Lp. lekcji Uszczegółowienie treści Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne dla klasy: I TAK, I TI, I TE, I LP/ZI Lp. lekcji Uszczegółowienie treści Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą Kinematyka - opis ruchu Uczeń: 1. Opis ruchu Pojęcie ruchu. Wielkości opisujące ruch i ich jednostki (szybkość i prędkość, tor, droga i przemieszczenie). Różnica między wielkościami wektorowymi i skalarnymi. wymienia wielkości opisujące ruch; wymienia jednostki szybkości; dobiera te jednostki do podanego przykładu ruchu; wskazuje na fakty świadczące o tym, że dane ciało znajduje się względem nas w ruchu lub spoczynku; definiuje szybkość i prędkość; zamienia km/h na m/s; posługuje się poprawnie pojęciami szybkości i prędkości oraz drogi i przemieszczenia; zamienia dowolne jednostki szybkości i drogi; oblicza drogę przebytą przez ciało w dowolnym czasie, znając jego prędkość; wskazuje na różnice między szybkością i prędkością oraz między drogą i przemieszczeniem; definiuje wielkości opisujące ruch (szybkość i prędkość, droga, tor i przemieszczenie); 2. Rejestracja ruchu Rejestrowanie ruchu jednostajnego różnymi metodami. Mierzenie drogi i czasu trwania ruchu oraz obliczanie szybkości. zna symbole szybkości, drogi i czasu; oblicza szybkość, znając drogę i czas ruchu; opisuje i wykonuje wybrany przez siebie sposób rejestracji ruchu; umieszcza dane pomiarowe w tabeli; określa szybkość na podstawie pomiarów; wskazuje zalety i wady wybranego przez siebie sposobu rejestracji ruchu; opisuje różne metody pomiaru szybkości wózka; analizuje uzyskane dane pomiarowe; interpretuje wykres zależności drogi i przemieszczenia od czasu; prowadzi rachunek mian przy obliczeniach. planuje doświadczenie w celu wyznaczenia prędkości średniej; porównuje metody pomiaru prędkości pod kątem niepewności pomiarowych; 3. Graficzne metody opisywania ruchu Wykresy zależności drogi i przemieszczenia od czasu. Wyznaczanie szybkości i prędkości z wykresów zależności drogi od czasu i położenia od czasu. Podsumowanie o ruchu. odczytuje dane pomiarowe z tabeli i z wykresu; rozpoznaje ruch jednostajny na podstawie wykresu zależności drogi od czasu. sporządza wykresy zależności drogi i przemieszczenia od czasu; wykonuje przekształcenia wzoru definiującego prędkość w celu obliczenia dowolnej wielkości z tego wzoru. porównuje wartości prędkości ciał dla dwóch wykresów zależności przemieszczenia od czasu w ruchu jednostajnym. potrafi otrzymaç wykres zależności szybkości od czasu na podstawie wykresu zależności drogi od czasu.. Ruch przyspieszony

2 4. Przyspieszenie w ruchu jednostajnie zmiennym Opis ruchu przyspieszonego. Definicja przyspieszenia. Przyspieszenie styczne i dośrodkowe. Obliczanie przyspieszenia. Jednostka przyspieszenia. podaje przykłady ruchu przyspieszonego; zna wzór na przyspieszenie; zna symbol i jednostkę przyspieszenia; definiuje przyspieszenie; oblicza wartość przyspieszenia na podstawie definicji; interpretuje pojęcie przyspieszenia; wykonuje obliczenia, korzystając ze wzoru definiującego przyspieszenie; prowadzi rachunek na mianach; wyjaśnia różnicę między przyspieszeniem stycznym i dośrodkowym; rozróżnia przyspieszenie średnie i przyspieszenia chwilowe; 5. Pomiar szybkości i przyspieszenia 6. Równania ruchu ze stałym przyspieszeniem 7 Ruch ze zmiennym