Zeszyty Konferencyjne Book of abstracts

Transkrypt

1 Zeszyty Konferencyjne Book of abstracts Międzynarodowa Konferencja Naukowa Inwestycje i nieruchomości w warunkach zrównoważonego rozwoju Investments and real estate in sustainable development Katedra Inwestycji i Nieruchomości Wydział Zarządzania Uniwersytet Gdański Sopot, czerwca 2014 r.

2

3 Sponsorzy Konferencji Patronat Honorowy Patronat Medialny Kontakt:

4

5 Lista autorów (alfabetycznie): Andrej Adamuščin: Analysis of development of shopping centres in the context of the Central European region with the main focus on the capital of Slovakia... 8 Agata Antczak: Aktywność polskich deweloperów w zakresie zielonego budownictwa na rynku mieszkaniowym... 9 Janka Bábelová, Daniela Špirková: Maturity of Real Estate Market in the View of Institutional Environment in the Slovak Republic Stanisław Belniak, Małgorzata Uhruska: Wartość nieruchomości komercyjnej w świetle jej potencjału Grzegorz Bulczak: Zastosowanie Google Trends w prognozowaniu zmian na rynku nieruchomości Piotr Cegielski, Anita Makowska: Zastosowanie modeli wyceny opcji w wycenie umów najmu Mirosława Czaplińska: Zastosowanie due diligence w wycenie stacji paliw Karolina Czechowska: Nastroje inwestycyjne na rynkach nieruchomości - ujęcie behawioralne Krystyna Dziworska: Czy ekonomiści zawiedli społeczeństwa gospodarujące? Monika Foltyn-Zarychta: O możliwości zastosowania etycznej zasady wzajemności w ocenie międzypokoleniowych projektów inwestycyjnych Iwona Foryś: Galerie handlowe w przestrzeni miejskiej na przykładzie Szczecina Henryk Gawron: Rozwój aglomeracji miejskich i ich znaczenie dla rozwoju lokalnego rynku nieruchomości (na przykładzie aglomeracji poznańskiej) Gabriel Główka: Teoretyczne aspekty bańki cenowej na rynku nieruchomości mieszkaniowych Michał Głuszak, Małgorzata Zięba: Dyfuzja innowacji ekologicznych w budownictwie na przykładzie rynku nieruchomości komercyjnych w krajach OECD Julius Golej: Land and economic aspects in real estate development process in selected CEE countries Anna Górczyńska, Karolina Krawczyk: Infrastruktura drogowa w województwie pomorskim Halina Henzel, Tomasz Ramian: Uwarunkowania realizacji inwestycji rzeczowych na rynku nieruchomości przedsiębiorstw Katarzyna Anna Jabłońska: Tendencje rozwoju energetyki wiatrowej Małgorzata Jaworek: Aktywność inwestycyjna przedsiębiorstw z polskim kapitałem za granicą... 27

