WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA. Kierunek: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Specjalność: INŻYNIERIA OCHRONY ATMOSFERY STUDIA STACJONARNE II STOPNIA OPISY KURSÓW

Transkrypt

1 WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA Kierunek: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Specjalność: INŻYNIERIA OCHRONY ATMOSFERY STUDIA STACJONARNE II STOPNIA OPISY KURSÓW

2 SIATKA ZAJĘĆ IŚ, II STOPIEŃ, ST. STACJONARNE Wydział Inżynierii Środowiska, Kierunek: Inżynieria Środowiska, Specjalizacja: Inżynieria Ochrony Atmosfery 5 Kurs Wybieralny () Język Obcy ISS00583BK (3) 3 Metody Analizy Danych Środowiskowych JZU0000BK 000 E (+) ISS0009 Źródła i Rozprzestrzenianie Zanieczyszczeń w 0 Metody i Techniki Pomiaru Emisji Atmosferze 9 Zanieczyszczeń Powietrza 000 (+) 000 (+) ISS Aparatura Procesowa 7 w Ochronie Powietrza (+) ISS Odpylanie Gazów 000 (+3) ISS0006 Monitoring Jakości Powietrza 000 (+) ISS0007 IS0000 Najlepsze Dostępne Techniki Ochrony Powietrza 000 E (+) ISS000 Transport i Przemiany Zanieczyszczeń w Atmosferze 000 (+) ISS000 Programowanie Eksperymentu 0000 () ISS0003 Praca Dyplomowa Magisterska (5 godzin) p 0 pkt ECTS ISS Procesy Jednostkowe w Ochronie Powietrza 000 E (+) Oczyszczanie Gazów 00 E (++3) ISS0004 Seminarium Dyplomowe 0000 () ISS0003 Laboratorium Oczyszczania Gazów 7 6 ISS0008 Automatyka w inżynierii środowiska Niekonwencjonalne Metody Oczyszczania 000 (+) ISS (+) ISS00007 Chemia środowiska 000 (+) ISS0000 Gazów 000 (+) ISS0006 Zarządzanie Środowiskiem 0000 (3) ISS00006 Technologia i Organizacja Robót Instalacyjnych 000 (+) ISS00008 Alternatywne Źródła Energii 0000 () ISS00009 Planowowanie Przestrzenne Statystyka 000 (+) ISS () GPA00963 Niez.i Bezp.Sys.Inż () ISS00004 Prawo Budowlane 0000 () ISS0000 h/tyg. I semestr II semestr III semestr

3 SPIS TREŚCI/CONTENTS Język obcy Foreign language Źródła i rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze Sources and diffusion of air pollutants Aparatura procesowa w ochronie powietrza Process equipment for air protection Odpylanie gazów Particle collection Monitoring jakości powietrza Air quality monitoring Procesy jednostkowe w ochronie powietrza Basic processes in the atmosphere protection Automatyka w inżynierii środowiska Automation in environmental technology Chemia środowiska Environmental chemistry Statystyka Statistics Metody analizy danych środowiskowych Methods of analysis of environmental data Metody i techniki pomiaru emisji zanieczyszczeń powietrza The methods and techniques of air pollutions emission measurement Najlepsze dostępne techniki ochrony powietrza Best available techniques for air protection Transport i przemiany zanieczyszczeń w atmosferze Transport and chemical transformations of the air pollutants in the atmosphere Programowanie eksperymentu Experimental design Oczyszczanie gazów Flue gas cleaning Niekonwencjonalne metody oczyszczanie gazów Alternative methods of flue gas cleaning Zarządzanie środowiskiem Environmental management Planowanie przestrzenne Spatial planning Niezawodność i bezpieczeństwo systemów inżynierskich Reliability and safety of engineering systems Praca dyplomowa magisterska Diploma Project Seminarium dyplomowe Diploma seminar Laboratorium oczyszczania gazów Laboratory of flue gases treatment Technologia i organizacja robót instalacyjnych Technology and organization of construction works Alternatywne źródła energii Alternative energy sources Prawo budowlane The law of building

4 JĘZYK OBCY Kod kursu: JZU0000BK Nazwa kursu: Język obcy Język wykładowy: Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin 4 ZZU * Semestralna liczba godzin 60 ZZU* Forma zaliczenia Zaliczenie Punkty ECTS 3 Liczba godzin CNPS 90 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): Wymagania wstępne: brak Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): Cele zajęć (efekty kształcenia): Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): Krótki opis zawartości całego kursu: Wykład (podać z dokładnością do godzin): Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Laboratorium - zawartość tematyczna: Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: Literatura uzupełniająca: Warunki zaliczenia: 4

5 FOREIGN LANGUAGE Course code: JZU0000BK Course title: Foreign language Language of the lecturer: Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* 4 Number of hours/semester* 60 Form of the course completion Grade ECTS credits 3 Total Student s Workload 90 Level of the course (basic/advanced): Prerequisites: Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Names, first names and degrees of the team s members: Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): Aims of the course (effects of the course): Form of the teaching (traditional/e-learning): Course description: Lecture: Classes the contents: Seminars the contents: Laboratory the contents: Project the contents: Basic literature: Additional literature: Conditions of the course acceptance/credition: 5

