Modernizacja turbiny Kaplana w Elektrowni Wodnej Jeziorsko na podstawie trójwymiarowej analizy przepływu etap 1

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Modernizacja turbiny Kaplana w Elektrowni Wodnej Jeziorsko na podstawie trójwymiarowej analizy przepływu etap 1"

Transkrypt

1 Jacek Świderski Swiderski Engineering Ottawa, Kanada Andrzej Łojek, Marek Klein, Ryszard Daszkiewicz Zakład Remontowy Energetyki Gdańsk Modernizacja turbiny Kaplana w Elektrowni Wodnej Jeziorsko na podstawie trójwymiarowej analizy przepływu etap 1 Streszczenie: Przedstawiono założenia techniczne i sposób modernizacji pionowej turbiny wodnej Kaplana. Analizę parametrów pracy turbiny w istniejącym układzie i projekt jej modernizacji wykonano na podstawie numerycznej symulacji przepływu za pomocą programu TASCflow. Wyniki obliczeń zilustrowano wybranymi obrazami pola przepływu. Efekty pierwszego etapu modernizacji, polegającego na wymianie łopatek wsporczych stojana, oceniono na podstawie porównania parametrów eksploatacyjnych turbiny przed i po modernizacji. 1. PRZEDMIOT MODERNIZACJI Elektrownia Wodna Jeziorsko, usytuowana przy zbiorniku retencyjnym na rzece Warcie, jest wyposażona w dwa hydrozespoły z turbinami Kaplana w układzie klasycznym - z pionowym wałem. Każda z turbin jest zasilana oddzielnym rurociągiem ciśnieniowym. Układ przepływowy na wlocie turbiny (rys.1) tworzy spirala zasilająca i stojan, którego pierścienie górny i dolny są połączone za pomocą stacjonarnych łopatek wsporczych, w liczbie 10. Naprowadzają one strumień wody do kierownicy, wyposażonej w 20 łopatek o regulowanym otwarciu. Wirnik posiada 4 łopatki o regulowanym kącie nastawienia. Na wylocie z wirnika znajduje się kolanowa rura ssąca. Rys. 1 Układ przepływowy turbiny (widok stojana, kierownicy, piasty wirnika i rury ssącej) Nominalne parametry techniczne turbin są następujące: spad H n = 6,5 m natężenie przepływu Q n = 30 m 3 /s średnica wirnika D = 2400 mm prędkość obrotowa n = 167 obr/min moc N = 1625 kw 2. ZAŁOŻENIA TECHNICZNE Za podstawę do projektu modernizacji hydrozespołów przyjęto wyniki pomiarów energetycznych, wykonanych w roku 1999 [1] oraz własne doświadczenie w zakresie projektowania, badań eksperymentalnych i eksploatacji turbin wodnych. Stwierdzono, że: przebieg sprawności świadczy o dość dobrych własnościach turbin w strefie ich częściowego obciążenia, przy zwiększaniu mocy, praca turbin przy maksymalnych otwarciach wirnika i kierownicy jest nieefektywna głównie ze względu na obniżenie się sprawności przemian energetycznych, duży udział w stratach hydraulicznych mają straty na dopływie do turbin, przy dużej prędkości przepływu pogarszają się także warunki wypływu wody z rury ssącej i kanału odpływowego, przy dużym natężeniu przepływu zwiększa się poziom drgań i hałas, świadczący o znacznym nasileniu zjawiska kawitacji. W związku z tym, że do określenia potencjalnych możliwości podwyższenia mocy i sprawności turbiny posłużono się metodą nie będącą jeszcze w powszechnym

2 użyciu, zaproponowano modernizację stopniową. Jej pierwszy etap, traktowany równocześnie jako swego rodzaju sprawdzian metody projektowania i skuteczności modernizacji, musiał spełniać dwa podstawowe warunki: 1. niskie ryzyko finansowe, 2. wymierny efekt energetyczny. Uwzględniając z jednej strony koszt i ryzyko przedsięwzięcia technicznego (stopień naruszenia struktury maszyny) a z drugiej strony przewidywany zysk z dodatkowej produkcji energii elektrycznej, uzgodniono z Użytkownikiem elektrowni następujący sposób realizacji prac: Etap 1: Wymiana łopatek wsporczych (naprowadzających) w stojanie turbiny, Etap 2: Wymiana łopatek wirnika, Etap 3: Modyfikacja rury ssącej. Uzgodniono także, iż po zakończeniu etapu I modernizacji jednej z turbin, jej efekty będą weryfikowane poprzez porównanie wartości energii elektrycznej, wytwarzanej przez obydwa hydrozespoły elektrowni, pracujące w takich samych warunkach eksploatacyjnych: pierwszy - wyposażony w łopatki wsporcze nowej konstrukcji i drugi - z łopatkami wsporczymi w "starym" układzie. Taki sposób oceny przyjęto wyłącznie ze względów oszczędnościowych, celem uniknięcia dodatkowych kosztów badań energetycznych. Modernizacja układu przepływowego turbiny już wykonanej, jest pod pewnymi względami zadaniem trudniejszym niż projekt nowej turbiny. Nie ma bowiem pełnej swobody kształtowania układu przepływowego. Respektując istniejące ograniczenia można jednak zmieniać wybrane parametry konstrukcyjne, a "narzędziem" pozwalającym "śledzić" oddziaływanie wprowadzanych zmian konstrukcyjnych na parametry energetyczne turbiny jest, coraz częściej do tego celu stosowana, numeryczna mechanika płynów (NMP). Program ten umożliwia: rozwiązanie układu równań Naviera-Stokes a, opisujących dynamikę nieściśliwej cieczy lepkiej, przy założeniu modelu lepkości k-epsilon, równoległe prowadzenie obliczeń w obrotowym i stacjonarnym układzie współrzędnych, łączenie wieloblokowych obszarów obliczeniowych. W rozważanym przypadku siatka obliczeniowa, obejmująca spiralę, stojan z 10 łopatkami wsporczymi, 20 łopatek kierownicy, 4 łopatki wirnika i rurę ssącą, składała się z węzłów. Obliczenia parametrów przepływu prowadzono w wieloreferencyjnym układzie współrzędnych, to znaczy zarówno w układzie związanym z wirującym wirnikiem, jak i w układzie stacjonarnym, odpowiadającym kierownicy, spirali zasilającej i rurze ssącej turbiny. Interakcja pomiędzy tymi układami, wymagająca weryfikacji warunków brzegowych, była uwzględniana każdorazowo przy przechodzeniu do następnego kroku iteracyjnego. Warunki brzegowe zadano na wlocie do spirali w postaci jednorodnego rozkładu ciśnienia całkowitego oraz na wylocie z rury ssącej, przyjmując w tym przekroju średnią wartość ciśnienia statycznego. Procedura, polegająca na symulacji przepływu cieczy w całym układzie hydraulicznym, nie budzi obecnie wątpliwości, od dawna bowiem wiadomo, że należy brać pod uwagę wzajemny wpływ elementów turbiny zarówno w dół jak i w górę strumienia przepływu. 3. ANALIZA PRZEPŁYWU WODY W TURBINIE Przepływ wody w turbinie, podlegający prawom dynamiki oraz zasadom zachowania masy i energii można opisać za pomocą równań różniczkowych cząstkowych. Ich rozwiązanie numeryczne pozwala dokonać symulacji przepływu w czasie i w przestrzeni ograniczonej konturami układu przepływowego turbiny. Do analizy przepływu posłużono się komercyjnym programem TASCflow. Warto nadmienić, iż program ten został wielokrotnie zweryfikowany w zastosaniu do turbin wodnych przez wiodące prym w tej branży firmy: VATECH, GE Hydro, Voith, American Hydro Corporation. Rys. 2 Analizowany układ przepływowy przepływ dla mocy maksymalnej (oryginalna geometria turbiny) obrazują linie wysnute na przekroju dolotowym spirali W wyniku analizy przepływu rozpoznano miejsca występowania niepożądanych zaburzeń przepływu w postaci oderwań strug i zawirowań oraz zjawiska

