Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Transkrypt

1 Seminarium szkoleniowo-dyskusyjne Krajowe Ramy Kwalifikacji. Budowa programów studiów na bazie efektów kształcenia DATA 2010 r. Miejsce prowadzenia warsztatów Prof. dr hab. Jerzy Bolałek Członek zespołu przy MNiSzW ds. opracowania opisu efektów kształcenia dla obszaru studiów przyrodniczych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 PLAN WARSZTATÓW - UG Podział uczestników obszaru studiów przyrodniczych na małe grupy (3-6 osób) 1. Wprowadzenie prezentacja multimedialna przewidywany czas ok. 15 minut. 2. Każda mała grupa definiuje kierunek/specjalnośd studiów I lub II stopnia w ramach danego obszaru, którego program chce tworzyd/opisad językiem efektów uczenia się i zgodnie z zasadami Ram Kwalifikacji. Po określeniu nazwy kierunku/specjalności definiuje cel studiów - przewidywany czas ok. 10 min. 3. Sporządzenie szczegółowych opisów efektów uczenia się dla całego programu kształcenia (w kategoriach wiedzy, umiejętności i innych kompetencji) bazując na załączonych opisach Europejskich Ram Kwalifikacji i efektów uczenia się dla danego obszaru pracują wszyscy razem w małych grupach - przewidywany czas ok. 15 min. 4. Liderzy grup prezentują sporządzone opisy, a prowadzący warsztaty je komentuje - przewidywany czas ok. 15 min. 5. Grupa definiuje zestaw przedmiotów, które będą tworzyły program i następnie każdy z uczestników opisuje efekty uczenia się dla jednego wybranego przedmiotu oraz metody prowadzenia zajęd i ewentualnie (jeśli czas pozwoli) oceny osiągnięcia efektów uczenia się - przewidywany czas ok. 25 min. 6. Najprawdopodobniej nie będą opisane wszystkie zaplanowane przedmioty, tylko taka ich liczba jak liczebna będzie grupa. Najprawdopodobniej w przeznaczonym czasie jeden uczestnik opisze tylko jeden przedmiot. 7. Cała grupa sporządza tabele macierze efektów uczenia się i sprawdza czy opisane efekty kształcenia założone dla całego programu są możliwe do zrealizowania na wybranych i opisanych przedmiotach - przewidywany czas ok. 25min. Analiza nie będzie pełna ponieważ nie wszystkie przedmioty zostaną opisane. Chodzi o wskazanie sposobu i trenowanie tworzenia programów studiów. 8. Prezentacja rezultatów/uwagi uczestników i komentarz prowadzącego warsztaty - przewidywany czas ok. 15 min

3 ZAŁĄCZNIKI: 1. Tabela opisy efektów uczenia się w Europejskich Ramach Kwalifikacji 2. Tabele - opisy efektów uczenia się dla określonego obszaru 3. Wzory tabel macierzy efektów kształcenia 4. Spis czasowników używanych do opisu wiedzy oraz umiejętności oraz spis wyrażeo do opisu postaw 5. Karta opisu zajęd 6. Przykład opisu kierunku dla określonego obszaru