6 ŹRÓDŁA I ROZPRZESTRZENIANIE ZANIECZYSZCZEŃ W ATMOSFERZE I Kod kursu: ISS04 Nazwa kursu: Źródła i rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin 5 30 ZZU* Forma zaliczenia Zaliczenie Zaliczenie Punkty ECTS Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: znajomość podstaw chemii ogólnej, mechaniki płynów i aerozoli, podstaw meteorologii i klimatologii, wiedza ogólna o podstawowych technologiach przemysłowych Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jan D.Rutkowski, prof. dr hab.inż Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Mirosław Szklarczyk dr hab.inż., Kazimierz Gaj dr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie rodzajów zanieczyszczeń, źródeł ich emisji oraz różnych metod obliczeniowych stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs obejmuje wykład oraz ćwiczenia projektowe. Wykład rozpoczyna się od przypomnienia podstawowych definicji i pojęć używanych w inżynierii ochrony atmosfery. Następnie omawiane są obowiązujące w Polsce standardy jakości powietrza atmosferycznego wraz z przypomnieniem charakterystyki wybranych źródeł jego zanieczyszczania oraz standardowego modelu obliczania dyspersji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, powodowanego przez punktowe źródła emisji. W zasadniczej części wykładu są omawiane standardowe modele rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym emitowanych przez liniowe i powierzchniowe źródła emisji. Wykład kończą podane w zarysie podstawowe informacje o innych wybranych modelach obliczeniowych. Na ćwiczeniach projektowych prowadzone są obliczenia stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego wraz z jego graficznym odwzorowaniem 6

7 Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych Liczba godzin.wprowadzenie, program, wymagania.sklad powietrza atmosferycznego,. podstawowe definicje, standardy jakości powietrza atmosferycznego oraz przypomnienie charakterystyki jego zanieczyszczeń 3.Zagrożenie środowiska powodowane przemysłowymi emisjami zanieczyszczeń do atmosfery 4.Metodologiczne podstawy dla opisu rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. 5.Przypomnienie standardowego modelu obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego powodowanego przez źródła punktowe 5.Standardowa metodyka obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego powodowanego przez: a. źródła liniowe b. źródła powierzchniowe 7.Zarys innych modeli obliczeniowych Projekt - zawartość tematyczna: W trakcie ćwiczeń projektowych prowadzone są standardowe obliczenia stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego powodowanego przez punktowe, liniowe i powierzchniowe źródła emisji przy użyciu wybranych modeli obliczeniowych. W efekcie obliczeń powstaje graficzne odwzorowanie przestrzenie-czasowego rozkładu zanieczyszczeń w otoczeniu wybranych źródeł emisji. Literatura podstawowa:. J.D.Rutkowski Źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego.wyd. Politechniki Wrocławskiej, wyd. zmienione, Wrocław J.D.Rutkowski, K. Syczewska, I.Trzepierczyńska Podstawy inżynierii ochrony atmosfery.wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław M.J.Suess, K.Grefen, I.W.Reinisch Ambient Air Pollutants from Industrial Sources. Wyd. Elsevier F.Pasquill Atmospheric Diffusion Wyd. J.Willey & Sons, J.Juda, S.Chruściel Ochrona powietrza atmosferycznego. WNT M.T.Markiewicz Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 007. Literatura uzupełniająca:. M. Szklarczyk Ochrona atmosfery. Wyd. Uniwersytetu Warmińsko- Mazurskiego, Olsztyn 00.. M. Nowicki, J. Jaworski - Projektowania lokalizacji zakładów przemysłowych w aspekcie ochrony atmosfery. Wyd. Politechniki Warszawskiej Zeszyty problemowe:. M. Nowicki Wskaźnik uciążliwosci emitorów i jego zastosowanie w ochronie atmosfery. Wyd. PZIiTS nr 503 XV, Warszawa 986. M. Nowicki Lokalizacja źródeł emisji zanieczyszczeń atmosfery w terenie górzystym. Wyd. PZIiTS nr 405/505, Warszawa S.Chróściel i in. Źródła liniowe i powierzchniowe. Wyd. PZIiTS nr 50 XIV, Warszawa

8 4. M.Nowicki Parametry empiryczne w modelach dyfuzji zanieczyszczeń w atmosferze. Wyd.PZIiTS nr 45 X, Warszawa 986. Warunki zaliczenia: Wykład -uzyskanie w trakcie pisemnego kolokwium określonego minimum punktów. Projekt- pozytywna ocena opracowanego projektu. 8

9 SOURCES AND DIFFUSION OF AIR POLLUTANTS Course code: ISS04 Course title: Sources and diffusion of air pollutants Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* 5 30 Form of the course completion Grade Grade ECTS credits Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: none Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jan. D.Rutkowski, prof.dr hab. Names, first names and degrees of the team s members: Mirosław Szklarczyk dr hab.inż., Kazimierz Gaj dr inż., Jarosław Rzeźnicki mgr inż Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: ): The course includesalecture and design classes. It starts with the recollection of the basic defonotions and notions dealt with in Air pollution Control Engonnering This is followed by the charakterization of Polish Ambient Air Quality Standards, with emphasis on some of the pollution sources and on the standard model for computing the diffusion of pollutants from a point emitter.the main part of the lecture concentrates on the models describing the diffusion of airborne pollutants that come from linear and surface sources. The lecture terminates with the outline of basic information on some other computational models describing pollutants dispersion. The design classes includecomputer simulations of air pollution levels, as well as their graphical prezentation. Lecture: Particular lectures contents.introduction to the lecture, programme and requirements. Composition of atmospheric air, basic definitions, Ambient Air Quality Standards, recollection of charakterization of their pollutants 3.Threats to the environment from industrial emissions of pollutants to the ambient air 4.Methodological principles to the phenomenon of pollutant diffusion in the atmosphere 9 Number of hours