przyspieszeniem 8 Sprawdzian 9. Siła i przyspieszenie Rejestracja ruchu przyspieszonego prostoliniowego. Wykresy zależności prędkości od czasu. Wyznaczanie przyspieszenia i drogi na podstawie wykresów zależności prędkości od czasu. Wyprowadzenie równań opisujących ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy. Wykresy zależności prędkości od czasu dla ruchu ze zmiennym przyspieszeniem. Graficzne wyznaczanie przyspieszenia chwilowego. Podsumowanie ruchu przyspieszonego. Związek między siłą i przyspieszeniem. II zasada dynamiki. Definicja jednostki siły. omawia wybrany sposób rejestracji ruchu przyspieszonego; sporządza wykres zależności prędkości od czasu na podstawie tabelki; wyznacza przyspieszenie na podstawie wykresu zależności prędkości od czasu; zna definicję ruchu jednostajnie przyspieszonego prostoliniowego; zna równanie prędkości i drogi w ruchu jednostajnie przyspieszonym prostoliniowym bez prędkości początkowej; rozpoznaje wykresy zależności prędkości od czasu dla ruchu ze zmiennym przyspieszeniem. Dynamika - przyczyny ruchu określa związek między przyspieszeniem ciała i siłą; określa związek między przyspieszeniem i masą ciała; wykorzystuje metody graficzne do przedstawiania przebytej odległości, przemieszczenia, szybkości, prędkości i przyspieszenia; zna równania prędkości i drogi w ruchu jednostajnie przyspieszonym prostoliniowym z uwzględnieniem prędkości początkowej; omawia różne sposoby pomiaru szybkości i przyspieszenia; wyznacza przebytą odległość na podstawie wykresu zależności szybkości od czasu oraz przemieszczenie na podstawie wykresu zależności prędkości od czasu; rysuje styczną do krzywej w uzasadnia związek między danym punkcie; określa wartością przyspieszenia a graficznie wartość wartością współczynnika przyspieszenia w danej chwili. kierunkowego stycznej do wykresu. wyjaśnia termin dynamika; definiuje jednostkę siły; zapisuje za pomocą symboli związek między siłą, przyspiesze-niem i masą ciała; porównuje różne sposoby pomiaru szybkości i przyspieszenia; porównuje wartości przyspieszenia dwóch ciał na podstawie wykresów zależności prędkości od czasu; oblicza zmianę prędkości na podstawie zależności przyspieszenia od czasu; interpretuje równania ruchu dowodzi prawdziwości równań jednostajnie przyspieszonego; opisujących ruch jednostajny dostrzega związki równań prostoliniowy; ruchu z wykresami prędkości i drogi w ruchu jednostajnie przyspieszonym; stosuje wzór wynikający z II zasady dynamiki w celu obliczenia siły lub przyspieszenia ciała; analizuje zwroty siły wypadkowej i przyspieszenia w ruchu przyspieszonym i opóźnionym; stosuje graficzną interpretację przyspieszenia jako współczynnika kierunkowego stycznej do krzywej w celu porównywania wartości przyspieszeń w różnych punktach wykresu zależności prędkości od czasu. stosuje II zasadę dynamiki w zadaniach problemowych i obliczeniowych (łącznie z zależnościami poznanymi w kinematyce);