4 (Inne) Kompetencje Umiejętności Wiedza 1. TABELA: Deskryptory poziomów Europejskich Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie Poziom 6 (studia I stopnia) Zaawansowana wiedza w danej dziedzinie pracy i nauki obejmująca krytyczne rozumienie jej teorii i zasad. Zaawansowane umiejętności wykazywania się biegłością i innowacyjnością potrzebną do rozwiązywania złożonych i nieprzewidywalnych problemów w specjalistycznej dziedzinie pracy lub nauki. Zarządzanie złożonymi technicznymi lub zawodowymi działaniami lub projektami, ponoszenie odpowiedzialności za podejmowane decyzje w nieprzewidywalnych kontekstach związanych z pracą lub nauką, ponoszenie odpowiedzialności za zarządzanie rozwojem zawodowym jednostek i grup. Poziom 7 (studia II stopnia) Wysoce wyspecjalizowana wiedza, której częśd stanowi najnowsza wiedza w danej dziedzinie pracy lub nauki, będąca podstawą oryginalnego myślenia lub badao. Krytyczna świadomośd zagadnieo w zakresie wiedzy w danej dziedzinie oraz na styku różnych dziedzin Specjalistyczne umiejętności rozwiązywania problemów potrzebne do badao lub działalności innowacyjnej w celu tworzenia nowej wiedzy i procedur oraz integrowania wiedzy z różnych dziedzin Zarządzanie i przekształcanie kontekstów związanych z pracą lub nauką, które są złożone, nieprzewidywalne i wymagają nowych podejśd strategicznych. Ponoszenie odpowiedzialności za przyczynianie się do rozwoju wiedzy i praktyki zawodowej lub za dokonywanie przeglądów strategicznych wyników zespołów. Poziom 8 (studia III stopnia doktoranckie) Wiedza na najbardziej zaawansowanym poziomie w danej dziedzinie pracy lub nauki oraz na styku różnych dziedzin Najbardziej zaawansowane i wyspecjalizowane umiejętności i techniki w tym synteza i ocena, potrzebne do rozwiązywania krytycznych problemów badaniach lub działalności innowacyjnej oraz do poszerzania i ponownego określania istniejącej wiedzy lub praktyki zawodowej Wykazywanie się znaczącym autorytetem, innowacyjnością, autonomią, etyką naukową i zawodową oraz trwałym zaangażowaniem w rozwój nowych idei i procesów w najważniejszych kontekstach pracy zawodowej lub nauki, w tym badao.

5 Wiedza 2. Zestaw efektów uczenia się dla obszaru kształcenia w zakresie nauk przyrodniczych został przygotowany przez zespół powołany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach POKL pod przewodnictwem prof. dr hab. Andrzeja Górniaka Studia I stopnia/ poziom 6 Wiedza dotycząca fundamentów nauk przyrodniczych (fizyki, chemii, na poziomie ponadlicealnym) Elementarna wiedza w wybranych podstawowych obszarach studiowanej dyscypliny kierunkowej oraz jej związki i zależności między innymi dyscyplinami przyrodniczymi Studia II stopnia/ poziom 7 Zaawansowana wiedza z fizyki, chemii; wyspecjalizowana w zal. od kierunku studiów (np. biofizyka, geochemia, biogeochemia, geofizyka, itd.) Pogłębiona wiedza na temat wybranej kierunkowej dyscypliny nauki, umożliwiająca dostrzeganie związków i zależności. Studia III stopnia/ poziom 8 Rozumienie relacji między naukami ścisłymi a naukami przyrodniczymi Znajomośd bieżących problemów uprawianej dziedziny nauki (na poziomie aktualnych publikacji w wiodących przeglądowych czasopismach światowych) Znajomośd podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej. Znajomośd historycznego rozwoju danej dziedziny wiedzy i rozwoju metod badawczych Znajomośd aktualnego stanu wiedzy z danej dyscypliny naukowej Znajomośd ważnych nierozwiązanych problemów danej dyscypliny. Szczegółowa wiedza w tematyce uprawianej przez doktoranta (na poziomie aktualnych publikacji w czołowych specjalistycznych czasopismach światowych, także jeszcze niepublikowanych doniesieo z ważnych konferencji międzynarodowych)

6 Wiedza Znajomośd matematyki i statystyki na poziomie pozwalającym opisywanie zjawisk przyrodniczych Podstawowe techniki i narzędzia badawcze zjawisk przyrodniczych Znajomośd zasad finansowania badao jako stymulatora rozwoju gospodarczego Znajomośd podstawowego słownictwa w danej dziedzinie w wybranym języku nowożytnym (j. angielski) Wiedza nt. wnioskowania statystycznego oraz znajomośd i rozumienie zasad metodologii nauk przyrodniczych (mocne wnioskowanie, hierarchiczny system teorii, testowanie hipotez, rola eksperymentu) Zasady planowania badao oraz nowoczesne techniki zbierania danych oraz narzędzia badawcze Wiedza na temat form pozyskiwania funduszy na badania i rozwój gospodarczy oraz zasad tworzenia projektów badawczych. Znajomośd słownictwa fachowego w danej dziedzinie w wybranym języku nowożytnym (j. angielski) Wiedza nt. modelowania zjawisk i procesów oraz rozumienie zasad metodologii nauk przyrodniczych pozwalające na poprawne wykorzystanie tych zasad w badaniach naukowych oraz sporządzaniu dokumentacji eksperckiej Znajomośd warsztatu metodologicznego uprawianej dyscypliny nauki oraz szczegółowych technik stosowanych w uprawianej specjalizacji Zaawansowana znajomośd słownictwa fachowego w danej dziedzinie w co najmniej jednym języku nowożytnym (j. angielski) Zaawansowana znajomośd słownictwa fachowego w danej dziedzinie w co najmniej jednym języku nowożytnym (j. angielski)

