Poradnik dobrego oświetlenia. Oświetlenie drogowe

Transkrypt

1 Poradnik dobrego oświetlenia Oświetlenie drogowe

2 Współpraca z nami to gwarancja większych oszczędności Trendy w dziedzinie oszczędności energii w oświetleniu drogowym Wszyscy musimy się przemieszczać z miejsca na miejsce i zależy nam, aby robić to łatwo, bezpiecznie i zużywając mniej energii. W nocy podróż nastręcza więcej trudności, a to właśnie oświetlenie drogowe może nam ją znacznie ułatwić. Potrzebna jest bogata wiedza i ogromne doświadczenie, żeby zapewnić właściwe oświetlenie, które zwiększy bezpieczeństwo, a jednocześnie spełni aktualne, wysokie wymagania dotyczące oszczędności energii. Firma Thorn jest zaangażowana w tę dziedzinę od dawna, od czasów wprowadzania na rynek pierwszych innowacji. Od tego czasu opracowaliśmy i wdrożyliśmy wiele rodzajów źródeł światła i opraw, za każdym razem obniżając zużycie energii. Również dziś dostarczamy niezawodne i inteligentne rozwiązania oświetlenia drogowego, nieustannie uwzględniając najnowsze rozwiązania technologiczne.

3 Ze względu na ciągłe postępy urbanizacji, działania na rzecz oszczędności energii wymagają powiązania oświetlenia z konkretnym zastosowaniem, czasem świecenia, oraz użytkownikiem. Wymagania dotyczące lepszej kontroli zużycia energii, redukcji zanieczyszczenia światłem i większej kompatybilności z różnymi systemami cyfrowymi nieustannie wzrastają. Można to osiągnąć tylko dzięki zrozumieniu szerszego obrazu sytuacji. W niniejszej broszurze zebrano informacje na temat sterowników oświetlenia, opraw oraz tworzenia właściwego otoczenia, demonstrując jednocześnie prawidłowe rozwiązania oszczędzające energię. Obecnie na całym świecie powszechna jest tendencja do stosowania diod LED i białego światła, bowiem umożliwia to zarówno zmniejszenie ilości energii zużywanej dla celów oświetlenia, jak i obniżenie wymaganego natężenia oświetlenia. Badania wykazują, że przy białym świetle nasza skuteczność widzenia jest wyższa niż przy tradycyjnych źródłach światła, a zatem przy użyciu technologii LED naszym celem jest sterowanie oświetleniem ulicznym tak, aby kierować światło w odpowiednie miejsca i w odpowiedniej ilości, przy wykorzystaniu systemów oferowanych przez Thorn lub dedykowanych sterowników. Zmiany technologiczne i legislacyjne umożliwiają nam wspieranie klientów w osiąganiu celów w zakresie redukcji gazów cieplarnianych, kontrolowaniu oświetlenia niepotrzebnego i redukcji zużycia energii, a tym samym w realizacji ostrych norm środowiskowych. Wybór nie ogranicza się już do zwykłego wyłączenia światła. Ściemnianie pozytywnie wpływa na wykorzystanie energii oraz bezpieczeństwo na drogach i ulicach. Kolejny ważny trend to sterowanie oświetleniem zewnętrznym. Dzięki diodom LED samo sterowanie stało się ogólnodostępne, przy czym może ono przyjmować rozmaite formy, od prostych czujników obecności i ściemniania w nocy, przez połączone grupy opraw sterowanych centralnie, po połączone cyfrowo całe miasta. Dzisiejsze szerokie możliwości interakcji z oświetleniem oraz wykorzystywania zebranych danych do precyzyjnego regulowania profili poboru energii i parametrów oświetleniowych umożliwiają samorządom miejskim reagowanie na potrzeby mieszkańców, wydłużanie trwałości użytkowej instalacji oświetleniowych oraz planowanie. Oświetlenie może teraz być skuteczne, uwzględniając również naszą potrzebę braku światła, a przy tym wspierać koncepcję prawdziwie inteligentnego miasta (Smart City). Do osiągnięcia wszystkich tych celów niezbędna jest współpraca z doświadczonym zespołem, mającym na swoim koncie bogaty dorobek udanych projektów. Aby udowodnić, że jesteśmy takim właśnie zespołem, przedstawiamy przykładowy wybór zrealizowanych przez nas projektów, pokazujący, że Thorn Lighting może się pochwalić długą historią oświetlania dróg dla najrozmaitszych aplikacji. Przykłady te ilustrują nasze niezawodne rozwiązania, uwiarygodnione opiniami klientów prawdziwe doświadczenie Thorn Lighting. Dlaczego właśnie Thorn Lighting? Jako cieszący się międzynarodowym zaufaniem producent oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego ze zintegrowanymi systemami sterowania, mamy kilkudziesięcioletnie doświadczenia w dziedzinie konstruowania opraw oświetleniowych. Wykorzystując nasze placówki badawczo-rozwojowe, aktywnie pracujemy nad podnoszeniem standardów oświetleniowych i mamy wyjątkowe możliwości łączenia najnowszej technologii źródeł światła ze specjalistycznym doświadczeniem w dziedzinie projektowania układów optycznych i opraw. Oferujemy oświetlenie o wysokich parametrach fotometrycznych, a przy tym przyjazne dla środowiska, co pozwala nam spełniać międzynarodowe wymagania oraz przekraczać oczekiwania klientów, dzięki czemu stajemy się ich preferowanym partnerem w tworzeniu opłacalnych rozwiązań oświetleniowych. Współpracujemy z szeroką gamą branż i sektorów, a nasze zintegrowane rozwiązania znajdują zastosowanie w najrozmaitszych aplikacjach, takich jak oświetlenie drogowe, biurowe i przemysłowe oraz obiektów sportowych, tuneli czy placówek edukacyjnych, zapewniając oszczędność energii bez szkody dla dobrych parametrów oświetleniowych, skuteczności i wygody widzenia. Przy oświetlaniu inteligentnych miast naszymi produktami można uzyskać rozwiązania, przy których osiąga się idealną równowagę pomiędzy walorami estetycznymi, parametrami oświetleniowymi, zużyciem energii i wymogami konserwacyjnymi. Współpraca z nami to gwarancja większych oszczędności. Broszura Oświetlenie drogowe 03

