Łukasz Kruszyński Maciej Kiedrowicz. Syndis system nadzoru, doradztwa i sterowania

Transkrypt

1 Łukasz Kruszyński Maciej Kiedrowicz Syndis system nadzoru, doradztwa i sterowania ELBLĄG

2 1. WSTĘP: OPIS SYSTEMU SYNDIS: Charakterystyka systemu: Architektura: Zastosowania systemu: SYNDIS RV wyróżnia się: Moduły oprogramowania systemu Syndis RV: OPIS MODUŁÓW OPROGRAMOWANIA SYSTEMU... 7 SYNDIS: SYNDIS - ZABEZPIECZENIA: SYNDIS WIRE: SYNDIS INTEGRATOR: SYNDIS EKSPLOATACJA: SYNDIS RUCH: SYNDIS GIS: SYNDIS ENERGIA:

3 1. WSTĘP: System elektroenergetyczny jest obiektem o szczególnej wadze dla funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa, jak i indywidualnych użytkowników. Stąd zagadnienie zapewnienia bezpieczeństwa jego funkcjonowania jest bardzo istotne. Jednymi z elementów zapewniających kontrolę nad pracą stacji energetycznych i całości systemu elektroenergetycznego są komputerowe systemy nadzoru. Postęp technologiczny jaki nastąpił w ostatnich 10 latach, umożliwia tworzenie takich systemów nie tylko dla potrzeb energetyki zawodowej czy dużych zakładów przemysłowych, ale są one dostępne także dla przedsiębiorstw średnich i małych oraz indywidualnych użytkowników, ze względu na znaczące obniżenie kosztów ich realizacji, a także możliwości techniczne. Każda z grup odbiorców systemów ma swoje specyficzne potrzeby, a zmienność tych potrzeb powoduje stosowanie nowych rozwiązań umożliwiających dopasowanie systemu do wymogów klienta i potrzebę tworzenia zintegrowanych systemów obsługujących całość gospodarki energetycznej. Jednym z ważniejszych, krajowych dostawców rozwiązań systemowych dla automatyki przemysłowej, opartych o własne oprogramowanie i bazę sprzętową jest Mikronika, a jej najważniejszy produkt, czyli System Nadzoru, Doradztwa i Sterowania - SYNDIS łączy centralne bazy danych i oprogramowanie komunikacyjne ze sprzętem obiektowym w jedną, spójną aplikację. 2. OPIS SYSTEMU SYNDIS: 2.1 Charakterystyka systemu: Produkowany przez MIKRONIKĘ system SYNDIS, pierwotnie zaprojektowany jako system SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition), po kilku latach rozwoju stal się uniwersalnym narzędziem do tworzenia aplikacji przeznaczonych zarówno dla potrzeb wspomagania ruchu, służb zabezpieczeń, jak również dla wspomagania eksploatacji. Wszystkie moduły programowe systemu SYNDIS RV mogą pracować razem lub samodzielnie, wykorzystując w każdym przypadku wspólną bazę danych o elementach systemu energetycznego, integrującą ich działanie. Oprogramowanie to pozwala stworzyć bardzo elastyczne i wydajne narzędzie, umożliwiające łatwe i szybkie rozbudowanie systemu o nowe funkcje, jak również dopasowanie do konkretnych, zindywidualizowanych potrzeb użytkowników. 3

4 Nowa wersja systemu SYNDIS RV została zrealizowana całkowicie w środowisku WINDOWS Kluczowym elementem systemu jest graficzny interfejs użytkownika SYNDIS RV, który służy do prezentacji wyników działań różnych aplikacji. SYNDIS RV stanowi znaczące osiągnięcie technologiczne, a jego możliwości funkcjonalne wyróżniają go spośród produktów innych firm, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. System ten łączy właściwości oprogramowania do tworzenia i prezentacji obrazów graficznych w różnych postaciach (CAD, GIS), w szczególności typowo wektorowych, takich, jak: schematy, plany oraz mapy, z oprogramowaniem do prezentacji dynamicznie zmiennych procesów, zależnych od czynników zewnętrznych i działania innych programów. Elementy systemu SYNDIS takie jak oprogramowania systemowe, bazy danych, sterowniki komunikacyjne i obiektowe oraz urządzenia komunikacyjne współpracują. z różnymi urządzeniami wielu dostawców, co w praktyce potwierdza otwartość systemu. 2.2 Architektura: SYNDIS RV wykorzystuje rozproszoną technologię przetwarzania danych. Główne procesy obsługiwane są przez współpracujące ze sobą serwery usług. Serwery te, w zależności od potrzeb, osadzone są na jednym lub kilku komputerach. Dane są dostarczane do serwerów bezpośrednio z urządzeń akwizycji danych, poprzez podsystemy zbierania danych lub komputery komunikacyjne. Serwery udostępniają przetworzone dane stacjom operatorskim, które realizują lokalnie przetwarzanie danych dla potrzeb pracujących na nich operatorów. Oprogramowanie serwerów oraz stacji roboczych może być osadzone na maszynach pracujących pod systemem Windows NT/2000/XP lub LINUX. Oprogramowanie może wykorzystywać dowolną bazę danych SQL, w szczególności został jednak opracowany do współpracy z bazą ORACLE 8/9i, przy użyciu której dostępne są wszystkie opcje systemu. W małych instalacjach wszystkie serwery i aplikacja stacji roboczej mogą być zainstalowane na jednym komputerze. 4

