Przekazanie uwag i sugestii dotyczących metod postępowania przy weryfikacji szkolnych planów i programów nauczania

Transkrypt

1

2 Przekazanie uwag i sugestii dotyczących metod postępowania przy weryfikacji szkolnych planów i programów nauczania Wskazane jest, aby zespoły przy opracowywaniu planów i programów nauczania konsultowały się z pracodawcami, z którymi współpracuje lub zamierza współpracować szkoła.

3 Zespół nauczycieli może: wybrać program nauczania opracowany przez innych autorów, zmodyfikować wybrany program nauczania opracowany przez innych autorów, opracować autorski program nauczania. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników.

4

5 Powinien to być zespół interdyscyplinarny złożony z nauczycieli kształcenia zawodowego i wspomagany nauczycielami kształcenia ogólnego.

6

7 Wybór szkolnego programu nauczania W ramach projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru zostały opracowane i udostępnione przykładowe programy nauczania (

8 Pytania i odpowiedzi

9 zapoznać się z aktami prawnymi dotyczącymi kształcenia zawodowego oraz innymi w zależności od specyfiki zawodu; zwracać uwagę na przedmioty realizowane w zakresie rozszerzonym (dot. technikum); zaplanować taki sam wymiar obowiązkowych zajęć edukacyjnych w każdym semestrze danej klasy np. w czwartej klasie technikum w każdym semestrze po 31 godzin tygodniowo; w technikum realizacja nowego przedmiotu nie może się zaczynać w czwartej klasie; optymalizować/ograniczać liczbę przedmiotów w celu efektywnej realizacji podstawy programowej kształcenia w zawodach;

10 rozplanować realizację praktyk zawodowych - w przypadku technikum oraz szkoły policealnej dla młodzieży praktyki zawodowe powyżej 4 tygodni przeliczać (zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania) i realizować z godzin kształcenia zawodowego (1 godzina lekcyjna odpowiada 1 godzinie zegarowej); w szkole policealnej dla dorosłych praktyki zawodowe realizowane są poza ramówką w wymiarze określonym w podstawie programowej kształcenia w zawodach.

11 Nazwy przedmiotów powinny być: związane z dziedzinami wiedzy; wyrażone rzeczownikami stanowiącymi podmiot zdania. Przykładowe nazwy przedmiotów: podstawy (dziedzina wiedzy), rysunek techniczny, maszyny elektryczne, technologia. Przedmioty powinny być łączone w bloki, żeby nie powtarzać treści.

12 Nazwy modułów powinny być zapisane, jako rzeczowniki odsłowne z wykorzystaniem czasowników operacyjnych w formie niedokonanej np. wykonywanie, organizowanie, sporządzanie. Rzeczownik odsłowny (odczasownikowy) tworzy się przez dodanie do rdzenia czasownika końcówki. Jako rzeczownik odpowiada na pytanie: kto? co? i oznacza nazwę jakiejś czynności lub stanu. Zwykle kończy się w języku polskim na -cie lub nie, np.: czasownik: rozpocząć; rzeczownik odsłowny: rozpoczęcie, czasownik: pisać; rzeczownik odsłowny: pisanie.

13

14

15

16

17

18

19 Na podstawie otrzymanych materiałów wyodrębnionych z programów nauczania należy przeanalizować zawarte treści pod względem ilościowym i jakościowym zapisów w poszczególnych tabelach:? Panel I cz Jaka jest struktura programu nauczania? 2. Dla jakiej szkoły jest ten program nauczania? 3. Podać z ilu jednostek uczenia się składają się poszczególne kwalifikacje? 4. Czy właściwie dokonano rozkład godzin dla kształcenia teoretycznego i praktycznego w tabeli 3? 5. Czy liczba godzin przeznaczonych na realizację przedmiotów jest taka sama w różnych częściach załączonego wyciągu z programu nauczania? 6. Czy wszystkie efekty kształcenia z tabeli 1 zostały ujęte w tabeli 2 oraz tabeli 4? 7. Czy wszystkie efekty kształcenia z tabeli 1 zostały właściwie uszczegółowione (tabela 4)?

20

21 Oznakowanie efektów z podstawy programowej kształcenia w danym zawodzie, następnie pocięcie ich na pojedyncze efekty, pogrupowanie tematyczne (zgodnie z określoną dziedziną), sprawdzenie czy pogrupowane efekty stanowią spójną grupę, nadanie nazwy przedmiotom kształcenie przedmiotowe. Oznakowanie efektów z podstawy programowej kształcenia w danym zawodzie, następnie pocięcie ich na pojedyncze efekty, pogrupowanie tematyczne (zgodnie z zadaniami, które mają być realizowane w ramach modułów), wyodrębnienie modułów i jednostek modułowych, nadanie nazwy modułom i jednostkom modułowym.