6 6 Investments and real estate in sustainable development Katarzyna Kania: Działalność land deweloperska w świetle koncepcji rozwoju zrównoważonego Angelika Kędzierska-Szczepaniak, Krzysztof Szczepaniak: Kredyt czy leasing? Model porównawczy kosztów finansowania inwestycji kredytem bankowym i leasingiem Jan Konowalczuk: Struktura podmiotowa rynku gruntów przedsiębiorstw na przykładzie badania obszaru województwa śląskiego w latach Krzysztof Kowalke, Monika Prochownik: Wpływ pakietu energetyczno-klimatycznego na proces unowocześniania polskiego sektora energetycznego Małgorzata Krajewska, Joanna Grzesiak: Prognoza skutków finansowych uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jako element gospodarowania przestrzenią studium przypadku Rafał Kramer: Audyt jako narzędzie oceny przedsiębiorstwa definicja i klasyfikacja Rafał Kramer: Nieruchomość a piasek, piasek a turystyka Ewa Kucharska - Stasiak: Behawioralne aspekty w wycenie nieruchomości Barbara Majewska: Behawioralne uwarunkowania podejmowania decyzji inwestycyjnych na rynku nieruchomości mieszkaniowych Bartłomiej Marona: Zakres wykorzystania narzędzi zarządzania publicznego przez wybrane urzędy miast w Polsce w kontekście obsługi inwestorów Anna Mazurczak, Łukasz Strączkowski: Analiza rynku a decyzje deweloperów w świetle badań lokalnego rynku mieszkaniowego w Poznaniu Katarzyna Najbar: Wpływ rozwiązań projektowych i wykonawczych na koszty utrzymania nowych budynków mieszkalnych Adam Nalepka: Analiza sytuacji negocjacyjnych w zarządzaniu nieruchomościami komercyjnymi Ewelina Nawrocka: Analiza realizacji zakładanych kierunków rozwoju obsługi rynku nieruchomości w Polsce Katarzyna Olbińska: Określanie zasięgu procesów transformacji w przestrzeni miast Miroslav Pánik: Regression and correlation analysis of housing price in Slovakia Katarzyna Piechota: Inwestycje w odnawialne źródła energii a polityka zrównoważonego rozwoju Małgorzata Prusik, Ryszard Źróbek: Analiza funduszy europejskich w odniesieniu do procesu rewitalizacji miast w Polsce Małgorzata Rymarzak, Michał Madera: Rozwój budownictwa zrównoważonego na przykładzie powierzchni biurowej w Trójmieście... 46

7 Investments and real estate in sustainable development 7 Ewa Siemińska: Doświadczenia polskiego rynku nieruchomości mieszkaniowych po wprowadzeniu tzw. ustawy deweloperskiej Krzysztof Szczepaniak: Systemy zarządzania energią w warunkach zrównoważonego rozwoju Anna Szelągowska: Miasta 2.0 we współczesnej gospodarce Katarzyna Śmietana: Idea odpowiedzianych inwestycji nieruchomościowych (RPI) w działalności deweloperskiej responsible property investment (RPI), property investment, property development, sustainable real estatejustyna Tanaś: Pozarolnicze formy użytkowania gruntów w gminach aglomeracji poznańskiej Maria Trojanek: Zmiany wpływów z nieruchomości w dochodach miasta Poznania w latach Dariusz Trojanowski, Magdalena Obłońska: Klasyfikacja biurowców na przykładzie rynku nieruchomości w Trójmieście Piotr Tworek: Zintegrowane zarządzanie ryzykiem jako funkcja wspomagająca kierowanie przedsiębiorstwem wykonawstwa budowlanego Joanna Węgrzyn: Zastosowanie PPP w sektorze mieszkaniowym w Polsce Anna Wojewnik-Filipkowska: Rozwój rynku infrastruktury i usług społecznych a zrównoważony rozwój Anna Wojewnik-Filipkowska, Żaneta Krekora: Dylematy prywatyzacji infrastruktury i usług społecznych na przykładzie domu pomocy społecznej w kontekście rozwoju zrównoważonego Elżbieta Zagórska: Wojewódzkie bazy danych o zdegradowanych terenach poprzemysłowych i powojskowych jako element wspierania procesów ich przekształceń zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju Magdalena Załęczna: Mieszkania społeczne jako część zrównoważonego systemu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych... 61

