Galicja jako Królestwo Zaginione

Transkrypt

1 Galicja jako Królestwo Zaginione Spotkanie z historią i różnorodnością kulturową dawnej Galicji Zachodniej projekt edukacyjny z zakresu edukacji regionalnej realizowany na przedmiotach historii i wiedzy o społeczeństwie dla uczniów Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie w roku szkolnym 2014/2015 Autor i koordynator projektu edukacyjnego: mgr Magdalena Tomczyk nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie w Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie

2 Wstęp Co pamiętamy o dawnej Galicji, a co zapomnieliśmy? Czy warto przywoływać pamięć historyczną obszaru, który zniknął z mapy politycznej Europy 96 lat temu? Mam wrażenie, że świetność ziem polskich pod panowaniem austro węgierskim odchodzi powoli w niepamięć. Galicja to przecież nie tylko prowincja imperium Habsburgów. To przede wszystkim specyficzny rodzaj społeczeństwa, ukształtowanego przez bogactwo różnych narodów, kultur, języków i religii. Ta różnorodność przesądziła o oryginalności dziejów ziem, przynależnych monarchii miłościwie panującego cesarza Franciszka Józefa. Na skutek polityki PRL, negatywnie ustosunkowanej wobec podtrzymywania pamięci historycznej pokoleń, dopiero dziś w wyniku procesów integracji europejskiej, wypełniane są powoli braki nad kształtowaniem pamięci historycznej. Wiele błędów popełnionych przez doświadczenia komunizmu zostało poprawionych lub wyeliminowanych. Jednak w dalszym ciągu trudno nadal osiągnąć i zilustrować pełny wizerunek wielonarodowej i wielokulturowej Galicji, w której najważniejszymi wartościami były: konserwatyzm, patriotyzm oraz szacunek wobec tradycji, religii, pracy i rodziny. Dzięki zastosowaniu właściwych oraz innowacyjnych metod odnajdywania śladów pamięci można rekonstruować przeszłość historyczną i dokonania pokoleń. Wspaniałym rodzajem antidotum na zachowanie i utrwalanie dziejów Galicji, a zwłaszcza Galicji Zachodniej scalającej ziemie Polski południowo wschodniej, jest obecność muzeów, skansenów, archiwów, wystaw artystycznych. Niniejszy projekt, którego pierwsza część tytułu reprezentuje myśl prof. Normana Daviesa Galicja jako Królestwo Zaginione. Spotkanie z historią i różnorodnością kulturową dawnej Galicji Zachodniej stawia za główny cel starania nad zachowaniem oraz pielęgnowaniem pamięci pozostawionej po czasach imperium dynastii Habsburgów, obejmującego ziemie Polski południowo wschodniej. Projekt stanowi pewnego rodzaju próbę spojrzenia historycznego na wpół zapomniane i na wpół zapamiętane przez młode pokolenia Królestwo, pod pojęciem którego należy postrzegać właśnie Galicję. Niech setna rocznica wybuchu I wojny światowej, która przypada na obecny rok 2014 będzie zasadniczym motywem do poznania jej dziejów. Magdalena Tomczyk

3 Galicja to nie tylko prowincja habsburskiego imperium. Galicja była przede wszystkim specyficznym społeczeństwem, wytworzonym przez różne narody, grupy religijne i językowe oraz przez wiele bogatych, a przy tym odrębnych kultur 1. Galicyjskość to szacunek dla własnych korzeni prof. Andrzej Chwalba Nazwa szkoły: Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie Adres: ul. Kopernika 5, Tarnów Tytuł projektu edukacyjnego: Galicja jako Królestwo Zaginione. Spotkanie z historią i różnorodnością kulturową dawnej Galicji Zachodniej Autor projektu: mgr Magdalena Tomczyk Osoba wprowadzająca projekt: mgr Magdalena Tomczyk Programy na jakich oparty jest projekt: program nauczania historii w gimnazjum, program nauczania wiedzy o społeczeństwie w gimnazjum, plan pracy koła historycznego i wiedzy o społeczeństwie Zajęcia edukacyjne podczas których będzie realizowany projekt: lekcje historii i wiedzy o społeczeństwie, koło historyczne i wiedzy o społeczeństwie Czas trwania projekt: wrzesień czerwiec 2015 Zasięg projektu i miejsce wdrożenia projektu: Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie Odbiorcy projektu: uczniowie klas: 1 D, 1 F, 1 G, 2 A, 2 D, 3 H, rodzice i nauczyciele Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie Przyczyny napisania projektu. pomysł napisania niniejszego projektu zrodził się w roku szkolnym 2013/2014 podczas lekcji historii i zajęć koła historycznego, podczas których realizowałam wraz 1 Cyt. za: N. Davies, Galicja jako Królestwo Zaginione, [w:] K. Fiołek, M. Stala (red.), Kraków i Galicja wobec przemian cywilizacyjnych ( ). Szkice i studia, Kraków 2011, s. 8.

