Metodyka edukacji wizualnej i kulturalnej Stopień i tytuł naukowy. Wiedza z zakresu pedagogiki

Transkrypt

1 KIERUNEK: Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych SPECJALNOŚĆ: Media Rysunkowe, Intermedia i multimedia STUDIA STACJONARNE I STOPNIA ROK STUDIÓW: II, III Nazwa przedmiotu Metodyka edukacji wizualnej i kulturalnej Stopień i tytuł naukowy mgr Dominika Jastrzębska Imię i nazwisko prowadzącego Semestr studiów 3, 5 Wymiar godzin Forma zajęć Zajęcia w ramach Wymagania wstępne wobec studenta 30 h Wykład Tok ogólny Wiedza z zakresu pedagogiki 1. CEL PRZEDMIOTU: W trakcie wykładu przekazane zostają podstawowe wiadomości z zakresu dydaktyki ogólnej, a zwłaszcza metodyki plastyki. Głównym celem jest wyposażenie studentów w świadomość umożliwiającą kreowanie autorskich programów w oparciu o świadomość historyczną i metodologiczną tyczącą przedmiotu. Ponadto wiedza wyniesiona z wykładów powinna służyć i mieć zastosowanie w systemie pozaszkolnej, szeroko pojętej działalności artystycznej i animatorskiej. 2. TEMATYCZNE UJĘCIE TREŚCI I. Rok studiów: II, semestr zimowy, 15 h 1. Zajęcia organizacyjne. Omówienie tematyki zajęć oraz warunków zaliczenia przedmiotu. 2. Terminologia (definicje pojęć: sztuki piękne, sztuki rysunkowe, sztuki plastyczne, rysunek, edukacja plastyczna) 3. Rola sztuki w ujęciu filozoficznym (Pitagoras, Demokryt, Sofiści, Sokrates, Ksenofont, Platon, Arystoteles, Kant, Schiller) 4. Edukacja plastyczna dawniej do 1914 roku (przegląd w skrócie: nauka rysunku, funkcje rysunku, szkoły artystyczne: XV-XVIII wiek, tendencje nauczania na przełomie XIX i XX wieku) 5. Podstawy teoretyczne systemu powszechnej edukacji plastycznej (utylitaryzm dydaktyczny, encyklopedyzm dydaktyczny, formalizm, leseferyzm, dydaktyka twórczej ekspresji, dydaktyka formy, koncepcja integracyjna) 6. Rys historyczny kształtowania się metod nauczania (komunikacja obrazkowa, nauczanie rysunku: Eymont, Gutkowski, Pestalozzi, Fröbel. J. F. Piwarski, A. Lichtwarck, G. Kerschensteiner, metoda Teodora Flinzera)

2 7. Wychowanie plastyczne w Polsce XIX w. (S. Petrycy, szkoły zakonne, szkoła rycerska, Komisja Edukacji Narodowej, reorganizacja szkolnictwa, H. Kołłątaj, Śniadecki, Czacki, Cieszkowski, Trentowski, Estkowski) 8. Przegląd podręczników do nauki rysunku w XIX wieku (H. Hippius, D. Willer, A. Hutter, F. Gillet, E. A. Dawidson, H. Hendrisch, A. Dikon, H. Heimerdinger, Chembers, K. Voltz, T. Flinzer, J. Rotter, F. Migdał, A. Stefanowicz, T. Głębocki, M. Mutermilch) 9/10. Wychowanie plastyczne dzieci (II poł. XIX w.) (Maria Montesori Włochy; Ellen Kein Szwecja; Ricci Włochy) 11/12. Wychowanie plastyczne na przełomie XIX i XX w. (Wawrzyniecki, M. Ramułtowa, F.Słupski, Gerson-Dąbrowska, Ciot-Mazowiecka, Hipolit Taine, H. Spencer, J. Gołębiowski, J. J. Pillet, L. Charvet, J. Mortkowiczowa, F. Kuhlmann, J. L. Tadd, J. Przyłuski, R. Rodkiewiczowa) 13. Rysunek i edukacja plastyczna w U.S.A. na przełomie XIX i XX wieku (Nowe wychowanie, John Dewey, rysunek w metodzie Mary Prang, metoda Jamesa Liberty Tadda, cele elementarnego wychowania artystycznego) 14. Wychowanie plastyczne XX w. (S.Matzke, I.Misky, C.Freinet, S.Szuman, K.Homolacs, Z.Radnicki, J.Bruner) 15. Zaliczenia, wpisy do indeksów. II. Rok studiów: III, semestr zimowy, 15 h 1. Zajęcia organizacyjne. Omówienie tematyki zajęć oraz warunków zaliczenia przedmiotu. 2. Definicje pojęć: Wychowanie estetyczne Wychowanie do sztuki Wychowanie przez sztukę Twórcze wychowanie Upowszechnianie sztuki Uprzystępnianie sztuki 3. Okres powojenny w Polsce (A. Trojanowska-Kaczmarska, Z.Słobodzian, J.Lewicka, Z.Czerwosz) Gdańsk (Władysław Lam) Toruń (Bogdan Suchodolski, Stefan Kościelecki) 4. Nauczanie w szkole (Nina Bobieńska, Czesław Karp) 5. Pluralizm edukacyjny (Śliwerski, Okoń) Pojęcie pluralizmu edukacyjnego Pojęcia: szkoła autorska, eksperymentalna, alternatywna, elementy innowacji Przegląd wybranych szkół eksperymentalnych w świecie 6/7. Progresywizm, Nowe wychowanie