8 8 Investments and real estate in sustainable development Andrej Adamuščin : Analysis of development of shopping centres in the context of the Central European region with the main focus on the capital of Slovakia Summary The aim of the study was to analyse the development of shopping centres in the context of the Central European region with the main focus on Bratislava in relation to the localization, structure, supply of premises, capabilities of shopping centers. The study analyzes the system of shopping centers, its influence, importance and impact on their surroundings. After having analysed of the retail market in Bratislava we can define shopping centres as a stable part of life of local stakeholders. Shopping centres have become such a strong phenomenon in the negative sense of the word that in many cases they substitute other space and area aimed for spending free time. The present proclaimed lifestyle of consumption prefers spending of free time in shopping centres. Therefore shopping centres have to change or enrich their functional conception to satisfy the modern demand. The total area of retail real estate in Slovakia makes approximately 1.54 million m 2, consisting of almost 545,500 m 2 in Bratislava. Quantity of shopping centres within Bratislava offers a possibility of greater choice or a wider spectrum of the retail infrastructure for its inhabitants and visitors. For shopping centres as private objects market glut means high-competitive surroundings where it is more and more necessary to fight for tenants and customers. Within competitiveness against other retail objects as far as size, type or location is concerned shopping centres are in advantage. Negative effect is a still more reduced share of retail in centres of towns, from where shopping centres move their visitors and tenants. shopping center, retail, development, real estate, market Ing PhD., Slovak University of Technology in Bratislava, Institute of Management, Department of Real Estate Engineering, andrej.adamuscin@stuba.sk, Vazovova 5, Bratislava,

9 Investments and real estate in sustainable development 9 Agata Antczak : Aktywność polskich deweloperów w zakresie zielonego budownictwa na rynku mieszkaniowym W świecie liczącym ponad 7 miliardów ludzi sprostanie zapotrzebowaniu na mieszkania jest trudne. Jednocześnie rośnie świadomość społeczeństw na temat szkód dla środowiska naturalnego i zdrowia człowieka, które wynikają z realizacji coraz większej ilości obiektów budowlanych. Chodzi tu nie tylko o zużycie wody, energii czy materiałów, ale również o ich standardy jakościowe oraz liczbę odpadów budowlanych. W związku z tym coraz bardziej popularne, zwłaszcza za granicą, staje się zielone budownictwo. W Polsce koncepcja ta dopiero się rozwija, w szczególności w sektorze nieruchomości komercyjnych. W sektorze nieruchomości mieszkaniowych, zwłaszcza wielorodzinnych, jest ona mniej popularna chociaż sytuacja ta będzie musiała ulec zmianie. Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z 19 maja 2010 roku w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, po 2020 roku wszystkie nowe budynki będą musiały spełniać zaostrzone wymogi dotyczące charakterystyki energetycznej. W związku z powyższym, celem artykułu jest próba zaprezentowania aktywności polskich deweloperów w zakresie zielonego budownictwa na rynku mieszkaniowym, ich planów w tym zakresie oraz dobrych praktyk zagranicznych. działalność deweloperska, rynek mieszkaniowy, zielone budownictwo An activity of polish developers in the field of green building on the residential property market (Summary) In the world with over 7 billion of people it s difficult to cope with the housing needs. At the same time, awareness of societies of negative consequences for natural environment and human health causing by growing activity of construction sector is rising. It s not only a matter of consumption of water, energy or materials, but also matter of construction quality and an amount of construction waste. Thus, the green buildings, especially abroad, become more popular. In Poland, idea of green building is expanding, especially in commercial sector. In case of residential buildings, particularly multi-unit buildings, this idea is less popular. However this situation should be changed. According to the Directive 2010/31/UE of the European Parliament and of the Council of 19 May 2010 on the energy performance of buildings, after year 2020 all new buildings will have to fulfill restricted requirements about energy efficiency. The aim of this article is an attempt to present an activity of polish developers in the field of green residential property market, their plans in this matter and good practices realized abroad. developers activity, residential property market, green building Mgr, Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Wydział Ekonomiczno Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki, agata.antczak@onet.eu, Łódź, ul. Rewolucji 1905 roku nr 41