5 Rys.1 System nadzoru, doradztwa i sterowania SYNDIS na potrzeby rynku energii [1] 5

6 2.3 Zastosowania systemu: Z wykorzystaniem systemu możliwa jest realizacja: systemów dyspozytorskich wspomagających prowadzenie ruchu systemów nadzoru zabezpieczeń systemów informatycznych inwentaryzacji majątku sieciowego systemów wspomagania eksploatacji urządzeń systemów obliczeń parametrów wskaźników pracy sieci i urządzeń systemów GIS systemów rozliczeń energii systemów zbierania danych z urządzeń pomiaru energii systemów komunikacji z urządzeniami telemechaniki, zabezpieczeń, liczników itp. systemów nadzoru i sterowania stacjami NN systemów sterowania radiowego systemów wspomagających obsługę Call Centers 2.4 SYNDIS RV wyróżnia się: pełno-graficzną, wektorową prezentacją aktualnego stanu obiektu, z animacją w czasie rzeczywistym wybranych elementów reprezentujących układy automatyki zdolnością do obsługi dowolnej ilości sygnalizacji, pomiarów i sterowań otwartością rozumianą jako możliwość współdziałania z systemami, urządzeniami i oprogramowaniem innych producentów możliwością pracy w teleinformatycznych sieciach rozległych możliwością pracy jako serwer internetowy z terminalami internetowymi zgodnością z międzynarodowymi standardami szeroko rozumianego bezpieczeństwa wysokim współczynnikiem operatywności, dyspozycyjności poprzez zastosowanie rozproszonej redundancji urządzeń i programów 2.5 Moduły oprogramowania systemu Syndis RV: Obecnie dostępnych jest 7 wydzielonych funkcjonalnie (w sensie informatycznym) aplikacji wykorzystujących wymienione wyżej systemy: Syndis ZABEZPIECZENIA Syndis WIRE Syndis NTEGRATOR Syndis EKSPLOATACJA Syndis RUCH Syndis GIS Syndis ENERGIA 6

7 3. OPIS MODUŁÓW OPROGRAMOWANIA SYSTEMU SYNDIS: 3.1 SYNDIS - ZABEZPIECZENIA: Możliwości programu: analizę danych z wielu obiektów w celu identyfikacji i oceny zaistniałych stanów oraz poprawności działania aparatury łączeniowej i zabezpieczającej, prowadzenie bazy danych nastaw zabezpieczeń i automatyk, programowanie urządzeń, lokalne i zdalne poprzez system komunikacyjny uzyskanie informacji z pracujących w systemach stacyjnych urządzeń zabezpieczających i rejestrujących różnych producentów. 3.2 SYNDIS WIRE: 1) Aplikacja SYNDIS-WIRE do wymiany informacji z OSP: Aplikacja SYNDIS-WIRE służy do wymiany informacji handlowej w postaci dokumentów elektronicznych między Operatorem Systemu Przesyłowego a podmiotami Rynku Bilansującego. Centralnym elementem systemu jest część zlokalizowana u Operatora Systemu Przesyłowego, która jest zrealizowana jako archiwum wszystkich dokumentów. Podmiot Rynku Bilansującego po uzyskaniu dostępu do systemu centralnego może wymieniać informacje z Operatorem Systemu Przesyłowego. Komunikacja między dwoma podmiotami Rynku Bilansującego jest możliwa jedynie poprzez OSP. 2) W skład SYNDIS-WIRE wchodzi: serwis WIRE służący do odbierania, wysyłania i archiwizacji dokumentów wymienianych między uczestnikiem rynku a węzłem centralnym, serwis WIRECORE służący do interpretacji dokumentów XML dla potrzeb aplikacji klienckiej oraz serwisu WIRE, moduł WIREGUI tworzący aplikację kliencką dostępną przez serwer WWW. Aplikacja kliencka pozwala na zarządzanie wysyłaniem oraz odbieraniem dokumentów. Z pomocą aplikacji użytkownik może przeglądać wszystkie archiwalne dokumenty, które zostały przesłane przez uczestnika rynku, bądź wysyłane z węzła centralnego. Ponadto pozwala na wykonywanie szeregu prac administracyjnych dla systemu SYNDIS-WIRE. Między innymi na tworzenie użytkowników, nadawanie uprawnień poszczególnym 7

