Temat miesiąca. Pekin XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie. klasyfikacje, nowy układ sił w sporcie olimpijskim, miejsce Polski

Transkrypt

1 Temat miesiąca 7 Zawody olimpijskie dla niemal całego światowego sportu, dla zawodników, zespołów i reprezentacji narodowych są najważniejszą i najtrudniejszą próbą. Olbrzymia skala i wysoki poziom rywalizacji, przynoszący wysokie wyniki (niekiedy lepsze od rekordów świata), stanowiące podstawę dla ostatecznej klasyfikacji państw oficjalnej, medalowej i nieoficjalnej punktowej, traktowane są jako wyraz potencjału i pozycji danego państwa w aktualnym układzie sił w sporcie światowym. Redakcja Sportu Wyczynowego w olimpijskich czteroletnich interwałach, od 1992 r. (Igrzyska w Barcelonie) analizuje te klasyfikacje, dążąc do odkrycia struktury tego układu (a nie schematycznego zaliczania państw do pierwszej, drugiej, trzeciej i dalszych dziesiątek ), oceny zmian, jakie w nim nastąpiły, docieka przyczyn, które je sprawiły. Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił w sporcie olimpijskim, miejsce Polski Artykuł ukazuje układ sił w światowym sporcie, jaki powstał w wyniku współzawodnictwa na Igrzyskach XXIX Olimpiady w Pekinie. Zgodnie z przyjętą metodologią praca opiera się na analizie dwóch klasyfikacji medalowej i punktowej. 1 Klasyfikacje Igrzysk Olimpijskich w Pekinie opracował Zespół Metodyczno-Szkoleniowy Centralnego Ośrodka Sportu (Pion Programowo-Sportowy). Uwzględniono w nich wyniki obowiązujące w dniu zakończenia Igrzysk. 1 Pac-Pomarnacki A., Szczechowicz M., Tkaczyk J.: Ateny 2004 pierwsze Igrzyska Olimpijskie XXI wieku (klasyfikacje, analizy, komentarze). Sport Wyczynowy 2008, nr 7-9/

2 8 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk Uznając za kluczowe pole rywalizacji w tzw. dyscyplinach podstawowych, której wyniki w znacznej mierze decydują o szansach państw na zajęcie czołowych pozycji, przedstawia klasyfikację poszczególnych reprezentacji w: lekkoatletyce, pływaniu, kolarstwie, gimnastyce, strzelectwie, kajakarstwie, zapasach i szermierce oraz wioślarstwie. Osobna część artykułu poświęcona jest ocenie startu reprezentacji Polski. W podsumowaniu autorzy formułują szereg uwag. SŁOWA KLUCZOWE: igrzyska olimpijskie analiza klasyfikacji. W Letnich Igrzyskach XXIX Olimpiady w Pekinie wzięło udział zawodniczek i zawodników, reprezentujących 204 narodowe komitety olimpijskie. Program zawodów sportowych obejmował 28 dyscyplin, w ramach których rozegrano 302 konkurencje. W sumie rozdzielono 958 medali i punkty. Medale zdobyli przedstawiciele 87 państw (w Atenach 74), spośród których 15 tylko 1 medal. Pragnąc uzyskać w miarę pełny obraz układu sił w sporcie światowym, obowiązujący po Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie, należy przeprowadzić analizę dwóch klasyfikacji medalowej i punktowej. Dobrze wiadomo, jakie są ich zalety i wady. Medalowa uchodzi za oficjalną, ale mniej rzetelną, punktowa za nieoficjalną, za to bardziej sprawiedliwą. Istotne znaczenie ma przy tym fakt, że medale zdobyło 42,6% uczestników igrzysk (w Atenach 36,1%), podczas gdy punkty 55,9% państw (w Atenach 55,9%). Medalowy porządek klasyfikacyjny W klasyfikacji medalowej (tabela 1) porządek, jak wiadomo, ustalany jest wedle, najpierw liczby zdobytych przez reprezentację danego państwa medali złotych, a następnie srebrnych i brązowych. Suma wszystkich zdobytych medali nie ma tu znaczenia. I to jest słaba strona tej metody oceny i porządkowania osiągnięć reprezentacji państw na igrzyskach olimpijskich. Potwierdzenie tej opinii znajdujemy również w bieżącej, pekińskiej klasyfikacji. Przykładami są tu takie państwa, jak przede wszystkim Australia, Francja, Ukraina, ale także Holandia, Białoruś czy Kuba, które, mimo większego dorobku ogólnego od innych reprezentacji, znalazły się na niższych pozycjach. Dlatego klasyfikację medalową opiszemy w skrócie koncentrując uwagę na strefie czołowej. Na pierwszym miejscu znalazły się Chiny (51 złotych medali, w sumie 100), a za nimi (mimo większej liczby medali) USA (36 złotych medali, razem 110). Te dwa państwa to liderzy. Na trzecim miejscu ulokowała się samodzielnie Rosja (odpowiednio 23 i 72). Za nią grupa trzech państw Wielka Brytania (19, 47), Niemcy (16, 41), Australia (13, 46). Dalej, z kolei, znów względnie samotnie Korea Płd. (13, 31). Dorobek medalowy tych państw jest dużo skromniejszy. W następnej kolejności klasyfikacyjnej, z różnym sumarycznym

3 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił... 9 Tabela 1 Klasyfikacja medalowa Igrzysk Olimpijskich w Pekinie i Atenach. Miej- Medale Miej- Medale Państwo Suma Państwo Suma sce złoty srebrny brązowy sce złoty srebrny brązowy 1 Chiny USA USA Chiny Rosja Rosja Wielka Brytania Australia Niemcy Japonia Australia Niemcy Korea Płd Francja Japonia Włochy Włochy Korea Płd Francja Wielka Brytania Ukraina Kuba Holandia Ukraina Jamajka Węgry Hiszpania Rumunia Kenia Grecja Białoruś Norwegia Rumunia Holandia Etiopia Brazylia Kanada Szwecja POLSKA Hiszpania

4 10 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk Miej- Medale Miej- Medale Państwo Suma Państwo Suma sce złoty srebrny brązowy sce złoty srebrny brązowy 21 Norwegia Kanada Węgry Turcja Brazylia POLSKA Czechy Nowa Zelandia Słowacja Tajlandia Nowa Zelandia Białoruś Gruzja Austria Kuba Etiopia Kazachstan Słowacja Dania Iran Mongolia Tajwan Tajlandia Gruzja KRL-D Bułgaria Argentyna Jamajka Szwajcaria Uzbekistan Meksyk Maroko Turcja Dania Zimbabwe Argentyna Azerbejdżan Chile Uzbekistan Kazachstan Słowenia Kenia Bułgaria Czechy

5 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił Miej- Medale Miej- Medale Państwo Suma Państwo Suma sce złoty srebrny brązowy sce złoty srebrny brązowy 43 Indonezja RPA Finlandia Chorwacja Łotwa Litwa Belgia Egipt Dominikana Szwajcaria Estonia Indonezja Portugalia Zimbabwe Indie Azerbejdżan Iran Belgia Bahrajn Bahamy Kamerun Izrael Panama Dominikana Tunezja Irlandia Szwecja Kamerun Chorwacja ZEA Litwa KRLD Grecja Łotwa Trynidad i Tobago Meksyk Nigeria Portugalia Austria Finlandia Irlandia Serbia i Czarnogóra Serbia Słowenia

