Uchwała Nr XIV/160/11 Rady Miasta Chełm z dnia 29 grudnia 2011 roku w sprawie przyjęcia Programu Promocji i Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012r.

Transkrypt

1 Uchwała Nr XIV/160/11 Rady Miasta Chełm z dnia 29 grudnia 2011 roku w sprawie przyjęcia Programu Promocji i Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012r. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.) oraz art. 4 ust. 1 pkt 2, art. 92 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz.1592 z późn. zm.) oraz art. 7 ust. 1 pkt 3 i 4, art. 8 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) uchwala się, co następuje: 1 Przyjmuje się Program Promocji i Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012r. stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Chełm. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady /-/Zygmunt Gardziński

2 Załącznik do Uchwały Nr XIV/160/11 Rady Miasta Chełm z dnia r. w sprawie przyjęcia Programu Promocji i Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012r. PROGRAM PROMOCJI I OCHRONY ZDROWIA W MIEŚCIE CHEŁM NA 2012 ROK Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 2 z 23

3 Spis treści WSTĘP...3 I REALIZACJA ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z PROGRAMU PROMOCJI I OCHRONY ZDROWIA W MIEŚCIE CHEŁM NA 2011 ROK...4 II WDRAŻANIE PROGRAMU PROMOCJI I OCHRONY ZDROWIA W MIEŚCIE CHEŁM NA 2012 ROK...14 PRIORYTETY PROMOCJI I OCHRONY ZDROWIA...14 CELE PROGRAMU...15 ZADANIA...15 ADRESACI PROGRAMU...21 FINANSOWANIE PROGRAMU...21 REALIZATORZY PROGRAMU...21 PODSUMOWANIE...22 Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 3 z 23

4 WSTĘP Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej każdy ma prawo do ochrony zdrowia, przy czym władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku. Według ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym ochrona zdrowia jest jednym z najważniejszych zadań własnych gminy (Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.), z kolei promocja zdrowia znajduje się w katalogu zadań własnych powiatu zawartym w ustawie z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592, z późn. zm.). W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) wymienione są szczególnie istotne zadania własne gminy i powiatu w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, w tym: 1) opracowywanie i realizacja oraz ocena efektów programów zdrowotnych wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców gminy; 2) przekazywanie powiatowi informacji o realizowanych programach zdrowotnych; 3) inicjowanie i udział w wytyczaniu kierunków przedsięwzięć lokalnych zmierzających do zaznajamiania mieszkańców z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia oraz ich skutkami; 4) podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców gminy; 5) opracowywanie i realizacja oraz ocena efektów programów zdrowotnych wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców powiatu - po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami; 6) przekazywanie marszałkowi województwa informacji o realizowanych na terenie powiatu programach zdrowotnych; 7) inicjowanie, wspomaganie i monitorowanie działań lokalnej wspólnoty samorządowej w zakresie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej prowadzonych na terenie powiatu; 8) pobudzanie działań na rzecz indywidualnej i zbiorowej odpowiedzialności za zdrowie i na rzecz ochrony zdrowia; 9) podejmowanie innych działań wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych. Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 4 z 23

5 I REALIZACJA ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z PROGRAMU PROMOCJI I OCHRONY ZDROWIA W MIEŚCIE CHEŁM NA 2011 ROK 1 Zwiększenie dostępności do podstawowych badań przesiewowych w grupie tzw. chorób cywilizacyjnych poprzez realizację wieloletnich programów profilaktycznych opracowanych i wdrażanych przez Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie W 2011r. Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie realizował cztery programy profilaktyczne współfinansowane z budżetu Miasta Chełm, tj.: 1) program profilaktyki gruźlicy i raka płuc, 2) program profilaktyki osteoporozy, 3) program profilaktyki chorób układu krążenia, 4) program profilaktyki raka piersi. Szczegółowa ocena efektów programów realizowanych przez Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej za 2011r. zostanie przedstawiona Radnym Rady Miasta Chełm w lutym 2012r. 2 Działania na rzecz zapobiegania chorobom zakaźnym i wirusowym Wdrażanie programu zapobiegania chorobom zakaźnym poprzez szczepienia przeciwko pneumokokom. W 2011r. kontynuowano realizację programu ochrony dzieci z miasta Chełm przed Inwazyjną Chorobą Pneumokokową. Celem programu była kontynuacja szczepień dzieci urodzonych w 2007r. Jednakże pomimo szerokiej akcji informacyjnej (informacje w lokalnej prasie, ogłoszenia radiowe, imienne zaproszenia wysyłane do rodziców dzieci) przeprowadzonej przez Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie nie zrealizowano wszystkich zamierzonych szczepień w danym roczniku. W związku z czym w listopadzie 2011r. podpisano aneks do umowy na realizację szczepień, rozszerzając grupę odbiorców o dzieci urodzone w 2008r. Szczegółowe informacje dotyczące realizacji tego zadania zostaną przedstawione w ocenie efektów programów zdrowotnych realizowanych przez MSPZOZ w Chełmie w 2011r. w miesiącu lutym 2012r. W 2011r. po raz trzeci prowadzona była prozdrowotna akcja Sierpień Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 5 z 23