3 10. Przyspieszenie wywołane ciężarem ciała 11 Pomiar przyspieszenia ziemskiego Swobodne spadanie ciał. Niezależność przyspieszenia wywołanego grawitacją od masy ciała. Spadanie ciał na Ziemi i na Księżycu. Masa ciała, a jego ciężar. Związek przyspieszenia spadku swobodnego z natężeniem pola grawitacyjnego; Wyznaczamy wartości przyspieszenia ziemskiego. Analizujemy dokładności pomiarowe. wie, że spadające ciało porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym pod wpływem ciężaru; zna wartość przyspieszenia ziemskiego; oblicza ciężar, mając daną masę ciała; przedstawia graficznie siły działające na ciało spadające w powietrzu; rozróżnia masę ciała i ciężar; porównuje masy i ciężary ciał na Ziemi i na Księżycu; omawia wybraną metodę analizuje wybraną metodę pomiaru przyspieszenia pomiaru przyspieszenia ziemskiego; zna jego wartość; ziemskiego pod kątem dokładności pomiarowych; uzasadnia, dlaczego na Ziemi ciała spadają z różnym przyspieszeniem; stosuje wzory dotyczące ruchu jednostajnie przyspieszonego do opisu swobodnego spadania ciał; przedstawia na wykresach zależność prędko-ści i drogi od czasu dla swobodnego spadania ciał; omawia i analizuje dwie różne metody wyznaczenia wartości przyspieszenia ziem; korzysta z danych pomiarowych umieszczonych w tabeli w celu wyznaczenia wartości przyspieszenia ziem interpretuje przyspieszenie ciała spadającego swobodnie jako wielkości określającej pole grawitacyjne; rozwiązuje algebraicznie i graficznie zadania dotyczące swobodnego spadania; proponuje sposoby zwiększania dokładności pomiarowych znanych mu metod wyznaczania przyspieszenia ziemskiego; 12. Masa i bezwładność 13 Ruch z uwzględnieniem oporów 14. Dodawanie wektorów Poglądy uczonych na związki między siłami a ruchem (koncepcja braku tarcia, poglądy Galileusza i Newtona). Bezwładność ciał. I zasada dynamiki. Analiza sił podczas jazdy samochodem. Spadanie ciał z uwzględnieniem oporu powietrza. Ruch ciał w wodzie. Podsumowanie dynamiki. zna I zasadę dynamiki; wyjaśnia, dlaczego otaczające nas ciała po wprawieniu w ruch zatrzymują się; stosuje pojęcie masy i bezwładności przy opisie zjawisk; omawia ruch samochodu oraz przedstawia graficznie siły ciągu i oporów ruchu; opisuje ruch ciał w powietrzu i wodzie z uwzględnieniem oporów ruchu. 4. Wektory Przypomnienie wielkości dodaje przemieszczenia i siły o skalarnych i wektorowych. tych samych kierunkach, Dodawanie przemieszczeń zwrotach zgodnych i prostopadłych. Dodawanie przeciwnych; dwóch sił o tym samym kierunku i o kierunkach wzajemnie prostopadłych. Wyznaczanie siły wypadkowej metodą graficzną. omawia poglądy Galileusza i omawia i wskazuje błędy w Newtona na istotę ruchu; interpretacji związków wyjaśnia pojęcie bezwładności między siłami i ruchem; i masy; wyjaśnia zmiany prędkości skoczka spadochronowego przed i po otwarciu spadochronu; stosuje II zasadę dynamiki w celu obliczenia przyspieszenia ciała, uwzględniając opory ruchu. dodaje dwa wektory o kierunkach dowolnych; oblicza wartość przemieszczenia całkowitego lub siły wypadkowej, gdy kierunki wektorów składowych są prostopadłe; uzasadnia słuszność I zasady dynamiki; stosuje I zasadę dynamiki w zadaniach problemowych; wyjaśnia, dlaczego rozwiązuje zadania rachunkowe i problemowe, wszystkie pojazdy osiągają prędkości maksymalne; stosując II zasadę dynamiki z oblicza prędkość maksymalną pojazdu na uwzględnieniem oporów ruchu. podstawie zależności siły oporu od prędkości pojazdu. określa kierunek wektora stosuje zasadę dodawania wypadkowego, obliczając kąt wektorów w zadaniach między wybranym problemowych i rachunkowych kierunkiem a kierunkiem z wykorzystaniem II zasady wektora wypadkowego; dynamiki; dodaje trzy wektory i więcej metodą wielo-kąta;

