RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ
|
|
- Lech Pietrzyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POLITECHNIKA LUBELSKA STOWARZYSZENIE ELEKTRYKÓW POLSKICH ODDZIAŁ LUBLIN XIX KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Kazimierz Dolny, 7-9 maja 2013 r. Zbiór prezentacji przedstawionych podczas Konferencji
2 PATRONAT HONOROWY Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Prezes Stowarzyszenia Elektryków Polskich
3 SESJA PLENARNA I EKONOMIKA W ENERGETYCE Hanna Mikołajuk (Agencja Rynku Energii SA) Elektroenergetyka 2012 wyniki finansowe Daniel Borsucki (Izba Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii) Ceny energii i jej koszty z punktu widzenia odbiorcy Wiesław Janik (1), Henryk Kaproń (2), Artur Paździor (1), Zbigniew Połecki (1) ( (1) Politechnika Lubelska, (2) Politechnika Warszawska) Potrzeby inwestycyjne sektora elektroenergetycznego i możliwości ich sfinansowania przez koncerny energetyczne Henryk Kocot (Politechnika Śląska, Gliwice) Koszty wytwarzania energii elektrycznej a ryzyko inwestycyjne
4 ELEKTROENERGETKA WYNIKI FINANSOWE Kazimierz Dolny, maj 2013
5 100,5 100,1 100,6 102,0 101,2 WSKAŹNIKI MAKROEKONOMICZNE Dynamika podstawowych miar rozwoju Dynamika PKB i zużycia energii % 109 Zużycie energii Produkt krajowy brutto (ceny stałe) Spożycie indywidualne Popyt krajowy Nakłady brutto na środki trwałe Produkt krajowy brutto Wartość dodana - przemysł Zmniejszenie dynamiki znaczących wskaźników Bieżąca sytuacja ekonomiczna wyznacza poziom zmiany poziomu zużycia energii elektrycznej
6 ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ Produkcja zużycie energii elektrycznej Wymiana międzynarodowa 165 TWh 163,5 161,9 14 TWh 12,0 12, ,7 155,3 158,3 159,1 151,7 156,3 154,6 149,5 Produkcja Zużycie w kraju ,7 9,6 7,7 9,0 9,8 7,4 6,3 6,8 Import Eksport Minimalny wzrost zapotrzebowania krajowego {0,8TWh} Spadek produkcji {-1,6TWh} Zmiana salda wymiany międzynarodowej: zmniejszenie eksportu wzrost importu wzrost wymiany poza kontraktami
7 Produkcja energii elektrycznej TWh ,7 6,7 10,0 8,9 21,8 22,1 52,7 55,3 71,1 65, STRUKTURA PRODUKCJI TJ Zużycie paliw na produkcję energii elektrycznej WK WB 90% GZ BM 102% 104%% 139% POZOSTAŁE OZE EC WK i Gaz EWB EWK Znaczny spadek produkcji w elektrowniach węglowych- węgiel kamienny Wzrost produkcji energii odnawialnej Wzrost produkcji z węgla brunatnego Około 60% biomasy zużywają elektrownie spalające węgiel kamienny EC WK EL WB EC N EL WK
8 ENERGIA ODNAWIALNA TWh ,9 6,4 1,6 0,7 0,4 2,0 2,3 0,8 2,4 3, ,5 1,2 Współspalanie Bio-el i ec Bio-małe Woda Wiatr< 10MW Wiatr>10MW EC 28% EL WK 57% EL WB 15% * Produkcja TWh 13,1 16,8 Poziom obowiązku % 10,4 10,4 Zapotrzebowanie TWh 12,4 12,7 Nadpodaż % 5 33 *) podlega weryfikacji MW '12/'11 Woda Wiatr Biogaz Biomasa Współspalanie jest dominującą formą wytwarzania energii odnawialnej w Polsce Moce wiatrowe osiągnęły już niemal poziom największej elektrowni na węgiel kamienny Zaczęły pojawiać się również instalacje dedykowane dla spalania biomasy
9 30 TWh ,2 0,4 0,9 2,9 3,0 5,4 17,0 16,6 WYSOKOSPRAWNA KOGENERCJA 4, MW '12/'11 Poniżej 1 MW 16,4 17,1 104 Gaz 788,1 794,3 101 Metan i biogaz 125,3 130,3 104 Pozostałe ,5 źródła małe i gazowe pozostałe źródła małe i gazowe metan lub biogaz źródła małe i gazowe el ec systemowe duże źródła węglowe pozostałe duże źródła węglowe el ec systemowe Duże źródła węglowe Produkcja TWh 22,5 21,2 Poziom obowiązku % 22,2 23,2 Zapotrzebowanie TWh 26,6 28,2 Brak % Źródła małe i gazowe Produkcja TWh 3,5 3,9 Poziom obowiązku % 3,3 3,5 Zapotrzebowanie TWh 3,9 4,3 Brak % Źródła metanowe i biogazowe Produkcja TWh 0,4 0,5 Poziom obowiązku % 0,4 0,6 Zapotrzebowanie TWh 0,5 0,7 Brak % Wysokosprawna kogeneracja rozwija się w minimalnym stopniu dotychczasowy system wsparcia nie motywuje inwestorów Łącznie produkcja zmniejszyła się z 26,4 do 25,6 TWh
10 OBROTY NA RYNKU HURTOWYM Sprzedaż energii [TWh] El Ec Cieplne 147,3 144,0 z własnej produkcji 133,0 130,2 % PO/POSD TGE OK w tym: giełda energii 86,4 88,0 El wiatrowe>10mw i wodne 3,7 5,4 Przedsiębiostwa Obrotu 154,8 182,8 w tym [POSD] 13,3 12,7 przedsiębiorstwa obrotu 115,6 133,8 giełda energii 16,2 28,7 eksport 4,5 4, ,5 3 2 Wytwórcy PO POSD SPRZEDAŻ PO/POSD TGE W 75 Wzrost obrotów hurtowych pomimo mniejszej produkcji i stabilizacji zużycia W obrocie energią potwierdzony podział na przedsiębiorstwa hurtowe (pośrednictwo) i detaliczne (klienci końcowi) PO POSD ZAKUP
11 SPRZEDAŻ ODBIORCOM KOŃCOWYM Sprzedaż w grupach odbiorców Umowy sprzedaży - dostawcy TWh TWh , ,3 18,6 29,4 38,4 47, ,9 POSD 10,4 PO 10,6 Umowy sprzedaży WN+NN SN nn-c nn-g umowy nnkompleksoc; 6 we; 0 SN; 19 umowy sprzedaży; 0 WN+NN; 22 nn-g; 29 SN; 21 nn-c; 18 WN+NN; 6 umowy kompleksowe umowy sprzedaży Wzrost sprzedaży z sieci wysokich i średnich napięć Stabilizacja sprzedaży gospodarstwom domowym i klientom komercyjnym (mały przemysł i usługi) z sieci niskich napięć Systematyczny wzrost ilości energii sprzedawanej przez nowych sprzedawców, którymi pozostają spółki zasiedziałe
12 Wytwórcy energii el i ec cieplne zł/mwh CENY HURTOWE (1) Wzrost cen: średnich [2,1%] z przychodami ze ŚP [3,2%] z przychodami z tytułu rozwiązania KDT [5,9%] -zaliczki na rynku konkurencyjnym [1,2%] Wzrost kosztów [8,1%] średnie koszty przekroczyły ceny koszty ceny z prawami majątkowymi z przychodami z ustawy ryn. konkur. wg URE Dodatkowe przychody (świadectwa pochodzenia, system pokrywania kosztów osieroconych) poprawiają rentowność sprzedaży
13 Wytwórcy energii el i ec cieplne zł/mwh CENY HURTOWE (2) W sprzedaży giełdowej ceny wyższe niż w bezpośredniej sprzedaży do przedsiębiorstw obrotu Duży spadek cen na rynku bilansującym [RB - ok.4% sprzedaży; ok. 8 % sprzedaży zakup na RB] PO Giełda RB RB INNE Sprzedaż Zakup Rosnące ceny energii kupowanej poza rynkiem bilansującym Wzrost cen w elektrowniach na węglu brunatnym [2,6% - 202,4zł/MWh] wyższy niż w elektrowniach na węgiel kamienny [1,8% - 205,4 zł/mwh]
14 CENY DETALICZNE (1) zł/mwh Dystrybucja Opłaty przejściowe Energia Ceny bez akcyzy i VAT ,9 102,2 103,4 103,7 106,3 112,6 102,8 106,0 101,0 102,2 108,2 WN-UK WN-US SN-UK SN-US nn zal. od mocy -UK POSD nn niezal. od mocy UK nn-us GD WN-US SN-US nn-us PO Średni wzrost cen detalicznych [3,2%] na poziomie wzrostu cen hurtowych powiększonych o przychody ze sprzedaży świadectw pochodzenia Najwyższe wzrosty i poziom cen energii i cen łącznych dla odbiorców na niskim napięciu, którzy nie zmienili sprzedawcy oraz dla gospodarstw domowych
15 CENY DETALICZNE(2) Dynamika cen i opłat dystrybucyjnych Stawki opłat przejściowych % Energia Dystrybucja zł/mies. zł/mw/mies. GD-500 GD GD-1200 nn SN WN NN WN i NN WN-UK WN-US SN-UK SN-US nn zal. nn od mocy niezal. od -UK mocy UK nn-us GD WN-US SN-US nn-us POSD PO We wszystkich grupach odbiorców wzrost opłat dystrybucyjnych był wyższy niż wzrost cen energii W ramach opłat dystrybucyjnych systematyczny spadek opłat przejściowych
16 Gospodarstwa domowe CENY DETALICZNE (3) Pozostali odbiorcy POSD zł/mwh cena GD UK 250 Koszty dla GD zł/mwh Ceny dla gospodarstw domowych: przekroczyły w ubiegłym roku koszty energii we wszystkich przedsiębiorstwach obrotu sprzedających wg umów kompleksowych niewiele odbiegają od średnich cen dla pozostałych odbiorców z umowami kompleksowymi cena UK bez GD cena US POSD Koszty POSD W przedsiębiorstwach zasiedziałych (POSD) ceny w umowach rozdzielonych są niższe niż średnie koszty ale rosną szybciej niż w umowach kompleksowych i szybciej niż średnie koszty
17 Wytwórcy energii el i ec cieplne Poziom kosztów zł/mwh Dynamika kosztów % El wk Ec El wb El i EC Koszt wtywarzania El wk Ec El wb KOSZTY - WYTWARZANIE (1) Koszt energii sprzedanej koszty pozostałe koszty stałe paliwo koszty wytwarzania koszty energii sprzedanej Struktura kosztów % El wk 17 El wb paliwo koszty stałe koszty pozostałe Koszty stałe wzrost amortyzacji i wynagrodzeń, spadek produkcji o 2%, w tym elektrowniach na węglu kamiennym o 8% Koszty zmienne wzrost cen węgla kamiennego i gazu, zwiększone zużycie biomasy przy wysokim jej koszcie
18 KOSZTY - WYTWARZANIE (2) Czas wykorzystania mocy osiągalnej Koszty i przychody wg technologii h ECGAZ ELWB ELWK ECWK WIATR WODA zł/mwh Średnie przychody/mwh Koszt energii sprzedanej Techniczny koszt wytwarzania W warunkach roku 2012 jednostkowe koszty w źródłach gazowych, biomasowych były wyższe niż uzyskiwane przychody za energię, świadectwa pochodzenia i na pokrycie kosztów rozwiązania kontraktów długoterminowych. W elektrowniach na węglu kamiennym ( ze współspalaniem) o wyższych kosztach zdecydowały dodatkowe koszty operacyjne Biomasa Farmy wiatrowe > 10MW El. gazowe El. na węglu kamiennym El. wodnedopływ naturalny Ec węglowe El. na węglu brunatnym
19 KOSZTY OBROTU Poziom kosztów energii dla odbiorców końcowych Struktura kosztów zł/mwh akcyza świadectwa koszty własne energia razem koszty % zakup energii akcyza koszty własne obrotu zakup certyfikatów POSD PO Wszystkie pozycje kosztów wyższe w grupie przedsiębiorstw POSD Największa różnica w pozycji koszty własne Zatrudnienie: Liczba Klientów: o POSD ,5 mln o PO ,5 tys.
