KARTA PRZEDMIOTU. wykłady w wymiarze 55 godzin, ćwiczenia w wymiarze 20 godzin. 1. Nazwa przedmiotu PATOFIZJOLOGIA. 2. Numer kodowy PHY02c

Transkrypt

1 Projekt OPERACJA SUKCES unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu PATOFIZJOLOGIA 2. Numer kodowy PHY02c 3. Język, w którym prowadzone są zajęcia polski 4. Typ kursu obowiązkowy 5. Grupa treści kształcenia nauki podstawowe 6. Poziom studiów według klasyfikacji bolońskiej studia magisterskie 7. Rok studiów/semestr II rok/ semestr Formuła przedmiotu wykłady/ćwiczenia 9. Liczba godzin zajęć Rodzaj zajęć z uwzględnieniem podziału godzin wykłady w wymiarze 55 godzin, ćwiczenia w wymiarze 20 godzin 11. Liczba punktów ECTS 9

2 12. Jednostka dydaktyczna prowadząca przedmiot Katedra Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej 13. Imię i nazwisko osoby zaliczającej przedmiot dr hab. n. med. Piotr Białasiewicz 14. Osoby prowadzące zajęcia dr hab. n. med. Piotr Białasiewicz, dr n. med. Maciej Król 15. Wymagania wstępne i wymagania równoległe Wymagania wstępne: wiedza z anatomii prawidłowej, histologii z cytofizjologią i embriologią, chemii i biofizyki, tam gdzie ma to zastosowanie. Na ćwiczeniach z patofizjologii wymagana jest znajomość materiału z wykładów z fizjologii i patofizjologii z danego zagadnienia. 16. Zaliczenie przedmiotu jest wymagane przed rozpoczęciem zajęć z: patologii, farmakologii ogólnej i toksykologii, oraz zajęć klinicznych 17. Cele i założenia nauczania przedmiotu Zrozumienie podstawowych procesów chorobowych w oparciu o wiedzę z chemii, biologii, biochemii i fizjologii. Rozpoznawanie zależności między procesami patologicznymi na poziomie komórki, tkanki/narządu a efektami ogólnoustrojowymi i obrazem klinicznym. Przygotowanie do wykorzystania wiedzy patofizjologicznej w analizie problemów klinicznych. Poznanie znaczenia badań czynnościowych w ujawnianiu podłoża patofizjologicznego objawów klinicznych. Poznanie reguł i zasad procesu diagnostycznego znaczenie testów diagnostycznych w oparciu o ich czułość i swoistość. 18. Metody dydaktyczne Wykłady multimedialne; ćwiczenia z prezentacją podstawowych badań czynnościowych ujawniających związki patofizjologiczne w diagnostyce wybranych przypadków klinicznych; prezentacje multimedialne pozwalające na analizę roli wybranych testów diagnostycznych w procesie diagnostycznym;

3 interaktywne programy komputerowe pozwalające na pogłębienie wiedzy na temat zależności patofizjologicznych w wybranych problemach klinicznych oraz racjonalnej interwencji farmakologicznej. 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Literatura podstawowa: - Patofizjologia człowieka w zarysie (wybrane zagadnienia), J. Guzek PZWL, Warszawa Literatura uzupełniająca: - Interna Harissona Część 2. Główne oznaki i objawy początkowe chorób (wybrane zagadnienia), Czelej, Lublin Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu Obecność na ćwiczeniach i wykładach obowiązkowa i jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu. Więcej niż dwie nieobecności powodują niedopuszczenie do egzaminu i konieczność powtarzania kursu. Egzamin: testowy (wspólny z fizjologią). 21. Treści merytoryczne budujące wiedzę Wykłady z fizjologii i patofizjologii zostały całkowicie zintegrowane, co zostało zaznaczone przez wprowadzenie wspólnej numeracji. Wykład 5: Podstawowe pojęcia: homeostaza, choroba i zdrowie; czynniki chorobotwórcze środowisko a predyspozycja genetyczna; mechanizmy uszkodzenia i rodzaje odpowiedzi komórkowej. Znaczenie patologii jako dziedziny medycyny komplementarność wiedzy z patofizjologii i anatomii patologicznej i ich znaczenie w procesie diagnostycznym. Pojęcie testu diagnostycznego, ocena jego wartości w procesie diagnostycznym. Wykład 8: Gorączka a hipertermia; hipotermia różnicowanie i czynniki wywołujące. Patogeneza i rola bólu, najczęstsze zespoły bólowe w praktyce lekarskiej. Wykład 11: Wstrząs etiopatogeneza a obraz kliniczny, mediatory, rodzaje wstrząsu, pojęcie odwracalności, autopropagacja po załamaniu czynników homeostatycznych na przykładzie wstrząsu hipowolemicznego.

