Wojewódzki plan działania systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego na lata

Transkrypt

1 MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI Wojewódzki plan działania systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego na lata WYDZIAŁ BEZPIECZEŃSTWA I ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO Kraków, marzec 2008 r.

2 Materiał opracowano przy współpracy: Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego MUW Wydziału Polityki Społecznej MUW Małopolskiego Centrum Zdrowia Publicznego Konsultanta Wojewódzkiego ds. Medycyny Ratunkowej Pełnomocnika Wojewody ds. Ratownictwa Medycznego Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Oddział w Krakowie Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia Polskiego Czerwonego Krzyża, Małopolski Zarząd Okręgowy w Krakowie Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego Wojewódzkiej Komendy Państwowej Straży Pożarnej Wojewódzkiego Koordynatora ds. łączności radiowej w służbie zdrowia Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krakowie Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Krakowie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie Wydziału Infrastruktury MUW

3 SPIS TREŚCI str. I. Charakterystyka obszaru województwa małopolskiego 1. Ukształtowanie terenu i zagospodarowanie przestrzenne Warunki meteorologiczno-hydrologiczne Struktura zatrudnienia Sieć komunikacyjna Dane demograficzne II. Statystyczna analiza zagrożeń 1. Hospitalizacja w stanach powodujących zagrożenie życia w 2006 i 2007 r Interwencje zespołów ratownictwa medycznego w 2006 i 2007 r Epidemiologia chorób zakaźnych w województwie małopolskim w 2006 r Epidemiologia chorób zakaźnych w województwie małopolskim w 2007 r. 112 III. Ratownictwo medyczne w województwie małopolskim w 2007 roku 1. Centra powiadamiania ratunkowego Szpitalne oddziały ratunkowe Zespoły ratownictwa medycznego Rozmieszczenie zakładów opieki stacjonarnej w województwie małopolskim Organizacja łączności alarmowej Jednostki współdziałające z systemem ) Państwowa i Ochotnicza Straż Pożarna oraz grupy specjalistyczne ) Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe ) Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe ) Polski Czerwony Krzyż ) Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie ) Wojewódzki Sztab Wojskowy ) Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe Zapewnienie całodobowego dostępu do świadczeń lekarskich podstawowej 160 opieki zdrowotnej Wykaz jednostek organizacyjnych z terenu województwa małopolskiego 161 wyspecjalizowanych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego, w poszczególnych dziedzinach 9. Koordynacja działań jednostek systemu w zakresie ratownictwa medycznego na terenie województwa małopolskiego

4 10. Współpraca z innymi województwami Harmonogram prac dostosowywania szpitalnych oddziałów ratunkowych z terenu województwa małopolskiego do wymogów rozporządzenia Sposób współpracy jednostek systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne z jednostkami współpracującymi z systemem... IV. Ratownictwo medyczne w województwie małopolskim plany na lata Centra powiadamiania ratunkowego Szpitalne oddziały ratunkowe Zespoły ratownictwa medycznego Kalkulacja kosztów działalności zespołów ratownictwa medycznego w województwie małopolskim Podsumowanie planów ratownictwa medycznego na lata V. Założenia do wojewódzkiego planu zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych na lata VI. Postępowanie na wypadek wystąpienia zdarzenia radiacyjnego 198 VII. Załączniki 1. Informacja na temat bezrobocia w województwie małopolskim 1(1) - 1(5) 2. Numeracja dróg województwa małopolskiego mapa 2 3. Hospitalizacje pacjentów w stanach powodujących zagrożenie dla życia 3(1) 3(1a) 3(2) 3(2a) 4. Interwencje zespołów ratownictwa medycznego w 2006 i 2007 roku 4(1) 4(1a) 4(2) 4(2a) 5. Epidemiologia chorób zakaźnych wykresy 5(1-8) 5(a-l) 6. MZ-54 Roczne sprawozdanie ze szczepień ochronnych za 2006 i 2007 rok 6, 6a 7. MZ-56 Roczne sprawozdanie o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach za 2006 i 2007 rok 7, 7a 8. Funkcjonowanie numeru 112 na terenie województwa małopolskiego stan obecny 8(1-2) 9. Połączenia z numeru 112 z Państwową Strażą Pożarną, Policją i Pogotowiem Ratunkowym 9(1-2) 10. Rozmieszczenie ambulansów w województwie małopolskim w 2006 r Rozmieszczenie ambulansów w województwie małopolskim w 2007 r Rozmieszczenie zakładów opieki stacjonarnej w województwie małopolskim Wyposażenie w sprzęt medyczny publicznych i niepublicznych szpitali ogólnych województwa małopolskiego

5 14. Wykaz używanych kanałów radiowych przez jednostki systemu PRM (stan na dzień r.) Rozmieszczenie jednostek Państwowej Straży Pożarnej w województwie małopolskim Wykaz sprzętu ratowniczego, będącego w posiadaniu jednostek PSP Rozmieszczenie jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych włączonych do KSRG Wykaz sił i sprzętu ratowniczego Grupy Podhalańskiej GOPR Struktura organizacyjna PCK na terenie województwa małopolskiego Porozumienie pomiędzy Wojewodą Małopolskim a Małopolskim Zarządem Okręgowym Polskiego Czerwonego Krzyża 19a 21. Zestawienie liczby członków oraz sprzętu w jednostkach terenowych Małopolskiego WOPR Katalog informacji przekazywanych przez dyspozytorów medycznych lekarzowi koordynatorowi ratownictwa medycznego Harmonogram prac dostosowywania szpitalnych oddziałów ratunkowych z terenu województwa małopolskiego do wymogów rozporządzenia 22(1-11) 24. Przewidywana liczba i rozmieszczenie zespołów ratownictwa medycznego w województwie małopolskim na lata Koszty zespołów ratownictwa medycznego Plan przygotowania i dystrybucji preparatów stabilnego jodu na wypadek wystąpienia zagrożenia radiacyjnego w województwie małopolskim 25 5

6 I. Charakterystyka obszaru województwa małopolskiego 1. Ukształtowanie terenu i zagospodarowanie przestrzenne 1 1) Ukształtowanie terenu Województwo małopolskie położone jest w południowej części Polski. Sąsiaduje z województwami: śląskim, świętokrzyskim i podkarpackim oraz z Republiką Słowacką. Administracyjnie podzielone jest na 22 powiaty (19 ziemskich i 3 grodzkie) oraz 182 gminy. Powierzchnia województwa małopolskiego wynosi km 2, co stanowi ok. 4,9% powierzchni kraju, plasując je pod tym względem na 12 miejscu. Obszar województwa stanowią fragmenty ułożonych równoleżnikowo następujących jednostek fizyczno geograficznych: - w części centralnej, pas kotlin: Kotlina Sandomierska i Kotlina Oświęcimska połączone Bramą Krakowską, - w części północnej, wyżynnej: Jura Krakowsko Częstochowska i Niecka Nidziańska, - w części południowej, wyżynno-górskiej: Karpaty Zachodnie (obejmujące około 60% powierzchni województwa). Położenie na obszarze województwa małopolskiego odmiennych krain geograficznych powoduje znaczne zróżnicowanie środowiska. Największa, spośród wszystkich województw Polski, pionowa rozpiętość obszaru, wynosząca około metrów, jest przyczyną piętrowego zróżnicowania warunków klimatycznych, hydrologicznych, glebowych, roślinnych itp. Obszar regionu odznacza się występowaniem 7 pięter klimatycznych, licznych mikroklimatów górskich, w tym o leczniczych właściwościach oraz najwyższych w skali Polski sum opadów rocznych, które są źródłem bogactwa zasobów wodnych części zachodnio karpackiej kraju. Około 30% powierzchni województwa leży powyżej 500 m n.p.m., sięgając do wysokości m n.p.m. Na tym terenie znajduje się najwyższy szczyt Polski Rysy i najatrakcyjniejszy masyw o charakterze wysokogórskim (Tatry). Charakterystyczną cechą tego obszaru jest występowanie różnorodnych typów rzeźby gór i pogórzy, od niskich, poprzez średnie, aż po wysokie. Pod względem górskiego charakteru środowiska, województwo małopolskie jest najbardziej atrakcyjne, nie mając odpowiednika w kraju. 1 opracowanie: Wydział Infrastruktury Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego 6

