Odpowiedzialna gospodarka odpadami z produkcji energii j¹drowej w EDF

Transkrypt

1 MATERIA INFORMACYJNY LUTY 2009 Odpowiedzialna gospodarka odpadami z produkcji energii j¹drowej w EDF Wykonaj gest dla œrodowiska, nie drukuj tego dokumentu bez potrzeby. Direction Médias Groupe 22-30, avenue de Wagram Paris cedex 08 tél. : EDF Polska ul. Nowy Œwiat Warszawa tel. :

2 Grupa EDF, jeden z liderów europejskiego rynku energetycznego, jest zintegrowanym podmiotem energetycznym dzia³aj¹cym we wszystkich sektorach energetyki: wytwarzaniu, przesyle i rozdziale, sprzeda y i obrocie energi¹. Najwiêkszy wytwórca energii elektrycznej w Europie, EDF dysponuje we Francji Ÿród³ami wytwórczymi, g³ównie j¹drowymi i wodnymi, które dostarczaj¹ 95 proc. energii elektrycznej bez emisji CO. 2 Oko³o 88% energii wytwarzanej we Francji przez EDF pochodzi z elektrowni j¹drowych. Jak ka da dzia³alnoœæ przemys³owa, wytwarzanie energii generuje odpady, w tym odpady promieniotwórcze, objête bardzo rygorystyczn¹ gospodark¹ i monitoringiem. Grupa EDF jest odpowiedzialna w zakresie prawnym, przemys³owym i finansowym za wytwarzane przez siebie odpady od pocz¹tku eksploatacji elektrowni. Zgodnie z niezwykle surowymi przepisami stosuje œrodki niezbêdne do skutecznej ochrony œrodowiska, ludnoœci i przysz³ych pokoleñ przed promieniowaniem radioaktywnym odpadów pochodz¹cych z elektrowni j¹drowych. Wszystkie odpady s¹ rejestrowane i segregowane. Odpady krótko yciowe, których poziom aktywnoœci zmniejsza siê co najmniej o po³owê co 30 lat, stanowi¹ 90 proc. ca³kowitej iloœci odpadów promieniotwórczych i skupiaj¹ 0,1 proc. radioaktywnoœci. Ostateczne zagospodarowanie przemys³owe tych odpadów odbywa siê w obiektach ANDRA (Krajowej Agencji ds. Zarz¹dzania Odpadami Radioaktywnymi), która jest niezale n¹ i nadzorowan¹ przez francuskie w³adze agencj¹ odpowiedzialn¹ za d³ugoterminowe gospodarowanie odpadami krótko yciowymi. Rozwi¹zania wykorzystuj¹ce wiod¹ce technologie umo liwiaj¹ miêdzy innymi przetwarzanie wypalonego paliwa i ponowne wykorzystanie go w 96 proc. do produkcji nowych paliw j¹drowych. Pozosta³e odpady, które nie nadaj¹ siê do recyklingu, to odpady d³ugo yciowe, sk³adowane w warunkach najwy szego bezpieczeñstwa w obiektach AREVA w miejscowoœci La Hague. S¹ poddane kondycjonowaniu z zastosowaniem bariery zapobiegaj¹cej wszelkiej migracji promieniowania do œrodowiska. Pod auspicjami w³adz pañstwowych prowadzi siê badania nad trzema mo liwoœciami trwa³ego zagospodarowania wspomnianych odpadów, dla których, jak s¹dzi siê obecnie, najlepszym rozwi¹zaniem jest sk³adowanie g³êbinowe. Trwaj¹ nad tym prace doœwiadczalne w laboratorium Bure w departamencie Meuse