22 Uszczegóławianie efektów kształcenia 1. Efekt powinien mieć więcej niż jedno uszczegółowienie 2. Uszczegółowione powinny być również efekty właściwe dla BHP, OMZ i KPS. Efekt powinien być tak sformułowany, aby można go było sprawdzić.

23 efekty wspólne dla zawodów w ramach obszaru, tzw. PKZ powinny towarzyszyć właściwej kwalifikacji (tabela 1. w załączniku do rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach) kolejność realizacji kwalifikacji w zawodach wielokwalifikacyjnych powinna być zgodna z rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnych (np.: K1, K2, K3).

24 Efekty kształcenia PDG mogą być przypisane do odpowiednich przedmiotów zawodowych/modułów (jednostki modułowej) lub można utworzyć odrębny przedmiot/moduł (jednostkę modułową) np.: Działalność gospodarcza.../podejmowanie działalności gospodarczej/ PDG należy realizować po wcześniejszej realizacji przedmiotu ogólnokształcącego Podstawy przedsiębiorczości

25 Efekty kształcenia JOZ mogą być włączone do odpowiednich przedmiotów zawodowych (modułów/jednostek modułowych) lub wyodrębnione jako przedmiot/moduł (jednostka modułowa) w zależności od specyfiki zawodu.

26 Efekty kształcenia OMZ, KPS co do zasady nie wyodrębniamy przedmiotu dla tych efektów kształcenia, - OMZ proponuje się włączać do przedmiotów obejmujących kwalifikację, dla której właściwa jest realizacja organizacji pracy małych zespołów (zgodnie z tabelą kwalifikacji zamieszczoną w rozporządzeniu w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach), - KPS należy realizować w przedmiotach/modułach, z których wynika potrzeba realizacji tych efektów.

27 należy zwracać uwagę na właściwe umieszczenie efektów kształcenia (kształcenie teoretyczne czy kształcenie praktyczne); w podstawie programowej w efektach właściwych dla kwalifikacji mogą się znajdować efekty kształcenia, w których można wyodrębnić część teoretyczną i część praktyczną np. dobiera i przygotowuje materiały do wykonania wskazane jest wydzielenie części teoretycznej efektu, zaznaczyć pogrubieniem tj.: dobiera i przygotowuje materiały do wykonania i włączenie go do kształcenia teoretycznego, a zaznaczenie pogrubieniem dobiera i przygotowuje materiały do wykonania włączyć do kształcenia praktycznego (np. zajęć praktycznych),

28 powinny być zapisane, jako wymagania programowe stanowiące oczekiwane osiągnięcia uczniów; powinny być zapisane w bezokoliczniku w formie dokonanej.

29 dokonane niedokonane określić określać rozróżnić rozróżniać zanalizować analizować zastosować stosować ocenić oceniać wybrać wybierać posłużyć się posługiwać się skonstruować konstruować sporządzić sporządzać wskazać wskazywać zdiagnozować diagnozować --- brak --- przestrzegać w kontekście przepisów scharakteryzować charakteryzować opisać opisywać w kontekście pierwszej udzielić udzielać pomocy

30 Program nauczania dla każdego przedmiotu/modułu może zostać opisany w osobnym zeszycie. Program nauczania do zawodu będzie zawierać tyle zeszytów, ile zostanie wyodrębnionych przedmiotów/modułów (dodatkowo zeszyt praktyk zawodowych - za wyjątkiem zsz).

31 Przykład: W zawodzie wyodrębniono 8 przedmiotów, będzie zatem 8 zeszytów oraz zeszyt praktyk zawodowych (za wyjątkiem zsz). W jednym z przedmiotów wyodrębniono 5 działów programowych, zatem w tym zeszycie dla tego przedmiotu będzie 5 tabel.

32

33 Materiał nauczania W tej części opisać należy zalecany materiał nauczania przypisany do działu programowego/jednostki modułowej, obejmujący zakres podstawowych informacji określonych na podstawie odpowiednich dyscyplin naukowych. Materiał nauczania powinien tworzyć ustrukturyzowany układ z określonymi powiązaniami i zależnościami między: faktami, pojęciami, prawami i teoriami wybranych dziedzin nauki, technik, procedur, zasad i strategii.