10 10 Investments and real estate in sustainable development Janka Bábelová, Daniela Špirková : Maturity of Real Estate Market in the View of Institutional Environment in the Slovak Republic Abstract Real estate market is closely related to economics functioning as a whole. It creates conditions for area potential utilization as well as for attracting of qualified work power to urban area. Real estate markets might be divided according to the level of maturity to developed, developing and emerging. These markets differ in entrepreneurial opportunities, in development of institutional environment, risk and expected economic return. The real estate market in the Slovak Republic might be considered as relatively young, as the Slovak Republic is one of the transitive countries which after 1989 changed to market economy and in this context it was necessary to build a new system in the area of economic tools, legislative changes and so on. The aim of the article is an analysis of institutional environment of the real estate market of Slovakia and defining of factors which have a significant influence on its maturity and further development of residential market in the Slovak Republic. Institutions, Real Estate Market, Maturity Ing PhD., Comenius University, Bratislava, UCJ, Sasinkova 4/a, Bratislava 1, SLOVAKIA, jbabelova@stonline.sk Assoc. Prof. PhD., Institut of Management, Slovak University of Technology, Bratislava, Slovakia, daniela.spirkova@stuba.sk

11 Investments and real estate in sustainable development 11 Stanisław Belniak, Małgorzata Uhruska : Wartość nieruchomości komercyjnej w świetle jej potencjału Określanie wartości w oparciu o dochody rynkowe uzyskiwane w innych obiektach funkcjonujących na rynku może prowadzić do przeszacowania lub niedoszacowania poziomu rzeczywistej wartości nieruchomości. Dlatego też, w ocenie autorów, wartość rynkowa nieruchomości komercyjnej, rozumiana jako najbardziej prawdopodobna cena transakcyjna, winna uwzględniać również indywidualne wyniki operacyjne nieruchomości, a nie wyłącznie dane rynkowe uzyskane z innych obiektów na rynku lokalnym. Różnorodność i nieporównywalność obiektów komercyjnych powoduje trudność w oszacowaniu ich wartości. W niniejszej pracy autorzy w ujęciu teoretycznym przedstawiają zależności pomiędzy poziomem wartości rynkowej, określonej na podstawie typowych danych rynkowych (uzyskiwanych w typowych obiektach na rynku lokalnym) a poziomem tzw. wartości indywidualnej, określonej na podstawie potencjału nieruchomości i możliwych do uzyskania wyników operacyjnych oraz przedstawiono pojęcie wartości szczególnej. potencjał nieruchomości komercyjnej, wartość rynkowa, wartość indywidualna, wartość szczególna The value of commercial property in the context of its potential (Summary) In this article the definition of commercial real estate potential was provided and the dependence between such potential and property value level were indicated. Authors pointed that every commercial property has different characters which create the individual potential of the property. The property potential evaluation is immense important in designation of the individual value of the property reflecting the individual investor s expectations. In case of imperfect market, such as commercial real estate market, it is very difficult to valuate the property market value. The variety of the properties and their incomparability causes that the individual property value often determines the property transaction price. In this article authors, in theoretical way, present the relations between the market and investment value of the commercial property and introduce its special value. Commercial property s potential, market value, individual value, special value Prof. dr hab., Katedra Ekonomiki Nieruchomości i Procesu Inwestycyjnego, Wydział Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, belniaks@uek.krakow.pl Dr, Katedra Ekonomiki Nieruchomości i Procesu Inwestycyjnego, Wydział Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, uhruskam@uek.krakow.pl

12 12 Investments and real estate in sustainable development Grzegorz Bulczak : Zastosowanie Google Trends w prognozowaniu zmian na rynku nieruchomości Decyzje inwestycyjne poprzedzone są szeregiem działań związanych z uzyskiwaniem i weryfikacją informacji. Poniższe badanie ma na celu zbadanie użyteczności danych pochodzących z wyszukiwarek internetowych pod względem ich przydatności w prognozowaniu zmian na rynku nieruchomości. Dane te mogą być dodatkowym źródłem informacji dla inwestorów, jeśli okaże się, że zawierają ślady poszukiwania informacji w okresie przed podjęciem danej decyzji inwestycyjnej. Przeprowadzona analiza jest istotnym dodatkiem do już istniejącej literatury badającej rolę czynników behawioralnych w procesie podejmowania decyzji. Wyniki tego badania mogą wnieść nowe spojrzenie na zachowanie rynków oraz inwestorów. rynek nieruchomości, Google Trends, prognozowanie Predicting changes in the real estate market with the use of Google Trends. (Summary) Investment decisions are preceded by a range of activities related to obtaining and verification of information. The following study aims to explore the usefulness of the Google search engine data in predicting real estate markets. These data may prove to be an additional source of information for investors if they contain traces of search information in the period before making an investment decision. The analysis is an important addition to the existing literature exploring the role of behavioral factors in the decision making process. The results of this study may shed new light on the behavior of markets and investors. real estate, Google Trends, forecasting Dr, Katedra Inwestycji i Nieruchomości,Wydział Zarządzania, Uniwersytet Gdański ul. Armii Krajowej 101, Sopot, grzegorz.bulczak@ug.edu.pl, tel