20 KOSZTY OBROTU % Dynamika kosztów 104,7 102,2 100,1 99,8 101,3 Ceny ŚP na Towarowej Giełdzie Energii zł/mwh PMOZE_A PMGM PMEC ,5 95,8 93, ,9 7,5 7,7 8,3 9,0 8,9 8,7 8,8 8,6 6,5 3,8 2,3 88 Średnia cena Umowy Kompleksowe Średnia cena Umowy Sprzedaży Średnia cena - rynek hurtowy Średnie koszty jednostkowe, w tym: zakup energii akcyza koszty własne obrotu zakup certyfikatów Stabilizacja kosztów jednostkowych jednocześnie wzrost średniej ceny energii (w umowach kompleksowych i w umowach sprzedaży Wzrosły tylko koszty zakupu energii ( hurtowe ceny energii) Koszty własne niższe ze względu na wzrost obrotów (hurtowych i końcowych) Zakup certyfikatów duży spadek ze względu na niższe ceny ŚP: OZE o 35%; WK- czerwone o 75%
21 Poziom kosztów Zł/MWh ,2 111,6 59,3 61,8 14,3 14,1 12,4 10,7 22,8 24, koszty własne różnica bilansowa opłaty przejściowe opłaty przesyłowe KOSZTY DYSTRYBUCJI Dynamika kosztów Wzrost kosztów jednostkowych znacznie niższy niż średnich opłat Wzrost kosztów własnych z powodu dużej dynamiki usług obcych i amortyzacji Wzrost średnich opłat przesyłowych % ,9 Średnie opłata dystrybucyjna 102,2 Średnie koszty jednostkowe, w tym: 86,4 Struktura kosztów 108,0 98,5 104,2 opłaty przejściowe opłaty przesyłowe różnice bilansowe koszty własne opłaty przejściowe opłaty przesyłowe różnice bilansowe koszty własne
22 DYNAMIKA KOSZTY/PRZYCHODY Koszty i przychody na jednostkę energii - dynamika % Koszty Przychody 102,2 100,3 99,8 108,2 106,9 105,9 PO OSD El i EC Sytuacja: korzystna w dystrybucji stabilna w obrocie energią sprzyjająca pogorszeniu wyników na sprzedaży w wytwarzaniu energii [w źródłach spalających węgiel kamienny, ale wpływająca na wskaźniki całego podsektora
23 Wynik brutto na działalności energetycznej WYNIKI FINANSOWE mld zł ,3 1,3 11,5 11,7 0,2 1,3 2,2 2,8 0,5 0,2 0,7 0,7 0,3 0,5 1,4 1,2 3,4 4,6 1,5 0, PO POSD OSD OSP El ww El w EC El wb El wk Zysk sektora na poziomie ostatnich trzech lat Spadek zysków w elektrowniach na węgiel kamienny o wzrost kosztów (ceny węgla kamiennego, wynagrodzenia) o wzrost zużycia biomasy, droższej niż węgiel o spadek produkcji o przeszacowanie majątku Duży wzrost zysków w elektrowniach na węgiel brunatny o systematyczny wzrost cen przy niższych kosztach wytwarzania Dalszy wzrost zysków w przedsiębiorstwach sieciowych Ceny stałe 2012
24 2,3 1,4 1,0 0,6 13,6 18,7 21,7 3,6 2,7 2,9 6,3 7,2 8,3 7,8 7,7 10,8 12,1 14,8 15,5 14,3 17,4 RENTOWNOŚĆ DZIAŁALNOŚCI ENERGETYCZNEJ % OSP OSD POSD PO Sektor El EC Eww
25 RENTOWNOŚĆ DZIAŁALNOŚCI ENERGETYCZNEJ Elektrownie cieplne i elektrociepłownie % Działalność Energetyczna Sprzedaż EL WK EL WB EC W EC G BM Razem Różnice w poziomie rentowności sprzedaży i rentowności działalności energetycznej odzwierciedlają wpływ dodatkowych przychodów (systemy wsparcia) lub dodatkowych kosztów (przeszacowanie majątku 1,4mld zł)
26 12,0 8,0 4,0 0,0-4,0-8,0-12,0 Przepływy finansowe PGE, ENEA, ENERGA, TAURON PE* 11,8 12,9 Działalność operacyjna 7,7 5,9 Zysk netto Działalność Śr trwałe i inwestycyjna niematerialne -11,6-8,2 *) sprawozdania skonsolidowane -9,2-11,3 0,6 Działalność finansowa -3,5-2,1 GRUPY ENERGETYCZNE Dywidendy -4,9 7,5 8,8 Środki na koniec roku % Wytwarzanie 75 Rynek hurtowy 55 Rynek detaliczny 85 Obniżenie zysków, głównie w PGE S.A. znaczy wpływ zdarzeń jednorazowych (przeszacowanie majątku El Dolna Odra 1,4mld zł Rosnące nakłady inwestycyjne (dystrybutorzy - 6,5mld zł, elektrownie cieplne 5,7mld zł) Ponad dwukrotny wzrost poziomu dywidend Wzrost zgromadzonych środków o 1,3mld zł Stosunkowo niskie wskaźniki zadłużenia od 26 do 48%
27 Elektroenergetyka na tle (1) Zyskowność obrotu brutto, 2012 rok % 9 8,7 9,0 7 7,0 5,8 5,6 5,7 5, ,5 1,8 2,5 1 (1) Wydobywanie węgla Papierniczy Koksownie i Rafinerie Chemiczny Gumowy Mineralny Metalurgiczny Energia, Gaz, Gorąca woda Bydownictwo Handel Transport -0,2 Zastosowano zwyczajowe nazwy branż
28 Elektroenergetyka na tle (2) % Sektor Paliwowo Energetyczny Udział w przychodach przemysłu Udział wzatrudnieniu w przemyśle Udział w zysku brutto przemysłu 11 Przemysłu Sektora Paliwowo-Energetycznego 37 Udział w przychodach 4 30 Udział w zatrudnieniu Udział w zysku brutto ,6 6,0 9,3 Rentowność obrotu brutto tys. zł Ponad połowa zysków sektora paliwowo- energetycznego przypadła Elektroenergetyce Rentowność Elektroenergetyki wyższa niż pozostałych branż sektora W przeliczeniu na zatrudnionego najwyższe nakłady inwestycyjne Nakłady inwestycyjne na zatrudnionego tys zł Produkcja dodana na zatrudnionego Przemysł Sektor paliwowy Wydobywanie węgla Koksownie i Rafinerie Energia, Gaz, Gorąca woda Elektroenergetyka
29 PODSUMOWANIE W elektroenergetyce jako sektorze gospodarki - stagnacja wynikająca ze spowolnienia gospodarczego, chociaż sytuacja lepsza niż w innych obszarach gospodarki a także zróżnicowana w poszczególnych firmach energetycznych Systemy wsparcia, pomimo bardzo niepewnej sytuacji co do ich przyszłości, w 2012 roku pozwoliły na uzyskanie wyższych rentowności w obszarach wspieranych Duża część zysków została osiągnięta w elektrowniach na węglu brunatnym (niższe koszty wytwarzania) i w przedsiębiorstwach regulowanych (sieciowych) Przy wyższych nakładach inwestycyjnych i wypłaconych dywidendach nastąpił wzrost zasobów finansowych największych grup energetycznych
30 Dziękuję za uwagę Hanna Mikołajuk Agencja Rynku Energii S.A. ul. Bobrowiecka Warszawa tel.: biuro@are.waw.pl Wykorzystano dane pochodzące z badań statystycznych Ministra Gospodarki i Prezesa URE Elektroenergetyka i ciepłownictwo
31 SESJA PLENARNA I EKONOMIKA W ENERGETYCE Hanna Mikołajuk (Agencja Rynku Energii SA) Elektroenergetyka 2012 wyniki finansowe Daniel Borsucki (Izba Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii) Ceny energii i jej koszty z punktu widzenia odbiorcy Wiesław Janik (1), Henryk Kaproń (2), Artur Paździor (1), Zbigniew Połecki (1) ( (1) Politechnika Lubelska, (2) Politechnika Warszawska) Potrzeby inwestycyjne sektora elektroenergetycznego i możliwości ich sfinansowania przez koncerny energetyczne Henryk Kocot (Politechnika Śląska, Gliwice) Koszty wytwarzania energii elektrycznej a ryzyko inwestycyjne
32 Ceny energii i jej koszty z punktu widzenia odbiorcy Daniel Borsucki Dyrektor Zespołu Zarządzania Mediami KHW S.A.
33 PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ NETTO W PODZIALE NA PALIWA [TWh] Odpady Wodne pompowe Energia odnawialna Paliwo jądrowe Produkty naftowe Gaz ziemny Węgiel brunatny Węgiel kamienny Źródło: Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku. Załącznik 2 do Polityki energetycznej Polski do 2030 roku, przyjętej przez RM r.