4 15. Składowe wektora 16. Ruch po równi pochyłej Rozkładanie wektora na rozkłada siłę na składowe składowe prostopadłe. wzajemnie prostopadłe; åwiczenia w rozkładaniu i dodawaniu wektorów. Rozkład sił dla ciała na równi pochyłej bez uwzględnienia tarcia i z tarciem. Rozwiązywanie zadań metodą rozkładania sił. wie, jakim ruchem porusza się ciało na równi pochyłej; przedstawia graficznie i nazywa siły działające na ciało na równi pochyłej; 17. Rzut pionowy Rzut ciała pionowo w górę i omawia i klasyfikuje ruch w dół. Analiza jego ruchu ciała rzuconego pionowo w podczas wznoszenia się ciała górę i w dół; i spadania. Zwroty wektorów przemieszczenia, prędkości i przyspieszenia podczas tych ruchów. 18. Rzut ukośny i poziomy 19. Sprawdzian 20. Różne skutki działania sił Analiza toru i prędkości ciała rzuconego ukośnie. Rozkład na ruchy w kierunku poziomym i pionowym. Analiza toru i prędkości ciała rzuconego poziomo. Podsumowanie zagadnienia o wektorach. rozkłada siłę ciężkości na siły oblicza wartości sił stosuje metodę rozkładania sił składowe w przypadku ciała na składowych; stosuje metodę w zadaniach problemowych i równi pochyłej; zna zasadę niezależności składowych wektora; rozkładania sił w celu obliczenia siły wypadkowej; obliczeniowych; stosuje metodę rozkładu sił na równi pochyłej w celu obliczenia przyspieszenia ciała zsuwającego się bez tarcia; zna pojęcia rzutu ukośnego i stosuje zasadę niezależności poziomego; określa tor ciała w ruchów dla opisu rzutu rzucie ukośnym i w rzucie ukośnego i poziomego - poziomym. omawia zmiany składowych prędkości w rzucie ukośnym i poziomym. 5. Siły, momenty i ciśnienie Analiza zachowania się ciał nazywa i określa kierunki oraz pod działaniem różnych sił. zwroty następujących sił: Ârodek ciężkości. Obrót ciężaru, siły reakcji podłoża, ciała pod działaniem siły ciągu, tarcia, siły wyporu, dwóch sił. naprężenia; 21. Ciśnienie Definicje ciśnienia i jego jednostki. Jednostki pochodne ciśnienia. Podsumowanie o siłach i momentach sił. zna definicję ciśnienia i jego jednostkę. stosuje metodę rozkładu sił na równi pochyłej w celu obliczenia przyspieszenia ciała zsuwającego z uwzględnieniem tarcia; stosuje metodę rozkładania sił w zadaniach problemowych i obliczeniowych związanych z równią pochyłą; określa znaki przemieszczenia, prędkości i ruchu ciała rzuconego jednostajnie przyspieszonego znając prędkość, określa czas stosuje równania ruchu przyspieszenia ciała rzuconego pionowo w górę i w dół; dla rzutu pionowego; w górę; oblicza wysokość na którą wzniesie się ciało rzucone do góry; analizuje ruch ciała oblicza zasięg i czas trwania rzuconego ukośnie w ruchu ciała rzuconego kierunku poziomym i ukośnie i poziomo. pionowym; oblicza składowe poziome i pionowe prędkości ciała rzuconego ukośnie. przedstawia graficznie siły działające na dane ciało; przewiduje zachowanie się ciała pod działaniem dwóch analizuje zachowanie się ciała w wyniku działania sił o porównuje cechy sił; wskazuje środek ciężkości dla ciał o kształcie kuli, prostopadłościanu, walca; sił o tych samych kierunkach; różnych kierunkach; wyjaśnia pojęcie ciśnienia; oblicza wartość ciśnienia, znając wartość siły i powierzchnię. porównuje ciśnienia wywierane przez różne ciała. stosuje pojęcie ciśnienia w zadaniach problemowych i obliczeniowych.