7 Układ pionowy powierzchni charakteryzują następujące dane: - najwyżej położony punkt Rysy m n.p.m., - najwyżej położony stale zamieszkały punkt Obserwatorium Meteorologiczne na Kasprowym Wierchu m n.p.m., - najwyżej położona miejscowość Głodówka przysiółek wsi Brzegi m n.p.m., - najniżej położona miejscowość Nowa Wieś przysiółek wsi Słupiec 160 m n.p.m. Województwo małopolskie, położone w dorzeczu górnej Wisły, posiada duże zasoby wody (wód powierzchniowych), stanowiące 14,2% zasobów kraju. Wielkość zasobów, określana średnim rocznym przepływem, wynosi 242 m 3 /s. Stanowią one główne źródło zaopatrzenia w wodę przemysłu i gospodarki komunalnej (ok. 550 hm 3 /rok poboru w skali województwa). Górski charakter większości rzek wpływa na nierównomierność przepływów, stąd częste są zarówno niskie stany, jak i, występujące kilka razy w roku, wezbrania, a średnio co kilka lat - powodzie, którymi zagrożone jest ok. 48% obszaru województwa. Na wylewy powodziowe Wisły jest narażony m. in. Kraków oraz Kotlina Oświęcimska, co spowodowane jest kumulacjami fal powodziowych rzek karpackich. Ochronie przed powodzią służy 1 016,3 km wałów przeciwpowodziowych oraz zbiorniki retencyjne na: Dunajcu (Czorsztyn-Niedzica, Rożnów, Czchów), Rabie (Dobczyce), Ropie (Klimkówka) i Dłubni (Zesławice). W realizacji jest zbiornik Świnna Poręba na Skawie. Pojemność powodziowa w zbiornikach, wynosząca łącznie około 180 hm 3, pozwala na obniżenie kulminacyjnej fali powodziowej i redukcję przepływu powodziowego o około 25%. 2) Zagospodarowanie przestrzenne i infrastruktura Miasta małopolskie należą do starych. Tylko nieliczne powstały w ostatnim 50-leciu. Dzisiejszy obraz sieci osadniczej Małopolski jest w dużej mierze dziedzictwem uwarunkowań historycznych. Osiami układu osadniczego stawały się główne szlaki handlowokomunikacyjne, wyznaczając sieć osiedli miejskich, mającą charakter wielopasmowy. Pierwszy taki pas przebiega na linii od zachodniej granicy województwa poprzez Chrzanów, Kraków, Wieliczkę, Bochnię, Tarnów i dalej na wschód (z odgałęzieniami w kierunku Olkusza i Oświęcimia). Drugie pasmo przebiega bardziej na południe: Kęty, Wadowice, 7

8 Myślenice, Dobczyce, Tuchów. Trzecie pasmo wyznaczają: Sucha Beskidzka, Rabka, Limanowa, Nowy Sącz, Gorlice. Sieć miejską w województwie małopolskim tworzą aktualnie 54 miasta, z których połowa, w liczbie 27, to miasta małe, tj. liczba mieszkańców nie przekracza 10 tys. Osób (w tym 11 miast liczy mniej niż 5 tys. mieszkańców). W następnej grupie wielkościowej, od 10 do 20 tys. mieszkańców, znajduje się 15 miast, a w grupie od 20 do 50 tys. 9 miast. Wyższe grupy, tj. od 50 do 100 tys., od 100 do 500 tys. i powyżej 500 tys. mieszkańców, mają już tylko po jednym reprezentancie. W oparciu o koncentrację potencjału, jakim dysponują miasta w zakresie oświaty, lecznictwa, kultury, finansów, funkcji administracyjnych w tym specjalnych typu: policja, straż pożarna, sądy, prokuratura, urzędy czy komunikacja, należy stwierdzić, że system urbanistyczny województwa małopolskiego jest w zasadzie, systemem z wyraźną dominacją Krakowa, jako ośrodka regionalnego. Miastami o znaczeniu subregionalnym są dawne miasta wojewódzkie: Tarnów i Nowy Sącz, a o znaczeniu ponadlokalnym pozostałe miasta powiatowe i takie ośrodki jak: Krynica, Rabka, Szczawnica, to znaczy ważne ośrodki wypoczynkowo-uzdrowiskowe oraz takie miasta jak: Krzeszowice, Kęty, Skawina czy Trzebinia. Województwo małopolskie, położone w dorzeczu górnej Wisły, posiada duże zasoby wód powierzchniowych. Stanowią one główne źródło zaopatrzenia w wodę przemysłu i gospodarki komunalnej (pobór ten w 2006 r wynosił 601,3 hm³/r) 93,5% poboru wody w skali województwa. Natomiast pobór wód podziemnych dla tych potrzeb wynosi 6.5 %. Pomimo znacznych zasobów, wskutek ich dużego zanieczyszczenia, przydatność rzek dla celów pitnych, a często nawet gospodarczych (szczególnie w centralnej części województwa) jest ograniczona. Zasoby wodne przydatne dla celów pitnych są rozmieszczone nierównomiernie, koncentrując się w południowej części województwa, stąd konieczność przesyłu wody na znaczne odległości np. dla aglomeracji krakowskiej ze zbiornika w Dobczycach transport rurociągiem o długości ok. 20 km. Głównym źródłem zaopatrzenia gospodarki komunalnej są zlewnie rzek: Dunajca, Raby, Skawy, Soły i Rudawy. Sieć wodociągową województwa tworzy ,8 km sieci rozdzielczej. Przyrost długości sieci, szczególnie na obszarach wiejskich, w ostatnich latach był znaczny. Najlepiej rozwiniętą sieć wodociągową ma centralna i zachodnia część województwa, najsłabiej część wschodnia. Występuje nadal słabe zwodociągowanie obszarów wiejskich. Odbiciem tego jest zróżnicowanie zużycia wody 8