8 użytkownikom, czy uruchamianie dodatkowych modułów. Aplikacja jest wykonana w technologii WWW. 3) Cechy systemu SYNDIS-WIRE: Wysyłanie i odbieranie dokumentów. Archiwizacja dokumentów. Obsługa MQ Series. Obsługa HP Extranet VPN Client. Ręczne wprowadzanie formularzy. Automatyczny import danych pomiarowych z systemu SYNDIS-ENERGIA. Nielimitowana liczba użytkowników programu SYNDIS-WIRE (liczba użytkowników ograniczona jedynie zakupionymi licencjami bazy danych Oracle8i, Oracle Portal oraz systemu operacyjnego Windows 2000). Możliwość współpracy z systemami pomiarowo-rozliczeniowymi innych producentów. Możliwość wykorzystania serwera również jako stacji roboczej systemu. Możliwość zdalnego dostępu do systemu poprzez Internet. Możliwość zdalnego nadzoru i serwisu systemu. 3.3 SYNDIS INTEGRATOR: Moduł zapewniający koordynację i automatyczną wymianę danych i zbiorów oraz dekompozycję zadań pomiędzy każdym z systemów SYNDIS w trybie on-line. SYNDIS - INTEGRATOR zapewnia również współpracę modułów SYNDIS z innymi zewnętrznymi programami i bazami danych. Programowe i sprzętowe moduły systemu pozwalają zrealizować praktycznie dowolną aplikację na potrzeby energetyki, niezależnie od poziomu napięć, stopnia złożoności, wymaganej dyspozycyjności (redundancja) i odporności na zakłócenia. System jest w pełni skalowalny i może być stosowany zarówno w pojedynczych obiektach, jak i też tworzyć rozbudowane, o krajowym zasięgu, obszarowe systemy rozproszone. 3.4 SYNDIS EKSPLOATACJA: Możliwości systemu: opisy elementów systemu energetycznego na dowolnym poziomie napięć, w szczególności elementów sieci i stacji, 8

9 ewidencja protokołów badań, oględzin, pomiarów, nastaw zabezpieczeń, itp., edycja schematów i paszportów linii i ich odcinków, stacji oraz sieci wysokich, średnich i niskich napięć, planowanie prac i zabiegów eksploatacyjnych, ewidencja oraz analiza danych o awariach i zakłóceniach systemu energetycznego, rejestracja zużytych podstawowych materiałów eksploatacyjnych, analizy topologiczne sieci i stacji z możliwością symulacji sytuacji łączeniowych, określenie powiązań pomiędzy obiektami na podstawie analiz topologicznych, współpraca z programami obliczeń inżynierskich, ewidencja oraz analiza danych dotyczących zużycia i wymiany energii, generowanie pism powiadamiających o wyłączeniach dostaw energii, wydawanie warunków technicznych przyłączenia, wydruki raportów dotyczących wszystkich wymienionych powyżej zagadnień. 3.5 SYNDIS RUCH: 1) Zastosowanie systemu: System ten służy głównie do szeroko rozumianego nadzoru nad urządzeniami i elementami systemu EEN w oddalonych lub lokalnych centrach dyspozytorskich, jak również w stacjach energetycznych, gdzie przy współpracy z urządzeniami telemechaniki i zabezpieczeniami tworzy kompleksowy system nadzoru i sterowania stacji energetycznych. 2) SYNDIS RUCH podsystemy: a) Podsystem dyspozytorski podsystem dyspozytorski realizowany jest w oparciu o mikrokomputery klasy IMB PC-P5. Możliwości podsystemu dyspozytorskiego: dialog dyspozytora z systemem na wielomonitorowych stanowiskach, prezentację wielo ekranowych schematów sieci i stacji na wielu poziomach szczegółowości, z możliwością płynnego przewijania obrazu w dowolnym kierunku, odzwierciedlenie stanów obiektów na schematach sieci i stacji w czasie rzeczywistym, wyświetlanie i drukowanie: dzienników zdarzeń, schematów sieci i stacji, zbiorczej informacji o stacjach i sieciach, raportów, bilansów, zestawień, tabel i wykresów, wpisywanie informacji do różnorodnych rejestrów i dzienników, sterowanie urządzeniami w obiektach energetycznych i tablicą synoptyczną, przekazywanie i pobieranie informacji do i z innych systemów. kontrolowanie poprawności działania wszystkich urządzeń w każdym z podsystemów. 9