34 Wzrost wytwarzania energii Wzrost PKB Wzrost popytu na energię Wzrost cen energii
35 GWh Produkcja i zużycie energii elektrycznej w Polsce (2 mies) produkcja en.elektr. zużycie en elektr. wymiana zagraniczna
36 Produkcja energii elektrycznej w Polsce 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 57,06% 55,72% 52,87% 55,20% 31,64% 32,81% 34,79% 31,80% (2 mies) inne odnaw ialne 0,01% 0,02% 0,04% 0,04% w iatrow e 0,83% 1,70% 2,45% 2,48% w odne 2,09% 1,57% 1,42% 1,49% gaz 2,66% 2,63% 2,81% 2,99% przemysłow e 5,71% 5,55% 5,63% 5,98% w.kamienny 57,06% 55,72% 52,87% 55,20% w.brunatny 31,64% 32,81% 34,79% 31,80%
37 Cena energii elektrycznej-pasmo 200,85 187,38 179,67 179,93 196,88 197,37 199,58 192,82 194,98 202,05 203,16 229,01 199,31 195,17 204,00 210,17 213,48 209,38 190,78 193,93 207,70 211,70 240,41 181,53 179,21 221,06 166,34 165,05 178,50 179,78 178,20 185,66 185,55 177,00 174,83 162,67 171,81 161, PLN/MWh Energia elektryczna -pasmo
38 Średnia cena zł/[mwh] średnia dobowa cena 1 MWh energii elektrycznej fixing I Cena energii elektrycznej SPOT GE Fixing I dzień notowań
39 SKŁADNIKI KOSZTOWE ENERGII ELEKTRYCZNEJ (600 GWh, 100 MW) 2011 r PARAPODATKI 59,41 18,17% 20,00 PODATEK AKCYZOWY 28,59 ZIELONE CERTYFIKATY 4,25 ŻÓŁTE CERTYFIKATY 6,57 CZERWONE CERTYFIKATY 294,57 195,0 ENERGIA CZARNA 68,20% 40,16 13,63% OPŁATY PRZESYŁOWE OPŁATA PRZEJŚCIOWA 13,56 26,60 PRZESYŁ 19,62 6,98 OPŁATA JAKOŚCIOWA POZOSTAŁE OPŁATY
40 WT.03/01 WT.10/01 WT.17/01 WT.24/01 WT.31/01 WT.07/02 WT.14/02 WT.21/02 WT.28/02 WT.06/03 WT.13/03 WT.20/03 WT.27/03 WT.03/04 WT.10/04 WT.17/04 WT.24/04 WT.08/05 WT.15/05 WT.22/05 WT.29/05 WT.05/06 CZ.14/06 CZ.21/06 CZ.28/06 CZ.05/07 CZ.12/07 CZ.19/07 CZ.26/07 CZ.02/08 CZ.09/08 CZ.16/08 CZ.23/08 CZ.30/08 CZ.06/09 CZ.13/09 CZ.20/09 CZ.27/09 CZ.04/10 CZ.11/10 CZ.18/10 CZ.25/10 WT.06/11 WT.13/11 WT.20/11 WT.27/11 WT.04/12 WT.11/12 WT.18/12 CZ.27/12 wolumen [MWh] Indeks PMEC [zł/mwh] Rynek praw majątkowych - OZE ,00 Wolumen Indeks_PMOZE_A , , , , , ,00 0 dzień notowań
41 WT.03/01 CZ.05/01 WT.10/01 CZ.12/01 WT.17/01 CZ.19/01 WT.24/01 CZ.26/01 WT.31/01 CZ.02/02 WT.07/02 CZ.09/02 WT.14/02 CZ.16/02 WT.21/02 CZ.23/02 WT.28/02 CZ.01/03 WT.06/03 CZ.08/03 WT.13/03 CZ.15/03 WT.20/03 CZ.22/03 WT.27/03 CZ.29/03 WT.03/04 CZ.05/04 WT.10/04 CZ.12/04 WT.17/04 CZ.19/04 WT.24/04 CZ.26/04 WT.08/05 CZ.10/05 WT.15/05 CZ.17/05 WT.22/05 CZ.24/05 WT.29/05 CZ.31/05 WT.05/06 WT.12/06 CZ.14/06 WT.19/06 CZ.21/06 WT.26/06 CZ.28/06 WT.03/07 CZ.05/07 WT.10/07 CZ.12/07 WT.17/07 CZ.19/07 WT.24/07 CZ.26/07 WT.31/07 CZ.02/08 WT.07/08 CZ.09/08 CZ.16/08 WT.21/08 CZ.23/08 WT.28/08 CZ.30/08 WT.04/09 CZ.06/09 WT.11/09 CZ.13/09 WT.18/09 CZ.20/09 WT.25/09 CZ.27/09 WT.02/10 CZ.04/10 WT.09/10 CZ.11/10 WT.16/10 CZ.18/10 WT.23/10 WT.30/10 WT.06/11 CZ.08/11 WT.13/11 CZ.15/11 CZ.22/11 WT.27/11 CZ.29/11 WT.04/12 CZ.06/12 WT.11/12 CZ.13/12 WT.18/12 CZ.20/12 CZ.27/12 Wolumen [MWh] Indeks_PMEC [zł/mwh] Rynek praw majątkowych - Kogeneracja , ,00 Wolumen Indeks PMEC , , , , , , ,00 1 0,00 0 dzień notowań
42 CZ.05/01 WT.10/01 CZ.12/01 CZ.19/01 CZ.26/01 WT.31/01 CZ.02/02 WT.07/02 CZ.09/02 WT.21/02 WT.28/02 CZ.01/03 WT.06/03 WT.13/03 CZ.15/03 WT.20/03 WT.27/03 CZ.29/03 CZ.05/04 WT.17/04 WT.24/04 CZ.26/04 CZ.10/05 WT.15/05 CZ.17/05 WT.22/05 CZ.24/05 WT.29/05 CZ.31/05 WT.05/06 WT.12/06 CZ.14/06 WT.19/06 WT.26/06 CZ.28/06 WT.03/07 CZ.05/07 WT.10/07 CZ.12/07 WT.17/07 CZ.19/07 WT.24/07 CZ.26/07 WT.31/07 CZ.02/08 WT.07/08 CZ.16/08 CZ.23/08 WT.28/08 CZ.30/08 WT.04/09 CZ.06/09 CZ.13/09 WT.18/09 CZ.20/09 WT.25/09 CZ.27/09 WT.02/10 CZ.04/10 WT.09/10 WT.16/10 CZ.18/10 WT.23/10 WT.30/10 WT.06/11 CZ.08/11 WT.13/11 CZ.15/11 WT.20/11 CZ.29/11 WT.04/12 CZ.06/12 WT.11/12 CZ.13/12 WT.18/12 CZ.20/12 CZ.27/12 Wolumen [MWh] Indeks PMMG [zł/mwh] Rynek praw majątkowych Kogeneracja gazowa ,00 Wolumen Indeks PMMG , , , , , , , , dzień notowań
43 CZ.05/01 WT.17/01 CZ.19/01 WT.31/01 CZ.09/02 WT.14/02 CZ.23/02 CZ.01/03 WT.06/03 CZ.08/03 CZ.15/03 WT.20/03 WT.27/03 CZ.29/03 CZ.05/04 CZ.12/04 WT.17/04 CZ.10/05 WT.15/05 CZ.17/05 CZ.24/05 WT.29/05 WT.19/06 CZ.21/06 WT.03/07 CZ.05/07 CZ.12/07 WT.17/07 CZ.19/07 CZ.02/08 CZ.09/08 WT.21/08 WT.28/08 CZ.30/08 WT.11/09 CZ.13/09 WT.18/09 CZ.20/09 WT.25/09 WT.02/10 CZ.04/10 Wolumen [MWh] Indeks PMET [zł/mwh] Rynek praw majątkowych Kogeneracja metan ,00 Wolumen Indeks PMET 59, , , , , , , , ,00 55,5 55 0,00 54,5 dzień notowań
44 Notowania CO2 EEX - EUA Secondary Market 10 [ /t] ,76 6,86 6,46,46 7,67 8,5 7,45 8,53 9,19 8,64 7,647,59 6,83 6,22 6,776,79 7,07 7,52 6,656,596,616,53 6,41 6,57 7,32 7,94 8,03 7,92 7,48 7,09 6,54 8,11 8,21 8,05 8,23 7,85 7,887,88 7,88 7,65 7,18 7,447,6 7,34 7,2 9,06 6,69 6,79 5,99 7,07 6,51 7,01 6, dzień notowań
45 SKŁADNIKI KOSZTOWE ENERGII ELEKTRYCZNEJ (600 GWh, 100 MW) 2013 r PARAPODATKI (19,17%) 20,00 PODATEK AKCYZOWY 55,87 27,34 ZIELONE CERTYFIKATY (4,56) ŻÓŁTE CERTYFIKATY (1,37) CZERWONE CERTYFIKATY 0,32 FIOLETOWE CERTYFIKATY 2,19 BIAŁE CERTYFIKATY 302,51 190,95 ENERGIA CZARNA 62,72% OPŁATA PRZEJŚCIOWA 18,11% 2,71 55,69 52,98 44,62 POZOSTAŁE OPŁATY PRZESYŁ 8,36 OPŁATA JAKOŚCIOWA OPŁATY PRZESYŁOWE
46 EFEKTY STOSOWANIA ROZWIĄZAŃ SYSTEMOWYCH DEDYKOWANYCH PRZEMYSŁOWI NIEMCY Udział poszczególnych składników kosztowych w cenie EE w Niemczech - komunalni. 3,52% 40,22% 33,00% 11,00% 10,00% 0,80% 1,51% czarna przesył i dystrybucja koszty obrotu wsparcie OZE wsparcie kogeneracji podatek od energii opłaty koncesyjne Udział poszczególnych składników kosztowych w cenie EE w Niemczech - przemysłowi. 191 /MWh 90,70% 3,00% 4,50% 0,60% 0,30% 1,00% 0,00% 65 /MWh
47 OBSZARY REDUKCJI KOSZTÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ DLA PRODUCENTÓW ENERGOCHŁONNYCH W POLSCE. 1. REKOMPENSATY FINANSOWE dla firm narażonych na ucieczkę emisji (carbon leakage) z powodu rosnących kosztów produkcji w efekcie wzrostu KOSZTÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ wywołanego wprowadzeniem Europejskiego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji (ETS). 2. Redukcja kosztów wspierania rozwoju ENERGETYKI ODNAWIALNEJ oraz SKOJARZONEJ PRODUKCJI CIEPŁA I ENERGII ELEKTRYCZNEJ (kolorowe certyfikaty). 3. Redukcja kosztów PODATKU AKCYZOWEGO od energii elektrycznej. 4. Redukcja kosztów PRZESYŁU i DYSTRYBUCJI. 5. Wprowadzenie innych zasad świadczenia przez PRZEMYSŁOWYCH ODBIORCÓW energii elektrycznej USŁUG NA RZECZ KRAJOWEGO SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO (redukcja zapotrzebowania na polecenie OSP).