6 ze zdrowiem. Jednym z jej elementów była profilaktyka chorób zakaźnych. Dnia 18 sierpnia 2011r. obok badań cukru, pomiarów ciśnienia i konsultacji indywidualnych dotyczących słuchu odbywała się edukacja na temat chorób zakaźnych prowadzona przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Chełmie. 3 Wdrażanie programów na rzecz promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej Zgodnie z Programem Współpracy Miasta Chełm z organizacjami pozarządowymi w 2011r. ogłoszony został konkurs na realizację zadań w zakresie: 1) profilaktyki chorób układu krążenia, nowotworów (ze szczególnym uwzględnieniem nowotworów oskrzeli i płuc oraz nowotworów piersi, nowotworów złośliwych gruczołu krokowego), cukrzycy - skierowana do ogółu społeczności lokalnej, 2) profilaktyki alergii edukacja rodziców dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym (realizacja zadania w przedszkolach i szkołach podstawowych), 3) zapobiegania wadom postawy u dzieci poprzez aktywny tryb życia, 4) udzielania pierwszej pomocy edukacja młodzieży, 5) profilaktyki chorób społecznych i cywilizacyjnych poprzez propagowanie zasad zdrowego odżywiania, aktywności fizycznej - skierowana do ogółu społeczności lokalnej (w tym organizacja imprezy Sierpień ze zdrowiem ). Wysokość środków zaplanowanych na ten cel wyniosła ,00 zł. Do konkursu przystąpiły trzy organizacje pozarządowe, które otrzymały dotację na realizację nw. zadań: Lp. Nazwa i adres organizacji pozarządowej 1. Klub Kobiet po Mastektomii AMAZONKI w Chełmie ul. Połaniecka Chełm 2. Chełmskie Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej w Chełmie ul. I Pułku Szwoleżerów 15 a Chełm Nazwa zadania Profilaktyka chorób układu krążenia, nowotworów (ze szczególnym uwzględnieniem nowotworów oskrzeli i płuc oraz nowotworów piersi, nowotworów złośliwych gruczołu krokowego), cukrzycy - skierowana do ogółu społeczności lokalnej (Nazwa własna zadania: Powrót do zdrowia kobiet po operacji piersi) Zapobieganie wadom postawy u dzieci poprzez aktywny tryb życia (Nazwa własna zadania: Gimnastyka korekcyjna dla Wysokość dofinansowania PLN 4 428, ,00 Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 6 z 23

7 3. Polski Czerwony Krzyż Zarząd Okręgowy w Lublinie ul. Puchacza Lublin dzieci) Udzielanie pierwszej pomocy edukacja młodzieży (Nazwa własna zadania: Udzielanie pierwszej pomocy edukacja młodzieży uczęszczającej do szkół na terenie miasta Chełm) 5 000,00 4. Suma ,00 Przeprowadzenie akcji Sierpień ze zdrowiem 2011 stanowiło jedną z propozycji w katalogu zadań dla organizacji pozarządowych. W 2011r. żadna organizacja pozarządowa nie złożyła oferty konkursowej na realizację ww. zadania. Urząd Miasta Chełm już po raz trzeci we współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Chełmie, Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalem Specjalistycznym w Chełmie, Miejskim Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej w Chełmie, Stacją Ratownictwa Medycznego w Chełmie, Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Chełmie, Chełmskim Domem Kultury, organizacjami pozarządowymi, firmami farmaceutycznymi, podmiotami wykonującymi badania słuchu i aptekami był organizatorem projektu Sierpień ze zdrowiem. Ta prozdrowotna, plenerowa akcja odbywała się w każdy czwartek sierpnia w parku przy budynku Urzędu Miasta Chełm przy ul. Obłońskiej 20. Celem przedsięwzięcia była promocja zdrowia i edukacja społeczności lokalnej w zakresie: 1) zdrowego stylu życia i zapobiegania chorobom cywilizacyjnym, w tym przede wszystkich chorobom układu krążenia i nowotworom, 2) przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii oraz zapobiegania HIV/AIDS, 3) pierwszej pomocy przedmedycznej. W ramach akcji około 240 mieszkańców miasta skorzystało z bezpłatnych badań profilaktycznych: pomiaru poziomu cukru, cholesterolu, ciśnienia krwi, badań spirometrycznych, badań słuchu. Ponadto uczestnikom projektu obliczano wskaźnik masy ciała i udzielano porad żywieniowych. Mieszkańcy miasta korzystali również z porad fachowców w zakresie uzależnień, chorób zakaźnych, odbył się również pokaz udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. W czasie trwania akcji uczestnikom rozdawana była ankieta, w której mieszkańcy mogli dokonać oceny całego przedsięwzięcia oraz wyrazić swoje zdanie o zapotrzebowaniu na podobne akcje w przyszłości. Ankietę wypełniło 64 osoby, z których wszyscy ocenili akcję za potrzebną i bardzo potrzebą. Wśród określeń opisujących Sierpień ze zdrowiem ankietowani wymieniali: bardzo potrzebna akcja, Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 7 z 23