10 b) Podsystem komunikacyjny: Budowa podsystemu komunikacyjnego: Podsystem komunikacyjny zbudowany jest w oparciu o sterowniki mikroprocesorowe MS. Realizuje komunikację poprzez dowolne media transmisyjne z systemami obiektowymi, wyposażonymi w dowolne urządzenia telemechaniki np.: UTJ, TIDEC, DETEC, SYNDIS, Ex, LANDIS & GYR, urządzenia komunikujące się w DNP3 oraz VDEW/ZVEI i inne, bazujące na standardzie międzynarodowym IEC Podsystem ten realizuje również funkcje retransmisji pomiędzy różnymi podsystemami dyspozytorskimi. W przypadku braku łączności system pracuje w trybie rejestratora zdarzeń. c) Podsystem stacyjny: Budowa podsystemu stacyjnego: System stacyjny zbudowany jest w oparciu o mikroprocesorowe sterowniki MS serii SO-5 i komputery PC-P5 umożliwiające połączenie obwodów wtórnych stacji elektroenergetycznych dowolnego typu lub układów automatyki i zabezpieczeń oraz rejestratorów zakłóceń, zasilaczy z systemami dyspozytorskim SYNDIS lub innymi pracującymi w standardach IEC- 870, DNP3, UTJ, Ex, VDEW/ZVEI, znajdującymi się na dowolnych poziomach nadzoru i sterowania. Możliwości systemu stacyjnego: realizację funkcji telemechaniki zcentralizowanej, rozproszonej lub mieszanej, jednoczesną współpracę z kilkoma centrami z różnymi protokołami, definiowanie parametrów zdalnie z poziomu systemu dyspozytorskiego, poziomu stacyjnego lub komputera serwisowego, współpraca z zabezpieczeniami cyfrowymi i rejestratorami zakłóceń, cechowanie czasu wystąpienia zdarzeń dwustanowych z rozdzielczością 1ms lub 10 ms, przesyłanie definicji do innych urządzeń, dołączenie do telegramu informacji z innych urządzeń, realizację blokad technologicznych, polowych i między polowych, wykonywanie sekwencji łączeniowych, realizację stanowisk operatorskich. W przypadku braku łączności sterownik pracuje w trybie rejestratora zdarzeń. System posiada praktycznie dowolną ilość wejść dwustanowych, wyjść sterowniczych, pomiarów bezpośrednich i pośrednich, wyjść analogowych. Współpracuje z zabezpieczeniami różnych producentów m.in. produkcji: ABB, AEG, ALSTOM, ITR, JM-TRONIC, POLON, REFA, SIEMENS, SCHNEIDER oraz licznikami i sumatorami: LANDIS & GYR, KWMS, LZM, LZQM, TD-MARK-V, PAFAL. 10

