Wielkanoc tradycje i zwyczaje

Transkrypt

1 Wielkanoc tradycje i zwyczaje Iwona Karlak karlak@womczest.edu.pl RODN "WOM" w Częstochowie 1

2 Najnowsze informacje z oferty RODN WOM zapewnicie sobie Państwo zamawiając naszego NEWSLETTERA. Zapraszamy także do dzielenia się swoim dorobkiem zawodowym w ramach przykładów dobrych praktyk. RODN "WOM" w Częstochowie 2

3 Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2013/2014 Wspieranie rozwoju dziecka młodszego w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego. Podniesienie jakości kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych. Działania szkoły na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów. Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w szkołach ogólnodostępnych. RODN "WOM" w Częstochowie 3

4 Wielkanoc najważniejsze święto chrześcijan Pascha, Niedziela Wielkanocna - najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie upamiętniające zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. RODN "WOM" w Częstochowie 4

5 Niedziela Palmowa Rozpoczęty przez nią Wielki Tydzień przebiegał w atmosferze triumfu upamiętniającego uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy. Dzisiaj wierni uczestniczą we mszy, podczas której następuje poświęcenie palm - symbolu odradzającego się życia. RODN "WOM" w Częstochowie 5

6 Triduum Paschalne Słowo Triduum po łacinie znaczy: trzy dni. W liturgii nie chodzi ściśle o trzy dni, ale o trzy momenty zbawcze: ofiara Jezusa, pogrzebanie i zmartwychwstanie. Źródło: nms&tbm=isch&sa=x&ei=xkbeu7yne6er4asjkycoba&sqi=2&v ed=0cayq_auoaq&biw=1067&bih=558#facrc=0%3btriduum %20paschalne%20plakat&imgdii=_&imgrc=_Źródło: RODN "WOM" w Częstochowie 6

7 Wielki Czwartek Nazywany jest także świętem kapłanów, ponieważ w tym dniu, w czasie Ostatniej Wieczerzy został ustanowiony sakrament KAPŁAŃSTWA i EUCHARUSTII. Źródło: 1EOGK4wTJ_oEI&sqi=2&ved=0CAYQ_AUoAQ&biw=1067&bih=558#facrc=_&imgdii=_&imgrc=xl 5gHaa60pLTaM%253A%3BagYvzaNGLZbKGM%3Bhttp%253A%252F%252Fpuncta.blox.pl%252 Fresource%252Fbetray1.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fpuncta.blox.pl%252F2008%252F03% 252FWielki-Czwartek-Wieczerza-Panska.html%3B432%3B529 RODN "WOM" w Częstochowie 7

8 Wielki Czwartek umycie nóg Żródło: Znany jest wielkoczwartkowy obrzęd obmywania nóg mężczyznom, co jest nawiązaniem do gestu Pana Jezusa, który obmył nogi swoim dwunastu uczniom. RODN "WOM" w Częstochowie 8

9 Wielki Piątek To dzień wyciszenia. W Wielki Piątek obowiązywał wszystkich ścisły post. W tym dniu nie sprawuje się Eucharystii, w kościołach trwa spowiedź, adoruje się Pana Jezusa w ciemnicy. RODN "WOM" w Częstochowie 9

10 Wielki Piątek Liturgia Męki Pańskiej Składa się z trzech części: - Liturgii Słowa, - adoracji Krzyża - obrzędów Komunii. RODN "WOM" w Częstochowie 10

11 W. Piątek i W. Sobota Trwa całodniowa adoracja wiernych przy Grobie zmarłego Jezusa. Źródło: /GrobPanski02# RODN "WOM" w Częstochowie 11

12 Wielka Sobota święcenie potraw wielkanocnych Przez cały dzień odbywa się święcenie pokarmów. RODN "WOM" w Częstochowie 12

13 RODN "WOM" w Częstochowie 13

14 Baranek Paschalny Jest symbolem Jezusa Zmartwychwstałego, ale także pokory i łagodności. Postawiony na stole baranek wielkanocny przypomina o tym, że Chrystus odkupił ludzi oraz, że są oni przeznaczeni do wiecznego ucztowania na godach Baranka. RODN "WOM" w Częstochowie 14

15 Chleb We wszystkich kulturach ludzkości był i jest pokarmem podstawowym, niezbędnym do życia. Gwarantował dobrobyt i pomyślność. Wśród chrześcijan zawsze był symbolem nad symbolami - przedstawia, bowiem Ciało Chrystusa. RODN "WOM" w Częstochowie 15

16 Sól uznawana jest za symbol oczyszczenia, przyznaje się jej moc odstraszania zła. Jajko jest dowodem odradzającego się życia, symbolem zwycięstwa nad śmiercią. Kurczaczek, podobnie jak jajko, jest symbolem nowego życia. RODN "WOM" w Częstochowie 16

17 Wędlina zapewnia zdrowie i płodność, a także dostatek, bo przecież nie każdy mógł sobie pozwolić na ten szczególny pokarm. Ser jest symbolem zawartej przyjaźni między człowiekiem a siłami przyrody, a przede wszystkim stanowi gwarancję rozwoju stada zwierząt domowych. RODN "WOM" w Częstochowie 17