4 Wykład 13: Obrzęki mechanizm powstawania (prawo Starling a), obrzęki uogólnione i zlokalizowane na przykładach klinicznych. Wykład 17: Duszność: definicja i rodzaje, mechanizmy prowadzące do odczuwania duszności, różnicowanie duszności w chorobach układu odechowego i serca. Niewydolność krążenia: przyczyny, mechanizmy kompensujące, pojęcia wyrównanej i niewyrównanej niewydolności krążenia, rezerwa sercowa; obrzęk płuc: definicja, mechanizmy obrzęku kardiogennego i niekardiogennego (ARDS) z przykładami klinicznymi. Wykład 18: Patogeneza miażdżycy, czynniki ryzyka rozwoju blaszki miażdżycowej; powikłania procesu miażdżycowego: lokalne niedokrwienie na przykładzie m. sercowego i mózgu. Niedokrwienie i zawał mięśnia sercowego; sekwencja zdarzeń, powikłania zawału. Wykład 19: Wektorowa analiza EKG koncepcja prądu uszkodzenia; lokalizacja zmian niedokrwiennych w sercu na podstawie badania EKG. Wykład 20: Zaburzenia rytmu serca mechanizmy powstawania, zaburzenia nad- i komorowe różnicowanie na podstawie zapisu EKG. Bloki przewodzenia w oparciu o zapis EKG. Wykład 21: Zaburzenia regulacji ciśnienia tętniczego: nadciśnienie i hipotonia; koncepcje patogenetyczne rozwoju nadciśnienia; nadciśnienie pierwotne i wtórne. Wykład 24: Hipoksja, hipoksemia, sinica: definicje; wpływ hipoksji na metabolizm komórek; pojęcia centralnej i obwodowej sinicy. Pojęcie niewydolności oddechowej, rodzaje i diagnostyka. Wykład 25: Mechanizmy zaburzonej wymiany gazowej: zaburzenia wentylacji (hiper- i hipo-wentylacja), zaburzenia dyfuzji i perfuzji; zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzji jako podstawowy mechanizm hipoksemii w przebiegu chorób płuc. Wykład 26: Zjawisko nadciśnienia płucnego, patogeneza serca płucnego, zatorowość płucna. Wykład 29: Ostra i przewlekła niewydolność nerek i inne częste zespoły nefrologiczne, koncepcja niewydolności nerek przednerkowej, nerkowej i zanerkowej. Wykład 30: Zmiany jakościowe i ilościowe moczu (anuria i poliuria, hematuria, proteinuria, pyuria) definicje i ich znaczenie w diagnostyce chorób nerek.