9 z wodociągów przez gospodarstwa domowe z 96,8 hm³ wody zużytej w województwie, jedynie 22,3 hm³ (23%) zużyły gospodarstwa domowe na wsi. Z obszaru województwa małopolskiego w 2006 roku odprowadzone zostało do wód powierzchniowych 834,1 hm³ ścieków komunalnych i przemysłowych (drugie miejsce po Śląsku). Ścieki przemysłowe to w ok. 80% wody kopalniane oraz ścieki odprowadzane z kopalń węgla kamiennego i zakładów górniczo-hutniczych. Odprowadzane są one do zlewni górnej Wisły, powodując jej nadmierne zasolenie. Ścieki komunalne, ze względu na prowadzony ładunek zanieczyszczeń, są najpoważniejszym źródłem zagrożeń. Są one oczyszczane w 99,4%, w tym, w najbardziej efektywnych oczyszczalniach biologicznych oczyszczane są w 63,6%. Największym źródłem zanieczyszczeń komunalnych pozostaje miasto Kraków, które wytwarza 48,7% ścieków tego rodzaju w województwie. Oczyszczalnie ścieków obsługują 74% ludności miejskiej i jedynie 4,4% ludności obszarów wiejskich. Również poważnym źródłem zanieczyszczeń są odpady bytowo-gospodarcze z obszarów zainwestowanych, które nie są w pełni wyposażone w infrastrukturę odprowadzania i oczyszczania ścieków. W tej dziedzinie istnieją wieloletnie zaniedbania, nadal zwiększające się, gdyż budowa sieci kanalizacyjnych wyraźnie nie nadąża za realizacją sieci wodociągowej. Sieć kanalizacyjna o długości 7 738,9 km stanowi średnio tylko 48,47% długości sieci wodociągowej. Tak duża dysproporcja powoduje, że ścieki odprowadzane są do umownie szczelnych zbiorników wybieralnych, a faktycznie w dużej mierze do wód powierzchniowych. Przemysł i gospodarka komunalna województwa małopolskiego, wytwarzając w 2006 roku ,5 tys. Mg odpadów, zajmuje trzecie miejsce w kraju (po śląskim i dolnośląskim) pod względem ilości ich produkcji. Odpady wytworzone w wyniku działalności gospodarczej stanowią 95,5% wszystkich odpadów, z tego 7,6% (774,9 tys. Mg) to odpady niebezpieczne. Odpady powstałe w wyniku działalności gospodarczej cechuje wysoki stopień ponownego wykorzystania, który wynosi 80,6%. W porównaniu z latami poprzednimi, wzrósł odsetek odpadów unieszkodliwionych (w sposób inny niż składowanie lub tymczasowe składowanie), natomiast zmniejszył się udział odpadów wykorzystanych i składowanych na składowiskach. Na obszarze województwa czynnych było w 2006 r. 36 składowisk odpadów przemysłowych, które zajmowały 863,4 ha. Nagromadzono na nich 122,1 mln Mg odpadów. Największe składowiska zlokalizowane są w Krakowie Nowej Hucie, Tarnowie, Skawinie i Alwerni. Nagromadzono na nich głównie popioły oraz żużle energetyczne i hutnicze, odpady 9

10 poflotacyjne i błoto pochromowe. Powszechną metodą postępowania z odpadami komunalnymi jest ich deponowanie na składowiskach. Ponadto funkcjonuje również 13 sortowni odpadów i 9 kompostowni odpadów komunalnych. Na terenie województwa powstaje rocznie ok. 646,6 tys. Mg odpadów komunalnych (8,5% wszystkich odpadów). Z wytworzonej ilości odpadów komunalnych 37,7 tys. Mg tj. 5,7% poddano odzyskowi. Zdecydowana większość tego typu odpadów deponowana jest na 60-ciu składowiskach, z których ponad połowa nie posiada odpowiednich zabezpieczeń przed szkodliwym oddziaływaniem na środowisko, szczególnie na wody podziemne. Nieuporządkowana gospodarka odpadami komunalnymi przyczynia się do powstawania licznych dzikich wysypisk śmieci, lokalizowanych najczęściej w obszarach leśnych lub dolinach cieków wodnych. Przez województwo małopolskie przebiega magistralna linia energetyczna 400 kv, która, wraz z szeregiem linii 220 kv i 110 kv, tworzy sieć dostarczającą energię elektryczną na obszarze całego województwa. Jednak jakość niektórych linii przesyłowych, szczególnie 15 kv, oraz stacji transformatorowych i punktów zasilania jest niska, co utrudnia rozwój wielu obszarów. Magistralna sieć gazowa zlokalizowana na obszarze województwa małopolskiego to trzy nitki gazociągu o przebiegu wschód zachód. Dostatecznie rozbudowaną sieć dostawczą posiadają obszary centralnej i zachodniej części województwa, natomiast znaczne braki występują w powiatach północnych i południowych. Dostępność sieci telefonii przewodowej jest w województwie małopolskim nieznacznie niższa niż średnia w kraju. Wskaźnik abonentów telefonii przewodowej na 1000 mieszkańców wynosi bowiem w województwie 290, przy średniej krajowej wynoszącej nieznacznie powyżej 300. Dostępność usług telekomunikacyjnych jest bardzo zróżnicowana, szczególnie pomiędzy miastami a obszarami wiejskimi. Dynamicznie rozwijające się sieci telefonii komórkowej (liczba telefonów komórkowych na 100 gospodarstw domowych w województwie małopolskim wynosi 76 i przewyższa nieznacznie średnią krajową) nie są w stanie zrekompensować braków w rozwoju sieci przewodowej. 10

11 2. Warunki meteorologiczno-hydrologiczne 2 1) Warunki meteorologiczne w województwie małopolskim w 2006 roku Charakterystykę warunków meteorologicznych województwa małopolskiego w roku 2006 przedstawiono na podstawie analizy wybranych elementów klimatu takich jak: temperatura powietrza, opady atmosferyczne i pokrywa śnieżna, wiatr, zjawiska atmosferyczne oraz ciśnienie atmosferyczne. Do opracowania wykorzystano informacje ze wszystkich stacji i posterunków meteorologicznych IMGW z terenu Małopolski. Jednak szczegółową charakterystykę warunków meteorologicznych wykonano na podstawie danych ze stacji synoptycznych usytuowanych na obszarze województwa małopolskiego, wykonujących pomiary w 24 terminach obserwacyjnych w ciągu doby. Stacje te posiadają dane jednorodne i dobrze reprezentują poszczególne regiony fizjograficzne. Tabela1. Stacje synoptyczne wykorzystane w opracowaniu L.P. KOD φ Λ STACJI NAZWA STACJI H M NPM KRAKÓW-BALICE TARNÓW NOWY SĄCZ ZAKOPANE KASPROWY WIERCH Temperatura powietrza Rok 2006 pod względem termicznym w województwie małopolskim był cieplejszy od normy ( ) o 0,3-0,8 C. Średnie miesięczne temperatury powietrza w miesiącach od stycznia do marca były znacznie niższe od średnich wartości wieloletnich. Kolejne miesiące roku (IV-XII) były znacznie cieplejsze od przeciętnych z wielolecia przy czym, najbardziej odbiegały od normy lipiec i grudzień, z temperaturami o ponad 3 C wyższymi niż normalnie. Najchłodniejszym miesiącem był styczeń, ze średnią temperaturą niższą o 5 C od średniej miesięcznej w przeciętnym styczniu, w Krakowie nawet o 6 C. Temperatury minimalne w styczniu w dniach 23 i 24 spadły poniżej minus 25 C (-28,3 C 2 opracowanie: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Oddział w Krakowie 11