34 W tej części należy opisać zadania (ćwiczenia) proponowane dla działu programowego/jednostki modułowej.

35 1. W tej części należy opisać szczegółowo warunki realizacji kształcenia w zakresie działu programowego/jednostki modułowej z uwzględnieniem zapisów rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach w części III. Nazwy pracowni nie muszą występować pod takimi nazwami jak w PP, można również zaproponować kilka nazw pracowni i ich wyposażenie, wydzielone z jednej opisanej w PP pracowni.

36 2. Należy wskazać, które przedmioty/moduły wymagają od nauczycieli nowych, specyficznych (wynikających z podstawy programowej kształcenia w zawodach) kompetencji. 3. Należy zaproponować formy i zakres współpracy z pracodawcami w zakresie działu programowego/jednostki modułowej. 4. Należy wskazać, które przedmioty / moduły wymagają zastosowania nowych technologii w procesie kształcenia. Warto do tego wykorzystać to, co wypracowano w Kroku I.5.

37 W tej części należy wpisać środki dydaktyczne niezbędne do osiągnięcia przez uczniów zakładanych efektów kształcenia oraz przeprowadzenia zaplanowanych zadań.

38 W tym miejscu należy opisać m.in. podział na grupy, propozycję wielkości grup, w jakich mogą odbywać się poszczególne zajęcia.

39 Należy opisać dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; Należy opisać dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. (poradnik dotyczący opracowania programów nauczania krok I.6)

40 W tej części należy opisać kryteria oceny i metody sprawdzania efektów kształcenia przypisanych do działu programowego/ jednostki modułowej wraz z krótkim uzasadnieniem.

41 Uszczegółowione efekty kształcenia, powinny być osiągnięte przez ucznia w procesie kształcenia (obserwowalne i ocenialne). Przykład 1: PKZ(B.c)(1): rozpoznaje rodzaje i elementy obiektów budowlanych; uszczegółowienie: PKZ(B.c)(1)1. - rozpoznać rodzaje obiektów budowlanych; PKZ(B.c)(1)2. - rozpoznać elementy obiektów budowlanych;

42 Przykład 2: PKZ(M.a)(10) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją; uszczegółowienie: PKZ(M.a)(10)1. rozpoznać rodzaje korozji; PKZ(M.a)(10)2. określić sposoby ochrony przed korozją; Zapisy efektów uszczegółowionych dalej pozostają w takim stopniu uogólnienia jakimi były efekty z PPKZ. Wskazane jest aby uszczegółowienie wnosiło nowe informacje dotyczące określonego efektu kształcenia (powinno dawać możliwość obserwacji i oceny). Odpowiednio pogrupowane są w działy programowe (jednostki modułowe), a działy programowe w przedmioty (moduły).

43 Nie należy efektu kształcenia praktycznego uszczegóławiać efektami kształcenia teoretycznego i odwrotnie. Powinna być zachowana zasada: efekt praktyczny uszczegółowienia też powinny być efektami praktycznymi (teoretyczne teoretycznymi). Uwaga: wykonanie uszczegółowienia w formie teoretycznej efektu praktycznego spowoduje niebezpieczne zaburzenie procesu kształcenia zawodowego (syndrom nauczaniu o zawodzie).

44 Przykład efektu praktycznego: PKZ(M.a)(14) wykonuje pomiary warsztatowe Uszczegółowienie (powinno informować w treści jednoznaczność czynności praktycznej) PKZ(M.a)(14)1. rozróżnić metody pomiaru; PKZ(M.a)(14)2. wybrać sposób pomiaru w zależności od rodzaju i wielkości mierzonego przedmiotu; PKZ(M.a)(14)3. zinterpretować wyniki pomiarów; PKZ(M.a)(14)4. określić zasady użytkowania i przechowywania przyrządów i narzędzi pomiarowych;

45 Kod jednostki efektów kształcenia 71401_J02 Nazwa jednostki efektów kształcenia Wykonywanie robót tapeciarskich Umiejętności Korzysta z dokumentacji technicznej, norm, instrukcji oraz przestrzega warunków technicznych wykonania i odbioru robót tapeciarskich. Organizuje stanowisko robót tapeciarskich zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska oraz wymaganiami ergonomii. Dobiera materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt do robót tapeciarskich. Transportuje, magazynuje i składuje materiały tapeciarskie zgodnie z obowiązującymi zasadami. Przygotowuje materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt do robót tapeciarskich. Wykonuje roboty tapeciarskie zgodnie z dokumentacją techniczną, warunkami technicznymi i technologicznymi wykonania i odbioru robót. Wiadomości Dokumentacja techniczna wykonywania robót tapeciarskich. Organizacja stanowiska pracy oraz terenu budowy. Odzież ochronna i środki ochrony indywidualnej. Materiały budowlane oraz materiały przeznaczonych do robót tapeciarskich ich właściwości oraz zastosowanie. Urządzenia, narzędzia i sprzęt stosowany do robót tapeciarskich i pomocniczych, zasady eksploatacji. Zasady transportu materiałów przeznaczonych do robót tapeciarskich. Zasady magazynowania i składowania materiałów przeznaczonych do robót tapeciarskich Zasady wykonywania, techniki, technologie robót tapeciarskich. Naprawy tapet. Techniki zdobienia powłok tapeciarskich.