5 Wykład 31: Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej: przewodnienie i odwodnienie, hiper- i hipo-natremia, hiper- i hipo-kaliemia. Wykład 34: Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej (RKZ). Kwasice i zasadowice metaboliczne, oraz oddechowe pierwotne i wtórne; luka anionowa i jej znaczenie diagnostyczne; wzajemna kompensacja zaburzeń RKZ oraz towarzyszące zaburzenia elektrolitowe. Wykład 38: Anemia i policytemia. Diagnostyka anemii w oparciu o zmiany morfologiczne (mikro-, normo- i makrocytarna) oraz etiopatogenetyczne (przewlekła utrata krwi, hemoliza i zaburzenia erytropoezy). Policytemie pierwotna i wtórne (różnice etiopatogenetyczne). Wykład 40: Skazy krwotoczne (osoczowe, płytkowe i naczyniowe). Zakrzepica mechanizmy nadkrzepliwości. Wykład 41: Leukopenia i leukocytoza. Mechanizmy leukopenii i agranulocytozy. Leukocytoza odczynowa oraz w przebiegu chorób rozrostowych układu białokrwinkowego. Wykład 42: Zapalenie uniwersalna odpowiedź organizmu na czynnik uszkadzający; mechanizmy i mediatory zapalenia ostrego i przewlekłego; przykłady kliniczne: płatowe zapalenie płuc i gruźlica; uogólniona reakcja zapalna - wstrząs septyczny. Wykład 46: Pojęcie nadczynności i niedoczynności, oddziaływania auto-, para- i endokrynne; pętle sprzężeń zwrotnych. Zarys patologii przysadki, tarczycy, przytarczyc (gospodarka i regulacja stężenia wapnia) Wykład 47: Patologia kory i rdzenia nadnerczy. Zespoły nadczynności i niedoczynności kory nadnerczy (zespół i choroba Cushinga, pierwotny hiperaldosteronizm, ostra niewydolność kory nadnerczy, pierwotny i wtórne zespoły niedoborowe). Guz chromochłonny. Wykład 48: Patologia wysp trzustki patomechanizm cukrzycy; zespoły chorobowe w przebiegu gruczolaków wysp trzustki. Wykład 52: Zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego dyspepsja, wymioty, biegunka, zaparcia. Wykład 54: Patogeneza żółtaczki. Niewydolność wątroby; marskość i jej powikłania. Wykład 55: Niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki i inne zespoły upośledzonego wchłaniania. Etiopatogeneza niedoborów soku trzustkowego w przewodzie pokarmowym przewlekłe zapalenie trzustki. Mukowiscydoza,

6 choroba trzewna, sprue tropikalna, niedobór laktazy. Wykład 58: Przemiana materii i bilans energetyczny. Czynniki wpływające na zmiany podstawowej przemiany materii. Niedożywienie, wyniszczenie, marazm i kwashiorkor; etiopatogeneza otyłości; aktywność wewnątrzwydzielnicza adipocyta - adipokiny. Wykład 59: Otyłość typu centralnego i zespół metaboliczny definicja, elementy składowe i ich wzajemne zależności; zaburzenia snu jako czynnik ryzyka zespołu metabolicznego. 22. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje Student po zakończeniu kursu patofizjologii powinien: w części ogólnej: rozumieć pojęcia i definicje: homeostaza, czynniki chorobotwórcze; choroba i zdrowie; rozróżniać pojęcie choroby i zespołu chorobowego; rozumieć rolę patofizjologii i anatomii patologicznej w procesie diagnostycznym: mieć świadomość różnic pomiędzy zmianami strukturalnymi (morfologicznymi) a czynnościowymi i wynikającymi z nich odmiennościami diagnostycznymi w różnych jednostkach chorobowych; posiadać umiejętność wyboru pomiędzy badaniami czynnościowymi i morfologicznymi z podaniem przykładów klinicznych; rozumieć znaczenie biologiczne zapalenia; rozpoznawać typowe objawy, wymieniać przykładowe czynniki etiologiczne; znać rolę różnych typów komórek i czynników osoczowych w propagacji reakcji zapalnej, wymieniać podstawowe mediatory zapalenia i omówiać ich działanie zarówno miejscowe jak i ogólnoustrojowe, omawiać patogenezę zespołu wstrząsu septycznego jako przykładu załamania mechanizmów homeostatycznych w przebiegu reakcji zapalnej; opisywać cechy zapalenia ostrego i przewlekłego na wybranych przykładach klinicznych (płatowe zapalenie płuc i gruźlica) z uwzględnieniem różnic (różne typy komórek i mediatory nacieku zapalnego); rozumieć mechanizmy prowadzące do gorączki i hipertermii przeprowadzać różnicowanie z uwzględnieniem różnych czynników wywołujących; omawiać rolę gorączki w utrzymaniu homeostazy, wymieniać możliwe zagrożenia wynikające z nadmiernej reakcji gorączkowej, w tym omawiać mechanizm śmierci z przegrzania; rozumieć pojęcie hipotermii i znać czynniki ją