13 Investments and real estate in sustainable development 13 Piotr Cegielski, Anita Makowska : Zastosowanie modeli wyceny opcji w wycenie umów najmu Rynek najmu jest wyjątkowo trudnym rynkiem do analizy. Dane dotyczące umów są często niejawne, a warunki w nich zawarte skomplikowane. Konstrukcja umowy najmu najczęściej przybiera prostą formę, ze stałym czynszem miesięcznym. Coraz częściej jednak inwestorzy (zarówno wynajmujący jak i najemcy) starają się zabezpieczyć przed ryzykiem, również i w tej dziedzinie swojej działalności. Jest to możliwe poprzez zastosowanie umów najmu z wbudowaną opcją. Niniejszy artykuł traktuje o wycenie takich właśnie umów, z podkreśleniem jej znaczenia w wycenie nieruchomości podejściem dochodowym. opcje, wycena, umowy najmu Options valuations in the appraisal of lease agreements (Summary) The rental market is very difficult to analyze. Data relating to contracts are often classified and contained conditions complicated. The construction of the lease takes the most simple form, with fixed monthly rent. Increasingly, however, investors (both owner and tenant) trying to protect against any risk. This is possible through the use of lease agreements with options. This article deals with the valuation of such agreements, emphasizing its importance in real estate profitable approach valuation. options, valuation, lease agreements Dr inż., Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem, Wydział Zarządzania, Informatyki i Finansów, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, ul. Komandorska 118/120, cegielski@iccs.pl Mgr inż., Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem, Wydział Zarządzania, Informatyki i Finansów, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, ul. Komandorska 118/120, anita.makowska@ue.wroc.pl

14 14 Investments and real estate in sustainable development Mirosława Czaplińska : Zastosowanie due diligence w wycenie stacji paliw Artykuł dotyczy analizy due diligence w wycenie wartości stacji paliw. Stacje paliw jako specyficzny rodzaj nieruchomości wymagają w procesie wyceny szczególnego podejścia do oględzin i analizy niezbędnych danych. Autorka omawia teoretyczne aspekty due diligence oraz możliwość ich praktycznego zastosowania w szczególności w wycenie stacji paliw. Ponadto autorka proponuje zakres due diligence oraz listę zagadnień, które powinny być analizowane w procesie wyceny stacji paliw. due diligence, wycena stacji paliw Due diligence in petrol filling station appraisal (Summary) The due diligence of the petrol filling station constitutes the main issue of this article. The petrol filling station as a specific type of property requires a particular attitude to its inspection and data analysis, which is an important part of the process of valuation. The author discusses both the theoretical aspects of the due diligence and the practical possibilities of its implementation in the petrol filling station appraisal. Furthermore, the author proposes the scope of the petrol filling station's due diligence and suggests the check list of the main issues which should be analysed in the valuation process. due diligence, fuel station appraisal Magister, biuro@kmpomerania.com, Nowy Dwór Gd. ul. Bursztynowa 7