8 pozytywna akcja, super wspaniała obsługa, badania potrzebne, zainteresowanie bardzo duże, powinno to trwać cały m-c. W 2011r. w ramach Miejskiej Sieci Szkól Promujących Zdrowie w 33 placówkach oświatowo wychowawczych podejmowane były działania z zakresu promocji zdrowia. Ponadto w ramach projektu Szkoła Promująca Zdrowie z dnia 08 czerwca 2011r. odbyła się konferencja pt. Nordic Walking maszerować każdy może..., w której uczestniczyło łącznie 52 osoby: nauczyciele z chełmskich placówek oświatowo -wychowawczych, jak również fizjoterapeuci gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej Ośrodka Rewalidacyjno-Terapeutycznego działającego w Zespole Wychowania i Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Nr 1 w Chełmie. Spotkanie składało się z części teoretycznej i praktycznej, które prowadzone były przez wykwalifikowanego instruktora Nordic Walking. W 2011r. kontynuowane były również zadania z zakresu gimnastyki korekcyjno kompensacyjnej dla dzieci w wieku szkolnym (szkoły podstawowe, gimnazjalne i ponadgimnazjalne) w Ośrodku Rewalidacyjno Terapeutycznym przy Zespole Wychowania i Pomocy Psychologiczno Pedagogicznej Nr 1 w Chełmie. Na koniec czerwca 2011r. w zajęciach uczestniczyło 278 dzieci w 35 grupach korekcyjnych. Zajęcia odbywały się w salach korekcyjnych oraz na basenie i były prowadzone przez zespół rehabilitantów i fizjoterapeutów. 4 Działania na rzecz zapobiegania chorobom wynikającym ze spożywania alkoholu i narkotyków oraz palenia tytoniu 4.1 Wszelkie działania jakie były realizowane w 2011r. na rzecz zapobiegania chorobom wynikającym ze spożywania alkoholu i narkotyków były realizowane w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2011 rok i Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata Ocena realizacji obu programów zostanie przedstawiona Radnym Rady Miasta Chełm w marcu 2012r. 4.2 W 2011r. w ramach działań na rzecz zapobiegania chorobom wynikającym z palenia tytoniu miasto Chełm brało udział w XIV edycji Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży STOP18! Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Chełmie realizowała obchody Światowego Dnia bez Tytoniu oraz akcję Rzuć Palenie Razem z Nami. Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 8 z 23

9 4.3 W ramach działań na rzecz zapobiegania chorobom wynikającym ze spożywania alkoholu i narkotyków oraz palenia tytoniu, jak również w celu promocji zdrowego stylu życia w sierpniu 2012 roku została po raz trzeci zorganizowana akcja Sierpień ze zdrowiem. 5 Pomoc doraźna w stanach nagłego zagrożenia życia 5.1 Podczas akcji Sierpień ze zdrowiem 2011 odbył się pokaz udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej w stanach nagłego zagrożenia zdrowia i życia. Zajęcia poprowadził ratownik medyczny, przedstawiciel Stacji Ratownictwa Medycznego w Chełmie. Realizacja tego zadania skoncentrowana była głównie na prezentacji resuscytacji krążeniowo oddechowej, jak również na omówieniu w jakich sytuacjach, z jakiego powodu i wg jakich zasad należy dane czynności wykonywać. 5.2 W 2011r. Stacji Ratownictwa Medycznego w Chełmie przyznano dotację w wysokości 5 000,00 zł na dofinansowanie zakupu sprzętu łączności alarmowej (łączny koszt dostawy wyniósł: 7 441,50 zł). 6 Działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie Wszelkie działania w zakresie przeciwdziałania przemocy podejmowane były na podstawie zapisów Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata r. Ocena realizacji przedmiotowego programu zostanie przedstawiona Radnym Rady Miasta Chełm w kwietniu 2012r. 7 Współpraca z Powiatową Stacją Sanitarno - Epidemiologiczną w Chełmie (PSSE w Chełmie) Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Chełmie w oparciu o Narodowy Program Zdrowia oraz zalecenia Ministra Zdrowia i Ministra Edukacji Narodowej koordynuje i monitoruje ogólnopolskie programy edukacyjne w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia. W roku szkolnym 2010/2011 PSSE w Chełmie nadzorowała i monitorowała następujące programy: 1) pilotażowy program dot. profilaktyki żółtaczki typu C pn. Stop! HCV w Zespole Szkół Ekonomicznych i III LO w Chełmie 1 klasa, udział 30 uczniów; 2) Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 9 z 23

10 (POZNPT) skierowany do wszystkich grup społecznych w ramach którego zorganizowano: a) kampanie społeczne skierowane do ogółu społeczeństwa oraz konkursy w radio Bon Ton dla radiosłuchaczy; b) punkty porad i pomiarów podstawowych parametrów zdrowia na terenie miasta Chełm (Urząd Miasta hol, Starostwo Powiatowe- hol, Bank PKO BP, bank PEKAO SA); c) obchody Światowego Dnia bez Papierosa -31 maja; d) akcję Rzuć Palenie Razem z Nami 17 listopada, e) kampanię pt. Miasta wolne od dymu. 3) edukacyjne programy dotyczące profilaktyki antytytoniowej oraz promocji zdrowego stylu życia: a) Czyste powietrze wokół nas - program skierowany do dzieci w wieku przedszkolnym, ich rodziców i nauczycieli, udział 14 placówek z Chełma (971 dzieci), b) Nie pal przy mnie proszę - program skierowany do uczniów klas I-III szkół podstawowych, udział 11 placówek z Chełma 1464 uczniów; c) Znajdź właściwe rozwiązanie - program skierowany do uczniów klas IV VI szkół podstawowych i klas I-III gimnazjum, udział 13 placówek z Chełma, 2779 uczniów; Ponadto PSSE Chełm na bieżąco monitoruje przestrzeganie zakazu palenia tytoniu w placówkach nadzorowanych zgodnie z Ustawą z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996r. Nr 10, poz. 55, z późn. zm.). 4) program edukacyjny dot. chorób dietozależnych, zbilansowanej diety oraz promocji aktywności fizycznej w środowisku młodzieży gimnazjalnej realizowany metodą projektu przez nauczycieli koordynatorów i uczniów pn. Trzymaj formę - etap V - program skierowany do uczniów klas I-II gimnazjum, udział 8 placówek z Chełma, 1819 uczniów;udział w ogólnopolskim konkursie Projekt Trzymaj Formę 2 palcówek z terenu miasta Chełma: Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 3 w Chełmie oraz Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy w Chełmie; 5) Alert ekologiczno zdrowotny - program w zakresie ochrony środowiska i zdrowia realizowany w celu podnoszenia świadomości ekologicznej i zdrowotnej Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 10 z 23