12 Nowy Sącz ), a przy gruncie poniżej minus 30 C. Polska w tych dniach znajdowała się pod wpływem mroźnego, kontynentalnego powietrza. W lutym 2006 roku było chłodniej niż normalnie o około 2 C, w Nowym Sączu nawet o 2,7 C. Marzec 2006 r. był znacznie chłodniejszy niż przeciętny w wieloleciu o ponad 3 C. W kwietniu 2006 r. było cieplej o ponad 1 C niż średnio w wieloleciu. W maju 2006 r. mimo, że temperatury były zróżnicowane, miesiąc pod względem termicznym może być uznany za normalny. W czerwcu było cieplej niż przeciętnie o 1-1,5 C, w lipcu o ponad 3 C, w sierpniu cieplej było tylko we wschodniej części województwa, natomiast w zachodniej i południowej części było nieco chłodniej niż normalnie. Średnia miesięczna temperatura powietrza we wrześniu 2006 r. była wyższa od przeciętnej o ponad 2 C, podobnie w październiku i w listopadzie. Grudzień był drugim, po lipcu miesiącem o znacznej dodatniej anomalii termicznej - ponad 3 C. Najcieplejszym miesiącem był lipiec. Na większości stacji średnia temperatura miesiąca przekroczyła 20 C, najwyższa wystąpiła w Tarnowie 21,9 C i była wyższa od średniej wieloletniej o 3,8 C. W lipcu 2006 roku w województwie małopolskim temperatura maksymalna wyższa od 25 C (dni z gorące) notowana była na większości stacji w ciągu 26 dni. Najwyższe temperatury powietrza ponad 30 C (dni upalne) notowano w okresie od czerwca do sierpnia, najwięcej w lipcu. Najcieplej było 21 lipca, kiedy napłynęło nad Polskę bardzo gorące powietrze zwrotnikowe. W Krakowie w tym dniu zanotowano 35,1 C, w Tarnowie 33,6 C, w Nowym Sączu 33,0 C. Opady atmosferyczne Pod względem ilości opadów atmosferycznych rok 2006 w województwie małopolskim można uznać za przeciętny (za rok przeciętny uważa się taki, w którym odchylenie od przeciętnej sumy wieloletniej nie przekracza 10%, zatem suma opadów mieści się w granicach % opadu normalnego). Sumy roczne opadów na przeważającym obszarze mieściły się w granicach normy. Niedobory opadów wystąpiły tylko na Wyżynie Krakowskiej i na Podhalu. Wartości opadów na obszarze województwa małopolskiego były zróżnicowane i wynosiły od 454 mm w Miechowie do 1004 mm w Łabowej. Wyższe od 1000 mm sumy roczne opadów notowano także w Tatrach, 1415 mm na Kasprowym Wierchu. W przebiegu rocznym sumy miesięczne wykazywały duże zróżnicowanie. Znacznie niższe od normy sumy opadów wystąpiły w styczniu, kwietniu, lipcu, wrześniu, październiku i grudniu. W styczniu i kwietniu niedobory opadów nie objęły obszarów zachodniej części województwa małopolskiego. 12

13 Skrajnie suchym miesiącem na terenie całego województwa małopolskiego okazał się lipiec (suma opadów poniżej 50% normy). Najniższe sumy miesięczne zanotowano w tym miesiącu na Wyżynie Miechowskiej: 3 mm w Książu Wielkim (4% normy) i 8 mm w Miechowie (9% normy). Podobnie skrajnie suchym miesiącem na obszarze był wrzesień, z wyższymi tylko lokalnie opadami w dolinie Wisły. Sumy opadów w październiku były znacznie niższe niż średnie wieloletnie i stanowiły na przeważającym obszarze województwa poniżej 70% normy. Grudzień był również miesiącem o niedoborach opadów. Opadami wyższymi niż normalnie zaznaczyły się miesiące: luty, marzec, maj, czerwiec, sierpień i listopad. Najwyższe sumy miesięczne opadów notowano w czerwcu, od 90 mm w okolicach Krakowa do ponad 300 mm w Tatrach. Nadmiernie wilgotny w stosunku do średniej wieloletniej był listopad, w którym sumy miesięczne opadów lokalnie w Gorcach i na Podhalu stanowiły 300 % normy. Najwyższe sumy dobowe wahały się do 21,8 mm -17 czerwca w Krakowie-Balicach do ponad 80 mm w dniach 3 czerwca (87,4 mm Białka Tatrzańska, 83,7 mm Bartne, 80,3 mm - Łabowa), 17 czerwca (83,4 mm Łazy), i 14 lipca (83,2 mm Polana Chochołowska). Wysokie sumy dobowe ponad 50 mm wystąpiły w dniach 2-3, 17, 22, 30 czerwca, 14 lipca, 1,10, 30 sierpnia. Przeważnie mały charakter burzowy i lokalnie były intensywne. Pokrywa śnieżna Pokrywa śnieżna, która utworzyła się w listopadzie 2005 r. utrzymywała się do trzeciej dekady marca 2006 r. W pierwszych dniach kwietnia zalegała jeszcze tylko w obszarach podgórskich i w górach. Maksymalną grubość pokrywy śnieżnej zanotowano w lutym. Wynosiła ona od 37 cm (17.02) w Krakowie do 75 cm w Zakopanem. (13.02). Na Kasprowym Wierchu pokrywa śnieżna utrzymywała się do czerwca osiągając maksymalną grubość 196 cm w dniu 12 marca. Na terenie województwa małopolskiego pokrywa śnieżna ponownie w 2006 r. pojawiła się na kilka dni w listopadzie i grudniu, a wysoko w Tatrach w październiku. Wiatr W 2006 roku przeważał wiatr z kierunków zachodnich i południowo-zachodnich. Mniejszy udział miały kierunki wschodni i północno-wschodni. Największe średnie prędkości wiatru notowane były z kierunków zachodnich. Zdarzyły się przypadki wiatrów o dużej prędkości, które wystąpiły jako zjawisko towarzyszące w czasie letnich burz, szczególnie w dniach 28 czerwca i 29 lipca w zachodniej części województwa małopolskiego. 13

14 Zjawiska atmosferyczne W 2006 r. najwięcej dni z mgłą notowano w chłodnej porze roku, z maksimum w listopadzie. W dniach listopada mgła spowodowała duże problemy w komunikacji, przede wszystkim lotniczej. Burze występowały od kwietnia do września, najwięcej było ich w czerwcu z maksimum 9 dni z burzą w Zakopanem. Podobną liczbę dni z burzą zanotowano również w sierpniu w Tarnowie. Ciśnienie atmosferyczne Najwyższe ciśnienie atmosferyczne zanotowano w styczniu, najniższe w marcu. W 2006 roku największe wzrosty ciśnienia w ciągu 3 godzin wynosiły ponad 5 hpa, i wystąpiły w styczniu, największe spadki o wartości 3,2 4,7 hpa zanotowano w listopadzie. 14

