Radosław Szatkowski Prezes Agencji Rynku Rolnego. Szanowni Państwo!

Transkrypt

1

2 Szanowni Państwo! Już 25 lat Agencja Rynku Rolnego sprawnie działa na rzecz polskiego rolnictwa w celu stabilizowania rynku rolno-żywnościowego i wspierania konkurencyjności polskich produktów rolno-spożywczych. Niesłabnącym zainteresowaniem cieszą się administrowane przez ARR mechanizmy wspierające konsumpcję: Mleko w szkole, Owoce i warzywa w szkole, dzięki którym dzieci wypiły 2,4 mld szklanek mleka i spożyły 262 mln porcji świeżych owoców, warzyw oraz soków. W ramach realizacji programu pomocy żywnościowej od 2004 r. przekazano najuboższym 926 tys. ton artykułów spożywczych o wartości 2,4 mld zł. Agencja wspiera rolników, dopłacając do kwalifikowanego materiału siewnego i finansując pomoc dla sektora pszczelarskiego. W ostatnim okresie kwotowania produkcji mleka ARR obsługiwała ponad 148 tys. dostawców mleka. Realizujemy mechanizmy monitorowania i kontrolowania procesów produkcji oraz przetwórstwa m.in. na rynkach cukru i wina, a także w zakresie odnawialnych źródeł energii. Administrujemy również wymianą produktów rolno-spożywczych z zagranicą. Jesteśmy cenionym partnerem wspierającym promocję produktów rolno-spożywczych w kraju i za granicą. ARR aktywnie prowadzi różnorodne działania promujące produkty żywnościowe wysokiej jakości oraz regionalne, tradycyjne i ekologiczne. Rośnie zainteresowanie firm rolno-spożywczych uczestnictwem w działaniach promocyjnych organizowanych przez ARR. Dotyczy to targów, misji gospodarczych, seminariów branżowych oraz rozmów biznesowych mających na celu promowanie produktów rolnych i żywnościowych, metod produkcji, a także systemów jakości żywności. Konkurencyjność polskiego rolnictwa na rynkach zagranicznych jest wzmocniona dzięki kontynuacji mechanizmów wspólnej polityki rolnej UE. Chcielibyśmy, aby jak najwięcej pieniędzy trafiało do naszych beneficjentów i stymulowało ich działania. Pragniemy uruchamiać jak największą liczbę instrumentów, które służą nie tylko producentom, przetwórcom i eksporterom, lecz także konsumentom. Radosław Szatkowski Prezes Agencji Rynku Rolnego

3 Agencja Rynku Rolnego agencją płatniczą i wykonawczą Ponad dwudziestopięcioletnie doświadczenie w zarządzaniu instrumentami oddziaływania na rynek rolny, mającymi poprawić sprawność polskiego rolnictwa, silnie zmotywowani pracownicy w całym kraju to atuty Agencji Rynku Rolnego (ARR), która jako unijna agencja płatnicza administruje mechanizmami wspólnej polityki rolnej (WPR) zgodnie z zasadami określonymi w prawodawstwie Unii Europejskiej i krajowym. Agencja Rynku Rolnego jest państwową osobą prawną, nad którą nadzór sprawuje minister właściwy do spraw rynków rolnych, a w zakresie gospodarki finansowej minister właściwy do spraw finansów publicznych. W świetle przepisów prawa krajowego ARR jest od 1 stycznia 2012 r. agencją wykonawczą. Działania realizowane przez ARR po akcesji Polski do UE mają na celu m.in.: stabilizację rynków rolno-żywnościowych, zwiększenie konkurencyjności produktów rolno-spożywczych, poprawę funkcjonowania niektórych rynków oraz łańcucha żywnościowego, zmianę wzorców konsumpcji, a także promowanie polskiej żywności. Beneficjentami działań ARR są producenci rolni, przedsiębiorcy zajmujący się produkcją, przechowywaniem lub przetwórstwem artykułów rolno-spożywczych oraz zakupem i sprzedażą tych artykułów na terenie UE lub krajów trzecich, a także organizacje zrzeszające ww. podmioty. Znaczna część udzielanej pomocy kierowana jest do konsumentów za pośrednictwem placówek oświatowych oraz organizacji charytatywnych. Od akcesji Polski do UE do końca 2014 r. w Centralnym Rejestrze Przedsiębiorców ARR, zawierającym wykaz tych beneficjentów, zarejestrowano 633,1 tys. przedsiębiorców, w tym 20,4 tys. w 2014 r. 1