48 1. Sprawozdanie z prac grupy roboczej ds. redukcji obciążeń przedsiębiorstw energochłonnych. Dnia 8 grudnia 2011 r. Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Gospodarki Waldemar Pawlak, jako Przewodniczący Międzyresortowego Zespołu do Spraw Realizacji Polityki Energetycznej Polski do 2030 roku, zarządzeniem nr 14, powołał do życia ww. grupę roboczą. Jej głównym zadaniem było przygotowanie projektu systemowego rozwiązania prawnego dla sektora przedsiębiorstw energochłonnych w celu zmniejszenia wynikających ze zużycia energii elektrycznej nadmiernych kosztów, związanych z czynnikami kształtującymi poziom cen tej energii w Polsce. roczne zużycie > 100 GWh, udział kosztów En.EI. w wartości produkcji >12% >7% >3% współczynnik redukcji obowiązku 0,2 0,6 0,8 liczba firm wolumen firm w GWh/rok wysokość obowiązku w % 10,9 wysokość obowiązku w GWh/rok ubytek w systemie OZE w GWh/rok
49 1. Sprawozdanie z prac grupy roboczej ds. redukcji obciążeń przedsiębiorstw energochłonnych. Dnia 8 grudnia 2011 r. Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Gospodarki Waldemar Pawlak, jako Przewodniczący Międzyresortowego Zespołu do Spraw Realizacji Polityki Energetycznej Polski do 2030 roku, zarządzeniem nr 14, powołał do życia ww. grupę roboczą. Jej głównym zadaniem było przygotowanie projektu systemowego rozwiązania prawnego dla sektora przedsiębiorstw energochłonnych w celu zmniejszenia wynikających ze zużycia energii elektrycznej nadmiernych kosztów, związanych z czynnikami kształtującymi poziom cen tej energii w Polsce. Redukcja kosztów podatku akcyzowego od energii elektrycznej. 1 rok 2 rok 3 rok wielkość zużycia energii elektrycznej w GWh/rok > 400 > 100 > 10 udział kosztów energii elektrycznej w wartości produkcji. > 7% >3% >7% >3% >7% >3% Proponowana wysokość podatku akcyzowego w zł/mwh liczba firm spełniających kryteria szt Wolumen zużycia firm spełniających kryteria w GWh/rok Redukcja przychodów budżetowych mln zł/rok
50 Akcyza na energię elektryczną w Polsce - stawka bardzo wysoka i niezmienna od dłuższego czasu: 20 zł/mwh - zmiana przepisów od 1 marca 2009 roku niekorzystna dla odbiorcy przemysłowego (najczęściej posiadającego koncesje energetyczne), co z mocy ustawy stawia go w roli nabywcy nie końcowego; - brak ulg dla odbiorców energochłonnych
51 Akcyza na energię elektryczną Zwolnienia: - energia wytwarzana z źródeł odnawialnych na podstawie dokumentu potwierdzającego umorzenie świadectwa pochodzenia - zużycie energii elektrycznej wyprodukowanej z generatora o łącznej mocy nie przekraczającej 1 MW, nie dostarczonej do instalacji połączonych i współpracujących ze sobą, służących do przesyłania energii elektrycznej, pod warunkiem, że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należytej wysokości.
52 Akcyza przykład rozwiązania europejskiego NIEMCY - podatek od energii elektrycznej: stawka podstawowa 20,50 /MWh średni przemysł: 15,36 /MWh, producenci energochłonni: w tym procesy elektrolityczne, mineralogiczne, metalurgiczne, redukcji chemicznej, produkcji szkła, cementu - 0 zł/mwh (po złożeniu wniosku).
53 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
54 SESJA PLENARNA I EKONOMIKA W ENERGETYCE Hanna Mikołajuk (Agencja Rynku Energii SA) Elektroenergetyka 2012 wyniki finansowe Daniel Borsucki (Izba Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii) Ceny energii i jej koszty z punktu widzenia odbiorcy Wiesław Janik (1), Henryk Kaproń (2), Artur Paździor (1), Zbigniew Połecki (1) ( (1) Politechnika Lubelska, (2) Politechnika Warszawska) Potrzeby inwestycyjne sektora elektroenergetycznego i możliwości ich sfinansowania przez koncerny energetyczne Henryk Kocot (Politechnika Śląska, Gliwice) Koszty wytwarzania energii elektrycznej a ryzyko inwestycyjne
55 Potrzeby inwestycyjne sektora elektroenergetycznego i możliwości ich sfinansowania przez koncerny energetyczne Wiesław Janik, Henryk Kaproń, Artur Paździor, Zbigniew Połecki Rynek Energii Elektrycznej REE 2013 Kazimierz Dolny 2013
56 Wstęp Energia elektryczna jest jednym z głównych zasobów wpływających na rozwój gospodarczy. Jest ona jednak produktem szczególnym z uwagi na ograniczone możliwości jej magazynowania oraz ze względu na newralgiczny wpływ na środowisko naturalne. To odróżnia sektor elektroenergetyczny od innych sektorów przemysłu i stwarza określone wymagania w zakresie potencjału wytwórczego. W celu zabezpieczenia potrzeb odbiorców musi być on dostosowany do zmieniającego się zapotrzebowania na energię elektryczną oraz zmiany preferencji i uwarunkowań prawno-ekonomicznych w zakresie źródeł jej wytwarzania. Energetykę odróżnia od innych dziedzin działalności przemysłowej również wysoka kapitałochłonność oraz długi cykl inwestycyjny. W ostatnich latach na rynku energii elektrycznej w Polsce nastąpiło rozdzielenie funkcji produkcyjnych, dystrybucyjnych i handlowych. Powstały duże grupy kapitałowe, skupiające producentów, dystrybutorów i sprzedawców energii, działające na określonym obszarze terytorialnym. Powstało wiele nowych jednostek biznesowych świadczących usługi dla odbiorców. Powstają nowe podmioty gospodarcze mające na celu produkcję energii elektrycznej na bazie źródeł odnawialnych. Równocześnie elektroenergetyka w Polsce staje przed nowymi wyzwaniami rozwojowymi. Spowodowane są one z jednej strony stanem technicznym aparatu wytwórczego oraz sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, z drugiej zaś polityką energetyczną Unii Europejskiej, podporządkowaną idei ochrony klimatu. Kraje członkowskie zmuszane są do radykalnego ograniczania emisji CO 2 i rozwoju produkcji energii elektrycznej na bazie odnawialnych źródeł, takich jak wiatr, biomasa, biopaliwa itp. W Polsce prawie 90% energii elektrycznej wytwarzanej jest na bazie spalania węgla kamiennego i brunatnego. Stosowane technologie spalania są w większości przestarzałe. Charakteryzują się niską sprawnością i wysoką emisją CO 2.