11 młodzieży, w którym wzięło udział pn uczniów z 12 placówek z miasta Chełm; 6) program dot. profilaktyki zakażeń HPV: Wybierz życie pierwszy krok skierowany do uczniów klas I szkół ponadgimnazjalnych, udział 11 placówek z Chełma, 1702 uczniów; Ponadto Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Chełmie organizowała wraz z lokalnymi mediami konkursy ekologiczne, promocji zdrowia i zdrowego stylu życia, jak również brała udział w 2 -dniowym forum działań prozdrowotnych pod nazwą Akademia Zdrowia Przedszkolaka, w którym uczestniczyło 961 dzieci z 13 przedszkoli z Chełma. Edukacja społeczności lokalnej prowadzona była poprzez: konferencję upowszechniającą działania na rzecz profilaktyki tytoniowej, HIV/AIDS; kampanię radiową Zrób test na HIV, apele, konkursy radiowe dla radiosłuchaczy oraz dystrybucję materiałów oświatowo- zdrowotnych i ekologicznych (ulotek, płyt CD); Oprócz zadań wynikających z Programu Promocji i Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2011 rok Powiatowa Stacja Sanitarno -Epidemiologiczna w Chełmie realizowała: 1) program edukacyjny dot. profilaktyki zakażeń meningokokowych pn. Pierwszy dzwonek - udział 38 placówek, uczniów; 2) ogólnopolskie badania ankietowe pod nazwą Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w celu określenia ryzykownych zachowań kobiet w ciąży; ankietyzacja kobiet w ciąży na oddziale położniczym Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Chełmie, 20 anonimowych ankiet dotyczących diety i żywienia, masy ciała, cukrzycy nadciśnienia, suplementów diety, witamin, aktywności fizycznej palenia tytoniu, picia alkoholu, używania innych substancji psychoaktywnych, badań profilaktycznych w ciąży; 3) Olimpiadę Promocji Zdrowego Stylu Życia skierowaną do uczniów szkół ponadgimnazjalnych, udział 11 placówek z Chełma, 1180 osób; 8 Współpraca ze Stowarzyszeniem Zdrowych Miast Polskich Dnia 17 marca 2011r. weszło w życie Zarządzenie Nr 87/11 Prezydenta Miasta Chełm w sprawie powołania Lokalnego Zespołu Koordynacyjnego w Chełmie w ramach Stowarzyszenia Zdrowych Miast Polskich. Pracami 8 osobowego Zespołu kieruje Lokalny Koordynator będący przedstawicielem Miasta Chełm w Stowarzyszeniu Zdrowych Miast Polskich. Zespół działa w celu: Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 11 z 23

12 1) poprawy stanu zdrowia mieszkańców miasta, 2) poprawy stanu środowiska naturalnego miasta, 3) wdrażania zasad i strategii polityki zdrowia w mieście, 4) aktywizowania społeczności do wspólnego rozwiązywania problemów ochrony zdrowia i środowiska. W 2011r. Zespół spotykał się cztery razy w związku z pracami nad miejskim programem ochrony zdrowia psychicznego oraz organizacją prozdrowotnej akcji Sierpień ze zdrowiem 2011, jak również opracowaniem przedmiotowego programu. W dniach marca 2011r. przedstawiciel Miasta Chełm w Stowarzyszeniu Zdrowych Miast Polskich brał udział w Walnym Zgromadzeniu Stowarzyszenia, jak również w szkoleniu nt. Marketing społeczny dla zdrowia kobiet. Podczas spotkania zaprezentowany został Raport z Realizacji Programu Zdrowe Miasta w roku 2010 w Mieście Chełm. Ponadto pracownik Urzędu Miasta Chełm uczestniczył we wrześniowej XX Krajowej Konferencji Zdrowych Miast Polskich organizowanej w Kaliszu. Tematem przewodnim Konferencji było: Kształtowanie stylu życia jako element polityki lokalnej. Podczas konferencji miała miejsce prezentacja realizowanego w poprzednim roku przy współudziale Stowarzyszenia projektu Nowoczesne Chełmianki dbają o swoje zdrowie. Projekt był elementem profilaktyki raka szyjki macicy wśród mieszkanek miasta Chełm, ze szczególnym uwzględnieniem dziewcząt w wieku lat. 9 Aktualizacja kalendarza dni ekologii i promocji zdrowia na 2011r. W celu usprawnienia współpracy Urzędu Miasta Chełm z podmiotami działającymi w obszarze promocji zdrowia w 2011r. podjęto nw. przedsięwzięcia według kalendarza dni ekologii i promocji zdrowia na 2011r.: 9.1 W ramach obchodzonego 24 marca Światowego Dnia Gruźlicy na stronie opublikowano komunikat dotyczący realizowanego przez Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie programu profilaktyki gruźlicy i raka płuc; 9.2 W kwietniu 2011r. będącym miesiącem kultury zdrowotnej opracowany został informator nt. badań profilaktycznych dostępnych dla mieszkańców miasta Chełm. Przedmiotowy informator zawierał praktyczne dane dotyczące możliwości wykonania bezpłatnych badań z zakresu profilaktyki chorób układu krążenia, raka Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 12 z 23