15 Investments and real estate in sustainable development 15 Karolina Czechowska : Nastroje inwestycyjne na rynkach nieruchomości - ujęcie behawioralne W czasach silnie postępującej globalizacji uczestnicy rynków starają się sprostać nowym wymaganiom kreowanym przez mechanizmy rynkowe i globalną ekonomię. Uczestnicy rynków, w tym także rynku nieruchomości, starają się podejmować racjonalne decyzje. Obok ekonomicznych czynników determinujących decyzje inwestycyjne istnieją również czynniki nieekonomiczne o charakterze behawioralnym, takie jak subiektywna ocena czy nastroje inwestorów. Zachowania uczestników rynku i nastroje inwestorów również determinują decyzje inwestycyjne oraz często wpływają na wybór miejsca alokacji kapitału. Celem opracowania jest wskazanie i analiza nastrojów inwestycyjnych na rynkach nieruchomości w ujęciu behawioralnym. W artykule zastosowano metody studia literatury i analizy danych oraz treści raportów o zasięgu międzynarodowym. nastroje inwestorów, racjonalność zachowań, ekonomia behawioralna, rynek nieruchomości Investor sentiment in real estate markets - behavioral approach (Summary) In times of highly increasing globalization, market participants are trying to meet the new demands created by market mechanism and the global economy. All market participants, including those of the real estate market, are trying to make rational decisions. Beside the economic factors determining investment decisions, there are also non-economic, behavioral factors, such as subjective assessment or investor sentiment. Investor sentiment and behavior also determine investment decisions and often affect the choice of capital allocation. The aim of the study is to identify and analyze investment sentiment in the real estate markets in behavioral approach. In the article there have been used methods of analysis of literature and analysis of data and the contents of the reports of international range. investor sentiment, the rationality of behavior, behavioral economics, real estate market Mgr, Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki, Czechowska@uni.lodz.pl, ul Rewolucji 1905 r. nr 41, Łódź

16 16 Investments and real estate in sustainable development Krystyna Dziworska : Czy ekonomiści zawiedli społeczeństwa gospodarujące? Niniejszy artykuł jest autorską refleksją nad problemem roli i odpowiedzialności ekonomistów w procesie rozwoju społeczno-gospodarczego ocenianej przez pryzmat ostatnich doświadczeń, zwłaszcza związanych z międzynarodowym kryzysem finansowym i gospodarczym zapoczątkowanym w roku W poszukiwaniu nowych rozwiązań racjonalizujących rzeczywistość gospodarczą nawiązano do podstaw filozofii chrześcijańskiej sformułowanej przez J. Tischnera. Ostatecznie przyjęto, iż działania w sferze gospodarczej, wykorzystujące reguły gospodarki rynkowej powinny być społecznie odpowiedzialne, powinny służyć dobru społecznemu. odpowiedzialność społeczna, społeczeństwo, rozwój społeczno-gospodarczy Have economists failed society? (Summary) This article presents the author's reflection on the problem of the role and responsibilities of economists in the process of socio-economic development. The role is assessed through the prism of past experiences, especially those related to the international financial and the economic crisis which started in In the search for new solutions to rationalize the economic reality, the author draws from the basics of Christian philosophy formulated by J. Tischner. Finally, it is assumed that economic activities, using the rules of the market economy, should be socially responsible and should serve the society. social responsibility, society, socio-economic development Prof. dr hab., Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Wydział Zarządzania, Uniwersytet Gdański, krystyna.dziworska@ug.edu.pl

17 Investments and real estate in sustainable development 17 Monika Foltyn-Zarychta : O możliwości zastosowania etycznej zasady wzajemności w ocenie międzypokoleniowych projektów inwestycyjnych Celem artykułu jest identyfikacja możliwości rozszerzenia kryterium decyzyjnego w ocenie inwestycji międzypokoleniowych o aspekty etyczne w oparciu o założenia etycznej zasady wzajemności. Autor, w oparciu o krytyczną analizę literatury przedmiotu dokonuje analizy możliwości przełożenia wewnątrzgeneracyjnych motywów, na których opiera się zasada wzajemności na perspektywę międzypokoleniową, a następnie za pomocą metod indukcji, analizy i syntezy podejmuje próbę dostosowania modelu schodzącego w etyce wzajemności do potrzeb oceny inwestycji międzypokoleniowych. Inwestycja międzygeneracyjna, decyzje inwestycyjne, zasada wzajemności. On the possibility of applying reciprocity ethics in intergenerational investment decision making (Summary) The purpose of the paper is to identify the possibility of extending the decision criterion in assessing intergenerational investments by ethical aspects based on ethical principle of reciprocity. A critical analysis of the literature serves as a basis for analysing the possibilities of transforming intragenerational motives of reciprocity to the intragenerational perspective. Next, with the help of methods of induction, analysis and synthesis the paper attempts to adapt the descending model of reciprocity for the purpose of assessing intergenerational investment. Intergenerational investment, investment decisions, reciprocity Dr, Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Wydział Finansów i Ubezpieczeń, monika.foltyn-zarychta@ue.katowice.pl, ul. 1 Maja 50, Katowice