15 Wybrane charakterystyki warunków meteorologicznych Poniżej na rycinach oraz w tabelach 2-6 przedstawiono wybrane charakterystyki określające warunki meteorologiczne województwa małopolskiego na podstawie temperatury powietrza (ryc.1-2, a-d), opadów atmosferycznych (ryc. 3), wiatru (ryc. 4-8), pokrywy śnieżnej, ciśnienia atmosferycznego oraz wystąpienia zjawisk atmosferycznych. C 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0 Kraków Balice C 0,0 t śr ,0 t.śr ,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII a) b) 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 Tarnów t śr t.śr I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 25,0 20,0 15,0 C 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0 Nowy Sącz t śr t.śr I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 25,0 20,0 15,0 C 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0 Zakopane t śr t.śr I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII c) d) Ryc. 1 a-d Przebieg średniej miesięcznej temperatury powietrza w 2006 r. i średniej wieloletniej temperatury miesięcznej ( ) 15

16 40,0 30,0 Kraków Balice 40,0 30,0 Tarnów 20,0 20,0 C 10,0 0,0 C 10,0 0,0-10,0-20,0-30,0-10,0 t.max abs. -20,0 t.max abs. t.min abs. t.min abs. -30,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII a) b) c) d) 40,0 30,0 Nowy Sącz 40,0 30,0 Zakopane 20,0 20,0 10,0 C 0,0-10,0-20,0-30,0 t.max abs. t.min abs. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 10,0 C 0,0-10,0-20,0-30,0 t.max abs. t.min abs. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Ryc. 2 a-d Przebieg temperatury maksymalnej i minimalnej powietrza w 2006 r. 250,0 200,0 Kraków Balice opad 2006 śr.opad ,0 200,0 Tarnów opad 2006 śr.opad ,0 150,0 C 100,0 C 100,0 50,0 50,0 0,0 0,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII a) b) 250,0 200,0 Nowy Sącz opad 2006 śr.opad ,0 200,0 Zakopane opad 2006 śr.opad ,0 C 100,0 150,0 C 100,0 50,0 50,0 0,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 0,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII c) d) Ryc. 3. Sumy miesięczne opadów w 2006 r. i średnie sumy miesięczne w okresie r 16

17 a) b) Ryc.4. Udział kierunków wiatru ( %) (a) średnia prędkość wiatru (m/s); (b) na stacji Kraków-Balice w 2006 r. 17

18 a) b) Ryc.5. Udział kierunków wiatru ( %) (a) średnia prędkość wiatru (m/s); (b) na stacji Tarnów w 2006 r. 18

19 a) b) Ryc.6. Udział kierunków wiatru ( %) (a) średnia prędkość wiatru (m/s); (b) na stacji Nowy Sącz w 2006 r. 19

20 a) b) Ryc.7. Udział kierunków wiatru ( %) (a) średnia prędkość wiatru (m/s); (b) na stacji Nowy Sącz w 2006 r. 20

21 a) b) Ryc.8. Udział kierunków wiatru ( %) (a) średnia prędkość wiatru (m/s); (b) na stacji Kasprowy Wierch w 2006 r. 21

22 Tab.2 KRAKÓW BALICE: WARTOŚCI WYBRANYCH ELEMENTÓW KLIMATU W 2006 R. element charakterystyka / miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII ROK T średnia ( C) -8,3-3,1 0,1 9,2 13,2 17,4 21,6 17,0 15,5 10,2 5,2 2,4 8,4 E absolutne maksimum ( C) 3,2 9,9 16,3 23,1 26,9 32,7 35,1 30,3 27,3 24,5 18,8 17,1 35,1-21VII M absolutne minimum ( C) -26,7-19,9-15,7-4,3 2,6 4,6 8,2 8,2 5,1-5,9-8,3-6,0-26,7-23I P absolutne minimum przy powierzchni gruntu ( C) -27,0-21,0-14,2-4,5 2,2 3,2 8,9 8,5 5,0-6,6-8,5-6,4-27,0-23I E średnie maksimum ( C) -3,5-0,1 4,1 15,4 19,4 23,0 29,0 22,8 22,5 18,1 9,8 6,6 14,0 R średnie minimum ( C) -12,2-6,2-3,8 3,5 7,4 11,4 13,6 12,3 9,3 4,0 1,3-1,3 3,3 A liczba dni z t. średnią < 0 C T liczba dni z t. średnią > 15 C U liczba dni z t. minimalną < C R liczba dni z t. minimalną < 0.0 C A liczba dni z t. maksymalną < C liczba dni z t. maksymalną < 0.0 C liczba dni z t. maksymalną > 25.0 C O suma(mm) 31 31, ,7 51,9 89,4 14,2 104,1 16,7 17,5 75,2 21,8 552,0 P maksimum dobowe (mm) 11,1 6,3 14,6 16,9 8,7 21,8 5,7 20,9 5,1 14,1 20,4 6 21,8-17VI A liczba dni z op. >=0.1 mm D liczba dni z op. >=1.0 mm liczba dni z op. >=10.0 mm POKRYWA maksymalna grubość (cm) II ŚNIEŻNA liczba dni z p.śn. >=1 cm liczba dni z p.śn. >=10 cm liczba dni z p.śn. >=20 cm liczba dni z p.śn. >=50 cm ZJAWISKA liczba dni z mgłą ( ) liczba dni z burzą liczba dni z wiatrem silnym CIŚNIENIE średnia 998,4 985,7 982,5 985,2 987,6 991,0 991,3 981,4 990,4 988,8 988,3 996,4 988,9 ATMOSFE- absolutne maksimum 1017,7 1002,1 1000,3 992,3 1000,7 1000,1 997,2 990,0 1002,3 1004,8 1009,4 1011,6 1017,7 RYCZNE absolutne minimum 972,1 966,9 962,9 977,6 973,4 984,1 978,4 973,6 982,9 972,4 972,8 977,6 962,9 hpa największy wzrost (3 godz.) 5,5 4,0 4,0 2,6 3,7 2,0 2,1 2,6 4,2 5,8 3,7 3,9 5,8 największy spadek (3 godz.) -4,0-4,2-4,6-2,7-3,3-1,8-2,1-2,2-1,9-4,1-4,6-2,5-4,6 22