3 kawitacji, pojawiającego się w strefach lokalnego spadku ciśnienia do wartości odpowiadającej ciśnieniu parowania wody. Ustalono także prawdopodobny rozkład strat hydraulicznych w poszczególnych elementach części przepływowej turbiny (rys.2). zaburzeń przepływu, stanowiących źródło niepożądanych strat energetycznych. a 0 = 0,41 a 0max ϕ = 0,40 ϕ max η = η max Q = 0,47 Q n a 0 = 0,7 a 0max ϕ = 0,92 ϕ max η = 0,92 η max Q = 0,92 Q n Rys. 3 Linie wysnute w połowie wysokości łopatek naprowadzających przy pełnej mocy turbiny dla oryginalnych łopatek stojana a 0 = a 0max ϕ = ϕ max η = 0,76 η max Q = 1,14 Q n H = const < H n 3. KOREKCJA KSZTAŁTU I USYTUOWANIA ŁOPATEK WSPORCZYCH Na rysunku 3 przedstawiono widok stacjonarnych łopatek wsporczych przed modernizacją - łopatki o stałej grubości (pełne) i po modernizacji - łopatki profilowane (skorupowe). Pomijając szczegóły technologiczne należy wyjaśnić, iż nowe łopatki wspawywano do stojana pojedynczo, w miejsce wycinanych kolejno "starych" łopatek wsporczych. Usytuowanie łopatek wsporczych (naprowadzających) względem ruchomych łopatek kierownicy pokazano w trzech różnych stanach pracy hydrozespołu, charakteryzujących się otwarciem kierownicy równym 41, 70 i 100% otwarcia maksymalnego. Wiadomo, iż w miarę otwierania kierownicy (a 0 ) i wirnika (ϕ), zwiększa się natężenie przepływu (Q) wody przez turbinę. Wprost proporcjonalnie do natężenia przepływu i sprawności (η) przemian energetycznych zmienia się moc turbiny N η Q, pracującej pod stałym spadem (H = const). Istotnym zadaniem przy projektowaniu nowych łopatek wsporczych było więc zwiększenie przepływności turbiny i minimalizacja Rys.4 Łopatki wsporcze przed i po modernizacji turbiny nr 1 w EW Jeziorsko (parametry, wyszczególnione obok rysunków, dotyczą hydrozespołu przed modernizacją) 5. WYNIKI ANALIZY UKŁADU Z NOWYMI ŁOPATKAMI WSPORCZYMI Przy zasilaniu ze spirali praktycznie niemożliwe jest uzyskanie równomiernego napływu wody na łopatki wirnika. Obserwując rozkład prędkości w trójwymiarowym polu przepływu w obrębie łopatek wsporczych można stwierdzić, że aby zminimalizować intensywność negatywnych zjawisk przepływowych należąłoby opracować kształt każdej łopatki indywidualnie. Z oczywistych powodów wybrano jednak rozwiązanie mniej skomplikowane i tańsze. Jak widać na rysunkach 4 i 5, zastosowanie równomiernie rozmieszczonych, jednakowych łopatek wsporczych profilowanych, nie eliminuje całkowicie niepożądanych zjawisk w przepływie. W porównaniu do układu ze "starymi" łopatkami wsporczymi osiągnięto jednak dużo wyższy stopień jednorodności pola przepływu w obszarze wlotu na łopatki kierownicy, a co za tym idzie:

4 zmniejszenie strat hydraulicznych w obrębie stojana i kierownicy poprzez redukcję strat uderzenia i rozpraszania energii bardziej równomierne obciążenie łopatek wirnika turbiny. uruchomienia hydrozespołu nr 1, po zakończeniu etapu I modernizacji. Wartość tygodniowej produkcji energii tego hydrozespołu, w porównaniu do tygodniowej produkcji hydrozespołu nr 2, jeszcze nie zmodernizowanego, przedstawiono na rysunku 6. Moc teoretyczna [kw] EW Jeziorsko Teoretycznie przewidywany wzrost obciazenia lopatek wirnika w roznych polozeniach katowych - wartosci pogladowe NOWE lopatki wsporcze ISTNIEJACE lopatki wsporcze Wspolrzedna katowa [deg] [MWh] zmodernizow any hydrozespół nr1 hydrozespół nr 2 tydzień 1 tydzień 2 tydzień 3 tydzień 4 Rys. 4 Rozkład ciśnienia na powierzchni tłocznej łopatki, w różnym jej położeniu względem spirali : - z istniejącymi łopatkami naprowadzającymi (a) oraz - z nowymi łopatkami naprowadzającymi (b). Rys. 5 Linie wysnute w połowie wysokości łopatek naprowadzających przy pełnej mocy turbiny dla nowych łopatek stojana 6. EFEKTY MODERNIZACJI Do oceny efektów modernizacji turbiny Kaplana w EW Jeziorsko przyjęto raporty dobowe produkcji i sprzedaży energii w czasie blisko trzech miesięcy od chwili Rys.6 Porównanie produkcji energii elektrycznej wytwarzanej przez hydrozespoły EW Jeziorsko W okresach przyjętych za miarodajne do porównania efektów produkcyjnych, obydwa hydrozespoły pracowały równolegle, pod spadem brutto zmieniającym się w granicach: w tygodniu 1 : 6,91 7,20 m w tygodniu 2 : 5,48 5,92 m w tygodniu 3 : 8,80 9,41 m w tygodniu 4 : 9,16 9,46 m. W każdym z tych okresów zmodernizowany hydrozespół nr 1, w porównaniu do hydrozespołu nr 2, osiągał produkcję, a więc i moc o ponad 10% wyższą. Gwoli ścisłości nie jest to dokładnie wartość przyrostu mocy turbiny wskutek modernizacji, bowiem należałoby w tym celu mierzyć parametry tej samej maszyny przed i po modernizacji, w takich samych warunkach eksploatacyjnych. Uwaga ta nie umniejsza oczywiście wymiernych korzyści z modernizacji. Osiągnięto bowiem bardzo krótki czas zwrotu nakładów finansowych poniesionych na jej realizację. Trzeba także podkreślić, iż pozytywnym skutkiem modernizacji jest obniżenie poziomu drgań i hałasu maszyny. 7. PODSUMOWANIE Przedstawiony w artykule sposób modernizacji jest, zdaniem autorów, dobrym przykładem zastosowania metod numerycznej mechaniki płynów do rozpoznania możliwości podwyższenia parametrów technicznych turbin wodnych i wspomagania procesu ich projektowania. Metody te pozwalają uniknąć czasochłonnych i kosztownych badań laboratoryjnych....