5 6. Praca, energia i moc 22. Wykonywanie pracy Pojęcie pracy. Przykłady pracy wykonanej i nie wykonanej w sensie fizycznym. Obliczanie pracy. Związek wykonanej pracy z energią ciała. Definicja 1 dżula. spośród podanych przykładów wskazuje te, w których w fizyce została wykonana praca; oblicza pracę w przypadku, gdy siła działa w kierunku przesunięcia; określa warunki, które muszą byç spełnione, aby została wykonana praca; oblicza pracę w przypadku, gdy kierunki siły i przemieszczenia są różne; definiuje jednostkę 1 dżul; dostrzega związek między wykonaną pracą i zmianą energii ciała; określa znak wykonanej pracy, uwzględniając zwroty siły i przemieszczenia; analizuje przykłady wykonywania pracy w polu grawitacyjnym Ziemi; 23. Rodzaje energii Energia potencjalna ciężkości. Energia kinetyczna. Uzasadnienie wzorów na energię potencjalną ciężkości i na energię kinetyczną. 24. Moc Definicja mocy i jej jednostki. Obliczanie mocy. Bilans energetyczny człowieka. Podsumowanie o pracy, mocy i energii. 25. Siły w czasie jazdy samochodem 26 Bezpieczeństwo ruchu Analiza sił występujących w czasie ruszania z miejsca samochodu, podczas chodzenia i hamowania. III zasada dynamiki. Moc napędowa. Elementy konstrukcyjne zapewniające bezpieczeństwo w samochodzie. Droga zatrzymania i droga hamowania. Czynniki wpływające na wielkość dróg reakcji i hamowania. Podsumowanie zagadnienia Siły, pojazdy i bezpieczeństwo". podaje przykłady ciał oblicza energię potencjalną posiadających energię ciężkości i energię kinetyczną; potencjalną ciężkości i energię kinetyczną; zna symbole i wzory na te rodzaje energii; zna jednostki energii; zna wzór definiujący moc; zna podstawową jednostkę mocy i jej pochodne; omawia przemiany energii zachodzące w organizmie człowieka. 7. Siły, pojazdy i bezpieczeństwo wskazuje na tarcie jako warunek występowania siły napędowej; zna treść III zasady dynamiki; opisuje budowę wybranego rodzaju hamulca; wymienia elementy konstrukcyjne samochodu łagodzące skutki wypadków drogowych; omawia przeznaczenie pasów bezpieczeństwa, poduszki powietrznej; omawia znaczenie bieżnika opon w celu zapewnienia bezpieczeństwa jazdy. określa moc jako szybkość wykonania pracy; zna definicję 1 wata; oblicza moc na podstawie wykonanej pracy i czasu. określa kierunki i zwroty sił podczas ruszania samochodu z miejsca; stosuje III zasadę dynamiki w celu określania kierunków, zwrotów i wartości sił wzajemnego oddziaływania ruszającego pojazdu i podłoża; opisuje budowę hamulców bębnowych i tarczowych; wyjaśnia znaczenie pojęć: czas reakcji, droga zatrzymania, droga reakcji, droga hamowania; wie, że droga zatrzymania jest sumą drogi reakcji i drogi hamowania. uzasadnia wzory na energię potencjalną ciężkości i energię kinetyczną; porównuje moce urządzeń wykonujących tę samą pracę w różnym czasie i wykonujących różną pracę w tym samym czasie. analizuje siły w czasie ruszania, podczas jazdy samochodu i jego hamowania; wyjaśnia nagrzewanie się hamulców; uzasadnia zalety stosowania hamulców tarczowych; oblicza moc napędową pojazdu; przedstawia jakościową zależność między rzeźbą bieżnika, warunkami drogowymi i drogą hamowania; wyjaśnia działanie takich elementów konstrukcyjnych samochodu, jak: strefa zgniotu, poduszka powietrzna, pasy bezpieczeństwa. dostrzega związki między wykonywaną pracą a poszczególnymi rodzajami energii; rozwiązuje zadania z zastosowaniem pracy i mocy. wyjaśnia działanie hamulców, posługując się pojęciem momentu sił; uzasadnia zależność mocy napędowej od siły napędowej i prędkości pojazdu; określa czynniki, od których zależy droga reakcji i droga zatrzymania; wykorzystuje z kinematyki i dynamiki do badania miejsc wypadków drogowych.