4 Źródłem finansowania mechanizmów administrowanych przez ARR jest Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG) i budżet krajowy. W 2014 r. Agencja przekazała na rzecz sektora rolno-żywnościowego środki finansowe w kwocie 470,2 mln zł, z tego z EFRG wypłacono beneficjentom 190,1 mln zł, a z budżetu krajowego 280,1 mln zł. Dodatkowo z funduszy promocji produktów rolno-spożywczych wydatkowano 55,6 mln zł. Wartość gotowych artykułów spożywczych przekazanych w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa wyniosła 37 mln zł. Na dochody budżetu państwa ARR w 2014 r. przekazała 262 mln zł, z tego 72,4 mln zł opłat produkcyjnych na rynku cukru, oraz 189,6 mln zł opłat z tytułu nadprodukcji na rynku mleka. Oprócz działań skutkujących płatnościami ARR administrowała również szeregiem mechanizmów niefinansowych: kwotowaniem produkcji mleka, cukru i izoglukozy, mechanizmami handlu zagranicznego, a także mechanizmami monitorowania i kontroli procesu produkcji oraz przetwórstwa (na rynkach: wina, cukru, mleka i przetworów mlecznych, owoców i warzyw, jak również w zakresie odnawialnych źródeł energii). 2

5 Działania w sytuacjach nadzwyczajnych Ważny jest każdy konsument, a szczególnie dziecko Agencja Rynku Rolnego realizuje zadania dotyczące sektora żywnościowego, istotne zarówno pod względem gospodarczym, jak i społecznym. W związku ze stwierdzeniem wirusa afrykańskiego pomoru świń u dzików Agencja wspierała rynek mięsa. W ramach administrowania mechanizmem Nadzwyczajne środki wspierania rynku wieprzowiny wypłaciła producentom trzody chlewnej 6,9 mln zł do 49,1 tys. szt. świń (o łącznej zakwalifikowanej masie tusz wynoszącej 4,6 tys. ton). Wydatkowane środki zostały sfinansowane po 50% z budżetu UE i z budżetu krajowego. Zakaz przywozu określonych unijnych produktów rolno-spożywczych został wprowadzony przez Rosję w 2014 r. ARR wypłaciła wtedy poszkodowanym producentom 25,2 mln zł do 4,7 tys. ton produktów przeznaczonych na bezpłatną dystrybucję i inne cele oraz do 2,3 tys. ha, na których zrealizowano operacje zielonych zbiorów lub niezbierania plonów. Dalsze tymczasowe wsparcie producentów owoców i warzyw jest realizowane w 2015 r. ARR wspomaga kształtowanie właściwego modelu konsumpcji i propaguje spożycie mleka oraz jego przetworów wśród dzieci i młodzieży szkolnej (program Mleko w szkole ), a także owoców, warzyw i soków wśród uczniów szkół podstawowych (program Owoce i warzywa w szkole ). Od roku szkolnego 2014/2015, oprócz uczniów klas I-III szkół podstawowych, unijnym programem Owoce i warzywa w szkole objęte zostały również dzieci realizujące obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego zorganizowany w szkołach podstawowych (w tzw. zerówkach ). W II semestrze roku szkolnego 2014/2015 z programu skorzystało ponad 1,3 mln dzieci (17,2 tys. więcej niż w I semestrze), które stanowiły 96,4% grupy docelowej uczniów objętych programem. Na realizację tego programu w 2014 r. ARR wypłaciła 72,1 mln zł (35% więcej niż w 2013 r.), z tego 54,1 mln zł pochodziło ze środków UE, a 18 mln zł z budżetu krajowego. Od jedenastu lat program Mleko w szkole wspiera spożycie mleka i jego przetworów przez dzieci i młodzież szkolną. W roku szkolnym 2014/2015 uczestniczyło w nim 2,54 mln dzieci i ponad 14 tys. placówek oświatowych. W 2014 r. tym, w ramach realizacji programu Mleko w szkole, ARR wypłaciła z tytułu dopłaty unijnej, dopłaty krajowej i dofinansowania z Funduszu Promocji Mleka 152,2 mln zł. Z budżetu krajowego pochodziło 110 mln zł (72% wydatkowanych środków), z EFRG 40,8 mln zł (27%), a z FPM 1,4 mln zł (1%). 3