5 Materiały źródłowe i literatura 1. T.Wilski, W.Kuciel i inni, Sprawozdanie z pomiarów energetycznych turbozespołu Tz 1 w Elektrowni Wodnej Jeziorsko, ZPBE Energopomiar, nr 199/ M.Fraszczyński, Notatka służbowa 3. CFX - TASCflow Computational Fluid Dynamics Software, version manuals - AEA Technology, Engineering Software, Gulliver J.S., Arndt R. : Hydropower Engineering Handbook, McGraw-Hill, inc., New York R.Puzyrewski, J.Sawicki, Podstawy mechaniki płynów i hydrauliki, PWN, Warszawa Swiderski J., J. Martin : Praktyczne zastosowanie numerycznej mechaniki płynów w projektowaniu wirtualne laboratorium hydrauliczne, Hydrofrum Bennet K., J. Świderski, J-X Huang : Elliott Falls case study, Waterpower XII, coś jeszcze CFD Autorzy Jacek Świderski P. Eng. Swiderski Engineering 901 Bank Street, Ottawa, Ontario, Canada, tel: (613) , jacek@achilles.net Andrzej Łojek, dr inż. Marek Klein, mgr inż. Ryszard Daszkiewicz, mgr inż. Zakład Remontowy Energetyki Sp. z o.o., ul. Litewska 14a, Gdańsk tel.: (58)

TRENDY MODERNIZACYJNE W KRAJOWYCH ELEKTROWNIACH WODNYCH ŚREDNIO- I NISKOSPADOWYCH CZĘŚĆ I

TRENDY MODERNIZACYJNE W KRAJOWYCH ELEKTROWNIACH WODNYCH ŚREDNIO- I NISKOSPADOWYCH CZĘŚĆ I TRENDY MODERNIZACYJNE W KRAJOWYCH ELEKTROWNIACH WODNYCH ŚREDNIO- I NISKOSPADOWYCH CZĘŚĆ I Autorzy: mgr inż. Adam Henke, dr hab. inż., prof. nzw. Adam Adamkowski - Instytut Maszyn Przepływowych PAN ("Energetyka

Bardziej szczegółowo

Zasada działania maszyny przepływowej.

Zasada działania maszyny przepływowej. Zasada działania maszyny przepływowej. Przyrost ciśnienia statycznego. Rys. 1. Izotermiczny schemat wirnika maszyny przepływowej z kanałem miedzy łopatkowym. Na rys.1. pokazano schemat wirnika maszyny

Bardziej szczegółowo

DETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH

DETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH Mgr inż. Anna GRZYMKOWSKA Politechnika Gdańska Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.236 DETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH

Bardziej szczegółowo

Turbiny z napływem promieniowym stosowane są wówczas kiedy niezbędne jest małe (zwarte) źródło mocy

Turbiny z napływem promieniowym stosowane są wówczas kiedy niezbędne jest małe (zwarte) źródło mocy Nazwa turbin pochodzi od tego, że przepływ odchyla się od kierunku promieniowego do osiowego, stąd turbiny z napływem promieniowym 90 o (dziewięćdziesięciostopniowe) 0. Wstęp Turbiny z napływem promieniowym

Bardziej szczegółowo

J. Szantyr Wykład nr 26 Przepływy w przewodach zamkniętych II

J. Szantyr Wykład nr 26 Przepływy w przewodach zamkniętych II J. Szantyr Wykład nr 6 Przepływy w przewodach zamkniętych II W praktyce mamy do czynienia z mniej lub bardziej złożonymi rurociągami. Jeżeli strumień płynu nie ulega rozgałęzieniu, mówimy o rurociągu prostym.

Bardziej szczegółowo

Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle

Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle 231 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 7, nr 3-4, (2005), s. 231-236 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle JERZY CYGAN Instytut Mechaniki Górotworu PAN,

Bardziej szczegółowo

MODEL DWUWYMIAROWY PRZEPŁYWU PRZEZ STOPIEŃ MODELOWEJ TURBINY WODNEJ ORAZ JEGO EKSPERYMENTALNA WERYFIKACJA

MODEL DWUWYMIAROWY PRZEPŁYWU PRZEZ STOPIEŃ MODELOWEJ TURBINY WODNEJ ORAZ JEGO EKSPERYMENTALNA WERYFIKACJA Międzynarodowa konferencja naukowo-techniczna Hydrauliczne maszyny wirnikowe w energetyce wodnej i innych działach gospodarki Kliczków, 7-9 grudnia 005 MODEL DWUWYMIAROWY PRZEPŁYWU PRZEZ STOPIEŃ MODELOWEJ

Bardziej szczegółowo

Jan A. Szantyr tel

Jan A. Szantyr tel Katedra Energetyki i Aparatury Przemysłowej Zakład Mechaniki Płynów, Turbin Wodnych i Pomp J. Szantyr Wykład 1 Rozrywkowe wprowadzenie do Mechaniki Płynów Jan A. Szantyr jas@pg.gda.pl tel. 58-347-2507

Bardziej szczegółowo

PL B1 STEFANIAK ZBYSŁAW T. M. A. ZAKŁAD INNOWACJI TECHNICZNYCH, ELBLĄG, PL BUP 02/ WUP 04/10

PL B1 STEFANIAK ZBYSŁAW T. M. A. ZAKŁAD INNOWACJI TECHNICZNYCH, ELBLĄG, PL BUP 02/ WUP 04/10 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205375 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 376272 (51) Int.Cl. F01D 17/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 21.07.2005

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja inwestycji remontowych związanych z bezpieczeństwem pożarowym dzięki wykorzystaniu technik komputerowych CFD

Optymalizacja inwestycji remontowych związanych z bezpieczeństwem pożarowym dzięki wykorzystaniu technik komputerowych CFD Optymalizacja inwestycji remontowych związanych z bezpieczeństwem pożarowym dzięki wykorzystaniu technik komputerowych CFD dr inż. Dorota Brzezińska Katedra Inżynierii Bezpieczeństwa Pracy WIPOŚ PŁ Licheń,

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 11 POMPY I UKŁADY POMPOWE

WYKŁAD 11 POMPY I UKŁADY POMPOWE WYKŁAD 11 POMPY I UKŁADY POMPOWE Historia Czerpak do wody używany w Egipcie ok. 1500 r.p.n.e. Historia Nawadnianie pól w Chinach Historia Koło wodne używane w Rzymie Ogólna klasyfikacja pomp POMPY POMPY

Bardziej szczegółowo

Cel i zakres pracy dyplomowej inżynierskiej. Nazwisko Imię kontakt Modelowanie oderwania strug w wirniku wentylatora promieniowego

Cel i zakres pracy dyplomowej inżynierskiej. Nazwisko Imię kontakt Modelowanie oderwania strug w wirniku wentylatora promieniowego Cel i zakres pracy dyplomowej inżynierskiej przejściowej Modelowanie oderwania strug w wirniku wentylatora promieniowego Metody projektowania wentylatorów promieniowych Ireneusz Czajka iczajka@agh.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Elektrownie wodne (J. Paska)

Elektrownie wodne (J. Paska) 1. Ogólna charakterystyka elektrowni wodnych Rys. 1. Cykl przemian energetycznych, realizowanych w elektrowni wodnej i uproszczony obraz strat energii. Moc i energia elektrowni wodnych Rys.. Przekrój koryta

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 7 BADANIE POMPY II

INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 7 BADANIE POMPY II INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki płynów ĆWICZENIE NR 7 BADANIE POMPY II 2 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i działaniem

Bardziej szczegółowo

I N S T Y T U T M A S Z Y N P R Z E P Ł Y W O W Y C H i m. R o b e r t a S z e w a l s k i e g o P O L S K I E J A K A D E M I N A U K