3 (Dewey, Metoda projektów, Metoda ośrodków zainteresowań, Nauczanie łączne, C.Freinet, Plan Daltoński, Winnetka, Plan Jenajski, system mannheimski, Ecole du mail, system Mi-Temps, Summerhill, szkoła rydzyńska Tadeusz Łopuszański, Hibernia) 8/9. Próby odrodzenia pracy wychowawczej szkoły 10. Wychowanie środowiskowe (analiza do wyboru) Eksperymenty ustrojowe (analiza do wyboru) 11/12. Pedagogika formy (Kościelecki, Szuścik, Krasoń) 13. Tradycyjna i współczesna koncepcja wychowania plastycznego analiza i porównanie 14. Egzamin 15. Zaliczenia, wpisy do indeksów 3. OPIS METOD I FORM REALIZACJI: Wykład, pokaz (prezentacje multimedialne), dyskusja Konsultacje problemowe w ramach dyżurów pracowniczych. 4. ZALECANE ŹRÓDŁA WIEDZY: Literatura obowiązkowa Arnheim R., (1978). Sztuka i percepcja wzrokowa. Czerwosz Z., (1970). O zajęciach plastycznych młodzieży. : Nasza Księgarnia Hohensee Ciszewska H., (1982). Powszechna edukacja plastyczna. : WSiP Kościelecki S., (1975). Współczesna koncepcja wychowania plastycznego. : PWN Kupisiewicz Cz., (1998). Podstawy dydaktyki ogólnej. Lam W., (1967). Malarstwo dzieci w świetle współczesnych poglądów. : Nasza Księgarnia Marciniak T., (1976). Problemy wychowania plastycznego. Nuttin J., (1968). Struktura osobowości. Okoń W., (1976). Zarys dydaktyki ogólnej. Rudowski T., (1999). Wybrane zagadnienia współczesnej edukacji plastycznej. : Uniwersytet Warszawski, Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Read H., (1976). Wychowanie przez sztukę. Wrocław--Kraków: PAN Szuman S., (1927). Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej dziecka. Szuman S., (1975). O sztuce i wychowaniu estetycznym. Śliwerski B. red.). (1992). Edukacja alternatywna. Dylematy teorii i praktyki. Kraków: Impuls Wojnar I., (1976). Teoria wychowania estetycznego. : PWN Literatura zalecana: Bobieńska N., (1950). Wstęp do nauki rysunku. Cz. I, II. Chmaj L., (1963). Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku. Dewey J., (1975). Sztuka jako doświadczenie. Wrocław.. Kraków. Gdańsk: PAN

4 Dormus K., (1998). Rozwój form wychowania estetycznego i nauczania rysunku w Krakowie w latach : Wydawnictwo IHN PAN Dunin-Sulgustowska M., (1909). Slojd. Eymont X. G. A., (1802). Nauka początkowa reguł i proporcji znaczniejszych z rozmaitymi sposobami rysunek ułatwiającymi z różnych autorów zebrana y ku pożytkowi młodzi narodowej. Grodno Fojcik H., (1996). Koncepcja wychowania plastycznego w Polsce w latach Tradycje uwarunkowania inspiracje. Cieszyn Freinet C., (1976). O szkołę ludową. Pisma wybrane. Wrocław--Kraków Freinet C., (1965). Naturalne metody wychowania [w:] Wychowanie przez sztukę. Grzegorzewski B., (1978). Muzeum a wychowanie plastyczne. : WSiP Guz S., (1998). Edukacja w systemie Montessori. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Mari Curie - Skłodowskiej Hohense-Ciszewska H., (1976). Podstawy wiedzy o sztukach plastycznych. : WSiP Krawczyk Z., (1979). Wprowadzenie do kultury plastycznej kształtowanie percepcji. Lam W., (1960). Sztuka dziecka i jej naturalny rozwój. Leppert R., (2000). Edukacja w świecie współczesnym. Kraków: Impuls Liberty Tadd J., (1920). Nowe drogi wychowania artystycznego. Lowenfeld V., Brittain W. L., (1977). Twórczość a rozwój umysłowy dziecka. Miąso J. (red.). (1981). Historia wychowania wiek XX. T. I, II. Miksza M., (1998). Zrozumiec Montessori. Kraków: Impuls Misky L., (1922). Plastyczne uzmysłowienie przedmiotów. Lwów Moniuszko A., (1982). Ciało sztuki. Mortkowiczowa J., (1903). O wychowaniu estetycznym. Okoń W., (1999). Dziesięć szkół alternatywnych. : WSiP Okoń W., (1977). Szkoły eksperymentalne w świecie : WSiP Policht H., (1933). Nauka rysunku. Cz. I, II. Kraków Petry Węcławowicz M., (2001). Edukacja plastyczna dawniej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej Rotter J., (1885). Podręcznik perspektywy malarskiej. Kraków Rotter J., (1889). Metodyczne wzory rysunkowe. Kraków Słupski S., (1921). O nauczaniu sztuk plastycznych. Stasiakiewicz M., P. (2000). Prototypowy obraz świata w rysunku dziecka. Toruń Poznań: Wydawnictwo EDYTOR Stefanowicz A., (1984). Nauka rysunków z wolnej ręki. Lwów Struve H., (1903). Sztuka i społeczeństwo. Szuścik U., (1999). Kształtowanie percepcji wzrokowej jako stymulator działań plastycznych dziecka. Cieszyn: Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie Trojanowska-Kaczmarska A., (1971). Dziecko i twórczość. Wrocław-- Kraków Trojanowska-Kaczmarska A., (1983). Dziecko i plastyka. Stosowane pomoce Forma zaliczeń UWAGI - prezentacje multimedialne, wybrana literatura, podręczniki, broszury Egzamin pisemny Opracowała: mgr Dominika Jastrzębska

5