6 Innowacyjne wspieranie konkurencyjności polskich produktów żywnościowych Promocja polskiej żywności za granicą przyczynia się do rozwoju eksportu, a tym samym do stabilizacji krajowego sektora rolno-żywnościowego. W 2014 r. pomimo rosyjskiego embarga odnotowano rekordowy poziom eksportu polskich produktów rolno-spożywczych. Wartość tego eksportu wyniosła ogółem 21,3 mld euro (wobec 20,4 mld euro w 2013 r.), a dodatnie saldo polskiej wymiany handlowej ukształtowało się na poziomie 6,6 mld euro (wobec 6,1 mld euro w 2013 r.). W ramach realizacji mechanizmu WPR Wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych ARR wspiera realizację 16 branżowych kampanii informacyjnych i promocyjnych. Na realizację kampanii promocyjno-informacyjnych w 2014 r. ARR wydatkowała 40,1 mln zł (10% więcej niż w 2013 r.), z tego 24,4 mln zł z budżetu UE i 15,7 mln zł z budżetu krajowego. Ponadto Komisja Europejska zaakceptowała w 2014 r. sześć nowych programów zgłoszonych przez organizacje branżowe. Pełniąc rolę podmiotu wdrażającego, ARR przyjmowała i rozpatrywała wnioski w ramach działań informacyjnych i promocyjnych w zakresie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Beneficjentami mogły być grupy producentów wytwarzające żywność wysokiej jakości w ramach wspólnotowego systemu certyfikacji produktów regionalnych i tradycyjnych oraz Rolnictwa ekologicznego, a także w zakresie systemów krajowych: Integrowana Produkcja Roślin, Jakość Tradycja, Quality Meat Program (QMP). W 2014 r. w ARR złożono 13 wniosków o przyznanie 11,2 mln zł pomocy finansowej. Wypłaty realizowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. 4

7 ARR w 2014 r. zrealizowała 573 przedsięwzięcia mające na celu promowanie produktów rolnych oraz żywnościowych, metod ich produkcji, a także systemów jakości żywności. Działania te polegały m.in. na promocji polskich produktów poza granicami kraju (głównie podczas targów międzynarodowych w Kazachstanie, Algierii, Holandii i Chinach), a także na organizowaniu przede wszystkim przez OT ARR stoisk, seminariów, warsztatów i pokazów kulinarnych, wykładów, spotkań, szkoleń, konferencji i konkursów promujących polskie kulinarne specjalności, a także na prowadzeniu działań edukacyjnych dotyczących zasad właściwego żywienia oraz na publikowaniu folderów informacyjnych, albumów i wydawnictw promujących polskie produkty regionalne i tradycyjne. Do zadań ARR w 2014 r. należała również obsługa dziewięciu funduszy promocji produktów rolno-spożywczych: mleka, mięsa wieprzowego, mięsa wołowego, mięsa końskiego, mięsa owczego, ziarna zbóż i przetworów zbożowych, owoców i warzyw, mięsa drobiowego oraz ryb. Zostały one utworzone w celu wspierania marketingu rolnego, zwiększenia spożycia i promocji produktów rolno-spożywczych. Do funduszy w 2014 r. wpłynęło 48,2 mln zł od 12 tys. podmiotów gospodarczych. Na podstawie 58 uchwał podjętych przez komisje zarządzające funduszami Agencja wydała 500 decyzji w sprawie udzielenia i wypłaty wsparcia ze środków finansowych tych funduszy. Na podstawie powyższych decyzji wydatkowano 55,6 mln zł (8% więcej niż w 2013 r.) na realizację projektów promocyjno-informacyjnych finansowanych lub współfinansowanych ze środków funduszy. 5

