składniki mineralne, witaminy, cukry proste (fruktoza i glukoza) wielocukry, barwniki (karotenoidy, chlorofil, betacyjaniny)

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "składniki mineralne, witaminy, cukry proste (fruktoza i glukoza) wielocukry, barwniki (karotenoidy, chlorofil, betacyjaniny)"

Transkrypt

1 Warzywa i owoce na piramidzie żywienia zajmują drugie miejsce zaraz po produktach zbożowych. Są one bowiem skarbnicą składników odżywczych, dzięki którym zapobiegają chorobom cywilizacyjnym, chronią przed nowotworami i wzmacniają odporność. Ze względu na ogromne korzyści wynikające ze spożywania warzyw i owoców należy zjeść ich przynajmniej g dziennie. Powinny być dodawane do każdego posiłku, inaczej trudno będzie spożyć taką ilość jednorazowo. Świeże warzywa i owoce są źródłem wielu witamin, które trudno dostarczyć organizmowi w inny sposób. Związki chemiczne zawarte w warzywach i owocach biorą udział w regulowaniu prawidłowego przebiegu wielu procesów życiowych człowieka. Niektóre z nich włączają się bezpośrednio w proces metaboliczny, inne spełniają funkcje detoksykacyjne, regulujące, bakteriostatyczne. Warzywa i owoce wywierają znaczące dla życia i organizmu działanie biologiczne. Z uwagi na walory zapachowe i smakowe, a także barwę oraz konsystencje urozmaicają atrakcyjność pożywienia. Czynią je bardziej smaczne oraz strawne. Duże ilości błonnika wpływają na poprawę pracy układu pokarmowego, przyczyniając się tym samemu do zahamowania wtórnej resorpcji kwasów cholowych, absorbcji cholesterolu. Na wartość warzyw i owoców wpływ mają przede wszystkim: składniki mineralne, witaminy, cukry proste (fruktoza i glukoza) wielocukry, barwniki (karotenoidy, chlorofil, betacyjaniny) związki pektynowe, kwasy organiczne,substancje aromatyczne-smakowe

2 Owoce i warzywa stanowią bardzo ważne źródło mikroelementów mających wpływ na przebieg procesów biologicznych zachodzących w organizmie człowieka. Stąd też, zarówno warzyw jak i owoców nie powinno się oceniaćz punktu widzenia wartości kalorycznej czy zawartości białka i tłuszczu tylko jako nośnik substancji regulujących i ich aktywności biologicznej (składniki mineralne, owoce, enzymy). Warzywa i owoce mają również decydujący wpływ na kształtowanie się równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie. W skład warzyw i owoców wchodzą niewielkie ilości białka, oraz niemal śladowe ilości tłuszczu, natomiast charakteryzuje się wysoką zawartością wody sięgająca do 92%, co jest przyczyną niskiej kaloryczności. Chronią ludzki organizm przed rozwojem wielu chorób np. chorób układu krążenia, ale co więcej wspomagają proces odchudzania. Dlatego świetnie sprawdzają się w żywieniu dietetycznym. Wartość energetyczna 100g warzyw to średnio kcal. Warzywa zawierają dużo wody i mało węglowodanów, przez co nie podnoszą gwałtownie poziomu cukru we krwi i nie powodują nagłych napadów głodu. Kolejną ich zaletą jest to bogactwo zawartych w nich witamin i składników mineralnych, które pozwalają uniknąć niedoborów pokarmowych. Najwięcej wody występuje w owocach cytrusowych, melonach, ogórkach i pomidorach. Do głównych składników energetycznych owoców i warzyw zalicza się węglowodany tj. cukry i określone ilości skrobi (banany, groch zielony, bób, buraki czerwone). Owoce i warzywa w swoim składzie zawierają również błonnik (celulozę). Do składników mineralnych występujących w owocach i warzywach zalicza się:potas,wapń, magnez,fosfor, chlor,żelazoz mikroelementów należy wymienić w pierwszym rzędzie:miedź,cynk,kobalt, fluor,mangan,jod,nikiel,bromi inne.z witamin zawartych w owocach i warzywach należy wymienić na pierwszym miejscu witaminę C orazwitaminę P (rutynę) oraz witaminę A. Niektóre warzywa zawierają w większych ilościach także witaminy grupy B (B 1, B 2, B 6, PP) oraz witaminę K.Z warzyw do najbogatszych źródeł witaminy C należy:brukselka,kapusta włoska,brokuły,kalafiory,zielona pietruszka,koper,kapusta biała,czerwona, brukiew,chrzan,pomidory,rzodkiewki,kalarepa.rutyna (witamina P) znajduje się w największych ilościach w zielonych liściach warzywa równocześnie zwitaminą C. Do najlepszych źródeł witaminy P nalezą:czarne porzeczki,owoce róży,cytryna(skórka),pomarańcze,jabłkajeżyny,śliwki,szpinak,sałata zielona,pomidory,kapusta.w warzywach korzeniowych takich jak: marchew, brukiew, ziemniaki, witamina P występuje w mniejszych ilościach niż w

3 warzywach liściastych.do warzyw bogatych w witaminy grupy B należy:nać pietruszki,korzeń pietruszki,brokuły,brukiew,brukselka,dynia,fasola szparagowa, groch zielony,jarmuż, kalafiory, szczypior,szparagi oraz ziemniaki.wyżej wymienione warzywa są doskonałym źródłem witaminy PP. Bardzo dobrym źródłem witaminy K jest:szpinak, kalafior,kapusta, świeży groch. W sałacie i zielonym groszku znajduje się też stosunkowo dużo witaminy E. Właściwości odżywcze warzyw Cebula pozytywnie wpływa na funkcjonowanie systemu odpornościowego. Działa bakteriobójczo, reguluje poziom cukru we krwi, jest szczególnie polecana przy różnego rodzaju infekcjach, zwłaszcza zakażeniach dróg oddechowych oraz pasożytach układu pokarmowego i hemoroidach. Co zawiera cebula? Przede wszystkim wit. C a także sód, potas, wapń, mangan, żelazo, kobalt, miedź, cynk, fosfor, fluor, jod, karoten, witaminy: E, B1, B2, B6, kwas nikotynowy i foliowy oraz kwercetynę silny antyutleniacz który sprzyja zdrowiu. Marchew to przede wszystkim karoten, korzystnie wpływający na nasz wzrok, wzmacniający odporność organizmu i wpływający na koloryt skóry, pogłębiający tym samym letnią opaleniznę. Korzeń marchwi zawiera mnóstwo witamin (wit. A, B1,B2, B6, C, E, K i PP) a także wapń, żelazo, miedź oraz fosfor. Seler wspomaga oczyszczanie organizmu, ułatwia trawienie, pomaga w zaparciach oraz działa moczopędnie i uspokajająco. Warzywo to ma ponadto dwa razy więcej wit.c niż cytrusy, wit.z grupy B, wit. PP i E oraz kwas foliowy a także duże ilości fosforu, wapnia, potasu i cynku. Kalafior zawiera naturalne związki, wspomagające nasz układ immunologiczny. Warzywo to jest także skarbnicą minerałów i witamin. Poza wapniem, cynkiem i sodem w kalafiorze znajdziemy wit. K, B1, B2, B6, C, kwas nikotynowy i pantotenowy oraz potas, magnez, mangan, żelazo, miedź, fosfor, fluor, chlor i jod. Ziemniaki wbrew przekonaniom nie są tuczące, bowiem 100g to zaledwie 84 kcal. Zawarty w nich potas wspomoże pracę mięśni, magnez ukoi nasze nerwy,