I N S T Y T U T M A S Z Y N P R Z E P Ł Y W O W Y C H i m. R o b e r t a S z e w a l s k i e g o P O L S K I E J A K A D E M I N A U K I N S T Y T U T M A S Z Y N P R Z E P Ł Y W O W Y C H i m. R o b e r t a S z e w a l s k i e g o P O L S K I E J A K A D E M I N A U K skrytka pocztowa 621 80-952 Gdańsk ulica J.Fiszera 14 Projekt NCN

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA DOBORU POMP DLA PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO

PROCEDURA DOBORU POMP DLA PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO PROCEDURA DOBORU POMP DLA PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO Wskazujemy podstawowe wymagania jakie muszą być spełnione dla prawidłowego doboru pompy, w tym: dobór układu konstrukcyjnego pompy, parametry pompowanego

Bardziej szczegółowo

Pompy w górnictwie Grzegorz Pakuła, Marian Strączyński SPIS TREŚCI

Pompy w górnictwie Grzegorz Pakuła, Marian Strączyński SPIS TREŚCI Pompy w górnictwie Grzegorz Pakuła, Marian Strączyński SPIS TREŚCI I. WSTĘP II. SYSTEMY ODWADNIANIA KOPALŃ GŁĘBINOWYCH III. SYSTEMY ODWADNIANIA KOPALŃ ODKRYWKOWYCH IV. POMPY WIROWE IV.1. Podział pomp IV.1.1.

Bardziej szczegółowo

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY 1. Budowa i zasada działania silników indukcyjnych Zasadniczymi częściami składowymi silnika indukcyjnego są nieruchomy stojan i obracający się wirnik. Wewnętrzną stronę stojana

Bardziej szczegółowo

J. Szantyr Wykład 2 - Podstawy teorii wirnikowych maszyn przepływowych

J. Szantyr Wykład 2 - Podstawy teorii wirnikowych maszyn przepływowych J. Szantyr Wykład 2 - Podstawy teorii wirnikowych maszyn przepływowych a) Wentylator lub pompa osiowa b) Wentylator lub pompa diagonalna c) Sprężarka lub pompa odśrodkowa d) Turbina wodna promieniowo-

Bardziej szczegółowo

WPŁYW POWŁOKI POWIERZCHNI WEWNĘTRZNEJ RUR PRZEWODOWYCH NA EKSPLOATACJĘ RUROCIĄGU. Przygotował: Dr inż. Marian Mikoś

WPŁYW POWŁOKI POWIERZCHNI WEWNĘTRZNEJ RUR PRZEWODOWYCH NA EKSPLOATACJĘ RUROCIĄGU. Przygotował: Dr inż. Marian Mikoś WPŁYW POWŁOKI POWIERZCHNI WEWNĘTRZNEJ RUR PRZEWODOWYCH NA EKSPLOATACJĘ RUROCIĄGU Przygotował: Dr inż. Marian Mikoś Kocierz, 3-5 wrzesień 008 Wstęp Przedmiotem opracowania jest wykazanie, w jakim stopniu

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: MODELOWANIE PROCESÓW ENERGETYCZNYCH Kierunek: ENERGETYKA Rodzaj przedmiotu: specjalności obieralny Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Bardziej szczegółowo

RACJONALIZACJA ZUŻYCIA ENERGII DO NAPĘDU WENTYLATORÓW GŁÓWNEGO PRZEWIETRZANIA KOPALŃ WĘGLA KAMIENNEGO. Czerwiec 2018

RACJONALIZACJA ZUŻYCIA ENERGII DO NAPĘDU WENTYLATORÓW GŁÓWNEGO PRZEWIETRZANIA KOPALŃ WĘGLA KAMIENNEGO. Czerwiec 2018 RACJONALIZACJA ZUŻYCIA ENERGII DO NAPĘDU WENTYLATORÓW GŁÓWNEGO PRZEWIETRZANIA KOPALŃ WĘGLA KAMIENNEGO Zbigniew Krawczyk Klaudiusz Pilarz Czerwiec 2018 I. WSTĘP II. III. IV. OCENA DOBORU WENTYLATORA GŁÓWNEGO

Bardziej szczegółowo

Mgr inż. Wojciech Chajec Pracownia Kompozytów, CNT Mgr inż. Adam Dziubiński Pracownia Aerodynamiki Numerycznej i Mechaniki Lotu, CNT SMIL

Mgr inż. Wojciech Chajec Pracownia Kompozytów, CNT Mgr inż. Adam Dziubiński Pracownia Aerodynamiki Numerycznej i Mechaniki Lotu, CNT SMIL Mgr inż. Wojciech Chajec Pracownia Kompozytów, CNT Mgr inż. Adam Dziubiński Pracownia Aerodynamiki Numerycznej i Mechaniki Lotu, CNT SMIL We wstępnej analizie przyjęto następujące założenia: Dwuwymiarowość

Bardziej szczegółowo

. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest porównanie na drodze obserwacji wizualnej przepływu laminarnego i turbulentnego, oraz wyznaczenie krytycznej licz

. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest porównanie na drodze obserwacji wizualnej przepływu laminarnego i turbulentnego, oraz wyznaczenie krytycznej licz ZAKŁAD MECHANIKI PŁYNÓW I AERODYNAMIKI ABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW ĆWICZENIE NR DOŚWIADCZENIE REYNODSA: WYZNACZANIE KRYTYCZNEJ ICZBY REYNODSA opracował: Piotr Strzelczyk Rzeszów 997 . Cel ćwiczenia Celem

Bardziej szczegółowo

silniku parowym turbinie parowej dwuetapowa

silniku parowym turbinie parowej dwuetapowa Turbiny parowe Zasada działania W silniku parowym tłokowym energia pary wodnej zamieniana jest bezpośrednio na energię mechaniczną w cylindrze silnika. W turbinie parowej przemiana energii pary wodnej

Bardziej szczegółowo

METODA ELEMENTÓW SKOŃOCZNYCH Projekt

METODA ELEMENTÓW SKOŃOCZNYCH Projekt METODA ELEMENTÓW SKOŃOCZNYCH Projekt Wykonali: Maciej Sobkowiak Tomasz Pilarski Profil: Technologia przetwarzania materiałów Semestr 7, rok IV Prowadzący: Dr hab. Tomasz STRĘK 1. Analiza przepływu ciepła.