13 piersi, raka szyjki macicy, gruźlicy i raka płuc, osteoporozy. Informator został zamieszczony na stronie ponadto informację o nim przekazano do sześciu instytucji z terenu miasta Chełm wraz z prośbą o zachęcanie i motywowanie pracowników do wykonywania regularnych badań; maja to Światowy Dzień bez Tytoniu. Tego dnia Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Chełmie prowadziła na terenie miasta Chełm cztery punkty porad i informacji na temat szkodliwości nałogu, możliwości jego ograniczenia lub zerwania z uzależnieniem od nikotyny, a tym samym zmniejszenia strat zdrowotnych osób palących. Ponadto Prezydent Miasta Chełm wystosowała do 32 podmiotów, lokalnych mediów, jak również pracowników Urzędu Miasta Chełm specjalną informację na temat Światowego Dnia Bez Tytoniu promującą Europejski Kodeks Walki z Rakiem; czerwca w związku ze Światowym Dniem Osteoporozy na stronie opublikowano komunikat dotyczący realizowanego przez Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie programu profilaktyki osteoporozy; 9.5 Z okazji Światowego Dnia Zapobiegania Narkomanii Urząd Miasta Chełm przyłączył się do rozpoczętej 20 czerwca 2011 roku pod patronatem Ministra Zdrowia ogólnopolskiej kampanii społecznej Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii NaCoMiTo. Urząd Miasta Chełm poprzez artykuł na stronie oraz informację przekazaną do jednostek miejskich, w tym przede wszystkim do szkół zachęcał młodych Chełmian do odwiedzenia powstałego w ramach kampanii portalu Ponadto Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Chełmie w związku z obchodami Światowego Dnia Zapobiegania Narkomanii realizował akcję pn. Mój świat bez uzależnień Akcja kierowana była do dzieci objętych hospitalizacją w okresie od 01 marca do 26 czerwca 2011r. a jej celem było zwrócenie uwagi dzieci i młodzieży, szczególnie przed wakacjami, na problem stosowania przez ich rówieśników nikotyny, napojów alkoholowych, środków narkotycznych. Ostatecznie w akacji wzięło udział 58 dzieci w wieku od 5 do 18 roku życia, które uczestniczyły w pogadankach oraz konkursach; 9.6 W 2011r. miasto Chełm przystąpiło do XIV edycji Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży STOP 18! Dnia 8 września 2011 roku na terenie miasta zorganizowany Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 13 z 23

14 został wspólny partol Straży Miejskiej i Komendy Miejskiej Policji w Chełmie, podczas którego sprzedawcy wyrobów tytoniowych edukowani byli nt. konieczności przestrzegania zakazu sprzedaży wyrobów tytoniowych nieletnim. W akcji wykorzystane zostały materiały edukacyjne w postaci ulotek i naklejek dla sprzedawców. W ramach akcji udało się dotrzeć do 30 osób prowadzących sprzedaż wyrobów tytoniowych w dzielnicy Śródmieście. Pozostałe materiały przekazano Dzielnicowym do wykorzystania w bieżącej edukacji sprzedawców z innych rejonów miasta; 9.7 W ramach ogólnopolskiej akcja Rzuć Palenie Razem z Nami w dniu 17 listopada w godz Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Chełmie przy współudziale Medycznego Studium Zawodowego zorganizowała 4 punkty porad antytytoniowych i pomiaru podstawowych parametrów zdrowia, które funkcjonowały w następujących miejscach: a) siedziba Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego - Oddział Zamiejscowy w Chełmie (Gmach Plac Niepodległości 1), b) Urząd Miasta Chełm (hol główny), c) PKO BP Chełm, ul. Dreszera, d) Pekao SA Chełm, ul. Kopernika; 9.8 Na terenie miasta Chełm funkcjonuje Stowarzyszenie Osób z Cukrzycą Diabetyk Chełmski: w Chełmie, które dnia 17 listopada 2011r. z okazji obchodów Światowego Dnia Walki z Cukrzycą zorganizował spotkanie integracyjne, w którym uczestniczył pracownik Urzędu Miasta Chełm; 9.9 W ramach Programu Ochrony i Promocji Zdrowia w 2011r. miasto Chełm przyłączyło się do akcji Dnia Dawcy Szpiku Fundacji DKMS prowadzonej kwietnia w Zespole Szkół Zawodowych Nr 4 w Chełmie i w Urzędzie Miasta Chełm. Podczas akcji wszystkie zdrowe osoby w wieku lat mogły bezpłatnie zarejestrować się jako potencjalni dawcy w Bazie Dawców. W efekcie prowadzony na terenie miasta Chełm działań 101 osób zarejestrowało się w bazie Fundacji DKMS. W 2011r. podobnie jak w latach poprzednich Urząd Miasta Chełm przyłączał się do Wakacyjnej Akcji Krwiodawstwa na Lubelszczyźnie skierowanej do pracowników administracji rządowej i samorządowej. 15 lipca pracownicy Urzędu Miasta Chełm (12 osób) honorowo oddawali krew. Ponadto urzędnicy przez cały rok odpowiadali na apele prywatnych osób, by oddawać krew Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 14 z 23

