INTEGRACJA EUROPEJSKA LATA

Transkrypt

1 LATA Winston Churchill zgłasza w Zurychu propozycję utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy Wprowadzenie planu Marshalla amerykańskiego planu pomocy gospodarczej na rzecz odbudowy Europy (z powodu odrzucenia Planu przez ZSRR i państwa Europy Środkowo Wschodniej pomoc jest kierowana do krajów Europy Zachodniej). Podpisanie w Paryżu układu o utworzeniu Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (w 1960 roku zostaje przekształcona w OECD). W skład organizacji wchodzi 16 państw (Austria, Belgia, Dania, Holandia, Francja, Grecja, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Włochy) m.in. w celu realizacji Planu Marshalla. Podpisanie w Waszyngtonie układu o utworzeniu Paktu Północnoatlantyckiego (NATO). W skład NATO wchodzi 12 państw: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, USA, Wielka Brytania, Włochy. Powstanie w Strasburgu Rady Europy. Jej celem ma być: "urzeczywistnienie jedności (...) w celu ochrony i wspierania ideałów i zasad, stanowiących wspólne dziedzictwo oraz sprzyjanie postępowi gospodarczemu i społecznemu". Członkami założycielami Rady Europy jest 10 państw (Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, W. Brytania i Włochy). W latach następnych przystąpiły również: Grecja, Turcja, Islandia, RFN, Austria, Cypr, Szwajcaria, Malta, Portugalia, Hiszpania, Lichtenstein, San Marino, Finlandia, Węgry, Polska, Bułgaria, Czechy, Słowacja, Litwa, Estonia, Rumunia i Słowenia, Andora, Albania, Łotwa, Macedonia, Mołdawia, Rosja, Ukraina i Chorwacja Powstanie Republiki Federalnej Niemiec.

2 LATA Przedstawienie przez francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana propozycji oddania pod wspólną kontrolę francuskiej i niemieckiej produkcji węgla i stali surowców kluczowych dla powojennego przemysłu. Miało to wedle Schumana przyczynić się do rozwoju gospodarczego państw zniszczonych w czasie II wojny światowej i uniemożliwić wykorzystanie przemysłu ciężkiego do wyścigu zbrojeń. Ogłoszenie przez premiera Francji Rene Plevena tzw. Planu Plevena propozycji włączenia RFN do europejskich struktur obronnych. Plan ten stanowił podstawę Europejskiej Wspólnoty Obronnej, odrzuconej w cztery lata później przez francuskie Zgromadzenie Narodowe. Podpisanie w Paryżu traktatu o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali oddania produkcji węgla i stali pod wspólną władzę. Wśród sygnatariuszy zawartego na 50 lat traktatu znalazły się Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy (wchodzi w życie w 1952) Utworzenie Unii Zachodnioeuropejskiej. Po niepowodzeniu idei Europejskiej Wspólnoty Obronnej, do istniejącej od 1948 roku Unii Zachodniej (Francja, Wielka Brytania, Belgia, Holandia i Luksemburg) włączono RFN i Włochy, tworząc UZE. W latach dziewięćdziesiątych do organizacji przystąpiły Hiszpania, Portugalia i Grecja. Celem UZE miała być współpraca rządów państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa. W pierwszych latach swego istnienia UZE odegrała istotną rolę w integracji RFN z NATO. Konferencja ministrów spraw zagranicznych państw EWWiS w Messynie; powołanie Komitetu ekspertów pod kierownictwem belgijskiego ministra spraw zagranicznych Paul Henri Spaaka. Zadaniem komitetu jest opracowanie poszerzenia integracji gospodarczej państw EWWiS (dotyczącej rynku węgla i stali) o nowe płaszczyzny, w tym pokojowe wykorzystanie energii atomowej.