23 Tab.3 TARNÓW: WARTOŚCI WYBRANYCH ELEMENTÓW KLIMATU W 2006 R. element charakterystyka / miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII ROK T średnia ( C) -7,2-2,4 1,0 9,9 14,0 17,4 21,9 18,3 16,3 11,6 6,6 3,7 9,3 E absolutne maksimum ( C) 4,7 10,5 18,0 23,5 26,1 32,9 33,6 31,5 27,5 25,8 17,5 14,6 33,6-21VII M absolutne minimum ( C) -28,1-14,9-13,8-3,6 2,9 3,3 8,3 9,5 5,4-5,4-3,6-6,7-28,1-23I absolutne minimum przy powierzchni -31,4-19,4-17,3-5,6 0,2 1,9 6,0 7,2 3,4-7,7-6,0-10,1-31,4-23I P gruntu E średnie maksimum ( C) -2,1 1,0 4,9 15,5 19,9 23,3 28,9 23,6 23,0 18,0 10,3 6,9 14,5 R średnie minimum ( C) -10,9-5,0-2,4 4,5 8,5 11,6 14,4 14,1 10,2 6,4 3,3 0,6 4,7 A liczba dni z t. średnią < 0 C T liczba dni z t. średnią > 15 C U liczba dni z t. minimalną < C R liczba dni z t. minimalną < 0.0 C A liczba dni z t. maksymalną < C liczba dni z t. maksymalną < 0.0 C liczba dni z t. maksymalną > 25.0 C O suma(mm) 35, ,1 45,8 70,2 219,2 26,3 87,4 18,3 18,1 65,3 26,7 722,0 P maksimum dobowe (mm) 13,5 9,3 30,2 10,9 24,2 62,1 17,8 22,2 9,7 12,1 18,4 6,4 62,1-22VI A liczba dni z op. >=0.1 mm D liczba dni z op. >=1.0 mm liczba dni z op. >=10.0 mm POKRYWA maksymalna grubość (cm) II ŚNIEŻNA liczba dni z p.śn. >=1 cm liczba dni z p.śn. >=10 cm liczba dni z p.śn. >=20 cm liczba dni z p.śn. >=50 cm ZJAWISKA liczba dni z mgłą ( ) liczba dni z burzą liczba dni z wiatrem silnym CIŚNIENIE średnia 1002,2 989,3 986,0 988,6 990,9 994,2 994,6 984,6 993,9 992,4 991,6 1000,0 992,4 ATMOSFE- absolutne maksimum 1022,4 1005,6 1003,6 995,6 1004,1 1003,3 1000,9 993,3 1006,0 1008,4 1013,1 1014,6 1022,4 RYCZNE absolutne minimum 975,9 971,4 966,0 980,7 974,8 985,5 981,8 975,7 986,0 976,1 976,8 982,7 966,0 hpa największy wzrost (3 godz.) 4,7 4,1 3,9 2,4 3,0 2,2 1,9 2,4 4,1 5,9 4,1 3,6 5,9 największy spadek (3 godz.) -3,9-4,0-4,0-2,7-3,1-2,1-1,9-2,4-1,9-4,2-4,7-2,5-4,7 23

24 Tab.4 NOWY SĄCZ: WARTOŚCI WYBRANYCH ELEMENTÓW KLIMATU W 2006 R. element charakterystyka / miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII ROK T średnia ( C) -7,5-3,2 0,8 9,3 13,2 16,7 20,9 17,7 15,5 11,0 6,1 2,7 8,6 E absolutne maksimum ( C) 5,7 12,5 17,6 23,7 27,5 32,6 33,0 30,3 27,6 25,4 17,1 16,5 33,0-21VII M absolutne minimum ( C) -28,3-21,5-13,4-2,7 2,0 3,0 8,6 10,0 5,0-5,4-4,1-8,0-28,3-24I P absolutne minimum przy powierzchni gruntu C -32,4-26,3-16,0-4,3 0,4 1,7 6,7 7,9 3,0-7,8-5,8-11,5-32,4-24I E średnie maksimum ( C) -1,9 1,3 5,0 15,6 19,5 22,8 28,6 23,1 22,9 18,2 10,2 6,5 14,4 R średnie minimum ( C) -11,7-6,8-2,7 4,0 7,8 11,3 13,6 13,3 9,6 5,6 2,4-0,6 3,9 A liczba dni z t. średnią < 0 C T liczba dni z t. średnią > 15 C U liczba dni z t. minimalną < C R liczba dni z t. minimalną < 0.0 C A liczba dni z t. maksymalną < C liczba dni z t. maksymalną < 0.0 C liczba dni z t. maksymalną > 25.0 C O suma(mm) 24 27,5 65,1 42,2 111,6 246,9 22,8 97,4 31, ,2 27,2 771,0 P maksimum dobowe (mm) 8,6 6,2 26, ,3 59,5 7,8 18,7 14,2 12,7 15,3 8,5 59,5 03VI A liczba dni z op. >=0.1 mm D liczba dni z op. >=1.0 mm liczba dni z op. >=10.0 mm POKRYWA maksymalna grubość (cm) II ŚNIEŻNA liczba dni z p.śn. >=1 cm liczba dni z p.śn. >=10 cm liczba dni z p.śn. >=20 cm liczba dni z p.śn. >=50 cm ZJAWISKA liczba dni z mgłą ( ) liczba dni z burzą liczba dni z wiatrem silnym CIŚNIENIE średnia 991,4 978,9 975,7 978,6 981,1 984,3 985,0 975,1 984,2 982,6 981,9 990,1 982,4 ATMOSFE- absolutne maksimum 1010,4 994,5 992,2 985,8 994,2 993,5 990,4 983,4 995,9 997,8 1002,6 1004,1 1010,4 RYCZNE absolutne minimum 965,6 961,4 956,5 969,7 964,9 976,1 972,3 965,9 976,6 966,4 966,6 972,4 956,5 hpa największa dodatnia zmiana (3 godz.) 5,1 3,7 3,7 2,7 3,3 1,9 2,3 2,7 4,6 5,7 3,5 4,2 5,7 największa ujemna zmiana (3 godz.) -4,0-3,6-3,4-2,7-3,3-2,1-1,8-2,2-2,0-3,7-4,4-2,9-4,4 24

25 Tab.5 ZAKOPANE: WARTOŚCI WYBRANYCH ELEMENTÓW KLIMATU W 2006 R. element charakterystyka / miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII ROK T średnia ( C) -7,2-4,8-2,2 6,1 10,0 13,7 17,9 14,1 12,6 7,9 2,8 0,8 6,0 E absolutne maksimum ( C) 4,8 10,7 12,5 18,9 22,0 28,1 28,6 25,9 24,0 22,9 14,6 16,6 28,6 20VII M absolutne minimum ( C) -26,2-18,9-16,3-5,9 0,4 0,9 5,7 6,1 2,6-6,7-9,1-9,8-26,2 23I P absolutne minimum przy powierzchni gruntu -30,3-26,7-21,5-9,2-1,8-0,8 3,8 4,4 0,0-8,2-15,9-15,8-30,3 23I E średnie maksimum ( C) -1,3-0,7 2,2 11,7 15,1 18,7 24,0 18,6 18,9 14,9 7,4 5,5 11,3 R średnie minimum ( C) -11,2-8,6-5,9 1,5 5,5 8,7 11,6 10,2 7,5 2,6-0,4-3,1 1,6 A liczba dni z t. średnią < 0 C T liczba dni z t. średnią > 15 C U liczba dni z t. minimalną < C R liczba dni z t. minimalną < 0.0 C A liczba dni z t. maksymalną < C liczba dni z t. maksymalną < 0.0 C liczba dni z t. maksymalną > 25.0 C O suma(mm) 18, , ,3 52,3 121,1 32,9 58,3 97,4 17,9 938,0 P maksimum dobowe (mm) 5,9 8,4 35 7,6 46,5 48, ,8 17, ,3 6,1 48,8 02VI A liczba dni z op. >=0.1 mm D liczba dni z op. >=1.0 mm liczba dni z op. >=10.0 mm POKRYWA maksymalna grubość (cm) II ŚNIEŻNA liczba dni z p.śn. >=1 cm liczba dni z p.śn. >=10 cm liczba dni z p.śn. >=20 cm liczba dni z p.śn. >=50 cm ZJAWISKA liczba dni z mgłą ( ) liczba dni z burzą liczba dni z wiatrem silnym CIŚNIENIE średnia 923,0 912,1 909,8 914,6 917,7 921,5 923,1 913,2 921,3 919,0 917,5 924,3 918,1 ATMOSFE- absolutne maksimum 936,1 924,3 923,0 922,1 929,0 930,1 928,1 921,6 931,2 931,7 935,9 936,8 936,8 RYCZNE absolutne minimum 900,0 895,8 891,4 905,0 902,8 913,7 912,1 905,3 914,9 904,7 902,3 907,1 891,4 hpa największy wzrost (3 godz.) 4,7 2,6 3,0 2,2 2,7 1,8 1,6 3,2 3,0 3,7 4,1 3,6 4,7 największy spadek (3 godz.) -3,6-3,1-3,1-2,3-2,4-1,7-1,5-1,8-1,6-3,4-3,7-2,5-3,7 25