6 12 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk Miej- Medale Miej- Medale Państwo Suma Państwo Suma sce złoty srebrny brązowy sce złoty srebrny brązowy 65 Algieria Estonia Bahamy Hongkong Kirgistan Indie Kolumbia Paragwaj Maroko Kolumbia Tadżykistan Nigeria Chile Wenezuela Ekwador Erytrea Islandia Mongolia Malezja Syria RPA Trynidad i Tobago Singapur Sudan Wietnam Armenia Tajwan Afganistan Egipt Izrael Mauritius Mołdawia Togo Wenezuela

7 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił dorobkiem medalowym, figuruje grupa państw Japonia (9, 25), Włochy (8, 28), Francja (7, 40), Ukraina (7, 27), spośród których najbardziej pokrzywdzona została Francja (40 medali, 10. miejsce). Poniżej rozciąga się strefa zajmowana przez państwa, których zdobycze sięgają 5-7 medali złotych Holandia, Jamajka, Hiszpania, Kenia w sumie odpowiednio 16, 11 18, 14 medali. Polskę odnajdujemy w kolejnej grupie, wśród Białorusi, Rumunii, Etiopii, Kanady oraz Norwegii, Węgier, Brazylii, Czech, Słowacji, Nowej Zelandii. zdobycze tych państw sięgają 3-5 medali złotych i 6-18 wszystkich medali. Spośród nich niedocenione zostały osiągnięcia Białorusi i Kanady. W Pekinie doszło do zmiany lidera klasyfikacji medalowej. Zmianę tę należy uznać za ważną zarówno sportowo, bo Chiny zdobyły aż 100 medali, w tym 51 złotych (o 37 więcej niż w Atenach), jak i prestiżowo. Skład pierwszej dziesiątki państw w klasyfikacji pekińskiej jest identyczny jak w Atenach, za to kolejność inna. Na uwagę zasługuje poprawa pozycji Wielkiej Brytanii (w Atenach 10. miejsce, 9 złotych medali, w sumie 30, w Pekinie 19 złotych, 47 w sumie). Rosja utrzymała 3 miejsce, mimo iż zdobyła w sumie o 20 medali mniej niż w Atenach (72). Miejsca w drugiej dziesiątce klasyfikacji z Aten opuściło kilka państw: Kuba (11), Węgry (13.), Grecja (15.), Norwegia (16), Brazylia (18.), Szwecja (19.). Przypadek Kuby to skutek wspomnianego złotomedalowego kryterium klasyfikacyjnego; Kuba zdobyła w sumie o jeden medal więcej (28, poprzednio 27), a mimo to spadła z 11. na 28. miejsce dlatego, że zdobyła 2 złote medale, a nie, jak poprzednio 9. Klasyfikacja punktowa Klasyfikacją punktową (tabela 2) zostało objętych 114 państw na 204 wszystkich uczestników Igrzysk w Pekinie, czyli 55,9%. Kryterium punktowe spowodowało, że na pierwszym miejscu znalazły się USA wyprzedzając Chiny prawie o 90 pkt. Na trzecim miejscu Rosja, a za nią grupa państw Australia, Niemcy, Wielka Brytania i Francja, których dorobek punktowy oscyluje wokół 500 pkt. i w około 100-punktowym odstępie, druga Włochy, Japonia, Korea Płd., Ukraina, Kuba, Kanada, Hiszpania. Holandia przewodzi następnej grupie, w której znajdują się Białoruś i Polska (miejsce 17., 207,5 pkt.). Mniejszym dorobkiem cechuje się kolejna grupa państw, do której należą Brazylia, Węgry, Kenia, Rumunia, Kazachstan, Jamajka i Nowa Zelandia. Gdyby przedziały międzygrupowe potraktować mniej rygorystycznie, można byłoby ją rozszerzyć o Szwecję, Norwegię, Danię, Czechy, Szwajcarię, aż do zajmującej 30. miejsce Etiopii. Jest to tym bardziej uzasadnione, że zmiana miejsc w tym obszarze klasyfikacji jest w przyszłości bardzo prawdopodobna. To jest górna ćwiartka tabeli klasyfikacji punktowej. Pozostali uczestnicy rywalizacji olimpijskiej zdobywają wyraźnie mniej punktów, grupy stają

8 14 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk Tabela 2 Klasyfikacja punktowa Igrzysk Olimpijskich w Pekinie i Atenach. 1 USA 1093,00 1 USA 1061,50 2 Chiny 1003,50 2 Rosja 881,50 3 Rosja 817,50 3 Chiny 695,50 4 Australia 532,00 4 Niemcy 609,00 5 Niemcy 520,00 5 Australia 571,00 6 Wielka Brytania 516,00 6 Francja 420,50 7 Francja 472,50 7 Japonia 393,50 8 Włochy 356,50 8 Wielka Brytania 382,17 9 Japonia 332,00 9 Włochy 346,00 10 Korea Płd. 291,50 10 Ukraina 327,00 11 Ukraina 286,00 11 Korea Płd. 320,00 12 Kuba 253,50 12 Hiszpania 283,50 13 Kanada 249,50 13 Kuba 247,00 14 Hiszpania 241,00 14 Kanada 236,50 15 Holandia 212,00 15 Węgry 235,00 16 Białoruś 208,00 16 Holandia 232,50 17 POLSKA 207,50 17 Grecja 232,00 18 Brazylia 169,00 18 Rumunia 230,00 19 Węgry 160,00 19 Białoruś 209,00 20 Kenia 147,50 20 POLSKA 181,50 21 Rumunia 146,00 21 Bułgaria 138,50 22 Kazachstan 141,00 22 Brazylia 135,00 23 Jamajka 126,00 23 Szwecja 121,34 24 Nowa Zelandia 122,50 24 Czechy 115,50 25 Szwecja 105,00 25 Kazachstan 115,00 26 Norwegia 93,00 26 Nowa Zelandia 98,50 27 Czechy 92,50 27 Dania 98,00 28 Dania 86,00 28 Turcja 97,00 29 Szwajcaria 82,00 29 Jamajka 80,00 30 Etiopia 80,00 29 Słowacja 74,00 31 Azerbejdżan 73,50 31 Etiopia 74,00

9 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił Austria 70,00 32 Norwegia 72,50 33 Gruzja 68,00 33 Szwajcaria 68,50 34 Tajlandia 65,00 34 Tajlandia 68,50 34 Uzbekistan 65,00 34 Kenia 68,00 36 KRL-D 63,50 36 Iran 68,00 37 Bułgaria 59,00 37 Azerbejdżan 66,50 37 Turcja 59,00 38 Tajwan 64,00 39 Słowenia 56,00 39 Argentyna 60,00 40 Chorwacja 55,50 40 Belgia 57,34 41 Meksyk 54,50 41 RPA 57,00 42 Słowacja 53,50 42 KRL-D 56,50 42 Tajwan 53,50 43 Austria 55,50 44 Argentyna 52,00 44 Chorwacja 52,50 44 Finlandia 52,00 45 Litwa 47,50 46 Litwa 50,00 46 Meksyk 46,00 47 Indonezja 46,50 47 Gruzja 46,00 48 Belgia 45,00 48 Słowenia 45,50 48 Mongolia 45,00 49 Uzbekistan 44,50 50 Kolumbia 44,00 50 Łotwa 44,00 51 Grecja 42,50 50 Portugalia 43,00 52 Serbia 39,50 52 Egipt 41,00 52 Zimbabwe 39,50 52 Indonezja 36,50 54 Armenia 37,50 54 Maroko 34,50 55 Iran 36,00 54 Bahamy 30,00 55 RPA 36,00 54 Indie 29,00 57 Indie 33,00 54 Serbia i Czarnogóra 28,00 58 Nigeria 30,50 58 Estonia 27,50 59 Portugalia 28,00 59 Hongkong 24,50 60 Irlandia 27,00 60 Zimbabwe 24,50 61 Bahama 24,50 61 Chile 24,00 62 Egipt 23,50 62 Nigeria 23,50 63 Algeria 23,00 62 Wenezuela 23,00 63 Łotwa 23,00 64 Kolumbia 22,00