4 Doświadczenie firmy Thorn Rada Hrabstwa Durham Współpraca trwająca od ponad 50 lat, oparta na zaufaniu i innowacyjności Rada Hrabstwa Durham, które liczy ponad mieszkańców, administruje jednym z największych samorządów lokalnych w Anglii. Hrabstwo Durham, podobnie jak wiele innych samorządów lokalnych w Wielkiej Brytanii i Irlandii, może się pochwalić długą historią, przy czym ponad 50 lat to okres współpracy z firmą Thorn współpracy nawiązanej dzięki naszej masowej produkcji opraw oświetlenia ulicznego. Obecnie na terenie hrabstwa znajduje się około punktów świetlnych i oświetlonych znaków drogowych, których zasilanie stanowi znaczną część kosztów związanych z energią ponoszonych przez Radę Hrabstwa. Zgodnie z obowiązującymi w Wielkiej Brytanii aktami prawnymi Reduction Commitment Energy Efficiency Scheme (CRCEE) i Climate Change Act, Rada działa na rzecz zmniejszenia całkowitego zużycia energii oraz emisji CO 2 o 40% do 2016 roku. Jednym z ważnych przedsięwzięć w tej dziedzinie jest modernizacja tradycyjnego oświetlenia za pomocą diod LED. Od 2010 roku firma Thorn dostarczyła hrabstwu ponad opraw drogowych z diodami LED w ramach stale realizowanego programu wymiany wszystkich opraw z nieefektywnymi lampami SOX, SON i Cosmo na terenach administrowanych przez Radę Hrabstwa. W 2010 roku zainstalowano oprawę Oracle S, bowiem ten produkt najlepiej spełniał wymogi klienta, łącznie szt.. Natomiast w 2013 roku, dzięki atrakcyjnej cenie, parametrom fotometrycznym i skuteczności oferowanych produktów, firma Thorn zdobyła kontrakt na dostawy opraw Isaro LED i R2L2 LED przez okres 6 lat. Dotychczas zainstalowano ponad tych opraw. Darren Hubbard, starszy specjalista ds. oświetlenia ulicznego Rady Hrabstwa Durham, mówi: Thorn Lighting jest partnerem Rady Hrabstwa Durham w dziedzinie oświetlenia ulicznego już od lat sześćdziesiątych. Przekonaliśmy się, że długoterminowe umowy z Thorn są dla nas bardzo korzystne, bowiem owocują ciągłym udoskonalaniem produktów i usług. Opierając się na wcześniejszych doświadczeniach i pomyślnej realizacji projektów, wiemy, że Thorn zawsze oferuje i zapewnia więcej niż inni dostawcy. Czerpiemy korzyści z możliwości szybszej instalacji, obniżenia zużycia energii oraz sprawniejszej obsługę. Wybiegając myślą w przyszłość, spodziewam się, że produkty i usługi oferowane przez Thorn będą nadal udoskonalane pod względem jakości i parametrów, a jednocześnie pozostaną korzystne cenowo. 04 Broszura Oświetlenie drogowe

5 Firma Thorn rozpoczęła masową produkcję opraw oświetlenia ulicznego w latach pięćdziesiątych XX w., a w latach sześćdziesiątych wprowadziła na rynek modele Alpha One i Beta Five. W miarę jak rozwijała się technologia w zakresie źródeł światła, rodziny opraw Alpha i Beta poszerzono o niskoprężne lampy rtęciowe i wysokoprężne lampy sodowe. W owym czasie Thorn zajmował na rynku wyjątkową pozycję dzięki stosowaniu wysokoprężnych lamp sodowych marki Mazda. Dobra współpraca z lokalnymi władzami uległa dalszemu wzmocnieniu dzięki opracowanym dla tych lamp układom optycznym, które zoptymalizowaliśmy zgodnie z ich parametrami. Po Przed Broszura Oświetlenie drogowe 05