4 z moimi uczniami treści oraz zadania dotyczące setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej oraz obecności na terenie Ziemi Tarnowskiej licznych cmentarzy wojennych, był on jednak poprzedzony pogłębianiem przeze mnie zainteresowań Galicją, potrzeba wdrażania treści na poziomie edukacji w gimnazjum, obejmujących wiedzę o regionie, dawnej Galicji Zachodniej, w której w istotny sposób wkomponowała się historia miasta Tarnowa i Ziemi Tarnowskiej, niska i niewystarczająca wiedza uczniów na temat dorobku historycznego i kulturowego Galicji, a w szczególności Galicji Zachodniej oraz miasta Tarnowa, to wynik refleksji wynikającej z obserwacji osiągnięć edukacyjnych moich uczniów, uwagi i spostrzeżenia zasugerowali także rodzice uczniów, podczas zebrań oraz spotkań wychowawczych, potrzeba systematyzacji wiedzy historycznej dotyczącej dziejów Galicji, kryzys tradycyjnych wartości we współczesnym społeczeństwie polskim, które miały swe źródło w świadomości i kulturze mieszkańców Galicji, a sam konserwatyzm oraz patriotyzm galicyjski stanowił o niepowtarzalnym charakterze tych ziem i kręgosłupie moralnym jego mieszkańców, setna rocznica wybuchu I wojny światowej obchodzona w obecnym 2014 roku oraz setna rocznica (przypadająca w roku 2015) najważniejszych działań wojennych Frontu Wschodniego (bitwa pod Łowczówkiem, bitwa pod Gorlicami, bitwa pod Limanową), przebiegającego bezpośrednio przez ziemie południowo wschodniej Polski, samodzielne badania archiwalne przeprowadzone w Archiwach Państwowych w Tarnowie, Krakowie, Katowicach i Rzeszowie, Archiwum Diecezjalnym w Tarnowie, w Instytucie Pamięci Narodowej w Rzeszowie i Krakowie, w oparciu o przygotowywaną rozprawę doktorską, których treść dotyczyła w znacznej mierze Galicji, jej polityki, mieszkańców oraz aspektu kulturowego, samodzielne poszukiwanie, zainteresowanie oraz fascynacja mozaiką kulturową, polityczną oraz etniczną byłej Galicji Zachodniej, których efekty przedstawiłam w ramach siedemnastu konferencji naukowych, wygłaszając referaty, osobiste spostrzeżenia i obserwacje z uczestnictwa w projekcie edukacyjnym dla nauczycieli Czy my się znamy? Sposoby przeciwdziałania dyskryminacji w szkole, który realizowany był w roku szkolnym 2004/2005 w Nowym Sączu przez Małopolskie Towarzystwo Oświatowe oraz Stowarzyszenie Kobiet Romskich

5 w Nowym Sączu, efektem warsztatów była publikacja podręcznika i zeszytu ćwiczeń pod tym samym tytułem, w których zostały zamieszczone dwa scenariusze zajęć mojego autorstwa, samodzielne poszukiwanie pozostałości śladów powstania styczniowego na terenie południowo wschodniej Polski, zwiedzenie ponad 150 cmentarzy wojskowych I wojny światowej na terenie dawnej Galicji Zachodniej, składając tym samym cześć pamięci żołnierzy poległych na Froncie Wschodnim, poszukiwania realizowałam wraz z pracownikiem naukowym Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie dr inż. Jolantą Natkaniec, czego relatywnym skutkiem było zorganizowanie uroczystego Spotkania z historią cmentarzy wojennych z okresu I wojny światowej na obszarze dawnej Galicji Zachodniej - Dążyliśmy do waśni, znaleźliśmy spokój w dniu 3 czerwca 2014 roku na sali teatralnej Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie dla społeczności: dyrekcji, nauczycieli i uczniów, ponadto zaprezentowano film historyczny autorstwa moich uczniów, dotyczący czterech cmentarzy wojennych na terenie Ziemi Tarnowskiej Zgasły nasze imiona, ale czyny jaśnieją, a wszystkie informacje zamieszczono na stronie internetowej szkoły. Rys. 1. Kadr z filmu Zgasły nasze imiona, ale czyny jaśnieją cmentarze wojenne na terenie dawnej Galicji Zachodniej autorstwa moich uczniów: kl. 3D i 3H Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie, czerwiec 2014.