8 Optymalizowanie działań producentów na rynkach rolnych ARR kontynuuje udzielanie dopłat do materiału siewnego służących wspieraniu produkcji rolniczej poprzez wykorzystanie postępu biologicznego do zwiększenia efektywności tej produkcji i poprawy jakości żywności. Producenci zbóż, ziemniaków i roślin strączkowych złożyli w 2014 r. w Agencji 78,3 tys. wniosków o ww. dopłaty w ramach pomocy de minimis w rolnictwie (blisko 26% więcej niż w 2013 r.). Rolnicy otrzymali wsparcie finansowe w wysokości 119,8 mln zł (39% więcej niż w poprzednim roku) do prawie 1,1 mln ha gruntów rolnych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany (powierzchnia objęta dopłatami zwiększyła się o 37% w stosunku do 2013 r.). W ramach realizacji Krajowego Programu Wsparcia Pszczelarstwa w Polsce ARR refundowała w 2014 r. koszty poniesione przez podmioty uprawnione (m.in. związki, stowarzyszenia, zrzeszenia, spółdzielnie) na działania w tym sektorze. Administrując mechanizmem WPR Wsparcie rynku produktów pszczelich, Agencja rozliczyła 354 umowy i wypłaciła uprawnionym podmiotom 20,1 mln zł (blisko 6% więcej niż w 2013 r.). Poniesione wydatki zostały sfinansowane po 50% z budżetu unijnego i krajowego. Największym dofinansowaniem objęto zakup sprzętu pszczelarskiego i szkolenia (42,2% wypłat), zakup leków przeciwko warrozie (35,5%) oraz zakup pszczół (18,5%). ARR prowadzi szereg działań wspierających rynek mleka i przetworów mlecznych. Agencja zarządzała kwotowaniem produkcji mleka, realizuje program Mleko w szkole, obsługuje Fundusz Promocji Mleka i administruje mechanizmami dopłat do prywatnego przechowywania masła, odtłuszczonego mleka w proszku i serów, uruchomionymi w celu złagodzenia skutków rosyjskiego embarga na przywóz unijnych przetworów mlecznych. Ponadto, w ramach regulacji handlu zagranicznego, ARR wydaje i rozlicza pozwolenia na wywóz serów bez refundacji. Należy podkreślić, że Prezes Agencji Rynku Rolnego jest organem właściwym do uznawania organizacji producentów i ich zrzeszeń w sektorze mleka. 6

9 Mamy się czym pochwalić Wspieranie konsumpcji Pomoc żywnościowa Wspieranie promocji żywności Kwotowanie produkcji Wspieranie producentów i rynków rolnych Wypłacanie płatności uzupełniających Administrowanie wymianą towarową Agencja Rynku Rolnego ma szerokie kompetencje i zakres działań. Jest on dostosowywany do sytuacji gospodarczej i politycznej kraju, stąd lista mechanizmów i zadań nieustannie się zmienia. Obecnie ARR realizuje następujące działania: promuje spożycie mleka i jego przetworów wśród dzieci i młodzieży szkolnej (program Mleko w szkole ) promuje spożycie owoców i warzyw wśród uczniów klas 0-III szkół podstawowych (program Owoce i warzywa w szkole ). uczestniczy w realizacji zadań w obszarze dostaw artykułów spożywczych do magazynów organizacji partnerskich oraz zadań w obszarze dystrybucji żywności i działań na rzecz włączenia społecznego (Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym). współfinansuje branżowe kampanie promocyjne i informacyjne administruje dziewięcioma funduszami promocji produktów rolno-spożywczych realizuje działania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich inicjuje działania promocyjne mające na celu rozwój lokalnej produkcji. administruje kwotowaniem cukru i izoglukozy. realizuje dopłaty do materiału siewnego oraz do prywatnego przechowywania odtłuszczonego mleka w proszku i serów wspiera rynek produktów pszczelich udziela wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych. realizuje płatności głównie dla producentów rolnych w sektorze skrobi ziemniaczanej w ramach limitów środków finansowych przyznanych przez KE. wydaje pozwolenia na wywóz/przywóz na rynkach rolno-żywnościowych wypłaca refundacje do wywozu wybranych produktów rolno-spożywczych. 7