6 Dobre parametry oświetleniowe. Skuteczność. Wygoda. Nowe technologie oświetleniowe i zasady projektowania nie tylko pozwalają poprawić parametry oświetleniowe, skuteczność i wygodę widzenia, ale dodatkowo służą jako katalizator dla wzornictwa przyjaznego dla środowiska. Poniżej omawiamy najważniejsze postępy w dziedzinie oświetlenia oraz ich zastosowanie dla inteligentnych dróg. Dobre parametry oświetleniowe Lepsza kontrola optyczna Podczas projektowania układu optycznego dla oprawy oświetlenia zewnętrznego należy uwzględnić szereg kryteriów. Główne czynniki to żądany rozsył światła oraz rodzaj źródła światła. Wcześniej głównie były to lampy wyładowcze: sodowe, rtęciowe i ceramiczne metalohalogenkowe lub nawet świetlówki kompaktowe (CFL). Obecnie są one wypierane przez diody elektroluminescencyjne (LED). Wielkość źródła światła decyduje o opcjach dostępnych dla projektanta oprawy. Kształt CFL narzuca konieczność stworzenia dłuższej i węższej oprawy, z bardzo ograniczonym zakresem zmian rozsyłu światła w płaszczyźnie osi lampy. Z kolei źródła metalohalogenkowe dają więcej opcji, ponieważ można przesuwać lampę w obrębie odbłyśnika. Natomiast LED-y, dzięki niewielkim rozmiarom i kierunkowości świecenia, stwarzają więcej możliwości konstrukcji układu optycznego, a tym samym precyzyjnego kontrolowania rozsyłu światła. Zatem nowoczesne układy optyczne, materiały i technologie pozwalają uzyskać większą kontrolę nad rozsyłem światła i lepsze parametry oświetleniowe. Doskonałym przykładem jest EQflux, inteligentny sterownik elektroniczny, który ściemnia LED-y parami, dokładnie dostosowując rozsył światła oprawy do konkretnych warunków panujących na drodze. Lepsze oddawanie barw Częstsze stosowanie opraw ze źródłami białego światła (LED, metalohalogenkowe i świetlówki kompaktowe) korzystnie wpływa na wydolność wzrokową, bowiem jego długości fal są lepiej dostosowane do wrażliwości ludzkiego oka przy niskim natężeniu oświetlenia. Dzięki temu możliwe jest prawidłowe rozpoznanie obiektów przy niższych natężeniach oświetlenia. Nowa instalacja Stara instalacja 06 Broszura Oświetlenie drogowe

7 Skuteczność Większa skuteczność świetlna, dłuższa trwałość użytkowa i mniejsze potrzeby konserwacyjne Bezpośredni wpływ na zużycie energii i koszty eksploatacji oprawy ma jej konstrukcja, włącznie z układem optycznym, oraz właściwy dobór kombinacji źródła światła i układu zapłonowego. Źródłami światła doskonałymi dla wielu zastosowań ze względu na ich wysokie parametry oświetleniowe przy jednoczesnym niskim zużyciu energii są miniaturowe lampy metalohalogenkowe oraz LED-y. Korzystne jest użycie stateczników elektronicznych wysokiej częstotliwości, które poprawiają skuteczność i trwałość użytkową lamp oraz zmniejszają zużycie energii, gdyż dają możliwość ściemniania, redukcji mocy i automatycznego sterowania, a przy tym mieszczą się w lekkiej, jednoczęściowej obudowie. Sterowniki LED mogą korzystać z różnych natężeń prądu w celu maksymalnego zwiększenia efektywności energetycznej. Pełne wykorzystanie tych technologii w dobrze zaprojektowanych oprawach pozwala uzyskać w projektach modernizacyjnych oszczędność energii przekraczającą 80%. Ponadto współczynnik S/P (dot. różnicy pomiędzy widzeniem fotopowym i skotopowym) tych źródeł białego światła umożliwia obniżenie natężenia oświetlenia w niektórych miejscach i zastosowaniach, takich jak na przykład tereny mieszkalne. To z kolei wpływa na dalszą redukcję zużycia energii i emisji dwutlenku węgla. Przy prawidłowym odprowadzaniu ciepła trwałość użytkowa LED jest znacznie dłuższa niż tradycyjnych źródeł światła. Jeśli dodać do tego sterowniki oświetlenia, które umożliwiają ściemnianie, przedłużają żywotność LED i dostarczają informacji zwrotnych, można uzyskać znaczne zmniejszenie potrzeb konserwacyjnych i kosztów. Redukuje się bowiem potrzebę nocnych inspekcji oraz konieczność wymiany lamp. Thorn oferuje szereg programów wspierających projektowanie oświetlenia, np. ecocalc, żeby pomóc klientom w szybkim obliczeniu oszczędności i kosztów całego cyklu życia instalacji. Przyjazność dla środowiska W firmie Thorn przykładamy ogromną wagę do praktyk przyjaznych dla środowiska, takich jak projektowanie produktów o dużej trwałości, wykorzystywanie materiałów, które nadają się do recyklingu, dbałość o konstrukcję umożliwiającą łatwe rozmontowanie produktu po zakończeniu cyklu życia oraz maksymalne ograniczenie użycia zarówno substancji toksycznych, jak materiałów na opakowania. Świadectwem naszego zaangażowania w kwestie odpowiedzialności korporacyjnej i społecznej jest program przewidujący zaopatrywanie wszystkich nowych produktów w pełną deklarację środowiskową. Wygoda Zadaniem oświetlenia współczesnych szlaków transportowych nie jest wyłącznie zapewnienie optymalnej ilości światła zapewniającej dobre widzenie przy oszczędności energii. Właściwie dobrane światło budzi poczucie bezpieczeństwa, łagodzi stres, poprawia koncentrację i zdolność orientacji, zwiększa pewność siebie i uspokaja. Przy projektowaniu nowoczesnych opraw z diodami LED znikają ograniczenia konstrukcyjne związane z tradycyjnymi źródłami światła, a dzięki zastosowaniu technologii cyfrowej oświetlenie można precyzyjnie dostosować do potrzeb użytkownika. Broszura Oświetlenie drogowe 07

