno jedno-, jak i wielokryterialnych wyznaczania harmonogramów. Do charakterystyk opisujcych procesy technologiczne przedsiwzicia budowlanego nale: czas realizacji, chwilowa liczba stosowanych zestawów rodków technicznych, intensywno zuycia zasobów materialnych, operacyjne zapotrzebowanie na zasoby materialne, pracochonno zestawów rodków technicznych, intensywno nakadów finansowych oraz koszt realizacji. Przy czym kada charakterystyka globalna przedsiwzicia wynika z odpowiednich charakterystyk operacji. Dlatego te w celu wyprowadzenia formalnego zapisu poszczególnych charakterystyk globalnych przedsiwzicia, niezbdne jest zdefiniowanie zbioru, którego elementami s harmonogramy realizacji przedsiwzicia budowlanego, uzyskane na skutek stosowania do realizacji operacji rónych zestawów rodków technicznych. 4. WNIOSKI W brany budowlanej konieczne jest nadanie za czsto zmieniajcym si popytem, a wic produkowanie wyrobów speniajcych potrzeby klientów, w zadowalajcych ich ilociach. Firmy te nie mog sobie pozwoli na strat potencjalnych klientów. Niezbdnym staje si jak najlepsze opracowanie strategii dziaania na rynku, a przede wszystkim sprawne zorganizowanie dziaa w ramach procesu budowlanego. Dziaania wedug prawidowo wykonanych harmonogramów pozwalaj na zmniejszenie opónie wystpujcych w przedsiwziciach budowlanych. Dla modelowania transportowych procesów technologicznych niezbdna jest znajomo zarówno szczegóowych jak i globalnych charakterystyk opisanych na operacjach procesów technologicznych przedsiwzicia budowlanego. Dla przedsiwzi inwestycyjnych kryteriami wyboru optymalnego harmonogramu realizacji przedsiwzicia budowlanego mog by m.in. czas realizacji przedsiwzicia, koszt redni i cakowity realizacji przedsiwzicia, nierównomierno nakadów finansowych, wykorzystanie rodków technicznych czy intensywno zuycia zasobów materialnych. Artyku powsta w ramach projektu Naukowcy dla gospodarki Mazowsza wspófinansowanego ze rodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego Bibliografia 1. Ambroziak T.: Modelowanie procesów technologicznych w transporcie. OWPW, Prace Naukowe, Transport, z. 40, Warszawa Ambroziak T.: Metody i narzdzia harmonogramowania w transporcie. Wydawnictwo Instytutu Techniki i Eksploatacji - PIB, Warszawa Drzewiecka J., Pasowski J.: Analiza zakóce procesów budowlanych Budownictwo i Inynieria rodowiska. OW Politechniki Biaostockiej 2011, Vol. 2, no Grzyl B.: Specyfika budowlanego przedsiwzicia inwestycyjnego z perspektywy procesów logistycznych. Logistyka nr 6/2011.

10 44 Marianna Jacyna, Tomasz Wojtkiewicz, Jolanta ak 5. Jacyna M.: Modelowanie i ocena systemów transportowych. OWPW, Warszawa Jaworski K.: Metodologia projektowania realizacji budowy. PWN, Warszawa Lenkiewicz W. (red.): Organizacja i planowanie budowy. PWN, Warszawa Marcinkowski R.: Metody harmonogramowania przedsiwzi inynieryjno-budowlanych. Wydawnictwa WAT, Warszawa Piliszek E. (red.): Vademecum budowlane. Wydawnictwo Arkady, Warszawa TRANSPORT SERVICE ORGANIZATION IN BUILDING PROJECTS Abstract: The paper presents selected aspects of the logistic service of construction projects. The building process is defined as an investment project requiring coordination of various activities. In the paper describes factors affecting the timely execution of the construction process. It was pointed out that decisions regarding to the logistics service method of the project impact on time, costs, quality of objects and construction works. In the paper defined schedule as a tool to support planning of the implementation of the construction process. There are no adequate schedules have a negative impact on timely deliveries of materials to the construction site of the realized project. Keywords: transport, construction process, schedule, logistic service of construction projects