7 wywołujące oraz mechanizm śmierci z wychłodzenia; opisywać wstrząs i jego etiopatogenezę, etapy wstrząsu hipowolemicznego, opisywać obraz kliniczny, znać rodzaje i rolę mechanizmów kompensujących, opisywać rolę układu adrenergicznego, osi RAA, ADH w ostrej i podostrej kompensacji hipowolemii; rozumieć patogenezę i rolę bólu w homeostazie, wymieniać częste zespoły bólowe w praktyce lekarskiej; rozumieć mechanizmy prowadzące do powstawania obrzęków uogólnionych i lokalnych, nazywać patologiczny płyn w jamach ciała omawiać różnicowanie pomiędzy wysiękiem i przesiękiem; w części dotyczącej serca, układu krążenia i oddechowego: charakteryzować duszność, wymieniać jej rodzaje, podawać mechanizmy prowadzące do odczuwania duszności, zaproponować różnicowanie duszności w chorobach płuc i serca, znać pojęcie duszności psychogennej; opisywać niewydolność krążenia: podawać najczęstsze przyczyny, rozumieć znaczenie i znać rodzaje mechanizmów kompensujących (znać działanie i składowe układu renina-angiotensyna-aldosteron), rozumieć pojęcia wyrównanej i niewyrównanej niewydolności krążenia i rezerwy sercowej; opisywać obrzęk płuc: rozumieć mechanizmy obrzęku kardiogennego i niekardiogennego (ARDS) w oparciu o prawo Starling a; rozumieć mechanizmy prowadzące do zaburzeń regulacji ciśnienia tętniczego: opisywać nadciśnienie tętnicze i hipotonię, podawać konsekwencje podwyższonego ciśnienia tętniczego - ostre i przewlekłe, wymieniać najczęstsze przyczyny nadciśnienia wtórnego; rozumieć patogenezę i wymieniać czynniki ryzyka miażdżycy; wymieniać typowe powikłania procesu miażdżycowego: omawiać przebieg lokalnego niedokrwienia na przykładzie mięśnia sercowego i mózgu; rozumieć wektorową analizę EKG przeprowadzić analizę osi elektrycznej serca w płaszczyźnie czołowej i poprzecznej, rozumieć pojęcie prądu uszkodzenia; wymieniać najczęstsze zmiany w zapisie EKG w przebiegu niedokrwienia mięśnia sercowego z umiejętnością lokalizacji uszkodzenia; wymieniać najczęstsze zaburzenia rytmu serca rozumieć mechanizmy powstawania zaburzeń nad- i komorowych przeprowadzać różnicowanie na podstawie zapisu EKG; opisywać podstawowe bloki przewodzenia i podać ich typy w oparciu o zapis EKG;

8 rozumieć pojęcia: hipoksja, hipoksemia, sinica, omawiać wpływ hipoksji na metabolizm, różnicować centralną i obwodową sinicę, rozumieć ich przyczyny; rozumieć pojęcie i mechanizmy zaburzonej wymiany gazowej: rozróżniać zaburzenia wentylacji (hiper- i hipo-wentylacja), dyfuzji i perfuzji oraz zobrazować je przykładami klinicznymi; rozumieć znaczenie zaburzonego stosunku wentylacji do perfuzji jako najczęstszej przyczyny hipoksemii; rozumieć pojęcia obturacji i restrykcji i ich znaczenie w diagnostyce chorób płuc; interpretować badanie spirometryczne oraz podawać przykłady innych badań czynnościowych i ich zastosowanie w diagnostyce chorób płuc; rozumieć pojęcie niewydolności oddechowej, wymieniać jej rodzaje; podawać definicję nadciśnienia płucnego oraz opisywać mechanizmy etiopatogenetyczne; opisywać zespół serca płucnego i jego objawy; rozumieć mechanizmy powstawania zatorowości płucnej, jej kliniczne konsekwencje oraz wymieniać czynniki ryzyka; w części dotyczącej nerek: rozumieć i opisywać zespoły kliniczne ostrej i przewlekłej niewydolności nerek oraz inne zespoły nefrologiczne; omawiać patomechanizm niewydolności nerek, w tym niewydolności przednerkowej, nerkowej i zanerkowej; rozumieć przyczyny zmian jakościowych i ilościowych w moczu (anuria i poliuria, hematuria, proteinuria, pyuria); rozumieć pojęcia związane z zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej: przewodnienie i odwodnienie, hiper- i hipo-natremia, hiper- i hipo-kaliemia, wymieniać najczęstsze zaburzenia w praktyce klinicznej; omawiać typy i patomechanizm zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej; rozumieć mechanizm wzajemnej kompensacji zaburzeń metabolicznych i oddechowych, wymieniać najczęstsze zaburzenia w praktyce klinicznej; w części dotyczącej hematologii: opisywać mechanizmy prowadzące do rozwoju anemii i jej etiopatogenezę w połączeniu z podstawowym podziałem morfologicznym, przeprowadzać różnicowanie przez celowane badania dodatkowe; opisywać policytemię i różnice patogenetyczne pomiędzy czerwienicą prawdziwą a zaburzeniami wtórnymi; różnicować skazy krwotoczne (osoczowe, płytkowe i naczyniowe) na