8 Sterowanie oświetleniem zewnętrznym Od pojedynczych opraw po grupy opraw tworzące w pełni połączoną sieć, w przypadku odległych lokalizacji, jak i centrów wielkich miast, możemy obecnie przełączać, ściemniać oraz monitorować oświetlenie. Możemy również uzyskiwać na jego temat informacje zwrotne, przy użyciu protokołów otwartych lub chronionych, przewodowo bądź bezprzewodowo, dzięki zintegrowaniu czujników, regulacji poboru energii, przesyłu danych oraz innych systemów cyfrowych. Każda instalacja oświetlenia zewnętrznego wymaga mechanizmów sterujących, pozwalających oszczędzać energię i zwiększać wygodę widzenia. Na najbardziej podstawowym poziomie są to fotokomórki lub wyłączniki czasowe. Krótsze czasy rozruchu nowoczesnych źródeł światła umożliwiają użytkownikom zmniejszenie rocznej liczby godzin ich świecenia. Wiele opraw Thorn jest dziś dostępnych z wbudowanymi przełącznikami układu Bi-Power, wykorzystywanego w połączeniu z oferowanymi przez stateczniki elektroniczne i sterowniki LED możliwościami redukcji pobieranej mocy. Bi-Power umożliwia zmianę mocy pobieranej przez źródło światła dzięki przełączaniu pomiędzy poziomami, które kontroluje specjalna linia sterująca, niezależny moduł w oprawie lub sygnały cyfrowe przesyłane linią zasilającą. Diody LED łatwo reagują na zmiany mocy, toteż doskonale nadają się do tej formy sterowania. Centralny System Sterowania (CSS) oświetleniem przenosi nas w zupełnie inny wymiar. W oparciu o przewodowe lub bezprzewodowe przesyłanie danych umożliwia on sterowanie wszystkimi punktami świetlnymi sieci drogowej ze scentralizowanego lub zdecentralizowanego punktu. CSS sprawdza się najlepiej dla lamp zoptymalizowanych do stosowania ze sterowanymi cyfrowo statecznikami elektronicznymi lub sterownikami LED. Do głównych zalet tego rozwiązania należą: Możliwość ściemniania lub wyłączania opraw w nocy, zależnie od natężenia ruchu pieszego i kołowego Optymalizacja zużycia energii Możliwość elastycznego dostosowania oświetlenia do konkretnych zdarzeń, obszarów, okazji lub aktywności CSS dysponuje zdolnością monitorowania sieci oświetleniowej, co pozwala zgłaszać usterki i usprawniać plany konserwacji. Jest istotnym krokiem w tworzeniu inteligentnych dróg, bowiem może zostać zintegrowany z systemami odnawialnych źródeł energii i inteligentnymi sieciami elektroenergetycznymi Począwszy od indywidualnych punktów oświetleniowych przez grupy opraw po scentralizowane układy sterowania Thorn oferuje pomoc w wyborze i wdrożeniu rozwiązania najlepiej spełniającego wymogi projektu. W ten sposób tworzymy zoptymalizowaną instalację, przyjazną długofalowo dla środowiska. OLC Single Sterowanie niezależne 1 OLC Group Sterowanie lokalne 2 OLC Total Sterowanie centralne 3 Wykrywanie obecności, fotokomórki i przełączniki czasowe Te proste metody sterowania zapewniają istotne oszczędności bez niepotrzebnych komplikacji. Fotokomórka umieszczona na każdej oprawie pozwala zaoszczędzić nawet 50% energii, po prostu reagując na dostępne światło naturalne, a czujniki obecności dają jeszcze większą oszczędność, gdyż włączają oświetlenie tylko wtedy, gdy jest potrzebne. Z kolei wyłączniki czasowe bardziej się nadają do sterowania oświetleniem przy znanym harmonogramie aktywności, np. wyłączając oświetlenie drogi dojazdowej do budynku po zakończeniu dnia pracy firmy. Większość opraw drogowych oferowanych przez Thorn może być dostarczanych z fotokomórką, która nie wymaga uruchamiania. Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów), odpowiednie do Sterowanie grupą opraw bezprzewodowo, za pomocą sieci zasilającej lub linii sterującej. Sterowanie grupą opraw bezprzewodowo, za pomocą sieci zasilającej lub linii sterującej, przy czym sterownik może być umieszczony w szafce rozdzielczej lub oprawie głównej. Przy obu lokalizacjach sterownika ten układ umożliwia ściemnianie lub rozjaśnianie grupy opraw w zależności od wykrytej obecności ludzi i pojazdów. Dzięki okablowaniu tworzącemu układ oprawa główna/oprawy podporządkowane bądź modułom sterowanym programowo, system może sterować grupą punktów świetlnych z jednego lub kilku wejść, np. czujnika radarowego, tworząc korytarz świetlny. Wdrożenie tego rozwiązania nie jest skomplikowane, a oferuje ono dużą oszczędność energii, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo dzięki możliwości włączania światła na żądanie Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym Zastosowanie centralnego systemu sterowania umożliwia zdalne monitorowanie opraw w czasie rzeczywistym. Korzystając z linii zasilającej lub sygnałów radiowych, można zdalnie sterować poszczególnymi punktami świetlnymi lub grupami opraw. Oprawy można wyłączać lub ściemniać, bezpośrednio wpływając na zużycie energii, a ponadto można gromadzić informacje dotyczące ich działania. Zdalne scentralizowane sterowanie pozwala zaoszczędzić na kosztach obsługi i konserwacji, bowiem ogranicza konieczność inspekcji punktów świetlnych i wyszukiwania usterek. 08 Broszura Oświetlenie drogowe

