W serii Biblioteka Biznesmena ukazały się:
|
|
- Kajetan Górecki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2 W serii Biblioteka Biznesmena ukazały się: 1. Analiza i prognozowanie szeregów czasowych (program komputerowy) Karol i Maria Kolenda 2. Clienting Jedyne, co przeszkadza, to klient Edgar Geffroy 3. Controlling - Planowanie, kontrola, kierowanie prof. H. J. Vollmuth 4. Controlling od A do Z prof. H. J. Vollmuth 5. Cybernetyka w zarządzaniu prof. Zdzisław Gomółka 6. Encyklopedia marketingu prof. Tadeusz Sztucki 7. Innowacje i zmiany w firmie prof. Józef Penc 8. Inteligencja stosunków międzyludzkich S. Gross 9. Inżynieria finansowa prof. US. W. Tarczyński, dr. M. Zwolankowski 10. Inżynieria zarządzania Cz. I prof. Ireneusz Durlik 11. Inżynieria zarządzania Cz. II prof. Ireneusz Durlik 12. Kompetencje przedsiębiorstwa prof. Mariusz Bratnicki 13. Kreatywne kierowanie prof. Józef Penc 14. Kreowanie zachowań w organizacji prof. Józef Penc 15. Leksykon biznesu prof. Józef Penc 16. Marketing przedsiębiorcy i menedżera prof. Tadeusz Sztucki 17. Marketing w pytaniach i odpowiedziach prof. Tadeusz Sztucki 18. Matematyka finansowa - przykłady, zadania dr Mieczysław Sobczyk 19. Metody sprawnego zarządzania red. prof. Henryk Bieniok 20. Motywowanie w przedsiębiorstwie red. prof. Zdzisław Jasiński 21. Prognozowanie gospodarcze red. prof. Edward Nowak 22. Promocja sztuka pozyskiwania nabywców prof. Tadeusz Sztucki 23. Przełamywanie szoku kulturowego Elisabeth Marx 24. Public Relations T. I prof. Krystyna Wojcik 25. Public Relations T. II prof. Krystyna Wojcik 26. Rachunkowość zarządcza dla niewtajemniczonych prof. Leslie Chadwick 27. Restrukturyzacja procesów gospodarczych prof. Ireneusz Durlik 28. Rynki kapitałowe Cz. I (analizy giełdowe) prof. US. Waldemar Tarczyński 29. Rynki kapitałowe Cz. II (analizy giełdowe) prof. US. Waldemar Tarczyński 30. Strategia zarządzania dystrybucją prof. Martin Christopher 31. Strategia zarządzania zaopatrzeniem dr Zdzisław Sarjusz-Wolski 32. Strategie zarządzania Cz. I prof. Józef Penc 33. Strategie zarządzania Cz. II prof. Józef Penc 34. Systemy informacyjne biznesu prof. Jerzy Kisielnicki, prof. Henryk Sroka 35. Szczupłe organizacje Uwe Müller 36. Total Quality Management Hans Steinbeck 37. Zarządzanie czasem prof. Lothar Seiwert 38. Zarządzanie nieruchomościami prof. UW. Artur Śliwiński 39. Zarządzanie pracą red. prof. Zdzisław Jasiński 40. Zarządzanie projektami informatycznymi dr Zdzisław Szyjewski 41. Zarządzanie przedsiębiorstwem przyszłości red. prof. Kazimierz Perechuda 42. Zmiana warty w zarządzaniu Uwe Müller
3 Projekt okładki: Leszek Mirek Redakcja: Joanna Stryjczyk Copyright by Agencja Wydawnicza PLACET 2000 Wydanie ebook Wydawca: Wydawnictwo ul. Mickiewicza 18a/1 Warszawa tel.: (22) fax (22) Wszelkie prawa zastrzeżone. Publikacja ani jej części nie mogą być w żadnej formie i za pomocą jakichkolwiek środków technicznych reprodukowane bez zgody właściciela copyright. ISBN Skład i łamanie: PLACET Druk i oprawa: ebook
4
5 Spis treści Wprowadzenie Problematyka zarządzania projektami informatycznymi Co to jest projekt? Cele projektu Cykl życia i unikalność projektu Co to jest zarządzanie projektem? Organizacja projektu Metodyka tworzenia systemów informatycznych Inżynieria oprogramowania Modele tworzenia systemów informatycznych Kaskadowy model realizacji projektów informatycznych Identyfikacja projektu Definicja projektu Realizacja projektu Ukończenie projektu Procesy zarządzania projektem Czynniki krytyczne sukcesu Strategia informatyzacji firmy Identyfikacja projektu Rozpoznanie zagrożeń realizacji Przykłady obszarów oddziaływania Znaczenie czynników krytycznych sukcesu Zarządzanie zakresem projektu Planowanie prac projektowych Elementy planu projektu Struktura prac w projekcie Definiowanie zakresu projektu Plan punktów węzłowych Wymiarowanie projektów informatycznych Estymacja parametrów projektu Miary stosowane w projektach informatycznych Techniki szacowania Metoda punktów funkcyjnych Inne problemy związane z szacowaniem projektów
6 6 Wprowadzenie 6. Zarządzanie czasem w projekcie Wyznaczanie terminu realizacji projektu Jednostki czasu w projekcie Technika harmonogramów Gantta Techniki sieciowe harmonogramowania Wymiarowanie sieci Zarządzanie zasobami projektu Szacowanie budżetu projektu Sposoby ponoszenia kosztów Monitorowanie kosztów projektu Analiza zasobowa harmonogramów Zarządzanie komunikacją w projekcie Istota komunikacji Raporty i przeglądy Organizacja zebrań Dokumentacja projektu Zarządzanie ryzykiem w projekcie Ryzyko w projektach informatycznych Identyfikacja ryzyka Ocena ryzyka Zapobieganie ryzyku Monitorowanie ryzyka Zarządzanie zmianami w projekcie Zmiany w projekcie Proces zarządzania zmianami Kierownik projektu Zadania kierownika projektu Kwalifikacje i umiejętności kierownika Wydajność zespołu projektowego Podstawowe wymagania stawiane kierownikowi projektu Bibliografia
7 Wprowadzenie 7 Wprowadzenie Codzienne doświadczenia wskazują na to, że jedyną pewna rzeczą jest zmiana. Zmienia się wszystko wokół nas, a jedna zmiana powoduje pojawienie się następnych. Ciągła zmienność jest szczególnie istotna w gospodarce konkurencyjnej. Łatwość adaptowania się do zmian stanowi bowiem o pozycji firmy na rynku. Jak twierdzi dyrektor generalny firmy ubezpieczeniowej Aetna Life and Casualty, Ronald E. Compton, Zmiana to nie jest coś, co się zdarza. To sposób na życie. To proces, to wartość. To nie jest coś, co robisz, to cię zewsząd otacza. [70] Aby wprowadzić zmiany w jakiejś instytucji, ustanawiany jest projekt 1. Pod pojęciem projektu możemy rozumieć tworzenie nowych obiektów, wprowadzanie zmian organizacyjnych, modernizację istniejących obiektów czy też promowanie nowej usługi lub produktu. Projektem jest więc lot człowieka na Księżyc, budowa nowego mostu, wprowadzenie nowej usługi bankowej, a również na przykład wojna w Zatoce Perskiej. Różnorodność projektów, a szczególnie obszarów wprowadzania zmian, wpływa na specyfikę konkretnej strategii, chociaż pewne elementy są uniwersalne i mają zastosowanie w większości nowych przedsięwzięć. Podstawowym celem ustanowienia projektu jest szybkie i bezkonfliktowe wprowadzenie zmiany. Należy dążyć do osiągnięcia celów zmiany bez zakłócania normalnego funkcjonowania organizacji. Systemy informatyczne stanowią szczególną klasę projektów. Złożoność systemu informatycznego oraz jego różnorodne oddziaływanie stanowią poważną trudność we wdrożeniu zmian wynikających z jego stosowania. Liczba zakończonych niepowodzeniem dużych projektów informatycznych potwierdza tę tezę. Niepowodzenia dużych projektów informatycznych z pewnością nie są polską specyfiką, podobnie jest w innych krajach. Przyczyny są bardzo różne i w celu ich wyeliminowania podejmowane są prace nad doskonaleniem procesu prowadzenia projektu. 1 Projekt jest prostym tłumaczeniem angielskiego słowa project. Lepszym tłumaczeniem jest polskie określenie przedsięwzięcie, które oddaje złożoność różnorodnych działań podejmowanych dla wprowadzania zmian, jednak nie przyjęło się i w praktyce częściej spotykamy określenie projekt. W dalszej części książki będziemy stosowali słowo projekt w rozumieniu wszelkich działań mających na celu wprowadzanie zmian.