9 podstawie prostych testów diagnostycznych, wykorzystując wiedzę z fizjologii i biochemii na temat osoczowego układu krzepnięcia, roli i mechanizmów aktywacji płytek krwi oraz śródbłonka; umiejscawiać defekty w najczęściej występujących skazach krwotocznych i rozumieć ich znaczenie w leczeniu przyczynowym; wymieniać najczęściej występujące skazy krwotoczne i opisywać ich patomechanizm; omawiać kliniczny problem zakrzepicy podawać najczęstsze związane z nią zespoły kliniczne; omawiać mechanizmy nadkrzepliwości z uwzględnieniem wiedzy z fizjologii i biochemii; wymieniać najczęstsze defekty wrodzone prowadzące do zwiększonego ryzyka zakrzepicy; opisywać mechanizmy prowadzące do leukopenii i leukocytozy, opisywać najczęstsze zespoły kliniczne w ich przebiegu; opisywać leukocytozę odczynową; w części dotyczącej układu wydzielania wewnętrznego: rozumieć pojęcia nadczynności i niedoczynności, wymieniać przykłady oddziaływań auto-, para- i endokrynnych; rozumieć pętle sprzężeń zwrotnych w regulacji wydzielania i działania hormonów; wymieniać zespoły kliniczne wynikające z niedoboru lub nadmiaru stężenia hormonów przysadki, tarczycy, przytarczyc (omawiać gospodarkę i regulację stężenia zewnątrzkomórkowego jonu wapnia), kory nadnerczy, wysp trzustki omawiać patomechanizm cukrzycy; opisywać mechanizmy działania hormonów i umieć powiązać ich działanie z elementami składowymi zespołów chorobowych; w części dotyczącej układu pokarmowego: opisywać patomechanizm najczęstszych zaburzeń czynnościowych wymioty, biegunka, zaparcia; omawiać rodzaje żółtaczek, wykorzystując znajomość patomechanizmu zaproponować testy diagnostyczne w celu ich różnicowania; rozumieć pojęcia marskości i niewydolność wątroby, wymieniać ich objawy i powikłania oraz omawiać ich podłoże; omawiać przyczyny zewwnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki i związany z nią zespół chorobowy oraz inne częste przyczyny zespołów złego wchłaniania;