3 LATA Podpisanie 2 Traktatów Rzymskich, ustanawiających Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom). Celem EWG jest utworzenie wspólnego rynku europejskiego, a celem Euratomu zapewnienie kontroli i współpracy w zakresie pokojowego wykorzystania energii atomowej. Pierwszym przewodniczącym Komisji EWG zostaje Walter Hallstein, a Euratomu Louis Armand. Wchodzą one w życie w styczniu 1958 r. Wejście w życie konwencji sztokholmskiej o utworzeniu Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu EFTA. W skład EFTA wchodzą: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania. Sprzeciw de Gaulle'a wobec przystąpienia Wielkiej Brytanii do EWG "ze względu na różnice ekonomiczne i polityczne". Anglia postrzegana jest przez de Gaulle'a jako koń trojański Amerykanów. Połączenie organów trzech wspólnot: EWG, Euratomu i EWWiS (układ o fuzji). Przewodniczącym Komisji zostaje Jean Rey. Powstanie unii celnej zniesienie ceł wewnętrznych i ograniczeń ilościowych w handlu między poszczególnymi państwami Szóstki; wprowadzenie wspólnej taryfy zewnętrznej. Poszerzenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej o Danię, Irlandię i Wielką Brytanię Pierwsze powszechne i bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego.

4 LATA Poszerzenie Wspólnot o Grecję Drugie bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego. Poszerzenie Wspólnot o Hiszpanię i Portugalię Podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego. Próby reformy instytucjonalnej, poszerzenia kompetencji Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, rozwinięcia współpracy w ramach polityki zagranicznej. Wchodzi on w życie w lipcu 1987 r. Przyjęcie Raportu Delorsa zapowiedź reformy Wspólnej Polityki Rolnej, funduszy strukturalnych EWG; plan trzyetapowego dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej. Zburzenie muru berlińskiego dzielącego miasto, symbolizującego jednocześnie podział Niemiec, Europy i świata. Zjednoczenie Niemiec. Terytorium Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD) staje się integralną częścią Niemiec Zachodnich. Zwyczajowo mówi się o rozszerzeniu niepełnym Wspólnot Europejskich Podpisanie przez państwa byłego bloku wschodniego: Polskę, Czechosłowację i Węgry układów stowarzyszeniowych ze Wspólnotami Europejskimi.

5 LATA Podpisanie w Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej. Traktat określił ramy i harmonogram dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzono zakres wspólnej polityki o edukację, ochronę zdrowia, kulturę, sieci transeuropejskie i ochronę konsumenta. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do prowadzenia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Wzmocniono prerogatywy Parlamentu Europejskiego poprzez wprowadzenie procedury współdecydowania. Wprowadzono obywatelstwo Unii. Wejście w życie 1 listopada 1993 r. Poszerzenie Unii Europejskiej o kraje Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), nie będące dotychczas członkami Unii: o Austrię, Finlandię i Szwecję. W przeprowadzonym wcześniej referendum Norwegowie opowiedzieli się przeciw integracji. Podpisanie układów stowarzyszeniowych z państwami byłego ZSRR: Estonią, Łotwą i Litwą. Podpisanie Traktatu Amsterdamskiego. Sposób głosowania w Radzie, liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono od poszerzenia Unii Europejskiej. Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad Komisją. Wzrosła rola Trybunału Sprawiedliwości. W dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa wyposażono Unię w nowy instrument działania wspólne strategie, określające cele w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. Do traktatu włączono również przyjęty w Maastricht protokół socjalny. Wejście w życie Traktatu Amsterdamskiego Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Grupą 5+1 (Polska, Czechy, Słowenia, Węgry, Estonia i Cypr). Wprowadzenie wspólnej waluty euro. Do trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walutowej przystępuje jedenaście spośród piętnastu państw Unii Europejskiej: Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania, Portugalia, Finlandia, Grecja (w styczniu 2001 r.) i Austria. Poza strefą euro znalazły się: Wielka Brytania, Szwecja, Dania.