7 Umiejętności Wiedza Znajomośd prawa pracy oraz podstaw prawnych niezbędnych do uprawniania wyuczonego zawodu Powiększona wiedza o prawo autorskie i ergonomię Znajomośd podstaw prawnych funkcjonowania jednostki w życiu międzynarodowym Umiejętnośd stosowania podstawowych technik właściwych dla studiowanej dyscypliny (np. dla biologów: korzystania ze sprzętu optycznego, itp.) Umiejętnośd czytania ze zrozumieniem literatury fachowej w j. ojczystym i nowożytnym (angielskim) i komunikowania się na podstawowym poziomie. Umiejętnośd wykorzystania dostępnych źródeł informacji, w tym ze źródeł elektronicznych Umiejętnośd wykorzystania zaawansowanych technik właściwych dla studiowanej dziedziny Umiejętnośd posługiwania się językiem ojczystym i nowożytnym (angielskim) w stopniu umożliwiającym korzystanie z literatury naukowej i komunikację z cudzoziemcami. Umiejętnośd krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych Umiejętnośd samodzielnego posługiwania się nowoczesnymi technikami badawczymi Umiejętnośd posługiwania się językiem ojczystym i nowożytnym (angielskim) w stopniu umożliwiającym swobodną komunikację z cudzoziemcami w tym pisanie artykułów i wygłaszanie referatów. Zaawansowane zarządzanie informacjami z wykorzystaniem nowoczesnych technologii

8 Umiejętności Umiejętnośd przeprowadza nenia zadanego prostego zadania badawczego lub ekspertyzy pod okiem opiekuna Umiejętnośd stosowania na poziomie podstawowym metod matematycznych i statystycznych do opisu zjawisk i analizy danych Umiejętnośd wykonywanie w terenie/laboratorium / zakładzie pracy prostych pomiarów fizycznych lub/i biologicznych lub/i chemicznych oraz obserwacji Umiejętnośd poprawnego wnioskowania na podstawie danych z różnych źródeł Umiejętnośd samodzielnego zaplanowania i przeprowadzenia zadania badawczego lub ekspertyzy z pomocą opiekuna Umiejętnośd samodzielnego stosowania metod matematycznych i statystycznych do opisu zjawisk i analizy danych Umiejętnośd zbierania danych empirycznych oraz ich interpretacji Umiejętnośd wyciągania wniosków oraz formułowania sądów na podstawie danych z różnych źródeł Umiejętnośd samodzielnego przygotowania i wykonania projektu badawczego oraz zdolnośd do pozyskiwania funduszy krajowych i zagranicznych na realizację projektu Zaawansowana umiejętnośd stosowania i doskonalenia metod analizy danych Umiejętnośd aplikacji teorii fizycznych/biologicznych/chemiczny ch w badaniach przyrodniczych Umiejętnośd krytycznej oceny (recenzowania) teksów naukowych publikacji, projektów badawczych itd)

9 Umiejętności Wykorzystanie języka naukowego w podejmowanych dyskursach ze specjalistami w danej dyscyplinie Umiejętnośd krytycznego opracowania wybranego problemu w zakresie wybranej dyscypliny nauki w formie pisemnego referatu w języku ojczystym, z poprawną dokumentacją. Umiejętnośd pracy w zespole Zdolnośd do samodzielnego, ukierunkowanego uczenia się Umiejętnośd postępowania w stanach nagłego zagrożenia zdrowia Umiejętnośd werbalnego komunikowania prac i doniesieo badawczych dostępnymi środkami werbalnej. Umiejętnośd napisania krótkiego doniesienia naukowego na podstawie własnych dociekao, zgodnie z poprawną metodologią i pragmatyką, w języku ojczystym i j. nowożytnym(angielskim) Umiejętnośd pracy w zespole i kierowania pracami niewielkiego zespołu Zdolnośd samodzielnego planowania własnej kariery zawodowej/naukowej Umiejętnośd postępowania w nagłych stanach zagrożenia życia i zdrowia zespołów i obiektów Umiejętnośd przekazywania wiedzy naukowej (wykładania, referowania) na poziomie popularnym i podstawowym akademickim, w języku ojczystym i nowożytnym (angielskim); Umiejętnośd napisania artykułu naukowego w formie akceptowanej w czołowych czasopismach naukowych, w języku nowożytnym (angielskim) Umiejętnośd pracy w zespole badawczym i jego kierowaniem Zdolnośd do samodzielnego planowania rozwoju intelektualnego i umiejętnośd wspierania innych w tym zakresie Zaawansowana umiejętnośd postępowania w nagłych stanach zagrożenia życia i zdrowia zespołów i obiektów