10 16 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk 63 Malezja 23,00 64 Finlandia 21,00 66 Dominikana 22,50 65 Izrael 21,00 67 Singapur 21,00 66 Armenia 19,50 68 Maroko 20,00 67 Kamerun 17,50 69 Tunezja 19,00 68 Irlandia 16,67 70 Izrael 18,50 69 Tunezja 16,00 71 Bahrain 18,00 69 ZEA 14,00 71 Trinidad i Tobago 18,00 71 Algieria 13,00 71 Wenezuela 18,00 71 Dominikana 12,50 74 Tadżykistan 17,50 71 Portoryko 12,50 75 Kirgizja 17,00 71 Gwatemala 12,00 76 Estonia 16,00 75 Katar 10,00 77 Hongkong 15,00 75 Namibia 10,00 78 Ekwador 13,50 75 Singapur 10,00 79 Wietnam 12,50 78 Mongolia 9,50 80 Cypr 11,00 79 Jordania 8,50 81 Kamerun 10,00 79 Mołdawia 8,50 82 Panama 9,00 81 Erytrea 8,00 83 Afganistan 7,00 81 Trynidad i Tobago 8,00 83 Chile 7,00 83 Uganda 7,50 83 Islandia 7,00 84 Ekwador 7,00 83 Sudan 7,00 84 Paragwaj 7,00 87 Porto Rico 6,00 86 Irak 6,50 87 Togo 6,00 86 Wietnam 6,50 89 Mauritius 5,50 88 Islandia 6,00 89 Mołdawia 5,50 89 Syria 5,50 91 Antyle Holenderskie 5,00 90 Barbados 5,00 91 Czarnogóra 5,00 90 Mozambik 5,00 91 Erytrea 5,00 90 Filipiny 5,00 91 Samoa Zachodnie 5,00 90 Grenada 5,00 91 Uganda 5,00 90 Saint Kitts 5,00 96 Wybrzeże Kości Słoniowej 4,50 90 Sudan 5,00 97 Albania 4,00 96 Kuwejt 4,00

11 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił Luksemburg 4,00 96 Pakistan 4,00 97 Macedonia 4,00 96 Panama 4,00 97 Mozambik 4,00 99 Ghana 3, Botswana 3,50 99 Kirgistan 3, Peru 3,50 99 Luksemburg 3, ZEA 3,50 99 Mauritius 3, Katar 3,00 99 Tadżykistan 3, Saint Kitts 3, Malezja 2, Senegal 3, Mali 2, Papua Nowa Gwinea 2, Nepal 2, Turkmenia 2, San Marino 2, Kostaryka 1, Turkmenia 2, Nepal 1, Libia 1, Kajmany 1, Wybrzeże Kości Słoniowej 1, Malta 1, Bermudy 1, Pakistan 1, Botswana 1, Salwador 1, Nauru 1,00 Razem 1143,00 się liczniejsze, a przedziały między nimi mniejsze. Potencjał reprezentacji tych państw nie pozwala im na skuteczne włączenie się do walki o wyższe pozycje. W świetle klasyfikacji punktowej zmiany miejsc poszczególnych państw na przestrzeni ostatniej olimpiady, czyli pomiędzy Atenami a Pekinem, wyglądają bardziej łagodnie, niż gdy kryterium klasyfikacyjne stanowiły medale. Niemniej jednak łatwo zauważyć powiększenie zdobyczy i awans Chin i Wielkiej Brytanii oraz dotkliwy upadek Grecji. Klasyfikacja państw w dyscyplinach podstawowych Analizę klasyfikacji państw w tzw. dyscyplinach podstawowych podjęliśmy, aby zweryfikować założenie (przyjęte we wcześniejszych opracowaniach), iż rozstrzygnięcia na polu tych dyscyplin w decydującym stopniu przesądzają o pozycji danego państwa w klasyfikacjach generalnych. Aspirując do czołowych pozycji trzeba dysponować odpowiednim potencjałem w lekkoatletyce, pływaniu, gimnastyce, strzelectwie, kolarstwie,

12 18 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk kajakarstwie, zapasach i szermierce. W tych sportach istnieją szanse zdobycia największej liczby medali i punktów. Zarazem jednak, właśnie z tego względu, współzawodnictwo na ich terenie jest najostrzejsze. Jakie rozstrzygnięcia przyniosło ono na Igrzyskach w Pekinie, pokazują poniższe tabele. W lekkoatletyce (tabela 3) kolejność państw pierwszej dziesiątki jest niemal identyczna jak w Atenach. Uwagę zwraca nikła, tym razem, przewaga USA (214 pkt.) nad Rosją (206 pkt.) oraz zdobycze punktowe państw, które zajęły trzy kolejne miejsca: Kenii (140 pkt.), Jamajki (126 pkt.) i Etiopii (80 pkt.). Polska uplasowała się na takim samym miejscu (10.) z podobnym dorobkiem punktowym jak w Atenach. Jednak w 2004 roku wynik ten uzyskała ekipa mniejsza blisko o 20 zawodników. Tabela 3 LEKKOATLETYKA klasyfikacja punktowa USA 214,0 1 USA 246,0 2 Rosja 206,0 2 Rosja 198,0 3 Kenia 140,0 3 Jamajka 80,0 4 Jamajka 126,0 4 Etiopia 74,0 5 Etiopia 80,0 5 Wielka Brytania 71,0 6 Wielka Brytania 72,0 6 Kenia 68,0 7 Białoruś 66,0 7 Białoruś 60,0 8 Kuba 62,5 8 Kuba 54,0 9 Ukraina 51,0 9 Ukraina 48,5 10 POLSKA 44,0 10 POLSKA 48,0 11 Niemcy 43,5 11 Niemcy 44,0 12 Australia 41,0 12 Grecja 43,0 13 Chiny 39,0 13 Japonia 41,0 14 Francja 36,0 14 Hiszpania 36,5 15 Hiszpania 30,5 15 Australia 34,0 16 Czechy 24,0 16 Chiny 33,0 17 Kanada 23,0 17 Rumunia 32,0 18 Bahama 22,0 18 Maroko 31,0 18 Brazylia 22,0 19 Bahamy 30,0 20 Włochy 21,0 20 Włochy 29,0 21 Belgia 20,0 21 Szwecja 27,0