57 Wstęp c.d. Radykalna zmiana struktury źródeł energii w Polsce, w dającej się przewidzieć przyszłości, nie jest możliwa. Polska ma niewielkie zasoby ropy naftowej i konwencjonalnego gazu ziemnego. Możliwości pozyskiwania gazu łupkowego są nadal mało rozpoznane. Nie można również zaspokoić krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną w oparciu o źródła odnawialne. Wytwarzana na ich bazie energia elektryczna jest bardzo droga. Ponadto, niektóre z nich (np. elektrownie wiatrowe) nie gwarantują stabilności dostaw. Dotychczasowy ich rozwój jest możliwy dzięki dotacjom. Dlatego nawet kraje bogate (np. Wielka Brytania, Niemcy), które wspierają intensywnie rozwój energetyki odnawialnej, równocześnie rozwijają produkcję na bazie surowców konwencjonalnych. Polska, przynajmniej przez najbliższych kilkadziesiąt lat, skazana jest na technologie węglowe.. Wdrożenie nowoczesnych technologii, o wysokiej sprawności energetycznej, wymaga wysokich nakładów inwestycyjnych. Duże potrzeby inwestycyjne wynikają również z konieczności wymiany urządzeń energetycznych o wysokim poziomie zużycia technicznego. Dotyczy to w równej mierze produkcji energii elektrycznej, jak i jej przesyłu oraz dystrybucji. Starzejąca się infrastruktura oraz przewidywany wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną po okresie kryzysu tworzą nowe wyzwania inwestycyjne przed koncernami energetycznymi. Powstaje pytanie, czy ich sytuacja finansowa oraz możliwości zaangażowania kapitałów dłużnych pozwalają na sprostanie tym wyzwaniom. Celem artykułu jest ocena możliwości sfinansowania potrzeb inwestycyjnych środkami wewnętrznymi, pochodzącymi z amortyzacji i zysku zatrzymanego. Analizą objęto cztery podstawowe grupy kapitałowe funkcjonujące w Polsce. Są nimi: PGE Polska Grupa Energetyczna S.A, Enea S.A., TAURON Polska Energia i Grupa Energa
58 Co przyniesie przyszłość? Rys. 1. Prognozy krajowego finalnego zapotrzebowania na energię elektryczną Źródło: Skowroński P., Oczekiwane inwestycje w instalacje wytwórcze w kontekście pokrycia zapotrzebowania mocy do roku 2020, Konferencja Ecoforum Po pierwsze środowisko, Lublin, 26 września 2012
59 Co mówią prognozy? 100% 90% Energia odnawialna 80% 70% Paliwa jądrowe 60% Gaz ziemny 50% Węgiel brunatny 40% 30% 20% Węgiel kamienny 10% 0% Rys. 2. Prognoza struktury energii elektrycznej w latach Źródło: Polityka energetyczna Polski do roku 2030, listopad 2009
60 Stopień umorzenia środków trwałych 90000,00 65, ,00 64, ,00 64, ,00 63, ,00 63, ,00 62, ,00 62, ,00 61, ,00 61,00 0, ,50 Warto?? ewidencyjna (brutto) Warto?? netto Stopie? umorzenia Rys. 3. Wartość księgowa brutto i netto (w mln zł) oraz stopień umorzenia środków trwałych (w%) w elektrowniach cieplnych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ARE
61 Możliwości samofinansowania spółek energetycznych Tabela 1. Możliwość finansowania inwestycji środkami wewnętrznymi badanych grup energetycznych w latach (w mln zł) Lp. Nazwa spółki PGE 8 145, , , ,38 2. TAURON 3 883, , , ,09 3. ENEA 4 306, , , ,59 4. ENERGA 1 515, , , ,11 5. Razem , , , ,17 Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań skonsolidowanych spółek energetycznych GPW za lata
62 Wydatki inwestycyjne Tabela 2. Wydatki inwestycyjne w badanych grupach energetycznych w latach (w mln zł) Lp. Nazwa spółki PGE 4 643, , , ,52 2. TAURON 1 994, , , ,26 3. ENEA 923, , , ,03 4. ENERGA 742,96 857, , ,55 5. Razem 8 304, , , ,36 Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań skonsolidowanych spółek energetycznych GPW za lata
63 Wydatki inwestycyjne a możliwości finansowe Tabela 3. Relacja wydatków inwestycyjnych do możliwości finansowych w latach (w %) Lp. Nazwa spółki PGE 57,00 42,00 55,50 43,05 2. TAURON 51,30 42,04 82,50 129,55 3. ENEA 17,25 57,70 26,06 55,27 4. ENERGA 49,00 44,63 42,89 65,29 5. Razem 46,52 45,50 48,01 54,39 Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań skonsolidowanych spółek energetycznych GPW za lata
64 Dywidenda a wygenerowany zysk Tabela 4. Relacja wypłaconej dywidendy do zysku netto Lp. Nazwa spółki PGE 0,159 0,283 0,442 0, TAURON 0,186 0,065 0,006 0, ENEA 0,467 0,395 0,262 0, ENERGA 0,064 0,033 0,183 0, Ogółem 0,163 0,243 0,320 0,270 Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań skonsolidowanych spółek energetycznych GPW za lata
65 Podsumowanie W większości badanych podmiotów wewnętrzne zasoby finansowe pochodzące z odpisów amortyzacyjnych i zysku zatrzymanego nie tylko wystarczały na pokrycie wydatków inwestycyjnych w analizowanym okresie, lecz znacząco je przewyższały. Wskazuje to na dużą ostrożność grup energetycznych w podejmowaniu działalności inwestycyjnej. Mimo wysokich potrzeb, głównie o charakterze modernizacyjno-odtworzeniowym zakres podejmowanych przedsięwzięć inwestycyjnych był niewspółmiernie mały. Relatywnie wysokie wartości wypłacanych dywidend mogą wskazywać na to, że grupy kapitałowe funkcjonujące w elektroenergetyce nie mają wyraźnie określonych strategii rozwojowych. Jak zauważa J. Rączka w najbliższych 2 3 latach koncerny elektroenergetyczne będą z dużą rezerwą podchodziły do działań inwestycyjnych, a tym samym rozwojowych. Niektóre z koncernów energetycznych już zapowiedziały zamrożenie projektów dotyczących budowy nowych bloków. Jest mało prawdopodobne, żeby zmieniły one swoje nastawienie w ciągu nadchodzących kilku lat, o ile istotnie nie zmienią się warunki rynkowe. Sytuacja ta w dużej mierze jest rezultatem spowolnienia gospodarczego w Polsce i kryzysu w strefie euro. Spadającej produkcji towarzyszy spadek zapotrzebowania na energię elektryczną. Na rynku hurtowym spadają ceny energii, elektrownie ograniczają produkcję. Spadają ceny uprawnień do emisji CO 2 oraz zielonych certyfikatów. Dopóki nie wejdzie w życie znowelizowane prawo energetyczne, nie są pewne zasady wsparcie rozwoju OZE. Niepewność ta oraz kryzys gospodarczy powstrzymują koncerny energetyczne przed podejmowaniem decyzji inwestycyjnych, których skutki mają charakter długofalowy.
66 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Artur Paździor
67 SESJA PLENARNA I EKONOMIKA W ENERGETYCE Hanna Mikołajuk (Agencja Rynku Energii SA) Elektroenergetyka 2012 wyniki finansowe Daniel Borsucki (Izba Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii) Ceny energii i jej koszty z punktu widzenia odbiorcy Wiesław Janik (1), Henryk Kaproń (2), Artur Paździor (1), Zbigniew Połecki (1) ( (1) Politechnika Lubelska, (2) Politechnika Warszawska) Potrzeby inwestycyjne sektora elektroenergetycznego i możliwości ich sfinansowania przez koncerny energetyczne Henryk Kocot (Politechnika Śląska, Gliwice) Koszty wytwarzania energii elektrycznej a ryzyko inwestycyjne
68 P O L I T E C H N I K A Ś L Ą S K A WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI I STEROWANIA UKŁADÓW KOSZTY WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ A RYZYKO INWESTYCYJNE Henryk KOCOT RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ: Nowe regulacje prawne a rzeczywistość Kazimierz Dolny, 7-9 maja 2013 r.
69 Wycofania i nowe inwestycje w KSE Planowane wycofania wytwórczych mocy brutto w elektrowniach systemowych [1] Okres Węgiel kamienny Węgiel brunatny Ogółem MW MW MW Nowe bloki wytwórcze dużej mocy [1]: Elektrownie jądrowe 2 x 3000 MW, Elektrownia Północ 2 x 1000 MW, Elektrownia Opole 2 x 900 MW, Elektrownia Jaworzno 910 MW, Elektrownia Rybnik 900 MW, Elektrownia Czeczot 1000 MW, Elektrownia Ostrołęka 1000 MW, Elektrownia Kozienice MW, Elektrownia Blachownia (gaz) MW, Elektrownia Grudziądz (gaz) MW, Elektrownia Kozienice (gaz) MW, Elektrownia Puławy (gaz) MW. Razem nowe moce: Elektrownie jądrowe 6000 MW, Elektrownie opalane węglem 8500 MW, Elektrownie opalane gazem 3500 MW Nakłady inwestycyjne [4]: Elektrownie jądrowe mld zł, Elektrownie opalane węglem 45-50mld zł, Elektrownie opalane gazem 7-10 mld zł
70 Ryzyko inwestycyjne Ryzyko to sytuacja, w której istnieje prawdopodobieństwo osiągnięcia wyników większych lub mniejszych od przewidywanych i znany jest rozkład prawdopodobieństwa odchyleń tych wyników od ich wartości oczekiwanych. Inaczej mówiąc, prawdopodobieństwo to daje się zmierzyć. Ryzyko inwestycyjne to niepewność osiągnięcia oczekiwanej rentowności inwestycji. Rodzaje ryzyka inwestycyjnego Ryzyko rynkowe Ryzyko kredytowe Ryzyko rozliczenia Ryzyko płynności Ryzyko walutowe Ryzyko zniszczenia Ryzyko koncentracji inwestycji Ryzyko zablokowania obrotu Ryzyko makroekonomiczne Ryzyko prawne Ryzyko umów Ryzyko udzielonych gwarancji Ryzyko upadłości Ryzyko przejęcia Ryzyko polityczne Metody analizy ryzyka inwestycyjnego Analiza wrażliwości Analiza scenariuszowa Metody probabilistyczno-statystyczne
71 PYTANIE RECENZENTA 1. Jakie inne czynniki wpływają na ryzyko inwestycji w wytwarzaniu? Czynniki te to m.in.: (wynikają one z wymienionych wcześniej rodzajów ryzyk) Techniczne: możliwości pracy (dostawa mocy i energii i innych usług), czas życia Ekonomiczne: 1. Czas budowy i nakłady inwestycyjne 2. Koszty paliw 3. Ceny energii Polityczne i środowiskowe
72 Zastosowany model Stopa dyskonta r 1 sa 1 sri 1 sa i 1 sa 1 sr sa sr Zadanie: szacowanie wartości s r r 1 i s ri Model I równej mocy Model II równych nakładów inwestycyjnych N m NW N m N W P W PW Ps m Ps m T m T W T m T W Kryterium: Kw Km Zm Kw N T w w P r w w e T w r w 1 Zm c k T w Ps m 1 2 rm 1 r m T w 1 r m e T w r w
73 Przykładowe wyniki (1) Procentowe stopy ryzyka dla technologii wielkoskalowej (blok parowy na węgiel kamienny), w stosunku do technologii małoskalowej (blok gazowy opalany biogazem) dla różnych czasów zwrotu technologii małoskalowej Prosty okres zwrotu w latach Model I Model II T w = 6 lat T w = 7 lat T w = 6 lat N m / N W = 8/5 9,7 5,3 6,1 5,2 11,3 4,1 5,1 4,0 13,6 2,8 4,0 2,7 N m / N W = 9/5 10,8 2,5 3,8 0,4 12,7 1,2 2,7-1,0 15,3 0,0 1,4-2,2
74 Struktura kosztów w elektrowniach systemowych 100% 80% 60% 40% 20% 0% a b c d e f g h i Koszty kapitałowe 43,2 38,6 34,5 47,5 43,1 39,1 15,2 61,3 44,1 Paliwo 28,8 36,1 43,0 24,5 31,3 37,8 67,9 12,9 33,2 Remonty 12,6 11,4 10,2 11,7 10,7 9,77 9,55 9,74 8,67 Akcyza 10,2 9,13 8,15 11,2 10,1 9,23 5,17 10,6 10,0 Obsługa 3,58 3,25 2,90 3,33 3,06 2,77 1,58 3,27 2,46 Podatek 1,52 1,30 1,16 1,64 1,49 1,32 0,51 2,11 1,48 Rys. 1. Udział kosztów wg rodzaju w całkowitych zdyskontowanych kosztach wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach systemowych: a elektrownia na parametry nadkrytyczne opalana węglem brunatnym, b elektrownia na parametry nadkrytyczne opalana węglem kamiennym (cena węgla 0,165 zł/kg), c elektrownia na parametry nadkrytyczne opalana węglem kamiennym (cena węgla 0,220 zł/kg), d elektrownia IGCC opalana węglem brunatnym, e elektrownia IGCC opalana węglem kamiennym (cena węgla 0,165 zł/kg), f elektrownia IGCC opalana węglem kamiennym (cena węgla 0,220 zł/kg), g elektrownia CCGT, h elektrownia jądrowa, i elektrownia z usuwaniem CO 2, bez opłaty za emisję CO 2 [4]
75 Technologia Przykładowe wyniki (2) Jednostkowe koszty wytwarzania energii elektrycznej z wyodrębnionym składnikiem kosztów kapitałowych w zł/mw h bez uwzględnienia (jak w [4]) oraz z uwzględnieniem wyznaczonej stopy ryzyka technologicznego Blok parowy, węgiel brunatny, parametry nadkrytyczne Blok parowy, węgiel kamienny, parametry nadkrytyczne Koszty kapitałowe Bez stopy ryzyka Sumaryczne koszty wytwarzania Z uwzględnieniem stopy ryzyka Koszty kapitałowe Sumaryczne koszty wytwarzania % zmiana kosztów , ,7 Blok CCGT, gaz ziemny ,8 Blok jądrowy EPR Blok gazowy opalany biogazem Weryfikacja: ,9 Sowiński J.: Inwestowanie w źródła wytwarzania energii elektrycznej w warunkach rynkowych. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, seria monografie nr 148, Częstochowa 2008.