8 8 Wprowadzenie Zarządzanie projektami staje się dziedziną wiedzy wzbudzają duże zainteresowanie. Powstają duże międzynarodowe stowarzyszenia, których misją jest rozwój i wspieranie zarządzania projektami [96]. Stowarzyszenie Project Management Institute grupuje członków z wielu krajów świata, gromadząc ich wiedzę i doświadczenia z obszaru prowadzenia przedsięwzięć. Wiedza ta jest stale uaktualniana i rozpowszechniana w postaci publikacji, konferencji, seminariów. Członkami stowarzyszenia są indywidualni projektanci oraz firmy zainteresowane prowadzeniem projektów. Stowarzyszenie opracowało i wprowadziło w życie procedurę nadawania stopni certyfikujących umiejętnościom w zarządzaniu projektami. Certyfikaty te mają wysoką rangę zawodową. Wiedza dotycząca zarządzania projektami jest bardzo obszerna i trudno w jednej książce zawrzeć wszystkie informacje, jakie są niezbędne przy wprowadzaniu zmian. Wiedzy tej nie można przedstawić w formie prostego przewodnika czy uniwersalnego przepisu na sukces. Pojęcie sukcesu nie jest jednoznaczne z uwagi na udział w procesie projektowym wielu uczestników o różnych celach. W książce tej koncentrujemy się na odpowiedzi na pytanie, CO należy zrobić w poprawnie realizowanym procesie projektowania, nie dając wyczerpującej odpowiedzi na pytanie JAK te prace mają być wykonane. Taki układ wynika z uniwersalności procedur zarządzania projektami, możliwych do wykorzystania w różnych obszarach działalności. Szczególną uwagę poświęcimy projektom informatycznym. Działania związane z zarządzaniem projektem informatycznym są niezależne od metodyki tworzenia systemu informatycznego wybierzemy, czy od metod projektowania lub programowania stosowanych w procesie wykonawczym. Ponieważ tematyka zarządzania projektami jest obszerna, tu poruszone zostaną najważniejsze tematy, które powinny zainteresować osoby kierujące projektami. Poszczególne rozdziały książki zawierają podstawowe informacje dotyczące poszczególnych zagadnień, niezbędne dla poprawnego przeprowadzenia realnych projektów. Pierwszy rozdział zawiera ogólne informacje na temat problemów, jakie występują w zarządzaniu projektami. Każdy projekt ustanawiany jest w celu wprowadzenia zmiany. Różne są przyczyny i uwarunkowania wprowadzania zmian i dlatego różnie definiowane są cele projektów. Projekty mają własny
9 Wprowadzenie 9 cykl życia, który zaczyna się od jego ustanowienia a kończy w chwili wprowadzenia wytworzonego produktu do użytkowania. W procesie realizacji projektu prowadzone są różne działania zmierzające do wdrożenia zmiany. Projekt ma standardową strukturę organizacyjną, która określa powiązani zespołów uczestniczących w jego realizacji oraz typowe role. Podejście do procesu realizacji projektu wymaga uporządkowania działań oraz zastosowania sprawdzonych procedur. W przypadku systemów informatycznych wykorzystuje się różne metodyki postępowania. W praktyce najczęściej stosuje się model kaskadowy, który zakłada określoną sekwencję działań zmierzających od ustanowienia projektu przez kolejne fazy realizacji. W takim cyklu życia projektu konieczne jest opisanie poszczególnych prac. Zmiany są najczęściej wprowadzane w organizacjach, realizujących określone cele i mających wytyczoną strategię działania. Dlatego przy wdrażaniu systemów informatycznych, które szczególnie mocno ingerują w strukturę i funkcjonowanie firmy, trzeba uwzględniać uwarunkowania realizacyjne. Wprowadzanie zmian związane jest z wieloma czynnikami, które mogą stanowić zagrożenie dla procesu wykonawczego. Wczesna identyfikacja czynników krytycznych sukcesu projektu pozwala na lepsze przygotowanie się do ewentualnego negatywnego oddziaływania otoczenia i niespodziewanych zdarzeń, które mogą zakłócać sprawną realizację projektu. Zdefiniowane cele projektu wyznaczają zakres zadań do wykonania. Sporządzanie listy prac do wykonania i odpowiednie zaplanowanie działań realizacyjnych to podstawowe prace przygotowawcze w przypadku każdego projektu. Najczęściej podczas projektowania stosowana jest hierarchiczna struktura prac, która nie tylko zawiera kompletną listę zadań do wykonania, ale też określa związki pomiędzy poszczególnymi zadaniami. W celach organizacyjnych wyznaczane są zadania kluczowe, które podlegają specjalnej procedurze monitorowania i najczęściej są elementami pośrednich odbiorów. Zadania te, zwane punktami węzłowymi lub kamieniami milowymi, stanowią cząstkowe etapy prac projektowych. Projekty informatyczne dotyczą rozmaitych obszarów działalności firm, dlatego są różnorodne i trudne w porównywaniu. W przypadku syste-
10 10 Wprowadzenie mów informatycznych trudna do zmierzenia jest ich wielkość i złożoność. Problemy mierzalności projektów informatycznych, a w szczególności kluczowych prac programistycznych, są przedmiotem badań inżynierii oprogramowania. Na wstępnych etapach prac projektowych zachodzi konieczność oszacowania wielu parametrów. Opisana w tej książce metoda punktów funkcyjnych pozwala na oszacowanie systemu informatycznego właśnie na wstępnym etapie prac. Ponadto dyskusji poddane są również inne miary wykorzystywane w projektach informatycznych. Problemy szacowania i stosowane techniki stanowią jeden z istotnych problemów zarządzania projektami. Oprócz zakresu prac projektowych jednym z najistotniejszych problemów zarządzania projektami jest zarządzanie czasem. Wyznaczenie terminu realizacji projektu jest trudne z uwagi na złożoność prac w zestawieniu z potrzebą szybkiego wdrożenia zmiany. Przy wyznaczaniu terminu zakończenia prac projektowych należy uwzględnić wiele skomplikowanych związków przyczynowo-skutkowych zachodzących między zadaniami projektowymi. Dlatego w praktyce często mamy do czynienia z niedotrzymywaniem terminów ukończenia projektu. Budowa i analiza sieci zależności oraz ich prezentacja graficzna w postaci wykresów Gantta czy sieci CPM i PERT to podstawowe techniki stosowane w zarządzaniu projektami. Czas wykonania zadań zależy od powiązań z innymi pracami, uwarunkowań realizacyjnych i dostępnych zasobów. Zarządzanie zasobami w projektach polega nie tylko na odpowiednim wykorzystaniu zespołów ludzkich, ale również na umiejętnym wykorzystaniu budżetu i sprzętu dostępnego w procesie realizacyjnym. Szacowanie wartości prac, określenie sposobu ponoszenia kosztów, monitorowanie kosztów to umiejętności konieczne w prowadzeniu projektu. Projekty realizowane są w zespołach, które wykonują różne specjalistyczne prace składające się w jedną całość. Poprawnemu wykonaniu wszystkich prac służy jest sprawny i skuteczny system komunikowania. Sporządzanie raportów, organizowanie przeglądów, zebrania zespołu to techniki zbierania i przekazywania informacji o postępach prac projektowych, zadaniach do wykonania, oraz zagrożeniach w osiąganiu celów. Zebrania, konieczne dla realizacji projektu, nie powodują wykonania zadań
11 Wprowadzenie 11 projektowych, stanowią więc stratę cennego czasu i stąd konieczność ich dobrego przygotowania i sprawnego przeprowadzenia. Wprowadzanie zmian zawsze związane jest z niepewnością co do ich poprawności i skuteczności. Mimo sporządzania precyzyjnych planów nie jesteśmy w stanie uniknąć niespodzianek, które stanowią istotne zagrożenie dla celów projektu lub czynności realizacyjnych. Zarządzanie ryzykiem w projekcie polega na rozpoznaniu zagrożeń, oceny ich wpływu na projekt, podjęciu działań zapobiegawczych oraz stałym monitorowaniu ryzyka. Działania związane z zarządzaniem ryzykiem powinny być dokumentowane i uzgodnione ze wszystkimi uczestnikami procesu projektowego. Ponoszenie ryzyka powinno być poprzedzone jego poprawną oceną dokonaną w aspekcie prawdopodobieństwa wystąpienia rozpoznanego zagrożenia oraz potencjalnych strat powstałych w wyniku jego wystąpienia. Realizacja projektu jest rozciągnięta w czasie, przez co powoduje zmiany w otoczeniu oraz stwarza konieczność modyfikacji celów i określenia ich w innych warunkach. W praktyce oznacza to nacisk zleceniodawcy na wprowadzanie zmian do projektu w trakcie jego realizacji, co komplikuje proces wykonawczy. Poprawny proces zarządzania zmianami polega na formalnym przyjęciu zgłoszenia propozycji zmiany oraz na ocenie wpływu zmiany na projekt i jego realizację. Dopiero wtedy można podjąć decyzję o wprowadzeniu, odrzuceniu lub odłożeniu zmiany. Sprawny system zarządzania zmianami często warunkuje sukces projektu. Kluczową osobą w każdym projekcie jest kierownik projektu. Kierownik projektu ponosi pełną odpowiedzialność za wszystko, co się dzieje w trakcie realizacji. Zadania, jakie są stawiane kierownikowi, jego rola, wymaga różnorodnych umiejętności. Kierownik projektu obok wiedzy merytorycznej, powinien umieć rozwiązywać konflikty, prowadzić negocjacje i mieć wiele innych umiejętności o charakterze uniwersalnym. Kierownik projektu to funkcja związana z konkretnym zadaniem. Jednak wiele koniecznych cech ma charakter uniwersalny a umiejętności zdobyte przy realizacji jednego projektu mogą być wykorzystane przy innym, zupełnie odmiennym tematycznie zadaniu. Tematy poszczególnych rozdziałów stanowią jedynie wprowadzenie w różnorodne problemy, jakie należy rozwiązywać w procesie projektowym.