6 Rys. 2. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 3 w Ożennej. Położony przy granicy polsko słowackiej, rozpoczyna Szlak Cmentarzy Wojennych Frontu Wschodniego w dawnej Galicji Zachodniej. Zdjęcie wykonano podczas mojej wycieczki pieszej lipiec Rys. 3. Spotkanie z historią cmentarzy wojennych z okresu I wojny światowej na obszarze dawnej Galicji Zachodniej - Dążyliśmy do waśni, znaleźliśmy spokój w dniu 3 czerwca 2014 roku na sali teatralnej Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie. Mocne strony projektu. brak odrębnego przedmiotu edukacji regionalnej w nowej podstawie programowej szkoły gimnazjalnej, historia, zabytki, przyroda, osoby związane z Galicją, relacje świadków wydarzeń stanowią niewątpliwie o atrakcyjności ziem Polski południowo wschodniej,

7 własne doświadczenia dydaktyczne, a w szczególności samodzielne zainteresowanie oraz fascynacja dziejami Galicji w istotny sposób przyczyniają się do możliwości powodzenia niniejszego projektu, realizacja przez 12 lat ścieżki regionalnej podczas zajęć lekcyjnych, o sukcesie niniejszego projektu przemawia przede wszystkim posiadana przeze mnie wiedza, wynikająca z zainteresowań historią i kulturą regionów Polski oraz zgromadzona literatura a także samodzielne kształcenie, wydanie drukiem artykułów poświęconych historii ziem południowo wschodniej Polski. Założenia projektu. poznanie przez uczniów pojęć: Galicja, Galicja Zachodnia, Galicja Wschodnia, Lodomeria, Królestwo Galicji i Lodomerii, galicyjskość, Autonomia Galicyjska, zabór, zabór austriacki, Austro Węgry, Habsburgowie, monarchia, cesarstwo, etniczność, mniejszość narodowa, mniejszość etniczna, region, regionalizm, wielokulturowość, Małopolska, Ziemia Tarnowska, Podkarpacie, Łemkowie, Bojkowie, Huculi, Romowie, Żydzi, prawosławie, judaizm, grekokatolicyzm, protestantyzm, cerkiew, skansen, powstanie styczniowe, front wschodni I wojny światowej etc., zapoznanie uczniów z genezą istnienia Galicji, a w szczególności Galicji Zachodniej, rozbudzanie zainteresowań uczniów powyższą tematyką, w celu poszerzenia wiedzy o wyniki współczesnych badań naukowych, dotyczących właśnie Galicji, rozwijanie umiejętności obserwacji życia codziennego oraz umiejętność dokonania próby porównawczej, odnoszącej się do codzienności mieszkańców Galicji, kształcenie umiejętności dostrzegania ciągłości rozwoju kulturalnego i cywilizacyjnego regionu Galicji oraz Galicji Zachodniej, jego wkładu w rozwój polskiej oraz europejskiej tożsamości, ze szczególnym uwzględnieniem różnorodnych elementów etnicznych, mentalnych, językowych Galicji, wykształcenie u uczniów umiejętności obiektywnego spojrzenia na omawianą tematykę,