6 27 Sprawdzian 28 Rozciąganie sprężyny 29. Odkształcenia materiałów 30. Energia potencjalna sprężystości 31. Zmiana energii poprzez wykonywanie pracy Właściwości sprężyny. Zależność wydłużenia od obciążenia. Prawo Hooke~a. Wyznaczanie współczynnika sprężystości dla jednej sprężyny i układu sprężyn. Sposoby badania sprężystości drutu. Odkształcenie i naprężenie. Zależność naprężenia od odkształcenia. Moduł Younga. Pomiar modułu Younga. 8. Odkształcenia ciał stałych opisuje właściwości sprężyn; zna treść prawa Ho-oke~a; zna sposoby łączenia dwóch jednakowych sprężyn; omawia sposób badania właściwości sprężystych drutu; przedstawia kształt wykresu zależności naprężenia od odkształcenia, wskazując na nim zakres stosowalności prawa Hooke~a; wyjaśnia pojęcia obciążenia i wydłużenia; oblicza współczynnik sprężystości sprężyny; sporządza wykres zależności wydłużenia od obciążenia dla badanej sprężyny; wyjaśnia znaczenie pojęć: odkształcenie, naprężenie, moduł Younga; oblicza odkształcenie (względne wydłużenie); oblicza naprężenia i moduł Younga; Związek energii potencjalnej podaje przykłady ciał, które zna wzór na energię z odkształcaniem gromadzą energię potencjalną potencjalną sprężystości; ciał. Obliczanie energii potencjalnej. Podsumowanie zagadnienia Odkształcenia ciał stałych". sprężystości. oblicza energię potencjalną sprężystości, znając współczynnik sprężystości i wydłużenie. 9. Więcej o energii Wykorzystanie energii przez człowieka. Przemiany energii kinetycznej i potencjalnej. Zwiększanie energii kosztem wykonywanej pracy. Wykonywanie pracy przy wciąganiu ciała po równi pochyłej. podaje przykłady wykorzystywania energii przez człowieka; ozpoznaje poszczególne rodzaje energii; zna wzory określające energię kinetyczną i zmianę energii potencjalnej; podaje przykłady przemian energii potencjalnej i kinetycznej; oblicza energię kinetyczną i zmianę energii potencjalnej; analizuje przemiany energii na wybranym przykładzie silnika,np.: silnika parowego; analizuje przemiany energii potencjalnej i kinetycznej; wie, że energia kinetyczna jest wielkością skalarną; analizuje wykres zależności wydłużenia od obciążenia, wskazując na nim zakres stosowalności prawa Hooke~a; porównuje współczynniki sprężystości sprężyn na podstawie zależności wydłużenia od posługuje się wzorami definiującymi odkształcenie, naprężenie i moduł Younga w zadaniach obliczeniowych; opisuje sposób wyznaczenia modułu Younga; określa współczynnik jednakowych sprężyn połączonych szeregowo i równolegle; interpretuje moduł Younga jako współczynnik kierunkowy prostoliniowej części wykresu zależności naprężenia od odkształcenia; uzasadnia wzór na energię rozwiązuje zadania potencjalną sprężystości; problemowe i rachunkowe interpretuje energię potencjalną związane z energią potencjalną jako pole figury zawartej pod sprężystości. wykresem zależności siły od wydłużenia sprężyny. analizuje przemiany energii potencjalnej i kinetycznej z uwzględnieniem oporów ruchu; oblicza zmianę energii jako pracę wykonaną nad ciałem; oblicza pracę sił ciągu, tarcia, ciężaru i reakcji podłoża wykonaną przy wciąganiu ciała po równi pochyłej; 32. Zasada zachowania energii Sprawność silników i urządzeń przetwarzających energię. Zasada zachowania energii. Podsumowanie o energii. omawia przemiany energii dla silnika samochodu; zna zasadę zachowania energii. stosuje zasadę zachowania energii przy omawianiu przemian energii; interpretuje współczynnik sprawności urządzeń. analizuje sprawność urządzeń wykorzystujących przemiany energii; określa sprawność urządzeń. stosuje zasadę zachowania energii w analizie zjawisk, w zadaniach problemowych i rachunkowych.

