GeoPortal Parków Narodowych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "GeoPortal Parków Narodowych"

Transkrypt

1 Marcin Bukowski- Tatrzański Park Narodowy Marcin Guzik- Tatrzański Park Narodowy GeoPortal Parków Narodowych System informatyczny ochrony przyrody powinien składać się z kilku segmentów, współdziałających ze sobą i wzajemnie uzupełniających. Pierwsze znane nam opracowanie dotyczące koncepcji takiego systemu (Koncepcja systemu informatycznego dla potrzeb ochrony przyrody wykonana w Instytucie Ochrony Środowiska w maju 1996 r.) skupiało się na zebraniu w formie tabelarycznej informacji o pomnikach przyrody, parkach narodowych i krajobrazowych, rezerwatach przyrody itd.. Jedyna informacja przestrzenna zawarta w tabelach dotyczyła lokalizacji (współrzędne geograficzne) pomników przyrody- obiektów punktowych- lub środków powierzchni obiektów poligonowych (np. Parków Narodowych). W czerwcu 2005 roku ezespół Polska opracował ZałoŜenia systemu informatycznego Parki Narodowe. Diagnoza stanu. Wstępne opracowanie elementów składowych systemu.. Jest to kompleksowa koncepcja dotycząca wykorzystania Internetu i GIS jako narzędzi do zarządzania Parkiem oraz informacji i promocji PN. Jednym z elementów tej koncepcji jest Portal informacyjny Parki Narodowe w Polsce (PPNPL) zawierający atlas map numerycznych, strony informacyjne, biuletyny informacji publicznej oraz prezentacje z zakresu edukacji ekologicznej i promocji Parków. Jednym z segmentów systemu powinien być GeoPortal Parków Narodowych- nazwany w koncepcji Atlasem map numerycznych, w przyszłości rozbudowany, podobnie jak i cały system, o inne formy ochrony przyrody (Parki Krajobrazowe, rezerwaty przyrody, obszary Natura 2000 i inne). Pozostałe elementy PPNPL, poniewaŝ nie są związane z GIS-em pozostaną tutaj pominięte. Portal mapowy powinien czerpać dane, opracowane przez PN w jednolitej strukturze, która byłaby powszechnie przyjęta i wykorzystywana (podobnie jak i raz wprowadzone dane) takŝe w innych modułach systemu. 1. Wstęp Geoportal PN powinien stanowić narzędzie dostępu do danych przestrzennych Parków Narodowych poprzez sieć Internet i dowolną przeglądarkę WWW dla nieograniczonej liczby potencjalnych uŝytkowników. Dzięki przyjaznemu interfejsowi uŝytkownik powinien uzyskać w łatwy sposób dostęp do danych pochodzących z róŝnych PN (podstawowym udogodnieniem stanie się niwelacja rozproszenia podstawowych danych z poszczególnych parków narodowych uŝytkownik w jednym miejscu, bez potrzeby przeglądania wielu linków i odwiedzania innych lokalizacji będzie miał dostęp do zasobu danych przestrzennych PN). Dla wszystkich PN dane powinny być prezentowane przez wspólny interfejs i w jednej oprawie graficznej. W sprawie rozwiązań i projektów przedstawiciele PN powinni podejmować wspólne decyzje. GeoPortalem powinna zarządzać jedna instytucja, wybrana spośród przedstawicieli Parków Narodowych, posiadająca uprawnienia Administratora Portalu. Oprócz Administratora Portalu odpowiadającego za całość, w kaŝdym Parku powinna być wyznaczona osoba odpowiedzialna za aktualizację danych. 1

2 2. Dane Parki Narodowe poprzez GeoPortal mogą umoŝliwić dostęp do własnych danych szerokiemu gronu odbiorców- naukowcom, przyrodnikom, turystom itp. Na podstawie warstw informacyjnych opublikowanych przez poszczególne parki będzie moŝna stworzyć mapy tematyczne przedstawiające wybrane zagadnienie z uwzględnieniem podstawowych funkcji GIS (nawigacja po mapie, skalowanie, kompozycja mapy, wydruk, uzyskiwanie informacji o obiektach, pomiar liniowy i powierzchniowy). Warstwy powinny zostać przygotowane w oparciu o wspólną strukturę i model danych. Pozwoli to na płynny przepływ informacji i wyeliminuje wiele problemów związanych z prezentowaniem, zarządzaniem i aktualizacją, danych. Część PN posiada juŝ w swoich zasobach dane przestrzenne w postaci numerycznej, zaś głównym zadaniem będzie ich ujednolicenie zgodnie z przyjętym modelem i strukturą danych. Struktura danych publikowanych w GeoPortalu powinna obejmować dane, które zgodnie z Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla parku narodowego będą w posiadaniu Parków Narodowych. 3. Struktura danych GeoPortalu PN W GeoPortalu powinny być prezentowane dane, które mogą być upublicznione, zgromadzone przez PN w ramach przygotowania planów ochrony. Jednakowa struktura danych (która takŝe jest tematem warsztatów) zdecydowanie ułatwi ich prezentację. PoniewaŜ prace nad strukturą trwają poniŝej przedstawiamy wstępną propozycję warstw informacyjnych jakie mogły by być opublikowane w GeoPortalu. I Przyroda nieoŝywiona dział ten powinien obejmować warstwy tematyczne z zakresu geologii, hydrologii, gleboznawstwa. a) Gleby - gleby b) Hydrografia - sieć rzeczna - zbiorniki wodne - obszar zlewni - granice wododziałów c) Hydrogeologia - źródła d) Geologia - osobliwości geologiczne - jaskinie fauny. II Przyroda oŝywiona dział ten powinien obejmować warstwy z zakresu flory i a) Flora 2