10 Postawy/ Zachowania Rozumienie zjawisk i procesów fizycznych w przyrodzie Rozwijanie akceptującej postawy wobec metod matematycznych i statystycznych Odpowiedzialnośd za powierzany sprzęt, za pracę własną, poszanowanie pracy własnej i innych. Ostrożnośd i krytycyzm w przyjmowaniu informacji dostępnej w masowych mediach, mających odniesienie do nauk przyrodniczych Efektywnośd działao wg wskazówek oraz zdolnośd do pracy w zespole Poszukiwanie zjawisk fizycznych zachodzących w przyrodzie Docenianie wagi instrumentówm matematycznych i statystycznych przy opisie zjawisk i procesów zachodzących w przyrodzie Odpowiedzialnośd za powierzony zakres prac badawczych, za pracę własną i innych. Nawyk korzystania z obiektywnych źródeł informacji naukowej oraz posługiwania się zasadami krytycznego wnioskowania przy rozstrzyganiu praktycznych problemów Przywództwo i przedsiębiorczośd oraz świadomośd pełnionej roli zawodowej. Holistyczne pojmowanie zjawisk fizycznych Aktywnośd w aplikacji metod matematycznych i statystycznych; abstrakcyjne myślenie Pełna odpowiedzialnośd za pracę własną i innych oraz przyczynianie się do podtrzymania i doskonalenia etosu wspólnoty naukowej lub zawodowej. Świadomośd ważnych nierozwiązanych problemów w danej dziedzinie wiedzy i zdolnośd do formułowania obiektywnych ocen problemów cywilizacyjnych, społecznych i gospodarczych na podstawie krytycznej analizy danych naukowych Samokrytycyzm w pracy twórczej, działalnośd na rzecz jej usprawnienia i wzrostu jej efektywności.

11 Postawy/zachowania Potrzeba stałego aktualizowania wiedzy kierunkowej Odpowiedzialnośd za bezpieczeostwo pracy własnej i innych Rozumienie podstawowych zasad etyki Kreatywna postawa wobec życia Przeprowadza obiektywną autoocenę własnej pracy Aktywna aktualizacja wiedzy przyrodniczej i praktycznego jej stosowania Odpowiedzialnośd za ocenę zagrożeo wynikających ze stosowanych technik badawczych i tworzenie warunków bezpiecznej pracy Wdrażanie i rozwijanie zasad etyki zawodowej Inicjatywa i samodzielnośd w działaniach Potrafi obiektywnie ocenid wkład pracy własnej i innych kooperantów Nawyk poszukiwania i wdrażania nowych rozwiązao badawczych/praktycznych w zakresie nauk przyrodniczych Pełna odpowiedzialnośd za bezpieczeostwo pracy w tworzonych nowych miejscach pracy i organizacja bezpiecznych warunków pracy Znajomośd i stosowanie kodeksu zasad etycznych pracy naukowej oraz dobrych obyczajów Działalnośd na rzecz wzrostu efektywności pracy twórczej własnej i współpracowników Posiada rozwinięte mechanizmy autoregulacyjne W tabeli podkreślono te efekty uczenia się, które można osiągnąd studiując kierunek Ochrona Środowiska I stopieo (podkreślenia dokonano wg opisu kierunku przedstawionego na kolejnym slajdzie)

12 Efekty uczenia się W kategoriach WIEDZY 6. Ocena 5. Synteza 4. Analiza 3. Zastosowanie INNYCH KOMPETENCJI (POSTAW) UMIEJĘTNOŚCI Piramida w taksonomii Blooma 2. Zrozumienie 1. Wiedza D. Kennedy, Designing Curricula based on Learning Outcomes,