4 a żelazo zapobiegnie anemii. Ziemniaki zawierają ponadto mnóstwowit. C, także witaminy z grupy B, wit. A i PP oraz wapń i fosfor. a Brokuł podobnie jak jego kuzyn - kalafior, zawiera mnóstwo witamin i minerałów. Jest najlepszym źródłem wit.c oraz kwasu foliowego, tak potrzebnego kobietom ciężarnym. Poza kompleksem witamin z grupy B zawiera także magnez, żelazo, sod, potas, wapń oraz fosfor.dobre są również kiełki brokułów, ich regularne jedzenie może zahamować rozwój bakterii odpowiedzialnych za wrzody żołądka. Por doskonale wpływa na układ odpornościowy, obniża poziom złego cholesterolu, ma właściwości bakteriobójcze a dzięki zawartości wit.c, manganu, wit. B6 i żelaza stabilizuje poziom cukru we krwi. Poza wit.a i wit.e zawiera potas, wapń, fosfor, magnez i kwas foliowy. Pomidor zawarty w nich potas obniża ciśnienie krwi i wpływa na prawidłową pracę mięśni, wit. z grupy B koją nasze nerwy, wit.pp stabilizuje poziom cholesterolu zaś wit.k poprawia krzepliwość krwi. Najważniejszy jest jednak zawarty w pomidorze likopen, który będąc silnym antyutleniaczem zapobiega zawałom serca i miażdżycy. Zawarty w tym warzywie błonnik wspomaga dietę odchudzającą a wit.c i E wpływa korzystnie na stan naszej skóry. Pomidory zawierają także inne substancje odżywcze: sód, magnez, wapń, mangan, żelazo, kobalt, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, wit.k, kwas nikotynowy, pantotenowy, foliowy, szczawiowy, biotynę a także B1, B2, B6 i C. Papryka należy do czołówki warzyw bogatych w wit.c.jest nie tylko niskokaloryczna (100g zawiera od 16 do 32 kcal), ale także bogata w składniki odżywcze: wit. E, cynk, wapń, żelazo, fosfor oraz potas. Poleca się ją osobom cierpiącym na anemię, oraz zmęczonym. Szpinak ma rekordową ilość żelaza (2,4mg w 100g), dużo wit.c oraz więcej magnezu niż czekolada. Zawarte w nim antyoksydanty (wit.e, C, beta karoten) chronią nas przed wolnymi rodnikami i zapobiegają starzeniu organizmu. Zielone liście szpinaku są także bogate w wit.a i B2 a także mangan, wapń, fosfor, jod, sód oraz potas. Karczoch rzadko jadany przez Polaków. Zawarta w nich sylimarina chroni przed rakiem skóry i wspomaga odbudowę wątroby.

5 Pomimo niskiej wartości energetycznej warzyw, zdarzają się wśród nich takie, które mają nieco więcej ze względu na wyższą zawartość skrobi.do warzyw o wyższej zawartości cukrów, a co za tym idzie o wyższym indeksie glikemicznym należą: ziemniak, gotowana marchew,buraki,groszek zielony, kukurydza, bób, warzywa strączkowe.najlepiej spożywać je w ograniczonych ilościach. Rekord wśród warzyw biją strączki, których kaloryczność sięga 300 kcal w 100 g, co ma związek z wysoką zawartością białka i stąd zaliczane są do produktów białkowych. Zdrowe odżywianie wymaga by spożywać warzywa w postaci surowej z niewielkim dodatkiem oleju roślinnego, który ułatwia przyswajanie wit.a i E lub naturalnego jogurtu. Polecane są surówki i sałatki, ponieważ straty witamin zachodzące podczas ich przyrządzania są o wiele mniejsze niż podczas gotowania. Jednak osoby chore oraz dzieci nie zawsze chcą i mogą spożywać je w tej postaci. Poddanie surowców obróbce wstępnej jest zabiegiem niezbędnym i prowadzi do zmian korzystnych, które powodują usunięcie zanieczyszczeń i części niejadalnych, doprowadzając surowce do postaci nadającej się do spożycia lub dalszego przerobu.obróbka wstępna powoduje również utratę niektórych składników pokarmowych.straty te w procesie technologicznym są nieuniknione,aby jednak nie dopuścić do dużych strat warzyw i owoców należy: myć przed obieraniem, obierać bardzo cienko, gdyż pod skórką znajduje się najwięcej składników odżywczych obrane warzywa i owoce płukać pod bieżącą wodą nie płukać i nie trzymać w wodzie warzyw i owoców, które zostały rozdrobnione rozdrabniać bezpośrednio przed dalszą obróbka, aby uniknąć dodatkowych start wartości odżywczych warzywa i owoce obrane lub rozdrobnione chronić przed dostępem światła i tlenu, by zapobiec utlenianiu się witamin do obierania i rozdrabniania używać tylko narzędzi nierdzewnych

6 Warzywa należy podawać natychmiast po ugotowaniu, często w zależności od schorzenia w formie przecierów, zaprawiane mąką i wywarem lub mąką i mlekiem, najczęściej zaś z dodatkiem surowego masła. SURÓWKI Surówki są najbardziej wartościowymi potrawami z warzyw i owoców, gdyż sporządza się je z produktów poddanych tylko obróbce wstępnej.surówki powinny być często stosowane, ponieważ wzbogacają nasze jadłospisy w witaminy, składniki mineralne,naturalne kwasy organiczne, a obecność błonnika i pektyn wpływa korzystnie na pracę przewodu pokarmowego. Ni e nadają się na surówki warzywa zawierające skrobię, która w stanie surowym nie jest przez organizm przyswajana, a także warzywa zawierające znaczne ilości piekących olejków eterycznych(jarmuż, brukselka). Warzywami najczęściej używanymi na surówki są: wszystkie odmiany sałaty zielonej, koperek, pomidory, ogórki, papryka, rzodkiewka, kapusty,marchew, pietruszka, seler, chrzan. Pewną odmianą surówek są soki ze świeżych warzyw lub łączonych z owocami.soki mają duże walory smakowe i dietetyczne oraz dużą wartość odżywczą.podobnie jak i inne surówki mogą być podawane dzieciom oraz ludziom cierpiącym na niektóre schorzenia przewodu pokarmowego. W celu uzyskania dobrego smaku i aromatu oraz zwiększenia wartości odżywczej surówek dodaje się do nich dodatki i przyprawy: sól, cukier, kwas cytrynowy, sok z cytryny, kiszonej kapusty,musztardę, zielony koperek, pietruszkę szczypiorek, cebulę, chrzan, a także dodaje się śmietanę, olej, majonez co ułatwia przyswajalność w tłuszczach karotenu i działa ochronnie przed utlenianiem witaminy C.

7 SAŁATKI Z WARZYW Sałatki przyrządza się z ugotowanych warzyw z dodatkiem warzyw świeżych.warzywa na sałatki najlepiej gotować w skórce i po ugotowaniu obierać.jako dodatki do sałatek stosuje się zieloną pietruszkę, szczypiorek,koperek, pory, ogórki świeże, kiszone, jabłka. Uzupełnieniem sałatek są różnego rodzaju przyprawy, sosy zimne oraz dodatki smakowe : majonez, śmietana, sok z cytryny, musztarda, cukier, sól, pieprz.sałatki mogą być przyrządzane z dodatkiem produktów białkowych: jajka, ryby, śledzie, gotowane lub pieczone mięso, drób, kraby. Wartość odżywcza surówek i sałatek nie jest jednakowa. Surówki dzięki temu, że są sporządzone z surowców poddanych jedynie obróbce wstępnej, zachowują znaczną ilość składników odżywczych zawartych pierwotnie w warzywach i owocach co powoduje, że są bardzo dobrym źródłem składników mineralnych i witamin, w tym witaminy C. Sałatki, ze względu na to, że zawierają głównie warzywa poddane obróbce wstępnej, jak i cieplnej mają znacznie mniej niż surówki składników odżywczych rozpuszczalnych w wodzie, wrażliwych na ciepło i łatwo podlegających utlenieniu, szczególnie witaminy C. W sałatkach zawierających produkty białkowe (mięso, ryby, jaja) udział procentowy warzyw maleje, a tym samym ulega zmniejszeniu zawartość składników odżywczych charakterystycznych dla warzyw. Wzrasta natomiast wartość energetyczna i zawartość białka w potrawach. Stąd sałatki należy traktować jako potrawy o dobrej wartości odżywczej ale uboższe w witaminę C, natomiast surówki jako bogate źródło witaminy C i innych składników odżywczych charakterystycznych dla warzyw i owoców.