10 5.Recollection of standard computational model of pollutants diffusion in the atmosphere emitted from point sources 6.Computational standard models of pollutants diffusion in the atmosphere from: a. linear sources b. surface sources 7.Outline of other computational models Project the contents: The project classes include standard computations of air pollution level due to point, linear and surface emission sources, with the help of the computational models chosen Basic literature:. J.D.Rutkowski Źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego.wyd. Politechniki Wrocławskiej, wyd. zmienione, Wrocław J.D.Rutkowski, K. Syczewska, I.Trzepierczyńska Podstawy inżynierii ochrony atmosfery.wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław M.J.Suess, K.Grefen, I.W.Reinisch Ambient Air Pollutants from Industrial Sources. Wyd. Elsevier F.Pasquill Atmospheric Diffusion Wyd. J.Willey & Sons, J.Juda, S.Chruściel Ochrona powietrza atmosferycznego. WNT 6. M.T.Markiewicz Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 007. Additional literature:. M. Szklarczyk Ochrona atmosfery. Wyd. Uniwersytetu Warmińsko- Mazurskiego, Olsztyn 00.. M. Nowicki, J. Jaworski - Projektowania lokalizacji zakładów przemysłowych w aspekcie ochrony atmosfery. Wyd. Politechniki Warszawskiej Zeszyty problemowe:. M. Nowicki Wskaźnik uciążliwosci emitorów i jego zastosowanie w ochronie atmosfery. Wyd. PZIiTS nr 503 XV, Warszawa 986. M. Nowicki Lokalizacja źródeł emisji zanieczyszczeń atmosfery w terenie górzystym. Wyd. PZIiTS nr 405/505, Warszawa S.Chróściel i in. Źródła liniowe i powierzchniowe. Wyd. PZIiTS nr 50 XIV, Warszawa M.Nowicki Parametry empiryczne w modelach dyfuzji zanieczyszczeń w atmosferze. Wyd.PZIiTS nr 45 X, Warszawa 986. Conditions of the course acceptance/credition: Lecture scoring at least the minimal number of points in the written test. Project positive evaluation of the design presented. 0

11 APARATURA PROCESOWA W OCHRONIE POWIETRZA Kod kursu: ISS05 Nazwa kursu: Aparatura procesowa w ochronie powietrza Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin 5 30 ZZU* Forma zaliczenia Zaliczenie Zaliczenie Punkty ECTS Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany Wymagania wstępne: bez wymagań Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Michał Głomba, dr hab. inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Józef Kropka, dr inż., Monika Maciejewska, dr inż., Izabela Sówka, dr inż., Anna Zwoździak, dr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): Korzystanie ze schematów technologicznych, dokonywanie wyboru tworzyw konstrukcyjnych i urządzeń stosowanych w technologiach oczyszczania gazów odlotowych, poznanie zasad eksploatacji urządzeń instalacji oczyszczania gazów odlotowych, przygotowanie do merytorycznej współpracy w zakresie projektowania, rozruchu, eksploatacji i remontów instalacji. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs obejmuje wykłady oraz ćwiczenia projektowe. Treść tych form dydaktycznych stanowi podstawowy zasób wiedzy z zakresu aparatury procesowej niezbędny do rozwiązywania zagadnień aparaturowych występujących w instalacjach oczyszczania gazów odlotowych. Zakres kursu obejmuje zasady budowy, działania, obliczania i/lub doboru urządzeń do dystrybucji i rozpylania cieczy w aparatach kolumnowych, wymiany ciepła, suszenia rozpyłowego, kondensacji LZO, separacji membranowej LZO oraz doboru tworzyw konstrukcyjnych do budowy aparatów występujących w instalacjach oczyszczania gazów

12 Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych Liczba godzin. Cele, zakres i program kursu. Retrospekcja zakresu tematycznego wykładów na I stopniu studiów IŚ w ramach kursu Urządzenia procesowe w inżynierii ochrony powietrza. Retrospekcja zakresu tematycznego wykładów na I stopniu studiów IŚ w ramach kursu Urządzenia procesowe w inżynierii ochrony powietrza ciąg dalszy 3. Hydrocyklony, filtry próżniowe i wirówki-budowa, zasada działania, zastosowanie w instalacjach oczyszczania gazów odlotowych 4. Hydrocyklony, filtry próżniowe i wirówki - obliczanie oraz przykłady zastosowania w instalacjach oczyszczania gazów odlotowych 5. Suszarki rozpyłowe-budowa, zasada działania, obliczanie, zastosowanie w technologii oczyszczania gazów 6. Kondensatory (skraplacze) - rodzaje, budowa, zasada działania, zastosowanie w technologii oczyszczania gazów odlotowych 7. Techniki spalania zanieczyszczeń gazowych, membrany i bioreaktory - zastosowanie w technologiach oczyszczania gazów odlotowych. 8. Kolokwium zaliczeniowe Projekt - zawartość tematyczna: Wykonanie projektów: zbiornika ciśnieniowego do magazynowania cieczy, zasobnika do magazynowania ciał stałych sproszkowanych, mieszalnika do mieszania układów niejednorodnych (zawiesin), zagęszczania zawiesiny w baterii hydrocyklonów, filtracji zawiesiny w bębnowym filtrze próżniowym Literatura podstawowa: - Pikoń J.: Aparatura chemiczna. PWN, Warszawa Pikoń J.: Podstawy konstrukcji aparatury chemicznej. Cz. I i II. WNT, Warszawa Koch R., Noworyta A.: Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa 99 - Warych J.: Aparatura chemiczna i procesowa. Oficyna Wydawnicza Pol. Warszawskiej, Warszawa 004 Literatura uzupełniająca: - Pawłow K. F. i in..: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa Obertyński A.: Przenośniki. PWT, Warszawa 96 - Orzechowski Z., Prywer J.: Rozpylanie cieczy. WNT, Warszawa 99 - Cywiński B., Gdula S., Kempa E., Kurbiel J., Płoszański H.: Oczyszczania ścieków. Arkady, Warszawa Horwatt W.: Budowa aparatury przemysłowej. PWN, Łódź Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika, t. II. WNT, Warszawa Czasopisma: Inżynieria i aparatura chemiczna, Ochrona środowiska, Environment Protection Engineering - Katalogi i prospekty firmowe dotyczące przenośników, zbiorników, osadników, hydrocyklonów, filtrów próżniowych, mieszalników, zraszaczy, dystrybutorów i redystrybutorów cieczy w kolumnach, rozpylaczy hydraulicznych i dwuczynnikowych, przeponowych wymienników ciepła Warunki zaliczenia: Wykład kolokwium, projekt pozytywna ocena wszystkich samodzielnie wykonanych projektów.