9 potrzeb użytkownika i profilu instalacji. Urządzenie Bi-Power, montowane standardowo w wielu oprawach drogowych Thorn, umożliwia ściemnianie w określonych godzinach nocnych. Jak wiadomo, natężenie ruchu kołowego i pieszego zmniejsza się późnym wieczorem i ponownie po północy. Wersje z Bi-Power pozwalają zmniejszyć strumień świetlny do 50% przez maksymalnie 8 godzin nocnych. Układ ten nie wymaga uruchamiania i automatycznie reaguje na zmieniającą się w ciągu roku długość nocy. Na dodatek w wielu oprawach jest on oferowany jako standard, dając natychmiastową oszczędność rzędu 33%, a przy tym można go wyłączyć, jeśli ta funkcja nie jest potrzebna. Możliwe jest też zaprogramowanie go zgodnie z konkretnymi potrzebami aplikacji. lub w razie zdarzeń w określonych strefach. W przypadku wersji z szafką rozdzielczą można łatwo uzyskać dane pomiarowe i informacje dotyczące potrzeb konserwacyjnych z lokalnego sterownika (bezprzewodowo lub przez złącze USB), co zmniejsza konieczność inspekcji poszczególnych opraw Zmniejszenie wydatków wynika między innymi z rzadszego korzystania z pojazdów serwisowych, gdyż można zdalnie wykrywać usterki oraz dostosowywać oświetlenie do zdarzeń lub warunków pogodowych. Zdalne centralne sterowanie zmniejsza również liczbę skarg ze strony mieszkańców, bowiem dostarcza właściwe oświetlenie we właściwym czasie oraz umożliwia jego ściemnianie zależnie od potrzeb, wydarzeń, pory roku lub ograniczeń energetycznych. Broszura Oświetlenie drogowe 09

10 Oświetlenie drogowe Informator o produktach Thorn i ich zastosowaniach 10 Broszura Oświetlenie drogowe

11 Autostrady/drogi szybkiego ruchu s. 12 Gotthard Oracle Oxane R2L2 Drogi główne s. 16 Civic Dyana LED Isaro LED Krystal Olsys Street Oracle Orus LED Oxane R2L2 StyLED Victor LED Victoria LED Drogi zbiorcze i lokalne s. 20 Avenue F LED Olsys Street Celest Oracle Clan C Orus LED Clan O Oxane Dyana LED Plurio LED Isaro LED R2L2 Jet Victor LED Drogi na terenach mieszkalnych s. 28 Atla LED Isaro LED Avenue D Krystal Avenue F LED Olsys Street Celest Oracle Christian IV LED Oxane Civic Plurio LED Clan C R2L2 Clan O Victor LED Dyana LED Victoria LED Drogi boczne (zbiorcze, lokalne i dojazdowe) ze ścieżkami rowerowymi s. 24 Avenue F LED Celest Clan C Clan O Dyana LED Isaro LED Jet Olsys Street Oracle Orus LED Oxane Plurio LED R2L2 Victor LED Przejścia dla pieszych s. 32 Avenue F LED Oxane Dyana LED Plurio LED Isaro LED R2L2 IVS Victor LED Legend Ronda s. 36 Civic Dyana LED Isaro LED Krystal Oracle Oxane R2L2 StyLED Victor LED Mosty s. 40 Atla LED Clan C Clan O Dyana LED Isaro LED Oracle Orus LED Oxane R2L2 Victor LED Victoria LED Parkingi s. 44 Atla LED Avenue D Avenue F LED Christian IV LED Civic Clan C Clan O Dyana LED Isaro LED Olsys Street Oracle Oxane Plurio LED R2L2 StyLED Victor LED Victoria LED Ścieżki rowerowe s. 48 Adelie Bollard Clan O Atla LED Isaro LED Avenue D Olsys Street Avenue F Oxane S Christian IV LED Plurio LED Civic R2L2 Clan C Victoria Broszura Oświetlenie drogowe 11