8 GOTOWANIE WARZYW Nie wszystkie warzywa w stanie surowym nadają się do spożycia i muszą być poddane obróbce cieplnej.warzywa najczęściej gotuje się w wodzie, na parze, rzadziej stosuje się smażenie, pieczenie i zapiekanie.obróbka termiczna warzyw powoduje nieuniknione straty składników odżywczych, głównie witamin. Stosując racjonalne metody obróbki cieplnej można ograniczyć te straty do minimum.obrane warzywa od razu wrzucamy do niewielkiej ilości gorącej, osolonej wody i gotujemy krótko, aż do uzyskania odpowiedniej miękkości. Wszystkie warzywa gotujemy pod przykryciem- by ograniczyć dostęp tlenu, wyjątek stanowią warzywa kapustne, które w początkowym okresie (przez kilka minut) gotujemy w otwartym garnku. Stratę witamin ogranicza gotowanie warzyw w całości, które rozdrabniamy dopiero po zdjęciu z ognia. Podobnie postępujemy z sałatkami - kroimy/rozdrabniamy je tuż przed podaniem, polewając tłuszczem który zapobiega utlenianiu się witamin. Gotowanie na parze - dietetyczne,pozwala zachować wszystkie składniki mineralne i witaminy. Gotowanie pod zwiększonym ciśnieniem-temperatura 121 st. Celcjusza (przy zastosowaniu pokrywy szybkoparowej lub autoklawu) BLANSZOWANIE Blanszowanie to inaczej podgotowywanie - przyrządzone w ten sposób warzywa zachowują swój niepowtarzalny smak i kolor, gdyż są tylko trochę podgotowane, nie ugotowane. Nie są też surowe, więc można je podawać bez obaw o bakterie czy owady. Blanszowanie to przygotowanie warzyw do spożycia, ale także sposób na obranie niektórych warzyw ze skórki. Oblanie najpierw gorącą, potem zimną wodą pomoże obrać ze skórki: pomidory, nektarynki, śliwki, brzoskwinie. Blanszowanie warzyw liściastych zwiększa ich elastyczność. Nie łamią się podczas przyrządzania potrawy i można je dowolnie zwijać. Kolejnym zastosowaniem blanszowania jest przygotowanie owoców i warzyw do zamrożenia. Dzięki szokowi termicznemu, dokładnym odsączeniui osuszeniu owoce i warzywa nie stracą koloru po zamrożeniu, nie utracą też właściwości odżywczych. Blanszowane warzywa często tracą swój gorzki posmak.blanszowanie to sposób na lekkie przetworzenie żywności i dobra alternatywa dla gotowania czy smażenia, szczególnie jeśli interesuje nas

9 zdrowa kuchnia. Blanszowanie nie obniża zawartości witamin w surowcach. Ta technikagotowania jest szczególnie przydatna w przygotowywaniu delikatnych warzyw, takich jak szpinak, brokuły, kalafior czy nowalijki. Blanszowanie ma też tę zaletę, że nie pozbawia zanurzonych na krótko we wrzątku warzyw ich naturalnych kolorów. Ma to szczególne znaczenie, gdy zależy nam na przygotowaniu kolorowej sałatki warzywnej. POTRAWY DUSZONE,SMAŻONE I ZAPIEKANE Z WARZYW Do potraw duszonych z warzyw które mogą być podawane jako danie zasadnicze lub gorące przekąski można zaliczyć: flaki jarskie oraz warzywa nadziewane farszem z warzyw, kasz,grzybów lub jaj.nadziewać można pomidory, kabaczki,ogórki, papryki, kapustę.potrawy te są często duszone bez obsmażania. Potrawy smażone. Zaliczyć można do nich kotlety z warzyw oraz warzywa surowe lub gotowane panierowane. Ponieważ warzywa smażone są poddawane dwukrotnie obróbce termicznej, co obniża ich wartość witaminową, należy je podawać z sezonowymi surówkami. Potrawy zapiekane Zaliczyć tu można warzywa ugotowane i zapiekane pod sosami. Najczęściej zapieka się kalafiory, brokuły, pomidory, kabaczki, pory. Z sosów stosuje się sos beszamelowy,pieczarkowy, pomidorowy. Zapiekać można również warzywa, grzyby nadziewane oraz warzywa z innymi dodatkami jak: kasze, makarony, łazanki, posypując je tartym żółtym serem. Grillowanie -odbywa się w specjalnych urządzeniach zwanych grillami.

10 OWOCE W przeciwieństwie do warzyw, które można jadać w dowolnych ilościach, owoce trzeba ograniczyć do 1-2 porcji dziennie, ze względu na wysoką zawartość cukru: winogrona 18%, gruszki 14%, czarne porzeczki 15%, banany 23%. Owoce,oprócz warzyw, są najcenniejszym i prawie jedynym źródłem witaminy C oraz źródłem beta karotenu. Zawartość błonnika w owocach jest mniejsza niż w warzywach, najwięcej zawierają go skórki, gniazda nasienne i szypułki. Z witamin zawartych w owocach i warzywach należy wymienić na pierwszym miejscu witaminę C oraz witaminę P (rutynę) oraz witaminę A. Do najbogatszych źródłem witaminy C zalicza się następujące owoce: róży ogrodowej, róży dzikiej, porzeczek (zwłaszcza czarnych), papryki, truskawki, maliny, agrestu, cytryn, pomarańczy, jeżyn. Do najlepszych źródeł witaminy P nalezą:czarne porzeczki, owoce róży,cytryna (skórka),pomarańcze, jabłka, jeżyny, śliwki, szpinak, sałata zielona, pomidory, kapusta, świeży groch. Produkty roślinne zawierają witaminę A w postaci prowitaminy- pomarańczowego barwnika β-karotenu, który ustrój przekształca do witaminy A. Doskonałym źródłem karotenu jest:marchew, dynia (melonowa), pomidory, warzywa zielone. W sałacie i zielonym groszku znajduje się też stosunkowo dużo witaminy E.

11 Kwasy organiczne w warzywach i owocach Właściwości smakowe i zapachowe są uwarunkowane w obecnością kwasów organicznych oraz olejków eterycznych, które zlokalizowane są w skórce owoców. W owocach występuje kwas cytrynowy, jabłkowy oraz winowy (winogrona), benzoesowy, szczawiowy (śliwki, figi) salicylowy. Najmniej kwasów zawierają gruszki, najwięcej zaś cytryny. Kwas cytrynowy wchodzi w skład owoców cytrusowych (cytryny, pomarańcze, mandarynki, grejpfruty) a także :maliny, porzeczki,agrest, poziomki, morwy oraz pomidory Kwas salicylowy jest obecny w malinach poziomkach pomidorach oraz wiśniach. Kwas benzoesowy występuje w jagodach czarnych, borówkach oraz żurawinach. Niektórym kwasom organicznych przypisuje się funkcje bakteriobójcze (sok cytrynowy, pomarańczowy, poziomkowy) zwłaszcza przy leczeniu chorób zapalnych, zakaźnych. Sok oraz napar z owoców czarnych jagód zalecany jest w dietach przy nieżycie jelita oraz biegunkach. Kwas szczawiowy obecny w warzywach takich jak: szpinak, rabarbar, szczaw ma niekorzystne działanie na organizm człowieka, bowiem blokuje wapń poprzez łączenie się z nim w nierozpuszczalne sole (szczawiany). Wapń, który występuje w szpinaku w ilości 81 mg/100 g jest nieprzyswajalny z powodu dużej ilości kwasu szczawiowego, z którym tworzy sole nierozpuszczalne. Aby wyrównać straty wapnia należy przyrządzać szpinak z dodatkiem mleka, jogurtu a także jaja. Pektyny Pektyny są to kompleksowe wielocukry o właściwościach zbliżonych do gum, szeroko rozpowszechnionymi w świecie roślinnym. Niedojrzałe owoce, warzywa zawierają pektyny, które występuję w postaci protopektyn przechodzących w pektyny podczas procesy dojrzewania. W wyniku ogrzewania pektyny pęcznieją nabierając własności galaretujących, odgrywających ważna rolę podczas produkcji niektórych przetworów owocowych takich jak: galaretki (bez dodatku żelatyny), dżemy, marmolady.bogate w pektyny są owoce niedojrzałe. Do owoców zawierających duże ilości pektyn zalicza się:jabłka, pigwy,gruszki, porzeczki, jeżyny, maliny, agrest,jagody czarne, morele, śliwki, rodzynki, brzoskwinie.