76 PYTANIE RECENZENTA 2. Czy Autor może ustosunkować się, w świetle przeprowadzonych badań, do planów (rządowych, grup energetycznych, niezależnych inwestorów) w zakresie realizacji inwestycji w nowe źródła wytwarzania energii elektrycznej zarówno w energetyce wielkoskalowej, jak i małoskalowej?
77 Wycofania i nowe inwestycje w KSE Planowane wycofania wytwórczych mocy brutto w elektrowniach systemowych [1] Okres Węgiel kamienny Węgiel brunatny Ogółem MW MW MW Nowe bloki wytwórcze dużej mocy [1]: Elektrownie jądrowe 2 x 3000 MW, Elektrownia Północ 2 x 1000 MW, Elektrownia Opole 2 x 900 MW, Elektrownia Jaworzno 910 MW, Elektrownia Rybnik 900 MW, Elektrownia Czeczot 1000 MW, Elektrownia Ostrołęka 1000 MW, Elektrownia Kozienice MW, Elektrownia Blachownia (gaz) MW, Elektrownia Grudziądz (gaz) MW, Elektrownia Kozienice (gaz) MW, Elektrownia Puławy (gaz) MW. Razem nowe moce: Elektrownie jądrowe 6000 MW, Elektrownie opalane węglem 8500 MW, Elektrownie opalane gazem 3500 MW Nakłady inwestycyjne [4]: Elektrownie jądrowe mld zł, Elektrownie opalane węglem 45-50mld zł, Elektrownie opalane gazem 7-10 mld zł
78 P O L I T E C H N I K A Ś L Ą S K A WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI I STEROWANIA UKŁADÓW Dziękuję za uwagę Henryk.Kocot@polsl.pl
79
SPRZEDAŻ I WYNIKI FINANSOWE ELEKTROENERGETYKI W ROKU Kazimierz Dolny, maj 2011
SPRZEDAŻ I WYNIKI FINANSOWE ELEKTROENERGETYKI W ROKU 2010 Kazimierz Dolny, maj 2011 ZAKRES PREZENTACJI 1. Zapotrzebowanie na energię (rynek detaliczny i hurtowy) 2. Ceny energii (rynek hurtowy i detaliczny)
Bardziej szczegółowoSytuacja polskiej elektroenergetyki 2018 obrót detaliczny i hurtowy, klienci na rynku energii elektrycznej. Targi Energii 2018 Jachranka
Sytuacja polskiej elektroenergetyki 18 obrót detaliczny i hurtowy, klienci na rynku energii elektrycznej Targi Energii 18 Jachranka Plan prezentacji WYNIKI FINANSOWE POPYT I DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Bardziej szczegółowoSPRZEDAŻ I WYNIKI FINANSOWE ELEKTROENERGETYKI W ROKU Kazimierz Dolny, 8 maja 2008
SPRZEDAŻ I WYNIKI FINANSOWE ELEKTROENERGETYKI W ROKU 27 A. Pierzak,, H. Mikołajuk Kazimierz Dolny, 8 maja 28 Podsumowanie z roku 27 1. Stabilizacja cen hurtowych przy wzrastających łącznych cenach energii
Bardziej szczegółowoRynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych
Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych VI Targi Energii Marek Kulesa dyrektor biura TOE Jachranka, 22.10.2009 r. 1. Wprowadzenie 2. Uwarunkowania handlu energią elektryczną
Bardziej szczegółowoElektroenergetyka polska Wybrane wyniki i wstępne porównania wyników podmiotów gospodarczych elektroenergetyki za 2009 rok1)
Elektroenergetyka polska 2010. Wybrane wyniki i wstępne porównania wyników podmiotów gospodarczych elektroenergetyki za 2009 rok1) Autor: Herbert Leopold Gabryś ( Energetyka kwiecień 2010) Wprawdzie pełnej
Bardziej szczegółowoEnergetyka przemysłowa.
Energetyka przemysłowa. Realna alternatywa dla energetyki systemowej? KONWERSATORIUM Henryk Kaliś Gliwice 22 luty 2011 r podatek od energii KOSZTY POLITYKI ENERGETYCZNEJ POLSKA I NIEMCY. wsparcie kogeneracji
Bardziej szczegółowoRYNEK ENERGII. Jak optymalizować cenę energii elektrycznej?
RYNEK ENERGII. Jak optymalizować cenę energii elektrycznej? Marek Kulesa dyrektor biura TOE Bełchatów, 2.09.2009 r. Uwarunkowania handlu energią elektryczną Źródło: Platts, 2007 XI Sympozjum Naukowo -Techniczne,
Bardziej szczegółowoZagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej
Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Stabilizacja sieci - bezpieczeństwo energetyczne metropolii - debata Redakcja Polityki, ul. Słupecka 6, Warszawa 29.09.2011r. 2 Zagadnienia bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoWPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel
Bardziej szczegółowoElektroenergetyka w Polsce Z wyników roku 2013 i nie tylko osądy bardzo autorskie
Elektroenergetyka w Polsce 2014. Z wyników roku 2013 i nie tylko osądy bardzo autorskie Autor: Herbert Leopold Gabryś ("Energetyka" - czerwiec 2014) Na sytuację elektroenergetyki w Polsce w decydujący
Bardziej szczegółowoG-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego
MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G-10.4(P)k Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego www.me.gov.pl Agencja Rynku Energii S.A. Portal sprawozdawczy
Bardziej szczegółowoMINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1 skr. poczt. 143
MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe i operacyjne GK PGE po I kwartale 2014. 14 maja 2014 r.
Wyniki finansowe i operacyjne GK PGE po I kwartale 2014 14 maja 2014 r. Kluczowe osiągnięcia i zdarzenia Marek Woszczyk Prezes Zarządu 2 Dobre wyniki PGE osiągnięte na wymagającym rynku Wyniki finansowe
Bardziej szczegółowoG-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego
MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G-10.4(P)k Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego www.me.gov.pl Agencja Rynku Energii S.A. Portal sprawozdawczy
Bardziej szczegółowoPrzewrotny rynek zielonych certyfikatów
Przewrotny rynek zielonych certyfikatów Autor: Maciej Flakowicz, Agencja Rynku Energii, Warszawa ( Czysta Energia nr 4/2013) Niestabilne ceny praw majątkowych do świadectw pochodzenia OZE dowodzą, że polski
Bardziej szczegółowoSytuacja na rynku energii elektrycznej. Możliwe przyczyny. Warszawa, grudzień 2018 r.
Sytuacja na rynku energii elektrycznej Możliwe przyczyny Warszawa, grudzień 2018 r. Struktura ceny energii elektrycznej i stawki dystrybucyjnej (bez VAT) Cena energii 240,0 Akcyza Zielone certyfikaty Niebieskie
Bardziej szczegółowoG (P) k. Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną za kwartał r a) za rok 2006 a)
MINISTERSTWO GOSPODARKI pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-5 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON a) Niepotrzebne skreślić Dział 1. Sprzedaż energii elektrycznej G - 10.4
Bardziej szczegółowoMINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, Warszawa G-10.4(P)k
MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa www.mg.gov.pl Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny REGON G-10.4(P)k Sprawozdanie o działalności operatora systemu
Bardziej szczegółowoG (P) k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego
MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny REGON G - 10.4 (P) k Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego
Bardziej szczegółowoRozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora
REC 2013 Rozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Departament Inwestycji Biuro ds. Energetyki Rozproszonej i Ciepłownictwa PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna
Bardziej szczegółowo15 maja 2014 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za I kw r.
15 maja 2014 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za I kw. 2014 r. Istotne zdarzenia w I kwartale 2014 roku Spadek cen energii elektrycznej o 11,8%. Uwzględnienie w kosztach operacyjnych
Bardziej szczegółowoZmiany na rynku energii elektrycznej w Polsce 2013/2014
Zmiany na rynku energii elektrycznej w Polsce 2013/2014 Coroczne spotkanie przedstawicieli Towarzystwa Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych Marek Kulesa dyrektor biura TOE Ślesin, 29 listopada 2013 r. Zakres
Bardziej szczegółowo20 marzec Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za 2014 rok
20 marzec 2015 Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za 2014 rok Podsumowanie 2014 roku Niższa o 4,14% [o 0,43 TWh] sprzedaż energii elektrycznej z własnej produkcji. Wyższa o 33,50% [o 0,86
Bardziej szczegółowoRynek energii elektrycznej, ceny, koszty, kierunkowe prognozy, budowa portfela
Rynek energii elektrycznej, ceny, koszty, kierunkowe prognozy, budowa portfela Konrad Świderek PGE Obrót S.A. Oddział z siedzibą w Warszawie Jachranka, 22 października 2010 r. Plan prezentacji Kalkulacja
Bardziej szczegółowoCENY ENERGII ELEKTRYCZNEJ w II półroczu 2009 roku
CENY ENERGII ELEKTRYCZNEJ w II półroczu 2009 roku KONFERENCJA PRASOWA SEP Marek Kulesa dyrektor biura TOE Warszawa, PAP 08.06.2009 r. Uwarunkowania handlu energią elektryczną Źródło: Platts, 2007 < 2 >
Bardziej szczegółowoG k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał r.