12 12 Wprowadzenie W literaturze można znaleźć wiele pozycji opisujących szczegółowo poszczególne zagadnienia. Zestawiono je w jednym opracowaniu, aby zwrócić uwagę na złożoność procesu i różnorodność umiejętności koniecznych przy zarządzaniu projektami. Książka ta może stanowić lekturę uzupełniającą dla doświadczonych kierowników projektów, którzy mogą porównać swoje dotychczasowe doświadczenia z jej treścią. Układ treści i zawarte w kolejnych rozdziałach informacje pozwalają mniej doświadczonym kierownikom projektów wykorzystać książkę jako praktyczny poradnik prowadzenia projektów informatycznych. Ponadto może być ona wykorzystana jako podręcznik w procesie uczenia zarządzania projektami. Wprowadza ona studentów wyższych uczelni w świat realnych problemów związanych z zarządzaniem projektami informatycznymi. Jest ona oparta na doświadczeniach autora zdobytych w trakcie prowadzenia wielu różnych projektów, głównie informatycznych. Doświadczenia te są zestawione z badaniami teoretycznymi i skonfrontowane z doświadczeniami innych kierowników projektów, których autor poznał podczas prowadzenia wielu szkoleń. Znaczna część materiału jest wykorzystywana na szkoleniach prowadzonych przez autora podczas kursów zarządzania projektami organizowanych przez IBM Polska. Chciałbym gorąco podziękować doktorowi Markowi Miłoszowi z Politechniki Lubelskiej, doktorowi Marianowi Kurasiowi z Akademii Ekonomicznej w Krakowie oraz kolegom Andrzejowi Bylickiemu i Andrzejowi Wojewodzie z IBM Polska za wspólne dyskusje dotyczące wielu problemów omówionych w książce.
13 Rozdział 1 Problematyka zarządzania projektami informatycznymi 1.1. Co to jest projekt? Prawidłowe wprowadzenie zmian wymaga odpowiedniego przygotowania i przeprowadzenia procesu przeprowadzenia modyfikacji. Większe zmiany wprowadzane w złożonych organizacjach są bardzo skomplikowane i trudno jest je zrealizować bez wywoływania zakłóceń w pracy tej organizacji. W celu wprowadzania zmian ustanawiany jest projekt. Powstaje zatem pytanie: co to jest projekt? W organizacjach realizowane są różne prace, których celem jest wykonanie jakiegoś zadania. Prace te składają się z operacji cząstkowych, które, wykonane w odpowiedniej kolejności, składają się na konkretny produkt. Można wyróżnić wspólne aspekty tych działań: działania wykonywane są przez ludzi, dysponujemy ograniczonymi zasobami, przeprowadzamy planowanie, realizację i kontrolę. Taka charakterystyka nie wyczerpuje wszystkich problemów związanych z aktywnością ludzką mającą na celu wprowadzenie uzasadnionej zmiany. Istotnymi elementami jest też kilka innych zagadnień związanych z realizacją. Dla potrzeb tej pracy scharakteryzujemy pojęcia proces i projekt, wskazując na różnice między nimi. Działania procesowe mają sprzyjać stabilizacji, natomiast właściwością projektu jest ukierunkowanie na zmiany. Wprowadzanie nowości, zmiana stanu obecnego jest podstawową cechą każdego projektu. Wybudowanie nowego mostu, budynku, wprowadzenie nowej usługi, nowa organizacja pracy i inne zmiany w normalnej działalności to domena projektów. Powtarzalne wykonywanie czynności,
14 14 Zarządzanie projektami informatycznymi które mają określoną technologię, a ich rezultatem jest jasno zdefiniowany produkt, to klasyczne działania procesowe. Produkcja kolejnego samochodu, krzesła, szklanki, obsługa kolejnego klienta przy kasie banku, obsługa operacji bankomatowej i inne tego typu czynności to realizowane powtarzalnie procesy. Procesowo obsługujemy sytuacje rutynowe, zdarzające się wielokrotnie. Projekty to zupełnie nowe sytuacje, niepowtarzalne, chociaż czasami podobne. Realizacja rutynowego procesu ma ściśle zdefiniowaną technologię określającą wykonanie ciągu czynności i ciągle sprawdzaną w codziennej praktyce. Z kolei projekt to nowa, nierutynowa sytuacja, która wymaga nowego podejścia i specyficznego rozwiązywania problemów, z którymi spotykamy się pierwszy raz, przy czym bardzo często nie możemy oprzeć się na doświadczeniu ani na historycznych sposobach postępowania. Organizacja działalności procesowej jest zdefiniowana i sprawdzona w wielu konkretnych realizacjach. Znane i określone są problemy zarządzania zespołami wykonawców i dobrze opisany jest ciąg działań składających się na realizację całego procesu. Projekt wymaga specyficznego, niepowtarzalnego podejścia do organizacji projektu i do zarządzania procesem realizacji. Konkretny projekt stwarza konieczność opracowania nowatorskich rozwiązań, nie mających odpowiednika w dotychczasowej działalności. Zarówno działania procesowe, jak i działania projektowe ulegają modyfikacji w czasie. Zmiany w technologii realizacji działań procesowych są wprowadzane ewolucyjnie, powoli, często wiążą się z doświadczeniem wykonywania codziennych operacji, innym razem wynikają ze zmian technologii. Najczęściej są to zmiany relatywnie niewielkie i wprowadzane sukcesywnie w długim okresie. Może to być inna kolejność operacji cząstkowych, odmienna organizacja pracy na konkretnym stanowisku czy też zastosowanie bardziej wydajnych narzędzi. W przypadku projektu mamy do czynienia z zupełnie inną skalą zmian, mają one zupełnie inny wymiar, najczęściej są to zmiany gruntowne, rewolucyjne. Wprowadzanie takich zmian wiąże się z dużą niepewnością, jaką powoduje nowatorski charakter modyfikacji.