12 POTRAWY Z OWOCÓW Owoce mogą być podawane jako deser na surowo w całości:jabłka, śliwki, gruszki. Surówki owocowe sporządza się z owoców mniej dorodnych, świeżych. Z owoców możemy podawać w formie kompotów, galaretek owocowych, kisieli owocowych, zup owocowych. Aby zapewnić spożycie warzyw i owoców przez cały rok,stosuje się różnorodne metody utrwalania.przetwory owocowe i warzywne stanowią uszlachetnioną formę surowców. Są to owoce i warzywa blanszowane przed zamrożeniem, kompoty owocowe, przeciery, soki, dżemy, konfitury,marynaty,przetwory kiszone,koncentraty, suszone. Warto skorzystać z gotowych mrożonek, które dzięki odpowiednim procesom technologicznym są równie cennym źródłem witamin i minerałów. Zbierane "w sezonie a następnie mrożone warzywa charakteryzują się wysokimi walorami odżywczymi, których nie tracą nawet w warunkach chłodniczych. Owoce i warzywa należą do artykułów wysoko cenionych przez dietetyków i żywieniowców. Powinni one się znaleźć w każdym posiłku człowieka. Oto kilka wskazówek jak zwiększyć ilość warzyw i owoców w naszym codziennym menu: dodawaj jak najwięcej warzyw do zup oraz dań na bazie ryżu i makaronu ścieraj warzywa na tarce dodając do sosów, kotletów, surówek, ciast zamiast jajecznicy zrób omlet z dodatkiem pora, pieczarek, pomidora, papryki, szczypiorku lub cebuli przyrządzaj kolorowe kanapki z sałatą, rzodkiewką, pomidorem, papryką przygotuj sobie krojone warzywa i owoce i chrup je w pracy rób koktajle na bazie kefiru z dodatkiem owoców dodawaj owoce do porannego musli zmiksuj ulubione warzywa i owoce na gęsty napój Jedzenie warzyw i owoców jest więc dla nas bogactwem witamin i minerałów, a jednocześnie pomoże nam osiągnąć zgrabną sylwetkę i pozwoli cieszyć się dobrym zdrowiem.

Warzywa i owoce powinny wchodzić w skład codziennej diety, gdyż są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu.

Warzywa i owoce powinny wchodzić w skład codziennej diety, gdyż są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu. Warzywa i owoce powinny wchodzić w skład codziennej diety, gdyż są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu. Dostarczają także kwasu foliowego. Zawierają znaczne ilości składników

Bardziej szczegółowo

Owoce pomidora zawierają sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, kobalt, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoten, biotynę, witaminy: K, B1, B2, B6, C, PP; kwasy: pantotenowy, foliowy, szczawiowy.

Bardziej szczegółowo

Warsztaty dla Rodziców. Wiosenne śniadanie. Warszawa 26.05.2015 r.

Warsztaty dla Rodziców. Wiosenne śniadanie. Warszawa 26.05.2015 r. Warsztaty dla Rodziców Wiosenne śniadanie Warszawa 26.05.2015 r. Urozmaicenie Uregulowanie Umiarkowanie Umiejętności Unikanie Prawidłowe żywienie 7 zasad wg prof. Bergera + Uprawianie sportu + Uśmiech

Bardziej szczegółowo

Rola poszczególnych składników pokarmowych

Rola poszczególnych składników pokarmowych Zdrowy styl życia Rola poszczególnych składników pokarmowych 1. Białka Pełnią w organizmie funkcję budulcową. Są składnikiem wszystkich tkanek oraz kości. 2. Tłuszcze Pełnią w organizmie funkcję energetyczną.

Bardziej szczegółowo

PAMIETAJ RZUCAJĄC PALENIE ZMIEŃ DIETĘ

PAMIETAJ RZUCAJĄC PALENIE ZMIEŃ DIETĘ PAMIETAJ RZUCAJĄC PALENIE ZMIEŃ DIETĘ Wiele osób rozważających decyzję o rzuceniu palenia obawia się przytycia. Jeśli i Ty masz podobne obawy skorzystaj z naszych rad. Chcąc po zaprzestaniu palenia utrzymać

Bardziej szczegółowo

w diecie ucznia ulotka prozdrowotna Szkolne Koło PCK

w diecie ucznia ulotka prozdrowotna Szkolne Koło PCK w diecie ucznia ulotka prozdrowotna Szkolne Koło PCK Luty 2016 1. Znaczenie warzyw i owoców. Istnieje powszechna opinia, że należy spożywać jak najwięcej warzyw i owoców. Poleca się 4 porcje warzyw i 3

Bardziej szczegółowo

W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?

W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia

Bardziej szczegółowo

Podczas gotowania część składników przedostaje się do wody. Część składników ulatnia się wraz z parą (głównie witamina C).

Podczas gotowania część składników przedostaje się do wody. Część składników ulatnia się wraz z parą (głównie witamina C). Podczas gotowania część składników przedostaje się do wody. Część składników ulatnia się wraz z parą (głównie witamina C). Wzrost temperatury redukuje poziom większości składników odżywczych. Surowy por

Bardziej szczegółowo

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie

Bardziej szczegółowo

OGŁASZAMY MIESIĄC JEDZENIA OWOCÓW!

OGŁASZAMY MIESIĄC JEDZENIA OWOCÓW! OGŁASZAMY MIESIĄC JEDZENIA OWOCÓW! Polska to kraj pysznych owoców sezonowych. Szczególnie latem warto z tego bogactwa korzystać, bo owoce to nie tylko bomby witaminowe, lecz także doskonałe źródło składników

Bardziej szczegółowo

WARZYWA JAKIE I ILE W WYBRANYCH SCHORZENIACH

WARZYWA JAKIE I ILE W WYBRANYCH SCHORZENIACH WARZYWA JAKIE I ILE W WYBRANYCH SCHORZENIACH dr inż. Dominika Głąbska Zakład Dietetyki Katedra Dietetyki Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW warzywa i owoce są istotnym elementem codziennej

Bardziej szczegółowo

Co jadłem/jadłam wczoraj?

Co jadłem/jadłam wczoraj? 1 Co jadłem/jadłam wczoraj? 2 Talerz zdrowia 2 Pieczywo i produkty zbożowe Podstawowe źródło węglowodanów złożonych w diecie i pokarm o stosunkowo dużej wartości odżywczej. Produkty zbożowe dostarczają

Bardziej szczegółowo

Soki 100% naturalne MALINA ARONIA

Soki 100% naturalne MALINA ARONIA Soki 100% naturalne MALINA Sok z malin 100 % jest doskonałym uzupełnieniem codziennej diety. Zawiera bogactwo witamin: C, E, B1, B2, B6, PP oraz minerały: magnez, potas, wapń i żelazo. W jego składzie

Bardziej szczegółowo

Program sfinansowany ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw. Organizator Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków.

Program sfinansowany ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw. Organizator Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków. Program sfinansowany ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw. Organizator Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków. www.kups.org.pl І www.wszkole.5porcji.pl PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE Prawidłowe żywienie

Bardziej szczegółowo

Normy wyżywienia Racje pokarmowe. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015

Normy wyżywienia Racje pokarmowe. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015 Normy wyżywienia Racje pokarmowe Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015 1 Normy wyżywienia (zalecane racje pokarmowe) (recommended pattern of food use) dzienne zestawy produktów

Bardziej szczegółowo

STYCZEŃ marchew, pietruszka korzeniowa, buraki, seler, ziemniaki, por, pasternak, jarmuż, topinambur, brukselka, cykoria, brukiew

STYCZEŃ marchew, pietruszka korzeniowa, buraki, seler, ziemniaki, por, pasternak, jarmuż, topinambur, brukselka, cykoria, brukiew GRUDZIEŃ gruszki, jabłka, cytrusy, buraki, brukselki, dynie, marchewki, kapusta, natka pietruszki, ziemniaki, seler korzeniowy oraz jarmuż STYCZEŃ marchew, pietruszka korzeniowa, buraki, seler, ziemniaki,

Bardziej szczegółowo

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego

Bardziej szczegółowo

Piramida Żywienia. Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS

Piramida Żywienia. Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS Piramida Żywienia Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS Zasady zdrowego żywienia 1. Dbaj o różnorodnośd spożywanych produktów. 2. Strzeż się nadwagi i otyłości, nie zapominaj o codziennej aktywności fizycznej.