13 Efekty uczenia się - kategorie Definicje wg Zaleceń Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 czerwca 2009 w sprawie ustanowienia europejskiego systemu transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym WIEDZA efekt przyswajania informacji poprzez uczenie się. Wiedza jest zbiorem faktów, zasad, teorii i praktyk powiązanych z dziedziną pracy lub nauki. W kontekście europejskich ram kwalifikacji wiedzę opisuje się jako teoretyczną lub faktograficzną Efekty uczenia się UMIEJĘTNOŚCI zdolność do stosowania wiedzy i korzystania z know-how w celu wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. W kontekście europejskich ram kwalifikacji umiejętności określa się jako kognitywne (obejmujące myślenie logiczne, intuicyjne i kreatywne) oraz praktyczne (obejmujące sprawność i korzystanie z metod, materiałów, narzędzi i instrumentów) KOMPETENCJE udowodniona zdolność stosowania wiedzy, umiejętności i zdolności osobistych, społecznych lub metodologicznych okazywana w pracy lub nauce oraz w karierze zawodowej i osobistej; w europejskich ramach kwalifikacji, kompetencje określane są w kategoriach odpowiedzialności i autonomii 13 13

14 Wiedza W wyniku przeprowadzonych zajęd student powinien byd w stanie: definiowad, dobierad, formułowad, nazywad, objaśniad, odtwarzad, opisad, podsumowad, rozpoznad, rozpoznawad, rozróżniad, scharakteryzowad, tłumaczyd, wskazad, wybrad, wyliczad, wymieniad, wytłumaczyd, zaproponowad, zdefiniowad, zidentyfikowad

15 Umiejętności W wyniku przeprowadzonych zajęd student powinien umied: analizowad, decydowad, dobierad, eksploatowad, formułowad, inicjowad, interpretowad, kalkulowad, kontrolowad, koordynowad, korzystad, łączyd, montowad, nakreślad, obliczad, obsługiwad, oceniad, opracowywad, organizowad, planowad, podejmowad, posłużyd się, postępowad, prowadzid, przeprowadzid, przeprowadzad, przygotowad, rozwiązywad, rozwijad, skrytykowad, sporządzad, stosowad, strukturyzowad, szacowad, tworzyd, uporządkowad, użytkowad, wdrażad, weryfikowad, współpracowad, wykonywad, wykorzystywad, wyszukiwad, zaprezentowad, zaprojektowad, zastosowad, zatwierdzid, zinterpretowad, zorganizowad,

16 Postawy W wyniku przeprowadzonych zajęd student nabędzie następujące postawy: aktywna postawa w/do.. chętny do. dbałośd o.. kreatywnośd otwartośd na postępowanie zgodne z postępowanie zgodne z zasadami etyki postrzeganie relacji świadomośd wrażliwośd na wyrażanie ocen zdeterminowany zdolnośd do zorientowanie na.

17 Efekty uczenia się język opisu WIEDZA UMIEJĘTNOŚCI INNE KOMPETENCJE (POSTAWY) definiować dobierać formułować nazywać objaśniać odtwarzać opisać podsumować rozpoznać rozpoznawać rozróżniać scharakteryzować tłumaczyć wskazać wybrać wyliczać wymieniać wyszukiwać zaproponować zdefiniować zidentyfikować analizować, decydować dobierać eksploatować formułować inicjować interpretować, kalkulować kontrolować koordynować korzystać łączyć montować nakreślać obliczać obsługiwać oceniać opracowywać organizować planować, podejmować posłużyć się postępować, prowadzić przeprowadzić przygotować rozwiązywać rozwijać skrytykować sporządzać stosować szacować tworzyć uporządkować użytkować wdrażać weryfikować wykonywać wykorzystywać wyszukiwać zaprezentować zaprojektować zastosować zinterpretować aktywna postawa w/do.. chętny do. dbałość o.. kreatywność otwartość na postępowanie zgodne z postępowanie zgodne z zasadami etyki postrzeganie relacji świadomość wrażliwość na Współpraca z wyrażanie ocen zdeterminowany zdolność do zorganizować zorientowanie na. 17