15 Problematyka zarządzania projektami informatycznymi 15 Zupełnie inna jest rola kierownictwa w realizacji działań procesowych i działań projektowych. Kierownictwo ma incydentalny udział w działalności procesowej, reaguje sporadycznie wówczas, gdy następuje zakłócenie realizacji procesu. Na przykład kierownictwo w zakładzie produkcyjnym ingeruje w proces produkcyjny tylko wtedy, gdy występuje wyraźne odchylenie od standardu, czyli pojawiają się braki wynikające z wadliwie funkcjonującego procesu produkcyjnego. Analogicznie kierownictwo banku jest angażowane w proces obsługi kasowej tylko w przypadku nietypowym, na przykład gdy pojawia się sfałszowany czek czy występuje inne odchylenie od standardowej procedury. W przypadku projektu wszystkie działania są nietypowe, nowatorskie i udział kierownictwa jest wskazany w całym okresie realizacji projektu. Udział ten powinien być aktywny, jeśli nie w samym procesie realizacji, to zawsze w trakcie kontroli postępu prac i podczas badania zgodności realizacji celów. Różne charakterystyki działalności procesowej i projektowej powodują, że w gospodarce występują organizacje ukierunkowane na działalność projektową lub procesową. Organizacje ukierunkowane na procesy to większość firm produkcyjnych, banki czy biura. Z kolei organizacje ukierunkowane na projekty to na przykład firmy budowlane (dla których każda budowa, mimo podobieństwa, to inny projekt), zakłady badawczo-rozwojowe czy firmy doradcze. Orientacja firmy na działalność procesową lub projektową nie oznacza, że w danej organizacji występują zawsze czyste sytuacje. W firmach ukierunkowanych na procesy występuje czasowo działalność projektowa, na przykład gdy wprowadzamy nowy produkt na taśmę produkcyjną czy nową usługę. Również w firmach ukierunkowanych na projekty niektóre czynności mają charakter procesowy. Księgowość, która występuje w każdej firmie zorientowanej na projekty, działa procesowo. Najczęściej mamy do czynienia z organizacjami mieszanymi z przewagą jednej z aktywności. Różne charakterystyki działań procesowych i projektowych wymuszają odpowiednią dla konkretnego przypadku organizację firmy i jej funkcjonowania. Wprowadzanie projektu w organizacji ukierun-
16 16 Zarządzanie projektami informatycznymi kowanej na procesy powoduje zakłócenia jej normalnego funkcjonowania. Konflikt z codziennym procesowym działaniem organizacji jest dodatkowym utrudnieniem i należy brać to pod uwagę w przygotowaniu działań projektowych. Powyższe różnice pomiędzy działaniami procesowymi a projektowymi nie wyczerpują listy problemów związanych z wprowadzeniem projektu. Co jest charakterystyczne dla działań projektowych? Według jednej z definicji [22, s. 4] projekt jest czasowym wysiłkiem, przedsięwzięciem mającym na celu stworzenie unikalnego produktu lub usługi. W definicji tej określenie czasowy oznacza, że każdy projekt ma zdefiniowany czas rozpoczęcia i zakończenia. Wydzielenie okresu realizacji projektu jest ważnym wyróżnikiem. Jedną z istotnych właściwości każdego projektu jest jego początek i koniec i wszystko co się wiąże z określeniem tych stanów. Unikalny z kolei oznacza, że wprowadzany produkt lub usługa różni się pod wieloma istotnymi względami od podobnych produktów lub usług, lub też jest nowatorska i nie ma odpowiednika wśród dotychczasowych produktów czy usług. Inaczej projekt można zdefiniować jako niepowtarzalny, nierutynowy proces realizacji określonych celów, w określonym czasie i za pomocą określonych środków. Każdy projekt jest więc zdefiniowany przez: 1. produkt końcowy (zakres), 2. czas realizacji ( terminy), 3. koszty realizacji (budżet). Obrazowo przedstawia to rysunek 1. Projekt jest więc realizacją określonego celu, który jest wypadkową zdefiniowanego zakresu, czasu realizacji i kosztów 2. 2 Niektóre definicje projektu wyróżniają czwarty parametr jakość. Problem jakości w systemach informatycznych jest szczególnie ważny, ale na potrzeby tej pracy problemy jakości będziemy rozpatrywać pod kątem projektu. Istnieje możliwość odpowiedniego zdefiniowania zakresu projektu, umożliwiającego osiągnięcie wymaganych cech jakościowych.
17 Problematyka zarządzania projektami informatycznymi 17 Rys. 1. Parametry projektu Źródło: opracowanie własne Inna definicja pojęcia projekt [por. 57], wskazuje na wojskowy charakter pochodzenia tego pojęcia, które jest często synonimem słowa program. W tym określeniu zwraca się uwagę na podział na zadania, które są dalej dzielone na grupy prac. Podział ten ma najczęściej charakter hierarchiczny. Projekt jest więc jednorazową działalnością mającą na celu osiągnięcie dobrze zdefiniowanych, pożądanych rezultatów. Działalność ta jest dzielona na podzadania, które realizowane w określonej kolejności składają się na osiągnięcie celu projektu. Projekt jest więc zbiorem pewnej liczby podzadań służących koordynacji i kontroli następujących parametrów: czasu realizacji, procedur postępowania, kosztów i samego wykonania. W określeniu tym zwraca się uwagę na pogodzenie działań związanych z realizacją projektu z działaniami rutynowymi w organizacji, gdzie projekt jest realizowany. W polskim tłumaczeniu interesującej pozycji M. Youngblooda [99] nie używa się pojęcia projekt i zastępuje się je sformułowaniami opisowymi typu przebudowa procesów gospodarczych czy pojęciem proces stosowanym w różnych kontekstach. W książce tej przystępnie przedstawiono problematykę wprowadzania zmian w organi-
18 18 Zarządzanie projektami informatycznymi zacjach gospodarczych. Koncentracja na dynamice zmian i uwarunkowaniach tego problemu zadecydowała o opisywaniu wprowadzania zmian w układzie ciągłym, bez wyróżniania zamkniętych faz składających się na projekt Cele projektu Rezultatem każdego zdefiniowanego projektu jest z założenia wprowadzenie przewidywalnej zmiany. Ilustruje to rysunek 2. Rys. 2. Projekt a zmiana Źródło: opracowanie własne Zwykły proces wprowadzania zmian w organizacji ma charakter ewolucyjny, powolny, wynikający z doświadczeń związanych z realizacją podstawowych procesów. W momencie, w którym decydujemy się na przyspieszenie procesu zmian, zaczynamy opracowywać projekt. Celem projektu jest szybkie wprowadzenie zmiany w ściśle określonym terminie i w założonym zakresie. Służy to osiągnięciu
19 Problematyka zarządzania projektami informatycznymi 19 nowej jakości, która wyraża się najczęściej zyskami i korzyściami wynikającymi z wprowadzonych zmian 3. Potrzeba lub możliwość zmiany musi być działaniem świadomym i dobrze przygotowanym. Ustanowienie projektu ma na celu przyspieszenie wprowadzenia wymaganej zmiany oraz przeprowadzenie całego procesu wprowadzania zmiany możliwie bez zakłóceń. Projekty są przedsięwzięciami podejmowanymi na wszystkich poziomach organizacji, angażującymi w trakcie realizacji pojedyncze osoby lub setki osób. Okres realizacji projektu może wynosić kilkaset godzin lub kilka tysięcy godzin, może wymagać pojedynczych urządzeń i dotyczyć jednej organizacji lub wymagać dużej liczby skomplikowanych urządzeń i obejmować wiele obszarów działania wielu organizacji. Te parametry decydują o skali projektu. Najczęściej projekty dotyczą strategicznie istotnych obszarów działalności firmy 4. Na przykład takich jak: wprowadzenie nowego produktu lub usługi, zmiana struktury organizacyjnej, zatrudnienia lub stylu zarządzania, projekt nowego pojazdu transportowego, wytworzenie lub zakup nowego systemu informatycznego albo modyfikacja dotychczasowego, wybudowanie nowego budynku lub udogodnień, implementacja procedur biznesowych lub realizowanych procesów. Definicja zakresu projektu jest jednym z decydujących etapów ustanowienia projektu. Zakres projektu określa rozmiar wprowadzanych zmian i spodziewanych korzyści. Definiowanie zakresu projektu jest specjalnie wydzielonym etapem, który w szczególnych przypad- 3 Oddzielnym problemem jest ocena opłacalności inwestycji informatycznych. Tradycyjne metody wyliczania czasu zwrotu zainwestowanych środków nie mają zastosowania i trzeba szukać bardziej skomplikowanych metod obliczeniowych. [85] 4 Szczególną grupę projektów stanowią systemy informatyczne. Systemy te najczęściej ingerują w sferę zarządzania. Opracowanie strategii działania firmy często jest związane z opracowaniem strategii informatyzacji. Wspólne metody pozwalają na opracowanie spójnego planu rozwoju strategii działania firmy w połączeniu z realizacją projektów informatycznych na potrzeby realizacji wypracowanej strategii. [81]
20 20 Zarządzanie projektami informatycznymi kach może stanowić samodzielny projekt. Zdefiniowany zakres stanowi podstawę dalszych prac i punkt wyjścia do wyznaczenia pozostałych parametrów projektu Cykl życia i unikalność projektu W definicji projektu podkreślony został czasowy charakter i unikalność prac realizowanych w ramach prac projektowych. Określone terminy rozpoczęcia i zakończenia prac projektowych wyznaczają ramy czasowe realizacji projektu. Ta cecha pozwala w sposób jednoznaczny odróżnić działania nowatorskie, mające na celu wprowadzenie zmiany, od użytkowania, czyli eksploatacji wdrożonej zmiany. Projektem jest wprowadzenie do produkcji nowego modelu samochodu, ale jego produkcja, której przygotowanie jest elementem projektu, stanowi zwykły proces produkcyjny, a zatem nie zalicza się jej do projektu. Z kolei opracowanie systemu informatycznego jest projektem, ale jego eksploatacja ma cechy powtarzalnego procesu. Rozróżnienie fazy projektowej od fazy procesowej jest istotne ze względu na organizację prac i inne wskazówki dotyczące działania. Często przejście od fazy projektowej do fazy procesowej jest bardzo płynne i przez to stanowi istotne zagrożenie dla prawidłowości realizacji prac. Szczególnie w przypadku systemu informatycznego połączenie fazy opracowania z fazą eksploatacji stanowi pokusę dostarczania produktu nie w pełni sprawdzonego, co prowadzi do konfliktowych sytuacji i nadmiernego przedłużania prac nad projektem. Często prace te trwają w nieskończoność i ciągle eksploatowany jest prototyp, a nie skończony produkt. Wyraźne odróżnienie fazy projektowej od fazy eksploatacyjnej jest istotne również ze względu na inne cechy, o których pisaliśmy wcześniej. Mieszanie faz wprowadzania zmiany stanowi często przyczynę niepowodzeń lub dodatkowych komplikacji w wystarczająco trudnym procesie. Termin realizacji projektu jest parametrem umowy i stanowi podstawę wyceny pracochłonności. Prawidłowa ocena czasu realizacji
W serii Biblioteka Biznesmena ukazały się:
W serii Biblioteka Biznesmena ukazały się: 1. Analiza i prognozowanie szeregów czasowych (program komputerowy) Karol i Maria Kolenda 2. Clienting Jedyne, co przeszkadza, to klient Edgar Geffroy 3. Controlling
Bardziej szczegółowoSpis treści. 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd 5 2009 12 02 10:52:08
Spis treści Wstęp 9 Rozdział 1. Wprowadzenie do zarządzania projektami 11 1.1. Istota projektu 11 1.2. Zarządzanie projektami 19 1.3. Cykl życia projektu 22 1.3.1. Cykl projektowo realizacyjny 22 1.3.2.