10 Mamy się czym pochwalić Realizacja dopłat do prywatnego przechowywania masła udziela dopłat do prywatnego przechowywania nadwyżek masła. Wypłacanie dopłat do przetwórstwa i produkcji wypłaca dopłaty do produkcji skrobi ziemniaczanej (premie produkcyjne), suszu paszowego oraz do przetwórstwa słomy lnianej i konopnej na włókno. Działania monitorujące i kontrolujące procesy produkcji oraz przetwórstwa administruje potencjałem produkcyjnym winorośli i wina, odbiorem i przetwórstwem surowca tytoniowego wystawia certyfikaty dla masła przeznaczonego do wykorzystania w mechanizmach WPR w innych państwach członkowskich UE monitoruje rynek biokomponentów i biopaliw ciekłych oraz produkcji biogazu rolniczego kontroluje wykorzystanie roślin energetycznych monitoruje organizację rynku mleka oraz prowadzi sprawozdawczość związaną z tym rynkiem monitoruje rynek cukru, kontroluje przetwarzanie cukru przemysłowego oraz wydaje pozwolenia na przywóz cukru do rafinacji przygotowuje opracowania analityczno- -prognostyczne o bieżącej i przewidywanej sytuacji na wybranych rynkach rolnych oraz udostępnia je zainteresowanym uczestnikom rynku rolnego. Działania o charakterze organizacyjno-technicznym przeprowadza kontrole techniczne prowadzi rejestry oraz ewidencje autoryzuje i kontroluje magazyny przechowalnicze oraz chłodnie dokonuje autoryzacji producentów (dostawców) zatwierdza (rejestruje) dostawców, beneficjentów, przetwórców i punktów odbioru. Nowe działanie w zakresie odnawialnych źródeł energii pozyskuje i gromadzi informacje dotyczące istniejącej, będącej w budowie lub planowanej do budowy infrastruktury energetycznej służącej do wytwarzania biokomponentów oraz energii elektrycznej z biogazu rolniczego. Współpraca z instytucjami międzynarodowymi i krajowymi uczestniczy w procesie decyzyjnym UE analizuje i opiniuje projekty aktów prawnych UE prowadzi działalność ekspercką w organach UE i Komisji Europejskiej oraz państw aspirujących do członkostwa w UE. 8

11 ARR spełnia wymagania normy Systemu Zarządzana Jakością PN-EN ISO 9001:2009, co potwierdził audyt certyfikujący przeprowadzony przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. W 2012 r. Agencja otrzymała Certyfikat Systemu Zarządzania Jakością w zakresie administrowania mechanizmami wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej, mechanizmami krajowymi oraz funduszami promocji. Więcej informacji o formach pomocy i aktywności Agencji Rynku Rolnego dotyczących zarówno mechanizmów unijnych, jak i krajowych oraz innych działań można znaleźć na stronie internetowej. Infolinia: czynna od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-16:00

12 OT Bydgoszcz ul. Kasztanowa Bydgoszcz tel OT Gdynia ul. Kołłątaja Gdynia tel OT Białystok ul. Kombatantów Białystok tel OT Gorzów Wlkp. ul. Walczaka Gorzów Wlkp. tel OT Lublin ul. Leszka Czarnego Lublin tel OT Kraków ul. Mogilska Kraków tel OT Kielce ul. Piaskowa Kielce tel OT Olsztyn ul. Partyzantów 1/ Olsztyn tel OT Poznań ul. Marcelińska Poznań tel OT Katowice pl. Pod Lipami Katowice tel OT Opole ul. Horoszkiewicza Opole tel OT Łódź ul. Wróblewskiego Łódź tel OT Rzeszów al. J. Piłsudskiego Rzeszów tel OT Warszawa al. Waszyngtona Warszawa tel OT Wrocław ul. Powstańców Śląskich 28/ Wrocław tel OT Szczecin ul. Niedziałkowskiego Szczecin tel Agencja Rynku Rolnego ul. Karolkowa Warszawa Infolinia: ARR sierpień 2015 ISBN Broszura ma charakter wyłącznie informacyjny. ARR zastrzega, że publikacja ta nie stanowi oferty kierowanej do beneficjentów ani nie jest zobowiązaniem ARR do działań mogących wynikać z treści broszury.