3 SPIS TREŒCI 1. JAK ROZUMIEÆ POJÊCIE ODPADÓW PROMIENIOTWÓRCZYCH Z ENERGETYKI J DROWEJ? 5 Odpady pochodz¹ce z elektrowni j¹drowych 5 Dwa rodzaje odpadów promieniotwórczych 6 2. JAKIE PRZEPISY PRAWA REGULUJ GOSPODAROWANIE ODPADAMI Z ENERGETYKI J DROWEJ? 8 Ustawa dotycz¹ca gospodarki materia³ami i odpadami promieniotwórczymi 8 Ustawa dotycz¹ca przejrzystoœci i bezpieczeñstwa j¹drowego 8 3. JAK POSTÊPUJE SIÊ Z ODPADAMI KRÓTKO YCIOWYMI? 9 Ograniczanie iloœci 9 Selekcja 9 Kondycjonowanie izolowanie 10 Tymczasowe sk³adowanie i wysy³ka JAK ZARZ DZA SIÊ WYPALONYM PALIWEM? 11 Ograniczanie iloœci wypalonego paliwa j¹drowego 11 Przetwarzanie wypalonego paliwa JAKIE S ŒRODKI OCHRONY LUDZI I ŒRODOWISKA? 15 Odpowiednie metody zapewniaj¹ce skuteczn¹ ochronê 15 Transport zgodny z przepisami i odpowiednio zabezpieczony 15 Sta³a kontrola JAK ZAPEWNIA SIÊ FINANSOWANIE GOSPODARKI ODPADAMI PROMIENIOTWÓRCZYMI?

4 1. JAK ROZUMIEÆ POJÊCIE ODPADÓW PROMIENIOTWÓRCZYCH Z ENERGETYKI J DROWEJ? Gospodarowanie odpadami radioaktywnymi w Grupie EDF opiera siê na czterech zasadach: - zmniejszanie objêtoœci odpadów, - segregowanie odpadów zale nie od ich rodzaju i poziomu aktywnoœci, - kondycjonowanie odpadów i ich d³ugoterminowa gospodarka, - odseparowanie odpadów od cz³owieka i œrodowiska. Odpady pochodz¹ce z elektrowni j¹drowych EDF eksploatuje obecnie 58 reaktorów wodnych ciœnieniowych o mocy ca³kowitej 63 GW, rozmieszczonych w 19 elektrowniach na terenie Francji. J¹drowy maj¹tek wytwórczy EDF obejmuje tak e 9 reaktorów, których eksploatacja zosta³a ostatecznie zakoñczona. Na etapie likwidacji s¹ obecnie reaktory: Chooz A (reaktor wodny ciœnieniowy), Brennilis (reaktor ciê kowodny), Creys-Malville (reaktor na szybkie neutrony) i Bugey 1, traktowany jako prototyp na cele likwidacji serii elektrowni w technologii UNGG (reaktory grafitowe ch³odzone gazem), która obejmuje tak e St Laurent A1, St Laurent A2, Chinon A3, Chinon A2 i Chinon A1. Powy sza dzia³alnoœæ przemys³owa generuje odpady, w tym równie odpady promieniotwórcze, substancje zawieraj¹ce nuklidy promieniotwórcze, dla których nie przewiduje siê adnego póÿniejszego wykorzystania. Zagro enia zwi¹zane z gospodark¹ odpadami radioaktywnymi wi¹ ¹ siê g³ównie z promieniowaniem emitowanym przez obecne w nich izotopy promieniotwórcze, ró ne w zale noœci od kategorii odpadów

5 Dwa rodzaje odpadów promieniotwórczych Odpady promieniotwórcze obejmuj¹ dwie podstawowe kategorie, zgodnie z klasyfikacj¹ ANDRA (Krajowa Agencja ds. Zarz¹dzania Odpadami Radioaktywnymi). We Francji podzia³u odpadów promieniotwórczych dokonuje siê na podstawie dwóch kryteriów: poziomu promieniowania i okresu radioaktywnoœci radioizotopów obecnych w odpadach. Odpady krótko yciowe Tzw. odpady krótko yciowe trac¹ co najmniej po³owê aktywnoœci co 30 lat. Stanowi¹ 90 proc. ca³kowitej iloœci odpadów promieniotwórczych i skupiaj¹ 0,1 proc. radioaktywnoœci. Pochodz¹ z: - systemów czyszczenia obiegu pierwotnego (filtry, ywice itp.), - remontów urz¹dzeñ (pompy, zawory itp.), - ró nych prac przy konserwacji (plastik, tkaniny, rêkawice itp.), - niektórych prac przy demonta u elektrowni (gruz, czêœci metaliczne itp.). Odpady te podlegaj¹ ostatecznej gospodarce przemys³owej prowadzonej w wyspecjalizowanych obiektach ANDRA w Soulaines i Morvilliers (departament Aube). Odpady d³ugo yciowe pochodz¹ce g³ównie z przetwarzania wypalonego paliwa j¹drowego Tzw. odpady d³ugo yciowe trac¹ sw¹ aktywnoœæ w znacznie d³u szym okresie. Stanowi¹ 10 proc. ca³kowitej iloœci odpadów i skupiaj¹ 99,9 proc. radioaktywnoœci. Powstaj¹ w wyniku przetwarzania: - wypalonego paliwa j¹drowego. Po 4-5 latach wytwarzania energii w reaktorze paliwo j¹drowe ulega wypaleniu. W 96 proc. podlega recyklingowi s³u ¹c do produkcji nowych paliw. Pozosta³e 4 proc. to odpady, które nie nadaj¹ siê do recyklingu, z³o one z popio³ów powsta³ych w wyniku reakcji spalania j¹drowego, - odpadów metalicznych (struktury metaliczne, w których zamkniête jest wypalone paliwo, prasowane, a nastêpnie kondycjonowane). Odpady d³ugo yciowe nienadaj¹ce siê do przetworzenia s¹ obecnie kondycjonowane i sk³adowane w obiektach eksploatowanych przez AREVA NC w La Hague, do czasu ostatecznego rozwi¹zania kwestii gospodarowania

6 Zestaw paliwowy reaktora wodnego ciœnieniowego wraz ze struktur¹ metaliczn¹ Do ostatniej grupy d³ugo yciowych odpadów promieniotwórczych niskoaktywnych nale y grafit obecny w 6 reaktorach elektrowni pierwszej generacji UNGG, które s¹ obecnie demontowane. Grafit pe³ni³ rolê moderatora w rdzeniu reaktora i spowalnia³ neutrony powstaj¹ce w wyniku rozbicia j¹der atomu. ANDRA og³osi³a w czerwcu 2008 r. przetarg kierowany do gmin dysponuj¹cych odpowiednimi warunkami geologicznymi, na terenie których mog³oby w przysz³oœci powstaæ ostateczne sk³adowisko odpadów

7 2. JAKIE PRZEPISY PRAWA REGULUJ GOSPODAROWANIE ODPADAMI? Kwestia d³ugoterminowej gospodarki odpadami promieniotwórczymi by³a przedmiotem szerokiej debaty demokratycznej, zapocz¹tkowanej w 1991 r. tzw. ustaw¹ Bataille a. Ustawa ta otworzy³a 15 letni okres badañ poœwiêconych odpadom promieniotwórczym. Podsumowanie i podjêcie decyzji co do nastêpnych etapów przewidziano na rok Ustawy przyjête w czerwcu 2006 r. ustali³y zasady ogólnej strategii uwzglêdniaj¹cej wszelkie Ÿród³a i rodzaje odpadów promieniotwórczych. Dziêki nim istnieje jasna i d³ugoterminowa wizja w tym obszarze. Ustawa dotycz¹ca gospodarki materia³ami i odpadami promieniotwórczymi Ustawa przyjêta 28 czerwca 2006 r. obejmuje wszystkie substancje promieniotwórcze pochodz¹ce z dzia³alnoœci cz³owieka, takie jak zamkniête Ÿród³a promieniowania w radiografii przemys³owej lub w medycynie, odpady z dzia³alnoœci zbrojeniowej, osady z kopalni uranu i, oczywiœcie, odpady z elektrowni j¹drowych. By umo liwiæ realizacjê decyzji technicznych i przemys³owych, ustawa reguluje organizacjê d³ugoterminowego finansowania programu i wdra a Krajowy plan gospodarki materia³ami i odpadami promieniotwórczymi. Okreœla tak e program badawczy w zakresie wszystkich materia³ów i odpadów promieniotwórczych. Tworzy ramy dla prowadzonej przez EDF polityki gospodarki paliwem j¹drowym na koñcowym etapie. Ustawa dotycz¹ca przejrzystoœci i bezpieczeñstwa j¹drowego Ustawa przyjêta 13 czerwca 2006 r. potwierdza prawid³owoœæ prowadzenia eksploatacji elektrowni j¹drowych przez EDF, formalizuj¹c dobre praktyki stosowane przez firmê w zakresie bezpieczeñstwa, przejrzystoœci i informowania

8 3. JAK POSTÊPUJE SIÊ Z ODPADAMI KRÓTKO YCIOWYMI? Eksploatacja i demonta elektrowni j¹drowych generuj¹ g³ównie odpady zwane krótko yciowymi, które trac¹ co najmniej po³owê radioaktywnoœci co 30 lat. Stanowi¹ 90 proc. ca³kowitej iloœci odpadów promieniotwórczych i skupiaj¹ 0,1 proc. radioaktywnoœci. Ograniczanie iloœci Sta³e ulepszenia w projektowaniu elektrowni, gospodarce paliwowej i eksploatacji instalacji sprawi³y, e od 1985 r. trzykrotnie zmniejszy³a siê iloœæ odpadów, przy analogicznym poziomie produkcji energii. Przetwarzanie czêœci odpadów w zak³adzie Centraco (departament Gard) umo liwia dodatkowo dziesiêciokrotne ograniczenie ich objêtoœci: - odpady metaliczne (zawory, pompy, narzêdzia itp.) s¹ stapiane w indukcyjnym piecu elektrycznym w temperaturze C; - palne odpady sta³e (rêkawice, odzie robocza itp.) oraz odpady p³ynne (roztwory do czyszczenia, oleje, rozpuszczalniki itp.) s¹ spalane. Selekcja Odpady krótko yciowe mo na zaszeregowaæ na podstawie dwóch kryteriów: poziomu aktywnoœci i rodzaju (metal, plastik itp.). W zale noœci od poziomu aktywnoœci odpady te dzieli siê na dwie podklasy: - odpady nieznacznie promieniotwórcze, - odpady nisko i œrednioaktywne

9 Kondycjonowanie izolowanie Kondycjonowanie odpadów po selekcji polega na ich odizolowaniu i umieszczeniu, zale nie od rodzaju i aktywnoœci, w specjalnych zbiornikach, by unikn¹æ uwolnienia siê promieniowania. Otrzymuje siê w ten sposób tzw. pakiety odpadów, co umo liwia izolowanie cz³owieka i œrodowiska od Ÿród³a promieniowania na etapie transportu oraz tymczasowego i ostatecznego sk³adowania. Pakiety te nie zajmuj¹ zbyt wiele miejsca. Istniej¹ dostosowane do odpadów metody kondycjonowania (stalowe pojemniki i zbiorniki, pojemniki betonowe itp.), a w niektórych przypadkach oprócz kondycjonowania stosuje siê inne techniki takie jak prasowanie czy betonowanie. Przyk³adowo, popio³y i u le ze spalania odpadów w zak³adzie Centraco s¹ zalewane cementem, a nastêpnie umieszczane w opancerzonych pojemnikach ze stali. W celu monitoringu pakietów odpadów sporz¹dza siê dla nich kartê identyfikacyjn¹ zawieraj¹ca takie informacje jak zawartoœæ radioaktywna, rodzaj odpadu i pochodzenie. Karta jest wype³niania bezpoœrednio w elektrowni j¹drowej i uzupe³niana przez ANDRA na poszczególnych etapach zarz¹dzania, zgodnie z procedurami jakoœci. Kondycjonowanie odpadów krótko yciowych w betonowych zbiornikach (EDF/ Médiatheque) Tymczasowe sk³adowanie i wysy³ka Po kondycjonowaniu odpady s¹ tymczasowo sk³adowane w odpowiednio przewidzianych miejscach na terenie elektrowni. Nastêpnie wszystkie odpady s¹ gromadzone w dwóch sk³adowiskach ANDRA w Morvilliers i w Soulaines (departament Aube), gdzie s¹ przechowywane pod nadzorem

10 4. JAK ZARZ DZA SIÊ WYPALONYM PALIWEM? W ramach cyklu paliwa j¹drowego EDF przetwarza wypalone paliwo zgodnie z krajow¹ polityk¹ energetyczn¹. Przetwarzanie wypalonego paliwa generuje odpady d³ugo yciowe. Stanowi¹ one 10 proc. wszystkich odpadów promieniotwórczych zgodnie z krajowym spisem og³oszonym przez ANDRA. Odpady s¹ sk³adowane w warunkach najwy szego bezpieczeñstwa przez AREVA NC w miejscowoœci La Hague (departament Manche), na przestrzeni o wielkoœci basenu olimpijskiego. Ograniczanie iloœci wypalonego paliwa j¹drowego Elektrownie j¹drowe EDF dostarczaj¹ oko³o 430 mln MWh rocznie, czyli 85 proc. ca³kowitej produkcji EDF, spalaj¹c 1150 ton paliwa j¹drowego: ton paliwa uranowego, ton paliwa typu MOX (Mixed Oxyde Fuel - paliwo z mieszanki tlenków plutonu i wzbogaconego uranu), pochodz¹cego z przeróbki plutonu. Przechowalnik prêtów z wypalonym paliwem Od czasu uruchomienia elektrowni j¹drowych EDF i przy analogicznej produkcji, sta³a poprawa efektywnoœci energetycznej paliwa umo liwi³a zmniejszenie rocznego zu ycia paliwa o 25 proc. Oszczêdnoœæ paliwa umo liwi³a - w takim samym stopniu - ograniczenie odpadów generowanych przez struktury metaliczne zawieraj¹ce paliwo

11 Przetwarzanie wypalonego paliwa Ca³e wypalone paliwo jest przewo one do zak³adu AREVA NC w La Hague. Przez kilka lat jest tymczasowo sk³adowane w przechowalniku, a nastêpnie przetwarzane. Przetwarzanie zu ytego paliwa polega na fizycznym i chemicznym oddzieleniu elementów nadaj¹cych siê do recyklingu (uran i pluton, g³ówne Ÿród³a radiotoksycznoœci) od odpadów promieniotwórczych (produkty rozszczepienia, aktynowce mniejsze, odpady ze struktur metalicznych). Wszystkie te operacje s¹ wykonywane w zak³adzie AREVA NC w La Hague. Przetwarzanie wypalonego paliwa umo liwia tak e kondycjonowanie d³ugo yciowych odpadów ostatecznych w postaci cia³ sta³ych o bardzo d³ugiej trwa³oœci (kilkaset tysiêcy lat). Ograniczenie iloœci uzyskane dziêki kondycjonowaniu tych odpadów pozwala na ich tymczasowe sk³adowanie na niewielkiej powierzchni. Budynki niezbêdne do tymczasowego sk³adowania d³ugo yciowych odpadów wysokoaktywnych, powsta³ych w ci¹gu 40-letniego wytwarzania energii j¹drowej przez EDF, zajmowa³yby powierzchniê m, czyli odpowiednik boiska pi³karskiego. Wykorzystanie materia³u nadaj¹cego siê do recyklingu Przetwarzanie wypalonego paliwa umo liwia wykorzystanie materia³u nadaj¹cego siê do recyklingu i produkowanie nowych paliw, co chroni przysz³e zasoby energetyczne. 96 proc. masy paliwa j¹drowego nadaje siê do recyklingu: - z plutonu uzyskuje siê specjalne paliwo typu MOX (Mixed Oxyde Fuel) produkowane w zak³adzie Melox w Marcoule (departament Gard); - uran zubo ony, którego czêœæ sk³aduje siê tymczasowo jako zapas, jest wykorzystany do produkcji nowego paliwa j¹drowego - przetworzonego uranu wzbogaconego. Recyklingowi poddaje siê obecnie 850 ton wypalonego paliwa rocznie, które zasila reaktory mog¹ce stosowaæ paliwo typu MOX. Recykling 850 ton umo liwia wytworzenie takiej iloœci energii elektrycznej jak spalenie mln ton ropy

12 Kondycjonowanie i izolowanie d³ugo yciowych odpadów ostatecznych Wyró nia siê dwa rodzaje d³ugo yciowych odpadów ostatecznych: - odpady wysokoaktywne sk³adaj¹ce siê z «popio³ów» z procesu spalania j¹drowego; - œrednioaktywne odpady d³ugo yciowe odpowiadaj¹ce strukturom metalicznym zawieraj¹cym paliwo. Odpady wysokoaktywne s¹ spalane i stapiane z proszkiem szklanym (w analogiczny sposób, w jaki stapiany jest o³ów z kryszta³em przy produkcji szk³a sto³owego), staj¹c siê w ten sposób sk³adnikiem szkliwa. W razie pêkniêcia szkliwa odpady nie mog³yby jednak przedostaæ siê do otoczenia (podobnie jak o³ów, który nie mo e wydostaæ siê z kawa³ków przypadkowo st³uczonego szk³a). Szkliwo jest natychmiast wlewane do pojemników ze stali nierdzewnej. Pojemnik na odpady zeszkliwione Opisane wy ej kondycjonowanie umo liwia trwa³e odizolowanie znakomitej wiêkszoœci (96 proc.) substancji promieniotwórczych zawartych we wszystkich d³ugo yciowych odpadach radioaktywnych, bez wzglêdu na ich kategoriê. Œrednioaktywne metaliczne odpady d³ugo yciowe s¹ zgniatane i kondycjonowane w standardowych pojemnikach bardzo podobnych do pojemników na odpady zeszkliwione. Tymczasowe sk³adowanie d³ugo yciowych odpadów ostatecznych W przeciwieñstwie do odpadów krótko yciowych, wysokoaktywne odpady d³ugo yciowe po kondycjonowaniu musz¹ byæ ch³odzone przez kilkadziesi¹t lat w przechowalniku z uwagi na wydzielane ciep³o zwi¹zane z poziomem ich aktywnoœci. Po kondycjonowaniu odpady te s¹ zatem sk³adowane w zak³adzie AREVA NC w La Hague w specjalnych instalacjach, na niewielkiej przestrzeni, dziêki bardzo ograniczonej iloœci pakietów i zwartej konstrukcji budynków. W³aœciwoœci odpadów s¹ dok³adnie mierzone, a poszczególne partie s¹ rejestrowane w systemie informatycznym. Dziêki temu znany jest rodzaj i poziom aktywnoœci zawartoœci pakietów

13 Cykl paliwowy

14 5. JAKIE S ŒRODKI OCHRONY LUDZI I ŒRODOWISKA? G³ówne zagro enia zwi¹zane z gospodarowaniem odpadami radioaktywnymi wynikaj¹ przede wszystkim z promieniowania emitowanego przez zawarte w nich substancje promieniotwórcze, a zatem ró ni¹ siê w zale noœci od rodziny odpadów. Rozwijaj¹c energetykê j¹drow¹ EDF od samego pocz¹tku wdro y³ procesy zapewniaj¹ce ochronê pracowników i okolicznych mieszkañców przed promieniowaniem oraz uniemo liwiaj¹ce negatywne oddzia³ywanie na œrodowisko. Odpowiednie metody zapewniaj¹ce skuteczn¹ ochronê Realizacja jednej lub wielu os³on (œciany i p³yty betonowe, œcianki z o³owiem, specjalne szk³a wzmocnione o³owiem, woda w przechowalnikach itp.), których gruboœæ jest dostosowana do rodzaju promieniowania i jego aktywnoœci, zapewniaj¹ ochronê pracowników zajmuj¹cych siê gospodark¹ odpadami. Ponadto, w celu unikniêcia migracji substancji promieniotwórczych odpadom nadaje siê postaæ cia³a sta³ego: osady œrednioaktywne i niskoaktywne s¹ zatapiane w polimerach, asfalcie lub betonie, a odpady wysokoaktywne s¹ zatapiane w szkle o wysokiej odpornoœci (metoda witryfikowania opracowana w 1969 r. przez francuski Komisariat ds. Energii Atomowej). Transport zgodny z przepisami i odpowiednio zabezpieczony Bezpieczeñstwo odpadów promieniotwórczych przewo onych z elektrowni do specjalistycznych zak³adów przetwarzania zasadza siê na jakoœci stosowanych opakowañ (pojemniki betonowe, stalowe, o³owiane), dostosowanych do rodzaju odpadów

15 Miêdzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) ustala normy dotycz¹ce bezpieczeñstwa i ograniczenia ekspozycji ludnoœci i œrodowiska na promieniowanie. Jej zalecenia, implementowane do ustawodawstwa francuskiego na mocy rozporz¹dzeñ, obejmuj¹ wszystkie aspekty zwi¹zane z przewozem paliwa: projektowanie, produkcja, utrzymanie, przygotowanie, wysy³ka, transport wewnêtrzny, przewóz, sk³adowanie, odbiór. I tak, transportu paliwa nie mo na rozpocz¹æ lub odebraæ bez przekazania pe³nej dokumentacji kontrolnej. W razie stwierdzenia najdrobniejszego uchybienia w stosowaniu wymogów rozporz¹dzeñ transport mo e zostaæ przerwany. Transport wypalonego paliwa w o³owiowym kontenerze (EDF / Médiatheque) Sta³a kontrola EDF jest poddawany sta³ym, rygorystycznym kontrolom prowadzonym przez w³adze pañstwowe i organy zewnêtrzne: Urz¹d Dozoru J¹drowego, Regionalne Dyrekcje ds. Przemys³u, Badañ Naukowych i Œrodowiska, Instytut Ochrony i Bezpieczeñstwa J¹drowego oraz ANDRA. Wymienione powy ej, niezale ne instytucje sprawdzaj¹ w terenie przestrzeganie przepisów przez EDF