Bardziej szczegółowoWprowadzenie w tematykę zarządzania projektami/przedsięwzięciami
Wprowadzenie w tematykę zarządzania projektami/przedsięwzięciami punkt 2 planu zajęć dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania
Bardziej szczegółowoWprowadzenie w tematykę zarządzania przedsięwzięciami/projektami. dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Wprowadzenie w tematykę zarządzania przedsięwzięciami/projektami dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego,
Bardziej szczegółowoZarządzanie procesami pomocniczymi w przedsiębiorstwie
WYDAWNICTWO PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W PŁOCKU Leszek Pruszkowski Zarządzanie procesami pomocniczymi w przedsiębiorstwie Koncepcja Facility Management Płock 2009 1 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE...
Bardziej szczegółowoSKUTECZNY PROJECT MANAGER
Elżbieta Jędrych Paweł Pietras Maciej Szczepańczyk SKUTECZNY PROJECT MANAGER JAK W SPOSÓB SPRAWNY I EFEKTYWNY REALIZOWAĆ POSTAWIONE ZADANIA O CHARAKTERZE PROJEKTOWYM Monografie Politechniki Łódzkiej 2016
Bardziej szczegółowoMetodyka zarządzania projektami
Metodyka zarządzania projektami Prof. dr hab. inż. Andrzej Karbownik Gliwice 2015 r. Wykłady: Zarządzanie projektem Andrzej Karbownik https://woiz.polsl.pl/moodle/file.php?file=/185/wyklad.pdf 2 Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoŚCIEŻKA: Zarządzanie projektami
ŚCIEŻKA: Zarządzanie projektami Ścieżka dedykowana jest każdej osobie, która chce rozwijać siebie i swoją organizację - w szczególności: Kadrze menedżerskiej i kierowniczej przedsiębiorstw Kierownikom
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. Wykład 2 Zarządzanie projektem
Zarządzanie projektami Wykład 2 Zarządzanie projektem Plan wykładu Definicja zarzadzania projektami Typy podejść do zarządzania projektami Cykl życia projektu/cykl zarządzania projektem Grupy procesów
Bardziej szczegółowoKomputerowe wspomaganie zarządzania projektami innowacyjnymi realizowanymi w oparciu o podejście. Rozdział pochodzi z książki:
Rozdział pochodzi z książki: Zarządzanie projektami badawczo-rozwojowymi. Tytuł rozdziału 6: Komputerowe wspomaganie zarządzania projektami innowacyjnymi realizowanymi w oparciu o podejście adaptacyjne
Bardziej szczegółowoWstęp do zarządzania projektami
Wstęp do zarządzania projektami Definicja projektu Projekt to tymczasowe przedsięwzięcie podejmowane w celu wytworzenia unikalnego wyrobu, dostarczenia unikalnej usługi lub uzyskania unikalnego rezultatu.
Bardziej szczegółowoZastosowania informatyki w gospodarce Projekt
Zastosowania informatyki w gospodarce Projekt dr inż. Marek WODA 1. Wprowadzenie Czasochłonność 2h/tydzień Obligatoryjne konto na portalu Assembla Monitoring postępu Aktywność ma wpływ na ocenę 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoOrganizacyjny aspekt projektu
Organizacyjny aspekt projektu Zarządzanie funkcjonalne Zarządzanie między funkcjonalne Osiąganie celów poprzez kierowanie bieżącymi działaniami Odpowiedzialność spoczywa na kierownikach funkcyjnych Efektywność
Bardziej szczegółowoPrzegląd problemów doskonalenia systemów zarządzania przedsiębiorstwem
Przegląd problemów doskonalenia systemów zarządzania przedsiębiorstwem Przegląd problemów doskonalenia systemów zarządzania przedsiębiorstwem pod redakcją Adama Stabryły Kraków 2011 Książka jest rezultatem
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do zarządzania projektami
Wprowadzenie do zarządzania projektami Project Management dr Marek Wąsowicz Katedra Projektowania Systemów Zarządzania, UE Wrocław Wrocław, 23 października 2012 r. Zawartość modułu (4h): wskazanie możliwości
Bardziej szczegółowoProgram kształcenia i plan studiów podyplomowych: Zarządzanie projektami
Program kształcenia i plan studiów podyplomowych: Zarządzanie projektami edycja 15 opracowany zgodnie z Zarządzeniami Wewnętrznymi PWr nr 1/2012 i 15/2012 organizowanego przez Wydział Informatyki i Zarządzania
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: MODELOWANIE I ANALIZA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH Modeling and analysis of computer systems Kierunek: Informatyka Forma studiów: Stacjonarne Rodzaj przedmiotu: Poziom kwalifikacji: obowiązkowy
Bardziej szczegółowoOrganizacja i Zarządzanie
Kazimierz Piotrkowski Organizacja i Zarządzanie Wydanie II rozszerzone Warszawa 2011 Recenzenci prof. dr hab. Waldemar Bańka prof. dr hab. Henryk Pałaszewski skład i Łamanie mgr. inż Ignacy Nyka PROJEKT
Bardziej szczegółowoOPROGRAMOWANIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI. PLANOWANIE ZADAŃ I HARMONOGRAMÓW. WYKRESY GANTTA
OPROGRAMOWANIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI. PLANOWANIE ZADAŃ I HARMONOGRAMÓW. WYKRESY GANTTA Projekt to metoda na osiągnięcie celów organizacyjnych. Jest to zbiór powiązanych ze sobą, zmierzających
Bardziej szczegółowoWprowadzenie dosystemów informacyjnych
Wprowadzenie dosystemów informacyjnych Projektowanie antropocentryczne i PMBoK Podejście antropocentryczne do analizy i projektowania systemów informacyjnych UEK w Krakowie Ryszard Tadeusiewicz 1 Właściwe
Bardziej szczegółowoPRINCE Foundation
PRINCE2 2009 Foundation Istota PRINCE2 Metodyka PRINCE2 stanowi doskonałą podstawę do realizacji wszelkich projektów w przedsiębiorstwach i organizacjach dowolnej wielkości i branży. Pozwala w zorganizowany
Bardziej szczegółowoPODYPLOMOWE STUDIA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI KATOWICE
PODYPLOMOWE STUDIA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI KATOWICE Dobre narzędzia, które pomogą Ci w planowaniu i realizacji projektu TERMIN od: 04.11.2017 TERMIN do: 04.11.2018 CZAS TRWANIA:21 dni MIEJSCE: Katowice
Bardziej szczegółowoWstęp do zarządzania projektami
Wstęp do zarządzania projektami Definicja projektu Projekt to tymczasowe przedsięwzięcie podejmowane w celu wytworzenia unikalnego wyrobu, dostarczenia unikalnej usługi lub uzyskania unikalnego rezultatu.