8 rozwijanie u uczniów szacunku wobec dorobku kulturowego dziedzictwa narodowego dawnej Galicji Zachodniej, kształcenie u uczniów umiejętności istnienia w środowisku lokalnym i regionalnym oraz umiejętności poszukiwania własnych korzeni oraz własnej tożsamości, niniejszy projekt odnosi się do przedmiotu historii i wiedzy o społeczeństwie w gimnazjum, polega na modyfikacji programu nauczania obu przedmiotów, powinien być rozumiany jako rozszerzenie podstawy programowej o zakres edukacji regionalnej z historii i wiedzy o społeczeństwie, rozszerzeniu o tematykę regionalną dotyczącą dziejów Galicji, ulegną następujące treści nauczania WOS: klasa druga: podręcznik Bliżej świata. Wiedza o społeczeństwie. Podręcznik dla gimnazjum, M. Wesołowska-Starnawska, A. Pilipiuk, W. Starnawski, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2009 współpraca i konflikty w grupie życie społeczne szkoła nasz drugi dom współczesne społeczeństwo polskie problemy polskiego społeczeństwa naród, tożsamość narodowa mniejszości narodowe i etniczne patriotyzm, postawy wobec narodu symbole Rzeczypospolitej Polskiej Polska poza Polską nasi rodacy na świecie kto tu rządzi, czy władza jest potrzebna? systemy autorytarne i totalitarne wczoraj i dziś państwo demokratyczne i prawa człowieka Konstytucja RP trójpodział władzy władza blisko obywateli władze gminy i ich zadania powiat i województwo klasa trzecia:

9 być obywatelem prawa i obowiązki obywateli etyka i kultura w życiu publicznym integracja w Europie jak funkcjonuje Unia Europejska miejsce Polski w integrującej się Europie globalizacja konflikty i zagrożenia we współczesnym świecie gospodarstwo domowe własność i jej formy przedsiębiorstwo formy i rodzaje jego działalności od gospodarki centralnie - planowanej do gospodarki rynkowej polityka gospodarcza państwa praca i przedsiębiorczość pieniądze bezrobocie przyczyny i skutki treści z zakresu nauczania historii klasa pierwsza: Podręcznik do historii dla klasy pierwszej gimnazjum Śladami przeszłości, pod red. St. Roszaka, Warszawa 2012 klasa pierwsza: Bizancujm Słowianie i Węgrzy pradzieje ziem polskich początki państwa polskiego klasa druga: Podręcznik do historii dla klasy drugiej gimnazjum Śladami przeszłości, pod red. St. Roszaka, Warszawa 2012 Polska dzielnicowa państwo Kazimierza Wielkiego system feudalny życie codzienne na wsi średniowieczne miasto i jego mieszkańcy Kościół w średniowieczu

10 kultura średniowieczna w cieniu kościołów i zamków kultura późnego średniowiecza w Polsce kultura odrodzenia w Polsce nowe wyznania w Europie kontrreformacja i odnowa Kościoła reformacja i kontrreformacja w Polsce rozwój gospodarczy Polski kultura polskiego odrodzenia barok i sarmatyzm klasa trzecia: Podręcznik do historii dla klasy drugiej gimnazjum Śladami przeszłości, pod red. St. Roszaka, A. Łaszkiewicz, Warszawa 2012 początki panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego Sejm Wielki i drugi rozbiór Polski powstanie kościuszkowskie i trzeci rozbiór Polski Europa po kongresie wiedeńskim rewolucja przemysłowa nowe ideologie ziemie polskie po kongresie wiedeńskim powstanie listopadowe Wielka Emigracja i represje po powstaniu powstanie krakowskie i Wiosna Ludów na ziemiach polskich powstanie styczniowe życie codzienne pod zaborami w II połowie XIX wieku partie polityczne na przełomie XIX i XX wieku kultura polska bez polskiego państwa zjednoczenie Włoch Stany Zjednoczone w XIX wieku wiek wynalazków w stronę demokracji kultura przełomu XIX i XX wieku przyczyny wybuchu I wojny światowej