10 w części dotyczącej metabolizmu: wymieniać czynniki wpływające na podstawową przemianę materii; rozumieć mechanizmy prowadzące do rozwoju zespołów klinicznych wynikających z niedożywienia; omawiać mechanizmy i czynniki ryzyka prowadzące do rozwoju otyłości oraz jej ogólnoustrojowych konsekwencji, rozumieć znaczenie otyłości centralnej, wymieniać składowe zespołu metabolicznego i rozumieć ich wzajemne zależności, w tym rolę zaburzeń snu, a przede wszystkim zespołu obturacyjnego bezdechu sennego. 23. Opis efektów kształcenia na poszczególnych zajęciach w grupach studenckich (10-12 osobowych) Ćwiczenie: Rola EKG w diagnostyce chorób serca. Wykorzystanie interaktywnego programu analizy zmian w EKG. Wiedza: student omawia zaburzenia rytmu serca, podłoże patofizjologiczne objawów podmiotowych i przedmiotowych w przebiegu dysrytmii; omawia zaburzenia rytmu na podstawie zapisu EKG przy pomocy analizy wektorowej; zaburzenia rytmu wolne i szybkie (brady- i tachy-arytmie); nadkomorowe i komorowe zaburzenia rytmu; omawia mechanizmy ich powstawania: zjawisko ektopii, re-entry, zespoły preekscytacji; bloki serca, niedokrwienie mięśnia sercowego, prąd uszkodzenia; lokalizuje zmiany w oparciu o analizę wektorową; zna rolę EKG w diagnostyce chorób serca; omawia czułość i swoistość zmian w EKG w wybranych zagadnieniach klinicznych. Umiejętności i kompetencje: student potrafi różnicować i nazywać podstawowe zaburzenia rytmu serca; rozumie mechanizmy ich powstawania; rozpoznaje i lokalizuje zmiany niedokrwienne w sercu na podstawie analizy wektorowej EKG. Ćwiczenie: Wstrząs kardiogenny. Wykorzystanie interaktywnego programu do analizy leczenia wstrząsu kardiogennego. Wiedza: student określa przyczyny i patofizjologiczne podstawy zespołów objawów w przebiegu wstrząsu kardiogennego; omawia koncepcje: backward failure niewydolność zastoinowa i foreward failure niewydolność z małym rzutem; opisuje zmiany neurohumoralne w przebiegu wstrząsu: aktywację układu współczulnego, układu renina-angiotensyna-aldosteron, oraz zwiększonego wydzielania wazopresyny; omawia znaczenie retencji wody, zmian oporów naczyniowych i czynników inotropowych w propagacji i leczeniu wstrząsu kardiogennego.

11 Umiejętności i kompetencje: student rozumie zmiany adaptacyjne w przebiegu wstrząsu kardiogennego jako warunek skutecznej interwencji farmakologicznej opartej na receptorowym działaniu hormonów i leków. Ćwiczenie: Rola badań czynnościowych w diagnostyce chorób płuc. Wiedza: student zna znaczenie badania gazometrycznego i metodykę jego wykonania; definiuje pojęcia hipo- i hiperwentylacji, częściowej i całkowitej niewydolności oddechowej; opisuje mechanizmy hipoksemii, zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzji, wentylację na poziomie ust, wentylację pęcherzykową, omawia zaburzenia dyfuzji i perfuzji w oparciu o przykłady kliniczne; zna znaczenie badania spirometrycznego i innych badań czynnościowych w diagnostyce chorób układu oddechowego. Umiejętności i kompetencje: student rozumie znaczenie zaburzonego stosunku wentylacji do perfuzji jako głównego podłoża zaburzeń wymiany gazowej w płucach oraz upośledzonej dyfuzji; rozpoznaje niewydolność oddechową na podstawie badania gazometrycznego z różnicowaniem hipowentylacji, zaburzonego stosunku wentylacji do perfuzji i przecieku; potrafi wykonać i zinterpretować wyniki badania spirometrycznego; potrafi różnicować choroby restrykcyjne i obturacyjne z podaniem przykładów klinicznych; Ćwiczenie: Znaczenie zaburzeń równowagi kwasowo zasadowej w diagnostyce zaburzeń metabolicznych. Wykorzystanie interaktywnego programu do analizy leczenia śpiączki ketonowej. Wiedza: student definiuje pojęcia kwasicy i zasadowicy metabolicznej, kompensacji; zna znaczenie luki anionowej w diagnostyce RKZ, opisuje zaburzenia RKZ na przykładzie wybranych problemów klinicznych: kwasica mleczanowa, ketonowa i zatrucie alkoholem metylowym, zasadowica metaboliczna w Zespole Cushinga, hipoalbuminemia, nerkowa i pozanerkowa utrata jonów chlorkowych. Umiejętności i kompetencje: student potrafi rozpoznać zaburzenia pierwotne i wtórne RKZ; rozumie zjawisko wzajemnej kompensacji zaburzeń oddechowych i metabolicznych; rozumie zależności zmian ph i stężenia jonów w osoczu jako podstawę racjonalnej farmakoterapii w śpiączce ketonowej. Ćwiczenie: Polisomnografia jako narzędzie diagnostyczne w zaburzeniach snu. Demonstracja polisomnografii oraz aparatu CPAP z omówieniem zasady leczenia.