Bardziej szczegółowoStudia magisterskie uzupełniające Kierunek: Ekonomia. Specjalność: Ekonomia Menedżerska
Studia magisterskie uzupełniające Kierunek: Ekonomia Specjalność: Ekonomia Menedżerska Spis treści 1. Dlaczego warto wybrać specjalność ekonomia menedżerska? 2. Czego nauczysz się wybierając tę specjalność?
Bardziej szczegółowoEtapy życia oprogramowania
Modele cyklu życia projektu informatycznego Organizacja i Zarządzanie Projektem Informatycznym Jarosław Francik marzec 23 w prezentacji wykorzystano również materiały przygotowane przez Michała Kolano
Bardziej szczegółowoWIEDZA T1P_W06. K_W01 ma podstawową wiedzę o zarządzaniu jako nauce, jej miejscu w systemie nauk i relacjach do innych nauk;
SYMBOL Efekty kształcenia dla kierunku studiów: inżynieria zarządzania; Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na kierunku inżynieria zarządzania, absolwent: Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia
Bardziej szczegółowoNazwa przedmiotu: MODELOWANIE I ANALIZA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH. Modeling and analysis of computer systems Forma studiów: Stacjonarne
Nazwa przedmiotu: MODELOWANIE I ANALIZA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH Kierunek: Informatyka Modeling and analysis of computer systems Forma studiów: Stacjonarne Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy w ramach specjalności:
Bardziej szczegółowoPODYPLOMOWE STUDIA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI KATOWICE
PODYPLOMOWE STUDIA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI KATOWICE Dobre narzędzia, które pomogą Ci w planowaniu i realizacji projektu TERMIN od: 25.11.2017 TERMIN do: 01.07.2018 CZAS TRWANIA:21 dni MIEJSCE: Katowice
Bardziej szczegółowoZarządzanie jakością w logistyce ćw. Artur Olejniczak
ćw. artur.olejniczak@wsl.com.pl Plan spotkań Data Godziny Rodzaj 18.03.2012 4 godziny ćw. 14:30-15:30 dyżur 14.04.2012 4 godziny ćw. 28.04.2012 4 godziny ćw. 14:30-15:30 dyżur 19.05.2012 4 godziny ćw.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08
Spis treści Wstęp.............................................................. 7 Część I Podstawy analizy i modelowania systemów 1. Charakterystyka systemów informacyjnych....................... 13 1.1.
Bardziej szczegółowoZarządzanie Projektami zgodnie z PRINCE2
Zarządzanie Projektami zgodnie z PRINCE2 Opis Metodyka PRINCE2 powstała na bazie doświadczeń z wielu lat dobrych praktyk zarządzania projektami. Metodyka ta oferuje elastyczne i łatwe do adaptacji podejście
Bardziej szczegółowoEtapy życia oprogramowania. Modele cyklu życia projektu. Etapy życia oprogramowania. Etapy życia oprogramowania
Etapy życia oprogramowania Modele cyklu życia projektu informatycznego Organizacja i Zarządzanie Projektem Informatycznym Jarosław Francik marzec 23 Określenie wymagań Testowanie Pielęgnacja Faza strategiczna
Bardziej szczegółowoPoniższy program może być skrócony do 1 dnia lub kilkugodzinnej prezentacji.
ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI JAK ZAKOŃCZYĆ PROJEKT Z SUKCESEM Beata Kozyra 2018 2 dni Poniższy program może być skrócony do 1 dnia lub kilkugodzinnej prezentacji. Każdy projekt musi mieć cel, który można zmierzyć,
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE Zarządzanie Projektami
STUDIA PODYPLOMOWE Zarządzanie Projektami (Program studiów) Opracowanie: dr inż. Jacek Jakieła Program studiów Zarządzanie projektami 2 CEL STUDIÓW, ADRESAT I PROFIL ABSOLWENTA Studia podyplomowe Zarządzanie
Bardziej szczegółowoRAPORT Z POLSKIEGO BADANIA PROJEKTÓW IT 2010
RAPORT Z POLSKIEGO BADANIA PROJEKTÓW IT 2010 Odpowiada na pytania: Jaka część projektów IT kończy się w Polsce sukcesem? Jak wiele projektów sponsorowanych jest przez instytucje publiczne? Czy kończą się
Bardziej szczegółowoWstęp do zarządzania projektami
Wstęp do zarządzania projektami Definicja projektu Projekt to tymczasowe przedsięwzięcie podejmowane w celu wytworzenia unikalnego wyrobu, dostarczenia unikalnej usługi lub uzyskania unikalnego rezultatu.
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE MARKĄ. Doradztwo i outsourcing
ZARZĄDZANIE MARKĄ Doradztwo i outsourcing Pomagamy zwiększać wartość marek i maksymalizować zysk. Prowadzimy projekty w zakresie szeroko rozumianego doskonalenia organizacji i wzmacniania wartości marki:
Bardziej szczegółowoPODYPLOMOWE STUDIA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI WARSZAWA
PODYPLOMOWE STUDIA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI WARSZAWA Dobre narzędzie, które pomoże Ci w planowaniu i realizacji projektu TERMIN od: 07.10.2017 TERMIN do: 10.06.2018 CZAS TRWANIA:21 dni MIEJSCE: Warszawa
Bardziej szczegółowoKRZYSZTOF REDLARSKI PODSTAWY METODYKI ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI W UJĘCIU KLASYCZNYM
KRZYSZTOF REDLARSKI PODSTAWY METODYKI ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI W UJĘCIU KLASYCZNYM Gdańsk 2016 PRZEWODNICZĄCY KOMITETU REDAKCYJNEGO WYDAWNICTWA POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Janusz T. Cieśliński RECENZENT Witold
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia) obowiązuje od 01.10.2015 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych,
Bardziej szczegółowoSkuteczne zarządzanie projektami IT w otoczeniu uczelnianym. Piotr Ogonowski
Skuteczne zarządzanie projektami IT w otoczeniu uczelnianym Piotr Ogonowski Agenda Najważniejsze elementy organizacji projektowej Agile czy klasycznie? Jak wdrożyć podejście projektowe na Uczelni? Kluczowe
Bardziej szczegółowoTreść zajęć. Wprowadzenie w treść studiów, przedstawienie prowadzącego i zapoznanie się grupy Prezentacja sylabusu modułu, jego celów i
PROGRAM SZCZEGÓLOWY I. Wstęp do zarządzania projektami. Wprowadzenie w treść studiów, przedstawienie prowadzącego i zapoznanie się grupy Prezentacja sylabusu modułu, jego celów i.. Pojęcie projektu oraz
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem
Ewa Szczepańska Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem Warszawa, dnia 9 kwietnia 2013 r. Agenda Definicje Wytyczne dla zarządzania projektami Wytyczne dla zarządzania ryzykiem Miejsce ryzyka w zarządzaniu
Bardziej szczegółowoRyzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015
Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015 Rafał Śmiłowski_04.2016 Harmonogram zmian 2 Najważniejsze zmiany oraz obszary Przywództwo Większy nacisk na top menedżerów do udziału w systemie
Bardziej szczegółowoSkuteczność => Efekty => Sukces
O HBC Współczesne otoczenie biznesowe jest wyjątkowo nieprzewidywalne. Stała w nim jest tylko nieustająca zmiana. Ciągłe doskonalenie się poprzez reorganizację procesów to podstawy współczesnego zarządzania.
Bardziej szczegółowoOFERTA. Zarządzanie projektami O K R E Ś L E N I E Z A S O B Ó W
OFERTA OFERTA Każdy projekt, realizowany bez profesjonalnego przygotowania i nadzoru, zawsze narażony jest na znaczne opóźnienia a nawet ryzyko całkowitego zatrzymania jego realizacji Podstawowe problemy,
Bardziej szczegółowo"Projektowanie - wdrożenie - integracja - uruchomienie, czyli jak skutecznie zrealizować projekt inwestycyjny".