7 10. Zderzenia i odrzut 33. Pęd ciała Przykłady zderzeń. Pęd ciała. Zasada zachowania pędu. wymienia przykłady zderzeń; opisuje zderzenia kul i wózków; definiuje pęd ciała; oblicza pęd ciała; posługuje się pojęciem układu ciał; zna zasadę zachowania pędu; oblicza pęd układu ciał; analizuje zmiany pędu w układzie zderzających się ciał; stosuje zasadę zachowania pędu w zadaniach ze zderzeniami;

8 34 Zderzenia ciał. Zderzenia sprężyste i niesprężyste. Zasada zachowania pędu i energii w zderzeniach ciał. 35. Pęd ciała w warunkach makro-- skopowych i mikroskopowych Konsekwencje zasady zachowania pędu przy poruszaniu się w przestrzeni kosmicznej. Zasada zachowania pędu w badaniach cząstek elementarnych. Związek zasady zachowania pędu ze sztucznymi ogniami. wymienia przykłady zderzeń sprężystych i niesprężystych; omawia zjawisko sztucznych ogni, wykorzystując zasadę zachowania pędu; wyjaśnia pojęcia zderzeń stosuje zasadę zachowania sprężystych i niesprężystych; pędu do zderzeń niesprężystych dwóch ciał; korzysta z zasady zachowania pędu przy opisie zachowania się obiektów w przestrzeni kosmicznej; analizuje ilościowo zasadę zachowania pędu dla układu ciał: spadający kamień - Ziemia; stosuje zasadę zachowania pędu i energii do zderzeń sprężystych; omawia wykorzystanie zasady zachowania pędu w badaniach cząstek elementarnych; 36. Ruch po okręgu 37. Siła i przyspieszenie w ruchu po okręgu 38. Sprawdzian Opis ruchu po okręgu. Przemieszczenie kątowe wyrażane w stopniach i radia-nach. Związek między kątem, długością łuku i promieniem okręgu. Szybkość i prędkość w ruchu po okręgu. Okres, prędkość kątowa i częstotliwość. Konieczność istnienia siły dośrodkowej w ruchu po okręgu na przykładzie różnych oddziaływań. Siła do-środkowa przyczyną zmian kierunku prędkości. Związek między siłą dośrodkową, masą i prędkością. Przyspieszenie do-środkowe. I prędkość kosmiczna. Analiza 11. Ruch po okręgu wymienia przykłady ruchów po okręgu; opisuje ruch wskazówki zegara; zna i stosuje pojęcia: okres i częstotliwość; określa okres: dla wskazówek zegara, dla Ziemi i Księżyca w ruchu obiegowym i obrotowym; w wybranych przykładach ruchów po okręgu (np.: obracanie się ciała uwiązanego na nici, ruchu Ziemi dookoła Słońca) wskazuje siły spełniające rolę siły dośrodkowej; wskazuje wielkości, od których zależy siła do-środkowa. stosuje pojęcie przemieszczenia kątowego; stosuje miarę kąta wyrażanego w radianach; wyjaśnia znaczenie pojęć: okres i częstotliwość; definiuje prędkość kątową; stosuje związek między okresem i częstotliwością; uzasadnia konieczność istnienia siły dośrodkowej jako przyczyny zmiany kierunku prędkości; oblicza siłę dośrodkową i przyspieszenie dośrodkowe. definiuje pojęcie radia-na; zamienia stopnie na ra-diany i odwrotnie; analizuje związek między miarą kąta, długością łuku i promienia; posługuje się związkiem między prędkością kątową i okresem oraz prędkością kątową i częstotliwością; wyjaśnia różnice między prędkością i szybkością w ruchu po okręgu; uzasadnia związek między szybkością i prędkością kątową; porównuje prędkości liniowe punktów o tej samej prędkości kątowej i różnym promieniu; interpretuje zależności siły od analizuje graficznie wektory sił szybkości, masy i promienia; w ruchu po okręgu (np.: dla dostrzega związek między siłą samochodu na nachylonym dośrodkową i przyspieszeniem zakręcie, dla skręcającego dośrodkowym jako II zasadę samolotu). dynamiki.