11 3.6 SYNDIS GIS: Stanowi najnowszy z oferowanych modułów. Jest to oryginalne rozwiązanie graficznoobiektowego interfejsu użytkownika, połączonego z obiektowo zorientowaną bazą danych. Pracuje pod systemami OS/2 i WINDOWS. Pozwala na pełno graficzną prezentację map, planów, schematów zarówno wektorowych jak i rastrowych. System może pracować na mapach sporządzonych w aplikacjach korzystających z programów zarówno AUTOCAD jak i MICROSTATION. Możliwy jest również eksport do programów wykorzystujących te systemy. Może służyć do prezentacji danych z innych modułów systemu SYNDIS. 3.7 SYNDIS ENERGIA: a) O systemie System Bilansowania Mediów Energetycznych SYNDIS-ENERGIA stanowi kompleksowe narzędzie wspomagające gospodarkę energetyczną w przedsiębiorstwie. System umożliwia monitoring oraz bilansowanie zapotrzebowania na różnorodne media energetyczne takie jak: energia elektryczna, energia cieplna, gaz, woda pitna i technologiczna, para lub inne. System w czasie rzeczywistym odczytuje dane z urządzeń pomiarowych, kontroluje ich stan oraz sprawność łączy transmisyjnych. b) Wprowadzenie Umożliwia odczyt danych bezpośrednio z różnorodnych urządzeń pomiarowych wyposażonych w cyfrowe interfejsy komunikacyjne lub z rejestratorów i sumatorów energii różnych producentów. System wyposażony jest w odpowiednie oprogramowanie edycyjne, umożliwiające dodawanie kolejnych kierunków transmisji i źródeł danych oraz elastyczne dopasowanie realizowanych funkcji do wymagań użytkownika. SYNDIS-ENERGIA standardowo wyposażony jest w mechanizm zdalnego nadzoru i aktualizacji systemu. Warstwa sprzętowa systemu umożliwia zdalny nadzór nad zainstalowanymi urządzeniami do akwizycji danych, w tym także poprzez łącza aplikacyjne, bez konieczności instalacji dodatkowych łączy światłowodowych lub modemowych. Przyjęta, hierarchiczna metoda akwizycji danych daje możliwość łatwego przyłączenia do systemu urządzeń pomiarowych różnorodnych producentów o często bardzo odmiennych cechach pomiarowych. c) System charakteryzuje się o o o otwartością w zakresie akwizycji danych z urządzeń pomiarowych, nowoczesnymi technologiami w zakresie ich przesyłu, dużą swobodą w zakresie dostępu do systemu przez jego użytkowników. Oprogramowanie systemu SYNDIS-ENERGIA posiada modułową budowę, wykorzystującą technologie bazodanowe oraz najnowocześniejsze technologie Internetowe. Dostęp Użytkownika do systemu realizowany jest poprzez portal WWW. Umożliwia to swobodny dostęp do systemu nielimitowanej liczbie użytkowników z wykorzystaniem zakładowej sieci 11

12 Intranet lub jeśli jest to wymagane również dostęp poprzez sieć Internet. Użytkownik systemu nie musi mieć zainstalowanego na swoim komputerze oprogramowania klienckiego, wystarczy że posiada przeglądarkę internetową IE 6.0 lub nowszą. Zrealizowanie dostępu do systemu SYNDIS-ENERGIA w oparciu o portal WWW zapewnia możliwość korzystania ze zgromadzonych w nim informacji różnorodnym działom w przedsiębiorstwie oraz tworzenie dedykowanych raportów dla poszczególnych użytkowników (kadra zarządzająca, służby kontrolingu, służby finansowe, itp.). Nielimitowana liczba użytkowników systemu zapewnia optymalne wykorzystanie informacji zgromadzonych w systemie przez poszczególnych pracowników przedsiębiorstwa. Oprogramowanie posiada rozbudowany system uprawnień w zakresie dostępu do funkcji systemu oraz system haseł i technologii szyfrowania w zakresie jego bezpieczeństwa. SYNDIS-ENERGIA stanowić może niezależny system lub element systemu Nadzoru, Doradztwa i Sterownia SYNDIS, tworząc razem z systemem SYNDIS-RV spójny system monitorowania, sterowania oraz bilansowania i raportowania produkcji lub poboru mediów energetycznych. W zależności od konfiguracji SYNDIS-ENERGIA może pełnić funkcję systemu bilansowania mediów energetycznych lub Zintegrowanego Systemu Wspomagania Uczestnictwa w Rynku Energii. Umożliwia również współpracę z licznikami i rejestratorami energii elektrycznej wielu producentów. d) Nowoczesna architektura systemu SYNDIS ENERGIA: Łatwość integracji urządzeń pomiarowych różnych producentów w systemie dzięki zastosowaniu modułów komunikacyjnych instalowanych na podstacjach Rozdzielenie funkcji zbierania danych oraz transmisji z różnych kierunków (GPZ ów, podstacji) od przetwarzania, archiwizacji i prezentacji Korzystanie z protokołów TCP/IP, zarówno w procesie pozyskiwania danych pomiarowych, jak i udostępniania informacji użytkownikom systemu Zdalny nadzór administracyjny nad systemem poprzez łącze internetowe oraz zdalna aktualizacja systemu w każdej jego warstwie: pomiarów, akwizycji danych, przetwarzania danych, wizualizacji, archiwizacji Zdalna konfiguracja i wymiana oprogramowania w instalowanych w podstacjach modułach komunikacyjnych, bez konieczności zapewnienia dodatkowych łączy inżynierskich Wymiana danych pomiarowych z systemami innych producentów 12

13 Rys.2 Architektura systemu SYNDIS - ENERGIA [2] 13

14 Rys.3 Przykładowa konfiguracja systemu SYNDIS - ENERGIA w zakładzie przemysłowym [2] 14

15 Rys.4 SYNDIS ENERGIA: Przykładowy ekran z mapką punktów pomiarowych w systemie [3] Rys.5 SYNDIS ENERGIA: Przykładowy ekran z wykresem poboru energii elektrycznej [3] 15