13 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił Norwegia 20,0 22 Czechy 26,0 23 Bahrajn 18,0 23 RPA 24,0 23 Finlandia 18,0 24 Francja 23,5 23 Rumunia 18,0 25 Portugalia 18,0 23 Trinidad i Tobago 18,0 16 Litwa 16,0 27 Maroko 16,0 27 Łotwa 15,0 27 Turcja 16,0 27 Węgry 15,0 29 Nowa Zelandia 15,0 29 Nigeria 14,0 30 Nigeria 14,0 30 Brazylia 13,0 31 RPA 13,0 30 Bułgaria 13,0 32 Japonia 12,0 32 Dania 12,0 32 Słowenia 12,0 32 Holandia 12,0 34 Portugalia 10,0 34 Estonia 10,0 35 Zimbabwe 9,5 35 Kanada 9,5 36 Estonia 9,0 36 Norwegia 9,0 36 Kamerun 9,0 36 Słowenia 9,0 36 Panama 9,0 36 Dominikana 9,0 39 Chorwacja 7,0 36 Kamerun 9,0 39 Ekwador 7,0 40 Erytrea 8,0 39 Grecja 7,0 41 Meksyk 7,0 39 Łotwa 7,0 41 Turcja 7,0 39 Sudan 7,0 43 Kazachstan 6,0 44 Litwa 6,0 43 Belgia 6,0 44 Szwecja 6,0 45 Algieria 5,0 44 Węgry 6,0 45 Mozambik 5,0 47 Antyle Holenderskie 5,0 45 Ekwador 5,0 47 Erytrea 5,0 45 Indie 5,0 47 Kazachstan 5,0 45 Katar 5,0 47 Meksyk 5,0 45 Grenada 5,0 47 Uganda 5,0 45 Namibia 5,0 52 Mozambik 4,0 45 Sudan 5,0 53 Algieria 3,0 45 Uganda 5,0 53 Holandia 3,0 54 Islandia 4,0

14 20 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk 53 Irlandia 3,0 54 Panama 4,0 53 Katar 3,0 56 Ghana 3,0 53 Saint Kitts 3,0 56 Serbia i Czarnogóra 3,0 53 Senegal 3,0 56 Saint Kitts 3,0 53 Szwajcaria 3,0 56 Mauritius 3,0 60 Słowacja 2,0 56 Nowa Zelandia 3,0 61 Botswana 1,0 61 Słowacja 2,0 61 Kajmany 1,0 61 Trynidad i Tobago 2,0 W pływaniu (tabela 4) pierwsza dwunastka państw z Aten, z nielicznymi wyjątkami, utrzymała swoje pozycje. Pierwsza trójka to: USA 317 pkt., Australia 225 pkt. i Chiny 172,5 pkt. Chiny powiększyły swój dorobek o ponad 50 punktów, zmniejszając wyraźnie dystans do Australii. Również Rosja (4. miejsce 130,5 61 Barbados 2,0 64 Finlandia 1,0 64 Izrael 1,0 64 Botsawana 1,0 pkt. ) zdobyła o blisko 50 pkt. więcej, niż w Atenach. Piąta w klasyfikacji Wielka Brytania (97 pkt.) również powiększyła swój dorobek o ponad 25 punktów. Nie utrzymały się na pozycjach z Aten: Ukraina, Polska i Grecja. Ekipa naszych pływaków, z 9-punktowym dorobkiem, uplasowała się na 26. miejscu. Tabela 4 PŁYWANIE klasyfikacja punktowa USA 317,0 1 USA 309,0 2 Australia 225,0 2 Australia 207,0 3 Chiny 172,5 3 Chiny 119,0 4 Rosja 130,5 4 Japonia 106,5 5 Wielka Brytania 97,0 5 Rosja 88,0 6 Japonia 81,5 6 Niemcy 82,5 7 Niemcy 68,0 7 Wielka Brytania 71,0 8 Kanada 65,0 8 Francja 65,0 9 Francja 60,5 9 Holandia 54,0

15 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił Włochy 60,0 10 Kanada 52,0 11 Holandia 31,5 11 Włochy 43,5 12 Węgry 31,0 12 Węgry 38,0 13 Brazylia 30,5 13 Ukraina 35,0 14 Zimbabwe 30,0 14 POLSKA 33,0 15 Meksyk 18,0 15 Grecja 28,0 16 Austria 16,0 16 Rumunia 28,0 16 Hiszpania 16,0 17 RPA 27,0 16 Korea Płd. 16,0 18 Hiszpania 23,0 19 RPA 15,0 19 Zimbabwe 22,0 20 Rumunia 14,0 20 Austria 16,0 21 Norwegia 13,0 21 Brazylia 14,0 21 Tunezja 13,0 21 Szwecja 14,0 21 Ukraina 13,0 23 Chorwacja 12,0 24 Dania 10,0 23 Meksyk 12,0 24 Szwecja 10,0 25 Dania 8,0 26 Nowa Zelandia 9,0 25 Kazachstan 8,0 26 POLSKA 9,0 27 Argentyna 6,0 28 Serbia 7,0 27 Trynidad i Tobago 6,0 28 Słowenia 7,0 29 Kuba 5,0 30 Kuba 6,0 29 Słowacja 5,0 30 Szwajcaria 6,0 31 Tunezja 4,0 32 Finlandia 5,0 32 Białoruś 3,0 33 Kenia 4,0 33 Algieria 2,5 33 Singapur 4,0 34 Korea Płd. 2,0 35 Bułgaria 3,0 34 Litwa 2,0 35 Kolumbia 3,0 36 Słowenia 1,0 35 KRL-D 3,0 38 Belgia 2,0 39 Białoruś 1,0 39 Czechy 1,0 39 Egipt 1,0 39 Papua Nowa Gwinea 1,0

16 22 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk W gimnastyce (tabela 5) pierwsza szóstka państw z Aten zachowała miejsca. Chiny awansowały z czwartej pozycji, na pierwszą (z 66 punktów w Atenach do 164 pkt., od 4 medali, w tym 1 złoty, do 18, w tym 11 złotych). Tabela 5 GIMNASTYKA klasyfikacja punktowa Chiny 164,0 1 Rumunia 88,0 2 Rosja 83,0 1 USA 88,0 3 USA 79,0 3 Rosja 86,0 4 Japonia 44,0 4 Chiny 66,0 5 Rumunia 39,0 5 Japonia 48,0 6 Niemcy 31,0 6 Ukraina 47,0 7 Ukraina 29,0 7 Hiszpania 36,0 8 Francja 25,0 8 Bułgaria 26,0 9 Włochy 21,0 8 Kanada 26,0 10 Białoruś 17,0 10 Włochy 25,5 10 Korea Płd. 17,0 11 Francja 22,5 12 Kanada 16,0 12 Korea Płd. 18,0 13 Uzbekistan 12,0 12 Niemcy 18,0 14 Wiela Brytania 11,0 14 Białoruś 17,0 15 Brazylia 9,0 15 Grecja 13,0 15 Hiszpania 9,0 16 KRL-D 9,0 15 KRL-D 9,0 17 Łotwa 7,0 15 POLSKA 9,0 18 Kazachstan 6,0 19 Chorwacja 7,0 19 Brazylia 5,0 20 Azerbejdżan 5,0 20 Węgry 3,0 20 Bułgaria 5,0 20 Portugalia 3,0 22 Izrael 4,0 22 Australia 2,0 22 Kazachstan 4,0 22 Wielka Brytania 2,0 22 Słowenia 4,0 22 Islandia 2,0 22 Szwajcaria 4,0 25 Szwajcaria 1,0 26 Australia 3,0 25 Holandia 1,0 28 Holandia 2,0 29 Wenezuela 1,0