11 na frontach I wojny światowej rewolucja w Rosji Polacy w walce o niepodległość sprawa polska na arenie międzynarodowej projekt zakłada również przewidywane osiągnięcia, wiadomości i umiejętności uczniów, uzyskane poprzez poszerzenie treści podstawy programowej o zakres dziejów dawnej Galicji Zachodniej. Cele główne projektu. nadrzędnym celem jest kształtowanie wśród uczniów poczucia własnej tożsamości poprzez popularyzację i utrwalanie wiedzy o przeszłości Galicji Zachodniej jako Małej Ojczyzny oraz jej tożsamości kulturowej, kształtowanie postaw patriotycznych uczniów zwłaszcza patriotyzmu lokalnego uczniów, poprzez wdrażanie ich w świat pamięci o przeszłości historycznej Polski południowo wschodniej, rozwijanie u uczniów wiedzy u kulturze własnego regionu, który ma ścisły związek w historią Polski, określenie uczniom miejsca i funkcji dawnej Galicji Zachodniej na tle dziejów politycznych Europy, określenie uczniom funkcji największych miast Galicji Zachodniej: Krakowa, Tarnowa, Rzeszowa oraz Nowego Sącza, przywołanie uczniom zdobyczy kulturowych związanych z twórczością ludową i niepowtarzalnym folklorem galicyjskiej wsi, wykształcenie u uczniów przełamywania stereotypów i barier kulturowych oraz etnicznych związanych z obecnością na terenie Polski południowo wschodniej mniejszości narodowych i etnicznych np.: Łemków, Romów, Ukraińców, Żydów oraz mniejszości religijnych: wyznawców judaizmu, protestantyzmu w różnych odmianach, prawosławia oraz grekokatolicyzmu, umiejętność budowania wizerunku Europy Ojczyzn w odbiorze najmłodszych,

12 ukształtowanie w postawie uczniów świadomości regionalnej uczniów poprzez wytworzenie więzi z historią regionu i doświadczeń pokoleń mieszkańców Galicji, kształtowanie u uczniów godnych postaw obywatelskich, warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Cele szczegółowe projektu. kształtowanie u uczniów poczucia, iż przynależą do społeczeństwa lokalnego i Małej Ojczyzny oraz budują swoim postępowaniem ich wizerunek, zrodzenie u uczniów potrzeby poszukiwania źródeł wiedzy o przeszłości własnej rodziny, umiejętność dostrzegania i doceniania przez uczniów ponadczasowych wartości, obecnych w dawnej Galicji, wypływających z szacunku wobec Ojczyzny, religii, rodziny i pracy, które w obecnym czasie przeżywają poważny kryzys moralny, budowanie wśród uczniów postawy wyrozumiałości i szacunku wobec zdobyczy cywilizacyjnych pokoleń, które zamieszkiwały ziemie galicyjskie, promowanie wśród uczniów idei różnorodności kulturowej ziem Polski południowo wschodniej poprzez rozwijanie dialogu międzykulturowego, zwalczanie w społeczności uczniowskiej wszelkich form budzenia się konfliktów społecznych, wynikających z różnic kulturowych czy światopoglądowych, podniesienie wśród uczniów świadomości społecznej w celu kształtowania odpowiedzialnego społeczeństwa globalnego, wypromowanie wśród uczniów na poziomie lokalnym idei poczucia stanowienia części społeczności galicyjskiej, kształtowanie wśród uczniów aktywnych, odpowiedzialnych postaw obywatelskich, kształcenie u uczniów umiejętności obserwacji życia społecznego, dostrzegania ciągłości rozwoju kulturalnego oraz cywilizacyjnego rodzinnego miasta, regionu oraz ich wkładu do kultury polskiego i europejskiej, z uwzględnieniem istnienia w nich różnorodnych elementów kulturowych, etnicznych, religijnych, mentalnych, językowych, światopoglądowych, promowanie powyższej tematyki wśród rodziców i nauczycieli humanistów.

13 Na poziomie wiadomości uczeń potrafi: zdefiniować znaczenie pojęć: Galicja, Galicja Zachodnia, Galicja Wschodnia, Lodomeria, Królestwo Galicji i Lodomerii, galicyjskość, Autonomia Galicyjska, zabór, zabór austriacki, Austro Węgry, Habsburgowie, monarchia, cesarstwo, etniczność, mniejszość narodowa, mniejszość etniczna, region, regionalizm, wielokulturowość, Małopolska, Ziemia Tarnowska, Podkarpacie, Łemkowie, Bojkowie, Huculi, Romowie, Żydzi, prawosławie, judaizm, grekokatolicyzm, protestantyzm, cerkiew, skansen, powstanie styczniowe, front wschodni I wojny światowej etc., scharakteryzować proces kształtowania się Galicji w wyników rozbiorów państwa polskiego, osadzić w czasie i przestrzeni dzieje miasta Tarnowa jako ważnego punktu na mapie Galicji Zachodniej, podać najważniejsze: daty, wydarzenia, postacie, miejsca, miasta, zabytki dawnej Galicji Zachodniej, wskazać najważniejsze tytuły pozycji książkowych traktujące o dziejach Galicji, samodzielnie odszukać informacje dotyczące informacji o historii Galicji, podać przykłady wartości, tradycji, które świadczyły o tożsamości regionalnej Galicji oraz jej mieszkańców, podać elementy kultury regionu Małopolski i Podkarpacia, wymienić przykłady mniejszości etnicznych, narodowych oraz wyznaniowych, które niegdyś i obecnie zamieszkiwały i zamieszkują Galicję, umieć wymienić i wskazać elementy świadczące o tzw. tożsamości galicyjskiej, zapamiętać najważniejsze informacje o historii dawnej Galicji. Na poziomie umiejętności uczeń potrafi: aktywnie uczestniczyć w realizacji niniejszego projektu, angażując się w proces realizowania jego treści i celów,