15 dla konkretnej osoby. II WDRAŻANIE PROGRAMU PROMOCJI I OCHRONY ZDROWIA W MIEŚCIE CHEŁM NA 2012 ROK PRIORYTETY PROMOCJI I OCHRONY ZDROWIA Z założeń: 1) Narodowego Programu Zdrowia na lata (uchwała nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata ), 2) Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz.U. z 2011r. Nr 24, poz. 128); 3) Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata (Uchwała Nr 35/2011 Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011r. w sprawie Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata ); 4) Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata (Dz.U. Nr 78, poz. 428); 5) Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata , oraz Oceny Stanu Zdrowia zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2010 rok wynika, że do priorytetów promocji i ochrony zdrowia zalicza się profilaktykę: a) chorób społecznych i cywilizacyjnych, b) chorób nowotworowych, c) alergii, d) wad postawy. CELE PROGRAMU 1) podejmowanie skoordynowanych działań związanych z promocją zdrowia Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 15 z 23

16 oraz zapobieganiem chorobom cywilizacyjnym i zakaźnym, 2) zapobieganie najczęstszym problemom zdrowotnym i społecznym, wynikającym z nadużywania alkoholu, tytoniu i narkotyków, 3) lepsze zaspakajanie potrzeb zdrowotnych mieszkańców w zakresie wykrywania chorób, 4) podniesienie jakości zdrowia ogólnego mieszkańców miasta. ZADANIA 1 Zwiększenie dostępności do podstawowych badań przesiewowych w grupie tzw. chorób cywilizacyjnych poprzez realizację programów profilaktycznych opracowanych i wdrażanych przez Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie W 2012r. Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie będzie kontynuował realizację wieloletnich programów profilaktycznych współfinansowanych z budżetu Miasta Chełm, tj.: 1) program profilaktyki gruźlicy i raka płuc, 2) program profilaktyki osteoporozy, 3) program profilaktyki chorób układu krążenia, 4) program profilaktyki raka piersi. Na realizację wieloletnich programów profilaktycznych zaplanowano w budżecie miasta Chełm na 2012r. dotację w kwocie: ,00 zł. 2 Działania na rzecz zapobiegania chorobom zakaźnym i wirusowym Kontynuacja realizacji programu zapobiegania chorobom zakaźnym poprzez szczepienia przeciwko pneumokokom. W ramach Programu ochrony dzieci z miasta Chełm przed Inwazyjną Chorobą Pneumokokową kontynuowane będą szczepienia wśród dzieci urodzonych w 2008r. Na realizację Programu ochrony dzieci z miasta Chełm przed Inwazyjną Chorobą Pneumokokową zaplanowano w budżecie miasta Chełm na 2012r. dotację w kwocie: ,00 zł. 3 Realizacja programów na rzecz promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej Zgodnie z listą zadań priorytetowych stanowiącą element Programu Współpracy Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 16 z 23

17 Miasta Chełm z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2012r. (Załącznik do uchwały Nr XII/134/11 Rady Miasta Chełm z dnia 27 października 2011r. w sprawie Programu Współpracy Miasta Chełm z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2012 rok) konkurs na realizację zadań w zakresie ochrony zdrowia, promocji zdrowia, w tym również działań na rzecz osób niepełnosprawnych będzie obejmował nw. zadania: 1) profilaktyka chorób społecznych i cywilizacyjnych (w tym chorób układu krążenia, cukrzyca) poprzez propagowanie zasad zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej, ze szczególnym uwzględnieniem osób powyżej 50 r.ż., 2) profilaktyka nowotworów (ze szczególnym uwzględnieniem nowotworów płuc, piersi, szyjki macicy) skierowana do ogółu społeczności lokalnej, 3) przeciwdziałanie nadwadze i otyłości u dzieci i młodzieży poprzez propagowanie zasad zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej, 4) profilaktyka zaburzeń odżywiania, 5) zapobieganie wadom postawy u dzieci poprzez aktywny tryb życia, 6) udzielanie pierwszej pomocy - edukacja młodzieży, 7) promowanie prozdrowotnych zachowań społecznych ze szczególnym uwzględnieniem honorowego krwiodawstwa. Na realizację ww. zadania zaplanowano w budżecie miasta Chełm na 2012r. kwotę: ,00 zł. W 2012r. kontynuowana będzie realizacja projektu Szkoła Promująca Zdrowie, do którego obecnie należą 33 placówki oświatowo wychowawcze z terenu miasta Chełm działające w nw. obszarach: 1) promocja zdrowego stylu życia, 2) zapobieganie uzależnieniom, 3) uwzględnianie zasad prawidłowego odżywiania zapobieganie otyłości u dzieci i młodzieży; 4) zdrowie psychiczne (m.in. właściwe relacje interpersonalne w szkole, w domu, zapobieganie stresom i niepowodzeniom), 5) bezpieczeństwo w szkole. Jak również inne obszary wynikające z potrzeb danej placówki. Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 17 z 23