17 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił Największe straty poniosła liderka klasyfikacji w Atenach Rumunia, tracąc ze swojego 88-punktowego dorobku niemal 50 pkt. i kończąc rywalizację na 5. miejscu z 39. punktami. Współlider klasyfikacji z Aten USA zdobywając 79 pkt zajęły 3. miejsce, nieznacznie ustępując Rosji (83 pkt.). Polska, dzięki złotemu medalowi Blanika uplasowała się na 15. miejscu (w Atenach nie mieliśmy swego reprezentanta). W kolarstwie (tabela 6) największy wpływ na klasyfikację mają wyniki konkurencji torowych. Przykładem Wielka Brytania, która wygrała rywalizację (w Atlancie 14 pkt., w Pekinie 117). Dotkliwe straty ponieśli Australijczycy (4. miejsce 47 pkt.), tracąc 70 punktów z dorobku w Atenach, który zapewnił im zajęcie pierwszego miejsca. Podobnie Niemcy (6. miejsce 38 pkt) oraz Holandia i Rosja zajmujące w Atenach 4. i 5. miejsca, nie utrzymały swoich pozycji w Pekinie (8. i 9. miejsce). Francja (67 pkt.) powróciła na miejsce wicelidera, a USA (50 pkt.) awansowały z 8. miejsca na 3. Dorobek i miejsce w klasyfikacji punktowej Polski (22. miejsce 8 pkt.) są porównywalne z ateńskimi. Tabela 6 KOLARSTWO klasyfikacja punktowa Wielka Brytania 114,0 1 Australia 117,0 2 Francja 67,0 2 Niemcy 71,0 3 USA 50,0 3 Wielka Brytania 60,0 4 Australia 47,0 4 Holandia 52,0 5 Hiszpania 45,0 5 Rosja 49,0 6 Niemcy 38,0 6 Hiszpania 45,0 6 Szwajcaria 38,0 7 Francja 36,0 8 Holandia 35,0 8 USA 34,0 9 Rosja 27,0 9 Kanada 23,0 10 Nowa Zelandia 23,0 10 Szwajcaria 22,0 11 Dania 17,0 11 Nowa Zelandia 20,0 11 Włochy 17,0 12 Włochy 15,0 13 Szwecja 14,0 13 Belgia 11,0 13 Ukraina 14,0 14 Białoruś 10,0 15 Argentyna 13,0 15 Ukraina 9,0 16 Kolumbia 12,0 15 Litwa 9,0 17 Austria 10,0 15 Norwegia 9,0 17 Chiny 10,0 18 Czechy 8,0

18 24 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk 17 Japonia 10,0 18 Meksyk 8,0 20 Kanada 9,0 20 Chiny 7,0 20 Łotwa 9,0 20 Japonia 7,0 22 POLSKA 8,0 20 POLSKA 7,0 23 Białoruś 7,0 20 Portugalia 7,0 23 Kuba 7,0 24 Słowenia 4,0 25 Belgia 6,0 24 Kazachstan 3,0 26 Litwa 4,0 24 Barbados 3,0 26 Luksemburg 4,0 24 Luksemburg 3,0 28 Malezja 3,0 28 Kolumbia 1,0 29 Czechy 1,0 28 Grecja 1,0 28 Austria 1,0 28 Dania 1,0 Liczba konkurencji w strzelectwie została zmniejszona z 17 do 15, co odbiło się na dorobku punkowym czołowych zespołów (tabela 7). Chiny ponownie okazały się najlepsze (83 pkt.). Z drugiej na trzecią pozycję spadła Rosja (50 pkt.), tracąc blisko 40 pkt. Niemcy z trzeciej w Atenach (60 pkt.) na 6. (28 pkt.), a Korea Płd. poprzednio piąta (38 pkt.) obecnie zamyka dziesiątkę z 16 pkt. Natomiast Bułgaria (7 pkt.) spadła z 8. pozycji na 23. Spośród państw czołówki największe przyrosty punktów zanotowały: USA (72 pkt.) awansując na 2. miejsce oraz Ukraina (33 pkt.) z 9. na 4. miejsce Do pierwszej dziesiątki weszły: z 21. pozycji w Atenach Finlandia (19 pkt.) i z 35. Francja (16 pkt.). Zespół Polski uplasował się na 28. miejscu z 5 pkt. (w Atenach 0 pkt.). Tabela 7 STRZELECTWO klasyfikacja punktowa Chiny 83,0 1 Chiny 102,0 2 USA 72,0 2 Rosja 89,0 3 Rosja 50,0 3 Niemcy 60,0 4 Ukraina 33,0 4 USA 48,0 5 Włochy 29,0 5 Korea Płd. 38,0 6 Niemcy 28,0 6 Włochy 30,0 7 Czechy 25,0 7 Australia 23,0

19 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił Finlandia 19,0 8 Bułgaria 22,0 9 Francja 16,0 9 Ukraina 19,0 9 Korea Płd. 16,0 10 ZEA 14,0 11 Australia 15,0 11 Czechy 13,0 12 Norwegia 13,0 11 Azerbejdżan 13,0 13 Słowacja 12,0 13 KRL-D 12,0 14 Cypr 11,0 14 Słowacja 11,0 15 Chorwacja 10,0 15 Indie 10,0 15 Indie 10,0 16 Szwecja 9,0 17 Kazachstan 9,0 16 Węgry 9,0 17 Serbia 9,0 16 Austria 9,0 19 Kuba 8,0 19 Kazachstan 8,0 19 Mongolia 8,0 19 Hiszpania 8,0 19 Tajlandia 8,0 21 Finlandia 7,0 22 Austria 7,0 21 Jugosławia 7,0 22 Bułgaria 7,0 21 Armenia 7,0 24 Białoruś 6,0 21 Kuba 7,0 24 Gruzja 6,0 25 Białoruś 6,0 24 Japonia 6,0 26 Japonia 5,0 24 Słowenia 6,0 26 Słowenia 5,0 28 POLSKA 5,0 26 Katar 5,0 28 Rumunia 5,0 29 Kuwejt 4,0 28 Szwecja 5,0 29 Norwegia 4,0 31 Litwa 4,0 29 Rumunia 4,0 32 KRL-D 3,0 32 Kanada 3,0 32 Węgry 3,0 32 Mongolia 3,0 32 Wielka Brytania 3,0 32 Nowa Zelandia 3,0 35 ZEA 2,0 35 Francja 2,0 36 Hiszpania 1,0 35 Wielka Brytania 2,0 36 Malta 1,0 35 Dania 2,0 36 Salwador 1,0 35 Szwajcaria 2,0 35 San Marino 2,0 40 Tajwan 1,0 41 Gruzja 1,0

20 26 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk W kajakarstwie (tabela 8) przewaga Niemiec (72 pkt.) i Węgier (52 pkt.) jest nadal wyraźna. Białoruś (37 pkt.) awansowała z 14. miejsca na 4., a Rosja (28 pkt.) z 12. na 8. Z pierwszej dziesiątki do drugiej spadły Czechy i Norwegia (16. miejsce). Występ ekipy polskiej i jej dorobek punktowy są porównywalne z Atenami. Tabela 8 KAJAKARSTWO klasyfikacja punktowa Niemcy 72,0 1 Niemcy 95,0 2 Węgry 52,0 2 Węgry 61,0 3 Australia 43,0 3 Kanada 40,0 4 Białoruś 37,0 4 Słowacja 37,0 5 Słowacja 34,0 5 Francja 35,0 6 Hiszpania 32,0 6 Australia 34,0 7 Francja 31,0 7 Hiszpania 31,0 7 POLSKA 31,0 8 Wielka Brytania 28,0 9 Rosja 28,0 9 Czechy 25,0 10 Kanada 27,0 10 Norwegia 24,0 11 Wielka Brytania 24,0 11 POLSKA 23,0 12 Włochy 23,0 12 Włochy 19,0 13 Chiny 22,0 12 Rosja 19,0 14 Ukraina 16,0 14 Białoruś 17,0 15 Rumunia 13,0 15 Chiny 16,0 16 Czechy 12,0 16 Rumunia 12,0 16 Japonia 12,0 17 USA 11,0 16 Norwegia 12,0 18 Szwecja 10,0 19 Dania 11,0 19 Bułgaria 9,0 20 Nowa Zelandia 9,0 19 Kuba 9,0 21 Austria 8,0 21 Nowa Zelandia 8,0 22 Togo 6,0 22 Ukraina 6,0 23 Irlandia 5,0 23 Belgia 4,0 23 Szwecja 5,0 24 Izrael 3,0 23 Uzbekistan 5,0 24 Słowenia 3,0 26 USA 4,0 24 Łotwa 3,0