MINISTERSTWO GOSPODARKI pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.1 k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej
Bardziej szczegółowoMINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa. G-10.1k
MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.1k Sprawozdanie o działalności elektrowni cieplnej zawodowej za
Bardziej szczegółowoKogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju
Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju Wytwarzanie energii w elektrowni systemowej strata 0.3 tony K kocioł. T turbina. G - generator Węgiel 2 tony K rzeczywiste wykorzystanie T G 0.8
Bardziej szczegółowoG - 10.1 k. Sprawozdanie o działalności elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał... 2012 r. z tego. poza własną grupę kapitałową 06 X.
MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.1 k Sprawozdanie o działalności elektrowni cieplnej zawodowej
Bardziej szczegółowoTrendy i uwarunkowania rynku energii. tauron.pl
Trendy i uwarunkowania rynku energii Plan sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć źródło: PSE Porównanie wycofań JWCD [MW] dla scenariuszy optymistycznego i pesymistycznego w przedziałach pięcioletnich
Bardziej szczegółowoPOLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ?
POLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ? dr Zbigniew Mirkowski Katowice, 29.09.15 Zużycie energii pierwotnej - świat 98 bln $ [10 15 Btu] 49 bln $ 13 bln $ 27 bln $ 7,02 mld 6,12 mld 4,45 mld 5,30
Bardziej szczegółowoG (Ob)k. Sprawozdanie przedsiębiorstwa energetycznego prowadzącego obrót energią elektryczną. za kwartał r za rok 2010.
MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4(Ob)k Sprawozdanie przedsiębiorstwa energetycznego prowadzącego
Bardziej szczegółowoG k. Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał r. z tego. poza własną grupę energetyczną 06 X
MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.1 k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej
Bardziej szczegółowoZarządca Rozliczeń S.A. Konsekwencje rozwiązania kontraktów długoterminowych (KDT)
Zarządca Rozliczeń S.A. Konsekwencje rozwiązania kontraktów długoterminowych (KDT) Krzysztof Szczęsny, Maciej Chrost, Jan Bogolubow 1 Czym były KDT-y? Zawarte w latach 90-tych przez wytwórców energii elektrycznej
Bardziej szczegółowoG k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał r.
MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.1 k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej
Bardziej szczegółowoWpływ zmian rynkowych na ceny energii. Piotr Zawistowski Dyrektor Departamentu Zarządzania Portfelem TAURON Polska Energia
Wpływ zmian rynkowych na ceny energii Piotr Zawistowski Dyrektor Departamentu Zarządzania Portfelem TAURON Polska Energia Sytuacja techniczna KSE w okresie Q1 2014 50 000 45 000 40 000 35 000 Dane o produkcji
Bardziej szczegółowo31 sierpnia Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za 6M 2015
31 sierpnia 2015 Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za 6M 2015 Podsumowanie 6M 2015 Otoczenie: Niższa cena energii elektrycznej na rynku giełdowym (spadek średniej ważonej IRDN z 174,15
Bardziej szczegółowoStrategia rozwoju systemów wytwórczych PKE S.A. w ramach Grupy TAURON w perspektywie roku 2020
Strategia rozwoju systemów wytwórczych PKE S.A. w ramach Grupy TAURON w perspektywie roku 2020 Henryk TYMOWSKI Wiceprezes Zarządu PKE S.A. Dyrektor ds. Rozwoju Eugeniusz BIAŁOŃ Dyrektor Projektów Budowy
Bardziej szczegółowoG (Ob)k. Sprawozdanie przedsiębiorstwa energetycznego prowadzącego obrót energią elektryczną. za kwartał r za rok 2011.
MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4(Ob)k Sprawozdanie przedsiębiorstwa energetycznego prowadzącego
Bardziej szczegółowoG (P) k. Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną. za kwartał r a) za rok 2003 a)
MINISTERSTWO GOSPODARKI Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON a) Niepotrzebne skreślić pl. Trzech Krzyży 5, 00-507 Warszawa G - 10.4 (P) k Sprawozdanie o działalności przesyłowej
Bardziej szczegółowoG (P) k. Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną za kwartał r a) za rok 2005 a)
MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-5 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Agencja Rynku Energii S.A. 00-950 Warszawa 1, skr. poczt. 143 G - 10.4 (P) k Numer identyfikacyjny
Bardziej szczegółowoG-10.1k. Sprawozdanie o działalności elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał r.
MINISTERSTWO ENERGII www.me.gov.pl Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.1k Sprawozdanie o działalności elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał... 2017 r. Agencja Rynku
Bardziej szczegółowoRYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE - stan na 31 marca 2012 r. Raport TOE
RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE - stan na 31 marca 2012 r. Raport TOE Prezentacja wprowadzająca. PANEL: Rynek energii w Polsce Marek Kulesa dyrektor biura TOE Katowice, 16.05.2012 r. ZAKRES RAPORTU
Bardziej szczegółowo- Poprawa efektywności
Energetyka przemysłowa: - Poprawa efektywności energetycznej - uwarunkowania dla inwestycji we własne źródła energii elektrycznej Daniel Borsucki 24.05.2011 r. MEDIA ENERGETYCZNE 615 GWh energii elektrycznej
Bardziej szczegółowoG k. Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał r.
MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.1 k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej
Bardziej szczegółowoG (P) k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego. za kwartał r 1) za rok )
MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON 1) Niepotrzebne skreślić Dział 1. SprzedaŜ usług przesyłania G - 10.4
Bardziej szczegółowoRynek energii. Podmioty rynku energii elektrycznej w Polsce
4 Rynek energii Podmioty rynku energii elektrycznej w Polsce Energia elektryczna jako towar Jak każdy inny towar, energia elektryczna jest wytwarzana przez jej wytwórców, kupowana przez pośredników, a
Bardziej szczegółowoFOEEiG Wiceprzewodniczący Daniel Borsucki
Nowe uwarunkowania zakupu energii elektrycznej przez odbiorców końcowych na rynku giełdowym, platformach obrotu - szanse i zagrożenia. Obowiązek sprzedaży energii elektrycznej przez wytwórców na rynku
Bardziej szczegółowoWykorzystanie potencjału źródeł kogeneracyjnych w bilansie energetycznym i w podniesieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski
Wykorzystanie potencjału źródeł kogeneracyjnych w bilansie energetycznym i w podniesieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski dr inż. Janusz Ryk Podkomisja stała do spraw energetyki Sejm RP Warszawa,
Bardziej szczegółowoG k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał r.
MINISTERSTWO GOSPODARKI pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.1 k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej
Bardziej szczegółowoPolska energetyka scenariusze
27.12.217 Polska energetyka 25 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Cel analizy Ekonomiczne, społeczne i środowiskowe skutki realizacji 4 różnych scenariuszy rozwoju polskiej energetyki. Wpływ na bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoSzacunkowe wyniki za I kwartał maja 2019
Szacunkowe wyniki za I kwartał 2019 6 maja 2019 Zastrzeżenie: dane szacunkowe Zarząd spółki PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. (dalej Spółka lub PGE ) zastrzega, że prezentowane wielkości mają charakter
Bardziej szczegółowoWsparcie Odnawialnych Źródeł Energii
Wsparcie Odnawialnych Źródeł Energii mgr inż. Robert Niewadzik główny specjalista Północno Zachodniego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki w Szczecinie Szczecin, 2012 2020 = 3 x 20% Podstawowe
Bardziej szczegółowo14 maja 2015 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za 1Q 2015 r.
14 maja 2015 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za 1Q 2015 r. Podsumowanie I kwartału 2015 roku Wyższa sprzedaż energii elektrycznej o 0,32 TWh (q/q): wyższa sprzedaż energii elektrycznej
Bardziej szczegółowoMINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1 skr. poczt. 143
MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4 k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego
Bardziej szczegółowoNowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu
Rola giełdy na rynku energii elektrycznej. Nowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu Warszawa, 25 kwietnia 2008 Międzynarodowa
Bardziej szczegółoworola i zadania URE dr Zdzisław Muras
System wsparcia odnawialnych źródeł energii od koncesji po świadectwa rola i zadania URE dr Zdzisław Muras Departament Przedsiębiorstw Energetycznych Warszawa, 27 października 2008 r. Zawartość prezentacji
Bardziej szczegółowoG k. Sprawozdanie o działalności elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał r. z tego. poza własną grupę kapitałową 06 X.
MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.1 k Sprawozdanie o działalności elektrowni cieplnej zawodowej
Bardziej szczegółowoWarszawa 1, skr. poczt Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi. Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi (dok.
iministerstwo GOSPODARKI pl. Trzech Krzyży 5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON a) Niepotrzebne skreślić Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi
Bardziej szczegółowoKONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA
KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA SYMPOZJUM NAUKOWO-TECHNICZNE Sulechów 2012 Kluczowe wyzwania rozwoju elektroenergetyki
Bardziej szczegółowo14 listopad 2013 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za III kwartał 2013 r.
14 listopad 2013 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za III kwartał 2013 r. Kluczowe informacje za 9 m-cy 2013 (III kw. 2013) Finansowe Operacyjne o o o o Przychody ze sprzedaży = 2.017
Bardziej szczegółowoPrawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność
Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność dr inż. Janusz Ryk Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych II Ogólnopolska Konferencja Polska
Bardziej szczegółowoAgencja Rynku Energii S.A Warszawa 1, skr. poczt. 143
MINISTERSTWO GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G - 10.4 (P) k Sprawozdanie o działalności przesyłowej i obrocie energią elektryczną pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507
Bardziej szczegółowo28 sierpnia 2014 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za I półrocze 2014 r.
28 sierpnia 2014 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za I półrocze 2014 r. Istotne zdarzenia w I półroczu 2014 roku Niższe średnie ceny sprzedaży energii elektrycznej w Grupie. Koszty
Bardziej szczegółowoG k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał r.
MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.1 k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni
Bardziej szczegółowoNowe otwarcie przedsiębiorstw sektora gazownictwa warunki funkcjonowania w jednolitym wewnętrznym rynku gazu ziemnego Unii Europejskiej
Nowe otwarcie przedsiębiorstw sektora gazownictwa warunki funkcjonowania w jednolitym wewnętrznym rynku gazu ziemnego Unii Europejskiej HES II Marek Foltynowicz Kluczowe czynniki kształtujące rynek Członkostwo
Bardziej szczegółowoZużycie Biomasy w Energetyce. Stan obecny i perspektywy
Zużycie Biomasy w Energetyce Stan obecny i perspektywy Plan prezentacji Produkcja odnawialnej energii elektrycznej w Polsce. Produkcja odnawialnej energii elektrycznej w energetyce zawodowej i przemysłowej.