14 podjąć głos w dyskusji panelowej oraz pozostałych metodach interaktywnych, dotyczących poznawania dziejów Galicji i jej różnorodnej kultury, samodzielnie znaleźć dostępne informacje dotyczącej Galicji; w bibliotece, sieci internetowej, zbudować drzewo genealogiczne własnej rodziny, a także odszukać żywego świadka historii, który pamięta z relacji np. swoich krewnych życie w dawnej Galicji, samodzielnie zaprojektować pracę, stronę internetową, lub film dotyczących wybranego elementu z dziejów Galicji, analizować teksty źródłowe, mapy historyczne, filmy historyczne dotyczące Galicji, praktycznie wykorzystać zdobytą podczas zajęć lekcyjnych wiedzę o Galicji. Cele wychowawcze (postawy i zachowania ucznia): dostrzega znaczenie istnienia Galicji dla znaczenia i historii miasta Tarnowa, jako przykładu życia lokalnego, wspólnotowego, rodzinnego, indywidualnie postrzega znaczenie tradycyjnych wartości galicyjskich: patriotyzm, konserwatyzm, szacunek dla państwa, rodziny i pracy, promuje wartość patriotyzmu lokalnego wśród swojej grupy rówieśniczej, odczuwa przywiązanie do osiągnięć minionych pokoleń mieszkańców Galicji, systematycznie stara się pogłębiać wiedzę, dotyczącą historii regionu, w którym mieszka, odczuwa odpowiedzialność za historię regionu Polski, w którym przyszedł na świat, wykazuje postawę szacunku wobec treści i wiedzy uzyskanej na lekcjach historii oraz wiedzy o społeczeństwie. Ewaluacja. niniejszy projekt przewiduje następującą kontrolę lub ocenę osiągnięć uczniów; pracę i osiągnięcia uczniów powinno się oceniać na podstawie: umiejętności w zakresie

15 gromadzenia, przetwarzania i prezentowania wiedzy, aktywności oraz zaangażowania ucznia, wygłaszania prac pisemnych, przygotowywania prezentacji multimedialnych, rozwiązywania kart pracy, przeprowadzania wywiadów oraz rozmów, umiejętności poprawnego relacjonowania, pisemnych opracowań własnych, dotyczących tematów przygotowanych na postawie źródeł, zgromadzonych materiałów, literatury lub jako wynik przeprowadzanych obserwacji, umiejętności współdziałania w grupie, uczniowie będą także oceniani podczas zajęć terenowych, lekcyjnych, pozalekcyjnych oraz na podstawie prac wykonywanych indywidualnie oraz zbiorowo, zewnętrzną formą edukacji będą konkursy, quizy, prace dodatkowe np. w postaci projektów, reportaży filmowych, wywiadów, plakatów, folderów, w których uczniowie będą brali udział, przygotowania i organizacji uroczystego spotkania dotyczącego dziejów Galicji na sali teatralnej w szkole oraz zorganizowanie inscenizacji z okazji tego dnia, zbierane będą następujące rodzaje informacji o realizacji innowacji: wyniki klasyfikacji, osiągnięcia w konkursach i olimpiadach, indywidualne sukcesy uczniów, pozytywne zmiany wychowawcze, opinie uczniów, opinie i spostrzeżenia rodziców, dyrekcji szkoły, grona pedagogicznego, podstawowymi źródłami informacji na temat projektu oraz skutków jego wdrażania, będą: opinie, sugestie, spostrzeżenia uczniów, rodziców, dyrekcji szkoły, grona pedagogicznego, zaproszonych gości, wywiad, dokumentacja przebiegu projektu, wyniki ankiet, testów, sprawdzianów, arkuszy diagnostycznych, indywidualnych projektów uczniowskich, następujące narzędzia oraz procedury zostaną wykorzystane do zbierania informacji: sprawdziany, testy, arkusze diagnostyczne, hospitacja, obserwacja, rozmowa, wywiad, przygotowanie lekcji, inscenizacja uroczystego spotkania, opracowane wyniki ewaluacji (za semestr pierwszy roku szkolnego 2014/2015 w miesiącu styczniu 2015 roku, za semestr drugi roku szkolnego 2014/2015 w miesiącu czerwcu 2015 roku) zostaną udostępnione dyrekcji szkoły, gronu pedagogicznemu, a także rodzicom uczniów. Formy i metody pracy. rozmowa nauczająca z elementami wykładu