21 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił Holandia 3,0 24 Szwajcaria 3,0 27 RPA 3,0 28 Litwa 2,0 27 Słowenia 3,0 30 Argentyna 1,0 30 Bułgaria 2,0 30 Finlandia 1,0 30 Chorwacja 2,0 30 Holandia 1,0 30 Finlandia 2,0 30 Grecja 2,0 34 Łotwa 1,0 W zapasach (tabela 9) Rosja zajęła 1. miejsce z dorobkiem 93 pkt. Za jej plecami toczyli walkę reprezentanci państw post-radzieckich, Kazachstanu, Azerbejdżanu, Ukrainy, Gruzji. Pozycje w czołowej dziesiątce straciły Iran (18. miejsce) i Turcja (13. miejsce) oraz Grecja, zajmująca w Atenach wysokie 7. miejsce. Polska z 7 pkt. uplasowała się na 25. miejscu (nieudany okazał się występ obu ekip męskich). Tabela 9 ZAPASY klasyfikacja punktowa Rosja 93,0 1 Rosja 92,0 2 Japonia 43,0 2 USA 57,0 3 Kazachstan 42,5 3 Japonia 53,0 4 Azerbejdżan 35,0 4 Kuba 46,0 5 USA 34,0 5 Ukraina 44,0 5 Ukraina 34,0 6 Kazachstan 37,0 7 Kuba 31,0 7 Grecja 33,0 8 Bułgaria 30,5 8 Iran 29,0 9 Chiny 30,0 9 Turcja 26,0 9 Gruzja 30,0 10 Uzbekistan 25,0 11 Francja 27,0 11 Korea Płd. 24,0 12 Uzbekistan 21,5 12 Kanada 21,0 13 Kanada 18,0 13 Francja 20,0 13 Turcja 18,0 14 Chiny 19,0

22 28 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk 15 Kirgizja 17,0 15 Szwecja 17,0 16 Białoruś 16,5 16 Gruzja 15,0 17 Węgry 14,5 17 Azerbejdżan 13,0 18 Iran 12,5 18 Niemcy 12,0 19 Armenia 12,0 19 Białoruś 11,0 19 Niemcy 12,0 20 Węgry 10,0 21 Korea Płd. 10,0 21 Bułgaria 9,0 22 Włochy 9,0 22 Egipt 9,0 23 Rumunia 8,0 23 Finlandia 7,0 24 Litwa 7,5 24 POLSKA 5,0 25 POLSKA 7,0 24 Szwajcaria 5,0 25 Szwecja 7,0 26 Portoryko 4,0 25 Tadżykistan 7,0 27 Armenia 3,0 28 Indie 5,5 27 Kirgistan 3,0 28 Kolumbia 5,5 27 Rumunia 3,0 28 Słowacja 5,5 27 Tadżykistan 3,0 31 Macedonia 4,0 31 Włochy 2,0 32 Czechy 3,5 32 Austria 1,0 32 Hiszpania 3,5 32 Dania 1,0 34 Serbia 2,0 32 KRL-D 1,0 35 Brazylia 1,5 32 Mongolia 1,0 36 Albania 1,0 36 Mongolia 1,0 W szermierce (tabela 10) na pierwszych miejscach Włosi (62 pkt.) i Francuzi (46 pkt.), a na 3 miejscu Chiny (45 pkt.) ex equo z USA. Pozycji nie obroniły Rosja (29 pkt.) i Węgry (26 pkt.), wyprzedzone przez Niemcy (31 pkt.). Polska, z dorobkiem 15 pkt., awansowała z 12. miejsca w Atenach na 8. Współzawodnictwo w wioślarstwie (tabela 11) wygrała Wielka Brytania (59 pkt.), powiększając swój dorobek z Aten o 27 pkt. Australia zachowała drugą pozycję z dorobkiem 41 pkt. Niemcy (39 pkt.) zajęły 3. miejsce z wynikiem gorszym o 20 pkt. Rumuni spadli z 4. miejsca w Atenach (31 pkt.) na 13. (15 pkt), awansowali Chińczycy, z 18. miejsca (11 pkt) w Atenach, na 5. (37 pkt.). Polska uplasowała się na 9. miejscu (23 pkt.), poprawiając nieznacznie pozycję i dorobek punktowy z Aten (10. miejsce 21 pkt.).

23 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił Tabela 10 SZERMIERKA klasyfikacja punktowa Włochy 62,0 1 Francja 64,0 2 Francja 46,0 2 Włochy 58,0 3 Chiny 45,0 3 Rosja 45,0 3 USA 45,0 4 Węgry 44,0 5 Niemcy 31,0 5 Chiny 34,0 6 Rosja 29,0 6 USA 30,0 7 Węgry 26,0 7 Niemcy 24,0 8 POLSKA 15,0 8 Ukraina 17,0 9 Rumunia 13,0 9 Rumunia 11,0 10 Korea Płd. 12,0 10 Szwajcaria 9,0 10 Ukraina Korea Płd. 7,0 12 Japonia 9,0 12 POLSKA 6,0 13 Hiszpania 8,0 13 Białoruś 5,0 14 Białoruś 5,0 14 Kanada 5,0 15 Wenezuela 3,0 15 Grecja 3,0 16 Egipt 2,0 16 Wenezuela 3,0 16 Kanada 2,0 17 Azerbejdżan 2,0 16 Tunezja 2,0 17 Egipt 2,0 19 Holandia 1,0 19 Wielka Brytania 1,0 19 RPA 1,0 19 Szwecja 1,0 Tabela 11 WIOŚLARSTWO klasyfikacja punktowa Wielka Brytania 59 1 Niemcy 56 2 Australia 41 2 Australia 43 3 Niemcy 39 3 Wielka Brytania 32 3 USA 39 4 Rumunia 31 5 Chiny 37 5 USA 27

24 30 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk 6 Kanada 34 6 Nowa Zelandia 25 6 Nowa Zelandia 34 7 Holandia 24 8 Holandia 25 8 Kanada 23 9 POLSKA 23 9 Włochy Francja Czechy Czechy Francja Dania POLSKA Rumunia Białoruś Włochy Bułgaria Białoruś Dania Grecja Rosja Bułgaria 9 17 Estonia Norwegia 9 18 Chiny Słowenia 8 18 Norwegia Ukraina 8 20 Ukraina 9 21 Estonia 7 21 Chorwacja 7 21 Finlandia 7 21 Słowenia 7 23 Belgia 6 23 Grecja 6 24 Szwecja 5 23 RPA 6 25 Rosja 4 23 Serbia i Czarnogóra 6 25 RPA 4 26 Argentyna 5 27 Kuba 3 27 Hiszpania 4 28 Serbia 2 27 Węgry 4 29 Litwa 1 29 Belgia 3 29 Portugalia 1 29 Irlandia 3 29 Japonia 3 32 Szwajcaria 2 33 Szwecja 1 Jak sprawdza się teza, iż państwo, które aspiruje do zajęcia miejsce w czołówce klasyfikacji generalnej, musi zaznaczyć wyraźnie swoją obecność w rywalizacji na polu dyscyplin podstawowych? Czołówkę klasyfikacji stanowią: USA, Chiny, Rosja, Australia, Wielka