46 Podczas uszczegóławiania efektów kształcenia z PPKZ należy uwzględniać stosowane technologie na rynku pracy. Dotyczy to kształcenia teoretycznego jak i praktycznego. Podczas opracowywania PPKZ eliminowano technologie, które nie są już stosowane na rynku pracy zastępując je nowymi technologiami (zapis dotyczy także techniki malowania, a nie technologii).

47 Przykład: Efekt z PPKZ B.6.1(6) dobiera techniki wykonania robót malarskich; Uszczegółowienie: B.6.1(6)1. scharakteryzować technikę wapienną; B.6.1(6)2. scharakteryzować technikę emulsyjną; B.6.1(6)3. scharakteryzować technikę olejną; B.6.1(6)4. scharakteryzować technikę lakierniczą;

48 Przy grupowaniu uszczegółowionych efektów kształcenia w przedmiot należy zachować kolejność technologiczności wykonywania poszczególnych zadań, co pozwoli uzyskać prowadzenie prawidłowego procesu kształcenia. Technolog robót wykończeniowych w budownictwie: - Wykonywanie napisów na powłokach malarskich i tapeciarskich zostało zaniechane w nowym zawodzie monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie ze względu na to, że wykonują to wyspecjalizowane przedsiębiorstwa reklamowe. Niemniej jednak w opracowywanych programach nauczania znalazły swoje miejsce.

49 Przykład: Efekt z PPKZ (nowego zawodu) B.6.1(10) wykonuje zdobienia powłok malarskich różnymi technikami; Uszczegółowienie: B.6.1(10)1. wykonać zdobienia na różnych powłok malarskich; B.6.1(10)2. wykonać ornamenty na powłokach malarskich; B.6.1(10)3. wykonać napisy na powłokach malarskich; Uszczegółowienie B.6.1(10)3. nie powinno znaleźć się w programie nauczania, ponieważ tym zajmują się wyspecjalizowane przedsiębiorstwa (np. wykonawcy reklam).

50 Przeanalizować i przeznaczyć optymalną liczbę godzin na BHP w części teoretycznej i praktycznej.

51 Dyrektor szkoły uruchamiając kształcenie w zawodzie jest zobowiązany zapewnić pełny proces kształcenia zawodowego tj. kształcenie teoretyczne i kształcenie praktyczne. Dla technikum realizacja praktycznej nauki zawodu odbywa się w formie zajęć praktycznych i praktyk zawodowych.

52 Zajęcia praktyczne mogą być prowadzone w warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego lub u pracodawcy. Praktyki zawodowe, zgodnie z nową podstawą programową muszą być prowadzone w warunkach rzeczywistych (najlepiej u pracodawcy). Pracodawcy w porozumieniu ze szkołą wskazują, jakie efekty kształcenia praktycznego będą zrealizowane w zakładzie pracy. Program praktyk opracowują zespoły nauczycieli kształcenia zawodowego wspólnie z pracodawcą.

53 W Województwie Pomorskim przykładowe programy nauczania dla zawodów opracowane zostały w ramach projektu Pomorskie dobry kurs na edukację. Szkolnictwo zawodowe w regionie a wyzwania rynku pracy (projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Działania 9.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki ) realizowanego przez DEPARTAMENT EDUKACJI I SPORTU Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.

54 Kalendarz roku szkolnego 2012/2013 wrzesień październik listopad grudzień styczeń PN WT ŚR CZW PT SO NIE Nr Tyg luty marzec kwiecień maj czerwiec PN WT ŚR CZW PT SO NIE Nr Tyg święta początek, koniec roku, dni wolne (egzaminy) ferie zimowe, przerwy świąteczne rekolekcje poniedziałki 35 wtorki 36 środy 37 czwartki 36 piątki 36

55 Wojciech Szczepański Do opracowania wykorzystano materiały KOWEZiU