12 Autostrady/drogi szybkiego ruchu Tworzenie właściwego otoczenia Oświetlenie powinno pomagać użytkownikom dróg w bezpiecznej podróży do celu, odbywanej z na tyle dużą prędkością, na ile pozwalają pogoda i natężenie ruchu. Kierowca musi mieć możliwość dostrzeżenia każdego obiektu znajdującego się na krawędzi drogi, bez nadmiernego i niepożądanego oświetlania najbliższego otoczenia. Należy dobrać takie kombinacje opraw i źródeł światła, żeby uzyskać wysoką efektywność energetyczną oraz łatwość montażu i konserwacji. Nadrzędnym celem jest oczywiście spełnienie wymagań przepisów i norm, takich jak EN 13201, które określają prawidłowe natężenie oświetlenia o należytej równomierności i ograniczeniu olśnień, odpowiednio do warunków i położenia geograficznego. Oprawy Thorn zaprojektowano tak, aby spełniały te normy. W naszym podejściu do projektowania stale analizujemy trendy rynkowe, wymagania danej aplikacji oraz adekwatne normy. Oferta naszych opraw zapewnia wybór wielkości obudowy, opcje wypukłych lub płaskich szklanych kloszy, optykę R-PEC LED, możliwość montażu na szczycie słupa lub na wysięgniku oraz bogatą gamę źródeł światła i opcji sterowania. Dzięki temu uzyskuje się najlepsze parametry oświetleniowe, niezależnie od układu drogi. W rezultacie mniej światła rozprasza się poza powierzchnię drogi, oświetlenie jest bardziej równomierne, początkowe nakłady niższe, mniej energii zużywa się na metr kwadratowy drogi i mniejsze są przyszłe koszty konserwacji. Zawsze znajdzie się odpowiednia oprawa Thorn, która zaspokoi potrzeby dróg szybkiego ruchu. Przejmowanie kontroli Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09): Fotokomórki i przełączniki czasowe Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów), odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji Sterowanie grupą opraw za pomocą sieci zasilającej lub linii sterującej Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym 12 Broszura Oświetlenie drogowe

13 Autostrada Norrortsleden, Sztokholm, Szwecja Bazując na doświadczeniu Na autostradach i drogach szybkiego ruchu rozwijane są duże prędkości (>60 km/h), a wśród uczestników ruchu nie ma pieszych, rowerzystów ani wolniejszych pojazdów. Nie ma również skrzyżowań jednopoziomowych, a dostęp do drogi jest ograniczony. Klasę oświetlenia wybiera się w oparciu o normę PD CEN/ TR na podstawie kryteriów określonych w EN , przy czym klasy ME przeznaczone są dla dróg suchych, a MEW dla mokrych. W celu prawidłowego oświetlenia dróg dwujezdniowych o 3 lub 4 pasach ruchu z utwardzonym poboczem oprawy montuje się zazwyczaj na wysokości powyżej 12 m. Warto rozważyć montaż na słupach z wysięgnikami dwuramiennymi, żeby zoptymalizować koszty. Wprawdzie tradycyjnie słupy instaluje się w pasie dzielącym jezdnie, ale umieszczenie ich naprzeciw siebie po dwóch stronach drogi za utwardzonym poboczem może uprościć konserwację i ograniczyć konieczność wstrzymywania ruchu. Niezwykle istotna jest eliminacja olśnień, toteż należy zastosować optymalnie zaprojektowany układ optyczny i/lub płaskie szklane klosze. W celu zminimalizowania ryzyka uderzeń należy zastosować oprawy montowane na słupach, które dodatkowo będą wskazywać kierowcom dalszy przebieg drogi, na przykład zakręty czy rozjazdy dbając jednak o to, żeby wtapiały się one w otaczający krajobraz. Asortyment produktów Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania: NOWA Gotthard Oracle Oxane R2L2 Broszura Oświetlenie drogowe 13

14 Studium przypadku: Cheung Pei Shan, Hongkong Osłony dźwiękochłonne przy drodze Cheung Pei Shan wyposażone w oprawy GT7824E Droga Cheung Pei Shan jest bardzo ruchliwą autostradą, zlokalizowaną wśród gęsto zaludnionych terenów mieszkalnych w pobliżu Cheung Pei Shan, biegnącą przez dzielnice Tsuen Wan i Sheung Kwai Chung Hongkongu. Na północ od autostrady znajdują się wioski, do których przesiedlono ludność ze starego miasta Tsuen Wan i z Cheung Pei Shan. W kierunku południowym rozciągają się trzy duże osiedla mieszkaniowe. Hałas powodowany przez przejeżdżające pojazdy był dla okolicznych mieszkańców tak uciążliwy, że niedawno Departament Autostrad wybudował tu około 645 metrów półtuneli akustycznych oraz 870 metrów ekranów dźwiękochłonnych na wspornikach. Departament Autostrad współpracował już z firmą Thorn przy poprzednich projektach i nawiązał z nią dobre stosunki, dlatego również tym razem zwrócił się do miejscowego zespołu z prośbą o opracowanie rozwiązania oświetleniowego. Roger Leung, menedżer sprzedaży, wyjaśnia: Te półtunele i ekrany dźwiękochłonne tworzą bardzo trudne warunki środowiskowe i dlatego wymagały odpornego rozwiązania oświetleniowego. W celu spełnienia wymagań klienta dostarczyliśmy ponad 100 opraw tunelowych GT7824E (400 W). GT7824E jest oprawą zaprojektowaną specjalnie do oświetlania tuneli, doskonale nadaje się dla drogi biegnącej półtunelem, bowiem cechuje ją mocna konstrukcja i odporność na korozję. Oprawa jest oferowana z różnymi układami optycznymi dla różnych lamp i geometrii instalacji zapewniając równomierny symetryczny rozsył światła z doskonałą kontrolą olśnień. Lekka konstrukcja GT7824E i zaciski sprężynowe na końcach umożliwiają precyzyjny montaż ciągły, dający przyjemny dla oka efekt. Dla łatwiejszej konserwacji oprawa ta ma przednią część otwieraną bez narzędzi, wyjmowany układ zapłonowy oraz łatwy dostęp do lamp i złączy. Dzięki instalacji tych opraw Departament Autostrad dysponuje teraz bardzo odpornym i łatwym w konserwacji rozwiązaniem oświetleniowym. 14 Broszura Oświetlenie drogowe