25 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska... Brytania, Niemcy. Jak się okazuje, sumy punktów zdobytych przez reprezentacje w dyscyplinach podstawowych układają się zgodnie z generalnym porządkiem klasyfikacyjnym. Największe zdobycze punktowe w tych dyscyplinach uzyskały USA 815 pkt. (poprzednio 823 pkt.) oraz Chiny 565,5 pkt. (poprzednio 396 pkt.) (tab. 12). W niektórych dyscyplinach podstawowych najlepsi dominują wyraźnie. Dotyczy to lekkoatletyki, gdzie USA (246 pkt.) zdecydowanie wyprzedziły Rosję (198 pkt.), zaś w pływaniu Australię (odpowiednio 309 i 207 pkt.). Natomiast w gimnastyce przewaga USA nad Rosją była minimalna (tylko 2 pkt.). Podobnie w strzelectwie, gdzie Chiny uzyskały przewagę 13 pkt. nad Rosją. Z kolei w kolarstwie Australia zdobyła nad Niemcami przewagę 46 pkt. W kajakarstwie najlepsi Niemcy (95 pkt.), druga Australia 34 pkt., a więc różnica spora. Z kolei w szermierce Rosja zdobyła 45 pkt., a USA 34, różnica niewielka. W zapasach przewaga Rosji (92 pkt.) nad USA wyniosła 35 pkt. Trzeba tu jednak zauważyć, że nawet najsilniejsi mają słabe strony, np. Australia nie zdobyła punktów w szermierce i zapasach, podobnie jak Wielka Brytania. Australia ma ponadto znikomy dorobek w gimnastyce (3 pkt.), a Wielka Brytania w strzelectwie 3 pkt. Istotne znaczenie ma przy tym, jaką część dorobku państwa stanowi dorobek w dyscyplinach podstawowych. U niektórych państw czołówki przekracza on 70%. Takie wartości uzyskały Rosja, USA i Australia. Dorobek Chin jest wyraźnie niższy (56,3%), Można zatem Tabela 12 Dorobek punktowy 6 czołowych państw oraz Polski w dyscyplinach podstawowych Ateny Pekin. Lekko- % zdobytych Państwo atletyka Pływanie Gimnastyka Strzelectwo Kolarstwo Kajakarstwo Szermierka Zapasy Razem punktów USA 246,0 214,0 309,0 317,0 88,0 79,0 48,0 72,0 34,0 50,0 11,0 4,0 30,0 45,0 57,0 34,0 823,0 815,0 77,5 74,6 Chiny 33,0 39,0 119,0 172,5 66,0 164,0 102,0 83,0 7,0 10,0 16,0 22,0 34,0 45,0 19,0 30,0 396,0 565,5 56,9 56,3 Rosja 198,0 206,0 88,0 130,5 86,0 83,0 89,0 50,0 49,0 27,0 19,0 28,0 45,0 29,0 92,0 93,0 666,0 646,5 75,5 79,1 Australia 34,0 41,0 207,0 225,0 2,0 3,0 23,0 15,0 117,0 47,0 34,0 43,0-417,0 374, ,3 Niemcy 44,0 43,5 82,5 68,0 18,0 31,0 60,0 28,,0 71,0 38,0 95,0 72,0 24,0 31,0 12,0 12,0 406,5 323,5 66,7 62, ,0 72,0 71,0 97,0 2,0 11,0 3,0 60,0 114,0 28,0 24,0 1,0 233,0 321,0 61,0 62,2 Wielka Brytania POLSKA 48,0 44,0 33,0 9,0-9,0-5,0 7,0 8,0 23,0 31,0 6,0 15,0 5,0 7,0 121,0 128,0 66,6 61,7

26 32 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk uznać, że teza o wadze potencjału w dyscyplinach podstawowych i skuteczności jego wykorzystania przez reprezentację państwa ubiegającego się o wysoką pozycję w klasyfikacji olimpijskiej, jest słuszna. Problem w tym, iż nie każdego stać, by ten cel osiągnąć. Występ Polski na I.O. w Pekinie ocena, uwagi Złożona z 269 sportowców (105 kobiet i 164 mężczyzn, wystartowało 101 kobiet i 156 mężczyzn) repre- Tabela 13 Dorobek olimpijski (punktowy) dyscyplin sportu w latach Dyscyplina sportu Suma Lekkoatletyka 44,0 48,0 65,0 31,0 188,0 Kajakarstwo 31,0 23,0 44,0 28,0 126,0 Wioślarstwo 23,0 21,0 15,0 2,0 61,0 Podnoszenie ciężarów 18,0 13,0 27,0 7,0 65,0 Szermierka 15,0 6,0 14,0 15,0 50,0 Gimnastyka 9,0 0,0 6,0 0,0 15,0 Pływanie 9,0 33,0 12,0 16,0 70,0 Kolarstwo 8,0 7,0 4,0 3,0 22,0 Żeglarstwo 7,0 10,0 8,0 12,0 37,0 Łucznictwo 7,0 0,0 1,0 6,0 14,0 Zapasy 7,0 5,0 7,0 45,0 64,0 Judo 5,0 5,0 0,0 24,5 34,5 Badminton 5,0 0,0 0,0 0,0 5,0 Strzelectwo 5,0 0,0 11,0 32,0 48,0 Piłka ręczna 4, ,0 Pięciobój nowoczesny 3,0 3,0 4,0 4,0 14,0 Piłka siatkowa 2,5 2,5 0,0 0,0 5,0 Boks 2,5 2,5 2,5 2,5 10,0 Tenis 2,5 0,0-0,0 2,5 Tenis stołowy 0,0 2,5 0,0 0,0 2,5 Jeździectwo 0,0 0,0-0,0 0,0 Triathlon 0, ,0 0,0 Taekwondo - 0, ,0 Razem 207,5 181,5 221,5 228,0 838,5