16 6. JAK ZAPEWNIA SIÊ FINANSOWANIE GOSPODARKI ODPADAMI PROMIENIOTWÓRCZYMI? EDF przewidzia³ finansowanie gospodarki odpadami promieniotwórczymi tworz¹c rezerwy zabezpieczone dedykowanymi aktywami. Umowy dotycz¹ce gospodarki odpadami zwi¹zanymi z cyklem eksploatacyjnym Gospodarka wypalonym paliwem jest przedmiotem wieloletnich umów podpisanych przez EDF i AREVA NC. Umowy te reguluj¹ dzia³alnoœæ zwi¹zan¹ z transportem, przetwarzaniem i kondycjonowaniem na potrzeby recyklingu wypalonego paliwa. Podobnie, na mocy umów, EDF, AREVA NC i Komisariat ds. Energii Atomowej zlecaj¹ ANDRA ostateczne sk³adowanie odpadów krótko yciowych. Podmioty przemys³owe wype³niaj¹ w tych ramach swe obowi¹zki finansowe z chwil¹ dostawy odpadów na sk³adowisko. Rezerwy finansowe na przysz³e koszty w ksiêgach EDF Koszty przysz³ego gospodarowania œrednioaktywnymi i wysokoaktywnymi odpadami d³ugo yciowymi pochodz¹cymi z przerobu wypalonego paliwa s¹ przedmiotem rezerw finansowych. W celu oszacowania wysokoœci rezerw zapewniaj¹cych pokrycie przysz³ych kosztów zwi¹zanych z d³ugoterminowym gospodarowaniem, ANDRA i podmioty wytwarzaj¹ce odpady promieniotwórcze (EDF, Komisariat ds. Energii Atomowej i AREVA) przyjê³y w 2005 r. za³o enie sk³adowania odpadów w g³êbokich strukturach geologicznych, co znalaz³o potwierdzenie w ustawie z 28 czerwca 2006 r

17 Wykonana przez ANDRA kalkulacja ca³kowitych kosztów sk³adowania geologicznego jest podstaw¹ tworzenia przez EDF, AREVA i Komisariat ds. Energii Atomowej rezerw na finansowanie przysz³ych kosztów zwi¹zanych z d³ugoterminow¹ gospodark¹ odpadami w miarê ich wytwarzania. Takie podejœcie mo na uznaæ za wzorcowe w skali miêdzynarodowej. Zosta³o ono przyjête przez najwiêksze zagraniczne firmy sektora j¹drowego m.in. w Szwecji, Finlandii i Belgii. Rezerwy zabezpieczone dedykowanymi aktywami Rezerwa na d³ugoterminowe zobowi¹zania j¹drowe (wynikaj¹ce z cyklu eksploatacyjnego: przetwarzanie-recykling paliwa, koñcowy etap cyklu - demonta elektrowni j¹drowych, transport i sk³adowanie odpadów) w ksiêgach firmy za rok obrotowy 2008 wyniós³ blisko 27 mld euro. Koszty wywozu i sk³adowania odpadów promieniotwórczych powsta³ych przy demonta u elektrowni pierwszej generacji oraz eksploatacji istniej¹cych elektrowni s¹ przedmiotem zaktualizowanej rezerwy w wysokoœci oko³o 6 mld euro. Na koszty demonta u elektrowni j¹drowych EDF utworzy³ rezerwy, których zaktualizowana wartoœæ ksiêgowa wynosi oko³o 10 mld euro. Na koniec 2008 r. ca³kowita wysokoœæ rezerw do pokrycia dedykowanymi aktywami jest rzêdu 17 mld euro. Na koniec 2008 r. wartoœæ godziwa aktywów dedykowanych osi¹gnê³a 8,7 mld euro. Œrodki te zosta³y wydzielone z puli pozosta³ych aktywów finansowych firmy. S¹ zarz¹dzane w d³ugookresowej perspektywie i s¹ przedmiotem zró nicowanych lokat. Decyzja rady zarz¹dzaj¹cej EDF z 5 wrzeœnia 2005 r. przyspieszaj¹ca konstytuowanie aktywów dedykowanych zosta³a potwierdzona w ustawie dotycz¹cej trwa³ego gospodarowania materia³ami i odpadami radioaktywnymi z 28 czerwca 2006 r

18