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 4-EW ELEKTROWNIA WIATROWA

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 4-EW ELEKTROWNIA WIATROWA LABORATORIUM ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Katedra Aparatury i Maszynoznawstwa Chemicznego Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 4-EW ELEKTROWNIA WIATROWA ELEKTROWNIA WIATROWA

Bardziej szczegółowo

Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych

Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych Daniel Wysokiński Mateusz Turkowski Rogów 18-20 września 2013 Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych 1 Gazomierze ultradźwiękowe

Bardziej szczegółowo

1. Klasyfi kacja i zasady działania pomp i innych przenośników cieczy 2. Parametry pracy pompy i układu pompowego

1. Klasyfi kacja i zasady działania pomp i innych przenośników cieczy 2. Parametry pracy pompy i układu pompowego Spis treści Przedmowa................................................................... 11 Wykaz ważniejszych oznaczeń................................................... 13 1. Klasyfikacja i zasady działania

Bardziej szczegółowo

Podręcznik eksploatacji pomp w górnictwie

Podręcznik eksploatacji pomp w górnictwie Podręcznik eksploatacji pomp w górnictwie Wbrew temu co sugeruje tytuł jest to podręcznik przeznaczony nie tylko dla specjalistów zajmujących się pompami w kopalniach. W książce wiele cennej wiedzy znajdą

Bardziej szczegółowo

Możliwości wykorzystania potencjału bardzo niskich spadów - turbiny VLH. Maciej Drzewiecki

Możliwości wykorzystania potencjału bardzo niskich spadów - turbiny VLH. Maciej Drzewiecki Możliwości wykorzystania potencjału bardzo niskich spadów - turbiny VLH Maciej Drzewiecki Dziś i jutro energetyki wodnej w Polsce i w Unii Europejskiej, Renexpo Warszawa, 27.10.2011 Nowa turbina do zastosowania

Bardziej szczegółowo

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY. Budowa i zasada działania silników indukcyjnych Zasadniczymi częściami składowymi silnika indukcyjnego są nieruchomy stojan i obracający się wirnik. Wewnętrzną stronę stojana

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne narzędzia obliczeniowe do projektowania i optymalizacji kotłów

Nowoczesne narzędzia obliczeniowe do projektowania i optymalizacji kotłów Nowoczesne narzędzia obliczeniowe do projektowania i optymalizacji kotłów Mateusz Szubel, Mariusz Filipowicz Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie AGH University of Science and

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM

MECHANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM MECANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM Ćwiczenie nr 4 Współpraca pompy z układem przewodów. Celem ćwiczenia jest sporządzenie charakterystyki pojedynczej pompy wirowej współpracującej z układem przewodów, przy różnych

Bardziej szczegółowo

PROFIL PRĘDKOŚCI W RURZE PROSTOLINIOWEJ

PROFIL PRĘDKOŚCI W RURZE PROSTOLINIOWEJ LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie N 7 PROFIL PRĘDKOŚCI W RURZE PROSTOLINIOWEJ . Cel ćwiczenia Doświadczalne i teoretyczne wyznaczenie profilu prędkości w rurze prostoosiowej 2. Podstawy teoretyczne:

Bardziej szczegółowo

REJESTRACJA WARTOŚCI CHWILOWYCH NAPIĘĆ I PRĄDÓW W UKŁADACH ZASILANIA WYBRANYCH MIESZAREK ODLEWNICZYCH

REJESTRACJA WARTOŚCI CHWILOWYCH NAPIĘĆ I PRĄDÓW W UKŁADACH ZASILANIA WYBRANYCH MIESZAREK ODLEWNICZYCH WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXIII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 11 grudnia 2009 r. Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI, Roman WRONA, Krzysztof SMYKSY, Marcin

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ. Badanie charakterystyki wentylatorów połączenie równoległe i szeregowe. dr inż.

LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ. Badanie charakterystyki wentylatorów połączenie równoległe i szeregowe. dr inż. LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I TECHNIKI CIEPLNEJ Badanie charakterystyki wentylatorów połączenie równoległe i szeregowe. dr inż. Jerzy Wiejacha ZAKŁAD APARATURY PRZEMYSŁOWEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ

Bardziej szczegółowo

Z powyższej zależności wynikają prędkości synchroniczne n 0 podane niżej dla kilku wybranych wartości liczby par biegunów:

Z powyższej zależności wynikają prędkości synchroniczne n 0 podane niżej dla kilku wybranych wartości liczby par biegunów: Bugaj Piotr, Chwałek Kamil Temat pracy: ANALIZA GENERATORA SYNCHRONICZNEGO Z MAGNESAMI TRWAŁYMI Z POMOCĄ PROGRAMU FLUX 2D. Opiekun naukowy: dr hab. inż. Wiesław Jażdżyński, prof. AGH Maszyna synchrocznina

Bardziej szczegółowo

ZWARTE PRĘTY ROZRUCHOWE W SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM

ZWARTE PRĘTY ROZRUCHOWE W SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM ` Maszyny Elektryczne Zeszyty Problemowe Nr 3/2015 (107) 145 Maciej Gwoździewicz Wydział Elektryczny, Politechnika Wrocławska ZWARTE PRĘTY ROZRUCHOWE W SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PRZEPŁYWU W TUNELU AERODYNAMICZNYM PO MODERNIZACJI

ANALIZA PRZEPŁYWU W TUNELU AERODYNAMICZNYM PO MODERNIZACJI Dr inż. Waldemar DUDDA Dr inż. Jerzy DOMAŃSKI Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie ANALIZA PRZEPŁYWU W TUNELU AERODYNAMICZNYM PO MODERNIZACJI Streszczenie: W opracowaniu przedstawiono wyniki symulacji

Bardziej szczegółowo

HYDROENERGETYKA. Ryszard Myhan WYKŁAD 3

HYDROENERGETYKA. Ryszard Myhan WYKŁAD 3 HYDROENERGETYKA TURBINY WODNE Ryszard Myhan WYKŁAD 3 TURBINY WODNE - HISTORIA Turbina wodna (turbina hydrauliczna) - silnik wodny przetwarzający energię mechaniczną wody na ruch obrotowy za pomocą wirnika

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Układy rewersyjne

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Układy rewersyjne Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Układy rewersyjne Wstęp Celem ćwiczenia jest budowa różnych układów hydraulicznych pełniących zróżnicowane funkcje. Studenci po odbyciu ćwiczenia powinni umieć porównać

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW

LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie numer 2 Pomiar współczynnika oporu liniowego 1. Wprowadzenie Stanowisko służy do analizy zjawiska liniowych strat energii podczas przepływu laminarnego i turbulentnego przez rurociąg mosiężny

Bardziej szczegółowo

Badanie prądnicy prądu stałego

Badanie prądnicy prądu stałego POLTECHNKA ŚLĄSKA WYDZAŁ NŻYNER ŚRODOWSKA ENERGETYK NSTYTUT MASZYN URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORUM ELEKTRYCZNE Badanie prądnicy prądu stałego (E 18) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGULEWCZ 3 1. Cel

Bardziej szczegółowo

Laboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe

Laboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr Eksperymentalne wyznaczenie charakteru oporów w przewodach hydraulicznych opory liniowe Opracowanie: Z.Kudżma, P. Osiński J. Rutański,

Bardziej szczegółowo

OPŁYW PROFILU. Ciała opływane. profile lotnicze łopatki. Rys. 1. Podział ciał opływanych pod względem aerodynamicznym

OPŁYW PROFILU. Ciała opływane. profile lotnicze łopatki. Rys. 1. Podział ciał opływanych pod względem aerodynamicznym OPŁYW PROFILU Ciała opływane Nieopływowe Opływowe walec kula profile lotnicze łopatki spoilery sprężarek wentylatorów turbin Rys. 1. Podział ciał opływanych pod względem aerodynamicznym Płaski np. z blachy

Bardziej szczegółowo

Wykład 5 WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE POMP WIROWYCH SYMBOLE, NAZWY, OKREŚLENIA I ZALEŻNOŚCI PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCYCH

Wykład 5 WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE POMP WIROWYCH SYMBOLE, NAZWY, OKREŚLENIA I ZALEŻNOŚCI PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCYCH Wykład 5 WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE POMP WIROWYCH SYMBOLE, NAZWY, OKREŚLENIA I ZALEŻNOŚCI PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCYCH POMPĘ I WARUNKI JEJ PRACY Symbol, Nazwa, określenie, zależność Jednostka