13 PROCESS EQUIPMENT FOR AIR PROTECTION Course code: ISS05 Course title: Process equipment for air protection Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* 5 30 Form of the course completion Grade Grade ECTS credits 3 Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): advanced Prerequisites: none Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Michał Głomba, dr hab. inż. Names, first names and degrees of the team s members: Józef Kropka, dr inż., Monika Maciejewska, dr inż., Izabela Sówka, dr inż., Anna Zwoździak, dr inż., Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): The ability of using technological flow charts; the ability of selection of construction materials and devices, which are used in flue gas cleaning technologies; to be familiar with principles of exploitation of flue gas cleaning installations; to be prepared for a professional cooperation within the scope of the design, start-up, exploitation, maintenance and repair of installations. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: The course comprises lectures and project: The course provides the basic knowledge, which is necessary for solving problems related to the equipment used in flue gas cleaning installations. The course content comprises: principles of construction and maintenance, calculation and/or selection of devices for distribution and atomization of liquids in columns, heat exchange, spray -drying, VOC-s condensation, membrane separation of VOC-s, selection of construction materials for apparatus employed in flue gas cleaning installations. Lecture: Particular lectures contents Number of hours. Aim, scope and program of the course. Retrospection within the scope of the course Process equipment in the air protection engineering, delivered within the st level studies IŚ.. Retrospection within the scope of the course Process equipment in the air protection engineering, delivered within the st level studies IŚ. continuation 3. Hydro cyclones, vacuum filters, centrifuges construction, working 3

14 principle, application in flue gas cleaning installations 4. Hydro cyclones, vacuum filters, centrifuges calculation and examples of application in flue gas cleaning installations 5. Spray dryers - construction, working principle, calculation, application in flue gas cleaning installations 6. Condensers types, construction, working principle, application in flue gas cleaning installations 7. Techniques of combustion of gaseous pollutants, membranes, bioreactors, - application in flue gas cleaning installations 8. Kolokwium zaliczeniowe Classes the contents: Seminars the contents: Laboratory the contents: Project the contents: Design of: pressure tank for the storage of a liquid, storage bin for the storage of pulverized material, mixer for mixing suspension, the battery of hydro cyclones for concentration of suspension, the drum-type vacuum filter for filtration of suspension. Basic literature: - Pikoń J.: Aparatura chemiczna. PWN, Warszawa Pikoń J.: Podstawy konstrukcji aparatury chemicznej. Cz. I i II. WNT, Warszawa Koch R., Noworyta A.: Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa 99 - Warych J.: Aparatura chemiczna i procesowa. Oficyna Wydawnicza Pol. Warszawskiej, Warszawa 004 Additional literature: - Pawłow K. F. i in..: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa Obertyński A.: Przenośniki. PWT, Warszawa 96 - Orzechowski Z., Prywer J.: Rozpylanie cieczy. WNT, Warszawa 99 - Cywiński B., Gdula S., Kempa E., Kurbiel J., Płoszański H.: Oczyszczania ścieków. Arkady, Warszawa Horwatt W.: Budowa aparatury przemysłowej. PWN, Łódź Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika, t. II. WNT, Warszawa 988 o Journals: Inżynieria i aparatura chemiczna, Ochrona środowiska, Environment Protection Engineering o Catalogues and prospects concerning: carriers, tanks, sedimentation tanks, hydro cyclones, vacuum filters, mixers, sprinklers, water distribution and redistribution systems in columns, hydraulic atomizers, heat exchangers. Conditions of the course acceptance/credition: Lecture written test, project positive evaluation of all designs based on the individual work. 4

15 ODPYLANIE GAZÓW Kod kursu: ISS06 Nazwa kursu: Odpylanie gazów Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin 5 30 ZZU* Forma zaliczenia Zaliczenie Zaliczenie Punkty ECTS 3 Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy. Wymagania wstępne: zaliczone kursy: fizyka, mechanika płynów. Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Piotr Kabsch, dr inż., doc. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Kazimierz Gaj, dr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy. Cele zajęć (efekty kształcenia): celem kursu jest przygotowanie studentów do projektowania i eksploatacji instalacji odpylających. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: zakres kursu obejmuje: a) przypomnienie zasad działania i stosowania odpylaczy, b) zasady projektowania i eksploatacji instalacji odpylających. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Odpylanie grawitacyjne, inercyjne i odśrodkowe (przypomnienie).. Filtracja, odpylanie mokre i elektrostatyczne (przypomnienie). 3. Uogólniona technologia odpylania 4. Technologia odpylania filtracyjnego i instalacje wyposażone w filtry. 5. Technologia i instalacje mokrego odpylania. 6. Metodologia projektowania instalacji odpylających. 7. Koszty i eksploatacja instalacji odpylających. 5 Liczba godzin 3 Projekt - zawartość tematyczna: projekt procesowy wielostopniowej instalacji odpylania gazów obejmujący: obliczenia technologiczne, opracowanie schematu technologicznego instalacji, dobór urządzeń typowych, koncepcję układu AKPiA.