15 Zastosowane produkty Gotthard Główne fakty Klasa szczelności IP65 zapewnia trwałość Do wyboru różne punkty montażowe oraz regulacja nachylenia w zakresie od -15 do 65 Projekt i produkcja zgodne z EN60598 econtrol Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia energii przy osłonach dźwiękoszczelnych drogi Cheung Pei Shan są: Rozsył światła Optymalizacja rozsyłu umożliwia użycie jednego rzędu dobrze rozmieszczonych opraw GT7824E, żeby prawidłowo oświetlić drogę zgodnie z odpowiednią normą. To oznacza zmniejszenie liczby opraw w instalacji, a tym samym redukcję całkowitego zużycia energii. Oświetlenie zadaniowe Dzięki starannemu zaprojektowaniu instalacji oświetleniowej światło jest skoncentrowane na powierzchni drogi i jej najbliższym otoczeniu. Zapewnia to dobrze oświetlone środowisko, a jednocześnie bardzo efektywne wykorzystanie światła. Zaśmiecanie światłem Staranny dobór optyki o wysokich parametrach oświetleniowych oraz dobry projekt instalacji oświetleniowej pozwalają zminimalizować ilość światła rozpraszającego się na sąsiednie obszary i w niebo. W ten sposób redukuje się niepotrzebne zużycie energii i zanieczyszczanie światłem (tzw. efekt waste light) terenów otaczających oświetlany obszar. Broszura Oświetlenie drogowe 15

16 Drogi główne Tworzenie właściwego środowiska Zasadnicza różnica pomiędzy wymaganiami oświetleniowymi dla autostrad i dróg szybkiego ruchu a dróg głównych wynika z rozwijanych na nich prędkości i rodzaju użytkowników drogi. Na drogach głównych przekrój użytkowników jest bardziej zróżnicowany, co zwiększa wymagania dotyczące widoczności. Celem oświetlenia jest tu zapewnienie bezpieczeństwa oraz ułatwienie orientacji i odnajdywania kierunku na drodze, ale przy bardziej umiarkowanych prędkościach. Jezdnie mogą nie być rozdzielone specjalnym pasem. Należy również zadbać o optymalizację kosztów związanych z montażem, zużyciem energii i konserwacją przez cały cykl życia produktu, a także o zapewnienie kierowcom poczucia bezpieczeństwa dzięki prawidłowemu natężeniu oświetlenia, jego równomierności i ograniczeniu olśnień. Zaprojektowane specjalnie do diod LED oprawy drogowe Thorn mogą ułatwić spełnienie ostrych wymagań zawartych w normach dotyczących tych dróg. Dzięki zastosowaniu precyzyjnie zaprojektowanego radiatora wbudowanego w czaszę oprawy oraz opatentowanych kombinacji układów optycznych LED, zapewniamy doskonałe parametry optyczne, w tym wypadku dla klas oświetleniowych do ME3A włącznie. Nasze rozwiązania dbają jednocześnie o wygodę widzenia (przez dobrą kontrolę olśnień), efektywność energetyczną i ograniczenie kosztów konserwacji. W większości przypadków całkowite wyłączanie oświetlenia jest niebezpieczne dla użytkowników drogi, chyba że w pewnych godzinach drogi są całkowicie puste. W związku z tym nasza oferta obejmuje nie tylko pełne sterowanie centralne, ale również ściemnianie grup opraw, indywidualne fotokomórki oraz opcje z układem Bi-Power. Wszystko to, żeby zapewnić optymalne zarządzanie energią, co jest drugim najważniejszym celem po bezpieczeństwie. Przejmowanie kontroli Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09): Fotokomórki i przełączniki czasowe Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów), odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji Sterowanie grupą opraw za pomocą sieci zasilającej lub linii sterującej Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym 16 Broszura Oświetlenie drogowe

17 Bazując na doświadczeniu Drogi główne są przeznaczone przede wszystkim dla szybko poruszających się pojazdów (>60 km/h), ale na chodnikach, ścieżkach rowerowych i pasach wolniejszego ruchu mogą się znajdować piesi, rowerzyści i wolniejsze pojazdy. Mogą też występować skrzyżowania jednopoziomowe, wymagające szczególnej uwagi. Klasę oświetlenia wybiera się w oparciu o normę PD CEN/ TR na podstawie kryteriów określonych w EN , przy czym klasy ME przeznaczone są dla dróg suchych, a MEW dla mokrych. Typowo oprawy instaluje się na słupach o wysokości około 8-12 m przeciwlegle po dwóch stronach drogi lub centralnie parami. Projekt instalacji zawsze musi być dostosowany do układu drogi, liczby pasów i kryteriów oświetleniowych. W niektórych krajach, szczególnie na obszarach miejskich, popularnym rozwiązaniem jest montaż opraw na linach nośnych nad środkiem drogi. W miejscach, gdzie jest to istotne architektonicznie, zmniejszenie liczby słupów oświetleniowych należy zrównoważyć wizualnym efektem stworzonym przez liny podtrzymujące oprawy. Jeśli chodzi o sterowniki oświetlenia, ich czas reakcji musi być dostosowany zarówno do szybko poruszających się pojazdów, jak i mniejszych sylwetek wolniej poruszających się pieszych. Ściemnianie opraw może być automatyczne, jeśli znane są godziny, kiedy jest mniej użytkowników, albo następować w reakcji na natężenie ruchu, porę dnia czy ilość światła dziennego. Asortyment produktów Poniżej znajduje się wybór produktów szczególnie nadających się do tego zastosowania: NOWA Civic Dyana LED Isaro LED Krystal Olsys Street NOWA NOWA Oracle Orus LED Oxane R2L2 StyLED Victor LED Victoria LED Broszura Oświetlenie drogowe 17