18 Oprócz przedsięwzięć podejmowanych w ramach własnej placówki oświatowowychowawczej szkolni liderzy uczestniczą w: szkoleniach, warsztatach, konferencjach. Angażują się czynnie w różnego rodzaju prozdrowotne akcje realizowane na terenie miasta Chełm. W kwietniu w 2012r. w Szkołach Promujących Zdrowie realizowany będzie Tydzień Zdrowia pod hasłem Czy wiesz co jesz? W 2012r. kontynuowane będą również zadania z zakresu gimnastyki korekcyjno kompensacyjnej dla dzieci w wieku szkolnym (szkoły podstawowe, gimnazjalne i ponadgimnazjalne) w Ośrodku Rewalidacyjno Terapeutycznym przy Zespole Wychowania i Pomocy Psychologiczno Pedagogicznej Nr 1 w Chełmie. Ponadto w 2012r. miasto Chełm przystąpi do konkursu Granty 2012 Stowarzyszenia Zdrowych Miasta Polskich. Zadanie konkursowe realizowane będzie w ramach projektu Szkoła Promująca Zdrowie. Na ww. zadanie zaplanowano w budżecie miasta Chełm na 2012r. kwotę: 5 000,00 zł, która zostanie przeznaczona na wkład własny. 4 Działania na rzecz zapobiegania chorobom wynikającym ze spożywania alkoholu i narkotyków oraz palenia tytoniu 4.1 Wszelkie działania jakie będą realizowane w 2012r. na rzecz zapobiegania chorobom wynikającym ze spożywania alkoholu i narkotyków będą realizowane w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2012 rok i Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata W 2012r. w ramach działań na rzecz zapobiegania chorobom wynikającym z palenia tytoniu miasto Chełm we współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno - Epidemiologiczną w Chełmie zrealizuje nw. zadania: 1) egzekwowanie zapisów ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55, z późn. zm.) w zakresie przestrzegania zakazu palenia oraz oznakowania stref bezdymnych poprzez projekt Odświeżamy nasze miasto realizowany przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Chełmie, Komendę Miejską Policji w Chełmie oraz Urząd Miasta Chełm Straż Miejską w Chełmie; 2) udział szkół w rządowym Programie Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata W ramach działań na rzecz zapobiegania chorobom wynikającym ze spożywania Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 18 z 23

19 alkoholu i narkotyków oraz palenia tytoniu, jak również w celu promocji zdrowego stylu życia, w tym przeciwdziałania chorobom cywilizacyjnym w sierpniu 2012 roku zostanie po raz czwarty zorganizowana akcja Sierpień ze zdrowiem. 5 Działania na rzecz promocji i ochrony zdrowia psychicznego Działania na rzecz promocji i ochrony zdrowia psychicznego będą realizowane w 2012r. w mieście Chełm na podstawie zapisów Programu Promocji i Ochrony Zdrowia Psychicznego w mieście Chełm na lata Pomoc doraźna w stanach nagłego zagrożenia życia 6.1 Podczas obchodów Światowego Dnia Pierwszej Pomocy zorganizowane zostaną dla mieszkańców Chełma pokazy z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej w stanach nagłego zagrożenia zdrowia i życia. Zadanie będzie realizowane przez instytucje i organizacje pozarządowe. 6.2 Przyznanie dotacji dla Stacji Ratownictwa Medycznego na dofinansowanie zakupu sprzętu komputerowego lub sprzętu łączności alarmowej (zaplanowano na ten cel kwotę dotacji w wysokości 5 000,00 zł). 7 Działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie Wszelkie działania w zakresie przeciwdziałania przemocy podejmowane są na podstawie zapisów Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata r. 8 Współpraca z Powiatową Stacją Sanitarno - Epidemiologiczną w Chełmie W ramach współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno Epidemiologiczną oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz promocji i ochrony zdrowia będą podejmowane n/w przedsięwzięcia: 1) realizacja programu profilaktyki żółtaczki typów A B i C w placówkach szkolno wychowawczych; 2) realizacja programów edukacyjnych dotyczących profilaktyki antytytoniowej oraz promocji zdrowego stylu życia: Czyste powietrze wokół nas, Znajdź właściwe rozwiązanie,, Nie pal przy mnie proszę ; 3) realizacja Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu na lata Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 19 z 23