18 18 Investments and real estate in sustainable development Iwona Foryś : Galerie handlowe w przestrzeni miejskiej na przykładzie Szczecina Wielkopowierzchniowe i wielofunkcyjne obiekty kubaturowe galerii handlowych nadają nową jakość przestrzeni miejskiej. W zamkniętej przestrzeni koncentrują się różnorodne funkcje, w tym także publiczne. W artykule podjęto złożoną problematykę funkcjonowania galerii handlowych w tkance miejskiej i roli jaka im przypadła w oferowaniu różnorodnych usług, dotychczas zarezerwowanych dla przestrzeni publicznej miasta. Celem badania jest wskazanie miejsca galerii handlowej w przestrzeni miejskiej, zagrożeń i korzyści płynących z dynamicznie rozwijającego się rynku nieruchomości handlowych w miastach. nieruchomości handlowe, generacje galerii handlowych, przestrzeń publiczna Shopping gallery in the urban space, based on example of Szczecin (Summary) The multifunctional large-area buildings of shopping centers attach a new quality to the urban space. A variety of functions, including public ones, is concentrated in a confined space. The article explores the complex issues connected with the functioning of shopping canters in the urban tissue and their role in offering various services, which was previously reserved for the public space of the city. The aim of the study is to indicate the position of shopping centers in the urban space, the risks and benefits resulting from the rapidly developing commercial real estate market in cities. retail property, generation of shopping gallery, public space dr hab. prof. Uniwersytetu Szczecińskiego, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, forys@wneiz.pl

19 Investments and real estate in sustainable development 19 Henryk Gawron : Rozwój aglomeracji miejskich i ich znaczenie dla rozwoju lokalnego rynku nieruchomości (na przykładzie aglomeracji poznańskiej) Jednym z nowych zjawisk we współczesnych społeczeństwach jest powstawanie dużych aglomeracji miejskich. Społeczno-ekonomiczny mechanizm powstawania aglomeracji i jego skutki wymagają jeszcze szerokich interdyscyplinarnych badań. Jednym z etapów powstawania aglomeracji jest suburbanizacja terenów podmiejskich. Autor na przykładzie powstawania aglomeracji poznańskiej i procesów suburbanizacji na tym terenie próbował ocenić skutki demograficzne i społeczne oraz urbanistyczne tych procesów. Następnie próbował ocenić w jaki sposób rozwój tych procesów wpływał na rozwój lokalnego rynku nieruchomości budowlanych. Stwierdzono więc na podstawie badań wyraźny okresowy wzrost obrotów i cen działek pod budownictwo 1-rodzinne w strefie podmiejskiej Poznania. Kryzys na rynku nieruchomości spowodował spadek zainteresowania ze strony inwestorów indywidualnych zakupem działek pod budownictwo mieszkaniowe. Pojawili się jednak na tym rynku deweloperzy, którzy oferują różne dość atrakcyjne i konkurencyjne z mieszkaniami czy tym bardziej domami w mieście formy zabudowy mieszkaniowej. Tak więc taki segment rynku nieruchomości jak rynek mieszkaniowy na terenach podmiejskich nadal rozwija się i w istotny sposób w pływa na warunki funkcjonowania lokalnych rynków mieszkaniowych w dużych aglomeracjach miejskich. - aglomeracja miejska, rynek nieruchomości The development of urban areas and their impact on the local real estate market development (on example of Poznań agglomeration) (Summary) One of the recent phenomena in modern societies is the creation of large urban agglomerations. Socioeconomic consequences and mechanisms of their formation require a thorough and interdisciplinary research. Suburbanization is one of the stages in the process of creating an urban agglomeration. On the basis of Poznań agglomeration formation and suburbanization processes within the local area, the author seeks to assess their demographic, social and urban effects. Then, he endeavors to assess how the processes mentioned above affected the development of the local housing market. The research reveals a significant term increase in the turnover and price levels of land for single-family housing in Poznan suburbs. The crisis on the housing market resulted in a decrease of transactions entered by individual investors, yet many developers appeared on the market offering various attractive forms of housing successfully competing with flats and houses in the city. It is noticeable that suburban housing markets are still developing and that they have a significant influence on the situation on local housing markets in large housing agglomerations. - urban agglomeration, Real Estate market Prof. zw. dr hab., Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Wydział Zarządzania, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, henryk.gawron@ue.poznan.pl, al. Niepodległości 10, Poznań