27 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił zentacja Polski uczestniczyła w zawodach olimpijskich w 21 dyscyplinach (tab. 13), zdobywając 10 medali 3 złote, 2 srebrne i 5 brązowych (mężczyźni zdobyli 7 medali, kobiety 3). Ten dorobek pozwolił jej na zajęcie 20. miejsca (w Atenach 23. miejsce). W klasyfikacji punktowej, zdobywając 207,5 punktów Polska znalazła się na 17. pozycji (w Atenach 181,5 pkt. i 20. miejsce). Największy wkład do dorobku polskiej reprezentacji wniosły: lekkoatletyka, kajakarstwo, wioślarstwo, podnoszenie ciężarów i szermierka 131 pkt., 63,1% zdobyczy punktowych. W zgromadzeniu pozostałych 76,5 pkt. partycypowali przedstawiciele aż 14 dyscyplin: pływania, gimnastyki sportowej, kolarstwa, żeglarstwa, łucznictwa, zapasów w stylu wolnym kobiet, judo, badmintona, strzelectwa, piłki ręcznej, pięcioboju nowoczesnego, boksu, piłki siatkowej, tenisa. Bez żadnych zdobyczy punktowych wrócili przedstawiciele: jeździectwa, tenisa stołowego, triathlonu, zapasów klasycznych i gimnastyki artystycznej. Największe straty, w stosunku do Aten, poniosło pływanie. Wioślarstwo natomiast systematycznie powiększa swój dorobek medalowy i punktowy ( pkt., pkt., pkt., pkt.). Tę tabelę również możemy poddać analizie strukturalnej. Gdy więc spojrzymy na wielkość dorobku oraz stabilność, osiągnięć w kolejnych igrzyskach olimpijskich, okaże się, że liderem klasyfikacji jest lekkoatletyka, drugie miejsce zajmuje kajakarstwo. Dalej mamy grupę, w skład której wchodzą pływanie, podnoszenie ciężarów, zapasy, wioślarstwo. Dorobek szermierki i strzelectwa pozwala połączyć je w osobną parę lokującą się poniżej wymienionych. Podobnie żeglarstwo i judo. Przy niektórych dyscyplinach zaznaczono (kolorem) punkt przełomu igrzyska, na których dyscyplina zdobyła najwięcej punktów, a później nastąpił regres. Materiał zawarty w tabeli stanowi szczególną wartość dla planistów sportowych. Wskaźnik efektywności startowej (stosunek liczby zdobytych punktów do liczebności reprezentacji), będący syntetyczną miarą wykorzystania potencjału zespołu, wyniósł 0,807 pkt. (mniejszy niż Atenach 0,89). Obie wartości są bardzo niskie. Ze sprawą efektywności startowej wiąże się bezpośrednio koncepcja budowy reprezentacji olimpijskiej i przyjęcia kryteriów kwalifikacyjnych. Duża liczebność reprezentacji Polski na Pekin to konsekwencja obecności w niej przedstawicieli trzech zespołowych gier sportowych (20% reprezentacji). Wiadomo, że do dorobku klasyfikacyjnego reprezentacji państwa liczy się tylko jeden medal i/lub tyle punktów, ile warte jest miejsce zajęte przez drużynę. Ale sukces w popularnych grach zespołowych przynosi zwielokrotniony efekt (atrakcyjność medialna gier). I jeśli się go osiągnie, to wówczas ryzyko ocenione zostanie jako opłacalne. Ina-

28 34 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk czej gdy sukcesu zabraknie. W przypadku zespołów polskich kwalifikacja stanowiła niekwestionowane (uznane wręcz za sukces) kryterium włączenia do reprezentacji olimpijskiej. W pracy nad koncepcją budowy reprezentacji olimpijskiej istotne znaczenie odgrywa również zdolność (niezdolność) obiektywnej oceny szans w olimpijskiej konfrontacji zawodników i zespołów kandydujących do reprezentacji. Należy pamiętać, że zawody olimpijskie mają swój wyjątkowy ciężar i specyfikę. Podnosi to wartość współczynnika ich trudności. Jeśli tego się nie uwzględni, a przeciwnie zbytnio zaufa w siłę zaciskanych kciuków kibiców, przyjmując tolerancyjne kryteria kwalifikacyjne, można doznać sporego zawodu. Niegdyś obowiązywała koncepcja szerokiego frontu, w myśl jej założeń im liczniejszy zespół reprezentacyjny, tym większe prawdopodobieństwo, że się komuś powiedzie. Ale były to lata 60-te i wówczas rywalizacja międzynarodowa, nawet na igrzyskach olimpijskich, nie toczyła się na takim poziomie i z taką ostrością jak dzisiaj. Innym czynnikiem, który determinuje powodzenie w zawodach o szczególnym znaczeniu, jest trafność koncepcji i realizacja treningu w okresie poprzedzającym start. Ma to szczególne znaczenie, gdy zawody odbywają się w nietypowych (dla nas), trudnych warunkach. Tak było w przypadku zawodów olimpijskich w Pekinie. Temu zagadnieniu poświęciliśmy publikacje w numerze 1-3/2008 Sportu Wyczynowego, m.in. wywiad z wybitnym fizjologiem amerykańskim Randy Wilberem, doskonale zorientowanym w warunkach klimatycznych panujących w Pekinie. Na podstawie informacji dotyczących terminów wyjazdu, miejsc pobytu na Dalekim Wschodzie, czasu bezpośredniej aklimatyzacji w Pekinie itd. można sądzić, iż część szkoleniowców wzięła te informacje pod uwagę. Oczywiście, czynników wpływających na dyspozycję startową zawodnika czy zespołu oraz poziom osiągnięć jest wiele. Ale ten, o którym mówimy, bynajmniej nie jest błahy. Pozycja danego państwa w klasyfikacjach olimpijskich stanowi wyraz jego siły (potencjału sportu) z jednej strony oraz zdolności skutecznego przeprowadzenia procesu przygotowań do startu w zawodach olimpijskich (mamy tu na względzie wyłącznie aspekt szkoleniowy) z drugiej. Żeby wyrazić opinię w sprawie startu reprezentacji Polski w Pekinie, warto przyjrzeć się, jakie miejsca zajmowała Polska w ostatnich 16 latach. Ten ciąg historyczny przedstawia się następująco. Klasyfikacja medalowa: I.O miejsce (19 medali), miejsce (17 medali), miejsce (14 medali), miejsce (10 medali), miejsce (10 medali). Klasyfikacja punktowa: I.O miejsce (237,0 pkt.), miejsce (228,8 pkt.), miejsce (231,0 pkt), miejsce (181,5 pkt), miejsce (207,5 pkt). Jak widzimy, na przestrzeni kilku olimpiad Polska pozostaje w tej samej strefie klasyfikacyjnej. Nie za-

29 Pekin 2008 XXIX Letnie Igrzyska Olimpijskie klasyfikacje, nowy układ sił Ryc. 1. Zmiany dorobku medalowego państw organizujących igrzyska olimpijskie.

30 36 Andrzej Pac-Pomarnacki, Anna Możdżyńska, Marian Szczechowicz, Jerzy Tkaczyk notowaliśmy wprawdzie poważniejszej katastrofy, ale dlaczego od lat nie awansujemy w światowej hierarchii państw, dlaczego nie zdołaliśmy powiększyć dorobku olimpijskiego? Wśród specjalistów panuje przekonanie, że stać nas na więcej. Należy zatem pochylić się nad pytaniem: co ogranicza wzrost potencjału naszego sportu olimpijskiego, jakie czynniki obniżają skuteczność w walce o najwyższe osiągnięcia i medale na najważniejszych zawodach? To są ważne pytania, gdyż dotyczą one przyszłości sportu polskiego, bliższej i dalszej. I dnia codziennego, żeby wiedzieć co mamy robić, jakich środków, które są niezbędne, użyć, aby wzmocnić nasz potencjał i skuteczność szkolenia sportowego. PS. W numerze 1-3/2008 Sportu Wyczynowego zamieściliśmy artykuł Prognoza olimpijska Pekin Szanse reprezentacji Polski, w którym ukazaliśmy pewne ciekawe zjawisko, mianowicie jak wyraźnie zyskują na sile i w konsekwencji pozycji państwa-organizatorzy igrzysk olimpijskich, zwłaszcza w okresie poprzedzającym i w efekcie zawodów przeprowadzonych u nich w domu, i co się z niektórymi dzieje potem (ryc. 1).