3 - roślinność potencjalna - roślinność rzeczywista - siedliska przyrodnicze - drzewostany wg. gatunku głównego - siedliska leśne b) Fauna - obszary występowania zwierząt - korytarze ekologiczne regionalne i lokalne III Dziedzictwo kulturowe - obiekty wpisane do rejestru zabytków - pomniki historii - parki kulturowe - wartości kulturowe IV Zagospodarowanie turystyczne i edukacyjne - obiekty infrastruktury turystycznej - ścieŝki edukacyjne - miejsca udostępnione dla celów naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych i sportowych a) Turystyka letnia - szlaki piesze - szlaki konne - szlaki rowerowe - szlaki kajakowe - koleje linowe i wyciągi b) turystyka zimowa - szlaki narciarskie - nartostrady - trasy narciarskie - koleje linowe i wciągi narciarskie V Warstwy referencyjne a) rastry - ortofotomapa - mapa topograficzna - DEM b) wektory - granice administracyjne - granice obszarów chronionych - obszary objęte ochroną ścisła, czynną i krajobrazową 3

4 Struktura danych powinna być otwarta w stosunku do zakresu informacji. KaŜdy park powinien rozwijać informacje o obiektach adekwatnie do swoich potrzeb i aktualnej sytuacji. 4. Dostęp do danych i zarządzanie danymi Potencjalny uŝytkownik Internetu (np. turysta) powinien mieć aktywny dostęp do danych opublikowanych przez geoportal uŝywając przeglądarki WWW. Zakres i parametry danych (np. dokładność), które będą udostępniane w GeoPortalu, określony zostanie przez przedstawicieli PN. UŜytkownik powinien mieć moŝliwość interaktywnego poruszania się po mapie, tworzenia kompozycji jak równieŝ korzystania z funkcji drukowania mapy. Administratorzy z PN powinni mieć moŝliwość pobrania danych do aktualizacji w sposób prosty i przejrzysty. Po zalogowaniu się do systemu administrator powinien otrzymać dostęp do plików z moŝliwością ich aktualizacji. Administrator Portalu do swojej dyspozycji powinien mieć panel administracyjny, umoŝliwiający zarządzanie warstwami tematycznymi i uprawnieniami uŝytkowników. Wszelkie wnioski dotyczące udostępniania warstw i tworzenia profili uŝytkowników powinny być zgłaszane do administratora Portalu przez administratora w danym PN. Dane powinny być przechowywane w bazie danych. Baza danych powinna być tak przygotowana, by w osobnych tabelach znajdowały się dane róŝnych Parków. Do całości powinien mieć dostęp Administrator Portalu. 5. Funkcjonalność GeoPortalu od strony uŝytkownika Internetu. Strategicznym elementem GeoPortalu PN powinna być mapa wraz z legendą i narzędziami nawigacyjnymi. W oprawie graficznej powinny znajdować się odnośniki, w postaci zakładek, do map poszczególnych parków narodowych. Po wybraniu PN przez uŝytkownika, powinna być prezentowana mapa w profilu podstawowym. Wśród elementów uŝytkowych powinna znajdować się belka z polami wyboru skocz do cieawych lokalizacji w danym parku. Pierwsze rozwijane pole wyboru najlepiej gdyby definiowało główną kategorię obiektów, które chcemy szybko zlokalizować np.: stawy czy obiekty zabytkowe. Po dokonaniu wyboru kategorii głównej w drugim polu rozwijanym powinna pojawiać się lista obiektów w danej kategorii. Wybierając nazwę danego obiektu powinien on być wskazany na mapie w odpowiedniej skali. Kategorie główne i obiekty znajdujące się w danej kategorii powinny być definiowane przez Administratora Portalu po uzgodnieniu z PN. W widoku powinna znajdować się legenda, oraz w górnej jej części rozwijane pole z moŝliwością wyboru profili mapy np.: turystyka, przyroda nieoŝywiona, profil podstawowy itp. Widoczność warstw w danym profilu i sam profil powinien być definiowany przez Administratora Portalu na wniosek PN. Zawartość legendy powinna się zmieniać w zaleŝności od profilu. Legenda będzie miała postać listy złoŝonej z symbolu obiektów i ich nazw. UŜytkownik powinien mieć moŝliwość zdecydowania, które warstwy tematyczne chce mieć widoczne na mapie poprzez zaznaczenie w odpowiednim polu ich widoczności. RównieŜ naleŝałoby udostępnić mu moŝliwość 4

5 rezygnacji z wyświetlania symboli w legendzie pozostawiając same nazwy warstw wystarczy, Ŝe zaznaczy to w odpowiednim polu. Dane przestrzenne powinny być powiązane z bazą opisową w taki sposób, by uŝytkownik po najechaniu na obiekt na mapie zobaczył (w postaci chmurki ) przyłączoną do niego informacje opisową (moŝe być to zawartość pliku *.dbf będącego częścią shapefile). Obok mapy powinny się znajdować narzędzia nawigacyjne do poruszania się po mapie (powiększania, pomniejszanie, przesuwania, powrót do ostatniego widoku mapy i skalowanie do wszystkich aktualnie widocznych warstw). W panelu nawigacyjnym powinna znajdować się belka zmiany skali mapy, jak równieŝ pole do wprowadzania Ŝądanej skali w postaci numerycznej. W widoku mapy powinna znajdować miniaturka mapy wskazująca aktualne połoŝenie okna na mapie. Przewidzieć naleŝy równieŝ miejsce na przyciski do wyboru wersji językowych. 5