26 Tab.6 KASPROWY WIERCH: WARTOŚCI WYBRANYCH ELEMENTÓW KLIMATU W 2006 R. element charakterystyka / miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII ROK T średnia ( C) -6,7-10,0-8,0-1,2 1,6 6,0 11,0 6,3 6,6 3,6-1,8-2,7 0,5 E absolutne maksimum ( C) 3,1 0,2 4,6 8,5 11,3 19,4 19,8 16,8 15,8 13,5 9,3 7,9 19,8 21VII M absolutne minimum ( C) -21,5-21,9-17,6-12,0-3,5-5,1 0,4-0,8-0,7-13,6-16,1-14,3-21,9-06II P absolutne minimum przy powierzchni gruntu C E średnie maksimum ( C) -3,8-7,7-5,3 1,1 4,4 8,8 15,0 8,8 9,8 6,7 1,1 0,2 3,3 R średnie minimum ( C) -9,7-12,4-11,0-3,1-0,3 4,0 8,3 4,6 4,1 0,8-4,2-5,4-2,0 A liczba dni z t. średnią < 0 C T liczba dni z t. średnią > 15 C U liczba dni z t. minimalną < C R liczba dni z t. minimalną < 0.0 C A liczba dni z t. maksymalną < C liczba dni z t. maksymalną < 0.0 C liczba dni z t. maksymalną > 25.0 C O suma(mm) 39,4 76,5 100,2 56,1 188,2 330,7 89,9 200,5 32,8 81,6 164,1 55,3 1415,0 P maksimum dobowe (mm) 10,3 18,2 24,7 11,7 34,3 61,3 24,1 25,1 11,5 53,6 22,6 14,8 61,3-03VI A liczba dni z op. >=0.1 mm D liczba dni z op. >=1.0 mm liczba dni z op. >=10.0 mm POKRYWA maksymalna grubość (cm) III ŚNIEŻNA liczba dni z p.śn. >=1 cm liczba dni z p.śn. >=10 cm liczba dni z p.śn. >=20 cm liczba dni z p.śn. >=50 cm ZJAWISKA liczba dni z mgłą ( ) liczba dni z burzą liczba dni z wiatrem silnym CIŚNIENIE średnia 799,2 788,6 787,6 795,1 799,1 804,1 807,5 797,0 804,1 800,8 797,2 802,4 798,6 ATMOSFE- absolutne maksimum 809,0 799,4 796,6 804,4 809,1 811,1 812,4 807,2 812,5 811,7 812,7 814,0 814,0 RYCZNE absolutne minimum 778,8 776,4 771,8 785,1 782,8 793,2 798,3 787,9 798,9 788,1 783,7 789,0 771,8 hpa największa dodatnia zmiana (3 godz.) 2,8 2,0 2,4 1,9 2,8 1,8 1,1 2,5 1,6 2,7 2,7 2,5 2,8 największa ujemna zmiana (3 godz.) -2,6-2,4-2,8-1,4-2,5-2,1-1,2-1,7-1,1-2,7-3,2-2,5-3,2 26

27 2) Warunki meteorologiczne w województwie małopolskim w 2007 roku Charakterystykę warunków meteorologicznych województwa małopolskiego w roku 2007, podobnie jak w 2006, przedstawiono na podstawie analizy wybranych elementów klimatu takich jak: temperatura powietrza, opady atmosferyczne i pokrywa śnieżna, wiatr, zjawiska atmosferyczne oraz ciśnienie atmosferyczne. Do opracowania wykorzystano informacje ze wszystkich stacji i posterunków meteorologicznych IMGW z terenu Małopolski. Jednak szczegółową charakterystykę warunków meteorologicznych wykonano na podstawie danych ze stacji synoptycznych usytuowanych na obszarze województwa małopolskiego, wykonujących pomiary w 24 terminach obserwacyjnych w ciągu doby. Stacje te posiadają dane jednorodne i dobrze reprezentują poszczególne regiony fizjograficzne. Tabela1. Stacje synoptyczne wykorzystane w opracowaniu L.P. KOD φ Λ STACJI NAZWA STACJI H M NPM KRAKÓW-BALICE TARNÓW NOWY SĄCZ ZAKOPANE KASPROWY WIERCH Temperatura powietrza Rok 2007 pod względem termicznym w województwie małopolskim był znacznie cieplejszy od normy ( ) o 1,2-1,7 C. Średnie miesięczne temperatury powietrza w miesiącach od stycznia do sierpnia były znacznie wyższe od średnich wartości wieloletnich. Najcieplejszy w stosunku do średniej miesięcznej wieloletniej był styczeń, o ponad 5 C cieplejszy niż przeciętny. Średnia temperatura stycznia w 2007 r. w Krakowie Balicach wynosiła 3, C. Kolejne miesiące roku (IX-XII) były chłodniejsze od średnich z wielolecia przy czym, najbardziej odbiegał od normy listopad, z temperaturami o około 2 C niższymi niż normalnie. Najchłodniejszym miesiącem w 2007 roku był grudzień, również chłodniejszy w skali wielolecia, o około 1 C niż normalnie. Średnia temperatura grudnia na obszarze województwa małopolskiego wahała się od 1,1 C w Krakowie Balicach do 3,0 C w Zakopanem. Najniższe temperatury w 2007 r. notowano w północnej części województwa małopolskiego w listopadzie lub grudniu, a w Tatrach i na ich przedpolu 27

28 w styczniu. Temperatury minimalne kształtowały się w granicach od 12,4 C w Nowym Sączu do 13,4 C w Krakowie Balicach i 13,9 C w Zakopanem. Najcieplejszym miesiącem w 2007 r. był lipiec, w którym średnia temperatura wahała się 16,7 C w Zakopanem do 20,4 C w Tarnowie. Lipiec był cieplejszy od przeciętnego o około 2 C. Najwyższe temperatury maksymalne zanotowano 16 lub 17 lipca, w Tatrach 20 lipca. Najcieplej było w 17 lipca Nowym Sączu, gdzie temperatura maksymalna osiągnęła 35,8 C. Temperatury maksymalne powyżej 35 C, notowano także na innych stacjach. Dni gorące, z temperaturą maksymalną powyżej 25 C pojawiały się ponad 60 razy w 2007 roku., najwięcej 68 dni w Tarnowie. Ponad 15 dni gorących notowano w każdym z miesięcy letnich (VI-VIII). Opady atmosferyczne Po względem ilości opadów atmosferycznych rok 2007 w województwie małopolskim można uznać za wilgotny, miejscami bardzo wilgotny (za rok wilgotny uważa się taki, w którym odchylenie od przeciętnej sumy wieloletniej przekracza 10%, zatem suma opadów mieści się w granicach 110 % -125 % opadu normalnego, bardzo wilgotny w granicach 126 % -150 % padu normalnego). Sumy roczne opadów kształtowały się od 570 mm na Wyżynie Miechowskiej do ponad 1800 mm w Tatrach. Większość stacji w Beskidach notowało sumy roczne powyżej 1000 mm. W przebiegu rocznym sumy miesięczne wykazywały duże zróżnicowanie. 28