20 ; 4) realizacja programu Wybierz życie pierwszy krok ; 5) zorganizowaniu w Chełmie i lokalnymi mediami konkursów ekologicznych, promocji zdrowia i zdrowego stylu życia; 6) współudział w realizacji konkursu w ramach projektu Akademia Zdrowia Przedszkolaka, 7) realizacja Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV, 8) realizacja profilaktycznego programu edukacyjnego w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu tytoniu, alkoholu i innych środków psychoaktywnych - Szwajcarsko Polski Program Współpracy SPPW ; 9) realizacja projektu Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tabacco Free Cities) poprzez wzmacnianie realizacji ustawy z dnia 9 listopada 1995r o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, organizacja lokalnych imprez w celu wzmocnienia świadomości społeczeństwa w zakresie przestrzegania ww. ustawy; 10)dystrybucję materiałów oświatowo- zdrowotnych i ekologicznych (ulotek, płyt CD). 9 Współpraca ze Stowarzyszeniem Zdrowych Miast Polskich Współpraca ze Stowarzyszeniem Zdrowych Miast Polskich polegać będzie w 2012r. na: 1) przystąpieniu miasta Chełm do konkursu Granty 2012, 2) udziale przedstawiciela miasta w konferencjach szkoleniach itp. dotyczących promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, 3) wymianie doświadczeń, 4) popularyzacji przedsięwzięć profilaktycznych z miasta Chełm. 10 Kalendarz dni ekologii i promocji zdrowia na 2012r. Każda z instytucji będąca realizatorem Programu w ramach statutowej działalności podejmuje działania mające na celu promocję i ochronę zdrowia. Kalendarz dni ekologii i promocji zdrowia określa nw. działania priorytetowe: 1) 24 marca - Światowy Dzień Gruźlicy 2012, Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 20 z 23

21 2) kwiecień Miesiąc Kultury Zdrowotnej, w ramach którego: 3) uaktualniony zostanie informator nt. badań profilaktycznych dostępnych dla mieszkańców miasta Chełm; 4) na terenie placówek oświatowo-wychowawczych organizowany będzie Tydzień Zdrowia oraz obchody Światowego Dnia Zdrowia (Projekt: Miejska Sieć Szkół Promujących Zdrowie), 5) 31 maja - Światowy Dzień bez Tytoniu, 6) 5 czerwca Światowy Dzień Ochrony Środowiska, 7) 24 czerwca - Światowy Dzień Osteoporozy, 8) 26 czerwca - Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii, 9) lipiec/sierpień Wakacyjna Akcja Krwiodawstwa na Lubelszczyźnie, 10) sierpień Sierpień ze zdrowiem 2012, 11) 17 września - Światowy Dzień Pierwszej Pomocy, 12) trzeci czwartek września Ogólnopolski Dzień Odpowiedzialnej Sprzedaży Wyrobów Tytoniowych (XV edycja Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży Wyrobów Tytoniowych STOP18!) 13) 30 września - Międzynarodowy Dzień Serca, 14) 10 października Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego, 15) 24 października Dzień Walki z Otyłością, 16) trzeci czwartek listopada Ogólnopolska Akcja Rzuć Palenie Razem z Nami, 17) 14 listopada - Światowy Dzień Walki z Cukrzycą, 18) 1 grudnia Światowy Dzień Walki z AIDS. Podczas realizacji Kalendarza Dni Ekologii i Promocji Zdrowia w 2012r. promowany będzie Europejski Kodeks Walki z Rakiem. Ponadto w ramach działalności informacyjnoedukacyjnej planuje się umieszczenie na stronie internetowej Urzędu Miasta Chełm w Zakładce Dziecko i Rodzina informacji na temat świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia dostępnych dla mieszkańców miasta Chełm, zarówno w publicznych jak i niepublicznych podmiotach leczniczych. Powyższe działania będą realizowane wspólnie przez: 1) Urząd Miasta Chełm, 2) Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie, 3) Powiatową Stację Sanitarno Epidemiologiczną w Chełmie, 4) Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Chełmie, Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 21 z 23

22 5) Lokalnego Koordynatora Stowarzyszenia Zdrowych Miast Polskich, 6) Koordynatora Miejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. ADRESACI PROGRAMU Adresatami Programu są mieszkańcy miasta Chełm, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży. FINANSOWANIE PROGRAMU Realizacja Programu w 2012r. finansowana będzie z: 1) budżetu miasta Chełm, 2) środków własnych realizatorów zadań, 3) środków pozyskanych w ramach grantów Stowarzyszenia Zdrowych Miast Polskich. REALIZATORZY PROGRAMU Realizatorami Programu są: 1) Urząd Miasta Chełm, 2) Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Chełmie, 3) Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie, 4) Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Chełmie, 5) Stacja Ratownictwa Medycznego SP ZOZ w Chełmie, 6) Lokalny Koordynator do spraw współpracy ze Stowarzyszeniem Zdrowych Miast Polskich, 7) Miejski Koordynator Sieci Szkół Promujących Zdrowie, 8) jednostki miejskie, w tym placówki oświatowo wychowawcze, 9) organizacje pozarządowe. PODSUMOWANIE Od 2009r. corocznie opracowywany jest Program Promocji i Ochrony Zdrowia w mieście Chełm. Wraz z jego kolejną edycją, coraz lepsza staje się współpraca instytucji i organizacji pozarządowych działających w obszarze ochrony zdrowia. Właściwa koordynacja i współdziałanie bezpośrednio przekładają się bowiem na poziom Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 22 z 23

23 i dostępność podejmowanych przedsięwzięć profilaktycznych, a w rezultacie na prozdrowotne zachowania mieszkańców miasta Chełm. Przewodniczący Rady /-/ Zygmunt Gardziński Ochrony Zdrowia w Mieście Chełm na 2012 rok strona 23 z 23