18 Efekty uczenia się język opisu Najlepiej rozpoczynać opis każdego efektu uczenia się od czasownika w stronie czynnej np. analizuje, przedstawia Używać tylko jednego czasownika przy formułowaniu jednego efektu uczenia się Unikać czasowników o znaczeniu zbyt ogólnym, niejednoznacznych Unikać zdań skomplikowanych Praktyczne rady Formułować efekty uczenia tak, aby mogły być ocenione. Jeśli efekty uczenia się są zdefiniowane zbyt ogólnie, niejednoznacznie, trudno będzie je skutecznie ocenić. Jeżeli zakładane efekty uczenia się zdefiniowane są zbyt szczegółowo nie będą wszystkie oceniane (ich lista może być za długa). 18

19 Kierunek studiów: Ochrona środowiska studia I-go stopnia Efekty uczenia się dla całego programu: 4. PRZYKŁAD dla obszaru nauk przyrodniczych Absolwent posiada wiedzę z zakresu biologicznych, ekologicznych i chemicznych podstaw funkcjonowania ekosystemów oraz prawodawstwa w zakresie ochrony przyrody i środowiska. Potrafi rozpoznawad i identyfikowad zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania środowiska. Zna podstawowe techniki analizy i ograniczania zanieczyszczeo środowiska. Opisuje, rozróżnia i interpretuje zjawiska fizyczne, chemiczne, biologiczne i geologiczne zachodzące w przyrodzie. Umie wykorzystad metody statystyczne do opisu zagrożeo środowiska. Potrafi wykorzystad dostępne źródła informacji do analizy przyczyn i skutków zagrożenia środowiska. Krytycznie ocenia informacje dotyczące zagrożeo środowiska dostępne w masowych mediach. Potrafi przeprowadzid ekspertyzę zagrożenia środowiska pod okiem opiekuna. Ma świadomośd skutków presji człowieka na ekosystem. Jest odpowiedzialny za zrównoważony rozwój, za bezpieczeostwo pracy własnej i innych. Postępuje zgodnie z zasadami etyki. Wykazuje znajomośd języka obcego na poziomie B2.

20 PRZEDMIOT z katalogu przedmiotów Wydziału Biologii UAM Przykład Technologia oczyszczania gazów wykład + dwiczenia laboratoryjne , przedmiot obowiązkowy prowadzący: prof. dr hab. M. Ziółek Efekty uczenia się: Student dokonuje krytycznej analizy przydatności danej technologii do określonych warunków. Charakteryzuje pracę podstawowych urządzeo stosowanych do usuwania zanieczyszczeo z gazów odlotowych. Analizuje efektywnośd działania urządzeo do oczyszczania gazów w określonych warunkach. Omawia i wyjaśnia przyczyny zagrożeo jakie niosą zanieczyszczenia atmosfery i charakteryzuje metody zapobiegania ich emisji. Ma świadomośd skutków zanieczyszczeo atmosfery.

21 Kierunek OCHRONA ŚRODOWISKA, tryb STACJONARNY, studia PIERWSZEGO STOPNIA (Wydział Biologii UAM) katalog przedmiotów Rok 1, semestr 1 Chemia ogólna i nieorganiczna Matematyka ze statystyką i informatyką Biologia komórki i organizmu Hydrosfera Język obcy Wychowanie fizyczne Rok 1, semestr 2 Chemia organiczna Fizyka Geologia z geomorfologią Hydrologia z hydrogeologią Ekologia Podstawy genetyki Język obcy Wychowanie fizyczne Rok 2, semestr 3 Chemia analityczna i środowiskowa Kartografia i przestrzenne systemy informacyjne Prawno-ekonomiczne podstawy zarządzania środowiskiem Gleboznawstwo i biologia gleb Meteorologia i klimatologia Język obcy Wychowanie fizyczne Rok 2, semestr 4 Różnorodnośd roślin i grzybów Różnorodnośd zwierząt Biochemia, biologia molekularna i biotechnologia Mikrobiologia ogólna i środowiskowa Język obcy Wychowanie fizyczne Praktyka zawodowa 3 tygodnie, przed rozpoczęciem zajęd trzeciego roku studiów Rok 3, semestr 5 Zagrożenia i ochrona środowiska abiotycznego Zagrożenia i ochrona przyrody ożywionej Ochrona wód i gospodarka wodnościekowa Technologia oczyszczania gazów Odnawialne źródła energii Biotechnologia w ochronie środowiska Proseminarium Rok 3, semestr 6 Rekultywacja środowiska i gospodarka odpadami Oceny oddziaływania na środowisko Komunikacja społeczna Monitoring środowiska Przedmiot humanistyczny do wyboru Pakiet wykładów monograficznych Przygotowanie do rynku pracy Pracownia licencjacka Przedstawienie pracy licencjackiej i zdanie egzaminu licencjackiego kooczy 3-letnie studia poprzez uzyskanie dyplomu licencjata