"Projektowanie - wdrożenie - integracja - uruchomienie, czyli jak skutecznie zrealizować projekt inwestycyjny". CZYNNIKI PROJEKTU Cel (zakres) projektu: wyznacza ramy przedsięwzięcia, a tym samym zadania
Bardziej szczegółowoProjektowanie systemów informatycznych
Projektowanie systemów informatycznych Zarządzanie projektem Autor Roman Simiński Kontakt roman.siminski@us.edu.pl www.us.edu.pl/~siminski Główne procesy w realizacji projektu informatycznego (ang. feasibility
Bardziej szczegółowoHarmonogramowanie projektów Wprowadzenie
Harmonogramowanie projektów Wprowadzenie TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU 2/42 Pojęcie projektu Istota projektu design Projekt project 3/42 4/42 Podstawy harmonogramowania projektów
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Podniesienie poziomu wiedzy studentów z inżynierii oprogramowania w zakresie C.
Bardziej szczegółowoZarządzanie firmą Celem specjalności jest
Zarządzanie firmą Celem specjalności jest przygotowanie jej absolwentów do pracy na kierowniczych stanowiskach średniego i wyższego szczebla we wszystkich rodzajach przedsiębiorstw. Słuchacz specjalności
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z przedmiotu uzupełniającego : ekonomia w praktyce dla klasy II
Wymagania edukacyjne z przedmiotu uzupełniającego : ekonomia w praktyce dla klasy II Zagadnienia 1.1. Etapy projektu 1.2. Projekt badawczy, przedsięwzięcie Konieczny (2) wie na czym polega metoda projektu?
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. Wydanie II.
Zarządzanie projektami. Wydanie II. Autor: Nancy Mingus Dobierz najlepszy zespół i efektywnie kontroluj postępy pracy Zaplanuj szczegółowo każdy detal projektu i wprowadź go w życie Zastosuj skuteczne
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK STUDIÓW INFORMATYCZNE TECHNIKI ZARZĄDZANIA
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK STUDIÓW INFORMATYCZNE TECHNIKI ZARZĄDZANIA Nazwa kierunku studiów: Informatyczne Techniki Zarządzania Ścieżka kształcenia: IT Project Manager, Administrator Bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoWstęp 1. Dwugłos o zarządzaniu 2. Współczesny świat w erze turbulencji (Alojzy Z. Nowak) 3. Przedsiębiorczość (Beata Glinka)
Wstęp 1. Dwugłos o zarządzaniu 1.1. Ewolucja podejść do zarządzania (Włodzimierz Piotrowski) 1.1.1. Kierunek klasyczny 1.1.2. Kierunek human relations (szkoła stosunków międzyludzkich) 1.1.3. Podejście
Bardziej szczegółowoWydawnictwo PLACET zaprasza Państwa do zapoznania się z naszą ofertą.
Wydawnictwo PLACET zaprasza Państwa do zapoznania się z naszą ofertą. PLACET słowo niegdyś używane w naszym języku a zapożyczone z łaciny oznaczało: przyzwolenie, zgodę, a też,,podobać się. To właśnie
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektem prawnym w praktyce
Zarządzanie projektem prawnym w praktyce Program 2 dniowy Po raz pierwszy kompleksowe szkolenie dla prawników Definiowanie, planowanie i skuteczna realizacja w pracy prawnika Terminy: Wrocław, 6-7 grudnia
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami w otoczeniu uczelnianym. Piotr Ogonowski
Zarządzanie projektami w otoczeniu uczelnianym Piotr Ogonowski 1 Agenda Kluczowe elementy organizacji projektowej Jak wdrożyć organizację projektową na uczelni? Dobre praktyki z wdrożeń W czym pomoże nam
Bardziej szczegółowoProjektowanie systemów informatycznych. Roman Simiński siminskionline.pl. Studium wykonalności
Projektowanie systemów informatycznych Roman Simiński roman.siminski@us.edu.pl siminskionline.pl Studium wykonalności Główne procesy w realizacji projektu informatycznego Studium wykonalności (ang. feasibility
Bardziej szczegółowoSzkolenie 1. Zarządzanie projektami
UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE Projekt Nowoczesny model zarządzania w UMCS umowa nr UDA-POKL.04.01.01-00-036/11-00 Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5, 20-031 Lublin, www.nowoczesny.umcs.lublin.pl
Bardziej szczegółowoPLAN ZARZĄDZANIA WYMAGANIAMI PROJEKT <NAZWA PROJEKTU> WERSJA <NUMER WERSJI DOKUMENTU>
Załącznik nr 4.4 do Umowy nr 35-ILGW-253-.../20.. z dnia... MINISTERSTWO FINANSÓW DEPARTAMENT INFORMATYKI PLAN ZARZĄDZANIA WYMAGANIAMI PROJEKT WERSJA numer wersji
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami zadaniowymi w oparciu o metodykę PMI
Zarządzanie projektami zadaniowymi w oparciu o metodykę PMI Opis Zarządzanie przedsięwzięciami należy do jednych z najefektywniejszych metod organizacyjnych operowania zasobami firmy. Jest jednocześnie
Bardziej szczegółowoMANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE
MANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE WARSZTAT I-A PRAWNO-TEORETYCZNE PODSTAWY PROJEKTÓW INNOWACYJNYCH Czym jest innowacja? Możliwe źródła Wewnętrzne i zewnętrzne źródła informacji o innowacji w przedsiębiorstwie.
Bardziej szczegółowoÁ Á JAKIE SPECJALNOŚCI
KIERUNEK MARKETING I KOMUNIKACJA RYNKOWA Marketing i komunikacja rynkowa to kierunek przygotowany z myślą o kształceniu wysokiej klasy specjalistów z zakresu marketingu. Zajęcia pozwalają zdobyć wiedzę
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami IT
Zarządzanie projektami IT Źródła Zarządzanie projektami, J. Betta, Politechnika Wrocławska, 2011 Zarządzanie projektami IT, P. Brzózka, CuCamp, styczeń 2011 Zarządzanie projektami IT w przedsiębiorstwie
Bardziej szczegółowoMIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Objaśnienie oznaczeń: S1A obszar
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne przedmiotu uzupełniającego: Ekonomia w praktyce
Wymagania edukacyjne przedmiotu uzupełniającego: Ekonomia w praktyce Temat (rozumiany jako lekcja) 1. Etapy projektu 2. Projekt badawczy, przedsięwzięcie Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) wie na
Bardziej szczegółowo2012 PRACA ZESPOŁOWA W KSZTAŁTOWANIU INNOWACJI. Piotr Markiewicz
2012 PRACA ZESPOŁOWA W KSZTAŁTOWANIU INNOWACJI Piotr Markiewicz PROBLEMATYKA Wyzwania gospodarki opartej na wiedzy Innowacja i innowacyjność Zespoły istota i cechy Specyfika pracy zespołowej Uwarunkowania
Bardziej szczegółowoAL 1302 ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W OPARCIU O METODYKĘ PRINCE2
AL 1302 ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W OPARCIU O METODYKĘ PRINCE2 1. Definicja projektu: cechy projektu, przyczyny porażek projektów, czynniki sukcesu projektów, cele projektu, produkty projektu, cykl życia
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne przedmiotu: Ekonomia w praktyce Temat Wymagania - ocena dopuszczająca
Wymagania edukacyjne przedmiotu: Ekonomia w praktyce Temat Wymagania - ocena dopuszczająca 1.1. Etapy projektu 1.2. Projekt badawczy, przedsięwzięcie wie na czym polega metoda projektu? wymienia etapy
Bardziej szczegółowoW poprzedniej prezentacji: Przewodnik po biznesplanie
Model Najlepszych Praktyk Jerzy T. Skrzypek 1 Prezentacja zawiera opis problematyki kursu Biznesplan w 10 krokach 2 Kurs nie zawiera tekstów zawartych w książce o tym samym tytule W poprzedniej prezentacji:
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami w NGO
Zarządzanie projektami w NGO Warsztaty dla Grupy Nowe Technologie Federacja Organizacji Służebnych MAZOWIA 4 września 2012 Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoZarządzanie budowlanym projektem inwestycyjnym dla inwestycji publicznych i komercyjnych
I miejsce w rankingu firm szkoleniowych wg. Gazety Finansowej 5 6 lipca 2018r., Warszawa Centrum Zarządzanie budowlanym projektem inwestycyjnym Możliwe warianty inwestycji dla inwestorów Zarządzanie ryzykiem
Bardziej szczegółowoNarzędzia Informatyki w biznesie
Narzędzia Informatyki w biznesie Przedstawiony program specjalności obejmuje obszary wiedzy informatycznej (wraz z stosowanymi w nich technikami i narzędziami), które wydają się być najistotniejsze w kontekście