16 e) Zalety Modułowa budowa umożliwiająca dostosowanie funkcji systemu do wymagań i specyfiki użytkownika (np.. Spółka dystrybucyjna, Elektrownia, Odbiorca energii itp..) Możliwość etapowego wdrażania. Otwartość systemu na wymianę informacji z innymi systemami informatycznymi f) Zastosownie System znajduje zastosowanie na każdym z poziomów Rynku Energii: Producenci energii Elektrownie Elektrociepłownie Spółki dystrybucyjne Spółki obrotu energią Odbiorcy energii korzystający z TPA Taryfowi odbiorcy energii g) Główne funkcje Akwizycja i archiwizacja danych z systemów pomiarowych. Rozliczenia ilościowe i wartościowe mediów energetycznych. Wspomaganie gospodarki energetycznej w przedsiębiorstwie (np. energochłonność, rozliczenia kosztów energii itp..) Prognozowanie zapotrzebowania na energię elektryczną. Grafikowanie poboru lub produkcji energii. Wymiana informacji na potrzeby rynku h) Cechy funkcjonalne konfiguracja układu pomiarowego SYNDIS-ENERGIA umożliwia pełne odwzorowanie konfiguracji układów pomiarowych oraz swobodne definiowanie przez użytkownika zestawów i grup składających się ze źródłowych punktów pomiarowych. 16

17 rozbudowany moduł raportowania SYNDIS-ENERGIA posiada rozbudowany moduł raportowania, umożliwiający tworzenie złożonych zestawień tabelarycznych i wykresów graficznych. Istnieje możliwość tworzenia raportów za dowolne okresy czasowe jak również z różnorodnym ziarnem pomiaru (np. 1- minutowym, 15 minutowym, godzinnym itp.). W systemie zdefiniowane są różnorodne raporty i bilanse umożliwiające analizę danych pomiarowych zarówno dla pojedynczego punktu pomiarowego jak również dla dowolnie zdefiniowanej grupy punktów. Użytkownik systemu posiada możliwość modyfikacji lub własnego definiowania raportów w oparciu o zdefiniowane w systemie szablony raportów. Wszystkie raporty mogą być eksportowane do arkusza kalkulacyjny MS Excel umożliwiając ich dalszą obróbkę za pomocą narzędzi arkusza. monitorowanie chwilowego poboru energii użytkownik posiada możliwość monitorowania chwilowego poboru lub produkcji energii oraz możliwość definiowania strażników mocy wspomagających kontrolę limitów mocy lub realizację grafików. analiza energochłonności SYNDIS-ENERGIA posiada również moduł analityczny umożliwiający na różnorodne analizy energochłonności. System umożliwia zarówno monitorowanie on-line energochłonności procesów technologicznych jak również na analizy dokonywane w oparciu o dane pochodzące z innych systemów lub wprowadzane do systemu ręcznie. grafikowanie poboru energii SYNDIS-ENERGIA wyposażony jest również w moduł grafikowania poboru energii oraz kontroli jego realizacji. Istnieje możliwość rozliczeń odchyleń i analizy finansowej ich kosztów. definiowanie stref czasowych system posiada moduł umożliwiający zdefiniowanie przez Użytkownika dowolnego rozkładu stref czasowych oraz powiązanych z nimi taryf energii. raporty wartościowe w oparciu o zdefiniowane w systemie taryfy energii istnieje możliwość tworzenia faktur i specyfikacji z finansowymi rozliczeniami poboru lub produkcji energii. wprowadzanie danych "ręcznie" SYNDIS-ENERGIA posiada możliwość zdefiniowania w systemie również punktów pomiarowych nie podłączonych do systemu transmisji danych, z których dane o zużyciu energii wprowadzane są ręcznie przez operatora lub z pamięci czytników inkasenckich. Dane pozyskane tą drogą można w pełni bilansować z danymi pozyskanymi do systemu zdalnie. Zapewnia to tworzenie bilansów energii w pełniejszym zakresie oraz znacznie usprawnia proces rozliczeń odbiorów energii. 17