16 praca z tekstem źródłowym praca z mapą historyczną praca z filmem historycznym pogadanka dyskusja dydaktyczna projekt multimedialny wycieczka terenowa lekcja w terenie lekcja muzealna spotkanie z ciekawą osobą przygotowanie fotografii i filmu Sprzymierzeńcy. Dyrekcja Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie Rada Rodziców Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie Samorząd Uczniowski Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie grono pedagogiczne Zadania szkoły. umożliwienie uczniom zdobywania wszechstronnej wiedzy, dotyczącej edukacji regionalnej wraz z korelacją pozostałych ścieżek edukacyjnych, tworzenie sytuacji wyzwalających twórczość, indywidualność, wzbogacających warsztat pracy uczniowskiej, przygotowanie oraz wdrożenie uczniów do roli aktywnego, odpowiedzialnego za swoje czyny i słowa obywatela, wspieranie koordynatora projektu w jego pracy i celach edukacyjnych. Główne treści tematyczne projektu. w ramach lekcji wos:

17 pojęcie regionu, regionalizmu i wielokulturowości zróżnicowanie geograficzne południowo wschodniej Polski życie społeczne południowo wschodniej Polski i dawnej Galicji Zachodniej mieszkańcy dawnej Galicji Zachodniej przykłady korelacji Polaków i przedstawicieli mniejszości narodowych, etnicznych i wyznaniowych fale migracji mieszkańców Polski południowo wschodniej, przyczyny historyczne oraz gospodarcze jednocząca się Europa problem różnorodności kulturowej mieszkańców Polski południowo wschodniej na przykładzie ziem galicyjskich w kręgu małopolskiej tożsamości regionalnej gwary, nazwy, nazwiska, przysłowia i powiedzenia, miejsca kultowe, tragiczne, magiczne kultura i jej elementy działalność przemysłowa i jej tradycja w Małopolsce i na Podkarpaciu w ramach lekcji historii: rozbiory państwa polskiego i utworzenie Królestwa Galicji i Lodomerii podział Galicji Wolne Miasto Kraków kościoły i wyznania Galicji budzenie się ukraińskiej świadomości narodowej mozaika etniczna społeczeństwa Galicji życie codzienne mieszkańców Galicji polityka wewnętrzna Galicji rozwój i życie miast galicyjskich galicyjscy Żydzi ożywienie polityczne Galicji w XIX i XX wieku szkolnictwo i życie kulturalne w Galicji na przełomie XIX i XX wieku organizacje spiskowe w Galicji asymilacja cudzoziemców na tereny Galicji burzliwe lata Rzeczpospolita Krakowska rabacja galicyjska

18 Autonomia Galicyjska język polski i inne języki na terenie Galicji Tarnów w okresie Autonomii Galicyjskiej ugrupowania polityczne Autonomii Galicyjskiej życie naukowe Autonomii Galicyjskiej powstanie styczniowe na terenie Galicji Zachodniej cesarz Franciszek Józef I wybuch I wojny światowej w Galicji walki frontu wschodniego I wojny światowej cmentarze wojenne kryzys zaboru austriackiego Galicja na drodze do niepodległości Rzeczypospolitej Rzeczpospolita Niepodległa Magdalena Tomczyk lipiec sierpień 2014 r. Rys. 4. Łemkowszczyzna. Zdjęcie wykonano w lipcu 2014 r.

19 KONIEC