12 Wiedza: student opisuje kanały neurologiczne i oddechowe, prawidłowy hipnogram, odmienności snu REM i NREM, zaburzenia snu na przykładach klinicznych (bezsenność, narkolepsja, somnambulizm); opisuje nadmierną senność dzienną jako jeden z głównych objawów zaburzeń snu, zna kryteria rozpoznawania zespołu obturacyjnego bezdechu sennego (OBS) oraz omawia patofizjologię, powikłania i leczenie. Umiejętności i kompetencje: student potrafi przygotować pacjenta do badania polisomnograficznego i zna zasady wykonania tego badania; potrafi różnicować zaburzenia oddechowe centralne i obturacyjne na podstawie zapisu polisomnograficznego, rozpoznaje fazy snu REM i NREM na podstawie różnic fizjologicznych w zapisie polisomnograficznym; potrafi zdefiniować zespół obturacyjnego bezdechu sennego; zna zasadę leczenia aparatem CPAP. 24. Zagadnienia integrujące wiedzę uzyskaną uprzednio (anatomia, histologia, chemia, biofizyka) lub równolegle (biochemia i fizjologia) - wiedza na temat metabolizmu bilirubiny (biochemia i fizjologia) i budowy wątroby (histologia) konieczne do zrozumienia patomechanizmu żółtaczek; - wektorowa analiza rozkładu sił elektrycznych (biofizyka) oraz budowy i funkcji serca i układu bodźco-przewodzącego (anatomia, fizjologia) niezbędna do zrozumienia podstaw elektrokardiograficznej diagnostyki chorób serca, w tym zaburzeń rytmu serca; - wiedza na temat buforów (chemia medyczna) i funkcji nerek (fizjologia) niezbędna do zrozumienia zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej; - wiedza na temat osmolalności roztworów i zjawiska dyfuzji (chemia), aktywnego transportu i funkcji nerek (fizjologia) niezbędna do zrozumienia zaburzeń gospodarki wodno elektrolitowej; - wiedza na temat osmolalności roztworów (chemia) oraz sił hydrostatycznych (biofizyka) niezbędne do zrozumienia patomechanizmu obrzęków; - znajomość receptorowego działania hormonów (biochemia, fizjologia) niezbędne do zrozumienia mechanizmów nad- i niedoczynności gruczołów wydzielania wewnętrznego; - znajomość szlaków energetycznych w komórce (biochemia) istotna dla zrozumienia zmian w trakcie hipoksji i tym samym patomechanizmu

13 zawału m. sercowego i udaru mózgu; - wiedza na temat budowy nefronu (histologia) i jego funkcji (fizjologia) konieczna dla zrozumienia patomechanizmu nefrologicznych zespołów chorobowych; - znajomość osoczowego układu krzepnięcia (biochemia, fizjologia) niezbędna do zrozumienia podłoża skaz krwotocznych osoczowych oraz stanów nadkrzepliwości; - znajomość przemian żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego (biochemia, fizjologia) wymagana do zrozumienia anemii niedoborowych; - Znajomość defektów budowy błony erytrocyta, cząsteczki hemoglobiny, czy niedoborów enzymatycznych (biochemia) konieczna do zrozumienia mechanizmów anemii hemolitycznej. 25. Opis zajęć integrujących wiedzę z biochemii, fizjologii i patofizjologii z uwzględnieniem wspólnej ewaluacji Wykłady z fizjologii i patofizjologii zostały całkowicie zintegrowane. Pozwoliło to na jednoczesne wprowadzenie studenta w poszczególne zagadnienia związane z funkcjonowaniem organizmu ludzkiego w zdrowiu i chorobie. Niektóre wykłady z biochemii odbywające się równolegle uzupełniają tę wiedzę na poziomie molekularnym (patrz karta przedmiotu z biochemii). Wspólna ewaluacja dotyczy połączonego egzaminu testowego z fizjologii i patofizjologii. 25. Kontynuacja przedmiotu przewidziana na zajęciach z: patologii, farmakologii, przedmiotów klinicznych 26. Zalecane kursy fakultatywne i zajęcia uzupełniające 27. Informacje dodatkowe dostępne są pod adresem