18 Ciasto - symbol umiejętności i doskonałości. Ciasto reprezentowane było głównie przez wielkanocne baby. Chrzan ma przypominać gorycz Męki Pańskiej, która w dniu zmartwychwstania zmieniła się w radość. Dawniej według tradycji wyciskał łzy z oczu, gdy go tarto w Wielki Piątek. RODN "WOM" w Częstochowie 18

19 Poświęcenie ognia Wielka Sobota Liturgia Wigilii Paschalnej RODN "WOM" w Częstochowie 19

20 Wielka Sobota Liturgia Wigilii Paschalnej Przygotowanie paschału RODN "WOM" w Częstochowie 20

21 Wielka Sobota Liturgia Wigilii Paschalnej Liturgia Chrzcielna: - odśpiewanie Litanii do wszystkich świętych, - błogosławieństwo wody chrzcielnej, - odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych. Liturgia Eucharystyczna RODN "WOM" w Częstochowie 21

22 Procesja rezurekcyjna Chrześcijanie całemu światu (tym, którzy pozostali w domach) ogłaszają radosną wieść: możecie już otrzeć swoje łzy, śmierci już nie ma. Przez Chrystusa jest dla nas życie wieczne. Źródło: RODN "WOM" w Częstochowie 22

23 Procesja rezurekcyjna Krzyż z zawieszoną na ramionach stułą koloru czerwonego symbol Chrystusa Kapłana, który złożył sam siebie na Ofiarę za grzechy świata RODN "WOM" w Częstochowie 23

24 Procesja rezurekcyjna Figura Zmartwychwstałego Pana oznacza Chrystusa jako Króla. Dajemy Chrystusowi do rąk chorągiew na znak zwycięstwa odniesionego nad wrogami i chwały, jaką otrzymał od niebieskiego Ojca. RODN "WOM" w Częstochowie 24

25 Procesja rezurekcyjna Paschał symbolizuje on Chrystusa, który sam o sobie powiedział: "Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia". RODN "WOM" w Częstochowie 25

26 Świąteczne śniadanie Po rezurekcji wszyscy udają się do domów na świąteczne śniadanie, w skład którego wchodzą przysmaki ze "święconki. Dzielimy się święconym jajkiem, składając sobie przy tym wzajemne życzenia zdrowia, pomyślności i przebaczając sobie wzajemne urazy. RODN "WOM" w Częstochowie 26

27 Po zakończeniu wielkanocnego śniadania, domownicy szukają ukrytych wcześniej przez zajączka niespodzianek - drobnych upominków (najczęściej słodycze).

28 Zajączek w wielu kulturach, począwszy od starożytności, kojarzony był z płodnością, przyrodą, odrodzeniem, ruchliwością oraz tchórzliwością. Dopiero w XVII wieku połączono ten symbol ze Świętami Wielkanocnymi. Do Polski zwyczaj ten dotarł z Niemiec na początku XX wieku. Zajączek jest raczej rekwizytem niż bohaterem obrzędu. RODN "WOM" w Częstochowie 28

29 Dyngus, śmigus, lany poniedziałek Poniedziałek Wielkanocny to drugi dzień świąt Wielkanocnych. W polskiej tradycji tego dnia polewa się dla żartów wodą inne osoby, nawet nieznajome. To tradycyjne wzajemne polewanie się w poniedziałek wielkanocny zawiera głęboki sens: oczyszczenia duszy oraz przypomnienia, że woda jest konieczna do życia. Źródło: RODN "WOM" w Częstochowie 29

30 Emaus Emaus to nazwa krakowskiego odpustu, odbywającego się w Poniedziałek Wielkanocny przy klasztorze Norbertanek Odpust i ulica wzięły nazwę od biblijnej wsi Emaus, do której podążał zmartwychwstały Chrystus. Po drodze spotkał dwóch swoich uczniów, przez których nie został rozpoznany.

31 Rękawka" We Wtorek Wielkanocny lud krakowski szedł licznie na Krzemionki, na kopiec Krakusa. Według legendy, rękawka jest pamiątką stypy urządzonej po usypaniu kopca Krakusowi, na który ludność Krakowa nosiła podobno ziemię w rękawach. RODN "WOM" w Częstochowie 31

32 Turki Typowo polskim zwyczajem wielkanocnym są tak zwane turki. Początki tej tradycji sięgają czasów Jana III Sobieskiego i odsieczy wiedeńskiej, kiedy to przez tamtejsze tereny powracały z wojny oddziały wojsk polskich. W hołdzie za odniesione zwycięstwo kilku dzielnych wojaków stanęło wówczas na warcie przy Bożym Grobie, a ponieważ w swoich żołnierskich strojach posiadali sporo kolorowych dodatków, okrzyknięto ich turkami. RODN "WOM" w Częstochowie

33 Bibliografia: Zwyczaje, obrzędy i symbole religijne Oprac.J.Kellek, Kotoński, W. Szafrański, Warszawa 1978 Jafke F. Święta przez cały rok. Od Wielkanocy do późnej jesieni. Warszawa 1998 Krzywobłocka B.: Stare i nowe obyczaje. Warszawa 1986 Smosarski J.: Oblicza świąt. Warszawa iew=article&id=21&itemid=157 RODN "WOM" w Częstochowie 33

34 Radosnych Świąt Zmartwychwstania Pańskiego! Źródło:

35 Dziękuję za uwagę Iwona Karlak 35