29 Tabela 2. Sumy miesięczne i roczne opadów atmosferycznych (w mm) STACJA I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII ROK 1 Bańska Wyżna Biecz Bukowina Tatrzańska 4 Gierałtowice Gorlice Grybów Inwałd Kasprowy Wierch Kęty Kowaniec Kraków Obs. Astr UJ 12 Kraków-Balice Krynica Książ Wielki Limanowa Łabowa Łącko Łopuszna Mętków Miechów Muszyna Nowy Sącz Obidowa Ochotnica Górna Ojców Oświęcim Poronin Szaflary Tarnów Wadowice Węglówka Zakopane Maków Podhalański 34 Zawoja Sumy opadów poniżej normy notowano w miesiącach od kwietnia do sierpnia i w grudniu. 29

30 Nadmiary opadów wystąpiły w styczniu, lutym i marcu i oraz w miesiącach jesiennych (IX-XI). Skrajnie wilgotny był styczeń i wrzesień (powyżej 200 % normy). We wrześniu intensywne opady o sumach dobowych przekraczających 60 mm wystąpiły w dniach 4-8 września. W Krakowie Balicach suma opadów września 2007 r. stanowiła 300 % normy, a stacja meteorologiczna w centrum Krakowa (Obserw. Ast. UJ) zanotowała 199,3 mm opadu, co stanowi 341% przeciętnej sumy notowanej w tym miesiącu w wieloleciu. W 2007 r. najwyższe sumy dobowe pochodziły z opadów burzowych i notowano je najczęściej w dniu 12 sierpnia, lub z opadów rozlewnych we wrześniu z maksimum w dniach 4, 5, 6, lub 7. Najwyższy opad dobowy 90,4 mm zanotowano 6 września w Makowie Podhalańskim. W Krakowie Balicach w tym samym dniu spadło 64,0 mm deszczu. Pokrywa śnieżna Pokrywa śnieżna w styczniu, lutym i marcu na obszarze województwa małopolskiego, poza górami, występowała sporadycznie, zalegała około 8 dni w styczniu, 5 dni w lutym i miejscami przez 1 dzień w marcu. W Zakopanem utrzymywała się do końca marca, a wysoko w górach do maja. Na Kasprowym Wierchu maksymalna grubość pokrywy śnieżnej w okresie od lutego do maja przekraczała 100 cm, z maksimum 167 cm w dniu 25 marca. Na terenie województwa małopolskiego największą grubość pokrywa śnieżna w okresie od stycznia do marca osiągnęła 27 stycznia i wynosiła ona od kilku do 30 cm. Nowa pokrywa śnieżna o niewielkiej grubości (1-8 cm) pojawiła się w październiku 2007 r., utrzymując się przez jeden do kilku dni. W połowie listopada utworzyła się kilkucentymetrowa pokrywa śnieżna na obszarze całego województwa małopolskiego. Na Pogórzu i w górach grubość pokrywy wynosiła od cm, wysoko w górach na Kasprowym Wierchu 103 cm. Pokrywa śnieżna utrzymywała się przez cały grudzień na terenach podgórskich i w górach. Na pozostałym obszarze zlegała w grudniu przez prawie 20 dni. Maksymalną grubość pokrywa śnieżna w okresie listopada i grudnia 2007 osiągnęła w dniach 16 lub 17 listopada. Zjawiska atmosferyczne W 2007 r. najwięcej dni z mgłą notowano w chłodnej porze roku, z maksimum ponad 10 dni w październiku. Burze występowały od kwietnia do października. Najwięcej burz zanotowano w czerwcu, po 13 w Nowym Sączu, Tarnowie i Zakopanem. 30

31 Wiatr W województwie małopolskim w 2007 roku przeważał wiatr z kierunków zachodnich i południowo-zachodnich. Duży był również udział wiatru z kierunków północnowschodnich, a w Tarnowie i Zakopanem także z kierunków południowych. Największe średnie prędkości wiatru notowane były z kierunków zachodnich (4,7 m/s w Krakowie Balicach) a w Tarnowie ze wschodnich (2,9 m/s). Zdarzyły się w 2007 r. na obszarze województwa małopolskiego przypadki wiatrów o dużej średniej prędkości 10 m/s lub większych, określanych jako wiatr silny. Najwięcej przypadków takiego wiatru zanotowano w styczniu, szczególnie dużo w Krakowie- w 12 dniach. Przypadki silnego wiatru notowano też w miesiącach letnich jako zjawisko towarzyszące letnim burzom. Ciśnienie atmosferyczne Najwyższe ciśnienie atmosferyczne zanotowano w grudniu, najniższe w styczniu. W 2007 roku największe wzrosty ciśnienia w ciągu 3 godzin wynosiły ponad 9 hpa, i wystąpiły w styczniu, największe spadki o wartości ponad 5 hpa zanotowano również w styczniu. 31

32 Wybrane charakterystyki warunków meteorologicznych Poniżej na rycinach oraz w tabelach 3-7 przedstawiono wybrane charakterystyki określające warunki meteorologiczne województwa małopolskiego na podstawie temperatury powietrza (ryc.1-2, a-d), opadów atmosferycznych (ryc. 3), wiatru (ryc. 4-8), pokrywy śnieżnej, ciśnienia atmosferycznego oraz wystąpienia zjawisk atmosferycznych. C 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0 Kraków Balice t śr t.śr C 25,0 Tarnów 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 t śr ,0 t.śr ,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII a) b) 25,0 20,0 Zakopane 25,0 20,0 Nowy Sącz 15,0 15,0 C 10,0 5,0 C 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0 t śr t.śr I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 0,0-5,0-10,0 t śr t.śr I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII c) d) Ryc. 1 a-d Przebieg średniej miesięcznej temperatury powietrza w 2007 r. i średniej wieloletniej temperatury miesięcznej ( ) C 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0-10,0-20,0-30,0 Kraków Balice 40,0 30,0 Tarnów 20,0 C 10,0-10,0 t.max abs. -20,0 t.max abs. t.min abs. t.min abs. -30,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII a) b) 0,0 32

33 40,0 30,0 Zakopane 40,0 30,0 Nowy Sącz 20,0 20,0 10,0 C 0,0 10,0 C 0,0-10,0-20,0-30,0 t.max abs. t.min abs. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII -10,0-20,0-30,0 t.max abs. t.min abs. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII c) d) Ryc. 2 a-d Przebieg temperatury maksymalnej i minimalnej powietrza w 2007 r. 250,0 200,0 Kraków Balice opad 2007 śr.opad ,0 200,0 Tarnów opad 2007 śr.opad ,0 150,0 C 100,0 C 100,0 50,0 50,0 0,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 0,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII a) b) 250,0 200,0 Zakopane opad 2007 śr.opad ,0 200,0 Nowy Sącz opad 2007 śr.opad ,0 C 100,0 150,0 C 100,0 50,0 50,0 0,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 0,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII c) d) Ryc. 3. Sumy miesięczne opadów w 2007 r. i średnie sumy miesięczne w okresie r 33