16 Literatura podstawowa:. Kabsch P.: Odpylanie i odpylacze. WNT Warszawa 99. Warych J.: Odpylanie gazów metodami mokrymi. WNT Warszawa Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. Wyd.. WNT Warszawa Warych J.: Oczyszczanie gazów. Procesy i aparatura. WNT Warszawa 998 Literatura uzupełniająca: Czasopisma:. Ochrona powietrza i problemy odpadów. Staub und Reihaltung der Luft 3. Filtration and Separation Katalogi i prospekty Warunki zaliczenia: pozytywne oceny z kolokwium zaliczeniowego wykładu i projektu. 6

17 PARTICLE COLLECTION Course code: ISS06 Course title: Particle Collection Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* 5 30 Form of the course completion Grade Grade ECTS credits 3 Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: acceptance of the courses: physic, fluid mechanic Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Kabsch Piotr, Ph. D. Names, first names and degrees of the team s members: Gaj Kazimierz, Ph. D. Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): the purpose of the course is to prepare students to design and to operation of the particulate collection plants. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: the contents of the course: a) the principles of the operating and application particle collectors - repetition, b) principles of the particulate collection plants design and operation. Lecture: Particular lectures contents. Gravity, momentum and centrifugal separation (repetition).. Gas filtration, particle collection by liquid scrubbing and electrostatic precipitation (repetition). 3. General technology of the particle collection. 4. Gas filtration technology and filter plants. 5. Wet technology of the particle collection and liquid scrubbing plants. 6. Design methodology of the particulate collection plants. 7. Costs and operation of the particulate collection plants. 7 Number of hours Project the contents: process design of the multistage particulate collection plant: mass and heat transfer calculations, scheme of particulate collection technology, assortment of the collectors, fans, ducts etc, conception of the plant automation system. 3

18 Basic literature: Kabsch P.: Odpylanie i odpylacze. WNT Warszawa 99 Warych J.: Odpylanie gazów metodami mokrymi. WNT Warszawa 979 Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. Wyd.. WNT Warszawa 994 Warych J.: Oczyszczanie gazów. Procesy i aparatura. WNT Warszawa 998 Additional literature: Periodicals: Ochrona powietrza i problemy odpadów Staub und Reihaltung der Luft Filtration and Separation Catalogues and folders. Conditions of the course acceptance/credition: positive result of the test and positive project mark. 8

19 MONITORING JAKOŚCI POWIETRZA Kod kursu: ISS07 Nazwa kursu: Monitoring jakości powietrza Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin 30 5 ZZU* Forma zaliczenia Zaliczenie Zaliczenie Punkty ECTS Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany Wymagania wstępne: podstawy inżynierii i ochrony środowiska Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jerzy Zwoździak, prof. dr hab. inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Anna Zwoździak, dr inż.; Izabela Sówka, dr inż.; Jarosław Rzeźnicki, mgr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie podstawowych zasad projektowania i funkcjonowania systemów monitoringu powietrza oraz metod analizy danych z poszerzeniem o wyznaczanie eko-wskaźników. Celem seminarium jest samodzielna analiza studium przypadków w ramach wydzielonych grup zagadnień, aby zapoznać studentów z praktycznymi rozwiązaniami. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Przegląd sieci monitoringu. Zasady projektowania. Zbieranie i przetwarzanie danych. Raportowanie wyników. Obliczanie emisji i różnych eko-wskaźników. Przykłady sieci monitoringu wraz z prezentacją danych. Oceny dokładności i kalibracje systemów. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Wprowadzenie w zagadnienia globalnych zagrożeń. Przeobrażenia środowiska naturalnego i zagospodarowanie terenu. Rozwój międzynarodowego prawa ochrony środowiska.. Koncepcja zarządzania jakością a monitoring jakości środowiska. 3. Ustalanie zasad monitoringu jakości powietrza w pozwoleniach IPPC 4. Sieci monitoringowe. Zasady projektowania. 5. Monitoring emisji zanieczyszczeń. 9 Liczba godzin

20 6. Monitoring atmosfery zakładowy, miejski. 7. Monitoring atmosfery regionalny, globalny. Monitoring meteorologiczny. 8. Monitoring opadów atmosferycznych. Monitoring wysokogórski. 9. Mobilne laboratoria w systemie monitoringu środowiska. 0. Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Monitoring promieniowania jonizującego. Oceny dokładności i kalibracje systemów.. Zbieranie i przetwarzanie danych. Raportowanie wyników.. Różne sposoby podejścia do monitoringu. Metody analizy danych. 3. Systemy oceny wpływu emisji zanieczyszczeń do powietrza na środowisko naturalne. 4. Oceny ekologiczne. Metodyka Eco-indicator Kolokwium Seminarium - zawartość tematyczna: opracowanie koncepcji sieci monitoringu dla zakładu, obszarów miejskich; przegląd nowoczesnych technik pomiarowych, rozważania dotyczące jakości i zarządzania jakością, metodyka Eco-indicator 99 Literatura podstawowa: Juda J., S. Chróściel: Ochrona powietrza atmosferycznego, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 974. Zasady projektowania elementów sieci monitoringu zanieczyszczenia atmosfery, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 99. Techniczne i ekonomiczne aspekty zastosowań mobilnyvh laboratoriów, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 993. Zygfryd Nowak (red.) Zarządzanie Środowiskiem, Wyd. Politechniki Gliwickiej, Gliwice 00. Literatura uzupełniająca: Urbaniak M., Zarządzanie jakością, teoria i praktyka, Wyd. Defin, Warszawa 004. Treshow M., Air pollution and plant life, J. Wiley& Sons, 99. Spellberg F.J., Monitoring ecological change, Cambridge Univ. Press, 99. Warunki zaliczenia: pozytywnie zdane kolokwium; seminarium aktywny udział w dyskusji i pozytywna ocena ustnej prezentacji prac. 0