18 analiza kosztów poboru energii SYNDIS-ENERGIA wyposażone jest również w specjalizowany moduł rozdzielnika kosztów energii. Umożliwia on na analizy kosztów ze względów na miejsce ich powstawania, poziom napięcia zasilania lub inne dowolnie zdefiniowane przez użytkownika elementy. Moduł ten przystosowany jest również do rozdziału kosztów energii z uwzględnieniem kosztów udziału Użytkownika w Rynku Energii. prognozowanie zużycia energii modułem systemu SYNDIS-ENERGIA wspomagających udział użytkownika w Rynku Energii jest również moduł prognoz. Zrealizowany jest jako kalkulator prognoz umożliwiający ekspercką prognozę zapotrzebowania na energię w oparciu o zgromadzone w systemie dane archiwalne. moduły specjalne system posiada również dedykowane moduły funkcjonalne tworzone na specjalne zamówienie Użytkownika systemu (moduł kontraktów itp.). zdalny serwis w związku z ciągłym rozwojem systemu w celu sprostania zmieniającym się wymaganiom i przepisom dotyczącym Rynku Energii, system zawiera mechanizmy umożliwiające jego zdalny nadzór i modyfikację. Mechanizmy te zapewniają również bardzo szybki czas reakcji służb serwisowych oraz bardzo krótki czas wprowadzania zmian lub rozbudowy systemu. współpraca z innymi systemami informatycznymi system posiada mechanizmy umożliwiające swobodną wymianę danych z innymi systemami informatycznymi przedsiębiorstwa oraz partnerów handlowych (np. spółki dystrybucyjne, spółki obrotu itp.). i) Moduły Systemu Prognozowanie zapotrzebowania na energię o o o Analiza i rozliczenia uczestników rynku - moduł ten pozwala na analizę realizacji zawartych kontraktów oraz rozliczenie uczestnictwa w Rynku Energii każdego z podmiotów Baza cen rozliczeniowych - w systemie archiwizowane są ceny energii stanowiące podstawę rozliczeń kontraktów Baza kontraktów - w systemie zainstalowana może być baza zdefiniowanych kontraktów oraz ich analiza 18

19 Moduł specyfikacji i faktur Moduł tenr pozwala na rozliczanie kosztów energii elektrycznej pobieranej przez samego użytkownika lub jego odbiorców. Korzysta on z taryf energii zdefiniowanych w module taryfowym. Użytkownik posiada możliwość zdefiniowania parametrów układów rozliczeniowych niezależnie dla każdego z odbiorców. Moduł rozdzielników kosztów energii W systemie SYNDIS-ENERGIA istnieje możliwość analizy kosztów energii dla poszczególnych wydziałów. Moduł rozdzielników kosztów umożliwia zdefiniowanie przez użytkownika dowolnych odbiorów energii z podziałem ze względu na poziom napięć zasilających, na poszczególne wydziały produkcyjne itp. Moduł zapewnia również możliwość uwzględnienia w rozdzielniku kosztu uczestnictwa użytkownika w Rynku Energii. Moduł inkasencki W przypadku gdy użytkownik posiada liczniki energii nie podłączone drogami transmisyjnymi do systemu istnieje konieczność ręcznego wprowadzania odczytanych danych pomiarowych. W tym celu system SYNDIS-ENERGIA wyposażony może być w specjalizowany Moduł Inkasencki. W module tym wprowadzane są ręcznie lub za pośrednictwem czytników inkasenckich dane pomiarowe. Moduł taryf i stref System posiada wbudowany moduł służący do definiowania w systemie dowolnych rozkładów czasowych (stref) energii elektrycznej. Ilość stref oraz rozkład zależy od wymagań użytkownika. Dodatkowo moduł ten umożliwia zdefiniowanie dowolnych taryf energii. Mogą to być taryfy dostawcy energii lub własne taryfy posiadane przez użytkownika. Moduł taryf uwzględnia wszystkie elementy rozliczeń za energię elektryczną (opłata za przesył energii, opłaty za dostawę energii). Moduł wykresów graficznych System posiada rozbudowane możliwości prezentacji danych pomiarowych w postaci graficznej. Dane wyświetlane mogą być w postaci statycznych wykresów generowanych na stronach WWW lub z wykorzystaniem specjalnej aplikacji generującej dynamicznie wykresy. Aplikacja realizująca wykresy posiada szereg wbudowanych funkcji pozwalających na przetwarzanie wyświetlanych danych pomiarowych. Moduł wykresy posiada rozbudowane mechanizmy realizacji funkcji matematycznych na wyświetlanych danych pomiarowych. Możliwe jest wyświetlanie na wykresie jego trendu, aproksymacji, maksimum i minimum wykresu. W module tym możemy również realizować działania algebraiczne na wykresach (suma, różnica, dzielenie lub mnożenie). Moduł strażników mocy i tangensa Moduł ten umożliwia strażnikowanie pobieranej mocy lub wartości tg. Użytkownik posiada możliwość definiowania niezależnych strażników mocy dla wybranych przyłączy lub dla 19