Bardziej szczegółowo

Zestaw 12. Ziemniaki gotowane Waga l porcji -150 g. 10 porcji kg. l porcja g. Ziemniaki Sól 210,0 2,100

Zestaw 12. Ziemniaki gotowane Waga l porcji -150 g. 10 porcji kg. l porcja g. Ziemniaki Sól 210,0 2,100 Zestaw 12 Zupa ogórkowa Waga 1 porcji - 300 g I porcja 10 porcji Ogórek kwaszony 30,0 0,300 Marchew 18,7 0,187 Pietruszka, korzeń 7,5 0,075 Por 7,5 0,075 Seler korzeniowy 3,7 0,037 Ziemniaki 75,0 0,750

Bardziej szczegółowo

Liofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

Liofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Suplement diety Składniki: Liofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać

Bardziej szczegółowo

Warzywa, owoce, zioła i przyprawy w diecie chorych na cukrzycę. Dr hab. n. med. Danuta Pawłowska

Warzywa, owoce, zioła i przyprawy w diecie chorych na cukrzycę. Dr hab. n. med. Danuta Pawłowska Warzywa, owoce, zioła i przyprawy w diecie chorych na cukrzycę Dr hab. n. med. Danuta Pawłowska Podział produktów spożywczych na grupy Produkty zbożowe Warzywa i owoce Warzywa - Bogate w wit. C - Bogate

Bardziej szczegółowo

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY ORAZ WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA Gimnazja

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY ORAZ WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA Gimnazja ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY ORAZ WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA Gimnazja Zestaw 1 Krupnik Waga 1 porcji - 400 g I porcja 10 porcji g kg Kasza jęczmienna perłowa 15,0 0,150

Bardziej szczegółowo

5x dziennie warzywa i owoce

5x dziennie warzywa i owoce Zapraszamy do wspólnego gotowania Wraz z panią mgr Agatą Bojdo proponujemy ciekawe przepisy i prezentujemy zdjęcia wykonywanych przez nasze koleżanki i kolegów potraw. Na początek chcemy Was zachęcić do

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI

ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny fizycznie - ruch korzystnie wpływa na sprawność i prawidłową sylwetkę.

Bardziej szczegółowo

Warsztaty dla Rodziców

Warsztaty dla Rodziców Warsztaty dla Rodziców Wiosenne śniadanie dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej Warszawa, 26 maja 2015 r. Wiosenne śniadanie W okresie wiosennym, w maju pojawia się coraz więcej

Bardziej szczegółowo

Odżywiamy się zdrowo! PREZENTACJA DLA PRZEDSZKOLAKÓW

Odżywiamy się zdrowo! PREZENTACJA DLA PRZEDSZKOLAKÓW Odżywiamy się zdrowo! PREZENTACJA DLA PRZEDSZKOLAKÓW CO POWINNY JEŚĆ DZIECI WITAMINY PRODUKTY ZBOŻOWE PRODUKTY POCHODZENIA ROŚLINNEGO PRODUKTY POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO PRZETWORY MLECZNE ZASADY ZDROWEGO

Bardziej szczegółowo

Akcja pomidor - krem! Dodany przez Kasia Łukasiewicz wtorek, 21 maja :48 - Poprawiony niedziela, 19 stycznia :22

Akcja pomidor - krem! Dodany przez Kasia Łukasiewicz wtorek, 21 maja :48 - Poprawiony niedziela, 19 stycznia :22 Wreszcie są! Co prawda to nie lato i nie pełny sezon, ale już wdzięczą się do nas ze straganów. Pachnące, soczyste, o różnych barwach i zaskakujących kształtach. Krwistoczerwone, cudownie malinowe, gargamele,

Bardziej szczegółowo

Krupnik Waga 1 porcji - 250 g

Krupnik Waga 1 porcji - 250 g Krupnik Waga 1 porcji - 250 g Kasza jęczmienna perłowa 9,5 0,095 Marchew 15,5 0,155 Pietruszka, korzeń 6,5 0,065 Por 6,5 0,065 Seler korzeniowy 3,0 0,030 Ziemniaki 62,5 0,625 Margaryna 3,0 0,030 Ziele

Bardziej szczegółowo

CUDZE CHWALICIE SWEGO NIE ZNACIE. Weronika Choińska

CUDZE CHWALICIE SWEGO NIE ZNACIE. Weronika Choińska CUDZE CHWALICIE SWEGO NIE ZNACIE Weronika Choińska WARTOŚCI ODŻYWCZE Jabłka są bogatym źródłem: witamin: C, z grupy B, beta karotenu, E, K, błonnika pokarmowego (zwłaszcza pektyny) kwercetyny antyoksydantów

Bardziej szczegółowo

Gazetka dla rodziców na miesiąc październik 2016

Gazetka dla rodziców na miesiąc październik 2016 Gazetka dla rodziców na miesiąc październik 2016 22 września rozpoczęliśmy astronomiczną jesień. Ranki w tym miesiącu zwykle bywają chłodne, zaś w południe cieszymy się jeszcze ciepłym słonkiem. Jak zatem

Bardziej szczegółowo

Wartość odżywcza zestawu

Wartość odżywcza zestawu Wartość odżywcza zestawu Energia kcal 605 Białko ogółem g 29,7 Tłuszcz ogółem g 20,0 Węglowodany ogółem g 82,4 Wapń mg 287 Żelazo mg 2,6 Witamina A - ekwiwalent retinolu Ilg 126 Witamina C mg 62,1 Kwas

Bardziej szczegółowo

Jakie produkty warto ze sobą łączyć a jakich połączeń produktów powinniśmy unikać?

Jakie produkty warto ze sobą łączyć a jakich połączeń produktów powinniśmy unikać? Jakie produkty warto ze sobą łączyć a jakich połączeń produktów powinniśmy unikać? Komponując codzienne posiłki z ulubionych produktów spożywczych zwykle nie zastanawiamy się nad ich wpływem na nasz organizm

Bardziej szczegółowo

Symbol kuchni polskiej, czyli niedoceniany ziemniak!

Symbol kuchni polskiej, czyli niedoceniany ziemniak! Symbol kuchni polskiej, czyli niedoceniany ziemniak! Autor: Ewa Ploplis Data: 12 listopada 2016 1 / 11 Jak ważny jest ziemniak w zdrowym żywieniu? Czy polska kuchnia mogłaby istnieć bez tego warzywa? Na

Bardziej szczegółowo

Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS. Doskonałe odżywienie krwi i ukojenie nerwów

Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS. Doskonałe odżywienie krwi i ukojenie nerwów Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Doskonałe odżywienie krwi i ukojenie nerwów Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle pomagają zachować sprawność, poprawiają odporność, wspomagają

Bardziej szczegółowo

Symbol kuchni polskiej, czyli niedoceniany ziemniak!

Symbol kuchni polskiej, czyli niedoceniany ziemniak! https://www. Symbol kuchni polskiej, czyli niedoceniany ziemniak! Autor: Ewa Ploplis Data: 12 listopada 2016 Jak ważny jest ziemniak w zdrowym żywieniu? Czy polska kuchnia mogłaby istnieć bez tego warzywa?

Bardziej szczegółowo

ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO. Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka

ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO. Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka TALERZ CZY PIRAMIDA? Przedstawione w modelach zdrowego żywienia zalecenia żywieniowe to sugestie ogólne,

Bardziej szczegółowo

8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum

8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum 8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum Temat: Wybory żywieniowe produkty zalecane i niezalecane w żywieniu. Cel: Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych. Zdobyte

Bardziej szczegółowo

smaczne i zdrowe Dżemy i marmolady

smaczne i zdrowe Dżemy i marmolady smaczne i zdrowe Dżemy i marmolady SPIS TREŚCI WSTĘP 4 Na początku było jabłko 4 O pożytkach płynących z jedzenia owoców 5 Surowce przetworów 8 Sprzęt 15 Owocowy kalendarz 16 O czym warto pamiętać 17

Bardziej szczegółowo

Piramida zdrowego żywienia w cukrzycy

Piramida zdrowego żywienia w cukrzycy Piramida zdrowego żywienia w cukrzycy Wysiłek fizyczny codziennie ok. 30-60 minut Codzienna aktywność fizyczna wpływa na dobre samopoczucie i lepsze funkcjonowanie organizmu. Każdy wysiłek fizyczny jest

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY POMOCNICZE

MATERIAŁY POMOCNICZE MATERIAŁY POMOCNICZE 1. Wiersze Wesołe owoce i Przechwałki warzyw Przechwałki warzyw Na straganie, w dzień targowy, ogórek z pomidorem prowadzi rozmowę. Pierwszy zaczął pomidor: Jestem czerwony i gładki,

Bardziej szczegółowo

BIAŁKA 15-20% TŁUSZCZE 30-35% WĘGLOWODANY 45-50%

BIAŁKA 15-20% TŁUSZCZE 30-35% WĘGLOWODANY 45-50% BIAŁKA 15-20% TŁUSZCZE 30-35% WĘGLOWODANY 45-50% Spożywaj posiłki 4-5 razy dziennie- systematyczność się opłaca! Pamiętaj o warzywach (3-4 porcje dziennie) i pełnowartościowych produktach zbożowych- produkty

Bardziej szczegółowo

Akcja 5 razy dziennie warzywa i owoce. 31 marca 2007r.