Bardziej szczegółowo

Modelowanie zjawisk przepływowocieplnych. i wewnętrznie ożebrowanych. Karol Majewski Sławomir Grądziel

Modelowanie zjawisk przepływowocieplnych. i wewnętrznie ożebrowanych. Karol Majewski Sławomir Grądziel Modelowanie zjawisk przepływowocieplnych w rurach gładkich i wewnętrznie ożebrowanych Karol Majewski Sławomir Grądziel Plan prezentacji Wprowadzenie Wstęp do obliczeń Obliczenia numeryczne Modelowanie

Bardziej szczegółowo

2. Zapoczątkowanie kawitacji. - formy przejściowe. - spadek sprawności maszyn przepływowych

2. Zapoczątkowanie kawitacji. - formy przejściowe. - spadek sprawności maszyn przepływowych J. A. Szantyr Wykład 22: Kawitacja Podstawy fizyczne Konsekwencje hydrodynamiczne 1. Definicja kawitacji 2. Zapoczątkowanie kawitacji 3. Formy kawitacji - kawitacja laminarna - kawitacja pęcherzykowa -

Bardziej szczegółowo

Awarie. 4 awarie do wyboru objawy, możliwe przyczyny, sposoby usunięcia. (źle dobrana pompa nie jest awarią)

Awarie. 4 awarie do wyboru objawy, możliwe przyczyny, sposoby usunięcia. (źle dobrana pompa nie jest awarią) Awarie 4 awarie do wyboru objawy możliwe przyczyny sposoby usunięcia (źle dobrana pompa nie jest awarią) Natężenie przepływu DANE OBLICZENIA WYNIKI Qś r d M k q j m d 3 Mk- ilość mieszkańców równoważnych

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI Obliczenia zwężek znormalizowanych Pomiary w warunkach wykraczających poza warunki stosowania znormalizowanych

SPIS TREŚCI Obliczenia zwężek znormalizowanych Pomiary w warunkach wykraczających poza warunki stosowania znormalizowanych SPIS TREŚCI Spis ważniejszych oznaczeń... 11 Wstęp... 17 1. Wiadomości ogólne o metrologii przepływów... 21 1.1. Wielkości fizyczne występujące w metrologii przepływów, nazewnictwo... 21 1.2. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Nieustalony wypływ cieczy ze zbiornika przewodami o różnej średnicy i długości

Nieustalony wypływ cieczy ze zbiornika przewodami o różnej średnicy i długości LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Nieustalony wypływ cieczy ze zbiornika przewodami o różnej średnicy i długości dr inż. Jerzy Wiejacha ZAKŁAD APARATURY PRZEMYSŁOWEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA, WYDZ. BMiP, PŁOCK

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie symulacji komputerowej do badania właściwości hydraulicznych sieci wodociągowej

Zastosowanie symulacji komputerowej do badania właściwości hydraulicznych sieci wodociągowej Zastosowanie symulacji komputerowej do badania właściwości hydraulicznych sieci wodociągowej prof. dr hab. inż. Andrzej J. OSIADACZ Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Środowiska dr hab. inż. Maciej

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW

LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę

Bardziej szczegółowo

Mechanika i Budowa Maszyn II stopień ogólnoakademicki studia stacjonarne CAD/CAE Katedra Mechaniki Dr inż. Robert Kaniowski

Mechanika i Budowa Maszyn II stopień ogólnoakademicki studia stacjonarne CAD/CAE Katedra Mechaniki Dr inż. Robert Kaniowski KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Komputerowe wspomaganie w dynamice przepływów Computer-aided fluid dynamics

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADY CHARAKTERYSTYK ŁOŻYSK

PRZYKŁADY CHARAKTERYSTYK ŁOŻYSK ROZDZIAŁ 9 PRZYKŁADY CHARAKTERYSTYK ŁOŻYSK ŁOŻYSKO LABORATORYJNE ŁOŻYSKO TURBINOWE Przedstawimy w niniejszym rozdziale przykładowe wyniki obliczeń charakterystyk statycznych i dynamicznych łożysk pracujących

Bardziej szczegółowo

Ćw. 4. BADANIE I OCENA WPŁYWU ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA ROZKŁAD CIŚNIEŃ W ŁOśYSKU HYDRODYNAMICZNYMM

Ćw. 4. BADANIE I OCENA WPŁYWU ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA ROZKŁAD CIŚNIEŃ W ŁOśYSKU HYDRODYNAMICZNYMM Ćw. 4 BADANIE I OCENA WPŁYWU ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA ROZKŁAD CIŚNIEŃ W ŁOśYSKU HYDRODYNAMICZNYMM WYBRANA METODA BADAŃ. Badania hydrodynamicznego łoŝyska ślizgowego, realizowane na stanowisku

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW

LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie numer Pomiar współczynnika oporu liniowego 1. Wprowadzenie Stanowisko służy do analizy zjawiska liniowych strat energii podczas przepływu laminarnego i turbulentnego przez rurociąg mosiężny o

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na kierunku Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU

Bardziej szczegółowo

J. Szantyr Wykład 26bis Podstawy działania pomp wirnikowych. a) Układ ssący b) Układ tłoczący c) Układ ssąco-tłoczący

J. Szantyr Wykład 26bis Podstawy działania pomp wirnikowych. a) Układ ssący b) Układ tłoczący c) Układ ssąco-tłoczący J. Szantyr Wykład 26bis Podstawy działania pomp wirnikowych Pompy dzielimy ogólnie na wyporowe i wirowe. Jedną z kategorii pomp wirowych są pompy wirnikowe, które z kolei dzielimy na: odśrodkowe, helikoidalne,

Bardziej szczegółowo

Wpływ struktury pompowni na niezawodność pomp pracujących w bloku energetycznym

Wpływ struktury pompowni na niezawodność pomp pracujących w bloku energetycznym Wpływ struktury pompowni na niezawodność pomp pracujących w bloku energetycznym DR INŻ. GRZEGORZ PAKUŁA 19.11.2013 STRUKTURA POMPOWNI Jedna z podstawowych decyzji po ustaleniu wymaganych parametrów to

Bardziej szczegółowo

PL B1. ZAWADA HENRYK, Siemianowice Śląskie, PL ZAWADA MARCIN, Siemianowice Śląskie, PL BUP 09/13

PL B1. ZAWADA HENRYK, Siemianowice Śląskie, PL ZAWADA MARCIN, Siemianowice Śląskie, PL BUP 09/13 PL 223028 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 223028 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 396751 (51) Int.Cl. F24J 2/04 (2006.01) F03B 13/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

SpręŜarki Danfoss dedykowane do pomp ciepła poprawiają sezonową efektywność energetyczną o 10%!

SpręŜarki Danfoss dedykowane do pomp ciepła poprawiają sezonową efektywność energetyczną o 10%! SpręŜarki Danfoss dedykowane do pomp ciepła poprawiają sezonową efektywność energetyczną o 10%! W tym roku firma Danfoss wprowadziła na rynek nowe sprężarki spiralne dedykowane do pomp ciepła o oznaczeniu

Bardziej szczegółowo

Laboratorium komputerowe z wybranych zagadnień mechaniki płynów

Laboratorium komputerowe z wybranych zagadnień mechaniki płynów FORMOWANIE SIĘ PROFILU PRĘDKOŚCI W NIEŚCIŚLIWYM, LEPKIM PRZEPŁYWIE PRZEZ PRZEWÓD ZAMKNIĘTY Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia będzie analiza formowanie się profilu prędkości w trakcie przepływu płynu przez

Bardziej szczegółowo

Badania charakterystyki sprawności cieplnej kolektorów słonecznych płaskich o zmniejszonej średnicy kanałów roboczych

Badania charakterystyki sprawności cieplnej kolektorów słonecznych płaskich o zmniejszonej średnicy kanałów roboczych Badania charakterystyki sprawności cieplnej kolektorów słonecznych płaskich o zmniejszonej średnicy kanałów roboczych Jednym z parametrów istotnie wpływających na proces odprowadzania ciepła z kolektora

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA PŁYNÓW Płyn

MECHANIKA PŁYNÓW Płyn MECHANIKA PŁYNÓW Płyn - Każda substancja, która może płynąć, tj. pod wpływem znikomo małych sił dowolnie zmieniać swój kształt w zależności od naczynia, w którym się znajduje, oraz może swobodnie się przemieszczać

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 5 Projektowanie układów regeneracyjnego podgrzewania wody zasilającej 2 Układ regeneracji Układ regeneracyjnego podgrzewu wody układ łączący w jedną wspólną

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 4 OKREŚLENIE WSPÓŁCZYNNIKA STRAT LOEKALNYCH

INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 4 OKREŚLENIE WSPÓŁCZYNNIKA STRAT LOEKALNYCH INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki płynów ĆWICZENIE NR 4 OKREŚLENIE WSPÓŁCZYNNIKA STRAT LOEKALNYCH . Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest doświadczalne

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK POMPY WIROWEJ

ĆWICZENIE WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK POMPY WIROWEJ ĆWICZENIE WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK POMPY WIROWEJ 1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest opanowanie umiejętności dokonywania pomiarów parametrów roboczych układu pompowego. Zapoznanie z budową

Bardziej szczegółowo

OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (rzeczywistego) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH. Opracował. Dr inż. Robert Jakubowski

OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (rzeczywistego) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH. Opracował. Dr inż. Robert Jakubowski OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (rzeczywistego) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH DANE WEJŚCIOWE : Opracował Dr inż. Robert Jakubowski Parametry otoczenia p H, T H Spręż sprężarki, Temperatura gazów

Bardziej szczegółowo

Badania właściwości dynamicznych sieci gazowej z wykorzystaniem pakietu SimNet TSGas 3

Badania właściwości dynamicznych sieci gazowej z wykorzystaniem pakietu SimNet TSGas 3 Andrzej J. Osiadacz Maciej Chaczykowski Łukasz Kotyński Badania właściwości dynamicznych sieci gazowej z wykorzystaniem pakietu SimNet TSGas 3 Andrzej J. Osiadacz, Maciej Chaczykowski, Łukasz Kotyński,

Bardziej szczegółowo

Charakterystyki przepływowe pompy wiedza podstawowa o urządzeniu

Charakterystyki przepływowe pompy wiedza podstawowa o urządzeniu Autor Tomasz Słupik Andrzej Drajczyk ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Techniki Cieplnej Urządzenia pompowe stanowią największy udział w maszynach roboczych, w których następuje konwersja z energii mechanicznej

Bardziej szczegółowo

Laboratorium LAB1. Moduł małej energetyki wiatrowej

Laboratorium LAB1. Moduł małej energetyki wiatrowej Laboratorium LAB1 Moduł małej energetyki wiatrowej Badanie charakterystyki efektywności wiatraka - kompletnego systemu (wiatrak, generator, akumulator) prędkość wiatru - moc produkowana L1-U1 Pełne badania

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Wprowadzenie do numerycznej mechaniki płynów Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na specjalności: Inżynieria cieplna i samochodowa Rodzaj zajęć: wykład,

Bardziej szczegółowo

Urządzenia nastawcze

Urządzenia nastawcze POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Urządzenia nastawcze Laboratorium automatyki (A-V) Opracował: dr inż. Leszek Remiorz Sprawdził:

Bardziej szczegółowo

PL B1. KABUSHIKI KAISHA TOSHIBA, Tokyo, JP , JP, ONO YASUNORI, Tokyo, JP BUP 05/

PL B1. KABUSHIKI KAISHA TOSHIBA, Tokyo, JP , JP, ONO YASUNORI, Tokyo, JP BUP 05/ PL 216230 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216230 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 383172 (22) Data zgłoszenia: 20.08.2007 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

RÓWNANIE MOMENTÓW PĘDU STRUMIENIA

RÓWNANIE MOMENTÓW PĘDU STRUMIENIA RÓWNANIE MOMENTÓW PĘDU STRUMIENIA Przepływ osiowo-symetryczny ustalony to przepływ, w którym parametry nie zmieniają się wzdłuż okręgów o promieniu r, czyli zależą od promienia r i długości z, a nie od

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Sterowanie odbiornikiem hydraulicznym z rozdzielaczem typu Load-sensing

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Sterowanie odbiornikiem hydraulicznym z rozdzielaczem typu Load-sensing Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Sterowanie odbiornikiem hydraulicznym z rozdzielaczem typu Load-sensing Wstęp teoretyczny Poprzednie ćwiczenia poświęcone były sterowaniom dławieniowym. Do realizacji

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z PROEKOLOGICZNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ODNAWIALNEJ

LABORATORIUM Z PROEKOLOGICZNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ODNAWIALNEJ VIII-EW ELEKTROWNIA WIATROWA LABORATORIUM Z PROEKOLOGICZNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ODNAWIALNEJ Katedra Aparatury i Maszynoznawstwa Chemicznego Instrukcja ćwiczenia nr 8. EW 1 8 EW WYZNACZENIE ZAKRESU PRACY I

Bardziej szczegółowo

Wysokowydajne turbiny AGTOS

Wysokowydajne turbiny AGTOS Wysokowydajne turbiny AGTOS Technika obróbki strumieniowo-ściernej Maszyny używane Systemy transportowe Serwis i części zamienne Zalety wysokowydajnych turbin AGTOS: Bardzo krótkie czasy montażu bez specjalnych

Bardziej szczegółowo

NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego

NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego Politechnika Częstochowska Katedra Inżynierii Energii NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego dr hab. inż. Zbigniew BIS, prof P.Cz. dr inż. Robert ZARZYCKI Wstęp

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie D - 4. Zastosowanie teoretycznej analizy modalnej w dynamice maszyn

POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie D - 4. Zastosowanie teoretycznej analizy modalnej w dynamice maszyn POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN Ćwiczenie D - 4 Temat: Zastosowanie teoretycznej analizy modalnej w dynamice maszyn Opracowanie: mgr inż. Sebastian Bojanowski Zatwierdził:

Bardziej szczegółowo

Kierunkowe efekty kształcenia wraz z odniesieniem do efektów obszarowych. Energetyka studia I stopnia

Kierunkowe efekty kształcenia wraz z odniesieniem do efektów obszarowych. Energetyka studia I stopnia Załącznik 3 do uchwały nr /d/05/2012 Wydział Mechaniczny PK Kierunkowe efekty kształcenia wraz z odniesieniem do efektów Kierunek: Energetyka studia I stopnia Lista efektów z odniesieniem do efektów Kierunek:

Bardziej szczegółowo

TEORETYCZNY MODEL PANEWKI POPRZECZNEGO ŁOśYSKA ŚLIZGOWEGO. CZĘŚĆ 3. WPŁYW ZUśYCIA PANEWKI NA ROZKŁAD CIŚNIENIA I GRUBOŚĆ FILMU OLEJOWEGO

TEORETYCZNY MODEL PANEWKI POPRZECZNEGO ŁOśYSKA ŚLIZGOWEGO. CZĘŚĆ 3. WPŁYW ZUśYCIA PANEWKI NA ROZKŁAD CIŚNIENIA I GRUBOŚĆ FILMU OLEJOWEGO Paweł PŁUCIENNIK, Andrzej MACIEJCZYK TEORETYCZNY MODEL PANEWKI POPRZECZNEGO ŁOśYSKA ŚLIZGOWEGO. CZĘŚĆ 3. WPŁYW ZUśYCIA PANEWKI NA ROZKŁAD CIŚNIENIA I GRUBOŚĆ FILMU OLEJOWEGO Streszczenie W artykule przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Badania wentylatora. Politechnika Lubelska. Katedra Termodynamiki, Mechaniki Płynów. i Napędów Lotniczych. Instrukcja laboratoryjna

Badania wentylatora. Politechnika Lubelska. Katedra Termodynamiki, Mechaniki Płynów. i Napędów Lotniczych. Instrukcja laboratoryjna Politechnika Lubelska i Napędów Lotniczych Instrukcja laboratoryjna Badania wentylatora /. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z budową i metodami badań podstawowych typów wentylatorów. II. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude

Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki Opracował: Mgr inż. Marek Staude Wiadomości do tej pory Podstawowe pojęcia Elementy bierne Podstawowe prawa obwodów elektrycznych Moc w układach 1-fazowych Pomiary

Bardziej szczegółowo

Obliczenia polowe silnika przełączalnego reluktancyjnego (SRM) w celu jego optymalizacji

Obliczenia polowe silnika przełączalnego reluktancyjnego (SRM) w celu jego optymalizacji Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Studenckie Koło Naukowe Maszyn Elektrycznych Magnesik Obliczenia polowe silnika

Bardziej szczegółowo

Numeryczne modelowanie mikrozwężkowego czujnika przepływu

Numeryczne modelowanie mikrozwężkowego czujnika przepływu Numeryczne modelowanie mikrozwężkowego czujnika przepływu Antoni Gondek Tadeusz Filiciak Przedstawiono wybrane wyniki modelowania numerycznego podwójnej mikrozwężki stosowanej jako czujnik przepływu, dla

Bardziej szczegółowo

Laboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe

Laboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr 5 Charakterystyka rozdzielacza hydraulicznego. Opracowanie: Z.Kudźma, P. Osiński J. Rutański, M. Stosiak Wiadomości wstępne Rozdzielacze

Bardziej szczegółowo

I. Wyznaczenie prędkości rozruchowej trójpłatowej turbiny wiatrowej

I. Wyznaczenie prędkości rozruchowej trójpłatowej turbiny wiatrowej I. Wyznaczenie prędkości rozruchowej trójpłatowej turbiny wiatrowej Płyta główna Dmuchawa z regulacją napięcia (0-12V) Turbina wiatrowa (wirnik trójpłatowy o wyprofilowanych łopatkach, 25 o ) 2. Pomiary

Bardziej szczegółowo

Przykłady modelowania numerycznego warunków hydraulicznych przepływu wody w przepławkach ryglowych i dwufunkcyjnych

Przykłady modelowania numerycznego warunków hydraulicznych przepływu wody w przepławkach ryglowych i dwufunkcyjnych Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki Przykłady modelowania numerycznego warunków hydraulicznych przepływu wody w przepławkach

Bardziej szczegółowo

POLOWO - OBWODOWY MODEL BEZSZCZOTKOWEJ WZBUDNICY GENERATORA SYNCHRONICZNEGO

POLOWO - OBWODOWY MODEL BEZSZCZOTKOWEJ WZBUDNICY GENERATORA SYNCHRONICZNEGO Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 60 Politechniki Wrocławskiej Nr 60 Studia i Materiały Nr 27 2007 maszyny synchroniczne,wzbudnice, modelowanie polowo-obwodowe Piotr KISIELEWSKI

Bardziej szczegółowo

Doświadczalne badania przydatności powietrznych kolektorów słonecznych do wspomagania procesów suszenia płodów rolnych. dr inż.

Doświadczalne badania przydatności powietrznych kolektorów słonecznych do wspomagania procesów suszenia płodów rolnych. dr inż. Doświadczalne badania przydatności powietrznych kolektorów słonecznych do wspomagania procesów suszenia płodów rolnych dr inż. Jerzy Majewski 1. Kolektor słoneczny- budowa i zasada działania 2. Innowacyjne

Bardziej szczegółowo

PL 216136 B1. ŁAZUR ZBIGNIEW, Lublin, PL 27.09.2010 BUP 20/10. ZBIGNIEW ŁAZUR, Lublin, PL 31.03.2014 WUP 03/14 RZECZPOSPOLITA POLSKA

PL 216136 B1. ŁAZUR ZBIGNIEW, Lublin, PL 27.09.2010 BUP 20/10. ZBIGNIEW ŁAZUR, Lublin, PL 31.03.2014 WUP 03/14 RZECZPOSPOLITA POLSKA PL 216136 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216136 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 387552 (22) Data zgłoszenia: 19.03.2009 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

Modelowanie sieci ciepłowniczych jako istotny element analizy techniczno-ekonomicznej

Modelowanie sieci ciepłowniczych jako istotny element analizy techniczno-ekonomicznej 1 Modelowanie sieci ciepłowniczych jako istotny element analizy techniczno-ekonomicznej Daniel Roch Szymon Pająk ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Techniki Cieplnej Kompleksowa analiza systemu ciepłowniczego

Bardziej szczegółowo

Badanie prądnicy synchronicznej

Badanie prądnicy synchronicznej POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE Badanie prądnicy synchronicznej (E 18) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGULEWICZ

Bardziej szczegółowo

PL B1. FUHRMANN RYSZARD, Ostrzeszów, PL BUP 20/13. RYSZARD FUHRMANN, Ostrzeszów, PL WUP 07/14 RZECZPOSPOLITA POLSKA

PL B1. FUHRMANN RYSZARD, Ostrzeszów, PL BUP 20/13. RYSZARD FUHRMANN, Ostrzeszów, PL WUP 07/14 RZECZPOSPOLITA POLSKA PL 217303 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217303 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 401253 (22) Data zgłoszenia: 23.08.2005 (62) Numer zgłoszenia,

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA LUBELSKA

POLITECHNIKA LUBELSKA Badania opływu turbiny wiatrowej typu VAWT (Vertical Axis Wind Turbine) Międzyuczelniane Inżynierskie Warsztaty Lotnicze Cel prezentacji Celem prezentacji jest opis przeprowadzonych badań CFD oraz tunelowych

Bardziej szczegółowo

WYZNACZENIE WSPÓŁCZYNNIKA OPORU LINIOWEGO PRZEPŁYWU LAMINARNEGO

WYZNACZENIE WSPÓŁCZYNNIKA OPORU LINIOWEGO PRZEPŁYWU LAMINARNEGO LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie N 7 WYZNACZENIE WSPÓŁCZYNNIKA OPORU LINIOWEGO PRZEPŁYWU LAMINARNEGO 1. Cel ćwiczenia Doświadczalne wyznaczenie zaleŝności współczynnika oporu linioweo przepływu

Bardziej szczegółowo