21 AIR QUALITY MONITORING Course code: ISS07 Course title: Air quality monitoring Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* 30 5 Form of the course completion Grade Grade ECTS credits Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): advanced Prerequisites: Fundamentals in Environmental Protection and Engineering Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jerzy Zwoździak, prof. Dr hab. inż. Names, first names and degrees of the team s members: Anna Zwoździak, dr inż.; Izabela Sówka, dr inż. Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): to provide the students with the principles of designing and working air monitoring systems and with methods of data analysis, and how to deal with different eco-indicators; seminar self-analysis of variable case studies on selected topics directly related to planning air quality monitoring to provide the students with frequent practice. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: Types of monitoring networks. The design of pollution monitoring system. Data acquisition system. Reporting of monitoring results. Accounting for total emission and different eco-indicators. Examples of monitoring networks and data presentation. Quality assurance in air pollution monitoring. Lecture: Particular lectures contents. Introduction to global environmental threats. Deformations of natural environment and land-use. Development of international environmental law.. Quality management and air quality management concepts. 3. Monitoring issues to consider in setting IPPC permits. 4. Monitoring network. The design of pollution monitoring system. 5. Emission monitoring. 6. Monitoring ground-level concentrations : industrial and urban. Number of hours

22 7. Monitoring ground-level concentrations : regional and global. Meteorological monitoring. 8. Monitoring wet deposition. Monitoring of high-mountain environment. 9. Mobile laboratories in environmental monitoring 0. Integrated monitoring of the environment. Radiation monitoring system. Quality assurance in air pollution monitoring.. Data handling and reporting of monitoring results.. Different approaches to monitoring. Methods of data analysis. 3. Systems of air emission impact assessments on the environment. 4. Ecological assessment methodology. Eco-indicator Test Seminars the contents: different solution of air monitoring systems for industial works, urban areas; modern measurement techniques and systems, disscusion on the quality and quality management concept ; methodology of eco-indicator 99. Basic literature: Juda J., S. Chróściel: Ochrona powietrza atmosferycznego, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 974. Zasady projektowania elementów sieci monitoringu zanieczyszczenia atmosfery, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 99. Techniczne i ekonomiczne aspekty zastosowań mobilnyvh laboratoriów, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 993. Zygfryd Nowak (red.) Zarządzanie Środowiskiem, Wyd. Politechniki Gliwickiej, Gliwice 00. Additional literature: Urbaniak M., Zarządzanie jakością, teoria i praktyka, Wyd. Defin, Warszawa 004. Treshow M., Air pollution and plant life, J. Wiley& Sons, 99. Spellberg F.J., Monitoring ecological change, Cambridge Univ. Press, 99. Conditions of the course acceptance/credition: the positive result of the test; seminar: active participation in discussion and short oral presentation.

23 PROCESY JEDNOSTKOWE W OCHRONIE POWIETRZA Kod kursu: ISS08 Nazwa kursu: Procesy jednostkowe w ochronie powietrza Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin 5 30 ZZU* Forma zaliczenia Egzamin Zaliczenie Punkty ECTS Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: matematyka, chemia, mechanika płynów Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Józef Kuropka, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Monika Maciejewska, dr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): umiejętność obliczania i projektowania wymienników masy stosowanych w technice ochrony atmosfery Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Procesy adsorpcyjne i katalityczne stosowane w technice ochrony atmosfery oraz ogólne zasady obliczania i projektowania wymienników masy. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Omówienie wykładu i wymagań, adsorbenty przemysłowe (struktura, własności i rodzaje).. Równowaga adsorpcyjna (równania termiczne). 3. Teoria i równanie izotermy adsorpcji Langmuira i BET. 4. Adsorpcja okresowa i adsorpcja ciągła. 5. Regeneracja adsorbentów. 6. Katalizatory (struktura, własności i rodzaje). 7. Mechanizm reakcji kontaktowych. 8. Kinetyka katalitycznego unieszkodliwiania zanieczyszczeń gazowych. Liczba godzin 3

24 Projekt - zawartość tematyczna: Przykłady obliczeniowe z procesów adsorpcyjnych i katalitycznych, stosowanych w technice ochrony atmosfery, umożliwiające w końcowym efekcie zaprojektowanie urządzeń do oczyszczania gazów. Literatura podstawowa: Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe. Wyd. PWroc., Wrocław 988. Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia, tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław 996. Literatura uzupełniająca: Kielcew N.: Podstawy techniki adsorpcyjnej. WNT, Warszawa 980. Paderewski M.L.: Procesy adsorpcyjne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa 999. Szarawara J. i in.: Podstawy inżynierii reaktorów chemicznych. WNT, Warszawa 99 Pawłow K.: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, W- wa 99. Warunki zaliczenia: Pozytywna ocena z egzaminu i z projektu. 4