Akcja 5 razy dziennie warzywa i owoce. 31 marca 2007r. Akcja 5 razy dziennie warzywa i owoce 31 marca 2007r. Cele akcji: wzrost spożycia warzyw i owoców do co najmniej 5 porcji dziennie uprawianie aktywności fizycznej utrzymywanie prawidłowej masy ciała Hasło

Bardziej szczegółowo

Sklepik wzorowy smaczny i zdrowy

Sklepik wzorowy smaczny i zdrowy Sklepik wzorowy smaczny i zdrowy To NASZ Zielony sklepik w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Zielonkach! ZIELONKI = Zielony Sklepik = zdrowe i smaczne jedzenie Mamy coś do powiedzenia o piramidzie zdrowego

Bardziej szczegółowo

Jedz owoce i warzywa

Jedz owoce i warzywa Jedz owoce i warzywa scenariusz zajęć opracowany przez mgr Małgorzatę Nowakowską, nauczyciela przyrody Odbiorcy: Uczniowie klas I-III szkoły podstawowej. Cel główny: Zapoznanie uczniów z zasadami prawidłowego

Bardziej szczegółowo

Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie

Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Doktorze Zdrówko, co to znaczy być zdrowym? Być zdrowym, to nie tylko nie chorować, ale też czuć się dobrze, być radosnym i sprawnym fizycznie. Czy wiesz, co pomaga

Bardziej szczegółowo

Surówka z sałaty, papryki i świeżych ogórków Waga 1 porcji -100 g. Budyń Waga 1 porcji - 200 g

Surówka z sałaty, papryki i świeżych ogórków Waga 1 porcji -100 g. Budyń Waga 1 porcji - 200 g Surówka z sałaty, papryki i świeżych oórków Waa 1 porcji -100 Oórek 70,0 0,700 Papryka czerwona 20,0 0,200 Sałata 30,0 0,300 Jourt naturalny 2% tłuszczu 20,0 0,200 Pieprz Czosnek Koper Budyń Waa 1 porcji

Bardziej szczegółowo

Wartość odŝywcza zestawu

Wartość odŝywcza zestawu Wartość odŝywcza zestawu Energia kcal 605 Białko ogółem g 29,7 Tłuszcz ogółem g 20,0 Węglowodany ogółem g 82,4 Wapń mg 287 śelazo mg 2,6 Witamina A - ekwiwalent retinolu Ilg 126 Witamina C mg 62,1 Kwas

Bardziej szczegółowo

Zestaw 12. Ziemniaki gotowane Waga l porcji -150 g. 10 porcji kg. l porcja g. Ziemniaki Sól 210,0 2,100

Zestaw 12. Ziemniaki gotowane Waga l porcji -150 g. 10 porcji kg. l porcja g. Ziemniaki Sól 210,0 2,100 Zestaw 12 Zupa ogórkowa Waga 1 porcji - 300 g I porcja 10 porcji Ogórek kwaszony 30,0 0,300 Marchew 18,7 0,187 Pietruszka, korzeń 7,5 0,075 Por 7,5 0,075 Seler korzeniowy 3,7 0,037 Ziemniaki 75,0 0,750

Bardziej szczegółowo

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY. 26.10.2015r.

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY. 26.10.2015r. ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY 26.10.2015r. ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY Żywienie, szczególnie zbiorowe, nie powinno być realizowane w sposób doraźny. Jest to istotny problem

Bardziej szczegółowo

ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3

ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3 1 ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3 Uniwersytet Medyczny w Łodzi DIETA DZIECKA POWINNA BYĆ: Urozmaicona pod względem doboru produktów spożywczych, Uregulowana pod względem częstości i pory spożywania posiłków,

Bardziej szczegółowo

(5 7) 1. Sposób wytwarzania przyprawy, zwłaszcza do mięs i ryb, obejmujący mielenie warzyw

(5 7) 1. Sposób wytwarzania przyprawy, zwłaszcza do mięs i ryb, obejmujący mielenie warzyw RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 187557 (21) Numer zgłoszenia: 324270 (22) Data zgłoszenia: 12.01.1998 (13) B1 (51) IntCl7 A23L 1/221 ( 5

Bardziej szczegółowo

Jedzmy zdrowo na kolorowo!

Jedzmy zdrowo na kolorowo! Jedzmy zdrowo na kolorowo! Dlaczego powinniśmy jeść warzywa? Ponieważ są źródłem: -witamin: głównie: beta-karoten, witamina C, kwas foliowy oraz witaminy K, niacyna oraz witaminy E -składników mineralnych:

Bardziej szczegółowo

MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA

MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA Na czym polega zdrowy styl życia? ZDROWY STYL ŻYCIA Prawidłowe odżywianie Aktywność

Bardziej szczegółowo

ZBIERAJ ALFABET WYGRYWAJ NAGRODY

ZBIERAJ ALFABET WYGRYWAJ NAGRODY ZBIERAJ ALFABET WYGRYWAJ NAGRODY CZY WIESZ, ZE... Za sprawą użytej w naszych pierożkach mąki orkiszowej znajdziesz w nich znaczną ilość błonnika pokarmowego, usprawniającego pracę przewodu pokarmowego

Bardziej szczegółowo

2. Scenariusz zajęć. Temat: Bomby witaminowe o warzywach i owocach

2. Scenariusz zajęć. Temat: Bomby witaminowe o warzywach i owocach 2. Scenariusz zajęć Temat: Bomby witaminowe o warzywach i owocach Cel: Zapoznanie uczniów z rolą składników pokarmowych w organizmie pochodzących z warzyw i owoców. Poszerzenie wiedzy uczniów na temat

Bardziej szczegółowo

Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach

Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach NORMY ŻYWIENIA DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I SZKOLNYM W POLSCE OPRACOWANO W INSTYTUCIE ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA I ZATWIERDZONE ZOSTAŁY PRZEZ INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

Przykładowy jadłospis wprowadzany w stołówce szkolnej Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Suchej Beskidzkiej od dnia 3 marca 2014 r.

Przykładowy jadłospis wprowadzany w stołówce szkolnej Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Suchej Beskidzkiej od dnia 3 marca 2014 r. Przykładowy jadłospis wprowadzany w stołówce szkolnej Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Suchej Beskidzkiej od dnia 3 marca 2014 r. Uwaga: dopuszcza się wprowadzanie modyfikacji uzasadnionych sezonowym

Bardziej szczegółowo

Kategorie produktowe

Kategorie produktowe KATALOG PRODUKTOWY Kategorie produktowe Oferowane przez nas naturalne składniki do żywności znajdują zastosowanie w każdej dziedzinie produkcji w branży spożywczej. Naszą podstawą są innowacyjne technologie

Bardziej szczegółowo

Poradnik Detalisty OWOCE I WARZYWA. Nowości! Modelowa półka. Tendencje rynkowe

Poradnik Detalisty OWOCE I WARZYWA. Nowości! Modelowa półka. Tendencje rynkowe Poradnik Detalisty Nowości! Modelowa półka Tendencje rynkowe OWOCE I WARZYWA Co nowego Owoce i Warzywa Miło nam poinformować, że hurtownie Eurocash Cash&Carry z myślą o swoich Klientach, poszerzyły ofertę

Bardziej szczegółowo

DIETA PO RESEKCJI TRZUSTKI

DIETA PO RESEKCJI TRZUSTKI DIETA PO RESEKCJI TRZUSTKI Opracowała: Dr n. med. Dorota Waśko-Czopnik specjalista chorób wewnętrznych, dietetyk Leczenie operacyjne polegające na całkowitym usunięciu trzustki, niekiedy wraz z sąsiadującymi

Bardziej szczegółowo

Cena jednostkowa z podatkiem (1szt,1kg,1l, 1op,1 pęczek) przewidy wana

Cena jednostkowa z podatkiem (1szt,1kg,1l, 1op,1 pęczek) przewidy wana Szkole Podstawowej im. Marii Dąbrowskiej w Branicach w okresie od 1 września 2018 r. do 30 czerwca 2019 r. PAKIET NR I DOSTAWA WARZYW I OWOCÓW 1 Ziemniaki 1kg kg 6300 2 Cebula 1kg kg 300 3 Fasola biała

Bardziej szczegółowo

W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 1.Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2.Bądź codziennie aktywny fizycznie ruch korzystnie wpływa na sprawność

Bardziej szczegółowo

Intendent - Małgorzata Radaszewska. informuje: Obiady!!! Od poniedziałku rusza praca w kuchni. Do nabycia bułki s. łodkie i kanapki.

Intendent - Małgorzata Radaszewska. informuje: Obiady!!! Od poniedziałku rusza praca w kuchni. Do nabycia bułki s. łodkie i kanapki. Intendent Małgorzata Radaszewska informuje: Obiady!!! Od poniedziałku rusza praca w kuchni. Do nabycia bułki s łodkie i kanapki. Cena obiadów we wrześniu 37,50. 1 / 5 Czekamy na zapisy. Intendent Opłaty

Bardziej szczegółowo

MENU. PONIEDZIAŁEK r. ŚNIADANIE Lane kluski Kanapka z szynką drobiową Papryka świeża Herbatka z cytryną OBIAD

MENU. PONIEDZIAŁEK r. ŚNIADANIE Lane kluski Kanapka z szynką drobiową Papryka świeża Herbatka z cytryną OBIAD Lane kluski Kanapka z szynką drobiową Papryka świeża Herbatka z cytryną MENU PONIEDZIAŁEK 14.11.2016r. Lane kluski: mąka pszenna, jajko, mleko 70% Mleko Pieczywo: Mąka pszenna, mąka żytnia, sól, woda,

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM (Instytutu Żywności i Żywienia 2009) 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny

Bardziej szczegółowo

k a t a l o g P R O D U K T Ó W

k a t a l o g P R O D U K T Ó W katalog P R O D U K T Ó W Produkty marki Poltino to gama najwyższej jakości owoców, warzyw, a także skomponowane z nich dania gotowe, zupy i mieszanki o szerokim kulinarnym zastosowaniu. Głębokie mrożenie

Bardziej szczegółowo

MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA

MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA Wartość odżywcza Żywność z tej grupy należy do grupy produktów białkowych. Białko mięsa, ryb i jaj charakteryzuje sie dużą wartością

Bardziej szczegółowo

ZDROWE ODŻYWIANIE Dietetyka Dietetyka to nauka, która bada jak to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i wydajność organizmu. Bada pewne składniki pożywienia, które mogą wpływać na nasze zdrowie. Na przykład

Bardziej szczegółowo

Cena jednostkowa z podatkiem (1szt,1kg,1l, 1op,1 pęczek) przewidy wana

Cena jednostkowa z podatkiem (1szt,1kg,1l, 1op,1 pęczek) przewidy wana Zespole Gimnazjalno-Szkolnym w Branicach w okresie od 1 września 2017 r. do 30 czerwca 2018 r. PAKIET NR I DOSTAWA WARZYW I OWOCÓW 1 Ziemniaki 1kg kg 6300 2 Cebula 1kg kg 300 3 Fasola biała 1kg kg 80 4

Bardziej szczegółowo

Formularz cenowy przedmiotu zamówienia - Załącznik nr 2 do SIWZ nr SPZOZ/PN/30/2013 UWAGA :

Formularz cenowy przedmiotu zamówienia - Załącznik nr 2 do SIWZ nr SPZOZ/PN/30/2013 UWAGA : Formularz cenowy przedmiotu zamówienia - Załącznik nr 2 do SIWZ nr SPZOZ/PN/30/2013 UWAGA : W przypadku nie wypełnienia kolumny,,nazwa produktu oferowanego, przyjmuje się iż zaoferowano produkt, który

Bardziej szczegółowo

Czy warto jeść kasze i płatki? dr inż. Dorota Czerwińska Katedra Żywienia Człowieka, SGGW 17.02.2016

Czy warto jeść kasze i płatki? dr inż. Dorota Czerwińska Katedra Żywienia Człowieka, SGGW 17.02.2016 Czy warto jeść kasze i płatki? dr inż. Dorota Czerwińska Katedra Żywienia Człowieka, SGGW 17.02.2016 Rola produktów zbożowych w żywieniu człowieka Produkty zbożowe, czyli mąki, pieczywo, kasze, ryż, makarony

Bardziej szczegółowo

MENU. PONIEDZIAŁEK r. ŚNIADANIE. Kasza manna na mleku Kanapka z pasztetem domowym Ogórek Herbatka z imbirem OBIAD

MENU. PONIEDZIAŁEK r. ŚNIADANIE. Kasza manna na mleku Kanapka z pasztetem domowym Ogórek Herbatka z imbirem OBIAD MENU PONIEDZIAŁEK 10.04.2017r. Kasza manna na mleku Kanapka z pasztetem domowym Ogórek Herbatka z imbirem Kasza manna na mleku: Mleko, kasza manna, sól Pieczywo razowe: Mąka pszenna razowa, mąka żytnia,

Bardziej szczegółowo

Zasada trzecia. Zasada czwarta

Zasada trzecia. Zasada czwarta Zdrowe odżywianie jest podstawą zachowania zdrowego organizmu. Przestrzegając dziesięciu podstawowych zasad właściwego żywienia, wykorzystamy dostępne pożywienie w najbardziej efektywny dla naszego zdrowia

Bardziej szczegółowo

Pięć porcji zdrowia. Pięć porcji zdrowia Opublikowane na stronie Dziecko w Warszawie (https://dzieckowwarszawie.pl) dr_aneta_gorska_kot.jpg [1] Fot.

Pięć porcji zdrowia. Pięć porcji zdrowia Opublikowane na stronie Dziecko w Warszawie (https://dzieckowwarszawie.pl) dr_aneta_gorska_kot.jpg [1] Fot. dr_aneta_gorska_kot.jpg [1] Fot. Strona 1 z 5 Strona 2 z 5 Strona 3 z 5 20 listopada 2015 Dlaczego tak ważne jest pięć porcji warzyw i owoców w codziennej diecie dzieci? odpowiada dr Aneta Górska-Kot,

Bardziej szczegółowo

Poniższe tabele pozwolą na unikanie wysokoszczawianowej żywności.

Poniższe tabele pozwolą na unikanie wysokoszczawianowej żywności. Dieta niskoszczawianowa polega na ograniczeniu spożywanych szczawianów. Dzienne spożycie szczawianów należy ograniczyć do 40 50 mg. Szczawiany można znaleźć w wielu produktach żywnościowych. Poniższe tabele

Bardziej szczegółowo

Odżywiamy się zdrowo! Filip Batko

Odżywiamy się zdrowo! Filip Batko Odżywiamy się zdrowo! Filip Batko KATEGORIE ŻYWIENIOWE WITAMINY PRODUKTY ZBOŻOWE PRODUKTY POCHODZENIA ROŚLINNEGO PRODUKTY POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO PRZETWORY MLECZNE ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA WIERSZE NA ZDROWIE

Bardziej szczegółowo

S ROZPOCZĘTY! Y PAMIĘ TA J!

S ROZPOCZĘTY! Y PAMIĘ TA J! R ILLOW G N O Z E S ROZPOCZĘTY! Y Nadszedł czas na czyszczenie grillów i wyruszenie do sklepu po niezbędne produkty. Potrawy z grilla cieszą się dużym powodzeniem wśród Polaków. Co zrobić, by oprócz smaku,

Bardziej szczegółowo

Składniki prozdrowotne w owocach i sokach owocowych. dr n. med. Beata Piórecka

Składniki prozdrowotne w owocach i sokach owocowych. dr n. med. Beata Piórecka Składniki prozdrowotne w owocach i sokach owocowych dr n. med. Beata Piórecka Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011 z 25 października 2011 r. zawiera informacje o zasadach umieszczania

Bardziej szczegółowo

Krupnik Waga 1 porcji - 250 g

Krupnik Waga 1 porcji - 250 g Krupnik Waga 1 porcji - 250 g Kasza jęczmienna perłowa 9,5 0,095 Marchew 15,5 0,155 Pietruszka, korzeń 6,5 0,065 Por 6,5 0,065 Seler korzeniowy 3,0 0,030 Ziemniaki 62,5 0,625 Margaryna 3,0 0,030 Ziele

Bardziej szczegółowo

JAK STRACIĆ NA WADZE 5 KG

JAK STRACIĆ NA WADZE 5 KG JAK STRACIĆ NA WADZE 5 KG P O Z N A J 9 P R O D U K T Ó W, K T Ó R E C I T O U Ł A T W I G L A M O U R L A D Y. P L GLAMOURLADY.PL Marzec 2017 OD REDAKCJI GLAMOURLADY.PL Spójrzmy prawdzie w oczy, nie ma

Bardziej szczegółowo

Plan żywieniowy: tydzień

Plan żywieniowy: tydzień Plan żywieniowy: tydzień 09.01.2018-12.01.2018 Ile dni: 4 Termin rozpoczęcia: 2018-01-09 Posiłki: 1. I śniadanie 2. II śniadanie 3. obiad 4. podwieczorek Przypisana grupa żywieniowa: Norma na energię dla

Bardziej szczegółowo

Razem x x x x VAT % Lp Nazwa artykułu Jedn.miar y. cena brutto za jedn miary. Podatek Vat w zł. Ilość Cena netto Wartość netto (PLN)

Razem x x x x VAT % Lp Nazwa artykułu Jedn.miar y. cena brutto za jedn miary. Podatek Vat w zł. Ilość Cena netto Wartość netto (PLN) Zadanie nr 1 Jaja Załącznik nr 1 Lp Nazwa artykułu Jedn.miar y Ilość Cena netto netto (PLN) VAT % Podatek Vat w zł brutto w zł cena brutto za jedn miary A B C D E F=DxE G H=GxF I=H+F J=I/D 1. Jaja XL powyżej

Bardziej szczegółowo

Żywienie osób po 60 roku życia. Opracowała : Irena Denderska Główny Dietetyk w Wielospecjalistycznym Szpitalu Powiatowym S.A w Tarnowskich Górach

Żywienie osób po 60 roku życia. Opracowała : Irena Denderska Główny Dietetyk w Wielospecjalistycznym Szpitalu Powiatowym S.A w Tarnowskich Górach Żywienie osób po 60 roku życia Opracowała : Irena Denderska Główny Dietetyk w Wielospecjalistycznym Szpitalu Powiatowym S.A w Tarnowskich Górach Młodzieńczą energię można zachować do końca życia. Ludzkie

Bardziej szczegółowo

MENU. PONIEDZIAŁEK r.

MENU. PONIEDZIAŁEK r. MENU PONIEDZIAŁEK 24.04.2017r. Kasza manna na mleku Kanapka z szynką Ogórek świeży Herbatka z imbirem Kasza manna na mleku: Mleko, kasza manna, sól Pieczywo razowe: Mąka pszenna razowa, mąka żytnia, sól,

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA DLA RODZICÓW

EDUKACJA DLA RODZICÓW Materiał opracowała: Jolanta Gęca EDUKACJA DLA RODZICÓW Prawidłowe żywienie dzieci i młodzieży jest szczególnie istotne, ze względu na fazę intensywnego wzrostu i dojrzewania. Dla utrzymania wzrostu i

Bardziej szczegółowo

Produkty Mleczne Tłuszcze Mięso, ryby, jaja Piramida żywienia Czego powinniśmy unikać Napoje gazowane, Chipsy Słodycze, Fast Foody PAMIĘTAJ!!

Produkty Mleczne Tłuszcze Mięso, ryby, jaja Piramida żywienia Czego powinniśmy unikać Napoje gazowane, Chipsy Słodycze, Fast Foody PAMIĘTAJ!! Zdrowy tryb życia Co robić żeby zdrowo żyć? Co otrzymujemy dzięki zdrowemu stylowi życia? Jak wygląda plan zdrowego żywienia? Chcesz być szczupła? Zdrowe odżywianie Węglowodany Warzywa i owoce Produkty

Bardziej szczegółowo

Plan żywieniowy: Tydzień

Plan żywieniowy: Tydzień Plan żywieniowy: Tydzień 29.04.2019-02.05.2019 Ile dni: 3 Termin rozpoczęcia: 2019-04-29 Posiłki: 1. I śniadanie 2. II śniadanie 3. obiad 4. podwieczorek Przypisana grupa żywieniowa: Norma na energię dla

Bardziej szczegółowo

Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY

Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY Czym są składniki odżywcze Składniki odżywcze substancje chemiczne dostarczane do organizmu przez pokarm, który dostaje się do

Bardziej szczegółowo

PRZEZ ŻOŁĄDEK DO MÓZGU. odżywianie a sprawność umysłowa dziecka

PRZEZ ŻOŁĄDEK DO MÓZGU. odżywianie a sprawność umysłowa dziecka Obecny styl życia i towarzyszące mu zmiany, także w naszym sposobie odżywiania się, zmniejszają zdolność uczenia się, sprzyjają przemęczeniu psychicznemu i fizycznemu, powodują drażliwość a nawet agresję.

Bardziej szczegółowo

7 00 L - karnityna + chrom + aminokwasy rozgałęzione, 7 30 I ŚNIADANIE, (głównie węglowodany złożone + owoce + warzywa):*

7 00 L - karnityna + chrom + aminokwasy rozgałęzione, 7 30 I ŚNIADANIE, (głównie węglowodany złożone + owoce + warzywa):* Przykładowe jadłospisy na redukcję masy ciała 1. Przykładowy jadłospis na zrzucenie wagi (zalecenia ogólne, na podstawie wywiadu z zawodnikiem trójboju siłowego): CZĘŚĆ I 3 TYGODNIE: 7 00 L - karnityna

Bardziej szczegółowo

Figi suszone niesiarkowane, suszone na słońcu

Figi suszone niesiarkowane, suszone na słońcu Daktyle niesiarkowane Bakalie ekologiczne - Daktyle to doskonała, słodka przekąska, stosowane również jako dodatek do wypieków, deserów i musli. Daktyle są źródłem cukrów i naturalnych salicylanów, działających

Bardziej szczegółowo

Echo Dobrocina. Nr 1 W zdrowym ciele zdrowy duch.

Echo Dobrocina. Nr 1 W zdrowym ciele zdrowy duch. Echo Dobrocina Nr 1 W zdrowym ciele zdrowy duch. Kwiecień 2015 Ważne aspekty wychowania fizycznego Aby poznać pojęcie wychowania fizycznego należy najpierw zaznajomić się z definicją kultury fizycznej.

Bardziej szczegółowo

Indywidualny Program Odżywiania

Indywidualny Program Odżywiania Indywidualny Program Odżywiania Jadłospis Nazwa: Dietetyk: Dieta Sport 3000kcal Strona 1 z 8 Podsumowanie jadłospisu Poniedziałek Wtorek Środa Sobota Niedziela Makiełki (1,2,3,6) Makiełki (1,2,3,6) Makiełki

Bardziej szczegółowo

Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie

Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Doktorze Zdrówko, co to znaczy być zdrowym? Być zdrowym, to nie tylko nie chorować, ale też czuć się dobrze, być radosnym i sprawnym fizycznie. Czy wiesz, co pomaga

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 PAKIET I - NABIAŁ. L.p. Nazwa artykułu J.m. Ilość jednostkowa Wartość. Wartość

Załącznik nr 2 PAKIET I - NABIAŁ. L.p. Nazwa artykułu J.m. Ilość jednostkowa Wartość. Wartość Załącznik nr 2 PAKIET I - NABIAŁ L.p. Nazwa artykułu J.m. Ilość jednostkowa netto netto % brutto 2 3 4 5 6 7 8 9. Mleko 2 % l 23000 2. Kefir 200g l 00 3. Ser twarogowy półtłusty kg 2200 4. Śmietana 8%

Bardziej szczegółowo

dr inż. Paulina Liszka dr inż. Mirosław Pysz Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia

dr inż. Paulina Liszka dr inż. Mirosław Pysz Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia Zasady układania jadłospisów, zmiany w wykorzystywanych dotychczas produktach spożywczych, obliczanie wartości odżywczej posiłku, przykładowy jadłospis dr inż. Paulina Liszka dr inż. Mirosław Pysz Krakowska

Bardziej szczegółowo

Indywidualny Program Odżywiania

Indywidualny Program Odżywiania Indywidualny Program Odżywiania Jadłospis Nazwa: Dietetyk: Dieta Sport 2000kcal Strona 1 z 8 Podsumowanie jadłospisu Poniedziałek Wtorek Środa Sobota Niedziela Makiełki (1,2,3,6) Makiełki (1,2,3,6) Makiełki

Bardziej szczegółowo

CERTYFIKAT. wydany podmiotowi gospodarczemu, określony w art. 29 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 834/2007

CERTYFIKAT. wydany podmiotowi gospodarczemu, określony w art. 29 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 834/2007 CERTYFIKAT wydany podmiotowi gospodarczemu, określony w art. 29 ust. rozporządzenia (WE) nr 834/2007 Nr dokumentu: PL-EKO-09/2900/6 Nazwa i adres podmiotu gospodarczego: Nazwa, adres i numer jednostki

Bardziej szczegółowo