6 LATA Obradujący w Nicei przez cztery dni szefowie państw Unii Europejskiej osiągnęli porozumienie w sprawie reformy instytucji UE. Przywódcy Piętnastki uznali, że "od daty wejścia w życie Traktatu z Nicei Unia będzie w stanie powitać nowe państwa, gdy tylko wykażą zdolność do sprostania obowiązkom, wynikającym z członkostwa". Zatwierdzono reformę Rady Ministrów (powiększonej w przyszłości o 12 państw), Parlamentu Europejskiego i Komisji. Proklamowana została Karta Praw Podstawowych zbiór praw człowieka i swobód obywatelskich. Szczyt Unii Europejskiej w Laeken pod Brukselą zamieścił w dokumencie końcowym listę 10 krajów kandydujących do UE, w tym Polskę, które mają szansę na członkostwo w 2004 roku. Pozostałe wymienione państwa to: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja, Słowenia i Węgry. Do zapisu wprowadzono dodatkowy warunek, że prócz tempa negocjacji liczy się również dalszy postęp w reformach. Zgromadzeni w Laeken pod Brukselą przywódcy państw i rządów Unii Europejskiej przyjęli również, jako część dokumentu końcowego szczytu, proponowaną przez Belgię "Deklarację z Laeken". Jest ona poświęcona przyszłości Europy i reformie instytucji unijnych w związku z planowanym rozszerzeniem Unii. W dokumencie nie wskazano osoby, która miałaby przewodniczyć specjalnej konwencji mającej zająć się reformą instytucjonalną Unii Europejskiej. Delegaci rządów i parlamentów 15 państw Unii Europejskiej i 13 krajów kandydujących oraz instytucji UE zapoczątkowali prace "Konwentu Europejskiego" w sprawie nowej reformy Unii. Przewodniczącym konwentu jest Valery Giscard d Estaing. 105osobowy konwent ma zaproponować sposoby "pogłębienia integracji". Konwent ma obradować około roku, spotykając się co miesiąc w Brukseli. Na szczycie Unii Europejskiej w Kopenhadze 10 państw kandydujących zakończyło negocjacje. Szczyt w Kopenhadze umożliwił więc rozszerzenie Unii Europejskiej o Polskę, Węgry, Republikę Czeską, Słowację, Słowenię, Litwę, Łotwę, Estonię, Maltę i Cypr. Ich faktyczne wejście do Unii nastąpiło 1 maja 2004 r.

7 LATA U stóp Akropolu w Atenach pełnomocnicy 15 państw członkowskich Unii Europejskiej i 10 krajów do niej przystępujących, w tym Polski, podpisali w środę Traktat Akcesyjny, który stanowi prawną podstawę członkostwa Polski w UE. Rozszerzenie Unii Europejskiej. Do Unii przystąpiło 10 nowych państw: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry. Tym samym liczba państw członkowskich zwiększyła się z 15 do 25. Tysiące ludzi wypełniły od piątku ulice i place miast "nowej Europy", witając rozszerzenie 47letniej wspólnoty z 15 do 25 państw hucznymi zabawami, fajerwerkami, a także refleksjami o historii i przyszłości. Świąteczny nastrój był szczególnie odczuwalny w krajach dawnego bloku komunistycznego, których przywódcy witali wejście do UE jako koniec sztucznego, ustalonego w Jałcie podziału Europy, definitywny kres zimnowojennej ideologii i biegnących przez środek kontynentu drutów kolczastych. Wybory do Parlamentu Europejskiego. Pierwsze po rozszerzeniu UE do 25 krajów wybory, które przebiegły przy wyjątkowo niskiej frekwencji, przyniosły zwycięstwo konserwatystom. To ich grupa będzie najliczniejsza w parlamencie strasburskim. Szczyt UE w Brukseli przyjmuje Traktat Konstytucyjny. Przyjęty Traktat jest pierwszą w historii UE tak wszechstronną próbą zagwarantowania zasadniczych praw i swobód wszystkim obywatelom Unii, uproszczenia i uporządkowania jej podstaw prawnych, usprawnienia i demokratyzacji jej instytucji. Rządy państw UE z zadowoleniem mówiły o historycznym dokumencie. Ugrupowania opozycyjne miały wiele zastrzeżeń. Watykan deklarował zadowolenie z przyjęcia konstytucji, ale ubolewał nad brakiem odniesienia do Boga.