25 BASIC PROCESSES IN THE ATMOSPHERE PROTECTION Course code: ISS08 Course title: Basic processes in the atmosphere protection Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* 5 60 Form of the course completion Exam Grade ECTS credits Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: mathematics, chemistry, liquid mechanics Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Józef Kuropka, Ph. D. Names, first names and degrees of the team s members: Monika Maciejewska, Ph.D. Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): The competence of calculating and designing processing devices applied in the technology of the atmosphere protection. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: Adsorption and catalytic processes applied in the technology of the atmosphere protection. The basic rules of calculating and designing adsorbers and catalyst reactors. Lecture: Particular lectures contents. Lecture treatment and industrial adsorbents (structure and properties). Adsorption balance (thermal equations) 3. The equation and theory of Langmuir and BET s isothermal adsorption 4. Periodic adsorption and continual adsorption. 5. Adsorbents regeneration. 6. The introduction to catalytic processes, catalysts (structure, properties and kinds) 7. The mechanics of contact reactions. 8. The kinetics of catalytic treatment of gas pollutants. 5 Number of hours Project the contents: Adsorption and catalytic processes exercises and examples applied in the technology of the atmosphere protection.

26 Basic literature: Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe. Wyd. PWroc., Wrocław 988. Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia, tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław 996. Additional literature: Kielcew N.: Podstawy techniki adsorpcyjnej. WNT, Warszawa 980. Paderewski M.L.: Procesy adsorpcyjne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa 999. Szarawara J. i in.: Podstawy inżynierii reaktorów chemicznych. WNT, Warszawa 99 Pawłow K.: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, W- wa 99. Conditions of the course acceptance/credition: Pass grade in the written exam and in the project. 6

27 AUTOMATYKA W INŻYNIERII ŚRODOWISKA Kod kursu: ISS007 Nazwa kursu: Automatyka w inżynierii środowiska Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin 5 5 ZZU* Forma zaliczenia Zaliczenie Zaliczenie Punkty ECTS Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany Wymagania wstępne: wiadomości z zakresu podstaw automatyki Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jan Syposz, dr hab. inż./prof. nzw.; Piotr Jadwiszczak, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Marcin Klimczak, dr inż.; Grzegorz Bartnicki, dr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): rozumienie zasad automatycznego sterowania procesami w inżynierii środowiska, umiejętność stosowania urządzeń oraz komputerowych systemów do kontroli i sterowania tymi procesami. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: charakterystyka wybranych elementów układów regulacji i sterowania w inżynierii środowiska, programowanie sterowników, komputerowe systemy monitoringu i nadrzędnego sterowania w inżynierii środowiska. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Standardowe algorytmy regulacji i sterowania. Charakterystyka i zasady doboru regulatorów i sterowników 3. Programowanie sterowników swobodnie programowalnych 4. Charakterystyka urządzeń wykonawczych 5. Charakterystyka urządzeń pomiarowych 6. Rozdzielnice zasilająco-sterujące w systemach automatyki 7. Komputerowe systemy telemetrii i nadrzędnego sterowania 8. Komputerowe systemy zarządzania infrastrukturą techniczną w budynkach 9. Komputerowe systemy zarządzania energią 7 Liczba godzin

28 Laboratorium - zawartość tematyczna: Opracowanie algorytmów sterowania i programowanie swobodnie programowalnych sterowników do typowych zastosowań w inżynierii środowiska. Literatura podstawowa: Praca zbiorowa.: Regelungs- und Steuerungstechnik in der Versorgungstechnik. C.F. Muller. 00. Zawada B.: Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Warszawa 006. Literatura uzupełniająca: Lewermore G.J.: Building Energy Management Systems. New York, London 000 Warunki zaliczenia: pozytywny wynik kolokwium 8

29 AUTOMATION IN ENVIRONMENTAL TECHNOLOGY Course code: ISS007 Course title: Automation in environmental technology Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* 5 5 Form of the course completion Grade Grade ECTS credits Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): advanced Prerequisites: knowledge of automation basics Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jan Syposz, Prof.; Piotr Jadwiszczak, PhD Names, first names and degrees of the team s members: Marcin Klimczak, PhD; Grzegorz Bartnicki, PhD Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): understanding of automation and control systems in environmental technology, ability to use control and management systems Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: controllers programming, monitoring and control systems Lecture: Particular lectures contents. Standard control algorithms and strategies. Controllers characteristics and selection 3. Free programmable controllers programming 4. Actuators characteristic 5. Sensors characteristic 6. Power and control switchgear in automation systems 7. Monitoring and control computer systems 8. Building Management Systems 9. Building Energy Management Systems Number of hours Laboratory the contents: solving problems related to the lecture; free programmable controllers (PLC) programming; typical control strategies for HVAC 9

30 Basic literature: Praca zbiorowa.: Regelungs- und Steuerungstechnik in der Versorgungstechnik. C.F. Muller. 00. Zawada B.: Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Warszawa 006. Additional literature: Lewermore G.J.: Building Energy Management Systems. New York, London 000 Conditions of the course acceptance/credition: positive result of the final test 30

31 CHEMIA ŚRODOWISKA Kod kursu: ISS 00 Nazwa kursu: Chemia środowiska Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna 5 5 liczba godzin ZZU* Forma Zaliczenie Zaliczenie zaliczenia Punkty ECTS Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: kursy chemii nieorganicznej i organicznej Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Kazimierz Grabas dr hab. inż., prof. PWr Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Anna Hołtra, dr inż.; Dorota Zamorska-Wojdyła, dr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): opis i interpretacje wybranych zjawisk i procesów chemicznych zachodzących w skali globalnej i lokalnej Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Powstanie, ewolucja i budowa Ziemi. Atmosfera. Środowisko lądowe. Naturalne krążenie pierwiastków w litosferze. Gospodarowanie zasobami litosfery, geochemia pierwiastków śladowych w środowisku, zwłaszcza w glebach i osadach. Zmiany globalne. Zanieczyszczenie środowiska. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Ziemia i jej budowa. Charakterystyka atmosfery 3. Środowisko lądowe, skażenia gleb i sedymentów 4. Własności masywów skalnych i nieskalistych 5. Wody powierzchniowe i podziemne 6. Procesy migracji pierwiastków chemicznych w środowisku ziemskim 7. Zasoby mineralne 8. Antropogeniczne przekształcenia litosfery 9. Zmiany globalne i ich wpływ na środowisko Liczba godzin 3

32 Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Laboratorium - zawartość tematyczna: Analiza wskaźników jakości wód, ścieków, powietrza i gleb według obowiązujących norm: Badania fizyczno-chemiczne wody: oznaczanie barwy, mętności, zapachu, przewodnictwa właściwego, odczynu ph, zasadowości i twardości Zanieczyszczenia wód i ścieków związkami organicznymi: utlenialność w wodzie zanieczyszczonej (ChZT Mn ), BZT n w ściekach Pobór prób powietrza i analiza wybranych zanieczyszczeń: NH 3, SO i NO Analiza zanieczyszczeń w glebach: oznaczanie ph, kwasowości ogólnej, kwasowości mineralnej i żelaza ogólnego. Określenie zawartości substancji organicznych (RSO). Metody instrumentalne w analizie chemicznej wybranych komponentów środowiska: Oznaczanie jonów elektrodą jonoselektywną Analiza spektrofotometryczna manganu, boru i wybranego analitu w zakresie światła widzialnego Oznaczanie węglanów i wodorowęglanów metodą miareczkowania potencjometrycznego Oznaczanie siarczanów metodą strąceniowego miareczkowania konduktometrycznego Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa:. O`Neill P., Chemia środowiska, PWN Warszawa 998. Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Podstawy geochemii środowiska, WNT Warszawa Andrews J.E. i in. Wprowadzenie do chemii środowiska WNT Warszawa Kabata-Pendias A., Pendias H., Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wyd. Nauk. PWN Warszawa Zieliński S., Skażenia chemiczne w środowisku, Ofic. Wyd. PWr Wrocław G.W. van Loon, S.J. Duffy, Chemia środowiska, Wyd. Nauk. PWN Warszawa 007 Uzupełniające podręczniki:. Mizerski W., Sylwestrzak H., Słownik geologiczny Wyd. Nauk. PWN Warszawa 00. Alloway B.J., Ayers D.C. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN Warszawa Polański A., Geochemia i surowce mineralne, Wyd. Geologiczne Warszawa 986 Warunki zaliczenia: kolokwium 3

33 ENVIRONMENTAL CHEMISTRY Course code: ISS 00 Course title: Environmental chemistry Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number 5 5 of hours/semester* Form of the course Grade Grade completion ECTS credits Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: inorganic and organic chemistry courses Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Kazimierz Grabas PhD, DSc Names, first names and degrees of the team s members: Anna Hołtra, PhD..; Dorota Zamorska-Wojdyła, PhD. Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): description and interpretation of choose occurrence and chemical processes in the global and local scale. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: Earth evolution, structure and rise. Atmosphere. Land environment. Natural circulation of elements in lithosphere, geochemistry of trace elements in the environment, especially in soils and sediments. Management with lithosphere sources. Cycle and global environment. Environmental pollution Lecture: Particular lectures contents.earth structure. Characterization of the Atmosphere 3. Land environment, contaminants in soils and sediments 4. Rock and not rock massif property 5. Underground and surface water 6..Migration processes of the elements in the environment 7. Mineral resources 8..Anthropogenic transformation of lithosphere 9. Global change and influence on environment Classes the contents: Seminars the contents: 33 Number of hours

34 Laboratory o Physical and chemical analysis of water: colour, turbidity, odour, alkalinity, hardness, ph and conductivity assays. o Water and wastewater contamination with organic compounds: oxidability in contaminated water (ChZT Mn ), BZT n in wastewater. o Air samples withdrawal and analysis of its pollutions: NH 3, SO and NO. o Chemical analysis of soils contamination: ph, general acidity, mineral acidity, and iron determination. Organic substances content determination. o Instrumental methods of the environmentchemical analysis: ion determination by ion-selective electrodes; spectrophotometric analysis of manganese, boron, and a selected analyte in the range of visible light; determination of carbonate and bicarbonate by potentiometric titration; precipitation of sulphate by conductometric titration. Project the contents: Basic literature:. O`Neill P., Chemia środowiska, PWN Warszawa 998. Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Podstawy geochemii środowiska, WNT Warszawa Andrews J.E. i in. Wprowadzenie do chemii środowiska WNT Warszawa Kabata-Pendias A., Pendias H., Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wyd. Nauk. PWN Warszawa Zieliński S., Skażenia chemiczne w środowisku, Ofic. Wyd. PWr Wrocław G.W. van Loon, S.J. Duffy, Chemia środowiska, Wyd. Nauk. PWN Warszawa 007 Additional literature:. Alloway B.J., Ayers D.C. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN Warszawa 999. Mizerski W., Sylwestrzak H., Słownik geologiczny Wyd. Nauk. PWN Warszawa Polański A., Geochemia i surowce mineralne, Wyd. Geologiczne Warszawa 986 Conditions of the course acceptance/credition: colloquium 34