22 Kierunek studiów: Ochrona środowiska studia I-go stopnia Efekty uczenia się dla całego programu: 4. PRZYKŁAD dla obszaru nauk przyrodniczych Absolwent posiada wiedzę z zakresu biologicznych, ekologicznych i chemicznych podstaw funkcjonowania ekosystemów oraz prawodawstwa w zakresie ochrony przyrody i środowiska. Potrafi rozpoznawad i identyfikowad zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania środowiska. Zna podstawowe techniki analizy i ograniczania zanieczyszczeo środowiska. Opisuje, rozróżnia i interpretuje zjawiska fizyczne, chemiczne, biologiczne i geologiczne zachodzące w przyrodzie. Umie wykorzystad metody statystyczne do opisu zagrożeo środowiska. Potrafi wykorzystad dostępne źródła informacji do analizy przyczyn i skutków zagrożenia środowiska. Krytycznie ocenia informacje dotyczące zagrożeo środowiska dostępne w masowych mediach. Potrafi przeprowadzid ekspertyzę zagrożenia środowiska pod okiem opiekuna. Ma świadomośd skutków presji człowieka na ekosystem. Jest odpowiedzialny za zrównoważony rozwój, za bezpieczeostwo pracy własnej i innych. Postępuje zgodnie z zasadami etyki. Wykazuje znajomośd języka obcego na poziomie B2. Podkreślono te efekty uczenia się, które można osiągnąd studiując przedmiot Technologia oczyszczania gazów

23 3. Wzory tabel macierzy efektów kształcenia MACIERZ KOMPETENCJI - sprawdzenie relacji między efektami uczenia się sformułowanymi dla całego programu kształcenia i efektami uczenia się zdefiniowanymi dla jego jednostek strukturalnych (przedmiotów/modułów) i ocena, podział programu kształcenia na jednostki o zdefiniowanych efektach uczenia się gwarantuje osiągnięcie przez absolwentów efektów założonych dla całego programu. Szczegółowe efekty uczenia się (wiedza, umiejętności, inne kompetencje) dla całego programu kształcenia EU W - 1 EU U - 2 Przedmiot 1 Przedmiot 2. Seminarium dyplomowe X X EU IK 3. X X EU n X X X EU W efekty uczenia się w zakresie wiedzy EU U - efekty uczenia się w zakresie umiejętności EU IK - efekty uczenia się w zakresie innych kompetencji

24 MACIERZ KOMPETENCJI - sprawdzenie, czy metody nauczania przewidziane w danym programie kształcenia /przedmiocie / module, gwarantują uzyskanie sformułowanych efektów uczenia się (kompetencji) - PRZYKŁAD Rodzaj zajęd/ Efekty uczenia się W S P Dw L ZT PD K Wiedza i zrozumienie Znajomośd technik badao Wyrażanie sądów i opinii Umiejętnośd praktycznego wykorzystania wiedzy Umiejętnośd komunikowania się Umiejętnośd pracy w zespole Umiejętnośd pracy w środowisku międzynarodowym x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x W- wykład S- seminarium P- projekt badawczy Dw dwiczenia L- zajęcia laboratoryjne ZT- zajęcia terenowe PD praca dyplomowa K- konwersatoria

25 TABELA: sprawdzenie, czy metody oceniania gwarantują określenie zakresu w jakim uczący się osiągnął zakładane kompetencje powiązanie efektów uczenia się, metod uczenia i oceny PRZYKŁAD Efekty uczenia się w dziedzinie: WIEDZY Wykazanie wiedzy, zrozumienia, zastosowania, analizy, syntezy, oceny ZACHOWANIA UMIEJĘTNOŚCI Metody uczenia i nauczania Wykłady Tutorial Dyskusje Praca w grupie Seminarium Laboratorium Metody oceny Egzamin koocowy Test wielokrotnego wyboru Esej (raport) Praktyka kliniczna Prezentacje Ocena praktycznych umiejętności

26 Przygotowano na podstawie materiałów przygotowanych przez prof. dr hab. Marię Ziółek z UAM w Poznaniu Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego