Strategia rozwoju sportu w Polsce

Transkrypt

1 5 Państwo jest żywotnie zainteresowane rozwojem i upowszechnieniem różnych form sportu znajduje to wyraz w polityce społecznej. Rolą Państwa jest przede wszystkim stwarzanie warunków i dbałość o prawidłowy rozwój sportu poprzez tworzenie prawa, regulującego zasady uczestnictwa i działalności w sporcie, zwalczającego wynaturzenia i sprzyjającego bezpieczeństwu podczas imprez sportowych, subsydiowanie ze środków budżetowych centralnych ogniw systemu, kształcenia specjalistów, szkolenia utalentowanej sportowo młodzieży, przygotowań olimpijskich i budowy obiektów o szczególnym znaczeniu dla sportu. Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku 2012 W opracowanej przez Ministerstwo Edukacji i przyjętej przez Rząd Strategii znalazło się sześć obszarów Wychowanie fizyczne i sport szkolny; Sport dla wszystkich, rozwój powszechności i dostępności sportu w społeczeństwie; Sport wyczynowy; Kształcenie i doskonalenie zawodowe specjalistów; Infrastruktura sportu; Nauka i badania naukowe w sporcie; opieka lekarska i ochrona zdrowia. W obrębie każdego z nich wyznaczono odrębne cele oraz sposoby i warunki ich. Poniżej znajduje się ich omówienie wraz z krótkim komentarzem, jaki stanowią uwagi końcowe. Sport Wyczynowy 2003, nr 3-4/

2 6 Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku 2012 I. Wychowanie fizyczne i sport szkolny Cel główny osiągnięcie w 2012 r. europejskich standardów powszechności i dostępności do sportu. Wymaga to m.in.: wdrażania dzieci do systematycznego udziału w ćwiczeniach fizycznych; właściwego kształtowania prawidłowych nawyków ruchowych, pełnego udziału uczniów w zajęciach wychowania fizycznego w wymiarze 5 godzin tygodniowo oraz czterech zadań strategicznych: 1) wyposażenia uczniów w wiedzę i nawyki sportu jako ważnego czynnika rozwoju, zachowania zdrowia i dobrej sprawności przez całe życie; zmiany kryteriów oceny ucznia odejścia od ocen za poziom sprawności i umiejętności na rzecz postępu osobistego; 2) w procesie dydaktycznowychowawczym, a także w zajęciach pozalekcyjnych, wszechstronnego rozwoju sprawności fizycznej i nabywania umiejętności ruchowych do samodzielnego uprawiania sportu; 3) stwarzania warunków wyrównywania różnic w rozwoju fizycznym dzieci z różnych środowisk społecznych także niepełnosprawnych; 4) opracowania atrakcyjnego programu edukacyjnego Wychowanie przez sport i dla sportu, stanowiącego ofertę zagospodarowania czasu wolnego i przeciwdziałania patologiom społecznym. Zadania te będą realizowane równolegle w zakresie szkolnego wychowania fizycznego, sportu szkolnego, sportu w miejscu zamieszkania i sportu w rodzinie a także w sportowych programach ferii i wakacji. 1. Opracowanie nowych, atrakcyjnych programów Ministerstwo Edukacji edukacyjnych Wychowanie przez sport i dla sportu 2. Opracowanie projektu kryteriów oceny nauczy Ministerstwo Edukacji ciela wychowania fizycznego, z uwzględnieniem efektów rozwoju i sprawności osobistej ucznia 3. Opracowanie przepisów wykonawczych do wpro Ministerstwo Edukacji wadzenia 5 godzin wychowania fizycznego do szkół 4. Stałe doskonalenie systemu współzawodnictwa Ministerstwo Edukacji sportowego dla młodzieży na poszczególnych, poziomach nauczania (szkoły podstawowe, Polska Federacja gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne) Sportu Młodzieżowego

3 Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku II. Sport dla wszystkich, rozwój powszechności i dostępności sportu w społeczeństwie Cel upowszechnianie sportu w zakresie profilaktyki i dbałości o stan zdrowia społeczeństwa, szerszy dostęp obywateli, także osób niepełnosprawnych, do różnorodnych form sportowej aktywności, walka z negatywnymi zjawiskami i patologiami społecznymi. Zadania te realizowane będą poprzez: 1) sport wszystkich dzieci jako wydzielony obszar I celu strategicznego; 2) sport akademicki aktywizacja ruchowa młodzieży, wyposażanie we wzory zachowań, tworzenie nawyków uczestnictwa w ruchu sportowym przez całe życie; 3) sport dla wszystkich umożliwienie społeczeństwu dostępu do aktywności fizycznej, w formach odpowiadających zainteresowaniom i indywidualnym możliwościom każdego uczestnika; szczególne znaczenie przypisuje się tu sportowi w środowisku wiejskim i na terenach o niskim poziomie urbanizacji; 4) sport osób niepełnosprawnych pełniący szeroko rozumianą funkcję rehabilitacyjną, zarówno w przypadku rywalizacji sportowej, jak i udziału w sporcie dla wszystkich. Szczególną rolę przypisuje się integracyjnym formom zajęć. Dla tych przedsięwzięć istotne znaczenie ma rozwój i unowocześnienie infrastruktury sportowej, na której budowę i modernizację przeznaczone zostaną środki z dopłat do gier 1. Opracowanie programu promocji aktywności 2003 Ministerstwo Edukacji sportowej 2. Opracowanie nowych form uczestnictwa Ministerstwo Edukacji młodzieży akademickiej w zajęciach sportowych 3. Opracowanie nowych form i rozszerzenie Ministerstwo Edukacji programu pt. Sport wszystkich dzieci 4. Opracowanie programu Sport dla wszystkich Ministerstwo Edukacji dla różnych grup społecznych i zawodowych, awf-y 5. Opracowanie nowych projektów programów, Ministerstwo Edukacji rozszerzających dostęp do sportu osobom niepełnosprawnym 6. Program wydawnictw popularyzujących zadanie Ministerstwo Edukacji aktywność fizyczną ciągłe

4 8 Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku 2012 liczbowych. Bazę organizacyjną będą tworzyły przede wszystkim jednosekcyjne kluby osiedlowe lub środowiskowe. III. Sport wyczynowy W obszarze sportu wyczynowego, zgodnie z przyjętymi w Strategii założeniami, wydzielone zostały 4 obszary. 1. Sport młodzieżowy zakłada się: rozszerzenie programu Szkolenie młodzieży uzdolnionej sportowo we współpracy z samorządami, zwiększenie liczebności zawodników tzw. kadry olimpijskiej C (18-23 lata), modyfikację szkół mistrzostwa sportowego. 2. Sport kwalifikowany tworzone będą warunki do powołania klubów jedno- i dwusekcyjnych, nastąpi rozszerzenie zasięgu oddziaływania i przyciągnięcie do sportu większej liczby młodzieży, nastąpi poprawa na rynku pracy dla trenerów i instruktorów, wspierany będzie rozwój dyscy- 1. Stałe doskonalenie i rozszerzenie programu zadanie Ministerstwo Edukacji Narodowej Szkolenie młodzieży uzdolnionej sportowo, ciągłe i Sportu, Polska Federacja rozwinięcie programu kadry olimpijskiej C Sportu Młodzieżowego, Polska Konfederacja Sportu 2. Opracowanie warunków powstawania Polska Konfederacja Sportu, i funkcjonowania 1-2-sekcyjnych klubów samorządy lokalne sportowych na terenie województw 3. Opracowanie programów przygotowań 2003 Polska Konfederacja Sportu, do igrzysk olimpijskich w latach 2006 i 2008 Polski Komitet Olimpijski 4. Opracowanie programów przygotowań 2003 Polski Komitet Paraolimpijski do igrzysk paraolimpijskich w latach 2006 i Opracowanie projektu zasad funkcjonowania Ministerstwo Edukacji Narodowej sportu zawodowego w Polsce i Sportu, Polska Konfederacja Sportu 6. Rozwinięcie programu zwalczania dopingu Polska Konfederacja Sportu, w sporcie. Akredytacja laboratorium Komisja ds. Zwalczania Dopingu antydopingowego w Sporcie 7. Rozwinięcie programu bezpieczeństwa Polska Konfederacja Sportu na stadionach i obiektach sportowych 8. Racjonalizacja systemu współzawodnictwa zadanie Polska Konfederacja Sportu sportowego ciągłe

5 Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku plin o dużym zasięgu i zainteresowaniu szczególnie gier sportowych. 3. Sport olimpijski przygotowania reprezentacji do udziału w igrzyskach olimpijskich, utrzymanie wysokiej pozycji Polski we współzawodnictwie olimpijskim, rozwijanie potencjału tych dyscyplin, które przynoszą najwięcej medali i punktów, kontynuowanie współdziałania z Polskim Komitetem Olimpijskim. 4. Sport profesjonalny określenie norm prawno-organizacyjnych rozwoju sportu profesjonalnego w Ustawie o kulturze fizycznej, doskonalenie rozwiązań w kierunku dostosowania do przepisów obowiązujących w krajach Unii Europejskiej. IV. Kształcenie i doskonalenie zawodowe specjalistów Osiągnięcie założonych celów strategicznych I-III wymaga odpowiednio licznej, dobrze wykształconej i stale doskonalącej swą wiedzę i umiejętności kadry specjalistów i wolontariuszy. Zasadniczą bazę kształcenia będą stanowiły akademie wychowania fizycznego. Spełnione tu będą następujące warunki: 1) dostosowanie do standardów edukacyjnych Unii Europejskiej; 2) stopniowe poszerzanie oferty kształcenia dwuzawodowego; 3) wprowadzenie kierunku kształcenia sport; 4) rozszerzenie możliwości równoległego zdobywania dodatkowych uprawnień (instruktor, trener, menedżer itp.); 5) upowszechnienie studiów podyplomowych (także dla absolwentów innych kierunków studiów); 6) kształtowanie nawyku ustawicznego kształcenia. Szkolenie specjalistów będą również prowadzić uprawnione stowarzyszenia i inne organizacje. Wykonywanie zawodu nauczyciela wychowania fizycznego i trenera będzie związane z ustawowymi wymogami podnoszenia kwalifikacji, a w przypadku trenerów także z posiadaniem odnawialnej licencji. 1. Opracowanie programu kształcenia Ministerstwo Edukacji dwuzawodowego, awf-y 2. Opracowanie projektu funkcjonowania 2005 Ministerstwo Edukacji akademii trenerskiej, Polska Konfederacja Sportu 3. Opracowanie systemu funkcjonowania licencji Ministerstwo Edukacji trenerskich (permanentne dokształcanie), Polska Konfederacja Sportu

6 10 Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku 2012 Realizacja przedsięwzięć celu IV będzie wspomagana systemem pomocy dydaktycznych (np. kasety wideo, dyski CD-R, oprogramowanie komputerowe, itp.) oraz specjalistycznych, dostępnych wydawnictw i periodyków. Centralne miejsce znajdą tu metodyczne wydawnictwa tzw. Biblioteki Trenera. V. Infrastruktura sportu Cel stworzenie warunków dla dalszego rozwoju budownictwa obiektów sportowych, administrowanych przez samorządy lokalne, a finansowanych z dopłat do gier liczbowych. Z ogółu środków, przeznaczonych na inwestycje sportowe, do 70% kierowane będzie na inwestycje terenowe, a do 30% na dofinansowanie zadań z planu inwestycji strategicznych. Do 2012 roku działania koncentrowane będą na: 1) poprawieniu warunków szkoleniowo-treningowych, socjalnych i odnowy dla kadry olimpijskiej i narodowej; 2) poprawieniu warunków szkolenia młodzieży uzdolnionej sportowo; 3) poprawieniu warunków i bezpieczeństwa rozgrywania zawodów; 4) zwiększeniu dostępności bazy dla sportowców niepełnosprawnych; 5) zwiększeniu możliwości wykorzystania obiektów dla organizowania dużych imprez o charakterze widowiskowym. Przedsięwzięcia z tym związane dotyczą przede wszystkim: 1) inwestycji o charakterze remontowo-modernizacyjnym dla ratowania istniejących zasobów i podnoszenia standardu obiektów do poziomu międzynarodowego, z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych; 2) uzupełnienia istniejących kompleksów sportowych o brakujące elementy obiektów i urządzeń; 3) systemów monitorowania obiektów w dostosowaniu ich do wymogów Europejskiej Komisji ds. Bezpieczeństwa na obiektach sportowych; 1. Opracowanie modelowych rozwiązań technicznych Ministerstwo Edukacji miejskich, gminnych i osiedlowych ośrodków sportu dla aglomeracji z 10, 30, 60 tys. mieszkańców oraz zasad ich utrzymania i prowadzenia 2. Opracowanie programu rozwoju infrastruktury 2003 Polska Konfederacja Sportu sportowej strategicznej 3. Opracowanie programu rozwoju infrastruktury Ministerstwo Edukacji Narodowej sportowej w poszczególnych województwach i Sportu, sejmiki wojewódzkie 4. Opracowanie programu Sala gimnastyczna Ministerstwo Edukacji w każdej szkole

7 Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku ) budowy obiektów specjalistycznych, których brak warunkuje dalszy rozwój dyscyplin sportu, ważnych dla przygotowań do ME, MŚ i IO. VI. Nauka i badania naukowe w sporcie; opieka lekarska i ochrona zdrowia Realizacja szeroko zakrojonego i powszechnego programu rozwoju sportu w jego różnych formach wymaga dysponowania nowoczesnym zapleczem naukowo-metodycznym i technicznym oraz systemem specjalistycznej opieki medycznej. 1. Głównym ogniwem systemu badań naukowych i wdrożeń metodycznych będzie Instytut Sportu, którego struktura, organizacja i program, a także zasady finansowania zostaną dostosowane do rzeczywistych wymogów programu rozwoju sportu. Instytut będzie też koordynatorem całości systemu naukowo-metodycznego wspomagania sportu, w skład którego wejdą wyspecjalizowane zespoły akademii wychowania fizycznego oraz innych placówek naukowo-badawczych, których oferty będą przyjęte do. W ramach tego systemu będzie funkcjonowało wyodrębnione Laboratorium Antydopingowe. 2. W systemie opieki medycznej i ochrony zdrowia wiodącą rolę na poziomie centralnym będzie spełniała placówka o charakterze centrum medycyny sportu, nowocześnie wyposażona i zatrudniająca najlepszych specjalistów. Jej struktura i organizacja będą dostosowane do programu rozwoju sportu. Zostaną znowelizowane i wdrożone kryteria wymogów zdrowotnych do uprawiania poszczególnych dyscyplin sportu. Podjęte zostaną działania wspierające odbudowę sieci terenowych, specjalistycznych przychodni sportowo-le- 1. Opracowanie projektu funkcjonowania 2003 Ministerstwo Edukacji Instytutu Sportu 2. Opracowanie zmodyfikowanych kryteriów Ministerstwo Edukacji wymogów zdrowotnych do uprawiania, poszczególnych dyscyplin sportu Ministerstwo Zdrowia 3. Opracowanie projektu specjalistycznej opieki Ministerstwo Edukacji lekarskiej, wojewódzkich, miejskich i szkolnych, przychodni sportowo-lekarskich Ministerstwo Zdrowia 4. Opracowanie projektu funkcjonowania Ministerstwo Edukacji Narodowej centralnej placówki medycyny sportowej i Sportu, Ministerstwo Zdrowia

8 12 Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku 2012 karskich oraz systemu opieki medycznej nad uczniami, tak by wszyscy uczestnicy systemu sportu mieli odpowiednie warunki w zakresie profilaktyki i opieki medycznej. Uwagi końcowe Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku 2012 została przygotowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu i przyjęta przez Radę Ministrów 11 lutego 2003 r. Następnie zaprezentowano ją w dniu 11 marca 2003 roku na forum Sejmowej Komisji Kultury Fizycznej i Sportu. Obecnie działania koncentrują się na powołaniu koordynatorów oraz stworzeniu zespołów, których zadaniem będzie opracowanie poszczególnych programów operacyjnych. Zespoły powoływane będą na czas opracowania programów, po ich wdrożeniu zostaną rozwiązane. Koordynatorzy natomiast będą także nadzorować przygotowanie kolejnych rozdziałów, odpowiadać za ich zgodność z ogólnymi założeniami Strategii, poziom merytoryczny i jednolitość materiałów oraz w dalszej kolejności za terminowość operacyjnych celów strategicznych. Dla zapewnienia wysokiej jakości prac 6 zespołów: Wychowanie fizyczne i sport szkolny; Sport dla wszystkich, rozwój powszechności i dostępności sportu w społeczeństwie; Sport wyczynowy; Kształcenie i doskonalenie zawodowe specjalistów; Infrastruktura sportu; Nauka i badania naukowe w sporcie; opieka lekarska i ochrona zdrowia; koordynatorzy będą mogli powoływać ekspertów. Wdrożenie Strategii pociąga za sobą zmiany w aktach prawnych m.in.: Ustawy o kulturze fizycznej, oraz konieczność wydania szeregu nowych rozporządzeń. W tej sytuacji wydaje się konieczne powołanie także eksperta do spraw prawnych. Strategiczne programy operacyjne, przygotowane przez poszczególne zespoły, zostaną przyjęte przez Ministerstwo Edukacji po uzgodnieniu z innymi resortami. Terminy opracowania programów określa Harmonogram prac (należy zakładać możliwość wcześniejszego terminu opracowania). Po przyjęciu Program będzie obowiązywał wszystkie szczeble administracji. Realizację strategicznych programów operacyjnych będzie monitorować Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu. W budżecie Ministerstwa będą przewidziane odpowiednie środki na realizację prac, związanych z przygotowaniem i wdrażaniem Strategii rozwoju sportu w Polsce do roku Opracował: Dariusz Kielak