Bardziej szczegółowoZasady koncesjonowania odnawialnych źródełenergii i kogeneracji rola i zadania Prezesa URE
Zasady koncesjonowania odnawialnych źródełenergii i kogeneracji rola i zadania Prezesa URE dr Zdzisław Muras Departament Przedsiębiorstw Energetycznych Warszawa 2009 Zawartość prezentacji 1. Podstawy prawne
Bardziej szczegółowoilość Razem odbiorcy 01 odbiorcy na WN grupy A 02 Pozostałe opłaty Bonifikaty i upusty zł/mwh
MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4 k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego
Bardziej szczegółowoTAURON POLSKA ENERGIA S.A. ELEKTROENERGETYKA W POLSCE 2013 z wyników i wyzwań.
TAURON POLSKA ENERGIA S.A. ELEKTROENERGETYKA W POLSCE 2013 z wyników i wyzwań więcej hlg@onet.pl stan rzeczy elektroenergetyki w Polsce determinują zarówno uwarunkowania gospodarcze jak i legislacyjne
Bardziej szczegółowoWYBRANE ASPEKTY EKONOMICZNE ELEKTROENERGETYKI POLSKIEJ W LATACH
WYBRANE ASPEKTY EKONOMICZNE ELEKTROENERGETYKI POLSKIEJ W LATACH 2010-2012 Autorzy: Henryk Kaproń, Zbigniew Połecki ( Rynek Energii nr 6/2013) Słowa kluczowe: ceny energii, sprzedaż energii, zysk, rentowność
Bardziej szczegółowoG k. Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał r.
MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.1 k Sprawozdanie o działalności podstawowej elektrowni cieplnej
Bardziej szczegółowo14 listopad 2014 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za III kwartał 2014 r.
14 listopad 2014 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za III kwartał 2014 r. Istotne zdarzenia w III kwartale 2014 roku Niższe o 7,5% osiągnięte ceny sprzedaży energii elektrycznej. Uwzględnienie
Bardziej szczegółowoSkutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego
Skutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego Maciej Bukowski WiseEuropa Warszawa 12/4/17.wise-europa.eu Zakres analizy Całkowite koszty produkcji energii Koszty zewnętrzne
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji
Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Tomasz Dąbrowski Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 22 października 2015 r. 2 Polityka energetyczna Polski elementy
Bardziej szczegółowoG-10.4(D)k. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej
MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.4(D)k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej
Bardziej szczegółowo20 marca 2014 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za 2013 r.
20 marca 2014 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za 2013 r. Istotne zdarzenia w 2013 roku Spadek cen energii o około 10%. Pierwszy pełen rok konsolidacji PAK KWB Konin, PAK KWB Adamów
Bardziej szczegółowoElektrociepłownia opalana biogazem rolniczym - nowe odnawialne źródło energii
Elektrociepłownia opalana biogazem rolniczym - nowe odnawialne źródło energii Marzena Grzelec, radca prawny, Chadbourne&Parke Ustawa z dnia 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz
Bardziej szczegółowo15 maja 2013 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za I kw r.
15 maja 2013 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za I kw. 2013 r. Kluczowe informacje za 3 m-ce 2013 Finansowe Operacyjne o o o o Przychody ze sprzedaży = 663 mln PLN; EBITDA = 178 mln
Bardziej szczegółowo51 Informacja przeznaczona wyłącznie na użytek wewnętrzny PG
51 DO 2020 DO 2050 Obniżenie emisji CO2 (w stosunku do roku bazowego 1990) Obniżenie pierwotnego zużycia energii (w stosunku do roku bazowego 2008) Obniżenie zużycia energii elektrycznej (w stosunku do
Bardziej szczegółowoG-10.4(D)k. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej
MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.4(D)k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego
Bardziej szczegółowoDlaczego warto liczyć pieniądze
Przyświeca nam idea podnoszenia znaczenia Polski i Europy Środkowo-Wschodniej we współczesnym świecie. PEP 2040 - Komentarz Dlaczego warto liczyć pieniądze w energetyce? DOBRZE JUŻ BYŁO Pakiet Zimowy Nowe
Bardziej szczegółowoEnergetyka systemowa konkurencyjna, dochodowa i mniej emisyjna warunkiem rozwoju OZE i energetyki rozproszonej. 6 maja 2013 r. Stanisław Tokarski
Energetyka systemowa konkurencyjna, dochodowa i mniej emisyjna warunkiem rozwoju OZE i energetyki rozproszonej 6 maja 2013 r. Stanisław Tokarski Agenda I. Kontekst Europejski II. Sytuacja w KSE III. Inwestycje
Bardziej szczegółowoDział 1. Sprzedaż energii elektrycznej i usług przesyłowych odbiorcom nie korzystającym z dostępu do sieci. Energia czynna
MINISTERSTWO GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4 k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego
Bardziej szczegółowoWpływ zmian rynkowych na ceny energii. dr inż. Maciej Sołtysik Szef Biura Analiz Operacyjnych
Wpływ zmian rynkowych na ceny energii dr inż. Maciej Sołtysik Szef Biura Analiz Operacyjnych przedmiot rozważań Cena energii i dystrybucji brutto Podatki, parapodatki: 182,13 zł/mwh (30 % ) Dystrybucja
Bardziej szczegółowoRola kogeneracji w osiąganiu celów polityki klimatycznej i środowiskowej Polski. dr inż. Janusz Ryk Warszawa, 22 październik 2015 r.
Rola kogeneracji w osiąganiu celów polityki klimatycznej i środowiskowej Polski dr inż. Janusz Ryk Warszawa, 22 październik 2015 r. Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych Rola kogeneracji w osiąganiu
Bardziej szczegółowo5 sierpnia 2013 r. Szanowni Państwo,
Szanowni Państwo, W związku z licznymi pytaniami dot. świadectw pochodzenia i opartych na nich prawa majątkowych, które otrzymaliśmy po publikacji wyników za II kw. 2013 r., prezentujemy rozszerzony materiał
Bardziej szczegółowoRządowy program wsparcia energetyki wiatrowej w Polsce. Energetyka wiatrowa (onshore) w Polsce i w Niemczech 18.06.2013 r.
Rządowy program wsparcia energetyki wiatrowej w Polsce Energetyka wiatrowa (onshore) w Polsce i w Niemczech 18.06.2013 r. Warszawa 2 Rządowy program wsparcia energetyki wiatrowej w Polsce Rozwój OZE w
Bardziej szczegółowoPolska energetyka scenariusze
Warszawa 10.10.2017 Polska energetyka 2050 4 scenariusze Dr Joanna Maćkowiak Pandera O nas Forum Energii to think tank działający w obszarze energetyki Naszą misją jest tworzenie fundamentów efektywnej,
Bardziej szczegółowoDział 1. Sprzedaż energii elektrycznej i usług przesyłowych odbiorcom niekorzystającym z dostępu do sieci. Energia czynna
MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4 k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego
Bardziej szczegółowoG (Ob)k. Sprawozdanie przedsiębiorstwa energetycznego prowadzącego obrót energią elektryczną. za kwartał r za rok 2013.
MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4(Ob)k Sprawozdanie przedsiębiorstwa energetycznego prowadzącego
Bardziej szczegółowoMarek Kulesa dyrektor biura TOE
MODELE BIZNESOWE ENERGETYKI ROZPROSZONEJ OPARTE NA ZNOWELIZOWANYCH USTAWACH ENERGETYCZNYCH Telekomunikacja-Internet-Media-Elektronika 5 Forum Smart Grids & Telekomunikacja Marek Kulesa dyrektor biura TOE
Bardziej szczegółowoG-10.4(Ob)k. Sprawozdanie przedsiębiorstwa energetycznego prowadzącego obrót energią elektryczną. za kwartał r.
MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.4(Ob)k Sprawozdanie przedsiębiorstwa energetycznego prowadzącego obrót energią elektryczną za kwartał... 2016
Bardziej szczegółowoZmienna opłata sieciowa. Zmienna opłata. Koszty przesyłu. przes.
Henryk Kaliś, pełnomocnik zarządu ds. zarządzania energią elektryczną i pomiarami ZGH "Bolesław" SA I. Koszty energii elektrycznej ponoszone przez dużych odbiorców przemysłowych w 2008 r. Ile i za co płacimy.
Bardziej szczegółowoJednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla
VIII Konferencja Naukowo-Techniczna Ochrona Środowiska w Energetyce Jednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla Główny Inżynier ds. Przygotowania i Efektywności Inwestycji 1 Rynek gazu Realia
Bardziej szczegółowo29 sierpnia 2013 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za I półrocze 2013 r.
29 sierpnia 2013 r. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Wyniki za I półrocze 2013 r. Kluczowe informacje za 6 m-cy 2013 (II kw. 2013) Finansowe Operacyjne o o o o Przychody ze sprzedaży = 1.327
Bardziej szczegółowoILE NAPRAWDĘ KOSZTUJE NAS ENERGETYKA WĘGLOWA?
ILE NAPRAWDĘ KOSZTUJE NAS ENERGETYKA WĘGLOWA? dr Maciej Bukowski Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych ZAKRES ANALIZY Górnictwo węgla kamiennego i brunatnego Elektroenergetyka węglowa, w tym współspalanie
Bardziej szczegółowoEnergetyka przemysłowa.
Energetyka przemysłowa. Realna alternatywa dla energetyki systemowej? Henryk Kaliś Warszawa 31 styczeń 2013 r 2 paliwo 139 81 58 Elektrownia Systemowa 37% Ciepłownia 85% Energia elektryczna 30 kogeneracja
Bardziej szczegółowoPrzegląd aktualnych zmian Prawa energetycznego. Tomasz Ogłódek Kancelaria Radców Prawnych Tomasz Ogłódek, Marzena Czarnecka
Przegląd aktualnych zmian Prawa energetycznego Tomasz Ogłódek Kancelaria Radców Prawnych Tomasz Ogłódek, Marzena Czarnecka z dnia 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych
Bardziej szczegółowoG-10.1k. Sprawozdanie o działalności elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał r.
MINISTERSTWO ENERGII www.me.gov.pl Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.1k Sprawozdanie o działalności elektrowni cieplnej zawodowej za kwartał... 2019 r. Agencja Rynku
Bardziej szczegółowo