Bardziej szczegółowoWymagania podstawowe (ocena dostateczne) Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Dział 1. Metoda projektu zasady pracy Uczeń: określa założenia
Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu uzupełniającego: Ekonomia w praktyce dla klas szkół ponadgimnazjalnych autor mgr inż. Jolanta Kijakowska ROK SZKOLNY 2014/15 (klasa II d) Temat (rozumiany
Bardziej szczegółowoSkuteczność => Efekty => Sukces
Skuteczność => Efekty => Sukces O HBC Współczesne otoczenie biznesowe jest nieprzewidywalne. Stała w nim jest tylko nieustająca zmiana. W związku z tym działania ukierunkowane na ciągłe doskonalenie się
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami - wstęp. Paweł Rola
Zarządzanie projektami - wstęp Paweł Rola dr inż. Jan Betta jan.betta@pwr.wroc.pl Budynek: B-4, p. 424 Materiały do wykładu i ćwiczeń: www.ioz.pwr.wroc.pl/pracownicy/betta/ Wprowadzenie Legenda: A. Używali
Bardziej szczegółowoSzkolenie Podstawy Zarządzania Projektami Informator
Projekt Informatyka inwestycją w przyszłość współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Szkolenie Podstawy Zarządzania Projektami Informator Spis treści Informacje
Bardziej szczegółowoModel referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami
Politechnika Gdańska Wydział Zarządzania i Ekonomii Katedra Zastosowań Informatyki w Zarządzaniu Zakład Zarządzania Technologiami Informatycznymi Model referencyjny Open Source dla dr hab. inż. Cezary
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo i koszty wdrażania Informatycznych Systemów Zarządzania Hubert Szczepaniuk Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Bezpieczeństwo i koszty wdrażania Informatycznych Systemów Zarządzania Hubert Szczepaniuk Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego Problem wdrażania IT w organizacji Wskaźnik powodzeń dużych
Bardziej szczegółowoWymagania podstawowe (ocena dostateczne) Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Dział 1. Metoda projektu zasady pracy Uczeń: określa założenia
Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu uzupełniającego: Ekonomia w praktyce dla klas szkół ponadgimnazjalnych autor mgr inż. Jolanta Kijakowska Temat (rozumiany jako lekcja) 1.1. Etapy projektu
Bardziej szczegółowoEKONOMIA W PRAKTYCE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY
EKONOMIA W PRAKTYCE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Ocena dopuszczająca : Uczeń wie na czym polega metoda projektu, wymienia etapy realizacji projektu, wie co to jest kreatywność, wymienia znane
Bardziej szczegółowoPODYPLOMOWE STUDIA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI GDAŃSK
PODYPLOMOWE STUDIA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI GDAŃSK Dobre narzędzie, które pomoże Ci w planowaniu i realizacji projektu TERMIN od: 21.10.2017 TERMIN do: 17.06.2018 CZAS TRWANIA:21 dni MIEJSCE: Gdańsk CENA:
Bardziej szczegółowoInformacja o autorach W stęp... 15
Spis treści Informacja o autorach... 13 W stęp... 15 Część I Wprowadzenie do zarządzania projektami Rozdział 1. Projekty i pojęcia pokrewne... 19 1.1. Projekty... 19 1.2. Rodzaje projektów... 23 Pytania
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE PROJEKTAMI I PROCESAMI część pierwsza
1 ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI I PROCESAMI część pierwsza 2 AGENDA Pojęcia podstawowe: Co to jest projekt Co to jest program Parametry projektu Trójkąt zakresu projektu Sprawdź się! pytania i zagadnienia do
Bardziej szczegółowoSzkolenie 2. Zarządzanie programami
UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE Projekt Nowoczesny model zarządzania w UMCS umowa nr UDA-POKL.04.01.01-00-036/11-00 Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5, 20-031 Lublin, www.nowoczesny.umcs.lublin.pl
Bardziej szczegółowoMIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE
Efekty kształcenia dla kierunku MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE - studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki Forma Studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Gospodarki Międzynarodowej Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoSpecjalizacja: Zarządzanie projektami (I)
Specjalizacja: Zarządzanie projektami (I) Osoba koordynująca: dr inż. Tomasz Pieciukiewicz Tomasz.Pieciukiewicz1@pjwstk.edu.pl Czego uczymy. Umiejętności po ukończeniu specjalizacji. Celem specjalizacji
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektem prawnym w praktyce
Zarządzanie projektem prawnym w praktyce Po raz pierwszy kompleksowe szkolenie dla prawników Definiowanie, planowanie i skuteczna realizacja w pracy prawnika Prawnik = project manager Świadczenie usług
Bardziej szczegółowoSzkolenie: Warsztaty przygotowujące do certyfikacji IPMA, poziom D
Szkolenie: Warsztaty przygotowujące do certyfikacji IPMA, poziom D Temat: Szkolenie: Warsztaty przygotowujące do certyfikacji IPMA, poziom D Termin: do ustalenia Miejsce: do ustalenia Cena: PLN Opis szkolenia:
Bardziej szczegółowoKompleksowe rozwiązanie dla organizacji,
Kompleksowe rozwiązanie dla organizacji, W KTÓRYCH REALIZOWANE SĄ PRZEDSIĘWZIĘCIA PROJEKTOWE 0 801 2727 24 (22 654 09 35) Kompleksowe wsparcie realizacji projektu Czy w Twojej organizacji realizowane są
Bardziej szczegółowoBiznesplan. Podstawowe zagadnienia. Jacek Pasieczny
Biznesplan Podstawowe zagadnienia Jacek Pasieczny Co zawiera prezentacja 1 2 3 4 5 Wybranych warunki sukcesu przedsięwzięcia związane z Istota biznesplanu Funkcje planowania Błędy biznesplanów Skrócony
Bardziej szczegółowoSpis treści Wstęp 1. Wprowadzenie 2. Zarządzanie ryzykiem systemów informacyjnych
Wstęp... 13 1. Wprowadzenie... 15 1.1. Co to jest bezpieczeństwo informacji?... 17 1.2. Dlaczego zapewnianie bezpieczeństwa informacji jest potrzebne?... 18 1.3. Cele, strategie i polityki w zakresie bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoProjekt okładki: Aleksandra Olszewska. Recenzent: dr hab. Marek Pawlak prof. KUL. Redakcja: Leszek Plak. Copyright by Wydawnictwo Placet 2009
1 2 3 Projekt okładki: Aleksandra Olszewska Recenzent: dr hab. Marek Pawlak prof. KUL Redakcja: Leszek Plak Copyright by Wydawnictwo Placet 2009 Wersja ebook Wszelkie prawa zastrzeżone. Publikacja ani
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI
ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Załącznik nr 2 Odniesienie efektów kierunkowych do efektów obszarowych i odwrotnie Załącznik nr 2a - Tabela odniesienia
Bardziej szczegółowoSKUTECZNE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI. Przeznaczenie zajęć, podstawowe cele i korzyści dla studentów:
SKUTECZNE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI Przeznaczenie zajęć, podstawowe cele i korzyści dla studentów: Celem cyklu wykładów i ćwiczeń jest opanowanie wiedzy i praktycznych umiejętności w zakresie zarządzania
Bardziej szczegółowo2011-11-25. Jego rezultatem są wybory strategiczne i programy działań zmierzających do zapewnienia realizacji tych wyborów.
2011-11-25 Planowanie działalności - istota Planowanie działalności stowarzyszenia jest sformalizowanym procesem podejmowania decyzji, w którym wypracowuje się pożądany obraz przyszłego stanu organizacji
Bardziej szczegółowoProces certyfikacji ISO 14001:2015
ISO 14001:2015 Informacje o systemie W chwili obecnej szeroko pojęta ochrona środowiska stanowi istotny czynnik rozwoju gospodarczego krajów europejskich. Coraz większa liczba przedsiębiorców obniża koszty
Bardziej szczegółowoProcesowa specyfikacja systemów IT
Procesowa specyfikacja systemów IT BOC Group BOC Information Technologies Consulting Sp. z o.o. e-mail: boc@boc-pl.com Tel.: (+48 22) 628 00 15, 696 69 26 Fax: (+48 22) 621 66 88 BOC Management Office
Bardziej szczegółowoPODYPLOMOWE STUDIA MENEDŻERSKIE
PODYPLOMOWE STUDIA MENEDŻERSKIE Jak zarządzać efektywnie - praktyczny, wieloaspektowy trening umiejętności menedżerskich TERMIN od: 21.10.2017 TERMIN do: 14.10.2018 CZAS TRWANIA:24 dni MIEJSCE: Gdańsk
Bardziej szczegółowo