18 Studium przypadku: Polkowice, Polska Indra LED odmienia oświetlenie drogowe w Polkowicach Oprawa drogowa Indra LED firmy Thorn odmieniła jakość oświetlenia drogowe w całych Polkowicach. Wybrano te korzystne cenowo oprawy, ponieważ spełniały one rosnące zapotrzebowanie władz miejskich na białe światło o niskim poziomie olśnień oraz na dobre natężenie i równomierność oświetlenia. Rozwiązanie okazało się świetnym połączeniem wspomnianych wyżej parametrów z efektywnością energetyczną i niewielkimi potrzebami konserwacyjnymi. Cechująca się ciekawym kształtem oprawa LED, wyposażona w diody LED o wysokiej skuteczności i temperaturze barwowej 4200 K, ma układ optyczny z płaskim kloszem i płaską szarą obudowę i jest rekomendowana do oświetlania dróg głównych, lokalnych i ulic osiedlowych (w Polkowicach spełniono wymagania klas oświetleniowych do ME2). Zastosowany układ optyczny eliminuje światło skierowane w górną półprzestrzeń, a duża trwałość użytkowa ogranicza do minimum wymagania konserwacyjne. 18 Broszura Oświetlenie drogowe

19 Zastosowane produkty Indra Główne fakty Rozsył światła spełniający wymagania klasy ME2 Zaspokaja rosnące zapotrzebowanie na energooszczędne białe światło Zerowa emisja w górną półprzestrzeń zmniejsza ilość światła niepożądanego econtrol Spośród 15 sposobów oszczędzania energii proponowanych przez Thorn najważniejsze dla zminimalizowania zużycia energii w Polkowicach są: Rozsył światła Rozsył światła zapewnia dobrą widoczność na drodze, pozwalając dostrzec ewentualne zagrożenia i poprawiając bezpieczeństwo. Sprawność układu LED-y w połączeniu z najnowocześniejszymi soczewkami, uszczelnioną obudową i wbudowanym radiatorem zapewniają doskonałą skuteczność świetlną oprawy. Zaśmiecanie światłem W zainstalowanym położeniu układ optyczny z płaskim kloszem całkowicie odcina światło kierowane w górną półprzestrzeń. Broszura Oświetlenie drogowe 19

20 Drogi zbiorcze i lokalne Tworzenie właściwego środowiska Na drogach bocznych (zbiorczych, lokalnych i dojazdowych) mamy do czynienia z ruchem mieszanym, na który składają się: pojazdy motorowe, rowerzyści i piesi, a wszyscy oni powinni poruszać się z mniejszą prędkością. Zasadniczo stosuje się tu niższe natężenie oświetlenia, niż na drogach głównych, ponieważ użytkownicy powinni bardziej uważać i mają więcej czasu na reakcję. Niezwykle ważne stają się również wymagania pieszych, którzy muszą widzieć i być widziani, szczególnie na skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych, a światło powinno padać nie tylko na drogę, ale również na ścieżki rowerowe i chodniki. Silna pionowa składowa rozsyłu światła pomaga w rozpoznawaniu twarzy, co zmniejsza lęk przed przestępczością, a jednocześnie umożliwia kierowcom rozpoznawanie mowy ciała innych użytkowników drogi i przewidywanie ich zamiarów. Bardziej pożądane jest białe światło, ale należy unikać wysokich temperatur barwowych. Przy wyborze oprawy i sterowników należy uwzględnić wymagane parametry oświetleniowe, sposób zarządzania energią i dopuszczalny poziom olśnienia oraz ewentualnie konieczność dopasowania wzornictwa opraw do charakteru architektury i otoczenia. Należy pamiętać, że drogi boczne mogą przebiegać przez tereny miejskie, więc należy ograniczać świecenie opraw do tyłu na okoliczne posesje, oświetlając tylko powierzchnie wymagane przez normę. Odcinki dróg przebiegające przez obszary rolnicze mogą pozostać nieoświetlone, chyba że wymaga tego bezpieczeństwo. W takim wypadku można zastosować połączone czujniki ruchu i układy sterujące, żeby włączały oświetlenie, gdy zbliżają się uczestnicy ruchu drogowego, i wyłączały, gdy droga jest pusta, oszczędzając w ten sposób energię. Przejmowanie kontroli Należy zastosować jedną lub kilka z poniższych form sterowania oświetleniem (dokładne wyjaśnienia znajdują się na s. 08 i 09): Fotokomórki i przełączniki czasowe Indywidualne ściemnianie opraw (od 2 do kilku poziomów), odpowiednio do potrzeb użytkownika i profilu instalacji Sterowanie grupą opraw za pomocą sieci zasilającej lub linii sterującej Systemy zdalnego centralnego sterowania umożliwiające sterowanie poszczególnymi oprawami i ich monitorowanie za pomocą linii zasilającej lub sygnałem radiowym Holeby, Dania 20 Broszura Oświetlenie drogowe