20 całego zakładu. Strażnik posiada możliwość kontroli mocy z czasem uśredniania 15-sto lub 60-cio minutowym. Każdy ze strażników mocy umożliwia zdefiniowanie innego limitu mocy. Wartość ta może mieć wartość stałą lub zmieniającą się automatycznie zgodnie ze zdefiniowanym w systemie grafikiem mocy. Moduł raportów mocy Moduł raportów mocy umożliwia przygotowywanie różnorodnych analiz dotyczących mocy maksymalnych lub średnio godzinowych zarejestrowanych przez system pomiarowy. Raport mocy maksymalnych zawiera tabelę z trzema mocami maksymalnymi dla danej strefy oraz tabelę dziesięciu mocy maksymalnych w miesiącu. Możliwe są również inne zestawienia mocy maksymalnych, zależne od wymagań klienta. Monitorowanie wartości chwilowych SYNDIS-ENERGIA umożliwia prezentację w systemie wartości chwilowych parametrów mierzonych przez urządzenia pomiarowe. Prezentacja danych chwilowych realizowana może być na schematach, mapach lub w postaci tabelarycznej. Ilość prezentowanych parametrów uzależniona jest od typu zainstalowanych urządzeń pomiarowych. Moduł korekty danych System SYNDIS-ENERGIA posiada wbudowaną opcję wprowadzania korekty (w profilu energii dla wybranego licznika) przez upoważnionego użytkownika. Korekta realizowana jest w przypadku uzgadniania danych pomiędzy partnerami handlowymi lub w przypadku braku awarii systemu akwizycji danych. Moduł diagnostyki pomiarów Moduł diagnostyki realizuje funkcje kontroli i nadzoru nad pracą systemu. Informacje zbierane przez ten moduł rejestrowane są w specjalnym dzienniku zdarzeń. Moduł pozwala na szybką diagnostykę danych pomiarowych, analizę statusów odczytanych danych oraz ilości brakujących w systemie pomiarów. Moduł konfiguracji systemu System zawiera moduł konfiguracyjny, umożliwiający uprawnionym użytkownikom na konfigurację parametrów zainstalowanych w systemie układów pomiarowych oraz na parametryzację systemu. Użytkownik posiada możliwość wprowadzania oraz edycji liczników zainstalowanych w systemie, odpowiadających im punktów pomiarowych i zestawów. Dla każdego z liczników konfigurowane są jego parametry techniczne (mnożne układów pomiarowych, czas uśredniania, itp.). Moduły akwizycji danych z urządzeń pomiarowych (Moduł Komputera Komunikacyjnego) W przypadku rozbudowanych systemów pomiarowych akwizycja danych w systemie SYNDIS-ENERGIA realizowana jest w oparciu o specjalizowany komputer komunikacyjny. Wykonany jest on w oparciu o sterownik komunikacyjny serii SO-55xx. Zapewnia łączność 20

21 w trybie on-line z licznikami energii elektrycznej, rejestratorami energii i modułami komunikacyjnymi zainstalowanymi na stacjach. Odczytuje również automatycznie dane z rejestratorów energii i zapisuje na serwerze danych systemu. Komputer komunikacyjny stanowi dla serwera danych multiplekser danych lub tworzy wirtualny rejestrator będący zbiorem danych z rejestratorów fizycznych. Komputer komunikacyjny jako łącza podstawowe do komunikacji z serwerem używa sieć komputerową. Jako łącza rezerwowe może być użyta łączność przewodowa lub modemowa. Moduły akwizycji danych z urządzeń pomiarowych (Moduł serwera odczytowego) Akwizycja danych pomiarowych do systemu odbywać się może bezpośrednio z poziomu serwera systemu lub wydzielonego serwera odczytowego. Moduł serwera odczytowego SORIL umożliwia odczyt danych cyfrowych z elektronicznych liczników energii lub rejestratorów (sumatorów) energii. Do transmisji danych wykorzystywane są standardowe protokoły transmisyjne lub protokoły własne urządzeń. Odczyt realizowany jest on-line poprzez specjalizowane konwertery/multipleksery komunikacyjne. Serwer odczytowy odczytuje zarówno dane archiwalne (profile mocy, stany liczydeł) jak również wartości chwilowe udostępniane przez urządzenia pomiarowe. Odczytane dane zapisywane są w bazie SQL systemu SYNDIS-ENERGIA. 21