20 20 Investments and real estate in sustainable development Gabriel Główka : Teoretyczne aspekty bańki cenowej na rynku nieruchomości mieszkaniowych W niniejszym opracowaniu podjęto próbę określenia czynników, które mają największy wpływ na proces powstawania i narastania baniek cenowych na rynku nieruchomości mieszkaniowych. W pierwszej jego części przedstawiono istotę i cechy charakterystyczne baniek cenowych na rynkach aktywów. Następnie przedmiotem rozważań było zjawisko bańki cenowej na specyficznym, ze względu na wysokie koszty transakcyjne oraz dużą heterogeniczność i wielofunkcyjność mieszkań, rynku nieruchomości mieszkaniowych. Z przeprowadzonej analizy wynika, że bańki cenowe na rynku mieszkaniowym wywołuje wiele powiązanych ze sobą czynników. Impuls do powstania bańki cenowej to często efekt działania czynników fundamentalnych, które wywołują wzrost popytu, co przy ograniczonej w krótkim okresie podaży, prowadzi do wzrostu cen. Wówczas z reguły na rynku pojawia się oczekiwanie na dalsze wzrosty cen mieszkań. Następnie, jeśli te oczekiwania zostaną wzmocnione nadmiernie ekspansywną działanie banków w zakresie kredytowania hipotecznego, mamy do czynienia z samonapędzającą się spiralą wzrostu cen, oczekiwań cenowych i popytu, co w rezultacie prowadzi do narastania bańki cenowej na rynku mieszkaniowym. Pojawia się wtedy ryzyko wystąpienia wielu negatywnych konsekwencji z tym zjawiskiem związanych, zarówno dla samego rynku nieruchomości mieszkaniowych, sektora finansowego, jak i całej gospodarki. Rynek nieruchomości mieszkaniowych, bańka cenowa Theoretical aspects of housing market speculative bubble (Summary) This paper attempts to specify factors that have a major impact on creation and growth of speculative bubbles. First part describes the nature and characteristics of speculative bubbles on the assets markets. Further on the bubble is analyzed in relation to the housing market, which is considered peculiar due to high transaction costs and diversity of housing properties. The analysis that has been carried out shows that speculative bubbles on housing markets are developed by a number of interconnected factors. An impulse for the bubble creation is often an effect of fundamental factors, which cause growth in demand and as a result a price rise due to the limited shortterm supply. Subsequently an anticipation for further price growth can be noticed. Next, if those anticipations are stimulated by an expansive banks policies in the area of mortgages, a vicious circle of price rises, price expectations and demand leads to a further growth of a speculative bubble. Negative consequences linked to this phenomenon can affect not only the real estate market but also the entire economy. Housing market, speculative bubble Dr hab., Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, gabriel.glowka@sgh.waw.pl